Kara Walker, bij wijze van intro

Posted on mei 26, 2022 by Argusvlinder

Kara Walker, A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be, is te zien in De Pont in Tilburg. Daar ging ik vorige week kijken. ‘bij wijze van intro’ suggereert dat ik snap wat ik gezien heb maar dat is niet de boodschap van de titel. Het is de introductie op mijn avontuur….

De tentoonstelling,
A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be,
is georganiseerd door Kunstmuseum Basel,
in samenwerking met Schirn Kunsthalle Frankfurt
en De Pont museum, Tilburg.

Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus:
‘Kara Walker – A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be,
Drawings 1992–2020′,
maar die heb ik in de museumwinkel niet gezien.
Dus voor mijn berichten kan ik daar nu niet op terugvallen.

Mijn foto’s hebben minder licht dan in andere situaties
maar dat heeft te maken met de belichting van de tentoonstelling
die waarschijnlijk die is aangepast omdat de werken
van Kara Walker bijna altijd op papier gemaakt zijn.
Papier is vaak gevoelig voor licht.
Net als in veel andere tentoonstellingruimtes zorgt het licht
voor veel spiegeling. Helaas niet alleen voor als je foto’s maakt.

Het is niet eenvoudig om de naam van het werk vast te stellen.
Deze tentoonstelling toont werk uit haar archief dat niet bedoeld
is als ‘eindproduct’, als tentoonbaar werk.
Daarom zie je vaak werk in vitrines liggen die wel bij elkaar horen
maar niet persé een naam hebben.

Ik heb ze wel een naam gegeven maar dat is alleen om ze terug
te kunnen vinden, voor privégebruik dus.
Daarnaast bestaan sommige werken uit een groter aantal
schilderingen of tekeningen op losse bladen papier.
Dat is moeilijk om hier te laten zien, maar belangrijker,
moeilijker om als één geheel te interpreteren.
Daar waar mogelijk hanteer ik de naam van het werk zoals
dat op de tentoonstelling vermeld staat.
Dat zal best wel eens fout gegaan zijn.

Kara Walker, dus.

Dit is een deel van een vitrine. Je ziet kaarten met getypte tekst, geschreven tekst, teksten en schilderingen met verschillende technieken, soms met kleur. Wat zag ik zoal?

Getypt:

I was born a man
and became a woman quite by accident. When
I realized I had the biology for it.
this is not i

Handgeschreven:

……..Always attempting
………to
……fill these
….huge blank
..moments
..with an
….external
……form of
……..love.

Becomes so
impossible…

De puntjes in het stuk handgeschreven tekst zijn van mij.
Ik kan niet snel de tekst zo positioneren zoals de tekst
op papier staat met WordPress.

Verder daar waar een vrouw en een man staan afgebeeld
op één tekening is er geweld.

Een van de tekeningen van het overzicht uit de vitrine. Er staat bij: ‘Self portrait as a 19th century black man’, February 2020.

Kara Walker maakt gebruik van de kniptechniek. Dat doet ze voor werk op papier maar ook in de vorm van film. Ze maakt de films op een manier die doet denken aan Wajang (vorm van poppenspel, waarin gebruik wordt gemaakt van schaduw- of lichteffecten). Dit is overigens niet een man die iets aanreikt aan een vrouw. De uiteindelijke afbeelding is veel complexer.

Vlak onder de papierknipsels liggen tekeningen en schilderingen en een kaartje. Hier toon ik twee tekeningen en het kaartje met getypte tekst.

Time to make drawings Time to draw.
love me.

make love to me. sex me up, loverboy.

Dit zijn een paar film stills om de knipseltechniek te zien in een film.

Kara Walker schuwt het gebruik van stereotypen niet in haar werk.

Deze tekening van een hoofd ligt naast een verpakking van koekjes. Die koekjes zijn te vergelijken met onze negerzoenen (denk ik).

Georgia Crackers.

De tekst op de doos:

Georgia Crackers, a Southern Traditional Taste to be used in
snacks, soups, hors d’oeuvres, dips and all occasions that call for
a truly “Crackin’ Good Cracker”.

Hoe de koekjes smaken weet ik niet maar ik kan me voorstellen
dat mensen de tekst smakeloos vinden.

De eerdere knipsel is een voorbereiding van een werk waarvan op een van de afbeeldingen dit te zien is. De hand van de man verdwijnt achter in de vrouw om via haar mond een hart aan zich zelf aan te bieden.

Genoeg om over na te denken, lijkt me.

Vandaag luister ik naar…

Posted on mei 24, 2022 by Argusvlinder

Muziek een dromerige gloed geven zijn ze nog niet verleerd. Tears for Fears met The tipping Point (het kantelpunt).

Kara Walker

Posted on mei 23, 2022 by Argusvlinder

Daar waar Aelbert Cuyp een echte people pleaser is
kun je dat van Kara Walker niet zeggen.
Dat heeft in de eerste plaats te maken met de onderwerpen
waar over ze haar werken maakt.

Een willekeurige beschrijving zegt het als volgt:

In her diverse practice, Kara Walker riffs on contemporary and historical mythologies of race, gender, sexuality, slavery, and violence.

Deze tekst las ik hier.
De tekst is opgesteld in het opgeklopte marketing taaltje
dat de kunstwereld gebruikt om interessant te klinken en
niet direct iedereen tegen de schenen te schoppen.

Het werk van Kara Walker gaat naar mijn gevoel minder over
‘hedendaagse en historische mythes over ras, gender, seksualiteit,
slavernij en geweld’ maar meer over rassendiscriminatie,
discriminatie van vrouwen, seksueel misbruik, slavernij en
het geweld dat onlosmakend is verbonden deze praktijken.

Dat maakt dat een bezoek aan een tentoonstelling van haar werk
niet een blij, zorgeloos evenement is.
Het is indrukwekkend, verwarrend, vermoeiend, inspirerend maar
roept tegelijk veel vragen op, zet aan tot nadenken, zet aan
tot het opzoeken van informatie, enz.
Kortom: het is hard werken.

Als een soort snuffelstage een kleine introductie.

Afgelopen zaterdag bezocht in de tentoonstelling: ‘A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be’ (een zwart gat is alles waar een ster naar verlangd om te zijn). Let op: bij Kara Walker is wat je ziet meestal niet wat de boodschap is. Ga op zoek naar de donkere humor, het cynisme, de rang te onthullen, te schokken, te verbazen.

Op de tentoonstelling kocht ik een boek.
Volgens mij was het boek dat verschijnt bij de tentoonstelling
niet voor handen. ‘Book of Hours’ was dat wel.
De term Book of Hours kennen we als getijdenboek.
De soort boeken waarin voornamelijk religieuze teksten staan,
geordend aan de hand van de gebeurtenissen van het kerkelijk jaar.
Bedoeld voor privégebruik, een bron van inspiratie en devotie
voor de lezer. Een genre dat in de middeleeuwen ontstond.

In het ‘Book of Hours’ staan geen teksten, alleen werken van
de kunstenares. Er is een indeling in het boek maar die
moet ik nog eens goed doornemen.
Het boek is mooi uitgevoerd en er is een soort van inlegposter.

3 AM Vision. Is de afbeelding verticaal bedoeld, of horizontaal. Er is iets met de knot in haar haar en dan die handen.

De afbeelding staat ook in het boek. Dat beantwoordt de
eerste vragen:

Zo kijk je naar de afbeelding en ‘de knot’ in het haar is een hoofd. Een hoofd om je goofd op te laten rusten.

Nog even naar het internet:

Kara Walker’s 3am Vision is a cut-paper work that references the Kunstmuseum Basel’s Body of the Dead Christ in the Tomb, by Hans Holbein the Younger. Unlike Holbein’s representation of Christ, Walker’s figure is not dead, but is raised slightly from her supine position, propped up at the neck by a disembodied head—a literal head rest, supporting the body of another.

Binnenkort gaat ons avontuur hier verder.

Schilder uit Dordrecht

Posted on mei 23, 2022 by Argusvlinder

Los van de manier waarop de tentoonstelling in elkaar is
gezet blijft Aelbert Cuyp een schilder die de moeite waard
is om te bekijken. Dus laten we eens een begin maken
met zijn verhaal en zijn omgeving.

Het schilderen heeft hij van zijn vader, Jacob Gerritsz Cuyp. Die schilderde portretten en dat kon Aelbert ook maar hij kon meerdere genres aan: vee, bijbelse taferelen, ijsplezier, landschappen en interieurs.

Al vroeg waren er volgelingen van hem en/of zijn familie. Hier het voorbeeld door Reinier van Persijn. Naar Jacob Cuyp: Twee ossen uit de Serie Diversa Animalia Quadrupedia, 1641.

Bijbels voorbeeld. Aelbert Cuyp, De bekering van Saulus, circa 1645 – -1646. Olieverf op paneel.

Detail.

Nog een voorbeeld. Aelbert Cuyp, De doop van de kamerling. Circa 1655.

Aelbert Cuyp, IJsgezicht bij de ruïne van Huis te Merwede. Circa 1655. Olieverf op paneel.

Vandaag luister ik naar….

Posted on mei 22, 2022 by Argusvlinder

Van Morrison met een oproep om in actie te komen. Hij vraagt zich af: ‘What’s it gonna take for you to wake up?’. De poppenspeler op het album en de tittels van de nummers spreken voor zich.

Maar het is me nog niet gelijk duidelijk welke nieuwsberichten hij ‘fake news’ noemt. Maar sommige zinnen wijzen volgens mij de verkeerde kant op: vrijheid zonder verantwoordelijkheid is volgens mij geen vrijheid.

Hemelreflectie

Posted on mei 21, 2022 by Argusvlinder

Bij de ingang van De Pont in Tilburg staat deze fantastische sculptuur van Anish Kapoor: Sky Mirror (for Hendrik), 2017.

Over de tentoonstelling van Kara Walker volgt later een bericht.

Soep van de week

Posted on mei 21, 2022 by Argusvlinder

De meeste ingrediënten liggen weer mooi op rij. Wat je nog mist is een sjalot, een beetje sambal en spaghetti bij wijze van vermicelli. Daarnaast rundergehakt, een restje geraspte kaas en panko voor de balletjes.

Zo ziet er dat dan uit als ik dat eet.

Ochtendritueel

Posted on mei 20, 2022 by Argusvlinder

Iedere vrijdagochtend staan ze er weer. Onder de Grote toren, op de hoek van de Grote Markt. Ze halen het afval op van vooral de groentekramen. Weekmarkt.

X marks the spot

Posted on mei 20, 2022 by Argusvlinder

Breda, Grote Toren met een grote ‘X’ van condensstrepen.

Pas toen ik van het balkon afliep realiseerde ik me

Posted on mei 20, 2022 by Argusvlinder

Mijn blogberichten kunnen niet altijd hoogdravend zijn. Soms is een selfie van mijn voetafdrukken op het balkon als gevolg van de ochtendregen voldoende.

een ongedurig tweetal libellen om zijn as

Posted on mei 19, 2022 by Argusvlinder

Gelezen, de novelle die ik op de vrijmarkt op Koningsdag
heb gekocht, had ik al een tijdje geleden gelezen.
Ik loop tegen wat problemen aan bij mijn nieuwe pc
en daarom dat ik pas nu stil sta bij dit leuke boek.

Lulu Wang, Het witte feest.

Het is geen moeilijke tekst maar toch zitten er meerdere
lagen in het verhaal. Dat is knap. Want het stoort,
denk ik, helemaal het leesplezier niet, als je niet
alle lagen doorgrondt.

Het verhaal bestaat uit twee delen.
Ieder deel begint met een kort gedicht (in de vertaling
is het misschien niet echt een gedicht meer maar in het
Chinees waarschijnlijk wel).
Die gedichtjes dekken heel goed de inhoud van de twee delen af.

Gedicht 1 is:

Door een kier ziet hij:
een wit paard rent voorbij
Zo vluchtig is de vreugde
zo lang het verlangen

Chinees gezegde
In dit eerste deel verliest een gezin de redelijk
comfortabele levensstandaard waar naar ze nog lang
zullen blijven verlangen.

Gedicht 2

De lotusplant
steekt nog maar pas
zijn kop boven de plas
en krijgt nu al
een ongedurig tweetal
libellen om zijn as

Yang Wanli (1137 – 1206)
Song dynastie
In dit deel vind tenminste 1 dramatische gebeurtenis plaats
waar mensen direct op af komen. Hun motieven zijn
niet als edel te omschrijven.

Door het hele verhaal zitten uitdrukkingen en spreekwoorden
die ‘typisch chinees’ aandoen.
Een paar voorbeelden:

‘de twee colonnes doorzichtige soldaten die de Yangtse
zijn overgestoken’

Hiermee worden de lopende snottebellen onder de neus bedoeld
van de broer van de hoofdrolspeler in het boek.

‘een mager paard heeft veel manen en een arme vrouw fokt
bij de konijnen af’

Een rijke vrouw beschrijft haar kinderloosheid en de
vele kinderen (2) van de vrouw van hun chauffeur.

Het taalgebruik is direct maar is ook doorspekt met
uitroepen die, bij mij in ieder geval, de glimlacht opwekken,
‘Boeddha in de kelder‘ en even later ‘Boeddha in de zuivelfabriek‘.

‘Een volgevreten straathond is altijd nog kleiner
dan een uitgehongerde kameel’

Je kunt wel geluk hebben met één aspect in je leven
maar dat zegt niet alles over andere onderwerpen.

Dan is er nog de titel: ‘Het witte feest’.
Dat gaat zowel over de opiumhandel die door Japan wordt
uitgebuit om China onder controle te houden.
Het zal leiden tot de dood van de vader (en vele anderen).
Dit is een historisch feit.
Maar het gaat ook over de begrafenis.
Wit is de kleur van rouw in China (of was dat ten tijde
van dit verhaal).
Bij de begrafenis gebruiken de erfgenamen de gelegenheid
om aan de omgeving te laten zien hoe rijk ze zijn.
Hoe belangrijk ze zijn.
Het wordt een feest maar niet een vrolijk feest.
Meer een feest zoals jakhalzen hebben rond een karkas.

In 125 pagina’s.
ik vond het top.

The large Dort

Posted on mei 18, 2022 by Argusvlinder

Het moet gezegd worden, het schilderij
‘Gezicht op Dordrecht met vee en een melkmeid’
dat door de Engelsen ‘The large Dort’ wordt genoemd,
is groot.

Aelbert Cuyp, Gezicht op Dordrecht met vee en een melkmeid, The large Dort, olieverf op doek, circa 1650.

Dordrecht ligt bijna verscholen achter koeien.
Een van de kenmerken van de opbouw van schilderijen
van Aelbert Cuyp die wij gewoon Albert Cuyp noemen.
Die van de markt in Amsterdam.

In het licht van Cuyp – setting the stage

Posted on mei 17, 2022 by Argusvlinder

De tentoonstelling ‘In het licht van Cuyp’ bezocht ik
al weer een tijdje geleden.
Er een blogbericht over maken lukte maar niet.
Ik zit er een beetje tegen aan te hikken.

Volgens mij zijn daar een paar redenen voor:
= het Dordrechts Museum hebben wel erg veel noten op hun zang.
De organisatie van de tentoonstelling is opgezet om
drommen mensen te verwerken. Maar die waren er niet.
De prijs was wel erg hoog. Zeven euro vijftig extra
per kaartje.
= in dat licht viel de hoofdact: Aelbert Cuyp, ook nog
eens tegen.

Laten we eens beginnen met de introductie.

Aelbert Cuyp staat centraal in een tentoonstelling met daarnaast Thomas Gainsborough, John Constable en JMW Turner.

De eerste paar schilderijen moeten duidelijk maken
wat voor een schilder Aelbert Cuyp eigenlijk was.

Aelbert Cuyp, Michiel Pompe van Slingelandt, 1649. Hij schilderde portretten.

Maar beroemd werd hij met landschappen met dieren. Aelbert Cuyp, Gezicht op Dordrecht met vee en een melkmeid. Circa 1650.

Maar om nou te zeggen dat dit allemaal heel sterk is…..

Aelbert Cuyp, Portret van de 20-jarige eend ‘Sijctghen’, 1647 – 1650. Aandoenlijk en anekdotisch.

Als het gaat om het werk van Aelbert Cuyp is hiermee de
toon wel gezet.
Veel van de schilderijen van Aelbert Cuyp volgen een strak
schema (en de foto’s in volgende berichten gaan dat aantonen):
landschappen met op de achtergrond een berg of bergen en een zon,
links en/of rechts of op beide flanken decorstukken,
soms in het midden een tafereel, vaak met vee.

Dordrecht heeft een rijke historie maar met Aelbert Cuyp
hebben we te maken met een middenmoter.
Dat is niet erg, dat is nog steeds een goede reden om
er een tentoonstelling aan te wijden, maar enige
zelfreflectie en relativering is dan wel op zijn plaats.

Overigens: Aelbert Cuyp,
Dordrecht, 20 oktober 1620 – aldaar begraven op 15 november 1691.
Ook de Engelse schilders zijn een goede reden om te gaan kijken.

Over tafelmanieren en een prachtige naam

Posted on mei 16, 2022 by Argusvlinder

Je zult zo’n naam hebben:
Bonvesin de la Riva.
De man die ik hier bedoel is een Italiaanse dichter.
Actief in Milaan, rond 1270.

Hij schreef een aantal boeken/teksten.
Latijn of het plaatselijk dialect waren de talen waarin hij dichtte.
Zo schreef hij een boek over tafelmanieren, en soms
heb ik het gevoel dat delen van het boek nog steeds
actueel zijn.

Bonvesin de la Riva, Over de vijftig tafelmanieren, in de vertaling van Els Jongeneel (Universiteit van Groningen). Mevrouw Jongeneel verzorgde ook de zeer interessante inleiding. Zonder inleiding zou de tekst, voor de lezer van nu, als een bonte verzameling strofen over eten kunnen overkomen. Maar de context schept veel duidelijkheid en gidst de lezer door de tekst die dan gelijk duidelijker wordt. De uitgave is verzorgd door Factotum Pers. De tekst dateert uit 1270, deze uitgave uit 2016.

Drie van de 51 kwatrijnen wil ik even hier aanhalen:

Nummer 25, omdat die iets vertelt over de vrouw aan tafel.

De volgende is: als je samen met vrouwen uit hetzelfde bord eet,
moet je het vlees voor jezelf en voor haar snijden.
De man moet zorgzamer, alerter en gedienstiger zijn dan de vrouw,
die op de achtergrond behoort te blijven.

Dus even los van hoe men einde 13e eeuw dacht over de rol
van man en vrouw, gezamenlijk eten, ook in hooggeplaatst gezelschap
was dus normaal. Vlees eten trouwens ook.
De man wordt, op zijn minst aan tafel, over eigenschappen
te beschikken die misschien niet gelijk bij je opkomen
als je aan de middeleeuwen denkt: zorgzaam en gedienstig.

Overigens is het samen eten van één bord en drinken uit één glas
een gebruik dat normaal was in de middeleeuwen en
dus niet zo nieuw als shared dining restaurants je proberen
te vertellen vandaag de dag.

Nummer 33, omdat die iets vertelt over dieren aan tafel.
Ook hedendaagse eters zouden hier aandacht voor moeten hebben.

De drieëndertigste: streel, zolang je aan tafel zit, geen hond of kat:
het is niet geoorloofd dat een welgemanierd man dieren liefkoost
met dezelfde handen waarmee hij de opgediende gerechten aanraakt.

Zelf zou ik deze tafelmanier willen uitbreiden tot het totaal
onwenselijk zijn van dieren op of om je tafel.
Ongeacht of je uit één bord eet of niet.

Een wikipedia-pagina over Bonvesin de la Riva bestaat wel
maar niet in het Nederlands.
De Latijnse titel van het boek is overigens:
De quinquaginta curialitatibus ad mensam.
De tekst was succesvol, er zijn meerdere handschriften
bekend met de tekst en tot aan de 17e eeuw verschenen er
nieuwe exemplaren. Ook in druk.

Het leuke aan zo’n oude tekst is dat er voor iedereen
wel iets in zit. Dus ook heel stereotype middeleeuws.

Nummer 41, omdat die zo voorspelbaar middeleeuws is (al zal Els
Jongeneel daar misschien anders naar kijken).

Hierna volgt: als je in het eten iets smerigs ontdekt, zeg het dan niet aan de anderen.
Als je een vlieg of een ander vies ding in het eten ontwaart,
zwijg daarover, zodat de tafelgenoten er niet van walgen.

Ook na ongeveer 800 jaar gebeurt er nog wel eens iets dergelijks.
In de tijd waar iedere restaurantbezoeker ook een
restaurantrecensent is, kunnen we ons moeilijk inhouden.
Ook op internet zal het te lezen zijn.

Ik heb smakelijk gelachen bij de teksten in dit boekje.

Ook na 800 jaar gebeurt er nog wel eens iets dergelijks.
Factotum Pers bracht het uit in een kleine oplage.
Er zijn denk ik nog een paar exemplaren te koop.

Open dag

Posted on mei 15, 2022 by Argusvlinder

Het was een zonovergoten dag, dat is het nog steeds.
Een ideale dag voor de Open Dag van de Stichting
Handboekbinden.

Een deel van de activiteiten kon door het mooie weer eenvoudig buiten gebeuren.

Eerst ben ik even langs de markt gelopen waar ik een paar boeken kon kopen. Er was een ‘goodie bag’ van de stichting en dat was prima te combineren.

Binnen was ruimte voor een serieuze workshop en de kraam met boeken in losse katernen. Dit jaar gaat nog een spannend project opleveren. De boekkunstbeurs in het najaar in de gaten houden.

Zelf heb ik meegedaan aan de workshop/demonstratie van block printing. Dit is een voorbeeld dat ik maakte op boekbindlinnen.

Je kon ook eens proberen marmers te maken. Bijvoorbeeld voor schutbladen of als verpakkingsmateriaal, kaart of als omslag voor een klein boekje. Leuk om dat zelf eens te kunnen proberen.

Soep en stenen II

Posted on mei 14, 2022 by Argusvlinder

In de tweede helft van de jaren tachtig van de vorige eeuw
werden er opgravingen gedaan in het Valkenberg in Breda.
Men vond er resten van vestingwerken.
Die werden na onderzocht en gedocumenteerd te zijn, opgetrokken
met oud uitziende maar moderne stenen.
Dan leken het bijna middeleeuwse resten.
De muurtjes worden veel gebruikt.
Door mensen die een bankje zoeken, om bij af te spreken
of als boekenstal bij de vrijmarkt.
Daarom hebben ze wel wat te lijden.

De nieuwe bovenlaag heeft een mooie kleur. Warm.

Van 1332 tot 1538 onderdeel van de stadsmuur van Breda.

Soep en stenen I

Posted on mei 14, 2022 by Argusvlinder

Druk met foto’s.
Foto’s die gemaakt zijn in India in 2016.
Dan zijn de foto’s die ik vandaag maakten
maar saai: soep en nieuwe en oude stenen.
Naar het kan niet altijd oriëntaals zijn.

Deze week weer soep!

Aspergesoep, beetje van een recept en een beetje van mezelf. De soep op de foto is nog koud, als hij warm is ziet hij er een beetje anders zijn.

Open dag Stichting Handboekbinden

Posted on mei 14, 2022 by Argusvlinder

Morgen is het dan zo ver!
In BREDA!

Plaats: DeRuimte Breda | Heuvelstraat 52b | 4813 GB Breda, Nederland
Tijd: Zondag 15 mei | 12.00 – 16.00 uur
Toegang : Gratis. Het programma loopt permanent de hele middag door.

Daar ben ik in ieder geval een deel van de middag te vinden.

Vuelta, eerste activiteit (?)

Posted on mei 12, 2022 by Argusvlinder

Vanmorgen zat ik thuis te werken.
Ik hoorde buiten muziek. Vreemd voor een donderdagochtend.
Daarom ging ik maar eens kijken en er bleek een
soort van wielerevenement te zijn in het kader van
de Vuelta die later dit jaar ook Breda aandoet.

Naast de muziek stond er een soort van startmarkering. Links er van was het druk met mensen die foto’s maakten. Er stond daar een Nederlandse held: Joop Zoetemelk!