De Papieren Eenhoorn op Strengels & Letters

Vorige week was ik op de tentoonstelling
Strengels & Letters in Kasteel Wijchen.
De tentoonstelling gaat over middeleeuwse boeken en een paar
typische zaken zoals klavieren, leeswieltjes, het inbinden van
meerdere teksten in één band enz.

Er waren ook kaarten te koop van een paar boekbindateliers.
Een zo’n boekbindwerkplaats is Middeleeuwse Boekbinderij De Papieren Eenhoorn.
De kaarten gebben mooie foto’s van boeken maar de kaart
vermeldt niet wat je precies ziet.
Dat is wel jammer want het zijn close-up opnames.
Altijd een uitdaging op te duiden.

Kaarten01MiddeleeuwseBoekbinderijDePapierenEenhoorn01

Een opengeslagen boek. De nadruk ligt bij de kop (bovenkant van het boek). Je ziet in het midden de rug. Links en rechts een (dikke) plat en de bladen van het boek waaieren mooi open. Een moderne uitvoering van een middeleeuws boek ?


Kaarten01MiddeleeuwseBoekbinderijDePapierenEenhoorn02

Detail van een op strengels leer of perkament ingebonden boek ?


Kaarten02MiddeleeuwseBoekbinderijDePapierenEenhoorn

Vanuit een ander perspectief ?


Gelukkig is het thema van de Stichting Handboekbinden dit jaar
‘Het Middeleeuwse Boek’. Dus volgens haar rond deze tijd weet ik er meer van.

StrengelsEnLettersPoster02AchterkantKop


Mijn eerste foto met een iPhone

Nou dan treed je eindelijk binnen in de hoogste ICT-regionen:
een iPhone.
Blijkt de camera al net zo slecht te zijn als op andere telefoons.
Maar goed, die zijn dan ook om te bellen, zullen we maar zeggen.

Ik liep door het Valkenberg in Breda.
Het was koud.
Rond half zes en het werd al donker.
Dan zie je ineens van de grote donkere vlekken in de bomen.
Blijken het kippen en een haan te zijn die al ‘op stok’ zijn gegaan.
Op bijna twee meter hoogte zitten ze in een kale struik.

IMG_0002MijnEersteiPhonePhoto

Dit is de haan.


Na de dummy: het resultaat

Het Dada-boek nadert zijn voltooiing.
Dat mag ook wel want er is lang aan gewerkt.
Allemaal het resultaat van een tekst op een briefkaart van een
collega drukker: Pluuspers.

Afgelopen dagen ben ik druk bezig geweest een klein, dun
boekje te maken dat een toelichting geeft op het proces van
idee tot eindresultaat.
Dat klem ik op de achterplat van het boek.

WP_20190130_16_31_59_ProKleinBoekjeMetVerklarendeTekstOpAchterplat

Hier zie je het kleine boekje achter een breed lint op de achterplat van de boekband. De titel is ‘Woordwolk’.


WP_20190130_16_56_46_ProTitelVanKrantenknipselsDada

Zo gaat de titel er uit zien. De letters die ik uit een krant geknipt heb zitten nog niet helemaal vast maar al wel op hun plaats. Het boek ligt nu onder bezwaar te dragen want ik heb de constructie in de band geplakt. Het boek is dus zo goed als af.


Honderden mensen nemen afscheid van kastelein Piet de Jongh in Antoniuskathedraal Breda

Vandaag was de uitvaart van Piet de Jongh.
BN/DeStem had hierover al snel een bericht op internet.
Dat neem ik hier over.

Zelf waren we ook in de kathedraal.

PietDeJonghOrdeVanDienst

Dit was de Orde van dienst.


BidprentjePietDeJonghBinnenkant

Dit is de binnenkant van het bidprentje dat werd uitgedeeld.


BREDA – Honderden mensen namen woensdagmiddag in de St. Antoniuskathedraal in het centrum van Breda afscheid van Piet de Jongh. De 80-jarige grondlegger van café-restaurant De Beyerd overleed een week geleden.

Jacques Hendriks 30-01-19, 16:01 Laatste update: 16:34

EenAfgeladenAntoniuskathedraalBijDeUitvaartVanPietDeJongh©Pix4Profs-RonMagielse

Een afgeladen Antoniuskathedraal bij de uitvaart van Piet de Jongh ©Pix4Profs-Ron Magielse.

Het was ramvol, enkele honderden mensen moesten staan tijdens de afscheidsdienst. Er vonden diverse optredens plaats, onder wie van Joy van Keep, kleindochter van De Jonghs partner Diny en bekend van de talentenjacht DanceSing op televisie zingt ‘Mag ik dan bij jou’.

Aan einde van mis kreeg Piet een staande ovatie, waarna bij het verlaten van de kerk een erehaag werd gevormd in de Sint Janstraat.

De Jongh nam in 1967 café Jonkers over van zijn schoonouders en veranderde de naam in De Beyerd. Zijn zoons namen in 1992 het stokje weer over, maar Piet bleef tot kort voor zijn dood de gastheer in zijn café, altijd bereid tot een praatje of een potje biljarten. Met een goed glas bier in de hand, natuurlijk.

Horeca-icoon Piet de Jongh laat drie kinderen (Mikel, Orson, Patricia), acht kleinkinderen en zijn vriendin Diny na, bij wie hij het na het overlijden van Els nieuw geluk vond.

Mooi Marginaal

Al een tijdje, terwijl ik een ander boek aan het inbinden ben,
loop ik te broeden op het boek ‘Mooi Marginaal’, de catalogus van
van de wedstrijd met die naam.
Nu las ik in de twee laatste nummers van het lijfblad van de
Stichting Handboekbinden een artikel over opgelijmde platten.

Nu maak ik vaak een boek waarbij de hele band eerst helemaal
wordt gemaakt en bekleedt waarna het in een keer aan de boekband
wordt bevestigd.
Een niet al te moeilijke methode.
Maar als je meer versiering aan wil brengen op de platten dan
heb je met zo’n hele boekband weinig bewegingsvrijheid.
Dus het idee om een rug aan een boekblok te maken, zonder gelijk
de platten te moeten bevestigen spreekt me wel aan.

In de artikelen ‘Een bindwijze met opgelijmde platten’ van Sün Evrards
noemt hij het boek: ‘New directions in bookbinding’ van Philip Smith.
Dat boek heb ik toevallig. Ik had er nog nooit iets mee gedaan.
Dus heb ik dat boek er eens bijgehaald.
Het is eigenlijk niet geschreven voor een beginnende boekbinder.
Het is geschreven door iemand die wil laten zien hoe moeilijk de dingen
allemaal zijn die hij en zijn collega’s opgelost hebben.
Voor een beginnend binder kan dat afschrikwekkend zijn.

PhilipSmithNewDirectionsInBookbinding

Mijn exemplaar van ‘New directions in bookbinding’ van Philip Smith heeft een ex libris met de naam van P.J.J. Peijnenburg. Een bekende Nederlandse boekbinder.


Maar ik ben begonnen met een eerste werktekening voor een boek
met opgelijmde platten. Ik ben er nog niet maar het begin is gemaakt.

WP_20190125_20_00_45_ProOntwerpOpgelijmdePlatten

Het idee is een leren rug. Wel met een ruggebord. In het artikel van Sün Evrards wordt gesproken van een leren rug die direct op het boekblok is aangebracht. Dan in een andere hoofdkleur de platten. Ik denk aan een papieren bekleding (op de tekening staat nog linnen).


WP_20190125_20_23_33_ProBewustUitDeHandGesneden

De versiering van de band bestaat uit twee letters ‘M’. Bewust met de hand getekend en met de hand uitgesneden. er is geen liniaal aan te pas gekomen. Een ‘M’ als negatief, een als positief. Het is gesneden uit dun karton zodat de platte straks uit twee lagen kan bestaan. Daardoor is de aanhechting aan het leer van de rug beter te realiseren.


De ‘negatieve M’ krijgt een afwijkende kleur als ondergrond terwijl
de positieve weer met een andere (?) kleur wordt bekleed.
Ik denk eraan papier te gebruiken omdat ik vermoed dat dit zich
het eenvoudigst laat verwerken. Maar dat is slechts een vermoeden.
De ‘negatieve M’ heb ik uit een klein stuk grijs bord gesneden.
Misschien was het beter geweest die te snijden uit een stuk dat op
maat is voor een hele platte. Maar dat komt goed.

Strengels & Letters over het middeleeuwse boek

Er is op dit moment een tentoonstelling die ik wil aanraden Strengels & Letters –
Boeken maken in middeleeuws Gelre.
In Kasteel Wijchen is de tentoonstelling te zien.
Vandaag een kort voorproefje.

WP_20190126_12_33_37_ProShreeRaamMandir

Als je Wijchen inloopt vanaf het station zie je eerst een prachtige molen. Maar al snel zag ik ook dit bordje: Shree Raam Mandir. Blijkbaar is er in Wijchen ook een Hindoeïstische tempel.


WP_20190126_12_41_56_ProKasteelWijchen

Heel even verder zie je het kasteel. Een mooi gebouw waar op de tweede verdieping jey Archeologische museum is dat de tentoonstelling Strengel & Letters tot begin maart 2019 verzorgt.


StrengelsEnLettersPoster02AchterkantKop

StrengelsEnLettersPoster02AchterkantTekst01

StrengelsEnLettersPoster02AchterkantTekst02


Voor dat ik de boekententoonstelling ben gaan bekijken ben ik over
de archeologische tentoonstelling gelopen.
Een hele mooie collectie.
Twee stukken en de aparte ruimte over de Meroviengers vielen me op.
Let wel, van deze materie heb ik heel weinig kennis.

WP_20190126_13_33_52_ProFragmentSteengoedBaardmankruikSiegburg16eEeuw

Fragment steengoed, Baardmankruik, Siegburg, 16e eeuw.


WP_20190126_13_33_59_ProFragmentSteengoedBaardmankruikRaeren16eEeuw

Fragment steengoed, Baardmankruik, Raeren, 16e eeuw.


WP_20190126_14_24_15_ProBoekMetEenJasje

Dit is een replica van een middeleeuws boek zoals dat door vrouwen werd gebruikt. Het boek heeft als het ware een jasje. Heel mooi versierd en mooi uitgevoerd. Ik had niet eerder een dergelijke replica gezien en ben helaas de naam van dergelijke boeken vergeten. Gelukkig had ik op de tentoonstelling al een voorgevoel dat ik de naam zou vergeten en heb daarom een foto gemaakt van de tekst die bij het boek hoort: het is een chemiseband.

WP_20190126_14_24_46_ProChemiseband

Chemiseband: Dit Italiaanse gebedenboekje heeft een chemiseband. Het is een stoffen omslag van velours en zijde, afgewerkt met goudband. In de Nederlanden zijn talloze afbeeldingen overgeleverd met dames, lezend in een gebedenboek in chemiseband. Replica Gebedenboekje door Atelier Libri.


WP_20190126_14_29_26_ProParijsHenricusStephanus1507JoannesDamascenusDeFideOrthodoxaParijsHenricusStephanus1510RichardVanStVictorDeTrinitate

Dit is het eerste boek uit een verzameling van zo’n 25 middeleeuwse boeken. Het lost gelijk een belofte in. Dit is geen voorbeeld van een boek voor een erg rijk persoon. Dit is een eenvoudige en relatief goedkope binding voor twee teksten (!): Parijs, Henricus Stephanus (drukker), 1507, Joannes Damascenus (schrijver), De fide orthodoxa en Parijs, Henricus Stephanus, 1510, Richard van St Victor (schrijver) De Trinitate.


Binnenkort meer over deze tentoonstelling waar ook boeken te zien zijn
van hedendaagse boekbinders.
Een van hen is Astrid Beckers van Atelier Libri die gastconservatrice is
bij de tentoonstelling.

Een bijzonder verhaal van een gastblogger

Heel af en toe stuurt Jack Gravemaker mij een verhaal
dat ik vervolgens publiceer op mijn weblog.
Deze keer stuurt hij me een verhaal dat eind vorig jaar
verschenen is in de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC) en
dat eerder verscheen in ‘Jack Gravemaker Levensverhalen’,
een boek dat in de handel te koop is.

Bizar! Middelburger tekende het ongeluk waarbij hij 3 dagen later zelf zwaargewond raakte

MIDDELBURG – Iedereen heeft wel een foto waar een heel verhaal achter zit.
Dat verhaal tekenen wij graag op. Vandaag is die foto zelfs een tekening.
Jack Gravemaker (67) uit Middelburg maakte deze bijzondere tekening bijna vijftig jaar geleden.

Willem Adriaansens 04-10-18, 10:00

JackGravemakerTekening1970

De tekening die Jack Gravemaker in 1970 maakte. Drie dagen later lag hij er zelf zo bij. © Lex De Meester.


Het moet ergens in augustus 1970 zijn geweest dat de toen nog-net-geen-twintigjarige Jack Gravemaker weer eens aan het tekenen sloeg. Gewoon lekker op zijn zolderkamertje zette hij met potlood de eerste strepen van een standbeeld. Dat beeld had hij gevonden op één van de ansichtkaarten die hij spaarde. Maar al snel kreeg de spontane tekensessie een bizarre wending.

,,Ik begon de kop van het standbeeld te tekenen toen ik opeens onder een soort dwang kwam”, vertelt Gravemaker. Hij kwam in een trance en maakte vervolgens een heel ander tafereel dan hij van plan was. ,,Ik begon automatisch heel wat anders te tekenen. Op dat moment drong dat helemaal niet tot me door. Ik was helemaal van de wereld.”

Het resultaat was een tekening van een motorongeluk. Met daarop een vrachtwagen, een verkreukelde motorfiets en een gewonde motorrijder. Die lag naast zijn tweewieler op straat in een plas met bloed. Heel vreemd, vond ook de maker zelf.

VW-busje

Drie dagen later werd het verhaal echter nog vreemder. De tekenaar ging op zijn Ducati naar zijn toenmalige vriendin. ,,Ik reed op een voorrangsweg en zag rechts in een zijstraatje voor de haaientanden een wit VW-busje staan. Toen ik bijna bij dat busje was, trok het plotseling hard op. En ik kon niet meer stoppen. Ik gooide de motor met al mijn gewicht naar links, maar het was te laat. Ik kwam met mijn voet tussen de uitlaat van de motor en de bumper van het busje. Daarna vloog ik een eind door de lucht.”

Gravemaker raakte zwaargewond bij dit ongeluk. ,,Ik verloor veel bloed en de omstanders hadden al een laken over me heen gelegd. Ze dachten dat ik dood was. Later kwam ik bij in het ziekenhuis. Bleek dat ik drie dagen in coma had gelegen. Ik heb echt op het randje van de dood gezweefd.”
Al in het ziekenhuis moest de Middelburger denken aan de tekening die hij drie dagen eerder had gemaakt. ,,Ik vertelde mijn moeder, die naast mijn bed zat, over die tekening die ik drie dagen daarvoor gemaakt had. Dat die op zolder lag en dat die precies op dit ongeluk leek. Ze dacht dat ik ijlde en zei: ja, ja, dat zal wel.”

Helm

Na een half jaar herstellen kwam Gravemaker eindelijk weer thuis. ,,Het eerste wat ik deed was de tekening zoeken op zolder. En inderdaad; die was precies het ongeluk. De motorschade die ik getekend had, het jasje dat ik aanhad, de grote plas bloed, het klopte allemaal. Zelfs de helm klopte. Terwijl ik in die tijd eigenlijk nooit een helm droeg, want dat was toen nog niet verplicht. Maar die dag had ik er wél één op. Alleen de vrachtauto die ik getekend had, klopte niet. Dat was in het echt een busje.”

Één vraagteken blijft nog wel hangen bij de tekening die Gravemaker bewaart bij de foto’s van zijn Ducati 200 cc superracer in een fotoboek. Waarom houdt het als eerste getekende hoofd van het standbeeld een kruis vast?

,,Misschien betekent het overleven of is het het hoofd van de Lieve Heer. Ik weet het niet. Ik ben niet gelovig, maar na dit voorval denk ik dat er toch wel iets moet zijn. Of niet soms?”


Jack heeft me gevraagd de volgende boodschap nog te vermelden:
Dit verhaal is heel apart en staat ook in mijn boek:
Jack Gravemaker Levensverhalen
en is te vinden op http://www.bol.com en zoeken onder: Jack Gravemaker.

Dada

Vrijdagavond ben ik nog even in mijn werkplaats geweest.
Weer een paar kleine stapjes gezet aan het Dada-boek.
Het is nu zo ver gereed dat ik er zeker van wil zijn dat ik
het op zijn laatst niet verknoei.

WP_20190125_19_17_21_ProBeideHalveSchutbladenZijnGelijmdOpDeBoekband

Eerst ook het tweede halve schutblad op de boekband aangebracht. Vervolgens kon dit onder bezwaar om te drogen.


WP_20190125_19_30_14_ProConcertinaInConstructieGelijmd

De concertina waarop de katernen van mijn boek genaaid zitten had ik al aan 1 kant in de constructie gelijmd. Vandaag ook de tweede kant gelijmd. De concertina kan nog steeds bewegen. Daardoor moeten de pagina’s helemaal vlak open kunnen liggen. De constructie met boekblok gaat dadelijk in een keer in de boekband.


WP_20190125_19_30_28_ProDadaBoekblokInConstructie

Je ziet dat de katernen van het boekblok heel mooi aansluiten op de constructie. Daar ben ik heel blij mee.


WP_20190125_19_31_14_ProStaartDadaBoekInConstructie

Zo ziet het boekblok er aan de staart (onderkant) uit. Daar zit ruimte in maar dat wordt veroorzaakt door de verschillende soorten (soms handgeschept) papier.


WP_20190125_19_31_52_ProKopVanBoekblokInConstructie

Hetzelfde geldt voor de kop.


#Resist – Rebel, rebel

De koppermaandagprent dit ik dit jaar ontving van Drukwerk in de Marge
is aanleiding om een idee van mij uit te voeren.
Ik wil al een tijd de songteksten van nummers die me aanspreken
gebruiken om een boek of om boekjes te maken.

Voor dit jaar koos Studio Zeedauw voor haar koppermaandagprent
het thema ‘Resist’. Studio Zeedauw is Rozemarijn Oudejans.
Ze heeft dat gekozen volgens de uitgave van DidM:

‘Haar licht opstandige nieuwjaarswens #Resist wordt vooral gebruikt als anti-Trump-tag in de VS, maar ook in Europa en Nederland is er genoeg om je in 2019 tegen te verzetten.’

Mijn keuze voor songs is intuïtief.
Eerlijk gezegd speelt de tekst daar meestal geen enkele rol bij.
Ook niet bij het nummer ‘Rebel, rebel’ van David Bowie.

Dat Bowie blijkbaar (zie het internet) het thema gender (geslacht)
wilde aankaarten met dit nummer, speelde bij mij geen rol.
Ik vond het gewoon een goed nummer.
Zo goed dat toen ik bij Studio 33 in Breda (deze winkel zat,
vanaf de Grote Markt van Breda gezien, rechts vooraan in de Veemarktstraat)
een dubbel LP van David Bowie zag staan, ik die meteen kocht.
De dubbel LP was afgeprijsd. Hij kostte minder dan een single.
Het ging om David Live. ‘David Bowie at the Tower Philadelphia’ zoals
op de achterkant van de hoes staat.

Verzet en rebels gedrag horen wel bij elkaar.
Ze zijn misschien niet precies hetzelfde maar voldoende om
de prent als boekband te gebruiken.

DSC_7970DavidLiveDavidBowieAtTheTowerPhiladelphia

Dit is de voorkant van het album waarover ik het hier heb: ‘David Live’.


DSC_7971DavidLiveDavidBowieAtTheTowerPhiladelphia

Omdat het om een dubbel LP ging kon je de hoes openklappen. Hier staat bijvoorbeeld dat de plaat geproduceerd en gemixed is door Tony Visconti.


Bij het beluisteren wordt een ander stukje tekst op de binnenkant
van de hoes ook belangrijk:

This Live album was culled from performances on the
12th & 13th July 1974 at the Tower Theatre, Philadelphia.
It is complete and exact. No studio overdubs or
re-recording of voices, instruments or audience have
been added with the exception of several backing vocals
due to loss of theatre mike contact.

In het Nederlands staat er dat het album bestaat uit
opnames gemaakt op 12 en 13 juli 1974 in het Tower Theatre
in Philadelphia. Compleet en precies.
Er zijn geen studio-opnames van stemmen, instrumenten of van het
publiek toegevoegd behalve daar waar tijdens het concert het contact
met de microfoons van de achtergrondzangers/essen was verloren.

DSC_7972DavidLiveDavidBowieAtTheTowerPhiladelphia

Dit is de achterkant van de hoes waarop te zien is dat ‘Rebel, rebel’ nummer 2 van kant A is.


De eerste versie van dit album heb ik helemaal grijs gedraaid
(de naald waarmee je de plaat afspeelde bracht ook schade aan
de LP). Na verloop van tijd, als de plaat veel gedraaid werd,
ging de kwaliteit achteruit.
Toen heb ik deze dubbel LP nog een keer gekocht.
Uiteindelijk heb ik het album ook nog een keer als CD gekocht.

Terug naar ‘Rebel, rebel’.
Dit is de tekst:

Doo doo doo-doo doo doo doo doo
Doo doo doo-doo doo doo doo doo
Doo doo doo-doo doo doo doo doo

 

Youve got your mother in a whirl
Shes not sure if you’re a boy or a girl
Hey babe, your hairs alright
Hey babe, lets go out tonight
You like me, and I like it all
We like dancing and we look divine
You love bands when they’re playing hard
You want more and you want it fast
They put you down, they say I’m wrong
You tacky thing, you put them on

 

Rebel rebel, youve torn your dress
Rebel rebel, your face is a mess
Rebel rebel, how could they know?
Hot tramp, I love you so!

 

Don’t ya?
Doo doo doo-doo doo doo doo doo

 

Youve got your mother in a whirl cause shes
Not sure if you’re a boy or a girl
Hey babe, your hairs alright
Hey babe, lets stay out tonight
You like me, and I like it all
We like dancing and we look divine
You love bands when they’re playing hard
You want more and you want it fast
They put you down, they say I’m wrong
You tacky thing, you put them on

 

Rebel rebel, youve torn your dress
Rebel rebel, your face is a mess
Rebel rebel, how could they know?
Hot tramp, I love you so!

 

Don’t ya?
Oh?

 

Doo doo doo-doo doo doo doo doo
Doo doo doo-doo doo doo doo doo

 

Rebel rebel, youve torn your dress
Rebel rebel, your face is a mess
Rebel rebel, how could they know?
Hot tramp, I love you so!

 

Youve torn your dress, your face is a mess
You can’t get enough, but enough aint the test
Youve got your transmission and your live wire
You got your cue line and a handful of ludes
You wanna be there when they count up the dudes
And I love your dress
Youre a juvenile success
Because your face is a mess
So how could they know?
I said, how could they know?

 

So what you wanna know
Calamitys child, chi-chile, chi-chile
Whered you wanna go?
What can I do for you? Looks like youve been there too
Cause youve torn your dress
And your face is a mess
Oh, your face is a mess
Oh, oh, so how could they know?
Eh, eh, how could they know?
Eh, eh

Songwriter: David Bowie
Rebel Rebel lyrics © Sony/ATV Music Publishing LLC, BMG Rights Management, TINTORETTO MUSIC

Het idee is nu om deze tekst en het verhaal van het dubbel album
op papier te zetten en de koppermaandagprent te gebruiken als boekband.
Eerst heb ik gekeken of ik de prent zo kon vouwen dat er
een langwerpig boekje zou ontstaan.
Probleem daarmee is dat de tekst dan helemaal onleesbaar is.

WP_20190125_19_45_29_ProResistKoppermaandagprentDidMStudioZeedauwVoorkant

Ik heb de prent nu zo gevouwen. De rug is 0,5 cm breed. De tekst is leesbaar. Misschien niet ideaal want maar 1 van de vier keer dat de tekst #Resist op de prent staat is nu eenvoudig leesbaar. Toevallig wel de tekst die linksboven staat.  Dus voldoende.


WP_20190125_19_45_41_ProResistKoppermaandagprent2019DidMStudioZeedauwAchterkant

Daarmee is dit de achterkant geworden.


Nu de tekst, eventueel met foto’s uitwerken in een boekblok.
En de LP nog eens gaan beluisteren.

Banteay Chhmar, deel 2

KopKlein

In deze reeks foto’s vervolg ik met foto’s van de reliëfs in het
tempelcomplex van Banteay Chhmar in het noorden van Cambodja.
De officiële naam van dit soort reliëf is bas-reliëf.

DSC_3031CambodjaBanteayChhmarEenGallerijMetDamesEnBediendes

Een galerij met voorname personen en bedienend personeel.


DSC_3032CambodjaBanteayChhmarAlsEenStripverhaal

Naast marcherende soldaten zie je ook hoe er op het water strijd wordt geleverd in een soort stripverhaal.


DSC_3033CambodjaBanteayChhmarDansendeDames

Zijn dit dansende dames?


DSC_3034CambodjaBanteayChhmarKrokodilGevangen

Deze krokodil lijkt gevangen.


DSC_3035CambodjaBanteayChhmar


DSC_3036CambodjaBanteayChhmarInHetMiddenVanDeStrijd

Als een soort oorlogsfotografen gaan de beeldhouwers van de Khmer te werk.


DSC_3037CambodjaBanteayChhmar


DSC_3038CambodjaBanteayChhmar


DSC_3039CambodjaBanteayChhmarBelangrijkeAanvoerder

Een heel grote en belangrijke figuur.


DSC_3040CambodjaBanteayChhmarGevechtenMetSchepen01

Speren en zwaarden.


DSC_3040CambodjaBanteayChhmarGevechtenMetSchepen02MooieBoeg

Een rijk versierde boeg van een oorlogsboot.


DSC_3041CambodjaBanteayChhmar


DSC_3042CambodjaBanteayChhmarDeKrokedillenDoenDriftigMee

Deze krokodil is niet gevangen. Hij doet spontaan mee in de strijd.


DSC_3043CambodjaBanteayChhmarGenadeloos

De beelden zijn genadeloos.


DSC_3044CambodjaBanteayChhmarZoLoopJeLangsDeReliefs

Dit geeft een beeld hoe je langs al die prachtige reliëfs loopt.


DSC_3045CambodjaBanteayChhmar

De rondleiding gaat dan het tempelcomplex in.


DSC_3046CambodjaBanteayChhmar

Typische versiering van deuropeningen.


DSC_3047CambodjaBanteayChhmar

Prachtige mythische figuren op ingezakte muren.


DSC_3048CambodjaBanteayChhmar


DSC_3049CambodjaBanteayChhmarDeGidsGaatOnsVoor

Wat verderop in het tempelcomplex.


Dada-bundel weer een klein stapje verder

Er was weinig tijd gisteren om aan de Dada-bundel te werken.
Dat was niet zo erg omdat na een paar handelingen de band in wording
weer moet drogen. Die ligt nu dus onder bezwaar.
Maar een nieuwe boekband in combinatie met een laagstaande
winterzon levert ook een leuke foto op.

WP_20190123_14_24_10_ProBoekbandMooiInDeWinterzon

Deze band-in-wording kwam onder bezwaar uit waar het had liggen drogen. Het linnen was op de platten en de rugdelen gelijmd en dat moet goed drogen voor je verder kunt. Toen ik de band onder bezwaar haalde kwam hij in een smalle strook zonlicht terecht. Dat leek me leuk voor op een foto.


WP_20190123_14_51_37_ProHalfSchutblad

Op deze foto zijn eigenlijk twee dingen te zien: ik gebruik twee driehoeken om het schutblad op de juiste plaats te plakken en er is sprake van een half schutblad.


Een schutblad heeft een paar functies:
– versterking van de binding: het verbindt de boekband met het boekblok;
– mooie afwerking; het verbergt het grijs bord van de platten, verbergt de rand
van het linnen of eventueel het leer van de bekleding en geeft een extra,
stevige bladzijde aan het begin en einde van het boekblok;
– bescherming van band en boek: het vormt een extra beschermlaag voor boekband
en boekblok tegen dingen als vocht en stof.

Door de constructie die ik bedacht heb denk ik dat een extra verbinding tussen het
boekblok en de boekband ongewenst is. In dit geval zou ik het schutblad hebben
moeten lijmen op het minder stugge spinnenwebpapier van het boekblok.
Ik ben bang dat die pagina’s daarvoor minder zichtbaar
gaan worden bij het openen van het boek.
De afwerkingsfunctie heeft het zeker. Misschien wel meer dan anders.
Want op deze manier wordt de overgang van de plat naar rug verborgen.
Daarom dat ik in plaats van een volledig schutblad (dat 2 pagina’s omvat)
gebruik maak van een schutblad dat heel de voorplat bedekt (op
een klein randje na waar je het rode linnen ziet) en dat over het scharnier
een stukje de rug inloopt. Dit noem ik een half schutblad.

Om er voor te zorgen dat het schutblad op een goede afstand van de rand
van de boekband komt, dezelfde afstand voor de hele bovenkant (en bij een goed
gesneden blad automatisch aan de onderkant) en voor de hele voorkant;
heb ik twee driehoeken tijdelijk op mijn werkblad geplakt met tape.
Daar schuif ik de boekband onder en pas en meet net zolang tot de band ligt
zoals ik hem wil hebben. Dan lijm ik het schutblad in en plak ik het
precies in de vrije ruimte van de boekband.
Op bovenstaande foto is dit aan de rechterkant van de boekband al gebeurt.
Nu komt de linkerkant aan de orde.

Inmiddels ligt dit onder bezwaar.

Daarnaast heb ik de achterkant van de concertina al in de constructie gelijmd.
De volgende keer doe ik dan met de voorkant.
Dan kan ik nog een titel op de boekband aanbrengen (?) en moet
de constructie nog in de boekband gelijmd worden.

Banteay Chhmar, deel 1

KopKlein

In onze vakantie in 2017 pakken we in december
de draad op waar we hem in januari 2017 hadden gelaten.
In januari hebben we veel tijd besteed in Angkor Wat/Siem Reap.
Nu in december vertrekken we vanuit Siem Reap.



Reisverslag

We zijn met de auto vertrokken naar Banteay Chmar (je komt
zowel de schrijfwijze ‘Chmar’ als ‘Chhmar’ tegen.
Ik gebruik de twee schrijfwijzes door elkaar.)

De rit verloopt probleemloos en snel.
Niks slechte weg.
Alleen het allerlaatste stuk van de weg naar de homestay –
het deel in het dorp – is minder. Maar dat is 10 minuten maximaal.


Het noordoosten van Cambodja is de streek waar Pol Pot en zijn directe
volgelingen vandaan kwamen.
Dit is ook het gebied dat het laatst ‘gepacificeerd’ is.
Cambodja heeft bij het terugbrengen van de rust hulp gehad van Frankrijk
die meegeholpen heeft het vliegveld in Siem Reap aan te leggen.
In het verleden moesten toeristen via Phnom Penh vliegen en dan
met de auto naar de andere kant van het land rijden om bij Angkor Wat te komen.
Vooral die autorit was toen niet zonder gevaar.
Het gevaar komt nu eerder van de regerende communistische partij
die tegenstanders niet accepteert.
Cambodja krijgt op dit moment veel financiële hulp van Vietnam en China.

We hebben geluncht bij CBT.
Een gemeenschappelijke toeristische voorziening.
Centraal CBT regelt de gids en is de plaats voor ons ontbijt en lunch.
Zij organiseren ook het diner bij de tempelingang.
De dag is heet.
Om 15:00 uur begint de rondleiding van de gids.
Deze enthousiaste Cambodjaan spreekt redelijk Engels.
Soms, als hij de Hindoe/Boeddhistische mythologie gaat uitleggen of
de verschillende koningen bespreekt en hun Shakespeareaanse
politieke verwikkelingen, hun onderlinge strijd en troonopvolgingen
doorneemt, is hij minder goed te volgen.
Maar verder is zijn Engels goed.
Banteay Chmar is een tempelcomplex in verval.
Het restauratieproces is lang niet zo ver gevorderd als in Angkor Wat.
Dat levert prachtige plaatsjes op.
We kregen van de gids de keus: de route langs of over de stenen
van de omgevallen muren. We kozen voor het laatste.
De reliëfs zijn misschien iets beperkter dan die van Bayon,
maar ze mogen er zijn.
Ook later in de middag is het er warm en dus is
de rondleiding best vermoeiend.
Zelfs al loop je heel vaak in de schaduw.
Na de centrale tempel gaan we nog langs een satelliettempel: Ta Prom.
We doen dit te voet.
De rondleiding duurt alles bij elkaar zo’n twee uur.

Bij de centrale tempel van Banteay Chmar was er een bruidspaar in
prachtige traditionele kleding om hun bruiloftsfoto’s
daar te laten maken. Wij maakten er ook een paar foto’s van.
Na een korte onderbreking en een koud drankje bij de homestay,
gaan we met een ossenwagen naar de tempelingang van Banteay Chmar
om daar ons avondeten te gebruiken.
De maaltijd werd opgeluisterd door een groep muzikanten (onze gids
speelde ook mee in het orkest) in de setting van
een traditionele bruiloft. Er waren een kleine 10 disgenoten.


Banteay Chhmar CBT
Banteay Chhmar Community-Based Tourism (CBT) is a group of local villagers
dedicated to preserving and protecting the cultural heritage of the area
as well as creating a responsible tourism industry in Banteay Chhmar.
(volgens de Facebook pagina)

CBT is een coöperatieve organisatie van dorpsbewoners die toegewijd
zijn aan het bewaren en beschermen van de culturele erfenis in en om
Banteay Chhmar en het daar creëren van een verantwoorde toeristenindustrie.


DSC_3011CambodjaBanteayChmar

Deze foto is gemaakt in het dorp Banteay Chmar dat vlak bij het tempelcomplex ligt met dezelfde naam. Op het moment dat we er waren werd er door de meeste bewoners een landbouwproduct gedroogd. Helemaal precies weet ik het niet meer maar volgens mij ging het om kapok. Terwijl we in dit deel van Cambodja waren hoorden we dat ieder jaar zo’n 2 miljoen Cambodjanen naar Thailand trekken om daar een tijd geld te gaan verdienen. Of dat aantal klopt weet ik niet maar laten we maar aannemen dat het om ‘een groot deel’ van de mannelijke bevolking gaat. Cambodja is een agrarisch land en heeft in totaal 16 miljoen inwoners.


DSC_3012CambodjaBanteayChmar

Op deze foto’s zie je wel de typische stijl van de huizen in Cambodja.


DSC_3013CambodjaBanteayChmarAgrarischDrogen


DSC_3014CambodjaBanteayChmarPartijNo2

Er werd alleen nog reclame gemaakt voor de partij van Hun Sen.


DSC_3015CambodjaBanteayChmarHomestay

Dit is het huis waarin we de nacht zouden doorbrengen.


DSC_3016CambodjaBanteayChhmarTempleComplex

Dan gaan we het tempelcomplex bezoeken. Op grote borden wordt uitgelegd waar we zijn en wat we gaan zien.


DSC_3017CambodjaBanteayChhmarArcheologischeReconstructie01

Dit is een ‘archeologische reconstructie’ van het complex. Bij het nemen van de foto speelt de zon me parten.

DSC_3017CambodjaBanteayChhmarArcheologischeReconstructie02Detail

Dit is een detail van de vorige foto.


DSC_3018CambodjaBanteayChhmarArcheologischOnderzoekEnEventueleRestauratieOnderweg

Dit is een kleine tempel vlak voor de ingang van het tempelcomplex. Je kunt zien dat de restauratiewerkzaamheden nogal wat achterlopen op die van Angkor Wat. Maar dit heeft ook wel wat.


DSC_3019CambodjaBanteayChhmarUiteindeTrapleuningHelaasNietScherp

Dit is een typisch voorbeeld van een uiteinde van een trapleuning. Helaas niet scherp.


DSC_3020CambodjaBanteayChhmarAvontuurlijk


DSC_3021CambodjaBanteayChhmarErIsVeelMooisTeZien

De reliëfs zijn mooi.


DSC_3022CambodjaBanteayChhmar

Dit is het bruidspaar waarvan ik sprak in het reisverslag.


DSC_3024CambodjaBanteayChhmar

Ook hier zijn op de reliëfs veel krijgers te zien.


DSC_3025CambodjaBanteayChhmarStrijdersMarcheren


DSC_3026CambodjaBanteayChhmarBruidspaar


DSC_3027CambodjaBanteayChhmar


DSC_3028CambodjaBanteayChhmar

Prachtige koppen.


DSC_3029CambodjaBanteayChhmar

Steeds tegen een achtergrond van natuur.


DSC_3030CambodjaBanteayChhmarHoudtDeRivierDeStrijdendePartijenUitElkaar

Zou hier een rivier de strijders scheiden?


Breda in de sneeuw

WP_20190122_17_20_32_ProBredaValkenbergInDeSneeuw

Te beginnen met het Valkenberg.


WP_20190122_17_20_43_ProBredaValkenbergInDeSneeuw


WP_20190122_17_21_46_ProBredaInDeSneeuw

Zicht op de KMA of zoals het tegenwoordig heet: de Nederlandse Defensie Academie.


WP_20190122_17_22_03_ProBredaInDeSneeuwKasteelVanBreda

Een ander perspectief op de KMA.


WP_20190122_17_22_19_ProBredaInDeSneeuw

De Grote Toren in de sneeuw. Binnenkort een nieuwe telefoon. Eens zien hoe dan de foto’s er uit zien.


WP_20190122_17_24_38_ProBredaInDeSneeuw

De olijven staan gewoon in de sneeuw.


Piet de Jongh, grondlegger van café De Beyerd (1938-2019)

De volgende necrologie geschreven door Jacques Hendriks verscheen vandaag
op de website van BN/DeStem.

Vrijwel tot het einde was Piet de Jongh te vinden in De Beyerd, glas bier of een biljartkeu in de hand. In gesprek met stamgasten. Het Bredase café groeide onder zijn hoede uit tot een fenomeen. In de nacht van maandag op dinsdag overleed hij in zijn slaap, 80 jaar oud.

OrsonMikelEnPietDeJonghInDeBeyerdVlnrMarcelOtterspeer

Orson, Mikel en Piet de Jongh in de Beyerd in Breda (foto gemaakt door Marcel Otterspeer)


De laatste tijd zagen de klanten Piet steeds fragieler worden. Maar zonder zijn café, inmiddels overgenomen door zijn zoons, kon hij niet. Logisch, De Beyerd was zijn leven.

Piet de Jongh is 18 jaar als hij de kroeg voor het eerst binnenstapt. Café Albert Jonkers heet het nog en de uitbater heeft een leuke dochter, Els. “Ik leerde haar kennen op de kermis. In de rups kregen we verkering, waarna ze mij meenam naar het café van haar vader. Er gebeurden daar dingen die ik nog nooit had gezien. Mannen vertelden elkaar fantastische verhalen”, legt Piet in 2013 uit, bij de viering van het 175-jarig bestaan van de kroeg.

Na de verhuizing – binnen de Boschstraat – naar de huidige locatie besluit Albert Jonkers het café van de hand te doen. In 1967 nemen Piet en Els het over, geven het ‘oudemannencafé’ nieuw élan en veranderen de naam in De Beyerd.

Pilsstad

Het is het begin van een zegetocht. Piet haalt studenten van het NWIT (later NHTV) en kunstenaars naar binnen. Piet is de eerste kastelein in Breda, die naast pils ook Belgische bieren verkoopt, die hij zelf ophaalt bij brouwerijen over de grens. Hij ontketent hiermee een stille revolutie in pilsstad Breda. Piet start met de Belgische Bierweek in De Beyerd, jaarlijks tijdens de kermis. Hij organiseert bluesconcerten en politieke debatten.

De in 2017 overleden Dick Wildeman, ex-prins carnaval en een goede vriend van Piet de Jongh, noemt De Beyerd in 2014: ‘de huiskamer van de Bredase samenleving.’ Vaste klanten spreken liefkozend over ‘het clubhuis’, voor velen is het donkerbruine café een tweede thuis.

Restaurant en bierbrouwerij

In 1992 draagt de pater familias de zaak over aan zijn zoons Mikel en Orson. Zij voegen restaurant De Beyerd toe aan de kroeg. En in 2004 starten ze hun eigen bierbrouwerij. Landelijke waardering volgt. Vakblad Misset roept De Beyerd in 1995 en 2001 uit tot café van het jaar. Inmiddels werken ook diverse kleinkinderen in het bedrijf, waar opa Piet tot het laatst zo graag kwam.

Toen in 2004 de brouwerij in de Ceresstraat ophield te bestaan, zei Piet de Jongh: “We gaan iets missen in Breda, iets dat niet in woorden te vatten is.” Bij zijn overlijden passen woorden van dezelfde strekking.

Horeca-icoon Piet de Jongh laat drie kinderen (Mikel, Orson, Patricia), acht kleinkinderen en zijn vriendin Diny na, bij wie hij het na het overlijden van Els nieuw geluk vond.

Op woensdag 30 januari wordt afscheid van hem genomen.

PietDeJonghInZijnCaféIn1986BNDeStem

Piet de Jongh in zijn café in 1986. BN/DeStem.


Weer stappen verder met Dada-bundel

Ben gisteren weer verder gekomen met mijn Dada dichtbundel.
Als linnen voor de band heb ik een rode kleur gekozen.
Het linnen heb ik vervolgens op maat gemaakt voor mijn band.

WP_20190120_14_09_20_ProBandskeletOpboekbindlinnen

Hier zie je de platten en de andere delen van het skelet van de boekband al liggen op het rode linnen. De binnenkant van het linnen is wit.


WP_20190120_14_24_15_ProiBookbindingHoekje

Vervolgens heb ik de hoeken van het linnen afgesneden met behulp van een handig stukje gereedschap van iBookbinding. Met dit tooltje kun je afhankelijk van de dikte van het karton op de juiste manier een rechte hoek afsnijden. Het tooltje is gemaakt met een 3D-printer.


WP_20190120_14_38_59_ProHalveSchutbladen

De band ligt nu onder bezwaar maar op deze foto die even daarvoor is gemaakt zie je de band zover als hij nu gereed is samen met de centrale constructie die op de rug bevestigd gaat worden nadat het boekblok met de concertina is vastgelijmd aan de constructie. Dan mis ik nog het schutblad. Misschien een leeslint? Misschien iets van een titel?


Varkenskoppen in een teiltje

KopKlein

Op de fietstocht in en rond Siem Reap kwamen we ook op een markt uit.
Daar zie je allerlei groente, fruit, vlees en vis.
Maar de vorige keer was ik bij een tempel gebleven en daar
pak ik dan de draad weer op.

DSC_2990CambodjaSiemReap


DSC_2991CambodjaSiemReap


DSC_2993CambodjaSiemReap


DSC_2994CambodjaSiemReapVreemdeFiets

Het klopt dat onze fietsen, die we bij het hotel gehuurd hadden, niet geweldig waren maar deze fiets was niet bij de huur betrokken. Dit bijzondere voertuig zagen we bij een van de tempels staan.


DSC_2995CambodjaSiemReap


DSC_2996CambodjaSiemReap


DSC_2997CambodjaSiemReapTempelwachters

Het mooie van Cambodja is dat je foto’s als deze overal kunt maken.


DSC_2998CambodjaSiemReap

Niet alles in Cambodja is fantastisch. Een jaar eerder waren we er ook. Toen waren er nog twee grote politieke partijen. Maar bij de verkiezingen in 2017 kwam partij nummer 2 wel erg dicht op partij nummer 1. Nergens zie je meer reclame voor partij nummer 2 en de leiding van partij nummer 2 is gevlucht naar buurlanden.


DSC_2999CambodjaSiemReapBegraafplaats


DSC_3000CambodjaSiemReap

Op de markt aangekomen…


DSC_3002CambodjaSiemReapEenSlagerijOpDeMarkt

…..zagen we bijvoorbeeld deze slagerij.


DSC_3003CambodjaSiemReapIkHebEenVarkenAchteropMijnBrommer

Hier wordt nog even een heel varken aangevoerd op een bromfiets. Een behoorlijk groot dier lijkt me.


DSC_3004CambodjaSiemReapVarkenskoppenInEenTeiltje

Varkenskoppen in een teiltje of vergiet.


DSC_3005CambodjaSiemReapVis

Vis. Let op de mooie schaaldieren in de blauwe bak onder op de foto.


DSC_3006CambodjaSiemReapVissenkoppen

Vissenkoppen in een schaal.


DSC_3007CambodjaSiemReapOfJeNogBananenMot

Of je nog een banaan wilt?


DSC_3009CambodjaSiemReapPalmContainerNightMarket01

We kwamen ook nog langs de ‘Palm Container Night Market’. Deze ‘winkel’ (?) heeft een eigen Facebook-pagina.


DSC_3009CambodjaSiemReapPalmContainerNightMarket02

Dit is een van de twee enorme poppen die de ingang versierden.


WP_20171228_14_13_33_ProWelcomeBack

Omdat we binnen 1 jaar voor de tweede keer in hetzelfde hotel verbleven kregen we van het hotel een speciaal dessert. Mooi en lekker. Mooi hotel: Natura Resort (een flink eind van Pub Street).


Koppermaandag 2019

Via het tijdschrift van DidM (Drukwerk in de Marge) ontving
ik een koppermaandagprent van Studio Zeedauw.
Misschien maak ik er een boekomslag van.

WP_20190119_09_31_17_ProKoppermaandagprent2019StudioZeedauw


Koppermaandag is een traditie in het grafisch vakgebied.
Op de maandag na Driekoningen in januari vierden de drukkers een feest.
Sommige maakten dan speciaal drukwerk zoals deze prent die wil
oproepen tot verzet.

Dada

WP_20190119_10_01_09_ProSkeletVanDeDadaBand

Dit is het ‘skelet’ van de boekband die ik bedacht heb. Misschien blijkt het onpraktisch te zijn maar ik heb het in ieder geval voor mezelf bedacht en ben het boek nu aan het realiseren. Dit is een verbeterde versie van een eerdere dummy. Hier zie je de twee platten, de rug en de twee stroken die tussen de rug en de platten komen. De rug en die twee stroken ‘omarmen’ straks de centrale constructie die de kleine concertina vasthoudt waarop de katernen genaaid zijn.


WP_20190119_10_12_44_ProConstructieDadaBandPassenEnMeten

Hier zie je hoe de constructie de concertina kan gaan vasthouden en dan straks tussen de banddelen wordt ingeklemd. Nu ga ik eerst de constructie inpakken zodat het er straks beter gaat uitzien dan bij de eerdere dummy. Ik worstel nog een beetje met de schutbladen. Als ik die toevoeg moeten die op het spinnenwebpapier bevestigd worden. Of dat zo’n goed idee is betwijfel ik.


WP_20190119_11_10_38_ProConstructiebekledingBovenMal

Het bekleden heb ik eerst ‘droog’ geprobeerd (boven). Toen ik een idee had hoe het kon gaan werken heb ik de definitieve bekleding gesneden (onder).


WP_20190119_11_32_14_ProconstructiePassenEnMeten

Het resultaat is prima. Natuurlijk gelijk weer passen en meten op de band.


WP_20190119_11_47_04_ProDelenBandMetKraftpapierOnderBezwaar

Daarna heb ik de verschillende delen van de band met een stuk kraftpapier aan elkaar gemaakt. Overal precies 5mm tussen de losse delen gelaten. Die open ruimtes zijn straks de scharnierende delen van de band.


Mooi marginaal

Zoals al eerder aangegeven heb ik de catalogus,
ingebonden en al, ontvangen van de Stichting Drukwerk in de Marge.
Daarnaast heb ik het boek losbladig gekocht
van de Stichting Handboekbinden.
Hoe ik het boek ga inbinden weet ik nog niet.
Op deze foto heb ik al het materiaal verzameld waar ik tot nu toe
mee bezig ben geweest.

WP_20190119_09_20_36_ProMooiMarginaal

Het ingebonden boek: onder in het midden. Links daarvan de losse katernen. Die zijn verkocht in het kader van de BookbindChallenge 2019. De uiterste inzenddatum is 15 april 2019. Ik weet nog niet of ik meedoe.