Harry, paradijsvogel.

Afgelopen week was het de geboortedag van Harry Mulisch.
Toevallig las ik dat op Twitter en ik ben al een tijdje bezig
de special die in 2010 verscheen in Vrij Nederland gereed
te maken om op te nemen in mijn blog.
De geboortedag is niet echt een goede reden, maar van mij
mag je altijd iets schrijven over Harry Mulisch of
iets van hem lezen. Dat is misschien nog beter.

IMG_8337VN4420101106HarryMulishCover

Een tijdje geleden heb ik al mijn exemplaren van Vrij Nederland weggegooid. De omslagen heb ik bewaard. Deze omslag riep op tot verder onderzoek en het bleek dat we een speciale editie van de Republiek der Letteren was opgenomen met een aantal artikelen over Harry.


Vrij Nederland, 2010, nummer 44, 6 november 2010.

IMG_8338VN4420101106DeRepubliekDerLetterenEnSchoneKunsten

De volledige naam van dit deel in Vrij Nederland was Republiek der letteren en schone kunsten. Voor mij lang de reden om het abonnement van VN niet op te zeggen.


IMG_8338VN4420101106DeRepubliekDerLetterenEnSchoneKunstenHetHandschriftVanHarryMulish

De editie van 6 november 2010 begon met een foto van het handschrift van de schrijver. Wat anders zou ik zeggen.


IMG_8339VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar01Kop

Het In Memoriam geschreven door Jeroen Vullings met illustraties door Siegfried Woldhek. Op 30 oktober van dat jaar was Harry Mulisch overleden.


IMG_8339VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar02TXTIMG_8339VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar03TXTIMG_8340VN4420101106HarryMulishDoorSiegrfiedWioldhekIMG_8341VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar04TXTIMG_8341VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar03SiegfriedWoldhekMulishParadijsvogelIMG_8341VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar05TXTIMG_8341VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar06TXTIMG_8343VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar07KOPJEIMG_8343VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar08TXTIMG_8343VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar09TXTIMG_8343VN4420101106JroenVullingsHijWasKlaar10TXT


IMG_8434OverzichtVN4420101106

De sectie in dat nummer van Vrij Nederland bevatte nog een paar artikelen. Die volgen binnenkort.


Word

Op zondag neem ik meestal tijd op te lezen.
Dat begint in de ochtend met de krant.
De krant van afgelopen dagen, daar kan vorige week zaterdag
nog bijzitten. Zorgt voor een beetje afstand tot het ‘nieuws’.

Maar je leest of ziet dan ook minder serieuze zaken.
Zoals het Ikje uit de NRC van afgelopen week.

NRCZaterdag20220730IkjeWord


Loopavontuur II

Het is vorige week al begonnen, het avontuur
met het drogen van bloemen. Kleine bloemen.
Eigenlijk moet ik me schamen want ik heb geen idee
hoe de bloemen heten. Maar mooi zijn ze wel.
Dan gaat het er om hoe ze te drogen.
Er zit nogal een verschil tussen de diverse soorten.

IMG_8417BloemenDrogen

Woensdag bracht ik deze mee. Ik was het eigenlijk niet van plan maar vond ze de moeite waard. Droeg ze eerst in mijn hand maar dat was niet ideaal. Ik vond een vuile, verkreukte papieren tas maar dat was genoeg om ze thuis te krijgen. Het grote blad begon al te verwelken.


IMG_8422BloemenDrogen

Misschien herken je het boek. Ik besprak het een tijdje terug. Het is een zwaar boek en de oogst van woensdag ligt eronder te drogen. In de boekenpers zitten de bloemen van afgelopen zondag.


IMG_8423BloemenDrogen

De bloemen van woensdag liggen tussen kranten.


IMG_8424BloemenDrogen

Het grote blad blijft in ieder geval mooi plat.


IMG_8425BloemenDrogen

Dit is denk ik Duizendblad.


IMG_8426BloemenDrogen

Deze hebben het moeilijk onder het boek. Zou het beter gaan met papiersnippers?


IMG_8427BloemenDrogen

Dat kan beter denk ik. Vergelijk de gele kleur van de oogstfoto met de kleuren hier.


IMG_8428BloemenDrogen


IMG_8429BloemenDrogen

Vers uit de pers.


IMG_8430BloemenDrogen


IMG_8431BloemenDrogen

De pluizen wil je ook behouden maar dat zal niet gaan op deze manier.


Boek nummer vijf

Uit het essay van Erik-Jan Bos (pagina 45):

Geconfronteerd met een wereld waarin de meningen zwaar verdeeld zijn, ontwikkeld Descartes een methode om uit te maken of (objectieve) waarheid gevonden kan worden, … Hij stelt vier regels op.
Op de eerste plaats om niets voor waar aan te nemen waarvan je niet zelf de waarheid op evidente wijze inziet.
Ten tweede elk te onderzoeken probleem in zo veel stukken te verdelen als mogelijk en noodzakelijk.
Het is vervolgens, het beste te beginnen met de meest eenvoudige dingen te onderzoeken, om langzaam op te stijgen naar meer ingewikkelde zaken.
Ten slotte, maak een volledig en systematisch overzicht zodat je niets zult vergeten.

DSC03968BooksThatMadeHistoryRenéDescartesDiscoursDeLaMéthodeDrukkerijJohannesMaireLeiden1637TXT

Uiteindelijk bestaat het werk van René Descartes uit 4 delen, de introductie waarin de methode om aan waarheidsvinding wordt beschreven en dan drie bewijsstukken. Dioptriek (daar waar dit boek open ligt) gaat over de breking van het licht wanneer het van medium verandert. Een uitvinding die eerder was gedaan door Willebrord Snellius. Die had op het moment dat Descartes zijn versie er van publiceerde zijn vinding nog niet publiek gemaakt. Meteoren verklaart de regenboog en Geometrie is een nieuwe discipline in de meetkunde.


DSC03968BooksThatMadeHistoryRenéDescartesDiscoursDeLaMéthodeDrukkerijJohannesMaireLeiden1637 01

René Descartes, Discours de la Méthode. Drukkerij: Johannes Maire, Leiden, 1637.


DSC03968BooksThatMadeHistoryRenéDescartesDiscoursDeLaMéthodeDrukkerijJohannesMaireLeiden1637 02


Frans van Schooten de jongere verzorgde de illustraties voor de ‘bewijsstukken’.


Ontsnapt in een boekenkist (3)

Naar de boekenkist gaan kijken in Slot Loevestein
was jarenlang een van de hoogtepunten van mijn zomervakantie.

Maar dan nu:

Voor Grotius (de Latijnse naam van Hugo de Groot) was het basisbeginsel van internationale betrekkingen het wederzijds bindende karakter van contracten en verdragen (pacta sunt servanda), dat de Nederlanders in staat stelde hun overeenkomsten met de plaatselijke bevolking voorrang te geven boven veronderstelde verplichtingen jegens de Portugezen als medechristenen.

Die contracten en verdragen waren dan niet altijd
volledig eerlijk tot stand gekomen. Maar toch.
Dus hoe de Paus de wereldzeeën ook verdeeld had tussen Spanje en Portugal,
de overeenkomsten tussen de Nederlanders en lokale heersers in
bijvoorbeeld de Molukken hadden meer impact, volgens Hugo de Groot.
Zijn beginselen vormen vandaag nog steeds de basis voor internationale
verdragen.

Boek nummer 2

DSC03963BooksThatMadeHistoryHugoGrotius(HugoDeGroot)MareLiberumLodewijkElzevierLeiden1609 01DSC03963BooksThatMadeHistoryHugoGrotius(HugoDeGroot)MareLiberumLodewijkElzevierLeiden1609 02DSC03964BooksThatMadeHistoryHugoGrotius(HugoDeGroot)MareLiberumLodewijkElzevierLeiden1609TXT

Hugo Grotius (Hugo de Groot), Mare Liberum, uitgever was Lodewijk Elzevier, Leiden, 1609.


Het citaat is afkomstig uit ‘Boeken die geschiedenis schreven’,
dat onder redactie van Kasper van Ommen & Garrelt Verhoeven
tot stand kwam. Pagina 34. Het essay van Jan Waszink.

Boeken die geschiedenis schreven (1)

Kort geleden opende een bijzondere tentoonstelling in Leiden:
de 25 belangrijkste boeken die geschreven of uitgegeven zijn
in Leiden. Boeken met impact.

DSC03958BooksThatMadeHistoryTXT


Over boek nummer 1 (het nummer zegt niets over het belang
van het boek) staan in de verzameling essays die bij
de tentoonstelling verscheen het volgende. Het is het meest
pakkend betoog voor een boek dat ik tot nu toe in de
bundel gelezen heb:

Wie weet dat het Engelse woord voor zeeatlas, waggoner, een verbastering is van de naam (Lucas Jansz) Waghenaer heeft weinig uitleg nodig om te beseffen hoe groot de invloed is geweest van het innovatieve werk van deze Enkhuizer zeeman.

IMG_8416KasperVanOmmenGarreltVerhoevenBoekenDieGeschiedenisSchreven

Kasper van Ommen & Garrelt Verhoeven, Boeken die geschiedenis schreven.


DSC03959BooksThatMadeHistoryLucasJanszWaghenaerJoannesVanDoetecumSpieghelDerZeevaertChristoffelPlantijnLeiden1584-1585 01

Dit is dat boek. Lucas Jansz Waghenaer is de schrijver/samensteller, Joannes van Doetecum maakte de koperplaten voor de kaarten. De titel van het boek is Spieghel der Zeevaert en werd gedrukt door Christoffel Plantijn in Leiden, 1584 – 1585. Een A-team!


DSC03959BooksThatMadeHistoryLucasJanszWaghenaerJoannesVanDoetecumSpieghelDerZeevaertChristoffelPlantijnLeiden1584-1585 02

Detail van de kust van Portugal.


DSC03959BooksThatMadeHistoryLucasJanszWaghenaerJoannesVanDoetecumSpieghelDerZeevaertChristoffelPlantijnLeiden1584-1585 03

De zeedieren zijn altijd prachtig.


DSC03959BooksThatMadeHistoryLucasJanszWaghenaerJoannesVanDoetecumSpieghelDerZeevaertChristoffelPlantijnLeiden1584-1585 04

De kaarten tonen de kustlijn maar ook het profiel van de kust (zie bovenaan). Daarbij info over dieptes van water en ligging van geulen. Actueel en compleet. Reizen met een schip langs de kusten in Europa werd daardoor veiliger een eenvoudiger.


DSC03960BooksThatMadeHistoryLucasJanszWaghenaerJoannesVanDoetecumSpieghelDerZeevaertChristoffelPlantijnLeiden1584-1585TXT


En dat was boek één.

Om niet te vergeten

IMG_8385JenniferTeeVrijheidsboomDeStam

Dit is de stam van de Vrijheidsboom die ontworpen is door Jennifer Tee. Het is een eerbetoon aan Artikel 1 van de grondwet. Dat artikel is nu nog actueler dan anders.


IMG_8386JenniferTeeVrijheidsboomIMG_8411JenniferTeeVrijheidsboom

Het is een boom met veel takken, grote, kleine, dikke en dunnen, met bladeren en zonder, met vogels of met een eekhoorn. Dat is de kern van artikel 1.


IMG_8412Artikel1VanDeGrondwet

Voor degene die de tekst van Artikel 1 niet (helemaal) kennen ligt vlak bij de Vrijheidsboom een plaquette die de tekst bevat.


Allen die zich in Nederland bevinden
worden in gelijke gevallen
gelijk behandeld
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging,
politieke gezindheid, ras, geslacht
of op welke grond dan ook,
is niet toegestaan.

Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet

Daar heb ik nou het lak aan…

Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een grote tentoonstelling
over lakwerk uit Japan.
De techniek om kleine voorwerpen als doosjes af te werken met
lakwerk ken je misschien ook uit China maar de Japanse traditie
mag er zijn.
Helaas is er bij de tentoonstelling geen naslagwerk verschenen.
Dat is jammer want het is een kunstvorm waarvan niet iedereen
meteen veel kennis heeft.

IMG_8308YuasaKagyoIIDienbladGebruikenVanDeKeichoPeriodeJapan1947RijksmuseumAmsterdamIMG_8309YuasaKagyoIIDienbladGebruikenVanDeKeichoPeriodeJapan1947RijksmuseumAmsterdamTxT

Mijn toelichtingen bevatten niet de correcte Japanse schrijfwijze. Met mijn toetsenbord zou dat niet meevallen om dat wel te realiseren. Yuasa Kagyo II, Dienblad ‘Gebruiken van de Keicho-periode’, Japan, 1947.


IMG_8310DomotoGosaburoSchrijfdoosHetGenotVanHerfstplantenJapanCa1910-1925RijksmuseumAmsterdamIMG_8311DomotoGosaburoSchrijfdoosHetGenotVanHerfstplantenJapanCa1910-1925RijksmuseumAmsterdamTXT

Alleen al om kennis te nemen van de elegante schrijfcultuur… Domoto Gosaburo, Schrijfdoos ‘Het genot van herfstplanten’, Japan, circa 1910 – 1925.


IMG_8312Maki-e

De tentoonstelling toont niet alleen voorwerpen maar geeft ook achtergrondinformatie. Al kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat die informatie beknopt is. Het gesprenkelde beeld of Maki-e.


IMG_8313HaginoShobeiSchrijfdoosWaaierMetEenPortretVanAriwaraNoNarihiraJapan1927RijksmuseumAmsterdamIMG_8314HaginoShobeiSchrijfdoosWaaierMetEenPortretVanAriwaraNoNarihiraJapan1927RijksmuseumAmsterdamTXT

Hagino Shobei, Schrijfdoos ‘Waaier met een portret van Ariwara no Narihira, Japan, 1927.


IMG_8315MikiHyoetsuIIDienbladVoorEenWierrookbranderMetEenSpiaalpatroonJapanCa1930-1945RijksmuseumAmsterdamIMG_8316MikiHyoetsuIIDienbladVoorEenWierrookbranderMetEenSpiaalpatroonJapanCa1930-1945RijksmuseumAmsterdamTXT

Miki Hyoetsu II, Dienblad voor een wierrookbrander met een spiaalpatroon, Japan, circa 1930 – 1945.


IMG_8317MoriyaShoteiPapierEnSchrijfdoosErwtenplantenJapan1930RijksmuseumAmsterdamIMG_8318MoriyaShoteiPapierEnSchrijfdoosErwtenplantenJapan1930RijksmuseumAmsterdamTXT

Moriya Shotei, Papier- en schrijfdoos ‘Erwtenplanten’, Japan, 1930.


IMG_8319OtomaruKodoSchrijfdoosEnPapierplankjeInrectenJapan1928RijksmuseumAmsterdamIMG_8320OtomaruKodoSchrijfdoosEnPapierplankjeInrectenJapan1928RijksmuseumAmsterdamTXT

Otomaru Kodo, Schrijfdoos en papierplankje ‘Insecten’, Japan, 1928.


Volgens mij geeft de tentoonstelling geen beeld van de stand
van het ambacht vandaag in Japan.
Dat vind ik een gemiste kans.
Verder was het een mooie ervaring.

Lieflijke vogeltjes

De afgelopen dagen, misschien heeft het met het weer te maken,
zie je onder andere rond het Valkenberg in Breda,
grote zwermen zwarte vogels.
Ze doen meteen denken aan ‘The Birds’ (Amerikaanse thriller/horrorfilm
uit 1963, geregisseerd door Alfred Hitchcock en gebaseerd
op een kort verhaal van Daphne du Maurier).

IMG_8378BirdsDSC03899BirdsDSC03900BirdsDSC03901BirdsDSC03902BirdsDSC03903BirdsDSC03905Birds

Ik geef meteen toe: de film was beter.


Bloemetjes plukken in Leiden

Vandaag was ik in Leiden.
Ik heb heel wat dingen gezien die met boeken te maken hebben
maar ik heb nu geen energie meer om daarover berichten
te maken.
Naast boeken dingen heb ik in het Pieterskwartier in een van
de hele smalle steegjes bloemen geplukt. Kleine bloemen.
Ze zijn in een notitieboekje naar Breda gekomen en nu
heb ik ze om te drogen in de boekenpers gelegd.

IMG_8397BloemenDrogenLilaInNotitieboekje

Lila in het notitieboekje.


IMG_8404BloemenDrogenGeelInNotitieboekje

Geel in het notitieboekje. Wat ik er mee ga doen als ze droog zijn weet ik nog niet. Eerst maar eens zien hoe ze drogen.


IMG_8405BloemenDrogenPluizigInNotitieboekje

Pluizig in het notitieboekje.


IMG_8406BloemenDrogenVoorbereidingBoekenpers

Een stuk multiplex, een krant en dan voor iedere tak een stukje dikker papier. Nu de bloemen er tussen leggen en dan nog een krant er bovenop en het geheel gaat in de boekenpers, Niet hard aandraaien.


IMG_8407BloemenDrogenPluizig

Pluizig.


IMG_8408BloemenDrogenLila

Lila.


IMG_8409BloemenDrogenGeel

Geel. Ik weet eigenlijk niet wat voor bloemen het zijn. Ze zijn volgens mij veel voorkomend dus ik zou dat moeten kunnen uitvinden.


IMG_8410BloemenDrogenInDeBoekenpers

Bovenop een stuk karton en het is gereed voor de boekenpers.


Reacties uit alle windstreken

Bij het bezoek aan de Embassy of the free mind had
ik mijn camera bij me. Een camera?
Ja, zo’n apparaat dat maar één ding kan maar dat
veel beter doet dan je telefoon.
Alleen bleek al snel dat ik die camera toch wat beter had moeten opladen.

De eerdere berichten over het bezoek ging over de boeken
die de voorgeschiedenis en de context in beeld brengen.
Vervolgens maakte ik een bericht waarin de manifesten, de boeken
die een overzicht van het gedachtengoed weergeven waarop
de Rozenkruisers zich baseren.

Het bericht van vandaag gaat vooral over de reacties op
de manifesten en de beweging en die komen zoals al eerder
genoemd vanuit alle kanten.

IMG_8295Anoniem(HR)VeraeSapientiaeFiliisFratribusRCSalutam1615

Dit is een boek dat is geschreven door een anonieme auteur ie wel initialen vermeldt: H.R. De titel van het boek waarvan deze belangrijke pagina uitgeklapt kan worden, Verae Sapientiae Filiis Fratribus RC Salutem, 1615. Dit soort uitklapbladen zijn een extra uitdaging voor een boekbinder.


IMG_8296AVanWarendorpCassetteMetStudiemateriaalInManuscriptRozekruisersCosmologieVanMaxHeindelCa1925

Een latere reactie. A. van Warendorp maakte deze cassette met studiemateriaal in manuscript. Het materiaal heeft betrekking op de Rozekruisers Kosmologie van Max Heindel. Het is gemaakt rond 1925.


IMG_8297HPBlavatskyFromTheCavesAndJunglesOfHindostan1975(Oorspronkelijk1892)

Uit weer een heel andere hoek: H. P. Blavatsky, From the caves and jungles of Hindostan. Het boek rechts is uit 1975, het boek links is het origineel uit 1892. Helena Petrovna Blavatsky was een occultist, medium en auteur van Duits-Russische aristocratische afkomst. Zij schreef honderden artikelen en een aantal boeken, waarvan Isis Ontsluierd en De Geheime Leer de bekendste zijn. Ze schreef uitgebreid over Atlantis. De Geheime Leer werd het standaardwerk van de theosofische beweging, waarvan zij de grondlegger was (zoek haar geschiedenis maar eens op. Wikipedia heeft een lang artikel in het Nederlands.


Wie wil er nou niet weten wat er gebeurd
in de grotten en de jungles van India?

IMG_8298RobertFluddTractatusTheologoPhilosophicusOppenheim1617AdamEnEvaVoorEnNaDeZondeval

Ik toon de foto’s meestal in de volgorde waarin ik ze ook gemakt heb. Daar let ik ook op bij het maken. Bij de Embassy of the free mind was de ruimte niet zo groot en ik was niet de enige bezoeker. Dus even terug gelopen. Een ouder boek: Robert Fludd, Tractatus Theologo-Philosophicus, Oppenheim, 1617. Met op het titelblad twee maal Adam enEva. Een keer voor en een keer na de zondeval in het paradijs.

IMG_8298RobertFluddTractatusTheologoPhilosophicusOppenheim1617AdamEnEvaVoorEnNaDeZondevalVoorEnNaCompilatie

Dit is een door mij gemaakte compilatie van de twee Adam en Eva’s.


IMG_8299ZWLeeneHetRituaalDerRozekruizersHaarlem1938

Weer een sprong in de tijd: Z.W. Leene, Het Rituaal der Rozekruisers, Haarlem, 1938.


IMG_8300EFMRozenkruis

Het kon niet uitblijven: een rozenkruis.


IMG_8301RudolfSteinerChymischeHochzeitDesChristianRosenkreuzMitDemAufsatzeDrRudolfSteinerDornach1942

Rudolf Steiner, Chymische Hochzeit des Cristian Rosenkreuz mit dem Aufsatze Dr. Rudolf Steiner, Dornach, 1942.


IMG_8302EmbassyOfTheFreeMindTrapgat

De trap maar boven in het Huis met de Hoofden.


IMG_8303EmbassyOfTheFreeMindMarsilioFicino


IMG_8304AmsterdamHuisMetDeHoofden

Het Huis met de Hoofden vanaf de overkant van de gracht.


Soepweekend of weekendsoep?

Weekendsoep natuurlijk.

IMG_8377CougettePaprikaMuntEnCitroenSoep

Een beetje van mezelf en een beetje van de grootgrutter. Dit waren de ingrediënten van deze week: citroen (een klein beetje), munt 14 gram, selderie en paprika. Allemaal voor de garnering. Voor het gemixte deel: tijm (‘vers’ en gedroogd), courgette, ui, knoflook en bouillonblokjes.


IMG_8382CougettePaprikaMuntEnCitroenSoep

De soep smaakt intussen uitstekend. Hij heeft minder lang opgestaan. Ambetant zijn de velletjes van de paprika, zou Jeroen Mus gezegd hebben. Mij maakt dat niet uit.


Als meegevoerd door de wind

IShoutButSheDoesNotHear

Vandaag kwam ik dit tegen op Twitter. Ik kan er verder geen onderbouwing van vinden en ik spreek of lees geen Grieks. Maar de regels Engelse tekst zijn mooi. Stele van Sympherousa opgericht door haar echtgenoot, Nikon, 4e eeuw na Christus.


I shout, but she does not hear
I hold on to this love,
I will continue to be who I was,
but I can do nothing;
she flew straight away like the wind

Ik roep, maar ze hoort niet
Ik houd vast aan deze liefde,
Ik blijf wie ik was,
maar ben machteloos;
als meegevoerd door de wind.

Is het nou een Grooten of een Kleijene Toelast?

Als ik naar de grootgrutter ga dan loop ik vaak via
de Visserstraat in Breda. Een van dé uitgaansstraten van de stad.
In het trottoir liggen stenen met daarom de namen van de huizen die
vroeger op die plaats stonden.
Een aantal stenen kan ik niet meer lezen maar ik vond er
nog drie die wel te lezen zijn.
Het was geen diepgaand onderzoek van mij dus misschien zijn
er meer en betere voorbeelden te vinden.

IMG_8361BredaVisserstraat7HuijsVanBergaignienOudtijdsMechelen

Dit is meteen een bijzondere naam: 7 (waarschijnlijk het oude huisnummer ?) Huijs van Bergaignien Oudtijds Mechelen.


IMG_8362BredaVisserstraat3DenGrootenToelast

3 Den Grooten Toelast.


Op internet is er net veel informatie over de stenen en de huizen te
vinden. Slechts een artikel in BN/De Stem.
Daarin vind je onder andere de volgende teksten:

Den Iseren Leeu (huisnummer 12), Brandewijn Huijs (10), Achter den Gulden Bergh (4). Bij pand 31 staat de prachtige naam boven de deur: De Dry Mooren.
Den Kleijene Toelast heet thans café ‘t Pumpke, iets verderop huist in Coöperatie De Volkswil tegenwoordig Discotheek Bash.
En waar eens het Huis van Bergaignien Oudtijds Mechelen stond, is tegenwoordig bar Feestfabriek te vinden.

IMG_8363BredaVisserstraat1DenKleijeneToelastBouwjaar1870

1 Den Kleijene Toelast.