De draad ligt gereed.
De kern voor de kapitaalband heeft 2 weken onder een elastiek rond een flacon gezeten. Daarom staat die nu mooi rond. Dat is voor mijn boekband nu niet perse nodig maar het is een eenvoudig trucje dat werkt.
Bij kapitaalband I nog even de eindjes afgeknipt en een beetje lijm op de uiteindes gedaan.
De katernen voorgeprikt en de video nog even bekeken.
Kapitaalband II, de zwarte draad aan het eind te strak getrokken. We leren het wel!
In een vorig bericht beschreef ik hoe ik denk, op basis van
genoemde video, je een kapitaalband met de hand kunt maken.
Nu moet ik de daad bij het woord voegen.
Resultaat: ik ben tevreden, kan altijd beter.
Dit lijkt een weinig zeggende foto maar het is werk in uitvoer. De bedoeling is natuurlijk om zowel aan de kop als aan de staart een kapitaalband te maken. Tot nu toe had ik pas een kern gemaakt. Vorige week ben ik begonnen met het maken van de tweede en die zit verstopt onder de rode stiek. Ik probeer de kern een beetje tond te zetten. Voor mijn dummy is dat niet zo nodig maar hopelijk zal dat voor Denken over oorlog en vrede van Hugo de Groot wel nodig zijn. Dus je ziet hier een kern er alles aan doen om zichzelf rond te zetten. Wordt vervolgt.
Op de video zie ik de boekbinder moeiteloos het juiste katern aansteken zonder het uitgewaaierde katern kapot te steken. Ik weet dat ik dat niet kan, zelfs niet als het katern recht is. Dus heb ik het begin en eind voorgeprikt. Om de gaatjes eenvoudig te kunnen vinden heb ik er even een tandenstoker in gestoken. Je kunt goed zien dat de gaten onder de kettingsteek zijn aangebracht. Natuurlijk had ik de gaten op gelijke hoogte moeten proberen voor te prikken. Dat is voor de volgende keer. Ik besloot geen tussentijdse verankering aan te brengen. Mijn boekblok is erg smal.
Het boekblok staat in een ‘derde handje’. Het beeld is wat druk met die spitsels die uitsteken maar die zitten niet in de weg. Je bent zelf aan de bovenkant bezig. Je ziet hier dat ik de borduurdraden zwart en rood (die van mij zijn van katoen) aan elkaar geknoopt heb. ieder stuk garen was ongeveer 40 centimeter lang. Voor de kapitaalband heb je niet veel lengte nodig bij dit smalle boekblok. Maar om de draden op zijn plaats te krijgen en houden is die lengte wel handig. De zwarte draad is in het eerste katern gestoken tot aan de knoop in het garen.
Hier ligt de kern in de lus die je met de rode draad maakt. On het begin is dit een beetje wiebelig. Gewoon volhouden en regelmatig goed aantrekken. Overigens kun je wel goed zien dat het garen dat ik nu gebruik veel dikker is dan dat wat in de videi gebruikt werd. Nog eens in de winkel gaan kijken of ze verschillende diktes verkopen. Gewoon om te experimenteren.
De afsluitende zwarte wikkels hadden strakker gemogen. Maar voor het eerste kapitaalband sinds heel lange tijd, klaag ik niet. Het moet wel handwerk blijven….
Nu de staart nog (de onderkant van het boekblok).
Door de hoge temperaturen van de afgelopen week ben ik
niet toegekomen aan de volgende stap in het boekbindproces:
het handmatig maken van kapitaalband.
Vorig weekend ben ik nog wel borduurgaren gaan kopen. Twee kleuren: zwart en rood. Zeker voor een eerste kapitaalband is het handig om met twee kleuren te werken. Dat maakt het overzichtelijk en je ziet meteen je voortgang goed. Van de bindingen heb ik de snijrestjes apart gehouden. Die zijn groot genoeg om er de kern voor het kapitaalband van te maken.
Wel heb ik de video die ik eerder vermeldde, een aantal malen
bekeken. Als je ook kapitaalband met de hand wil maken op
een boek en het is, net als bij mij, al weer een tijdje geleden dat
je die gemaakt hebt, dan is het aan te raden de video te bekijken.
De kern van de kapitaalband bestaat uit twee smalle stroken
perkament, ruim van lengte. De stroken zijn met de harige
zijdes (vleeszijdes) op elkaar gelijmd.
Niet de spannendste foto: de kern van het kapitaalband. Twee reepjes perkament van 2 mm op elkaar gelijmd. Ruim breder dan de rug van mijn dummy.
Ik volg de eerder genoemde video.
Om niet steeds opnieuw naar de video te hoeven kijken
heb ik een de video voor mezelf in stappen opgedeeld
en hieronder uitgeschreven.
Niet om de video te vervangen maar als geheugensteun.
Mijn tekst is dus geen instructie.
Ik gebruik de termen ‘voor’ en ‘achter’ de rug. De betekenis
van die termen is gekozen op basis van de positie van de
maker van het kapitaalband ten opzichte van het boek.
Als maker kijk ik op de rug van het boek voor mij.
Dan is de bolle kant van de rug ‘voor’.
Dan is de holle kant van de rug ‘achter’.
Wat je gaat doen is een kleurige rand aan de onder-
en bovenkant van het boek maken. Die rand zit er straks, om het
boek te beschermen tegen stof, tegen beschadigingen van het
hanteren van het boek en ter decoratie.
Ik ga een kapitaalband maken met twee kleuren maar je kunt het
ook met één kleur maken. De kleuren laat ik in een gelijk
ritme van kleur veranderen. Maar daar zijn keuzes in te maken.
Mensen maken soms ook kapitaalband met meerdere kernen.
Allemaal een kwestie van smaak.
Kapitaalband kun je ook kopen in de winkel maar bij een
volledig handgebonden boek is dit zelf maken leuker.
Je begint aan de rechterkant (zie afbeelding). Steeds wikkel
je de draad om de kern heen, bijvoorbeeld steeds twee
slagen zwart gevolgd door twee slagen rood. De wikkelingen duw
je steeds goed tegen elkaar aan. Zo ontstaat een ononderbroken
reeks van kleur, van rechts naar links aan één kant van
het boek. Bijvoorbeeld eerst aan de staart (de onderkant) van
het boek. Vervolgens herhaal je het proces aan de kop (de
bovenkant van het boek).
Aan het begin, een aantal keren onderweg (afhankelijk van
de breedte van de rug) en aan het eind,
veranker je de kapitaalband aan het boek door de naald
door een katern te steken, onderlangs de kettingsteek.
Ik heb de strengen borduurgaren afgerold en op een kaartje gerold. In dit geval is het kaartje een stuk opgevouwen restpapier. Snijafval. Door aan 1 kant een insnijding te maken kan ik het uiteinde van de draad er doorheen halen. Dat trek ik dan lichtjes aan waardoor de draad vast blijft zitten. Zo zoek ik nooit naar het begin en raakt de draad niet in de war.
Wat zie je op de video?
Stap
In dit geval werk ik met twee kleuren zijde: zwart en rood.
Dat zijn ook de kleuren van de inkt waarmee ik geschreven heb in het boekblok.
Kies van beide kleuren een lengte (ik heb nog geen idee hoe die lengte
te bepalen maar ik vermoed dat de meeste lengte nodig is voor het
naaien van de kapitaalband, niet voor de paar centimeters die ik nodig
heb voor dit boekblok).
Knoop de twee kleuren met twee uiteindes aan elkaar.
Stap
Bevestig aan iedere kleur een naald of wissel dadelijk de naald
van kleur
Begin met de naald waar de donkere kleur (zwart) aan zit en steek
die naald in het eerste katern, onder de kettingsteek, van voor de rug
(zie afbeelding) en haal de hele lengte van de donkere kleur door de rug.
Stap
Verwissel de naald van kleur of ga verder met de lichte kleur (rood).
Steek de naald in het katern maar deze keer via de achterkant van
de rug. De naald gaat dus eerst tussen de pagina’s van het katern
om aan de holle kant van de rug, door het katern te steken. Daarna
komt de naald er aan de bolle kant van de rug uit.
Trek de draad door de rug terwijl er een kleine lus boven aan de
rug overblijft. Steek daar de kern van het kapitaalband door en
trek de lus aan terwijl je de kern boven op de rug houdt.
Wat je hier doet is dat je de kettingsteek verbindt met het
kapitaalband. Maar het moet nog steviger en daar gaan de volgende
stappen voor zorgen.
Stap
Ga door met de lichte kleur (rood). Leidt de draad over de kern
naar achter de rug en leg de draad op het boekblok.
Stap
Neem de donkere kleur (zwart). Zorg dat de donkere kleur eerst
onder de lichte draad gaat. Vervolgens over de lichte draad en
links onder de kern door. De draad kan dan aan de voorkant van de rug
strak getrokken worden.
Stap
Ga nu met de donkere kleur (zwart) rechts onder de kern door en
meteen weer links. Trek de draad aan.
Wat je nu doet is dat je de kern van de kapitaalband niet alleen
verbindt met de kettingsteek maar dat je de twee kleuren van
het garen ook gebruikt om de kern op zijn plaats te houden.
Stap
Voor het eerst ga je met de donkere kleur nu over de kern heen.
Ga meteen naar links (u gaat niet langs start, grapje) en
breng de donkere draad weer naar de voorkant van de rug.
Stap
Neem de donkere draad over de kern en leg hem op het boekblok.
Steeds als je met een draad over de kern gaat, voeg je een
‘gekleurde rij’ op de kern toe. Zorg dat de ‘rijtjes’ tegen
elkaar aansluiten.
De eerste verankering is gereed en je bent begonnen met het
‘wikkelen’ van de twee kleuren om de kern.
Stap
Neem de lichte draad (rood) over de donkere draad, langs links
onder de kern door naar de voorkant van de rug. Trek aan.
Stap
Neem de lichte draad over de kern, dan naar links onder de kern
naar voor en trek aan. Dit was een wikkel. Herhaal dit
zo vaak als voor het patroon nodig is en vervolg dan
met de andere kleur.
Het tussentijds verankeren van het kapitaalband met het
boekblok heet in de video ‘tagging’.
Het begint op een punt waar je in het wikkelen gaat veranderen
van kleur. Je brengt de draad onder de kern door naar voor.
Je gaat vervolgens over de kern om dan vanaf de holle kant
van de rug, dus midden in een katern, de naald naar buiten
te steken. Daarna kun je verder met ‘wikkelen’.
Als het morgen hetzelfde weer is als vandaag, dan ga ik morgen
het kapitaalband maken.
Binnenkort meer.
De 12 katernen die ik ga inbinden hebben geen tekst maar ik wil wel
bladwachters gebruiken op de katernen. Laat bladwachters nou net
tekst gebruiken om boekbinders te helpen katernen
in de goede volgorde te leggen:
op katern A breng je een bladwachter aan (kleine tekening) met
het eerste woord of de eerste paar woorden die op katern B staan.
En zo verder.
Vier van mijn zwarte bladwachters Aratus.
Daarom besloot ik een lijst woorden op te stellen die met
boekbinden te maken hebben. Die woorden schrijf ik dan in mij
bladwachter ‘Aratus’ en hetzelfde woord op het eerste blad
van het volgende katern.
Dit was mijn lijstje:
tekst
papier
karton
afbeeldingen
naald en draad
linnen
leer
zijde
goud
pigmenten
vouwbeen
Het lijstje was het resultaat van een brainstorm:
11 woorden (het laatste katern krijgt geen bladwachter), in
willekeurige volgorde, niet te technische termen.
Maar het aantal termen bij boekbinden is enorm dus om
er voor te zorgen dat ik de allerbelangrijkste niet
zou overslaan ben ik even met Copilot gaan overleggen.
Ik vroeg ook naar de volgorde.
Copilot reageert eerst op mijn lijstje en beleefd en vriendelijk
als altijd (het is geen mens) deed het dat als volgt:
Wat je al hebt (sterk en veelzijdig):
Tekst – de inhoud, het hart van het boek.
Papier – het drager van de tekst.
Karton – voor de stevigheid van de kaft.
Afbeeldingen – visuele verrijking.
Naald en draad – voor het naaien van katernen.
Linnen – vaak gebruikt voor de rug of bekleding.
Leer – luxe en duurzaamheid.
Zijde – elegantie, soms voor leeslinten of bekleding.
Goud – voor versiering, vaak op de snede of kaft.
Pigmenten – voor illustraties of versieringen.
Vouwbeen – het gereedschap, symbool van het ambacht.
Dan volgen zaken die ik ben vergeten:
Wat je eventueel zou kunnen overwegen:
Als je ruimte hebt om iets te vervangen of toe te voegen, denk dan aan:
Perkament – historisch belangrijk materiaal.
Katernen – de gevouwen vellen, een kernbegrip.
Pers – symbool voor het ambachtelijke proces.
Kapitaalband – het kleine detail bovenaan de rug.
Marmerpapier – decoratief papier, vaak aan de binnenkant van de kaft.
Typografie – als je de nadruk wil leggen op de vormgeving van tekst.
Die termen zouden goed in het lijstje passen maar daarvoor moet
ik de beschikbare ruimte (letterlijk en figuurlijk) gaan
opzoeken.
De opmerkingen over de volgorde die daarna volgden gaan daar bij helpen:
Over de volgorde:
Je huidige volgorde is logisch, maar als je een meer poëtische of symbolische opbouw wil, kun je denken aan een volgorde die het proces van boekbinden volgt:
Tekst – het begin, de inhoud.
Papier – de drager.
Afbeeldingen – de verrijking.
Pigmenten – de kleur.
Katernen / Vouwbeen – het vouwen.
Naald en draad – het naaien.
Karton – de structuur.
Linnen / Leer / Zijde – de bekleding.
Goud – de versiering.
Kapitaalband / Marmerpapier – de afwerking.
Pers – het afronden van het ambacht.
In deze lijst zijn 3 termen samengebracht in één:
Linnen / Leer / Zijde – de bekleding.
Nieuw zijn Kapitaalband / Marmerpapier en Pers.
Copilot greep meteen de kans aan om me nog meer te ‘helpen’.
Het ging er van uit dat mijn ‘ode aan boekbinden’
een geschreven tekst zou worden.
Maar mijn idee is om het meer praktisch uit te dragen in
de vorm van de dummy voor Denken over oorlog en vrede / Hugo de Groot.
Maar ik kan Copilot wel een soort van uitleg laten schrijven die ik
dan handgeschreven ga overnemen in het eerste katern.
Dus vroeg ik om een introductie van ongeveer 250 woorden:
Ode aan het Boekbinden – Bladwachters als Bruggen
Deze ode aan het boekbinden bestaat uit een reeks van twaalf katernen, elk gewijd aan een essentieel element van het ambacht. De structuur van het werk is geïnspireerd op het fysieke boek zelf: de katernen zijn met zorg samengesteld, en verbonden door een subtiel maar betekenisvol systeem van bladwachters.
Een bladwachter is hier het eerste woord (of de eerste twee woorden) van elk katern, dat tevens het laatste woord is van het voorgaande. Zo ontstaat een poëtische ketting van begrippen die het boek als object én als proces weerspiegelt. Elk woord verwijst naar een materiaal, gereedschap of idee dat een onmisbare rol speelt in het boekbindproces: van tekst tot vouwbeen, van inhoud tot afwerking.
De gekozen termen zijn:
tekst, papier, karton, afbeeldingen, naald en draad, linnen, leer, zijde, goud, pigmenten, vouwbeen, pers, kapitaalband en marmer(papier).
Ze vormen samen een reis door het boekbindersambacht – van het eerste woord op het blad tot de laatste vouw in de kaft.Deze vorm nodigt de lezer uit om niet alleen de inhoud te ervaren, maar ook de fysieke overgang tussen de katernen bewust te beleven. De bladwachters fungeren als bruggen: ze verbinden, begeleiden en herinneren ons eraan dat een boek meer is dan tekst – het is een tastbare, gelaagde creatie.
De vinding ‘brugwachters zijn een soort van brug’ beviel me.
Dus ik ga zeker wat doen met deze tekst.
Vrijdagmiddag heb ik nog een drietal zaken gedaan aan het boek
‘De Krater’ dat ik aan het inbinden ben:
– kapitaalband aangebracht;
– een leeslint aangebracht;
– de platten afgewerkt om er later het boekblok goed in te
kunnen zetten.
Deze drie toevoegingen zijn niet perse nodig maar geven een boek
iets extra’s. Omdat de boekbekleding een speciaal project was
— waarbij ik hulp heb gekregen van mijn schoonzus —
vond ik het passend om ook het boekblok extra aandacht te geven.
Het kapitaalband is een extra bescherming van een boek
tegen stof. Het zorgt er voor dat aan de kop en de staart,
de boven- en onderkant van de rug, het stof minder makkelijk
in het boek kan komen. Bovendien verbergt het eventuele
oneffenheden in de rug van het boekblok.
Een leeslint bevestig je op de rug van het boek, voordat je het kapitaalband aan de kop en staart bevestigt.
Een leeslint vind ik erg prettig bij het lezen van een boek.
Natuurlijk kun je gebruik maken van een boekenlegger maar
een vast lint —of zelfs twee— maakt het makkelijker om bij
te houden waar je bent met lezen en/of waar je bent in het
notenapparaat achter in het boek.
Hoewel De Krater een klein en dun boek is, leek een
goudkleurig leeslint gepast voor deze gelegenheid.
Ik hou van een lang leeslint, dus het is langer dan je
normaal gesproken zult zien.
Dan de achterplatten.
Bij de omslag ontstaat een hoogteverschil tussen het plat en het
textiel van de omslag. Zeker omdat ik nu geen standaard
boekbindlinnen heb gebruikt.
Wanneer je vervolgens het schutblad op het plat lijmt,
blijft dat hoogteverschil zichtbaar.
Op zich is dat niet erg maar je kunt het verschil
kleiner maken of zelfs laten verdwijnen door de open
ruimte, het grijze bord, op te vullen met papier.
Dit is een voorbeeld van een van de twee vorige twee boekenweekgeschenken. Hier heb ik het hoogteverschil niet proberen te overbruggen. Bij De Krater ga ik dat dus wel doen.
In het geval van De Krater plak ik twee lagen papier in de
lagere ruimte van het plat. Ik heb hiervoor restjes papier
gebruikt die ik nog had liggen. In principe kun je
elk soort papier gebruiken, aangezien je er straks
niets meer van zult zien.
Ik meet het papier aan de hand van de lege ruimte grijs. Daarbij gebruik ik dus geen liniaal.
Lijm aanbrengen. Eén voor één plak ik de twee lagen. Het aantal lagen is natuurlijk afhankelijk van de dikte van het papier en het hoogteverschil textiel – plat.
Links.
Rechts gebruik ik als laatste laag 2 stukken papier. Het smalle stukje plak ik zo dicht mogelijk aan de rugkant. Waarschijnlijk zie je daar niets van als het papier droog is.
Na deze activiteiten en een nachtje drogen
is het boekblok gereed om in de band te zetten.
Deze tekst heb ik eerst zelf geschreven.
Dan vraag ik aan Copilot verbetervoorstellen.
Die beoordeel ik een voor een en besluit dan steeds
of ik de verbetering toepas.
Daarna vraag ik voorstellen voor een titel.
Die krijg je er dan een stuk of tien.
Die lees ik door en selecteer een titel, maak op
basis van fragmenten van voorgestelde titels een
titel of maak zelf nog een suggestie om te zien
hoe Copilot hier op reageert.
Het resultaat is dat ik berichten krijg met meer tekst
en minder toelichting op de foto’s (want het
verhaal zit dan al in mijn tekst).
Mijn titels worden langer en misschien minder raadselachtig.
Dat is wat mij betreft niet altijd een verbetering :).
‘De eerlijke vinder’ was het boekenweekgeschenk in 2023.
Dit boek van Lize Spit ben ik aan het inbinden.
Voordat ik aan de boekband ga beginnen moet het boek op
maat en open gesneden worden. De katernen zijn immers tot
nu toe bedrukte, gevouwen vellen papier waardoor het
genaaide boekblok nog niet echt open kan.
Met een snijmachine is het niet veel werk (voor 1
exemplaar) maar het moet wel even gebeuren en
mijn snijmachine staat niet in mijn kamer….
Hier ligt ‘De eerlijke vinder’ onder het mes van de snijmachine.
Bovenaanzicht.
Boven- en onderzijde zijn gesneden. Niet iedere boekbinder zal dat doet met de schutbladen al op het boekblok. Je hoort typisch onderzijde, voorzijde en dan bovenzijde er af te snijden.
Het boekblok is gereed om aan de boekband te beginnen. Willen we kapitaalband en leeslint?
Gisteren heb ik de schutbladen gesneden. De boekbanddecoratie en de schutbladen worden van papier. Bij Papier Royaal twee verschillende soorten papier gekocht die iets met kaarten en wereldbollen te maken hebben. Nu kan ik het boekblok gaan afronden: schutbladen, leeslint, kapitaalband. Dan nog eens nadenken over de boekband.
Met een extra strookje papier op de rug. Niet perse nodig…
Dit is het plan voor de rug. Dus met een extra voorflap, zoals je ziet bij ingebonden Arabische manuscripten (fore-edge flap). Nog nooit gedaan dus dit is de eerste poging.
Het boekblok in ‘Onder bezwaar’ uit. De rug is mooi recht en goed gelijmd. Maar blijkbaar was mijn boekenpers niet helemaal schoon. Gelukkig zit het vuil alleen op het gaas. Ik ga nog wel kijken of ik het schoon kan maken maar je ziet er in ieder geval straks helemaal niets van.
Gereed voor leeslinten, kapitaalband en de boekband.
Daarvoor moet ik nog even kijken of ik voldoende materiaal
in huis heb.
Wordt vervolgd.
Vanaf het begin was ik van plan twee reisdagboeken te maken.
Eén voor de verhalen van de voorbereiding en één dat ik
ook werkelijk mee op reis neem.
Met de laatste versie ben ik al even geleden begonnen en
dat boek is intussen af.
Voor het tweede waren de platten en de rug al gesneden maar
hoewel ik al wel aan het schrijven begonnen was,
moet het boek er nog van komen.
Vandaag vorderingen gemaakt.
Het begint met gaten prikken met behulp van de prikmal.
De kartonnen onderdelen van de boekband waren er al. Vandaag heb ik die aan elkaar gemaakt met kraftpapier. De twee boeken worden even groot maar het boek dat ik mee ga nemen bevat meer pagina’s. De rug van het voorbereidingsboek is dus eigenlijk te breed. Dat geeft me de kans het boek te maken met een zakje voorin en achterin het boek.
De bekleding van de boekband wordt bijna hetzelfde. Alleen omdat ik dit exemplaar niet mee op reis neem is het niet nodig de rug extra sterk te maken met boekbindlinnen. Alleen het papier van de folder van de reisorganisatie met de landkaart is voldoende. Ik ga het boek ook niet afwerken met kapitaalband of met leeslinten.
Zoek de verschillen. De omslagen moeten nog vastgemaakt worden maar de twee boeken worden verschillend. Dat is een bewuste keuze. Zo zie ik altijd meteen welk boek wat is.
Links het voorbereidingsboek. Het boek rechts gaat mee op reis.
De omslagen zijn gelijmd, Tijd om het even in de boekenpers te stoppen.
Schutblad en de twee zakjes die ik in het boek ge verwerken. Het zakje links gaat zorgen voor een altijd goed ruikend boek. Het is een geurzakje om tussen je kleding te leggen. Rechts is een zakje waarin twee geheugenkaarten kwamen voor mijn camera. De laatste envelop is gevuld met bubble foam. Dat geeft heel wat volume extra naast het boekblok.
Het boek zit intussen in zijn geheel in de boekenpers.
Na een uur of drie heb ik het boek al even uit de pers gehaald.
Het lijmen van het schutblad en de enveloppen, het boekblok
en de boekband verloopt goed.
Morgen haal ik het geheel definitief uit de boekenpers.
De warmte van de afgelopen tijd heeft meegespeeld
in de duur van het werk aan ‘Hoe te binden?’.
Het is de vertaling van een tweetal lezingen van
Hector de Bakker door Boris Rousseeuw,
die ook de uitgave van dit boekje verzorgde
via zijn margedrukkerij Carbolineum Pers.
Vooral afgelopen woensdag zorgde de warmte er voor
dat papier en lijm te snel droogde.
Vandaar dat in dit bericht foto’s van drie werkdagen
bij elkaar gebracht zijn.
Waar waren we ook alweer?
Het boekblok zat al ver in elkaar inclusief leeslint maar mist nog de schutbladen en de kapitaalbandjes. De boekband is ongeveer halverwege: de hoeken van de bekleding moeten nog op maat gesneden worden. Dan kan de omslag met het bekledingsmateriaal gemaakt worden. Dan kunnen we het hoogteverschil tussen de randen en het middenstuk van de platten gaan overbruggen.
Voor het op maat maken van de hoeken heb ik een klein hulpmiddel. Dat zorgt ervoor dat je voldoende ruime overlaat om de hoek mooi om te slaan maar ook niet te veel materiaal over laat.
Als je linnen gebruikt als bekledingsmateriaal dan kun je dat vaak gewoon dubbelslaan bij de rug. Maar heb je dikker bekledingsmateriaal, zoals nu, dan is het goed er voor te zorgen dat er straks niet te veel materiaal in de scharnier komt te zitten. Dus snij ik daar wat materiaal weg.
Voor het opvullen van de binnenkant van de platten (straks komt daar het schutblad nog over) gebruik ik ‘afvalpapier’. Ik heb het dubbelgeslagen zodat de kopkant (boven) en de buitenkant passen en alleen aan de staartkant (onder) en de rugkant nog wat papier weggesneden moet worden.
Als schutblad gebruik ik effen papier dat ik nog had liggen. De kleur is bijna gelijk aan het boekblok maar is anders, qua kleur en structuur.
Vanmorgen ging ik verder, nog een kant op te vullen met wit papier. Dan schutbladen en kapitaalband. Het geheel is dan zo ver dat de boekband en het boekblok in elkaar gezet kan worden.
Helemaal aan het eind (waarschijnlijk pas morgen) ga ik ‘boekhoekjes’ plaatsen. Dat is ook voor mij een eerste keer. Ben benieuwd hoe dat in zijn werk gaat. Ik heb twee ‘kleuren’ gekocht: zilverkleurig en goudkleurig. Vermoedelijk ga ik de goudkleurige aan dit boek zetten.
Beide platten zijn opgevuld. Als ik eerlijk ben kan dit nog een stuk beter. Maar ik wil het boek zondag afhebben en zou meer tijd nodig hebben. Roeien met de riemen die ik heb….
Het boek zit in elkaar. Je ziet dat de vleug in het fluweel voor verkleuringen zorgt die je wel of niet ziet afhankelijk van hoe het boek vastgehouden wordt. Drukken op de band laat al meteen sporen achter. Om er voor te zorgen dat het vocht van de lijm niet in het hele boek trekt moet er nog een maatregel genomen worden.
Die maatregel is om met bakpapier het ‘vochtige’, het gelijmde, deel van het boek te isoleren van de rest. Dat doe je dus aan de voor- en achterkant van het boek.
Dan kan het geheel tussen een plank en karton (en beschermend materiaal) in de boekenpers. Daar ga ik het morgen, zondag uithalen om de metalen boekenhoekjes te plaatsen.
Deze week kwam het binnen: het doe-het-zelf-pakket
van Uitgeverij Boekblok met het boek ‘Roodkapje’.
Het werd geleverd in een doos.
Feestelijk verpakt ligt er het verhaal van Roodkapje verzamelaar Anneke de Groot. Alles wat je nodig hebt om er een boek van te maken zit in de doos. Je hebt alleen nog lijm, een naald en een mes nodig.
Het begeleidend schrijven door Jannie de Groot (familie?) van Uitgeverij Boekblok.
Werkelijk alles is aanwezig om het boek te maken. Dit zijn de platten maar de rug zit er ook bij, de papieren bekleding van de band, de katernen, de prikmal, draad om het boek in te binden en kapitaalband om het boekblok af te werken. Top.
Dit zijn de vier katernen met de foto’s en het verhaal van Anneke de Groot over haar verzameling rond Roodkapje.
De tekst heb ik nog niet gelezen maar ik stel me een verzameling voor met prentjes, doosjes, beeldjes en heel veel andere zaken. Waarschijnlijk ook boeken. Centraal in dit boek staat één specifieke versie van het verhaal van Roodkapje. Op deze foto zie je de twee schutbladen. Verkijk je niet op de witte randen. Die zullen bij het inbinden wel verdwijnen maar zijn nodig voor het drukken, het vergaren en verzenden van het drukwerk en de instructies.
Dit is een detail van een van de voorwerpen op het schutblad.
Dit speciale, stevige, katern van 1 vel is om het kleine boekje dat centraal in deze uitgave staat ruimte te geven.
Dit is een integrale reprint van ‘Lotgevallen van Roodkapje’ van Uitgeverij D. Allart uit 1860. Voor de tekst van het sprookje is gekozen voor de vertelling van Leonard Roggeveen, uit 1937.
Nadat de boekjes gereed zijn die ik op dit moment onder handen heb, ga ik aan deze Roodkapje beginnen. Vermoedelijk zal op mijn blog hiervan de komende tijd nog wel een en ander te zien zijn.
Een soort van dubbelaflevering.
Aan het boek heb ik afgelopen woensdag al gewerkt
maar je ziet me hier wel vaker een basis voor
een boekband in elkaar zetten.
Dus die foto’s zijn niet heel bijzonder.
Vandaag heb ik er ook aan gewerkt en vandaag is
de vormgeving best wel veranderd. en wie weet
gaat dat morgen nogmaals gebeuren.
Woensdag was ik nog aan het experimenteren met mijn dummy boekband. Maar perkament – los op de rug of niet – op de boekband van een bandzetter aanbrengen op voor, achterplat en rug, is volgens mij geen goed idee. Dat idee heb ik dus voor nu laten varen. Ik ga werken met drie stukken perkament: een voor op het voorplat, een voor op het achterplat en een op de rug. Op deze foto zie je dat ik de dummy vouw zoals een boekband dat moet kunnen en je ziet dat het perkament op de rug los zit en dus bol gaat staan. Niet erg maar niet erg praktisch voor de lezer.
Rug gesneden en de drie delen (voorplat, achterplat en rug) met elkaar verbonden met een stuk kraftpapier.
Steeds opnieuw passen en meten.
Dat was woensdag.
Vandaag de draad opgepakt.
De basis beplakken met boekbindlinnen en dadelijk de hoeken snijden.
Als de hoeken gesneden zijn kun je de omslagen vastmaken.
De ondergrond is gewijzigd. Ik heb een schone, oude handdoek onder het boek gelegd om zoveel mogelijk de band te beschermen tegen eventuele lijm- of verfresten.
Weer passen en meten. Zie dat er een leeslint is aangebracht. Hierna is een kapitaalband aan de rugzijde van de boekband aangebracht.
De vorige keer had ik bedacht hoe ik er voor kan zorgen dat de bandjes waar de katernen op zijn genaaid, zichtbaar kunnen worden op de boekband. Daarbij had ik een stuk stevig papier gebruikt en had daar de insnijdingen gemaakt. Dat stuk papier was erg geometrisch. Misschien niet zo’n goed idee. Hier probeer ik door wat extra papier te plakken, het oppervlak te vergroten en te zien of ik een betere vorm kan maken met het perkament waarbij de insnijdingen wel gerespecteerd worden. Hier is de schets een soort van glooiende lijn. Maar nog niet tevreden.
Hier probeer ik een vorm die wel wat weg heeft van de letter ‘B’. Dat past wel bij een (geïllustreerd) BoekBindersBoek.
Nog wat experimenteren. Wat nu als ik de bandjes blauw verf, vallen ze dan beter op in het perkament? Het blauwe bandje ligt links op de foto. Ander idee is op het perkament te verven. In beide gevallen gebruik ik een acrylverf.
Het wordt denk ik de ‘B’-vorm. Hier is de vorm al uit het perkament gesneden.
Als ik het blauw geverfde bandje straks in het perkament rijg geeft dat zo’n soort effect (hier een bandje in stevig papier gestopt).
Hier ligt het stukje blauw geverfd perkament. Daar heb je de keuze heel dekkend te verven of grover, minder dekkend. Dit gaat hem niet worden denk ik maar dat beslis ik denk ik morgen.
Het boek is nu ver gereed.
De kapitaalbandjes moeten nog afgemaakt worden
en op de rug van het boekblok worden gelijmd.
Dan ga ik de leren rug met valse ribben bevestigen.
Vervolgens kunnen de buitenste platten met de
originele afbeelding wordt gelijmd.
De meeste van die stappen zijn nu gedaan:
Dit geeft een beetje een idee waar ik naar toe werk. Maar hier zijn boekblok, kapitaalband en rug nog los van elkaar. Dat heb ik gisteren aangepast. Het met een stift markeringen op leer aanbrengen is geen goed idee. Ik moet nog eens navragen wat ik daar het best voor kan gebruiken.
Hier zie je dat het kapitaalband op de rug van het boekblok is gelijmd. Je ziet ook meteen het probleem dat ik niet meer opgelost heb: eigenlijk is de kapitaalband te breed of geven de platten onvoldoende ruimte om de kapitaalband te laten verzinken in de platten. De meeste mensen zullen dat niet zien als het boek gereed is maar dat is een punt dat beter kan.
Nog eens vanuit een ander perspectief. Ik ben wel blij met de blauwe kleur. Die heb ik op zicht gekozen en dat kan fout aflopen.
Toen het kapitaalband was bevestigd en de leren rug nogmaals gepast was, kon ik die daar waar nodig nog een beetje bijsnijden. Dan lijmen en aan het boek bevestigen. Vervolgens even in de boekenpers. Terwijl het boek in de boekenpers zat had ik tijd om te beginnen met het uit elkaar halen (tornen) van een blouse. Voor het volgende project.
Stap voor stap werk ik mijn lijstje af.
Een voor een de platten lijmen en voorzien van het laatste onderdeel van de platten. In het geval van de achterplat is dat een met papier bekleed stuk karton. In het geval van het voorplat is dat een vergelijkbaar stuk karton waar een rechthoek uit gesneden is ter grootte van de originele afbeelding van de voorkant van het boek. Het zo ontstane ‘raamwerk’ met de originele afbeelding is het voorplat.
Dat ziet er dan als volgt uit. De originele afbeelding is door mij nog wel even bespoten met vernis. Die afbeelding is niet helemaal schoon geworden maar de aanraking met water zorgde er al snel voor dat ook de kleuren verdwenen. Dat had ik ervaren bij de titel op de rug van de originele boekband. Om de afbeelding te beschermen tegen verdere vervuiling en tegen verlies van kleur is wat spuitvernis aangebracht. Deze kant was de laatste van de boekband. Er zit al keukenpapier in het boek om het vocht niet in het boekblok te laten trekken.
In de boekenpers en dan zien we na 24 of 48 uur het resultaat. Ik ben benieuwd.
Deze week liet men me ergens 30 minuten wachten zodat
ik tijd had om nog eens goed na te denken over wat ik nog
moet doen om mijn versie van ‘Vrolijke Vrienden’ af
te maken.
‘Vrolijke Vrienden’ is een boek voor de jeugd dat
in 1940 verscheen bij De Arbeiderspers en dat gemaakt
is door Jan Mens (tekst) en Bob Uschi (illustraties).
De aandachtige luisteraar ziet op de foto’s wel ergens
het lijstje liggen dat ik nu volg.
Het voorplat zal straks bestaan uit een kartonnen ‘raamwerk’, bekleed met papier, waar een deel van de originele voorkant van de boekband in gaat komen. Zowel de originele afbeelding als het ‘raamwerk’ zijn met de hand gesneden. Om de twee zo mooi mogelijk in elkaar te laten passen maar ik de binnenkant van het ‘raam’ en de buitenkant van de afbeelding donkerblauw. Blauw is de kleur die ik op veel plaatsen laat terugkomen.
Dit is de originele afbeelding van de boekband.
Het maken van de kapitaalband verliep niet zo als
ik wilde. Dus probeer ik iets anders. Kapitaalband kent
iedereen waarschijnlijk wel als het roof/witte bandje
dat aan de rugkant van een boek tegen het boekblok zit.
In middeleeuwse boeken was het kapitaalband onderdeel van
de constructie van het boek. Soms zelfs onderdeel van het
naaiwerk aan het boekblok. Tegenwoordig zitten ze alleen
ter versiering aan het boek.
In mijn geval, bij Vrolijke Vrienden, wil ik het kapitaalband
met de hand maken maar het gaat mij om het decoratieve aspect.
Ik maak het niet om de rug steviger te maken, te beschermen
bij het uit de boekenkast halen van het boek of tegen het stof.
Daarom maak ik het kapitaalband ook achteraf en los van het boek.
Dus misschien moet ik meer kijken naar de moderne manier
waarop kapitaalband wordt gemaakt en aangebracht, dan naar
de middeleeuwse manier.
Dus ik neem een stuk lint en daar plak ik dan een materiaal op zodat het een ronde verdikking aan het lint oplevert. Daar ga ik dan de zijde draad om wikkelen. Hier probeer ik dat nog te doen met een leren kern (die had ik toch al gemaakt.
Het leer wordt op het lint gelijmd en dat lint wordt een beetje opgerold.
Ik wikkel hier met dubbele draden zijde.
Zo gaat dat dan ongeveer op het boekblok komen. Maar ik vind het te dik en van iedere kleur ook te veel steken waardoor er maar weinig gekleurde blokjes op het boek komen. Daarnaast is wat ik hier uitprobeer veel te breed. Dat moet anders.
Nog een poging. Zelfde lint maar nu met daarin twee stukjes touw.
Dat levert een beter volume op maar met de dubbele draad is dat nog niet mooi.
Het algemene beeld is al wel beter.
De losse onderdelen (boekblok, rug en platten) liggen voor het raam van mijn werkplaats.
Lint beter op maat, de touwtjes liggen gereed en op het lint is aangegeven waar de verdikking gaat komen en waar de naalden met draad doorheen gestoken gaan worden.
Dit zijn de kernen voor mijn kapitaalband. De schuine hoekjes aan de bovenkant zijn er aan gesneden om zo weinig mogelijk dikte op te leveren in de boekband.
Nummer één is zo goed als gereed. Je ziet nu ook welke kleuren ik gebruik voor het kapitaalband. Morgen moeten die stukken kapitaalband op het boek belanden. Dan kan de rug en de buitenste platten bevestigd worden. Met de afbeelding op het voorplat zou het boek dan weer in de boekenpers kunnen om te drogen. Dan zou het boek bijna gereed moeten zijn.
Wordt vervolgd.
De afgelopen tijd ben ik ook bezig geweest met het
nadenken over en proberen te maken van kapitaalband.
Het is lang geleden dat ik dat een keer met
de hand zelf gemaakt heb.
Een eenvoudige kapitaalband is goed te doen voor iedereen.
Het begint met het kiezen of maken van de kern.
Je kunt je draad wikkelen om een strook papier of perkament,
maar ik probeer twee andere materialen uit:
vlas (touw) of leer.
Naast werken aan kapitaalband heb ik nog een paar stapjes
gezet om de rug en de platten af te maken.
Een smalle strook, vochtig gemaakt leer, laat zich prima oprollen waarna je dat kunt vastzetten op de hoek van iets (in mijn geval een stuk karton). Dan laat je het daar drogen.
De strengen zijde die ik heb komen uit een erfenis. Ik heb dus maar een beperkt kleurspectrum voorhanden. Sinds dat ik deze foto gemaakt heb, ben ik al op zoek geweest naar de kleuren die ik wil hebben. Die heb ik ook gekocht. Maar om te oefenen doen deze prima hun werk. Het touw heeft nogal wat rafels. Die krijg ik onder controle door met een beetje boekbinderslijm de buitenkant in te smeren. De kern is daardoor compacter en er steken straks geen verdwaalde vezels uit.
De leren kern voor een test kapitaalband is droog. Je kunt natuurlijk ook kapitaalband kopen. Immers voor de constructieve functie (bescherming tegen stof en bij elkaar houden van de rug bij gebruik) ga ik de band niet maken. Het is puur voor de sier. Maar ik heb nu meer keuze (kleur, grootte, volume, enz).
Op internet zijn veel filmpjes te vinden waarin uitgelegd wordt hoe je dit maakt. Groot verschil is dat de meeste filmpjes het tonen terwijl men een boek bij de hand heeft waarop het kapitaalband wordt gemaakt. Dit heb ik in de hand gemaakt en zonder hulpstuk is het resultaat dan slordiger dan wat mogelijk is. Dat denk ik toch. Dus ik denk nog na over een soort van statief van karton, hout of iets dergelijks, waar ik het op kan gaan maken.
Ik ga de leren, ronde rug met valse ribben bevestigen
op de eerste platten. Daar komen dan straks de
uiteindelijke platten op. Zodat het leer tussen de
platten vast komt te zitten.
Het hoogteverschil wat daardoor gaat ontstaan in de
buurt van de rugzijde van de platten, is te groot om
te negeren. Dat moet ik opvangen.
Hier zie je de leren rug rond de binnenste plat zitten. Het dunne blauwe karton komt tussen de twee platten aan de voor- en achterkant van het boek. De blauwe kleur zal als een smal lijntje
aan de kop, staart en voorkant van de platten te zien blijven. Constructief vangt het, het hoogteverschil dat door het leer ontstaat op (dat moet allemaal nog wel blijken maar dat is het idee).
Zo zal dan het eindresultaat er uit moeten gaan zien. Maar hier ligt alles nog los en dit is zoals de achterkant er uit kan gaan zien.
Eigenlijk wil ik de valse ribben proberen te versieren met een paar simpele blinddruk-lijntjes met de fileten die ik pas geleden kocht. Die wil ik dan afwerken met een beetje goudverf. Maar ik heb nog te veel vragen dus ik denk dat ik dat achterwege laat.
Wordt vervolgd.
Het is heel spannend aan het worden.
Steeds een stapje verder betekent dat ik steeds
dichter bij het uur van de waarheid kom.
Gaat mijn plan werken?
Het goede nieuws is dat de schutbladen mooi gelijmd
zijn tegen de originele schutbladen.
Het eerste experiment met de valse ribben is ook goed gelukt.
Hier zie je het eerste schutblad. De linkerhelft komt straks tegen de voorkant van de boekband te zitten. Maar het rechterdeel is mooi gelijmd op het originele, blanco schutblad van Vrolijke vrienden.
Ook het schutblad achter zit mooi vast. Dat geeft veel stevigheid om het originele en oude boekblok. Idee is dat het boek weer heel wat jaren onbeschadigd door het leven kan.
Met een stuk leer en een mal en wat karton heb ik een valse rib gemaakt en dat allemaal aan elkaar gelijmd. Alles is hier goed gedroogd en je ziet hier de kant die je normaal nooit ziet: de binnenkant.
Als ik met deze test een boek zou maken dan zou de rug er zo uit komen zien. De rib is goed zichtbaar. De vorm blijft goed in het leer. Straks als de echte rug wordt gemaakt moet ik misschien meer aandacht schenken aan de plaats waar het koord loopt. Dat mag nog dichter tegen de rib en strakker qua vorm.
De mal die ik gemaakt heb is bedoeld voor het boekblok van Vrolijke vrienden. Dus steeds passen en meten. Vooral ook omdat de rug mooi om het boekblok moet passen maar dat het boek ook nog open moet kunnen. Ik denk nog na over kapitaalband. Die zal ik moeten maken voordat het kapitaalband en de rug, tegelijk, aan het boekblok worden gezet.
De rechterkant is minder mooi dan de linkse kant.
Dit is een saaie foto maar bedoeld om duidelijk te maken dat ik de boekband ga maken met opgelegde platten. Dat wil zeggen dat ik de rug en de platten los van elkaar maak. De voorkant en de achterkant van het boek, zal steeds bestaan uit twee platten die ik op elkaar lijm. Dat doe ik bijvoorbeeld om de linten van het boekblok weg te werken en goed aan de band te bevestigen. Ook het leer van de rug ga ik tussen de twee plathelften bevestigen. Bovendien ga ik volgende ruimte in de buitenste plathelft van de voorkant uitsparen om de afbeelding van de originele boekband in de nieuwe boekband op te nemen. Grote plannen. Nu nog uitvoeren…..
Zoveel als mogelijk probeer ik de originele voorkant van Vrolijke vrienden in de nieuwe boekband op te nemen.
Voor nu zijn alle platten beplakt met papier. De omslagen moet ik nog wel aanbrengen. Maar nu ligt alles in de boekenpers om mooi vlak op te drogen. Ik denk dat ik beter één voorplat nog niet had moeten beplakken maar weghalen is vaak nog wel mogelijk.
Wordt vervolgd.
Gisteren ben ik natuurlijk nog even terug geweest
naar mijn werkplaats.
De vellen papier waren natuurlijk goed gedroogd.
Als er zon is dan is het al gauw warm in deze gebouwen
van een voormalige gevangenis.
Dus drogen doet het er prima.
De katernen kon ik weer in elkaar schuiven en op
de juiste volgorde leggen.
Je ziet dat het Japanse papier wel wat verdikking oplevert. Maar het valt best mee als je er vanuit gaat dat de rug van het boek rond gezet was (en zo meer dan 80 jaar gevouwen geweest is). Dat zorgt er vanzelf al voor dat de rug wat uit staat. Daarom gaat aan het eind van de middag het boek in de boekenpers om het zo vlak mogelijk te krijgen. Daar laat ik het dan voor een paar dagen en nachten.
Hier is goed te zien dat soms de vouwen weer heel goed in elkaar passen maar dat op andere plaatsen (vooral aan de rechtse kant) dat wat moeilijker gaat. De katernen mogen dus nog wat meer in elkaar opgestoten worden.
Aan de andere kant (de fore edge of voorkant) zie je dat het niet erg zou zijn als ik straks aan de voorkant er nog eens een stukje zou afsnijden met de snijmachine.
Vervolgens ben ik gaan schetsen hoe ik misschien het boekblok, de rug en de platten aan elkaar ga maken. Rekening houdend met het feit dat de oude voorkant onderdeel moet worden van de nieuwe. Ik zit te denken aan: de katernen op lintjes binden, dan een ronde rug maken en bekleden met leer, met valse ribben, dan platten maken die ik zo opbouw dat er een binnenplat komt dat met een schutblad en de linten en het leer zich verbindt aan rug en boekblok. Daar kan dan een buitenplat op worden aangebracht. Het voorplat zou dan een uitsparing hebben voor de afbeelding van de originele boekband. Wat zou dan de bekleding van de platten moeten worden? Iets dat aantrekkelijk is voor kinderen. Ergens daartussen kan dan nog kapitaalband komen. Maar dat is allemaal wat complex. Sommige zaken heb ik niet eerder gedaan.
Misschien als ik definitief weet hoe ik het wil gaan aanpakken dat ik het nog eens op een afbeelding uitwerk. Voor nu zijn dit nog maar ideeën.
Het boekblok zit intussen in de boekenpers.
Dat overkomt de hoofdpersoon in het jongensboek ‘Vrolijke vrienden’,
geschreven door Jan Mens in 1940.
De uitgever was De Arbeiderspers.
Het boek verscheen in een moeilijke tijd.
De uitgeverij wordt in 1940 overgenomen door de NSB.
Dan zal een Joodse illustrator Bob Uschi 1911 – 1995
(pseudoniem van Victor Silberberg) en een opdracht aan
de ‘Nederlands schrijver, onderwijzer, socialistisch politicus
en esperantist’ Theo Thijssen niet helpen.
Ik kocht het boek in de kringloopwinkel in de buurt.
Niet om het te restaureren maar als grondstof voor een nieuw
boek.
Al komt het boek dan uit een vooruitstrevende hoek, een
eerste scan van de afbeeldingen en de tekst toont ons
dingen waarbij wij vandaag onze wenkbrauwen zouden fronsen.
Dus een restauratie wordt het niet. Het is meer een herbouw.
De titelpagina van het boek Vrolijke vrienden. Geschreven door Jan Mens. Jan Mens zal later De kleine waarheid schrijven (trilogie, 1960 – 1964). een boek dat in Nederland heel bekend werd door de televisieserie van Willy van Hemert (1970 -1973) met Willeke Alberti als Marleen Spaargaren. Uitgegeven bij De Arbeiderspers en Bob Uschi maakte de illustraties.
Een echte binnenkomer: frontispice ‘Overweldigd bleef Jan staan’. Dit had ook de titel van mijn blogbericht kunnen zijn.
De katernen bestaan uit 4 bladen die in het midden met garen zijn ingenaaid. Het garen zit wat los.
Dat het een echt jongensboek is maken de illustraties heel duidelijk.
De meeste tekeningen zijn niet voorzien van een aanduiding van de maker. Hier is dat wel het geval.
Hier komt de titel van mijn bericht vandaan. De hoofdpersoon fantaseert zelf een schrijver te worden en heeft ook al een titel van zijn boek bedacht: Het wonderbare geheim van den jongen Chinees. Hoe sympathiek dat allemaal mag klinken, we zouden er vandaag niet meer zo’n tekening bij maken denk ik.
In het boek zit een sticker met de naam van een vorige eigenaar. Het adres en telefoonnummer heb ik maar even weggehaald.
Het voorplat gaat eenvoudig van de boekband. Het gaas dat de band bij elkaar houdt is verduurd, is aan het vergaan. Er zit kapitaalband aan boven- en onderkant. De lijm die gebruikt is om de katernen bij elkaar te houden is hard en bruin geworden. Het voorplat schoonmaken met een beetje zeep en water is gevaarlijk. De kleur laat eenvoudig los. Zeker de rug is aan de buitenkant erg vuil. Die ga ik dan ook niet meer gebruiken. Net als het achterplat.
De voorplat heeft een kartonnen platkern. Geen grijsbord. De bekleding lijkt op een gaas met daarop/in een vulmiddel en vervolgens de afbeelding die er op gedrukt is. Maar hier heb ik geen ervaring mee. Ik weet niet hoe dit materiaal heet en of dat ook vandaag nog wordt gebruikt.
Het idee was die afbeelding van het karton af te halen. Maar dat idee moet ik al snel laten gaan. Misschien zijn er manieren om dat te doen maar ik besluit de afbeelding in een rechthoek te snijden en dan zoveel mogelijk karton langs de achterkant te verwijderen.
Dit is de voorkant van de boekband na het schoonsnijden.
Dan ga ik katern voor katern losmaken.
Afwisselend schuur ik de achterkant van de voorplat. Ik heb dan zoveel mogelijk laagjes van het karton weggehaald. Het schuren is dan om het zo glad mogelijk te maken waardoor de voorplat straks beter te verwerken is.
De lijm is hard en ook als je die zacht maakt met een beetje water laat die zich moeilijk verwijderen. Daarmee beschadig ik dus wel het buitenste van de vier bladen van elk katern. Maar ik weet geen andere manier. Die bladen ga ik in ieder geval versterken aan de vouw voor dat ik het boekblok weer in elkaar da zetten. Het boek had iets van een ronde rug met kneep. Dus ik heb ieder katern zo glad mogelijk proberen te maken. Ik ga het zonder kneep inbinden.
Redelijk schoon maar nog niet mooi glad.
De grondstof.
Het boek is volgens mij met best wat aandacht gemaakt. Links zie je de opdracht aan Theo Thijssen. Bij het begin van een nieuw hoofdstuk is de eerste letter een grote kapitaal die meerdere regels groot is. Daar wordt met het zetwerk iedere keer rekening gehouden.
De schrijver wil de lezer ook iets leren. In het boek komen dan (heel weinig maar toch) voetnoten voor.
De marges zijn breed maar niet helemaal onbenut. Ik denk dat ik het boekblok opnieuw ga snijden maar dan is het wel opletten. De paginanummers staan ver genoeg van de rand van het papier maar sommige van de afbeeldingen staan op de hoek van de tekst/hoek van het papier. Veel dichter aan de rand dan de tekst.
‘Ouderwetse auto’s’.
‘Horas non numero nisi serenas’, blijkbaar een vaker voorkomende inscriptie bij zonnewijzers. De vertaling die het boek er aan geeft ‘Ik tel slechts de heldere uren’ is misschien erg correct maar op internet vond ik ‘Ik tel slechts de onbewolkte uren’. Naar mijn smaak duidelijker.
Nadat ik alle katernen zo vlak mogelijk heb proberen te maken is het boekblok in de boekenpers gegaan. Straks een kijken hoe het er uit komt. Dan kan de versterking van de vouwen beginnen.
Een laatste blik op de rug van het boekblok.
De achterkant van het boekblok zit al tegen de achterplat gelijmd.
Nu is het tijd voor de voorkant van het boekblok.
Dit boek is dus gisteren ‘in zijn band gezet’, daarmee is dit
een bandzetter.
Multatuli, Liefdesbrieven in een uitgave in losse katernen van Uitgeverij Boekblok en Atelier de Ganzenweide gaat dadelijk in de boekenpers. Benieuwd naar het eindresultaat? Je ziet het volgende keer.
Eerder kon je hier zien dat hoewel ik tevreden was
over de boekband die ik aan het maken ben, er toch een
probleem mee was waardoor ik besloten heb opnieuw te beginnen.
Het leer was door iets te fanatiek dunnen op twee punten
ingescheurd.
Opnieuw willen beginnen is één ding maar……
Dan heb je wel voldoende leer nodig. Dit is al het witte leer dat ik nog heb. Dus er moet iets anders bedacht worden. Ik heb nog wel de boekband verder afgemaakt en ook het boekblok kreeg nog een paar aanvullingen.
Het boekblok heb ik nog eens in de voornamelijk witte boekband gestopt. Dan zie je dat het er op zich goed uitziet.
Het boekblok heb ik uitgebreid met kapitaalband, wit kapitaalband. Daarnaast twee leeslinten. Twee: één voor Tine en één voor Mimi. Ik weet het, met een speciale boekenlegger zijn twee leeslinten misschien wat veel.
Dus: nieuwe platten uitgesneden en een stukje ruggenbord. Die allemaal weer, op de juiste afstand van elkaar, met elkaar verbonden met kraftpapier. De mal die ik gebruikt heb om de positie van de tekst en de vormen goed aan te brengen had ik nog liggen. De basis voor de boekband past er precies op.
Geen wit leer meer beschikbaar in mijn werkplaats, maar wel rood. Wat nu als we de kleuren wit en rood eens omdraaien?
Hartjes uitsnijden en een smalle witte strook voor op de rug. Het proces verloopt nu allemaal wat sneller omdat ik al weet wat ik moet doen en omdat de afmetingen bekend zijn en de mallen er nog zijn.
Dan gaat het deze kant op.
Ook met het uitsnijden van de letters is begonnen.
Er was ook nog een stuk van het rode paste paper over. Niet veel meer, dus is het wel zoeken naar een bruikbaar stuk. Hier houd ik dat al even achter de letters maar toekomstige foto’s zullen hiervan een beter beeld geven (hoop ik).
Argusvlinder 