Boekbinden in augustus (vervolg 4)

De warmte van de afgelopen tijd heeft meegespeeld
in de duur van het werk aan ‘Hoe te binden?’.
Het is de vertaling van een tweetal lezingen van
Hector de Bakker door Boris Rousseeuw,
die ook de uitgave van dit boekje verzorgde
via zijn margedrukkerij Carbolineum Pers.

Vooral afgelopen woensdag zorgde de warmte er voor
dat papier en lijm te snel droogde.
Vandaar dat in dit bericht foto’s van drie werkdagen
bij elkaar gebracht zijn.

Waar waren we ook alweer?

IMG_8608HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Het boekblok zat al ver in elkaar inclusief leeslint maar mist nog de schutbladen en de kapitaalbandjes. De boekband is ongeveer halverwege: de hoeken van de bekleding moeten nog op maat gesneden worden. Dan kan de omslag met het bekledingsmateriaal gemaakt worden. Dan kunnen we het hoogteverschil tussen de randen en het middenstuk van de platten gaan overbruggen.


IMG_8609HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Voor het op maat maken van de hoeken heb ik een klein hulpmiddel. Dat zorgt ervoor dat je voldoende ruime overlaat om de hoek mooi om te slaan maar ook niet te veel materiaal over laat.


IMG_8610HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Als je linnen gebruikt als bekledingsmateriaal dan kun je dat vaak gewoon dubbelslaan bij de rug. Maar heb je dikker bekledingsmateriaal, zoals nu, dan is het goed er voor te zorgen dat er straks niet te veel materiaal in de scharnier komt te zitten. Dus snij ik daar wat materiaal weg.


IMG_8621HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Voor het opvullen van de binnenkant van de platten (straks komt daar het schutblad nog over) gebruik ik ‘afvalpapier’. Ik heb het dubbelgeslagen zodat de kopkant (boven) en de buitenkant passen en alleen aan de staartkant (onder) en de rugkant nog wat papier weggesneden moet worden.


IMG_8623HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Als schutblad gebruik ik effen papier dat ik nog had liggen. De kleur is bijna gelijk aan het boekblok maar is anders, qua kleur en structuur.


IMG_8634HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Vanmorgen ging ik verder, nog een kant op te vullen met wit papier. Dan schutbladen en kapitaalband. Het geheel is dan zo ver dat de boekband en het boekblok in elkaar gezet kan worden.


IMG_8635HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Helemaal aan het eind (waarschijnlijk pas morgen) ga ik ‘boekhoekjes’ plaatsen. Dat is ook voor mij een eerste keer. Ben benieuwd hoe dat in zijn werk gaat. Ik heb twee ‘kleuren’ gekocht: zilverkleurig en goudkleurig. Vermoedelijk ga ik de goudkleurige aan dit boek zetten.


IMG_8636HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Beide platten zijn opgevuld. Als ik eerlijk ben kan dit nog een stuk beter. Maar ik wil het boek zondag afhebben en zou meer tijd nodig hebben. Roeien met de riemen die ik heb….


IMG_8638HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Het boek zit in elkaar. Je ziet dat de vleug in het fluweel voor verkleuringen zorgt die je wel of niet ziet afhankelijk van hoe het boek vastgehouden wordt. Drukken op de band laat al meteen sporen achter. Om er voor te zorgen dat het vocht van de lijm niet in het hele boek trekt moet er nog een maatregel genomen worden.


IMG_8639HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Die maatregel is om met bakpapier het ‘vochtige’, het gelijmde, deel van het boek te isoleren van de rest. Dat doe je dus aan de voor- en achterkant van het boek.


IMG_8641HectorDeBackerBorisRousseeuwVertalingTitelHoeTeBinden

Dan kan het geheel tussen een plank en karton (en beschermend materiaal) in de boekenpers. Daar ga ik het morgen, zondag uithalen om de metalen boekenhoekjes te plaatsen.


Boodschappenboekje

Het idee is om het kleine boodschappenboekje
te maken met houten platten.
Het hout is niet perfect maar kan hier prima voor dienen.

IMG_7918Boodschappenboekje

Een plat is al uitgezaagd en tweede moet nog volgen. De ingebonden katernen liggen nog rustig te wachten.


IMG_7919Boodschappenboekje

De zaag die ik heb gebruikt laat wat sporen na aan de randen. Daar versplintert multiplex erg gemakkelijk. Daarom ga ik schutbladen van perkament maken. Dat is wat stug van zichzelf en kan oneffenheden hopelijk een beetje opvangen.


IMG_7921AnkitaShindeTaxiFabric

De bekleding van de platten ga ik maken van de tegenprestatie die ik een aantal jaren geleden kreeg (ik vond nog een artikel van 7 jaar geleden) bij het steunen van Taxi Fabric. Dit was een initiatief om lokale ontwerpers nieuwe stoffen te laten ontwerpen voor de gele taxi’s van Mumbai. De ontwerpster die ik trof was Ankita Shinde.


IMG_7923AnkitaShindeTaxiFabric

De tegenprestaties hingen de afgelopen 5 jaar in mijn werkplaats maar nu de kans groot is dat ik daar weg moet ga ik er delen van verwerken in dit boek. Een van de tegenprestaties was een kussensloop van linnen. Dat heb ik uit elkaar gehaald en zag aan de binnenkant de naam van de ontwerpster nog. Die gaat de rug van mijn boekje sieren.


IMG_7924Boodschappenboekje

De twee platten heb ik al voorzien van het perkamenten schutblad (had misschien beter pas later kunnen gebeuren). Normaal verbind ik de platten met een stuk kraftpapier om de ruimte voor de rug vast te leggen maar dit boekje krijgt geen extra rug en ik heb al dat linnen voorhanden. Dus gebruik ik deze keer een strook linnen.


IMG_7925Boodschappenboekje

Dit ligt nu te dragen tussen bakpapier onder bezwaar. Op internet is niet veel meer te vinden van het idee van Taxi Fabric. De naam van de website bestaat nog wel maar is nu in gebruik door een technologiebedrijf.


IMG_7926Boodschappenboekje

Met de katernen van enveloppen ertussen gaat er dat zo uit zien.


IMG_7927AnkitaShindeTaxiFabric

Op het linnen is een soort van logo gestikt met de naam Ankita Shinde maar tijdens productie werden de stoffen ook al gemarkeerd. Met een stempel en die is nog op het stof te zien.


IMG_7928AnkitaShindeTaxiFabric

De stempel zal straks in het boek denk ik niet meer te zien zijn. De strook is te hoog in relatie tot de boekband. De naam Ankita Shinde kom ik nog wel op internet tegen. Blijkbaar heeft ze nu een studio met haar partner in Goa.


IMG_7929Boodschappenboekje

De stof voor de rug heb ik eerst gestreken en daarna heb ik er vlieseline in gestreken. Dat maakt het steviger en maakt het gemakkelijker om de zaken straks te lijmen met PVA. Je ziet hier de perkamenten schutbladen een beetje omhoogkomen. Daarom onder bezwaar.


IMG_7930AnkitaShindeTaxiFabric

Dit was een tweede tegenprestatie. Het doek met de afbeelding hangt nog in mijn werkplaats. Ik heb dit altijd een mooi beeld gevonden maar een bestemming heb ik er nog niet voor.


Boodschappenboekje

IMG_7754Boodschappenboekje

De bandjes (meer voor de sier dan voor de structuur) heb ik er vanmorgen als eerste op gemaakt. Dan is meteen duidelijk hoeveel ruimte er nog is voor de decoratie.


IMG_7756BoodschappenboekjeEersteSchutblad

Dit is het schutblad zoals dat met het voorplat is verbonden. Veel geluk gehad met het vinden van dit papier. Twee kommetjes en twee theepotten (voor achterin het boek).


IMG_7757BoodschappenboekjeVoorplat

Dit is zoals het voorplat geworden is.


IMG_7758BoodschappenboekjeAchterplat

Dit is de achterkant van mijn eerste boodschappenboekje geworden (met dank aan Borre Akkersdijk en het NRC).


De enveloppen die ik in dit eerste boekje gebruikt heb
zijn allemaal enveloppen van wenskaarten.
De afmetingen zijn heel uiteenlopend.
Ik heb ze in groepen bij elkaar gebracht, in katernen
en vervolgens per katern op één maat gesneden.
Bij een tweede groep enveloppen is dat niet nodig.
Ze komen ook van meerdere afzenders maar zijn
allemaal van dezelfde maat.
Daarmee heb je andere mogelijkheden.

IMG_7759Boodschappenboekje

Hier zie je 4 enveloppen waarvan ik een smalle reep links en rechts van de envelop gesneden heb. Als ik dat gedaan heb, open ik alle enveloppen. Daarmee controleer ik of dat ze helemaal open zijn (de ene envelop wordt anders open gemaakt dan de andere). Ik zie dan ook meteen dat de envelop helemaal leeg is. Dan leg ik ze om en om in elkaar. Dus dan zit het adresvenster aan de voorkant, dan aan de achterkant. Dan sluit ik het ‘katern’ en als laatste snij ik dan de bovenkant recht. Dan zijn de 4 enveloppen aan elkaar gelijk en het katern is gelijk. Het katern gaat op de stapel. Ook die katernen leg ik om en om.


IMG_7760Boodschappenboekje

Hier zie je goed dat ook een beperkt aantal van 4 katernen aan de bovenkant (die we normaal als ontvanger van de envelop openen) er al een verschil zit. Daar deze rand als laatste te snijden valt dat verschil natuurlijk weg.


IMG_7761Boodschappenboekje

In de stapel enveloppen die ik kreeg zaten er erg veel van één afzender. Geheel witte enveloppen. Maar een beperkt aantal waren anders (oa blauw, nou dan weet je het wel….). De verschillende kleuren heb ik verdeeld over de katernen.


IMG_7762Boodschappenboekje

Deze envelop ontving ik afgelopen week. Zoals je kunt zien is hij van Drukwerk in de Marge. Die weten hoe je drukwerk verstuurd: in een ruime, stevige, kartonnen envelop. Die kan ik nu als voor- en achterplat gebruiken.


IMG_7763Boodschappenboekje

Hoe nu verder. Ik heb 20 katernen. Maar het formaat is misschien minder geschikt voor boodschappenbriefjes. Daarom ga ik daar een andere oplossing voor toepassen. Bovendien zitten er ook niet witte binnenkanten van enveloppen tussen. Ook dat heeft mogelijkheden.


IMG_7764Boodschappenboekje

Wellicht kunnen deze stempels en lino’s daar nog bij helpen. Het kan nog een heel creatieve Pasen worden.


Boodschappenboekje

Vandaag kreeg ik nog een hele stapel enveloppen.
Dus mijn tweede boekje wordt een boek.

IMG_7740BoodschappenboekjeSchutbladAchter

Met de grote enveloppen die ik al eerder verzameld had is dit nu een behoorlijke stapel geworden.


IMG_7741BoodschappenboekjeSchutbladAchter

Het eerste boodschappenboekje heeft katernen met enveloppen van verschillende maten. Die heb ik katern voor katern wel gelijk qua afmetingen gesneden. Maar de katernen lopen op van klein naar groot. Dus voor het eerste katern ben ik op zoek naar een klein stuk papier als schutblad. Voor het achterplat een groter stuk. Ik vond een stuk papier waar iets in verpakt heeft gezeten maar met mooie afbeeldingen van theepotten en kommen. Dit is het schutblad voor achter.


IMG_7744BoodschappenboekjeSchutbladAchter

Zo zal dat tegen het achterplat aan gelijmd worden. Hierbij zal ik slechts een strook werkelijk lijmen. Een strook van een halve centimeter aan de rugkant van het boekblok. Het schutblad lijm ik wel helemaal vast tegen het eerste en laatste katern van het boekblok.


IMG_7745Boodschappenboekje

Er zitten nog wel stukken plakband aan de achterkant. Die haal ik natuurlijk eerst nog even weg.


IMG_7746BoodschappenboekjeSchutbladVoor

Dit wordt het schutblad aan de voorkant.


IMG_7747Boodschappenboekje

De vorige keer had ik al twee platten uit karton gesneden. Maar nog geen rug. Dit boekje wordt echt smal dus wil ik geen rug aan het boekje maken. Je kijkt dan straks op de genaaide katernen. De stevigheid van het boekje moet dus komen van het naaiwerk. fr lijm op de rug, de platten en de gelijmde schutbladen. Voor de sier wil ik nog wel wat extra decoratie op de rug maken. Bij de restjes lag nog wit leer, blauw kunstleer, een groen stuk van een jasje of stukken dun, bruin geverfd perkament.


IMG_7748Boodschappenboekje

Ik denk dat ik iets van het groene materiaal ga gebruiken.


IMG_7749Boodschappenboekje

Naar de decoratie van de platten heb ik ook al even gekeken maar ik laat het boekje even drogen. Kan ik door met de grote enveloppen. Net als bij de kleine enveloppen loop ik wel iedere envelop even na want bij het openen kan van alles gebeurd zijn. Eigenlijk kun je de enveloppen altijd wel gebruiken. Je kunt ze op de maat snijden die je wilt hebben en kleinere maten kun je ‘verbergen’ in grote katernen.


IMG_7750Boodschappenboekje

Misschien dat niet alle enveloppen even goed gaan werken als boodschappenbriefjes?


IMG_7751BoodschappenboekjeSchutbladenGelijmdInDeBoekenpers

De schutbladen zijn gelijmd en gaan de boekenpers in. Volgende keer alleen nog afwerken.


IMG_7752Boodschappenboekje

Al zo’n stuk of acht katernen zijn gereed voor boek nummer 2.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Nu ik tevreden ben over het schutblad (goede marge,
goede kleur, goede grootte) wordt het tijd de
schutbladen te verwerken.

IMG_7458HetGeïllustreerdeBoekbindersboekSchutbladMetBetereMarge

De twee dubbelgevouwen schutbladen met foto’s van Uitgeverij Boekblok. De foto’s zijn onderdeel van de tekst en illustraties van ‘Het geïllustreerde boekbindersboek’.


IMG_7459HetGeïllustreerdeBoekbindersboekGelijmdSchutblad

De achterkant.


IMG_7460HetGeïllustreerdeBoekbindersboekGelijmdSchutblad

De voorkant van het boekblok. Op het schutblad zijn de markeringen overgenomen die moeten helpen om het boekblok op de juiste maat te snijden. Enige uitdaging na het vouwen van de twee A3 bladen was het een identieke plaats bevestigen van de bladen.


IMG_7461HetGeïllustreerdeBoekbindersboekGelijmdSchutblad

Straks bij het schoonsnijden worden de schutbladen één met de rest van het boekblok. Ik denk dat ik de eerste (en laatste) pagina straks ga verlijmen met de platten. Dan zie je dus de afbeelding niet meer. Maar omdat voor- en achterschutblad identiek zijn, zullen alle afbeeldingen die ik heb opgenomen te zien zijn.


IMG_7462BasismateriaalVoorEenVolgendBoek

Een paar oude nummers van De Boekenwereld gebruik ik als basis voor een nieuw boek. Ik snij de rug van het blad af en bekijk welke afbeeldingen ik zou willen bewaren. Hoe die in een boek (of meerdere boeken) gaan belanden weet ik nog niet.


Het binden ging verder

IMG_7105HandboekVoorDenBoekbinder

Afgelopen zaterdag was het leer (ik denk dat het een ander materiaal is) al voorgesneden en waren de eerste stukjes al gelijmd. Zondag ben ik er verder mee gegaan. Omdat de randen van het leer, vooral op de rug, zo dik zijn en dus het vastlijmen moeilijk, heb ik een strook papier in de rug aangebracht.


IMG_7106HandboekVoorDenBoekbinder

Zo gaat de rug er uit zien. Het leer komt van een stoel en is vervormd door het zitten. De naad is dus niet volledig recht maar dit maakt de band juist uniek.


IMG_7107HandboekVoorDenBoekbinder

De vlakken van de platten waar geen leer zit heb ik opgevuld met stukken stevig papier. Daardoor zullen straks de schutbladen mooier tegen de boekband komen te zitten.


Vrolijke Vrienden: veel van geleerd

Gisteren ben ik nog even naar mijn werkplaats
geweest om het boek even uit de boekenpers te halen.
Even zien hoe het geworden is.

Blij met het resultaat want ik heb veel geleerd bij
het opnieuw inbinden van dit boek van Jan Mens en
Bob Uschi: Vrolijke Vrienden.

IMG_6412VrolijkeVrienden

Vrolijke Vrienden is een boek geschreven door Jan Mens met illustraties van Bob Uschi. Uitgegeven in 1940 door De Arbeiderspers.


IMG_6416VrolijkeVrienden

Het blauwe lijntje van het papier tussen de twee voor- en achterplatten is goed gelukt.


Wordt vervolgd.
Er komt nog meer.

Vrolijke Vrienden nadert afronding

Het boek is nu ver gereed.
De kapitaalbandjes moeten nog afgemaakt worden
en op de rug van het boekblok worden gelijmd.
Dan ga ik de leren rug met valse ribben bevestigen.
Vervolgens kunnen de buitenste platten met de
originele afbeelding wordt gelijmd.

De meeste van die stappen zijn nu gedaan:

IMG_6399VrolijkeVriendenKapitaalband

Dit geeft een beetje een idee waar ik naar toe werk. Maar hier zijn boekblok, kapitaalband en rug nog los van elkaar. Dat heb ik gisteren aangepast. Het met een stift markeringen op leer aanbrengen is geen goed idee. Ik moet nog eens navragen wat ik daar het best voor kan gebruiken.


IMG_6400VrolijkeVriendenKapitaalband

Hier zie je dat het kapitaalband op de rug van het boekblok is gelijmd. Je ziet ook meteen het probleem dat ik niet meer opgelost heb: eigenlijk is de kapitaalband te breed of geven de platten onvoldoende ruimte om de kapitaalband te laten verzinken in de platten. De meeste mensen zullen dat niet zien als het boek gereed is maar dat is een punt dat beter kan.


IMG_6401VrolijkeVriendenKapitaalband

Nog eens vanuit een ander perspectief. Ik ben wel blij met de blauwe kleur. Die heb ik op zicht gekozen en dat kan fout aflopen.


IMG_6404VrolijkeVriendenRugLijmen

Toen het kapitaalband was bevestigd en de leren rug nogmaals gepast was, kon ik die daar waar nodig nog een beetje bijsnijden. Dan lijmen en aan het boek bevestigen. Vervolgens even in de boekenpers. Terwijl het boek in de boekenpers zat had ik tijd om te beginnen met het uit elkaar halen (tornen) van een blouse. Voor het volgende project.


IMG_6404VrolijkeVriendenLijstje

Stap voor stap werk ik mijn lijstje af.


IMG_6404VrolijkeVriendenLijmen

Een voor een de platten lijmen en voorzien van het laatste onderdeel van de platten. In het geval van de achterplat is dat een met papier bekleed stuk karton. In het geval van het voorplat is dat een vergelijkbaar stuk karton waar een rechthoek uit gesneden is ter grootte van de originele afbeelding van de voorkant van het boek. Het zo ontstane ‘raamwerk’ met de originele afbeelding is het voorplat.


IMG_6404VrolijkeVriendenPlatPlaatsenKeukenpapier

Dat ziet er dan als volgt uit. De originele afbeelding is door mij nog wel even bespoten met vernis. Die afbeelding is niet helemaal schoon geworden maar de aanraking met water zorgde er al snel voor dat ook de kleuren verdwenen. Dat had ik ervaren bij de titel op de rug van de originele boekband. Om de afbeelding te beschermen tegen verdere vervuiling en tegen verlies van kleur is wat spuitvernis aangebracht. Deze kant was de laatste van de boekband. Er zit al keukenpapier in het boek om het vocht niet in het boekblok te laten trekken.


IMG_6408VrolijkeVriendenInDeBoekenpers

In de boekenpers en dan zien we na 24 of 48 uur het resultaat. Ik ben benieuwd.


Vrolijke vrienden

Gisteren ben ik natuurlijk nog even terug geweest
naar mijn werkplaats.
De vellen papier waren natuurlijk goed gedroogd.
Als er zon is dan is het al gauw warm in deze gebouwen
van een voormalige gevangenis.
Dus drogen doet het er prima.

De katernen kon ik weer in elkaar schuiven en op
de juiste volgorde leggen.

IMG_6046JanMensUschiVrolijkeVriendenDeArbeiderspers1940Verdikking

Je ziet dat het Japanse papier wel wat verdikking oplevert. Maar het valt best mee als je er vanuit gaat dat de rug van het boek rond gezet was (en zo meer dan 80 jaar gevouwen geweest is). Dat zorgt er vanzelf al voor dat de rug wat uit staat. Daarom gaat aan het eind van de middag het boek in de boekenpers om het zo vlak mogelijk te krijgen. Daar laat ik het dan voor een paar dagen en nachten.


IMG_6047JanMensUschiVrolijkeVriendenDeArbeiderspers1940Vouwen

Hier is goed te zien dat soms de vouwen weer heel goed in elkaar passen maar dat op andere plaatsen (vooral aan de rechtse kant) dat wat moeilijker gaat. De katernen mogen dus nog wat meer in elkaar opgestoten worden.


IMG_6048JanMensUschiVrolijkeVriendenDeArbeiderspers1940ForeEdge

Aan de andere kant (de fore edge of voorkant) zie je dat het niet erg zou zijn als ik straks aan de voorkant er nog eens een stukje zou afsnijden met de snijmachine.


IMG_6049JanMensUschiVrolijkeVriendenDeArbeiderspers1940 01

Vervolgens ben ik gaan schetsen hoe ik misschien het boekblok, de rug en de platten aan elkaar ga maken. Rekening houdend met het feit dat de oude voorkant onderdeel moet worden van de nieuwe. Ik zit te denken aan: de katernen op lintjes binden, dan een ronde rug maken en bekleden met leer, met valse ribben, dan platten maken die ik zo opbouw dat er een binnenplat komt dat met een schutblad en de linten en het leer zich verbindt aan rug en boekblok. Daar kan dan een buitenplat op worden aangebracht. Het voorplat zou dan een uitsparing hebben voor de afbeelding van de originele boekband. Wat zou dan de bekleding van de platten moeten worden? Iets dat aantrekkelijk is voor kinderen. Ergens daartussen kan dan nog kapitaalband komen. Maar dat is allemaal wat complex. Sommige zaken heb ik niet eerder gedaan.


IMG_6049JanMensUschiVrolijkeVriendenDeArbeiderspers1940 02

Misschien als ik definitief weet hoe ik het wil gaan aanpakken dat ik het nog eens op een afbeelding uitwerk. Voor nu zijn dit nog maar ideeën.


Het boekblok zit intussen in de boekenpers.

Mooi Marginaal (laatste)

Dit is voor nu het laatste bericht over de editie
2018 – 2019 van Mooi Marginaal, de twee jaarlijkse wedstrijd
van boekbandontwerpers, margedrukkers en boekbinders.
Zelf heb ik niet aan de wedstrijd meegedaan maar het boekje
dat in losse katernen te koop is, biedt mij veel inspiratie.

Toen ik de katernen ontving vielen de gekleurde randen
van de katernen me op. Als het boek af is zie je daar niets meer
van. Ze staan op die delen die je gaat wegsnijden om
naar het juiste formaat van het boekblok te komen.
Maar die kleuren kwamen opvallend overeen met de kleuren
van een das die een ongelukje in de wasmachine heeft gehad.
Daarom heb ik de das uit elkaar moeten trekken voor dat ik de das
kan gebruiken als bekleding voor een boekband.

IMG_5850MooiMarginaal2018-2019

Dit is de eerste foto die ik van de katernen maakte en je ziet de gekleurde randen.


IMG_5932MooiMarginaal

Dit is het eindresultaat. Het prijskaartje is het originele kaartje waarop de winkel de prijs vermeld heeft voor een complete huid. Dit eindje kan ik toch niet zomaar gebruiken op de platten van een boek maar als leeslint werkt het best.


IMG_5934MooiMarginaal

Hier ligt het boek op een willekeurige pagina open. Ik ben blij met het resultaat!


IMG_5933MooiMarginaal

Bij mijn laatste twee boeken heb ik iets meer ruimte gelaten tussen de platten en de rug. Bij dit boek heb ik daarnaast een wat zwaarder papiersoort gebruikt als schutblad. Beide acties zijn een succes. De boeken gaan beter open en het boekblok lijmt mooier in de boekband.


Papieren boekband

Gisteren heb ik de boekband onder bezwaar uit gehaald.
Het object op het voorplat zit goed vast naar mijn gevoel.
Tijd om te beginnen de boekband af te maken.
Daarbij is het de beurt aan de omslagen die nog niet
omgeslagen en vastgezet zijn.

IMG_5781PapierenBoekband

Hier ben ik met een van de korte kanten bezig. De laatste kanten om de omslag te maken.


IMG_5783PapierenBoekband

Dat ziet de binnenkant er zo uit. het boek is hoger dan een A4 en er past slechts een boekblok in dat 17,5 centimeter breed is. Dat boekblok ga ik op de pc en printer thuis maken. Dat is het idee.


IMG_5785PapierenBoekband

Dit is de buitenzijde. Zo is hij nu door het raam van mijn werkplaats in de FutureDome te zien.


IMG_5787PapierenBoekband

Denkend aan de platten, meer in het bijzonder de binnenzijde, heb ik het plan opgevat om met papier-mâché die binnenkant te gaan maken in combinatie met afdrukken van houten letters. Op deze manier zal de titel van het boek aan de binnenkant te lezen zijn. Om de papier-mâché te maken heb ik een stuk van een krant in smalle reepjes gesneden.Of dat allemaal gaat werken, met de geringe hoogte die beschikbaar is…..


IMG_5790PapierenBoekband

Een eerste testopstelling van de afficheletters.


IMG_5792PapierenBoekband

De opzet rechts is misschien moderner? Maar wat wordt nu de titel van dit boek?


IMG_5793PapierenBoekband

Groene vingers.


IMG_5794PapierenBoekband

De eerste mal. Ik zit nog te denken om de papier-mâché direct op het boek te maken. Maar ik weet het nog niet. Vermoedelijk ga ik aan de lijm wel een kleur toevoegen.


Nat gras

Terwijl ik vanmiddag in de FutureDome aan het werk ging
werd in het voormalige Koepelgevangenis-complex het gras gemaaid.
Dat in combinatie met de motregen levert nat gras op.
Toen ik bedacht wat ik daar mee kon doen was het al opgeruimd.
Ik vond nog wat takken maar genoeg om een bijzonder stuk
papier te gaan maken dat ik kan gebruiken als boekband.
Nou moet ik nog zien of dat allemaal gaat lukken maar het
nat gras ligt intussen te drogen en onder bezwaar.

IMG_5654Gemaaid

Veel ‘nat gras’ was er niet meer.


IMG_5656GemaaidOnderBezwaar

Maar het ligt nu wel tussen twee planken en krantenpapier en onder een stapel papier, een boek en wat gereedschap. Eens zien hoe lang het moet liggen voor ik het kan gebruiken.


Multatuli – Liefdesbrieven

Een laatste blik op de rug van het boekblok.
De achterkant van het boekblok zit al tegen de achterplat gelijmd.
Nu is het tijd voor de voorkant van het boekblok.
Dit boek is dus gisteren ‘in zijn band gezet’, daarmee is dit
een bandzetter.

IMG_5415MultatuliLiefdesbrieven

Multatuli, Liefdesbrieven in een uitgave in losse katernen van Uitgeverij Boekblok en Atelier de Ganzenweide gaat dadelijk in de boekenpers. Benieuwd naar het eindresultaat? Je ziet het volgende keer.


Multatuli – Liefdesbrieven

Eigenlijk wilde ik mijn bericht van vandaag
‘Liefdesbrieven met een zelfgemaakt wattenstaafje’ noemen.
Maar ik wil de serie berichten over het boek Liefdesbrieven,
met brieven geschreven door Multatuli niet verstoren.

Het back pairen is zo goed als gereed. Ik kan me gaan richten
op het schoonmaken van de letters, het plakken van het paste paper
en het lijmen van het leer aan de platten van grijsbord.

IMG_5352MultatuliLiefdesbrieven

Dat schoonmaken van die letters is niet zo’n goed idee, in die zin dat er ook andere manieren moeten zijn om letters of een andere afbeelding op leer aan te brengen en zonder beschadiging weer te verwijderen na afronden van je bewerking. Ik probeer het hier met verdunner en een doek. Dat werkt niet zo goed. Zo’n doek werkt niet fijnmazig genoeg.


IMG_5354MultatuliLiefdesbrieven

Zoals te zien heb ik nog net genoeg paste paper om die achter de letters te lijmen.


IMG_5376MultatuliLiefdesbrieven

De vorige foto’s waren van zaterdag. Het is intussen zondag. Het witte leer ligt mooi in het rode leer verzonken. Mijn ervaring tot nu toe is dat het na het lijmen van het leer op de platten nog mooier komt te zitten.


IMG_5377MultatuliLiefdesbrieven

De achterkant is opgeruimd. Het dunnen van het leer levert veel vuil op dat je wel wil verwijderen omdat je anders de kans hebt dat je dat straks aan de goede kant kunt zien. Het dunnen van het leer is een interessant proces. Ik heb het nu een paar keer gedaan maar iedere keer is het weer net iets anders. Misschien zie je iedere keer weer meer details. Nu viel me de verkleuring op van die plaats die je aan het dunnen bent.


IMG_5378MultatuliLiefdesbrieven

Om zo gericht mogelijk de letters schoon te maken wilde ik dat proberen te doen met wattenstaafjes. Maar omdat ik die al tot twee keer vergeten was mee te brengen besloot ik een soort van wattenstaafje zelf te maken: sateprikker, stukje pyjama en schildersplakband. Werkte prima. Omdat je veel nauwkeuriger kunt werken verschijnen er ook nog een paar oneffenheden. Ook die zijn weggehaald.


IMG_5379MultatuliLiefdesbrieven


IMG_5380MultatuliLiefdesbrieven

Hier pas en meet ik het paste paper. Het papier moet niet onder de back pairing decoratie komen en ook niet in de scharnier van het boek.


IMG_5381MultatuliLiefdesbrieven

Die zit. Nu kunnen de platten en de rug volgen.


IMG_5382MultatuliLiefdesbrieven

Dat kan dan zo dadelijk in de boekenpers.


IMG_5383MultatuliLiefdesbrieven

We naderen de finish. Dan kan ik eindelijk het boek ook eens gaan lezen!


Multatuli – Liefdesbrieven

Eerder kon je hier zien dat hoewel ik tevreden was
over de boekband die ik aan het maken ben, er toch een
probleem mee was waardoor ik besloten heb opnieuw te beginnen.
Het leer was door iets te fanatiek dunnen op twee punten
ingescheurd.
Opnieuw willen beginnen is één ding maar……

IMG_5321MultatuliLiefdesbrieven

Dan heb je wel voldoende leer nodig. Dit is al het witte leer dat ik nog heb. Dus er moet iets anders bedacht worden. Ik heb nog wel de boekband verder afgemaakt en ook het boekblok kreeg nog een paar aanvullingen.


IMG_5322MultatuliLiefdesbrieven

Het boekblok heb ik nog eens in de voornamelijk witte boekband gestopt. Dan zie je dat het er op zich goed uitziet.


IMG_5323MultatuliLiefdesbrieven


IMG_5324MultatuliLiefdesbrieven

Het boekblok heb ik uitgebreid met kapitaalband, wit kapitaalband. Daarnaast twee leeslinten. Twee: één voor Tine en één voor Mimi. Ik weet het, met een speciale boekenlegger zijn twee leeslinten misschien wat veel.


IMG_5325MultatuliLiefdesbrieven

Dus: nieuwe platten uitgesneden en een stukje ruggenbord. Die allemaal weer, op de juiste afstand van elkaar, met elkaar verbonden met kraftpapier. De mal die ik gebruikt heb om de positie van de tekst en de vormen goed aan te brengen had ik nog liggen. De basis voor de boekband past er precies op.


IMG_5326MultatuliLiefdesbrieven

Geen wit leer meer beschikbaar in mijn werkplaats, maar wel rood. Wat nu als we de kleuren wit en rood eens omdraaien?


IMG_5328MultatuliLiefdesbrieven

Hartjes uitsnijden en een smalle witte strook voor op de rug. Het proces verloopt nu allemaal wat sneller omdat ik al weet wat ik moet doen en omdat de afmetingen bekend zijn en de mallen er nog zijn.


IMG_5329MultatuliLiefdesbrieven

Dan gaat het deze kant op.


IMG_5330MultatuliLiefdesbrieven

Ook met het uitsnijden van de letters is begonnen.


IMG_5331MultatuliLiefdesbrieven

Er was ook nog een stuk van het rode paste paper over. Niet veel meer, dus is het wel zoeken naar een bruikbaar stuk. Hier houd ik dat al even achter de letters maar toekomstige foto’s zullen hiervan een beter beeld geven (hoop ik).


Multatuli – Liefdesbrieven

Vandaag nog een keer proberen op een stuk afvalleer
de tekst ‘Mimi’ uit te snijden.
Nu op een wat beter stuk leer, in de zin dat hier niet
al kleine scheurtjes inzitten.

IMG_5224MultatuliLiefdesbrieven

Met carbonpapier de letters overgenomen van de schets. Ik ben niet op zoek naar perfecte letters. Het gaat er vooral om dat ze leesbaar zijn. Ik ga morgen of zo nog eens kijken of ik de randen van de letters kan dunnen. Dan krijg je minder of niets te zien van de vleeskant van het leer. Of dat gaat lukken……


IMG_5225MultatuliLiefdesbrieven

Een super leerbewerker ben ik niet. De kleine rafels zal ik bij de definitieve versie weg moeten snijden of knippen. Eigenlijk moet ik een kleiner mes gebruiken, denk ik. Daarmee heb je meer controle over het resultaat maar voor een tweede poging ben ik niet ontevreden.


IMG_5226MultatuliLiefdesbrieven

Een rode achtergrond werkt beter dan een achtergrond van blank perkament. Nog even nadenken of ik het perkament misschien rood of roder wil maken of dat ik overstap op een eenvoudigere oplossing van rood papier. Keuzes, keuzes!


IMG_5227MultatuliLiefdesbrieven

Hier gaat de magie dan gebeuren. Ik schrijf er iedere keer over maar het moment dat je een boekblok schoon snijdt dat heeft iets aparts. Tot dan toe is een boekblok nog een ruwe vorm en dan plots heeft het die scherpe randen en opent het boek zich.


IMG_5232MultatuliLiefdesbrieven

Hier is het dan. Alleen de eerste pagina bolt een beetje. Dat is de pagina met aan de binnenkant het deel van het karton dat eigenlijk als boekband bedoeld was. De afbeelding van Multatuli en de tekst van de Privé-domein reeks van de Arbeiderspers zijn hier zichtbaar.


IMG_5233MultatuliLiefdesbrieven

De boekenlegger steekt er een goed stuk uit.


IMG_5234MultatuliLiefdesbrieven

De platten zijn gesneden. Ook de rug is op maat gemaakt.


IMG_5235MultatuliLiefdesbrieven

Volgende keer verder met het uittesten van de verschillende oplossingsrichtingen. Kraftpapier, rug en platten liggen gereed voor de basis van de boekband. Dat geldt ook voor het basisleer.


Het wordt grijs voor de ogen

Vandaag even grijsbord gehaald om de platten en de
rug te kunnen haan maken voor het boek Liefdesbrieven
van Multatuli.

IMG_5219MultatuliLiefdesbrieven

Een stuk heel dun karton voor de rug en dikker karton voor de voor- en achterplat.


Er wordt niet meer gescheurd.

Vandaag heb ik het boekblok (20+ pagina’s)
in de snijmachine gesneden en vervolgens alle
pagina’s geritst.
Door de vouw die zo op iedere pagina ontstaat
kan het boek straks goed omgeslagen worden.
Door te plakken, het gebruik van verschillende dragers
(van heel dun tot bijna karton, van flexibel tot stug)
is het boekblok ongelijk van dikte en daarvoor is de Japanse
binding minder geschikt maar voor een uniek exemplaar
vind ik dat niet zo’n probleem.

IMG_5113IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Het boekblok is bijgesneden. Ik nam het blad en scheurde het in stukken.


IMG_5114IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

De platten, hergebruikte poster van Drukwerk in de Marge (Koppermaandag, Allu), is ruimer dan het boekblok. Dat kun je beter niet doen bij een Japanse binding.


IMG_5115IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Het boek ligt al in de kast.


Ik nam het blad en scheurde het in stukken

Tijd om aan de boekband te beginnen.
Ter herinnering: ik heb een Koppermaandagposter
van dit jaar in 4 stukken gesneden. Die twee aan twee tegen
elkaar gelijmd met de bedrukte kant naar buiten.
Zo ontstaan er twee platten.

Hergebruik van papier dus.
Op de boekband staan nu delen van de titel van de poster,
delen van het recept voor Allu, een boekbindersdeodorant en
delen van de afbeelding van palmbomen.
Daar zit geen diepere betekenis achter: hergebruik.

Op de voorplat, zeg maar de voorkant van het boek, wil
ik een deel van een esdoorn herfstblad afbeelden door zijden
draden door voorgeprikte gaatjes te leiden.
Dat heb ik eerst uitgeprobeerd om een stuk Zaansch bord
dat een van de pagina’s in het boek gaat worden.

IMG_5041IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Kleur 1: je ziet, hopelijk op foto 2 nog duidelijker, dat ik iets gedisciplineerder aan het werk ga dan op de losse pagina. Daardoor ziet straks de achterkant er beter uit en blijft het papier minder dik.


IMG_5042IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Kleur 2: ik neem nu ook andere kleuren dan op de losse pagina. Eén zo’n kleur is ongeveer 1 meter zijden borduurgaren.


IMG_5043IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Kleur 3: het is nog niet af en ik denk dat ik ook deze keer weer ga proberen om hier en daar een tweede kleur in te zetten.


Ik nam het blad en scheurde het in stukken

Wat ik precies met de monoprints ging doen,
die prints die gemaakt zijn met behulp van een esdoornblad,
wist ik nog niet maar ik heb besloten er een boekje van te maken.

Nu werden in de middeleeuwen regelmatig oudere boeken (manuscripten
of gedrukt) hergebruikt. Bijvoorbeeld in de boekband of de rug.
Dat kan ik ook.
Er hangt al weer even een poster voor het raam van mijn werkplaats.
Tijd om die te gaan hergebruiken.

IMG_5002IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Je kunt lang nadenken over het formaat van een boek of je kunt het materiaal laten beslissen. Dat laatste doe ik deze keer. De poster zat in een pakketje toen ik hem ontving waarin de poster in vier was gevouwen. Die maat hou ik min of meer in stand. De vouwen heb ik weggesneden en zo hou ik 4 stukken papier over die ik twee aan twee ga lijmen tot een voor- en achterplat.


IMG_5003IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Dan wordt het zaak de overige pagina’s op de juiste grootte te snijden. Met de hand krijg je dat niet zo mooi voor elkaar maar sommige pagina’s snij ik op een speciale manier uit het papier. Als dan het boekblok gereed is plaats ik het boekblok nog een keer in de snijmachine.


IMG_5004IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

De bindwijze wordt Japans. Eenvoudig en passend bij de afbeeldingen. Maar los van de hergebruikte platten ga ik er misschien nog iets extra’s aan toevoegen. Het borrelt in mijn hoofd.


IMG_5005IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Het esdoornblad dat als model gediend heeft ga ik ook in het boek verwerken. Het ligt al onder bezwaar dus dat kan ik de volgende keer laten zien.


IMG_5006IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken


IMG_5007IkNamHetBladEnScheurdeHetInStukken

Dit moet nog gelijmd worden maar de boekenpers en het bezwaar waren al in gebruik. Dus dat moet wachten tot de volgende keer.