We zijn in Nederland zo verwend met het super Rijksmuseum. Ik maak 1 bericht maar had met gemak 3 of 4 berichten kunnen maken op basis van wat ik er vrijdag heb kunnen zien. Mijn bericht gaat dan ook dwars door de tijd, door de onderwerpen en stijlen. Maar ik heb genoten en ik raad iedereen aan dat ook te gaan doen. Regelmatig. De foto toont de pagina van de website van het Rijksmuseum waar ‘Het Lam Gods’ van Francisco de Zurbarán getoond wordt.
Vanuit de tram zie ik in de verte de Dam, rechts het Koninklijk Paleis en Links de Nieuwe Kerk (De Grote Suriname Tentoonstelling moet ik nog gaan zien).
Het weer was vrijdag niet best.
Binnen in het Rijksmuseum was het beter (Verse gemberthee met een stuk appeltaart). Mijn idee was om vandaag ook even langs de eregalerij te gaan. De nieuwste aanwinst, de gouden Diana en Actaeon Bokaal gemaakt door Paul van Vianen uit 1610 is er te zien (Bruikleen familie Wessels). Daardoor ging ik al dwalend door het Rijksmuseum. Ik kan dat iedereen aanraden.
Zo kwam ik voor het eerst in mijn leven in de bibliotheek van het Rijksmuseum terecht. Ik kende de ruimte van de foto’s. Niet in de laatste plaats door de foto’s van De Bezige Bij.
Vervolgens werd ik afgeleid door dit beeld en het gruwelijke schilderij dat er rechts van hangt: Artus Quellinus, Portret van Johan de Witt, Amsterdam, 1665, carrara marmer.
De laatste buste die Quellinus in Amsterdam maakte, was dit portret van Johan de Witt, raadspensionaris van Holland, de machtigste man van de Republiek.
De Witt was familie en een geestverwant van de voornaamste Amsterdamse regentenfamilies.
Nadat de Johan de Witt en zijn broer in 1762 waren vermoord, werden van deze buste diverse afgietsels gemaakt, die hun weg vonden naar de huizen van hun bewonderaars.
Diana en Actaeon Bokaal, Paul van Vianen, goud, 1610. Badende Diana op de rug gezien.
Liefde bloeit alleen onder de beste voorwaarden:dat wordt hier verbeeld.
Op het deksel is te zien dat de liefde (Venus) voldoende eten (Ceres) en drinken (Bacchus) nodig heeft.
Op de bokaal zelf wordt duidelijk dat liefde geen verraad duldt: daar wordt Diana, godin van de jacht, tijdens het baden bespied door de jager Actaeon.
Als straf verandert Diana hem in een hert, waarna hij door zijn eigen jachthonden wordt verscheurd.
Bruikleen van mevrouw H.G. Wessels, 2019. BK-2019-27.
Dan kun je natuurlijk nauwelijks om de Nachtwacht heen. In restauratie.
In de eregalerij kwam ik ook dit werk van Frans Hals tegen: Portret van Maritge Claesdr Vooght, 1639, olieverf op doek, SK-C-139. Maar mij ging het om het volgende detail:
Echt ‘een boek vol zilverwerk’ met een beschilderde boeksnede.
Frans Hals schilderde een groot aantal fraaie portretten van de Haarlemse hogere klasse; kennelijk voldeed hij aan alle eisen van zijn voorname opdrachtgevers.
Maritge Vooght, echtgenote van burgemeester Pieter Olycan, poseert hier in een traditionele houding, fier rechtop, de toeschouwer recht aankijkend.
Aan de linkerkant vermeldde Frans Hals haar leeftijd: 62 jaar.
Haar wapen daarboven werd later door een andere hand toegevoegd.
Voor ik de tentoonstelling Rembrandt-Velázquez in liep ging ik nog even langs de wisselende fototentoonstelling met deze keer: Martijn van de Griendt en zijn tentoonstelling On/Off. Twee foto’s spraken me aan.
De tentoonstelling gaat er over dat we tegenwoordig altijd ‘aan staan’, verbonden met het internet, bezig zijn ons zelf te tonen, op te gaan en verbergen in de grote stroom. Hier is een bezoeker van het Lowlands festival die het nodig vind om zelfs vanaf het toilet foto’s de wereld in te sturen.
Of je gelukkig wordt van dit Happinez festival (géén schrijffout) wordt durf ik te betwijfelen. Bovendien wat is (zie briefje tegen de paal links van het midden) ‘horse coaching’?
Eindelijk ben ik er dan. Hier zie je twee schilderijen waarbij sprake is van beeldrijm: Francisco de Zurburán, De heilige Serapion, 1628 en rechts Jan Asselijn, De bedreigde zwaan, circa 1650.
Volledige overgave.
Je leven geven voor een doel groter dan jezelf.
Links de heilige van Zurbarán, die met de armen omhoog gebonden zijn laatste adem uitblaast ten dienste van zijn geloof.
Daarnaast de zwaan van Asselijn, die zijn nest verdedigt met zijn leven.
Het werd hét beeld voor de vermoorde raadpensionaris Johan de Witt.
Het beeldrijm van de wijd geopende armen en vleugels, zo breed getoond in witte verf, toont een overgave in volle overtuiging.
Jan Lievens, Stilleven met boeken, circa 1627 – 1628. Huid als perkament. Ook op het Spaanse schilderij (hier niet te zien) lag op de voorgrond een vers stuk brood.
Rembrandt van Rijn, Lezende oude vrouw (profetes), 1655. Licht.
Abraham Bloemaert, De aanbidding van de Driekoningen, 1624. Pracht en heerlijkheid.
Frans Hals, Regenten van het Haarlemse Oudemannenhuis, 1664. Wees liefdadig. Bij Frans Hals (en trouwens ook bij Rembrandt) valt me steeds op hoe impressionistisch hun werk is als je er wat dichterbij komt. Let maar eens op die witte omslag aan de pols van de figuur in het midden.
Zo ziet dat detail er van dichtbij uit.
Dit is de bouwplaat van een kerstbal die ik kreeg bij aankoop van de catalogus. Wederom een ontwerp van Irma Boom (de catalogus wel te verstaan).
In de catalogus ben ik nog niet begonnen maar ik heb al wel gezien dat het een prachtig kijkboek is.
De ochtend in het Rijksmuseum was geweldig.
De tentoonstelling is om jaloers op te zijn.
Als je zo met de werken in je collectie (en die van andere collecties)
te werk kunt gaan. Ik ben jaloers.
