Ik wil nog een aantal foto’s laten zien van de workshop Persvergulden
die georganiseerd en gegeven werd door de Stichting Handboekbinden.
Het doel van het werken met een verguldpers is natuurlijk
om een groot aantal boekbanden op dezelfde manier te bedrukken
met een titel, een afbeelding of decoraties.
Mijn mijn eigen kleine foliepers heb ik dat al een geprobeerd.
Maar de kniehevelpers heeft veel meer kracht.
Daardoor kun je een reliëf in het basismateriaal krijgen die je dan
wel of niet (blinddruk) voorziet van een kleur (goudblad of de vele
kleuren die mogelijk zijn met de moderne folies).
Dat basismateriaal kan bijvoorbeeld bekleed grijsbord zijn met
boekbinderslinnen of leer of iedere ander bekledingsmateriaal.
De kracht van de pers gebruik je in combinatie met de temperatuur
die je kunt regelen. De stempel(s) wordt verwarmd.
Dat zorgt er voor dat de lijm die aan de folie zit smelt en
vervolgens de kleur vastzet op het te bedrukken materiaal.
Om meerdere boekbanden op een pers, op dezelfde manier te bedrukken,
moet de positie van je tekst/afbeelding ten opzichte van het
te bedrukken materiaal steeds dezelfde blijven.
Daarom plak je de stempel (dat kan 1 plaatje zijn maar ook een
combinatie van afbeeldingen en letters enz) vast aan de verguldpers.
Dan moet je er nog voor zorgen dat het te bedrukken materiaal steeds op
dezelfde plaats op de tafel van de verguldpers komt te liggen.
Kortom, er komt wel wat bij kijken.
En dan heb ik het nog niet gehad over het feit dat al die materialen
steeds weer anders op elkaar reageren.
De ene folie is anders dan de andere.
Houdfolie kan het goed doen op linnen maar kan een langere verwarming
nodig hebben op leer enz.
De Stichting Handboekbinden heeft een hele serie stempels waar we uit konden kiezen. Ik vroeg of er ook afbeeldingen van dieren tussen zaten. Toen zag ik deze vlinder. Vlinder en geen vlinders, want deze twee stempels vormen samen 1 afbeelding. Je kunt ze stempelen met bijvoorbeeld twee kleuren. De rechtse stempel leek me de basis en de linkse voor kleur 2.
Globaal bespraken we boekbandontwerpen. Van dat onderwerp alleen kun je al een hele studie maken. Als voorwerp diende de stempel van de Stichting Handboekbinden.
We bespraken de verschillende mogelijkheden om dergelijke bedrukkingen te maken. Het kan bijvoorbeeld met de hand met behulp van deze compositeur/letterhaak. Hier kun je 1 regel tekst in opnemen en die dan met de hand op het basismateriaal plaatsen.
Eigenlijk heb ik geen goede foto van de pers gemaakt. Je ziet hier maar een deel van het apparaat. Je ziet de tafel waarop een kartonnetje zit geplakt om het te bedrukken materiaal steeds op dezelfde plaats te hebben. Daarboven met de houten handel (links) en de thermostaat (rechts) is het verwarmingselement en het deel van de pers waar je de stempel tegen bevestigd. De tafel is in hoogte verstelbaar. Dat is een heel belangrijk gegeven want daarmee bepaal je onder andere hoe diep de stempel in het basismateriaal gaat drukken.
Dit is mijn ontwerp. De tekst staat een beetje gebogen, ieder woord begint langs een diagonaal. Onderaan komt dan de vlinder. De tweede stempel van de vlinder ligt hier bij maar maakt geen deel uit van dit eerste ontwerp. De tweede vlinder gebruik je pas bij een tweede drukgang.
Je plaatst je ontwerp omgekeerd in de pers met daaronder een stuk grijsbord. Dat wordt de contramal genoemd. Die gebruik je even later om je ontwerp op de juiste plaats in de pers te lijmen. Om de stempels op papier en in de pers te lijmen gebruik je een speciale lijm. De stichting heeft dergelijk lijm laten ontwikkelen want die lijm moet en sterk zijn maar toch eenvoudig te verwijderen zijn.
Dit is de contramal. die bepaalt dadelijk waar de stempel aan de pers worden geplakt maar ook waar je straks het te bedrukken materiaal moet leggen om steeds opnieuw hetzelfde resultaat te krijgen.
De contramal ligt nu op zijn plaats. Tussen kartonnetjes ingeklemd zodat het basismateriaal straks op de juiste plaats te leggen is. Van het ontwerp is het teveel aan papier afgeknipt. Dat werkt makkelijker.
Iedere deelnemer kreeg 4 verschillende materialen om het ontwerp op af te drukken met verschillende (kleuren) folies. dit zijn 2 voorbeelden van de resultaten. Dit zijn resultaten na de eerste drukhang. Bij twee ontwerpen zou ik nog afdrukken maken met een andere kleur en de andere vlinderstempel.
En nog eens twee voorbeelden.
Dit zijn de folies die ik gebruikte.
Door het glimmend vermogen van de folies is het niet altijd eenvoudig een foto te maken van het resultaat.
Dit is de vlinder op boekbindlinnen. Voor je met folie gaat drukken en na het blinddrukken kun je nog een of meerdere extra persgangen uitvoeren met bijvoorbeeld bakpapier om het linnen zo egaal mogelijk te krijgen. He ziet bij de vlinder dat het nog niet zo eenvoudig is om een egaal beeld te krijgen. Daar speelt de warmte van de pers, de soort folie en de lengte van het contact tussen de stempel, de folie en het basismateriaal een rol. Te kort dan kun je het effect krijgen wat je hier ziet. Te lang kan als resultaat geven dat de folie gaat uitlopen. Overigens vind ik het rastereffect bij een vlinder wel leuk. Komt dicht tegen de kwetsbare structuur van een vlindervleugel aan.
Al bij al een hele leuke cursusdag, veel goede informatie
en voldoende tijd om de dingen uit te proberen.
Nu kan ik in mijn werkplaats weer verder.
Argusvlinder 