Fundatie – geen Rauch

Naast de schilderijen van Neo Rauch heb ik nog
een paar foto’s gemaakt.

DSC06033MuseumDeFundatieFranzMarcDeScheppingVanDePaarden1913GouacheEnAquarelOpPapier

Dit werk vind ik schitterend: Franz Marc, De schepping van de paarden, 1913, Gouache en aquarel op papier.


DSC06037MuseumDeFundatieLynnChadwickLeeuw1961Brons

Van Lynn Chadwick was nog niet zo lang geleden een tentoonstelling in Museum de Fundatie. Misschien zijn ze deze ‘Leeuw’ (1961) vergeten mee terug te nemen.

DSC06038MuseumDeFundatieLynnChadwickLeeuw1961BronsDSC06039MuseumDeFundatieLynnChadwickLeeuw1961Brons


DSC06089Zwolle

Zwolle.


DSC06094MuseumDeFundatieVincentVanGoghWeesmanMetHogeHoed1882KrijtEnPotloodOpPapier

Vincent van Gogh, Weesman met hoge hoed, 1882. Krijt en potlood op papier.


DSC06098MuseumDeFundatieVincentVanGoghDeMolenLeBlute-Fin1886OlieverfOpDoek

Vincent van Gogh, De molen ‘Le Blute-Fin’, 1886. Olieverf op doek.


DSC06096MuseumDeFundatieJosephMallordWilliamTurnerWolkenEnWaterCa1840OlieverfOpDoek

Je ziet niet vaak werk van Turner in Nederland. Joseph Mallord William Turner, Wolken en water, circa 1840. Olieverf op doek.


De demonstratie van Ruud…

In het Nederlands Steendruk Museum is ook een werkplaats
met veel lithostenen en een aantal persen.
Er is ook voldoende ruimte om een steendruk cursus te volgen.
Bij mijn bezoek kreeg ik een demonstratie.

DSC03824NederlandsSteendrukMuseumLithostenen

In de hal tussen de verschillende ruimtes van het museum is ook een hele muur met lithografiestenen als decoratie.


DSC03825NederlandsSteendrukMuseumSteenVanGoghDeAardeappeleters

Toen schoot me te binnen dat ik de steen van De aardappeleters niet op de foto hab gezegd. Dus dat moest ik even corrigeren.


In de werkplaats lag een steen met een zicht op Florence.
Althans dat denk ik dat je hier kunt zien.
Misschien ga ik later dit jaar daar nog even kijken.


DSC03827NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieSteen

‘Ruud’ is de medewerker die de demonstratie gaat geven en die een tekening op een steen heeft gemaakt en voorbereid. Deze steen is volgens mij al geprepareerd met Arabische gom maar om de exacte volgorde van de handelingen en de materialen te kennen is een cursus de juiste route.


DSC03828NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieSteen

Ruud vertelde dat hij afbeeldingen maakt die hij na het afdrukken gebruikt om compleet te maken met de aquareltechniek. Dat is de reden dat de afdruk niet gitzwart zal zijn. Hij kiest een zachtere tint van zwart zodat het beter werkt met de aquarelleertechniek. Overigens zien we hier een van de vroege stappen in het lithografieproces.


DSC03829NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieTerpetijnolie

Vocht, etsvloeistof, terpentijnolie zijn een paar van de hulpstoffen die ik heb onthouden van de demonstratie.


DSC03831NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieSchoon

Voor een ongetraind persoon zoals ik lijkt het soms wel goochelen. Hier kun je met het blote ook de afbeelding niet zien. Dat is ook de bedoeling want het wordt langzaam tijd voor de inkt.


DSC03834NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieDSC03832NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieDSC03838NederlandsSteendrukMuseumDemonstratiePersInstellen

Tijd om de pers voor te bereiden.


DSC03839NederlandsSteendrukMuseumDemonstratiePersInstellenDSC03842NederlandsSteendrukMuseumDemonstratiePersInstellenDSC03842NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieIninkten

Inkt.


DSC03843NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieDSC03845NederlandsSteendrukMuseumDemonstratieMjnExemplaar

Het resultaat: mijn afdruk. Ik weet niet hoeveel afdrukken er intussen gemaakt zijn van de steen maar dit is een van de eerste met een goed resultaat. Hoe ik hem ga verwerken in een boek weet ik nog niet.


Steendruk

In mijn werkplaats was ik altijd steendruk met het binden van
boeken en ik was toen ook geïnteresseerd in het drukproces.
Een van de mensen die toegang had tot het deel van de
FutureDome waar mijn werkplaats zich bevond, liet een
folder achter van het Nederlands Steendruk Museum.
Afgelopen weekend ben ik er op bezoek geweest.

De grootste wow-factor zat hem in de link van Senefelder via
zijn uitvinding van de steendruk, via fotolithografie en
chromolithografie naar de chip machines van ASML.

DSC03798NederlandsSteendrukMuseumCarolusgebouw

Het Carolusgebouw in Valkenswaard is een complex met meerdere culturele organisaties. Het Nederlands Steendrukmuseum is er één van.


Het museum bestaat eigenlijk uit drie delen:
= het museum dat de uitvinding van Senefelder uitlegt en de ontwikkelingen
die er daarna op zijn voortgebouwd;
= een ruimte waar lithografische (toegepaste) kunst wordt getoond
= een werkplaats met een paar machines, veel lithostenen en veel ruimte
voor workshops.

DSC03799NederlandsSteendrukMuseumAloisSenefelderReplocaEersteLithopers

Dit is een replica van de pers die Alois Senefelder gebruikte om zijn lithostenen af te drukken.


DSC03801NederlandsSteendrukMuseumVanGoghAardappeletersOpSteen

In een vitrine ligt deze lithosteen met ‘De aardappeleters’ van Vincent van Gogh.

DSC03800NederlandsSteendrukMuseumVanGoghAardappeletersOpSteenTXT


DSC03802NederlandsSteendrukMuseumHaagscheHopjesHollandsTafereelMoskouChocolade

Het lithografisch proces begon met het maken van zwart/wit afbeeldingen. Die kon je met losse loden letters niet maken. Dat proces ontwikkelde zich via het gebruik van negatieven en later kleur, tot een middel om reclame en verpakkingsmateriaal te maken. Zoals hier op blik. Haagsche hopjes en een blauw/wit Hollands tafereel gemaakt in Moskou voor een blik met chocolade.


DSC03805NederlandsSteendrukMuseumFotolithographie

Hier ligt een negatief op een steen waarmee later in het proces de afdrukken kunnen worden gemaakt. De steen is de drager en het begin van het proces. De kombinatie van de eigenschappen van de steen (glad te schuren, kalk, poriën), het tekenen met een geprepareerde tekenstift, Arabische gom en nog een paar stoffen, stappen en goed kunnen tekenen maakt de steendruk.


DSC03806NederlandsSteendrukMuseumBelichting

Hier zie je hoe de belichting in zijn werk ging.


DSC03807NederlandsSteendrukMuseumJanSluijtersOntwerp1919

Kunstenaars gebruikten de techniek en het museum heeft er een aantal voorbeelden van. Deze sprak me aan (boek), Jan Sluijters heeft een litho ontworpen in 1919 voor de boekband in deze vitrine.


Deze Netflix avant la lettre is een thuistheater (cyclorama) met een verhaal gemaakt uit afbeeldingen die gemaakt zijn met het lithografieproces.

DSC03810NederlandsSteendrukMuseumCycloramaAnExpeditionThroughAfricaCa1890LuxusPapierfabrikBerlinTXT

Het product is gemaakt door Luxus Papierfabrik Berlin. Cyclorama: An expedition through Africa, circa 1890.


DSC03812NederlandsSteendrukMuseumSnelpers1900Demonstratie

Een van de vrijwilligers gaf graag een demonstratie met deze pers uit 1900. Dit is een ‘kleine’ Snelpers. De pers heeft een mechanisme om de steen in te inkten, rollen om het papier in te voeren en te bedrukken en een bed dat de lithosteen beweegt. Één persoon kon de pers bedienen.

DSC03813NederlandsSteendrukMuseumSnelpers1900

Hier ligt de steen nog voorin…….

DSC03814NederlandsSteendrukMuseumSnelpers1900

…..en hier ligt hij achterin.

DSC03815NederlandsSteendrukMuseumSnelpers1900TXT


DSC03816NederlandsSteendrukMuseumDraagbaarSteendrukpersje

Dit is een ‘draagbaar’ model.

DSC03817NederlandsSteendrukMuseumDraagbaarSteendrukpersje


Binnenkort meer over de werkplaats.

Verander de drager van steen naar silicium (zand), print de afbeelding
met een materiaal waardoor elektriciteit loopt (halfgeleider) en je spreekt
van de chip. Dat is de link naar ASML.

Vanwege Vincent

Nu het weer eenvoudiger is om naar een museum
te gaan en ik een weekje vakantie heb,
maak ik er ook gebruik van.

De tentoonstelling waarover dit bericht gaat
lijkt als idee een beetje op die van Marenne Welten.
In die zin dat de kunstenaars zich uitgebreid konden
verdiepen in hun onderwerp en daar met kunst op reageerden.

In ‘Vanwege Vincent’ gaat het om kunstenaars die de
afgelopen jaren allemaal Artist in Residence zijn geweest
in Zundert als gast van het Vincent van GoghHuis.
De volledige titel van de tentoonstelling is:
‘Vanwege Vincent – De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie’.

Hoe verhoud je je als kunstenaar tot een icoon als Van Gogh en tot beelden die zo bekend zijn? Wat levert het op om wekenlang te werken op de geboortegrond van Van Gogh? Deze vragen staan centraal in Vanwege Vincent – De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie. De aanleiding voor de tentoonstelling is het tienjarige bestaan van het artist-in-residence programma van het Van GoghHuis in Zundert. Het gastatelier ligt naast de protestantse kerk waar de vader van Vincent predikte, terwijl de oude kosterswoning dienst doet als verblijfplaats voor de kunstenaars.

IMG_7388KoenBrouckeNightWalk2014GouacheOpPapier

Zoals bezoekers gewend zijn bevat dit bericht foto’s van werken die mij troffen. Om wat voor reden dan ook. Soms omdat ik ze eerder zag, omdat ander werk van de kunstenaar me ooit aangesproken heeft, omdat ik het mooi of slim gevonden vind, omdat de kleuren mooi zijn, omdat de sfeer me aanspreekt. Wat spreekt jullie aan? Koen Broucke, Night walk, 2014, gouache op papier.


IMG_7390AlbertZwaanVanGoghChurchZundert2017OlieverfOpDoek

Albert Zwaan, Van Gogh Church Zundert, 2017, olieverf op doek.


IMG_7392LotteVanLieshoutLaBerceuse2019OlieverfOpVerpakkingenEnDoek

Lotte van Lieshout, La Berceuse, 2019, olieverf op verpakkingen en doek.


IMG_7395TomClaassenHetBedLeLit2021Hout

Tom Claassen, Het bed / Le lit, 2021, hout.

Bij de start van het Van Gogh AIR programma in 2011
zette Tom Claassen twee houten mannen bij de ingang van het dorp.
Hij noemde de figuren Theo & Theo, refererend aan Vincents vader en broer
en het Van Hohj monument van Zadkine dat elders in het dorp staat.
Speciaal voor de tentoonstelling maakte Claassen dit nieuwe werk
in de voor hem zo kenmerkende beeldtaal.
De slaapkamer van het schilderij in het Gele Huis
in Arles vormde de inspiratie.

IMG_7396TomClaassen


IMG_7398RainerFettingVanGoghUndMauer1983AcrylOpDoek

Rainer Fetting, Van Gogh und Mauer, 1983, acryl op doek.

Rainer Fetting behoort tot de Neue Wilde, een groep Duitse schilders
die in de jaren ’80 de expressionistische schilderkunst herontdekten.
Als grondlegger van het expressionisme is Van Gogh
een belangrijk voorbeeld voor hem.
Fetting laat dit zien door Vincent herhaaldelijk als personage
in zijn grote en felgekleurde schilderijen op te voeren,
zoals in dit werk waarop we hem langs de Berlijnse muur zien lopen.

IMG_7399RainerFetting


IMG_7400ArnulfRainerVanGoghInWolkeVollOhneGroll1977GrafietOpPapier

Arnulf Rainer, Van Gogh in Wolke, voll ohne groll, 1977, grafiet op papier.


IMG_7402RenéKortenVinc-ent2019OlieverfOpDoek

René Korten, Vinc-ent, 2-019, olieverf op doek.


IMG_7404StijnPeetersSilhouetteOfRefugees2017Monotype

Stijn Peeters, Silhouette of refugees, 2017, monotype.


Deze tekst hing niet zozeer bij het werk van Stijn Peeters
als wel aan al die werken met een wat zwaardere, zwartere toon.

Het verschil tussen voorspoed en tegenspoed,
alle twee zijn noodzakelijk en nuttig,
en de dood of het verdwijnen…
dat is zo betrekkelijk – en het leven ook.
(Aan Theo, 1889)

De fatale intensiteit van het leven

Vincents wortels liggen in Zundert.
De pastorie waar zijn wieg stond en het graf
van zijn doodgeboren broertje op de begraafplaats
naast de protestantse kerk waar zijn vader predikte,
markeren zijn geboorte, met in het vooruitzicht
zijn tragische dood.
Vincents perioden van ‘waanzin’ en zijn korte leven
dragen bij aan zijn mythische status.
Hij wist echter ook als geen ander de energie en
schoonheid van het leven te schilderen.
Net als bij Vincent loopt de liefde voor het leven
en de constante nabijheid van de dood
als een rode draad door de kunstwerken uit Zundert.

IMG_7406FataleIntensiteit


IMG_7407RoosHollemanStudySkins2020PastelkrijtOpKatoenpapier

Op de foto van het werk van Roos Holleman viel met de kleur wat tegen terwijl het origineel zo sprankelend is: Study skins, 2020, pastelkrijt op katoenpapier.

IMG_7408RoosHollemanStudySkins2020PastelkrijtOpKatoenpapierDetail

Daarom een detail van het werk dat ook direct duidelijk maakt dat het hier om de huid en veren van exotische vogels gaat.


IMG_7409RoosHollemanWardrobeForThe21stCentury2020PastelkrijtOpKatoenpapier

Roos Holleman, Wardrobe for the 21st century, 2020, pastelkrijt op katoenpapier.


IMG_7411RobertZandvlietRegenInAuvers2015AcrylOpDoek

Misschien wel het mooiste werk op de tentoonstelling: Robert Zandvliet, Regen in Auvers, 2015, acryl op doek. Ook hiervan een detail:

IMG_7412RobertZandvlietRegenInAuvers2015AcrylOpDoekDetail


IMG_7414RonaldZuurmondWinterZonnebloemen2021OlieverfOpDoek

Ronald Zuurmond, Winter (zonnebloemen), 2021, olieverf op doek.


IMG_7416VanwegeVincent

Vanwege Vincent

…we werken aan een kunst,
aan zaken die niet alleen tijdens ons leven blijven bestaan,
maar die ook na ons door anderen kunnen worden voortgezet.
(Aan Theo, 1888)


IMG_7417KoenVermeuleVincentYumeNoUchiInEenDroom2015OlieverfOpDoek

Koen Vermeule, Vincent * yume no uchi (in een droom), 2015, olieverf op doek.

De figuur op dit schilderij stelt onmiskenbaar Vincent voor,
te herkennen aan zijn rossige haar en strohoed.
De sobere compositie en het contract tussen de zachte kleuren van de ruimte
en het zwarte kostuum doen alle aandacht uitgaan naar het werkloze
lichaam van de schilder.
Hij lijkt dood, maar de titel Yome no ucho, Japans voor ‘in een droom’,
suggereert iets anders.
Koen Vermeule heeft Van Gogh in al zijn kwetsbaarheid vastgelegd.

IMG_7419KoenVermeule


IMG_7420LoekGrootjansStorageForDistortedMatterVincent'sSunflower2013GedroogdeZonnebloem

Loek Grootjans, Storage for distorted matter – Vincent’s Sunflower, 2013, gedroogde zonnebloem.


IMG_7422ErikAndriesseZonnebloemen1986AcrylvergOpGolfkartonEnHout

Erik Andriesse, Zonnebloemen, 1986, acrylverf op golfkarton en hout.


IMG_7424TessaChaplinZonderTitel2020OlieverfOpDoek

Tessa Chaplin, Zonder titel, 2020, olieverf op doek.


IMG_7426DianaRoigRe-imaginedTreeRoots2021OlieverfOpDoek

Diana Roig, Re-imagined tree roots, 2021, olieverf op doek.


IMG_7428VanwegeVincent

Als laatste de catalogus bij de tentoonstelling. Een prachtig boek bij een prachtige tentoonstelling. Heel geslaagd. Gaat dat zien!


Kunstdieven met gevoel voor datums?

Vandaag is het 30 maart.
De geboortedag van Vincent van Gogh
(volgens het Van Gogh-museum).

VincentsVerjaardag

Volgens het Van Gogh-museum is het vandaag de geboortedag van Vincent. Dat zullen ze wel bij het juiste eind gebben.


SchilderijVanGoghGestolenNu

Maar kunstdieven die daar rekening mee houden? De afbeelding is van Nu.nl.


los paisajes del pintor de la luz – de landschappen van de schilder van het licht

DSC02586MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArte

Het bisschoppelijk paleis van Malaga of Palacio Episcopal, Málaga Centro de Arte, is een prachtig gebouw. Je kunt er als het ware niet omheen. Het gebouw staat naast de kathedraal in het centrum van Malaga. in 2014 bezochten we het voor het eerst en in 2019 gingen we er weer op bezoek. Volgens mij is er wel wat veranderd als het gaat wie het gebouw beheert. Maar ik weet dat niet zeker. De gevel is fel gekleurd en in het midden, op de eerste verdieping, daar waar je een balkon of groot raam zou verwachten, is een Piëta te zien. Wie het beeld gemaakt heeft en wanneer, kan ik niet vinden.


DSC02586MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArtePieta

De Piëta in een winterzonnetje.


DSC02587MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArteBovenaanzichtTuin

Het gebouw heeft een Arabisch aandoende tuin met hele mooie tegeltableaux. Ook in 2014 maakte ik er foto’s. Maar door issues met Photobucket, mijn vorige hostingpartij voor foto’s, neem ik de foto’s van 2019 allemaal op.


DSC02588MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArteInterieur

Binnen is het paleis ook erg mooi. De ruimtes worden gebruikt voor tentoonstellingen. Er waren er twee: een met moderne kunst en een met werken van Joaquin Sorolla y Bastida. Deze laatste schilder zou ik een soort van impressionist noemen. Hij leefde van 1863 – 1923. Hij is een tijdgenoot van Vincent van Gogh (1853 – 1890) en Edvard Munch (1863 – 1944). Of deze schilders elkaar of elkaars werk kenden weet ik niet.


DSC02589MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArte

Maar eerst de tegels uit de prachtige tuin.


DSC02590MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArte


DSC02591MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArte


DSC02592MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArte


DSC02593MalagaPalacioEpiscopalMálagaCentroDeArte


DSC02598MalagaPereLloberaTodoHiper2016OleoSobreLienzo

De moderne kunstwerken waren heel uiteenlopend van materiaal, stijl en techniek. Deze vond ik erg goed passen bij de jaarovergang in Nederland: Pere Llobera, Todo Hiper, 2016, oleo sobre lienzo (olieverf op canvas). Todos Hyper betekent ‘Allemaal hyper’.


Niet iedereen kent misschien Joaquin Sorolla.
Deze Spaanse schilder kreeg best veel aandacht bij internationale kunstveilingen
de afgelopen jaren. De prijzen voor zijn werk gaan van
een half tot anderhalf of twee miljoen euro.
Dat zegt niet alles, natuurlijk.
De afgelopen jaren waren er met enige regelmaat, werken van hem te zien
in mijn serie ‘Kunstvaria’.
Hier laat ik eerst wat werken volgen van de ruim 100 die nu in Malaga te zien zijn.
Ik heb geen foto’s gemaakt op de tentoonstelling, Tierra Ardentro (Binnenlands?).
Er liepen zoveel schrikaanjagende bewakers rond, dat ik dat maar
uit mijn hoofd gelaten heb.
Gelukkig was de catalogus goedkoop (en helemaal in het Spaans, jammer genoeg).
Na de werken van de tentoonstelling volgen de werken die ik over de jaren
al eens op mijn weblog heb getoond.

JoaquinSorollaYBastidaPaisajaDeSanSevastianOleoSobreLienzo1911

Joaquin Sorolla y Bastida, Paisaja de San Sebastian (het landschap van San Sebastian), oleo sobre lienzo, 1911. Edvard Munch had dit kunnen schilderen.


JoaquinSorollaYBastidaElBanoDeLaReinaValsainOleoSobreLienzo1907

Joaquin Sorolla y Bastida, El baños de la reina, Valsain. Oleo sobre lienzo, 1907. Dan ben je echt een ‘schilder van het licht’.


JoaquinSorollaYBastidaLaCatedralDeBurgosOleoSobreLienzo1910

Joaquin Sorolla y Bastida, La catedral de Burgos, oleo sobre lienzo, 1910.


JoaquinSorollaYBastidaVendimiandoJerezOleoSobreLienzo1914

Dit is de eye catcher van de tentoonstelling. Dit schilderij staat ook op de omslag van de catalogus. Joaquin Sorolla y Bastida, Vendimiando (de oogst), Jerez. Oleo sobre lienzo, 1914.


JoaquinSorollaYBastidaTiposDeLaAlcarriaOleoSobreLienzo1912

Sorolla maakte een serie schilderijen van de typische klederdracht en de mensen uit de verschillende regio’s van Spanje. Op de tentoonstelling is een groot aantal van die serie te zien. Dit is Joaquin Sorolla y Bastida, Tipos de la Alcarria, oleo sobre lienzo, 1912.


DSC02634SorollaTierraAdentro

De catalogus.


Dan volgen hier de werken die ik de afgelopen jaren
al een keer van Joaquin Sorolla heb getoond, in willekeurige volgorde:

JoaquínSorollayBastidaAndalucíaTheRound-Up1914

Joaquín Sorolla y Bastida, Andalucía – The Round-Up, 1914.


JoaquinSorollayBastidaNiñaEnLaPlaya1910

Joaquin Sorolla y Bastida, Niña en la playa, 1910.


JoaquinSorollaIdilioEnElMar1908

Joaquin Sorolla, Idilio en el mar, 1908.


JoaguinSorollaYBastidaOtraMargaritaAnotherMarguerite1892

Joaquin Sorolla y Bastida, Otra Margarita (Another Marguerite), 1892.


JoaquinSorollaCosiendoLaVela1896

Joaquin Sorolla, Cosiendo la vela, 1896.


JoaquínSorollaNiñaEntrandoEnElBaño

Joaquín Sorolla, Niña entrando en el baño, 1915.


JoaquínSorollaTheBaptism1900

Joaquín Sorolla, The baptism, 1900.


JoaquinSorollaTheWhiteBoatJávea1905

Joaquin Sorolla, The white boat, Jávea, 1905.


JoaquinSorollaYBastidaUnHebreo1898

Joaquin Sorolla y Bastida, Un Hebreo, 1898.


JoaquinSorollaYBastidaViejoPescadorEnUnaBarca(OldFishermanInABoat)1895

Joaquin Sorolla y Bastida, Viejo pescador en una barca (Old fisherman in a boat), 1895.


De heks van Dongen

Hij is een beetje dik aangezet, de titel van de tentoonstelling
in het Stedelijk Museum Breda.
Maar het museum komt van ver en maakt een inhaalslag met deze goede
tentoonstelling over de schilders die halverwege de 19de eeuw
naar het dorp Dongen trokken om er het ongerepte Brabantse land
met eigen ogen te zien en te schilderen.

IMG_1959DeHeksVanDongenEenKunstenaarsdorpInDe19eEeuwText

Een kunstenaarsdorp in de 19e eeuw.

Het Noord-Brabantse dorp Dongen was ooit een geliefd kunstenaarsoord.
Schilders kwamen van heinde en verre om hier studies te maken van het landschap en de bewoners.
Dongen was al vroeg in de 19e eeuw in trek.
Passend bij de romantische trend van die tijd vonden schilders er pittoreske bos- en heidegezichten, oude boerderijen en een bijzonder duingebied.
De omgeving lokte ook talrijke veeschilders.

Toen meer interesse ontstond voor binnenhuis- en volkstaferelen, vonden de kunstenaars onder de dorpsbewoners volop excentrieke types.
August Allebé ontdekte hier zijn ‘toverkol’.
Deze oude boerin met haar karakteristieke Dongense muts poseerde onder meer voor Petrus van der Velden, Johannes Albert Neuhuys en Suze Robertson.

Ook oude ambachten zijn vaak verbeeld op de Dongense schilderijen.
De Duitser Max Liebermann schilderde een Schoenmakerswerkplaats, dat op de Parijse Salon werd geprezen vanwege de losse, impressionistische stijl.
Jozef Israëls vond er zijn schoenmakersgezin aan de aardappelmaaltijd.
Hiermee inspireerde hij op zijn beurt Vincent van Gogh tot diens beroemde Aardappeleters.

IMG_1960WillenDeKlerkBivakInEenBosBijBreda1832OlieverfOpDoek

De interesse voor het Brabantse land werd onder andere aangewakkerd door de legering van troepen in Brabant rond de Belgische opstand. Willen de Klerk, Bivak in een bos bij Breda, 1832, olieverf op doek.


IMG_1961WillenDeKlerkBivakInEenBosBijBreda1832OlieverfOpDoekText

Willem de Klerk had als bijnaam de ‘Dordtse Koekkoek’: in zijn werk is de invloed merkbaar van Barend Koekkoek.
De Klerk woonde tijdens de Belgische Opstand twee jaar in Breda.
In die periode schilderde hij in de bosrijke omgeving dit tafereel van een militaire bivak.
Een van zijn studenten was de Dordtse veeschilder Frans Lebret, die ook in Dongen heeft gewoond.

IMG_1962ConstantCHuijsmansEenVanZijnSchetsboeken1832-1850

Constant C. Huijsmans was een van de eerste die Dongen als bijzonder dorp zag. Op deze foto een van zijn schetsboeken, 1832 – 1850.


IMG_1966ConstantCHuijsmansHetLandschapEeneVolgreeksVanOorspronkelijkeVoorbeeldenEnStudienVoorHetTeekenenMetPotloodVormendeEenenLeercursusInDitGenre

Constant C. Huijsmans werkte onder andere als tekenleraar aan de KMA in Breda. Voor zijn tekenpnderwijs ontwikkelde hij een methode. Die methode is hier op de foto te zien: ‘Het Landschap – Eene volgreeks van oorspronkelijke voorbeelden en studien voor het teekenen met potlood vormende eenen leercursus in dit genre’.


IMG_1964ConstantCHuijsmansHetLandschapEenFragmentVanEenVoorbeeld

Dit is fragment van een van de voorbeelden in de methode ‘Het landschap’ van Constant Huijsmans.


IMG_1968VoorbeeldBrabantseMuts

Voorbeeld van een Brabantse muts. Verder op de tentoonstelling wordt de muts van de Dongense boerinnen vaker genoemd. Ik heb wat moeite deze muts te herkennen op de schilderijen en tekeningen.


IMG_1969JanVethLezendeBoerinDongen1885EtsOpPapier

Jan Veth, Lezende boerin, Dongen, 1885, ets op papier.


IMG_1971AugustAllebéStaandeBoerinVrouwMuskens1869KrijttekeningOpPapier

August Allebé, Staande boerin – Vrouw Muskens, 1869, krijttekening op papier.


IMG_1973AugustAllebéBuurpraatje1869OlieverfOpPaneel

August Allebé, Buurpraatje, 1869, olieverf op paneel.


IMG_1975AugustAllebéBijDeWaterput1869OlieverfOpPaneel

August Allebé, Bij de waterput, 1869, olieverf op paneel.


IMG_1977ASmitsVrouwVerdiesenVoorDeHaanscheHoefTeDongen1905

A. Smits, Vrouw Verdiesen voor de Haansche Hoef te Dongen, 1905.


IMG_1978DeToverkolTXT

De toverkol

Bijgeloof speelde in de 19de eeuw nog een belangrijke rol op het Brabantse platteland.
Binnen de katholieke religie leefden oude heidense gebruiken gewoon voort.
Zo kalkten mensen naast de deur van hun boerderij heidense tekens om boze geesten af te weren.
Ook het geloof in spoken en heksen was nog niet uitgedoofd.
August Allebé, die Dongen typeerde als het ‘Heksenland’, speelde hier als eerste op in door een oude boerenvrouw als toverkol af te beelden.
Zijn model Pieternella Verhoeven (‘Pietje Verhoef uit de Biezen’) kreeg vervolgens diverse andere schilders op bezoek.
Ook in hun werk heeft zij de rol van sprookjesachtig type: de heks van Dongen.

IMG_1979AugustAllebéVinnenhuisTeDongen1868OlieverfOpDoek

August Allebé, Binnenhuis te Dongen, 1868, olieverf op doek.


IMG_1981AugustAllebéStudiesVanEenKnielendeEnStaandeBoerin-Dongen1868GewassenPentekening

August Allebé, Studies van een knielende en staande boerin – Dongen, 1868, gewassen pentekening.


IMG_1983RemigiusHaanenOpWegNaarHetDorp1834-1836OlieverfOpDoek

Remigius Haanen, Op weg naar het dorp, 1834 – 1836, olieverf op doek.


IMG_1985LijstMetKunstenaarsDieOpDeEenOfAndereManierAanDeOrdeKomenOpDeTentoonstelling

Dit is de lijst met kunstenaars die op de een of andere manier ook op de tentoonstelling aan de orde komen.


IMG_1986JohannesChristiaanKarelKlinkenbergLandschapMetBoerderijInDongen1871-1872OlieverfOpDoek

Johannes Christiaan Karel Klinkenberg, Landschap met boerderij in Dongen, 1871 – 1872, olieverf op doek.


IMG_1988JakobSmitsChristusBijDeBoerenCirca1920OlieverfOpDoek

Een fysiek groot werk in mijn geheugen dat veel indruk maakt: Jakob Smits, Christus bij de boeren, circa 1920, olieverf op doek. Afmetingen 103 x 128 cm.

IMG_1989JakobSmitsChristusBijDeBoerenCirca1920OlieverfOpDoekTXT


IMG_1990MaxLiebermannDeSpinster1880OlieverfOpPaneel

Max Liebermann, De spinster, 1880, olieverf op paneel.


IMG_2051DeSchildersVanDongenWBooks

Als er dan iets af re dingen is op de tentoonstelling dan is het wel de catalogus. Het boek bevat mooie afbeeldingen van de werken op de tentoonstelling maar de teksten zijn hetzelfde als op de tentoonstelling. Niet verkeerd maar je verwacht een catalogus om meer diepgang te krijgen.


Diepgang is er op een aantal punten nog zeker te realiseren.
Bijvoorbeeld rond de tekencursus van Huijsmans of de ‘heidens tekens’
die Brabanders naast hun deur schilderden.
Op de tentoonstelling zijn er voorbeelden van.
Op mijn foto’s staan er twee voorbeelden:

HeidenseTekens01IMG1973

Dit wordt genoemd als een afbeelding van de levensboom.

HeidenseTekens02IMG1977

Voor dit teken was geen duiding aanwezig.


Aan de tentoonstelling is ook een kleinere tentoonstelling
gekoppeld met modern werk: ‘Dongen revisited’.

DongenRevisitedEenActueleTerugblikANewRetrospectiveStedelijkMuseumBreda

Ook deze publicatie blijft wat aan de oppervlakte.


IMG_1992MarenneWeltenDoNotComeCloserSeriesLemon2016OlieverfOpDoek

Marenne Welten, Do not come closer series – Lemon, 2016, olieverf op doek.


IMG_1994TessaChaplinZT2019OlieverfOpDoek

Tessa Chaplin, ZT, 2019, olieverf op doek.

IMG_1996TessaChaplinTXT


Al bij al een goede tentoonstelling.
een goed startpunt voor nog een aantal kleinere en grote
vervolgtentoonstellingen.

Raketstart (reconstructie)

Eerder was hier een serie foto’s van een tentoonstelling te zien die op de betreffende dag
van publicatie, zijn laatste dag beleefde.
Vandaag iets vergelijkbaars.
Het Stedelijk Museum Breda heeft een tentoonstelling met de naam ‘Raketstart’.
Een explosie van oude bekenden en nieuwe vondsten uit Breda.
De tentoonstelling loopt deze week voor het laatste.
Het is een aanrader.

De tentoonstelling is genoemd naar een werk van Pieter Laurens Mol waarmee
het museum zich wil presenteren als lanceerplatform voor nieuw talent.

IMG_1577PieterLaurensMolRaketstartVanuitDeBredaseBinnenstad1945

Pieter Laurens Mol, Raketstart vanuit de Bredase binnenstad, 1945. Een schets met het zicht op het centrum van Breda. Op zich niet zo opvallend maar midden in de stad wordt een raket gelanceerd. De foto is uit de catalogus die groot is van formaat en mooi ontworpen. Maar met de regen van vanavond was het niet eenvoudig een goede foto te maken uit de catalogus. Ik heb spijt het werk niet gefotografeerd te hebben op zaal.


IMG_1576Catalogus

De catalogus. Zoals altijd heb ik een serie foto’s gemaakt van de dingen die ik leuk vond of die mij opvielen.


IMG_1528DanielleLemaireDeLaatseZomer2018

Danielle Lemaire, De laatste zomer, 2018. Ik meen dat ik eerder werk van haar gezien heb en dat ik ooit geprobeerd heb een werk van haar te kopen. Lukte uiteindelijk niet.


IMG_1531RomeeVanOersZonderTitel2017GouacheAcrylverfOpCanvas

Romee van Oers, Zonder titel, 2017. Gouache, acrylverf op canvas.


IMG_1533MargotZweersSetOfFlattenedMatter2019

Van de foto is moeilijk te zien waar je nu precies naar kijkt. Maar het is een hele reeks kleine brokken steen die min of meer aan elkaar gelijk zijn qua vorm en die op dezelfde manier in een speciaal daarvoor gemaakte presentatielijst liggen. Intrigerend. Margot Zweers, Set of flattened matter, 2019.


IMG_1535FransVanVeenNotreDameDesAnges2018OlieverfOpDoek

Frans van Veen, Notre Dame des Anges, 2018. Olieverf op doek.


IMG_1537JacomijnDenEngelsenCrate2018HoutdrukOpPapier

Het werk van Jacomijn den Engelen trok me heel erg aan. De keuze voor een krat is natuurlijk heel slim als je een afdruk met hout op papier haat maken. De structuur van het hout doet het prima. Heel precies gemaakt. Ik ben heel benieuwd naar de gebruikte techniek. Later toon ik nog twee werken en de techniek werd me nog onduidelijker en het resultaat mooier. Jacomijn Den Engelsen, Crate, 2018. Houtdruk op papier.


IMG_1539JaapDeVriesSwamp2009AquarelverfOpAluminium

Een oude bekende: Jaap de Vries. Heel mooi technisch werk. Jaap de Vries, Swamp, 2009. Aquarelverf op aluminium. Eerder was toen nog in de Beyerd een retrospective van zijn werk te zien. De kunstenaar was bij de opening toen aanwezig.


IMG_1541JacomijnDenEngelsenSuitcase2019HoutdrukOpPapier

Jacomijn Den Engelsen, Suitcase, 2019. Houtdruk op papier.


IMG_1543JacomijnDenEngelsenBooks2018HoutdrukOpPapier

Jacomijn Den Engelsen, Books, 2018. Houtdruk op papier.


IMG_1546CarolienSmitKleineMedusa2018Keramiek

De structuur van de huid (er stond ook een beeld van een haas met vergelijkbare knappe techniek) viel me op maar ook deze interpretatie van Medusa. Niet triomfantelijk en krachtig, zoals ik vaak de indruk heb dat afbeeldingen van Medusa uitstralen, maar haast als slachtoffer, angstig en zwak. Carolien Smit, Kleine Medusa, 2018. Keramiek.

IMG_1548CarolienSmitKleineMedusa2018Keramiek02

Voor het geval dat de slangen niet opgevallen waren. Op dit detail staan er minstens vier.

IMG_1548CarolienSmitKleineMedusa2018Keramiek01


IMG_1549JaapDeVriesTheEnigmaOfLove(X-Ray)2010AquarelverfOpAluminium

Jaap de Vries, The Enigma of Love (X-Ray), 2010. Aquarelverf op aluminium.


IMG_1551LoekGrootjansStorageForDistortedMatter(CaseV.v.G.)FromVincentsAsylumVincentsSunflower2014GedroogdeZonnebloemInVitrine
IMG_1553LoekGrootjansStorageForDistortedMatter(CaseV.v.G.)FromVincentsAsylumVincentsSunflower2014GedroogdeZonnebloemInVitrine

Loek Grootjans, Storage for distorted matter (Case V.v.G.). From Vincent’s asylum. Vincent’s sunflower, 2014. Gedroogde zonnebloem in vitrine.


IMG_1554AdMarijnissenWoordenOfLettersPrintOpPapier

Dit werk hoort niet bij de tentoonstelling maar hing in de gal van het museum en ik ben een liefhebber van tekst in de kunst: Ad Marijnissen, Woorden of letters. Print op papier.


IMG_1560RaketstartReconstructie

Omdat ik die middag nog even langs de Nieuwe Prinsenkade liep kwam ik op het idee om een reconstructie te maken van de Raketstart van Pieter Laurens Mol. Ga de tentoonstelling zien!


Alle Rembrandts – All Rembrandts

Afgelopen maandag ben ik naar de tentoonstelling
van alle etsen en tekeningen geweest in het Rijksmuseum
in Amsterdam.
De tentoonstelling loopt nog tot en met 10 juni.
Ik was laat met als gevolg dat je on-line geen kaarten
meer kon kopen met time slots.
Daarom ben ik Vriend van het Rijksmuseum geworden.

WelkomBijDeRijksmuseumVrienden01

Verder zit er niet veel kleur in mijn blog want je ziet hier een eerste serie foto’s van vooral etsen van Rembrandt. Ik kan me niet veroorloven alle etsen te laten zien. Ik laat gewoon zien wat ik mooi of leuk vond en wat zo toevallig uit kwam. Wil je alle etsen en tekeningen van Rembrandt in het Rijksmuseum zien dan moet je opschieten.


IMG_0765RembrandtVanRijnZelfportretMetSlappeHoedEnBewerkteMantelEtsMetToetsenDrogeNaals1631RP-P-OB-10 11En12Staat6 7En12Van15OmEtsProcesTeTonen

Dit zijn drie staten of stadia in het proces van het maken van een ets. Drie afdrukken van de plaat waar Rembrandt aan werkte en waar hij nog aan verder ging werken. Dit is een manier om te controleren of je op de goede weg zit en of je het effect bereikt hebt dat je op het oog had. Rembrandt van Rijn, Zelfportret met slappe hoed en bewerkte mantel. Ets met toetsen droge naald, 1631. RP-P-OB-10, RP-P-OB-11 en RP-P-OB-12, staat 6, 7 en 12 van 15.


IMG_0767RembrandtVanRijnZelfportretEtsendBijGetRaamEtsEnDrogeNaald1648RP-P-1962-9

Dit is echt zo’n tentoonstelling die eigenlijk iedereen in Nederland moet gaan zien. Rembrandt van Rijn, Zelfportret etsend bij het raam. Ets en droge naald, 1648. RP-P-1962-9. De ontwikkeling die je in zijn etsen ziet is fenomenaal. Maar het werk stelt ook vragen over waar we eigenlijk naar kijken. De streepjes die Rembrandt in de metalen plaat (al dan niet voorbewerkt) krast staan niet zo ver van de verfstreken van Vincent van Gogh, de puntjes van Camille Pissarro, de vlakken van Piet Mondriaan of de pixels van een digitale foto. De manier waarop Rembrandt een beeld oproept met een paar lijnen staat niet zo ver af van de techniek die Pablo Picasso of Alberto Giacometti gebruiken. Zijn originaliteit en intelligentie in keuze van onderwerp, het moment dat wordt gekozen, dat staat niet zo ver af van de keuzes van Co Westerik, Anton Heyboer of Jean Tinguely. Al is de afstand in tijd soms groot.


IMG_0769RembrandtVanRijnEenStudentAanTafelBijHetLichtVanEenOlielampEtsCa1642RP-P-08-234

Met stijgende verbazing heb ik gekeken naar de etsen die op het eerste gezicht helemaal zwart lijken maar die bij nadere beschouwing toch allerlei details bevatten. Rembrandt van Rijn, Een student aan tafel bij het licht van een olielamp. Ets, circa 164. 2RP-P-08-234.


IMG_0771RembrandtVanRijnDeRattengifverkoperEts1642RP-P-1962-59

De humor van de Rattengifverkoper. Rembrandt van Rijn, De rattengifverkoper. Ets, 1642. RP-P-1962-59. Zie de dode en levende ratten die de verkoper bij zich heeft.


IMG_0773RembrandtVanRijnDeKoekenbaksterEts1635RP-P-1961-1056

Of zie het kleine kind onderaan zijn stuk pannenkoek verdedigen tegen de hongerige hond. Rembrandt van Rijn, De koekenbakster. Ets, 1635. RP-P-1961-1056.


PapierenZakjeRijks Museum


IMG_0775RembrandtVanRijnLezendeVrouwEts1634RP-P-OB-738

En boeken, er waren veel boeken te zien op het werk van Rembrandt. zoals hier: Rembrandt van Rijn, Lezende vrouw. Ets, 1634. RP-P-OB-738.


IMG_0777RembrandtVanRijnDeSchelpEtsDrogeNaaldEnBurijn1650RP-P-OB-242

Rembrandt van Rijn, De schelp. Ets, droge naald en burijn, 1650. RP-P-OB-242.


IMG_0779RembrandtVanRijnStudiebladMetZelfportretEenBedelaarspaarEnHoofdenVanEenOudeManEnVrouwEts1632RP-P-OB-764

Rembrandt van Rijn, Studieblad met zelfportret, een bedelaarspaar en hoofden van een oude man en vrouw (je moet de afdruk van deze ets wel een paar keer draaien om alle details te zien). Ets, 1632. RP-P-OB-764.


IMG_0780RembrandtVanRijnStudiebladMetZelfportretBedelaarEnVrouwMetKindEtsEnBurijn1651RP-P-OB-776

Wat ik hier kan laten zien op mijn blog is zo’n klein deel van de tentoonstelling. Ongelofelijk. Rembrandt van Rijn, Studieblad met zelfportret, bedelaar en vrouw met kind. Ets en burijn, 1651. RP-P-OB-776.


IMG_0786RembrandtVanRijnStudiebladMetBoomEnHetbovensteDeelVanrembrandtsHoofdMetBarretEtsCa1644RP-P-OB-778

Rembrandt van Rijn, Studieblad met boom en het bovenste deel van Rembrandts hoofd met baret. Ets, circa 1644. RP-P-OB-778. Bij de boom die je hier horizontaal ziet afgebeeld staat een persoon. Met een paar lijnen.


IMG_0787RembrandtVanRijnCornelisClaeszAnsloEtsEnDrogeNaald1641TP-P-1961-1147

Ook weer de boeken. Rembrandt van Rijn, Cornelis Claesz Anslo. Ets en droge naald, 1641. TP-P-1961-1147.


Maar het was goed dat ik naar de tentoonstelling ging.
een tijdje terug had ik de ‘catalogus’ online gekocht.

IMG_E0566RembrandtXRijksmuseum

IMG_E0567RembrandtXRijksmuseum

Maandag stond ik in de rij bij de kassa en de persoon voor me
rekende een exemplaar van hetzelfde boek af.
De verkoper zei dat er een foutje in het boek zit en dat
er daarvoor een erratum is gemaakt.
Die has ik niet bij mijn boek gekregen.
Even later vroeg ik ernaar bij de verkoper en ik kreeg
ook een erratum.
Jammer dat het Rijksmuseum er niet zelf op gekomen was
alle online kopers dit toe te sturen.

ErratumPagina507

Erratum, pagina 507.


ErratumPagina507OpengeslagenRembrandtVanRijnChtistusKeertTerugUitDeTempelMetZijnOudersEtsEnDrogeNaaldRP-P1962-32

Deze ets had ik anders moeten missen: Rembrandt van Rijn, Christus keert terug uit de tempel met zijn ouders. Ets en droge naald. RP-P1962-32. Hele concilies zijn er gehouden in de eerste eeuwen van de kerk over de al dan niet goddelijke natuur van Christus. Naast een ets waar Christus de geleerden toespreekt in de tempel loopt hier een jongen enthousiast te vertellen aan zijn moeder over wat een kind zoal bezig houdt.


ErratumPagina507OpengeslagenRembrandtVanRijnChtistusKeertTerugUitDeTempelMetZijnOudersEtsEnDrogeNaaldRP-P1962-32Text


Film: At Eternity’s Gate

IMG_E0036ArEternitysGate

Willem Dafoe in de rol van Vincent van Gogh in de film At Eternity’s Gate. De regisseur is Julian Schnabel.


Op de aftiteling van de film staat dat de schilderijen
die in de film te zien zijn, het werk van Vincent,
gemaakt is door drie kunstenaars.
Twee daarvan zijn Julian Schnabel en Willem Dafoe.

Amerikanen zullen de film wel mooi vinden.
De laatste jaren van Van Gogh zijn het onderwerp van de film
en de manier van filmen (schokkerig, uit de hand, vaak
met een onscherpe onderkant van het beeld) gaat meer
over de geestestoestand van Vincent dan over zijn werk.

Willem Dafoe is een goede acteur.

***

Kunstvaria

DiegoRiveraBaileEnTehuantepec1928

Diego Rivera, Baile en Tehuantepec, 1928.


IrvingPennLeontynePriceNewYork1961

Irving Penn, Leontyne Price, New York, 1961.


PaulGauguinFleursD’EteDansUnGobelet1885OilOnCanvas

Paul Gauguin, Fleurs d’ete dans un gobelet, 1885, oil on canvas.


SirMarcAurelSteinSerindiaDetailedReportOfExplorationsInCentralAsiaAndWesternmostChinaFirstEditionOxford1921

Sir Marc Aurel Stein, Serindia: Detailed report of explorations in Central Asia and Westernmost China, First edition, Oxford, 1921.


VincentVanGoghDaisiesArles1888OilOnCanvas

Vincent van Gogh, Daisies, Arles, 1888, oil on canvas.


Kunstvaria

 photo AntonyGormleyBigForm2015MildSteelBar.jpg

Antony Gormley, Big form, 2015, mild steel bar.


 photo GeorgesSeuratChampsagraveBarbizonFieldInBarbizonCirca1882OilOnPanel.jpg

Georges Seurat, Champs a Barbizon (Field in Barbizon), circa 1882, oil on panel.


 photo GerardMosseacutePaperPaintingE9OilPaintingOnVellum.jpg

Gerard Mosse, paper painting E9, oil painting on vellum.


 photo GermanWickerAutoWithCompositionSantaInClothCoatAndTrousersHoldingFeatherTree.jpg

German wicker auto with Santa in cloth coat and trousers holding feather tree (Duitse auto met de Kerstman in stoffen kleding en een kersttak in zijn hand)

Dat kan op deze tijd van het jaar.
Normaal zou dit voorwerp niet te zien zijn in een Kunstvaria.


 photo GertampUweTobiasUntitled2016WoodcutOnCanvas.jpg

Gert & Uwe Tobias, Untitled, 2016, woodcut on canvas.


 photo LucTuymansCorsoIV2015OilOnCanvas.jpg

Luc Tuymans, Corso IV, 2015, oil on canvas.

En ja de moeder van Tuymans komt uit Zundert.


 photo MarcelDuchampNuSurNu1910-1911OilOnPanel.jpg

Marcel Duchamp, Nu sur nu, 1910 – 1911, oil on panel.


 photo NyomanMasriadiSertaMerta2013AcrylicOnCanvas.jpg

Nyoman Masriadi, Serta merta, 2013, acrylic on canvas.

Dit is een Indonesische kunstenaar die de politiek en actialiteit
scherp in het oog houdt. Niet eerder iets van gezien.


 photo VincentVanGoghEnclosedFieldWithPloughman1889OilOnCanvas.jpg

Vincent van Gogh, Enclosed field with ploughman, 1889, oil on canvas.


 photo WifredoLamLeSabbatImmagineNo5OilOnCanvasPaintedIn1964.jpg

Wifredo Lam, Le Sabbat (Immagine no 5), painted in 1964, oil on canvas.


De keramiek van Erik Andriesse in Den Bosch

 photo DSC_0001OverdaadBaat.jpg

‘Overdaad Baat’ is wat mij betreft de wat provoserende ondertitel van de prachtige tentoonstelling over het keramiek dat Erik Andriesse in 1992 en 1993 maakte. In Den Bosch wordt dat nu getoond in samenhang met de rest van zijn oeuvre. De niet-keramische werken van Erik Andriesse worden in de tentoonstelling vertegenwoordigd door werken op papier.


‘Overdaad baat’ slaat hierbij op de enorme intensiteit
waarmee de werken tot stand kwamen.
Dit uit zich bijvoorbeeld in het kleurgebruik en de thematiek
van de werken.

Gelukkig werd ik door Marije van het Stedelijk Museum in
Den Bosch gewezen op hun tentoonstelling van dit werk van Erik Andriesse.
Vrijdagmiddag was een heerlijk moment om de tentoonstelling
te bezoeken.

Natuurlijk heb ik op de tentoonstelling weer wat foto’s gemaakt
en die zijn hier terug te zien.
Beter is nog om het werk zelf te gaan bekijken.

 photo DSC_7382ErikAndriesse.jpg

Het werk van Erik Andriesse is ten onrechte niet zo bekend in Nederland. Dan kan het even wennen zijn als je het werk de eerste keer ziet.


 photo DSC_7383ErikAndriesse.jpg

Overvloedige aantallen schedels en skeletten, misschien moet je daar even aan wennen.


 photo DSC_7384ErikAndriesseKrokedillenschaal.jpg

De keramiek is in 1992 en 1993 gemaakt.


 photo DSC_7385iPadOndersteuningOpDeTentoonstellingBovenkantVanEenSchaal.jpg

Op de tentoonstelling liggen tablets waarop toelichtingen te vinden zijn op de werken. Je kunt er behalve de bovenkanten ook goed de onderkanten van de schalen zien.

 photo DSC_7386iPadOndersteuningOpDeTentoonstellingOnderkantVanEenSchaal.jpg


 photo DSC_7387ErikAndriesseOverdaadBaat.jpg

Erik Andriesse, Overdaad Baat.


 photo DSC_7388ErikAndriesseApeschedelInDeGroteVaas.jpg

De Deense keramist Frank Asnes maakte een grote vaas die Erik Andriesse voorzag van schedels. Op de website van Asnes is te zien dat hij ook hele andere materialen gebruikt dan het keramiek wat je hier ziet.

 photo DSC_7389ErikAndriesseGroteVaasFrankAsnes.jpg


 photo DSC_7390TentoonstellingstekstBloemenZijnHeelSexyMetHunKnoppenEnOpeningen.jpg

Bloemen zijn heel sexy met hun knoppen en openingen. Dat is geen bewust onderwerp, het is onlosmakelijk met de natuur verbonden.


 photo DSC_7391ErikAndriesseSchedelvaas.jpg

Schedelvaas.


 photo DSC_7392WerkOpPapierOndersteundDeTentoonstellingErikAndriesse.jpg

Voorbeeld van de ondersteunende werken op de tentoonstelling. Hier een grote tekening van een kreeft op papier.


 photo DSC_7393ErikAndriesseSchedelEnHand.jpg

Erik Andriesse, schaal met schedel en hand.


 photo DSC_7394ErikAndriesseAapEnBanaan.jpg

Erik Andriesse, schaal met aap en banaan.


 photo DSC_7395ErikAndriesseSchedelsOpPapier01.jpg

Schedels op papier.

 photo DSC_7395ErikAndriesseSchedelsOpPapier02Detail.jpg


 photo DSC_7396ErikAndriesseRogopSchaalLetOpStaart.jpg

Schaal met daarin een rog. Zie hoe zijn staart over de rand van de schaal komt. Erik Andriesse.


 photo DSC_7397ErikAndriesseVissenHaastBuitenaardseWezens.jpg

Deze vissen worden haast buitenaardse wezens.


 photo DSC_7398ErikAndriesseKrabben.jpg

Erik Andriesse, Krabben.


 photo DSC_7399ErikAndriesseZonnebloem.jpg

Niet alleen Vincent van Gogh wist wat hij met zonnebloemen moest doen.


 photo DSC_7400ErikAndriesseZonnebloemen.jpg

Erik Andriesse, zonnebloemen.


 photo DSC_7401ErikAndriesseSchildpadden1991GemengdeTechniekOpPapier.jpg

Erik Andriesse, Schildpadden, 1991, gemende techniek op papier.


 photo DSC_7403VoorbeeldVissenEnKrab.jpg

Een aantal voorbeelden die door de kunstenaar gebruikt werden zijn te zien op de tentoonstelling. Hier zie je de ‘buitenaardse’ vissen en de krab.


 photo DSC_7419DeKeramiekVanErikAndriesseJosPoodtLudoVanHalem.jpg

Bij de tentoonstelling hoort deze catalogus. Toevallig ook gemaakt door uitgeverij Lecturis. Bij deze uitgeverij verscheen onlangs ook het boek De Amsterdamse Krulletter. De catalogus heet ‘de keramiek van Erik Andriesse’ en is geschreven door Jos Poodt en Ludo van Halem.


 photo DSC_7422JosPoodtLudoVanHalemDeKeramiekVanErikAndriesse.jpg

In de catalogus zijn de werken allemaal nog eens goed te zien. Hier de bovenkant van een schaal.


 photo DSC_7423OokInDeCatalogusZijnOnderkantenVanSchalenTeZien.jpg

Maar af en toe komt ook de onderkant van de schaal aan de beurt.


 photo DSC_7424ErikAndriesseRogInDeCatalogus.jpg

Hier de rog in volle glorie, over twee pagina’s.


 photo DSC_7426ErikAndriesseOverdaadBaatUitDeCatalogus.jpg

 photo DSC_7427ErikAndriesseOverdaadBaat.jpg

Overdaad Baat.


Natuurlijk verkocht het museum nog meer dingen van of over Erik Andriesse.
Zo is er de film te koop die in het museum wordt getoond en
daarnaast nog een paar boeken en kaarten.

 photo DSC_7420ErikAndriesseAmarylis1990AcrylverfOpDoek.jpg

Erik Andriessen, Amarylis, 1990, acrylverf op doek. Het werk op deze kaart is ook te zien op de tentoonstelling. Het rood knalt gewoon van het doek af. Geweldig!


 photo DSC_7421ErikAndriessePolaroids.jpg

Erik Andriesse maakte van zijn eigen werk polaroids (foto’s). Een aantal daarvan zijn samengebracht is het boek Polaroids. Een uitgave uit 2003 met een oplage van 500 stuks.

 photo DSC_7425ErikAndriessePolaroids.jpg

De foto’s tonen zijn werk maar ook de modellen: bloemen, kadavers, schedels, enz.


Kunstvaria

 photo AdriaenCoorteWildStrawberries OnALedgeOilOnPaperLaidDownOnPanelSignedAndDatedLowerLeftOnTheLedgeACoorte1704.jpg

Adriaen Coorte, Wild strawberries on a ledge (wilde aardbeien op een richel), 1704, oil on paper laid down on panel (Signed and dated lower left, on the ledge: A Coorte / 1704).


 photo AntonioAllegriCalledCorreggioSeatedProphetWithABookFacingRightC1523BrushAndPenQMAndBrownInkBrownWashOverRedChalkOnRedTintedPaper.jpg

Antonio Allegri, called Correggio, Seated prophet with a book facing right (zittende profeet met een boek die naar rechts kijkt. Wie ziet hier een boek?), circa 1523, brush and pen (?) and brown ink, brown wash over, red chalk on red tinted paper.


 photo EgbertVanPanderenAfterBartholomeusSprangerJunoCa1590Engraving.jpg

Egbert van Panderen (after Bartholomeus Spranger), Juno, circa 1590, engraving.


 photo JoanMiroacuteLrsquoOiseauEncerclantDelrsquoorEntincelantLaPenseacuteeDuPoegravete1951OilOnCanvas.jpg

Joan Miro, L’oiseau encerclant de l’or éntincelant la pensée du poète, 1951, oil on canvas.


 photo PabloPicassoBullCannesC1958PlywoodTreeBranchNailsAndScrews.jpg

Pablo Picasso, Bull, Cannes circa 1958, plywood, tree branch, nails and screws.


 photo PeterPaulRubensSelf-portraitInACircleOfFriendsFromMantuaApprox1602-1604OilOnCanvas.jpg

Peter Paul Rubens, Self-portrait in a circle of friends from Mantua, circa 1602 – 1604, oil on canvas.


 photo RobertRauschenbergLosAngeles1981FromPhotosInOutCityLimits.jpg

Robert Rauschenberg, Los Angeles, 1981, from photos In + Out city limits.


 photo TaddeoCrivelliInitialBTheTrinityAbout1460-1470TemperaAndGoldOnParchment.jpg

Taddeo Crivelli, Initial B, The Trinity (Drie-eenheid), about 1460 – 1470, tempera and gold on parchment.


 photo VincentVanGoghVaseWithCarnationsSummer1886OilOnCanvas.jpg

Vincent van Gogh, Vase with carnations, summer 1886, oil on canvas.


Kunstvaria

 photo BettyParsonsPullingThatWay1982AcrylicOnWood.jpg

Betty Parsons, Pulling that way, 1982, acrylic on wood.


 photo BLUEANDWHITEMEIPINGVASEKANGXIMARK.jpg

Blue and white meiping vase, Kangxi mark.


 photo ElGrecoDomeacutenikosTheotokoacutepoulosAndWorkshopTheDisrobingOfChristBet1580And1595OilOnCanvas.jpg

El Greco (Domenikos Theotokopoulos) and workshop, The disrobing of Christ, between 1580 and 1595, oil on canvas.


 photo FelixVallottonSoleilCouchantDansLaBrume1911OilOnCanvas.jpg

Felix Vallotton, Soleil couchant dans la brume, 1911, oil on canvas.


 photo JacquesEmileBlancheOperaSingerMaryaFreundWithHerChildrenStefanFreundAndTheFutureDodaConrad1913OilOnCanvas.jpg

Jacques Emile Blanche, Opera singer Marya Freund with her children Stefan Freund and the future Doda Conrad, 1913, oil on canvas.


 photo MarcChagallEacutelieacutezerEliezerEtReacutebeccaRebecca1931HuileEtGouacheSurPapier.jpg

Marc Chagall, Eliezer et Rebecca, 1931, huile et gouache sur papier.


 photo MarcChagallLesFianceacutesAuCirque1982HuileEtPastelSurToile.jpg

Marc Chagall, Les fiances au cirque, 1982, huile et pastel sur toile.


 photo PaulGauguinLeSorcierDHivaOa1902.jpg

Paul Gauguin, Le sorcier d’Hiva Oa, 1902.


 photo SeatedFigureMbembePeoplesEwayonRiverRegionCrossRiverProvinceNigeria17thndash18thCentWoodAfzelia.jpg

Seated figure, Mbembe Peoples, Ewayon River region, cross river province, Nigeria, 17th & 18th century, wood (afzelia).


 photo TudorFatFaceSovereignOfHenryVIIIThirdCoinage.jpg

Tudor, ‘Fat face’ sovereign of Henry VIII, third coinage.


 photo VincentVanGoghLosDescargadoresEnArleacutes1888OilOnCanvas.jpg

Vincent van Gogh, Los descargadores en Arles, 1888, oil on canvas.


Kunstvaria

 photo AlbertoGiacomettiChariotFoundryMarkAlexisRudierFondeurParisNumbered2Of6PaintedBronzeOnWoodenBase.jpg

Alberto Giacometti, Chariot (Foundry mark Alexis Rudier, fondeur, Paris), numbered 2/6, painted bronze on wooden base.


 photo AmedeoModiglianiTecircteStoneCarved1911-1912.jpg

Amedeo Modigliani, Tete (hoofd), stone, carved 1911 – 1912.


 photo AttributedToMahmudMuzahhi16th-centuryCopyOfSarsquodirsquosGulistanTheCapturedArabRobbersBeforeTheKing.jpg

Miniatuur toegeschreven aan Mahmud Muzahhi uit een boek, een kopie van Gulistan (de rozentuin). Attributed to Mahmud Muzahhi, from a 16th-century copy of Sa’di’s Gulistan, the captured Arab robbers before the King.


 photo HochzeitVonZephyrosUndChlorisWandfreskoDetail.jpg

Hochzeit von Zephyros und Chloris, wandfresko, detail. Pompeii.


 photo IrmaSternTigerLilies1932.jpg

Irma Stern, Tiger lilies, 1932.

Vergelijk deze eens met het voorlaatste werk in deze Kunstvaria.


 photo JamieWyethNureyevmdashDonQuixotemdashWhiteBackground2001MixedMedia.jpg

Jamie Wyeth, Nureyev in Don Quixote – white background, 2001, mixed media.


 photo PhotographicSelf-portraitByEdgarDegasGelatinSilverPrint.jpg

Selfie door Edgar Degas (Photographic self-portrait by Edgar Degas, gelatin silver print).


 photo RoyLichtensteinTakkaTakka1962Leinwand.jpg

Roy Lichtenstein, Takka Takka, 1962, leinwand.


 photo SadequainUntitlted1959.jpg

Sadequain, Untitlted, 1959.


 photo SandroBotticelliAndPossiblyAssistantTheAnnunciationCa1490ndash1495.jpg

Sandro Botticelli (and possibly assistant), The Annunciation, circa 1490 – 1495.


 photo VincentVanGoghStillLifeVaseWithDaisiesAndPoppiesOilOnLinenJune16-171890.jpg

Vincent van Gogh, Still life: vase with daisies and poppies, oil on linen, june 16 – 17, 1890.


 photo WimWendersStreetCornerInButteMontanaC-print.jpg

Wim Wenders, Street corner in Butte, Montana, C-print.


Kunstvaria

 photo AndyWarholReigningQueensQueenBeatrix1985ScreenprintOnLenoxMuseumBoard.jpg

Andy Warhol, Reigning queens (Queen Beatrix), 1985, screenprint on Lenox museum board.


 photo BenQuiltySergeantPAfterAfghanistan2012OilOnLinen.jpg

Ben Quilty, Sergeant P. after Afghanistan, 2012, oil on linen.


 photo EdwardBurtynskyOxfordTirePile1WestleyCalifornia1999Photo.jpg

Edward Burtynsky, Oxford tire pile 1, Westley, California, 1999, photo.


 photo FerdinandHodlerBildnisValentineGodeacute-Darel1909OilOnCanvas.jpg

Ferdinand Hodler, Bildnis Valentine Gode-Darel, 1909, oil on canvas.


 photo FranciscoDeGoyaYLucientesTwoGroupsOfPicadorsOverruConsecutivelyByAingleBull1814-1816RedChalkAndRed-inkWashOnLaidPaper.jpg

Francisco de Goya y Lucientes, Two groups of picadors overrun consecutively by a single bull, 1814 – 1816, red chalk and red-ink wash on laid paper.


 photo ImperialJadeMusicalChimeQianlongPeriod1736-1795.jpg

Imperial jade musical chime, Qianlong period, 1736 – 1795.


 photo LaraZankoulHurtful2013ArchivalPrintOnCottonPaper.jpg

Lara Zankoul, Hurtfull, 2013, archival print on cotton paper.


 photo MaoriPendantInHumanFormNewZealandHeiTiki18thCenturyGreenstoneNephriteJade.jpg

Maori pendant in human form, New Zealand, Hei Tiki, 18th century, greenstone, nephrite, jade.


 photo MaxBeckmannStillLifeWithLargeShell1939.jpg

Max Beckmann, Still life with large shell, 1939.


 photo PabloPicassoElTaller1955OacuteleoSobreLienzo.jpg

Pablo Picasso, El Taller, 1955, oleo sobre lienzo


 photo RLafayetteMitchellBoysOnBooks1996OilOnCanvas.jpg

R. Lafayette Mitchell, Boys on books, 1996, oil on canvas.


 photo SamuelJohnPeploeStillLifeWithOranges1871-1935.jpg

Samuel John Peploe, Still life with oranges, 1871 – 1935.


 photo VincentVanGoghDaisiesArles1888OilOnCanvas.jpg

Vincent van Gogh, Daisies, Arles, 1888, oil on canvas.

 photo VincentVanGoghStillLifeOfOrangesAndLemonsWithBlueGloves1889OilOnCanvas.jpg

Vincent van Gogh, Still life of oranges and lemons with blue gloves, 1889, oil on canvas.


Van Gogh Huis: Marc Mulders en Erik Andriesse

Er is een kleine, maar heel mooie tentoonstelling
in het Vincent van Gogh Huis in Zundert.
In totaal 15 kunstwerken vullen twee kamers en een entree.
Een video toont een interview met Marc Mulders over de tentoonstelling.
Het filmpje is ook te zien op YouTube:

 photo DSC_3117ErikAndriesseZonnebloem1987AcrylOpPapier01.jpg

Erik Andriesse, Zonnebloem, 1987, acryl op papier.

Erik Andriesse (1957 – 1993)
Schilder en tekenaar van bloemen, schelp en dier,
in verbondenheid met de natuur, en zo werkte hij dan ook
in de voetsporen van Vincent van Gogh.
Hij was de eerste hedendaagse kunstenaar
die een solotentoonstelling kreeg
in het Van Gogh Museum Amsterdam in 1988.

 photo DSC_3117ErikAndriesseZonnebloem1987AcrylOpPapier02.jpg

Erik Andriesse, Zonnebloem (detail), 1987, acryl op papier.


 photo DSC_3118MarcMuldersZonnebloemenInBloemenakker2013OlieOpDoek.jpg

Marc Mulders, Zonnebloemen in bloemenakker, 2013, olie op doek.

Marc Mulders (1958)
Schilder, aquarellist, fotograaf en glazenier.
Hij exposeerde solo onder meer in het Stedelijk Museum Amsterdam,
De Pont Tilburg, Frans Hals Museum Haarlem en Van Abbemuseum Eindhoven.
Voor deze expositie schilderde hij een reeks nieuwe abstracte doeken
van zonnebloemen in de bloemenakker rondom zijn atelier in Baest.


Zonnebloemen: Erik Andriesse + Marc Mulders

Op deze expositie toont Marc Mulders oude en nieuwe schilderijen
van zijn geliefde motief: de zonnebloem.
De liefde voor dit onderwerp deelt hij niet alleen
met Vincent van Gogh,
maar ook met zijn vroegere schildersvriend Erik Andriesse.


 photo DSC_3119MarcMuldersZesZonnebloemenNr31995OlieOpDoek.jpg

Marc Mulders, Zes zonnebloemen nr 3, 1995, olie op doek.


 photo DSC_3120MarcMuldersZonnebloemenInBloemenakker2013OlieOpDoek.jpg

Marc Mulders, Zonnebloemen in bloemenakker, 2013, olie op doek.


 photo DSC_3121ErikAndriesseZonnebloem1992AquarelPastelInktOpPapier.jpg

Erik Andriesse, Zonnebloem, 1992, aquarel, pastel, inkt op papier.


 photo DSC_3122ErikAndriesseTweeZonnebloemen1980ndash1990AcrylOpDoek.jpg

Erik Andriesse, Twee zonnebloemen, 1980 – 1990, acryl op doek.

 photo DSC_3123ErikAndriesseTweeZonnebloemen1980ndash1990AcrylOpDoekDetail01.jpg

Erik Andriesse, Twee zonnebloemen, 1980 – 1990, acryl op doek (detail).

 photo DSC_3123ErikAndriesseTweeZonnebloemen1980ndash1990AcrylOpDoekDetail02.jpg

Erik Andriesse, Twee zonnebloemen, 1980 – 1990, acryl op doek (detail).


 photo DSC_3126MarcMuldersDetail.jpg

Marc Mulders, Detail.

 photo DSC_3126MarcMuldersDetailEnkeleVerfstreken.jpg

Marc Mulders, Detail, verfstreken.


 photo DSC_3127MarcMuldersZonnebloem.jpg

Marc Mulders, Zonnebloem.


 photo DSC_3128ErikAndriesseTekeningenInTheCompleteVanGoghJanHulsker1980ndash1990DiverseTechniekenOpPapier.jpg

Erik Andriesse, Tekeningen in ‘The complete Van Gogh’, Jan Hulsker, 1980 – 1990, diverse technieken op papier.


Kunstvaria

 photo AlbrechtDuumlrerAWiseVirginrecto1493PenAndBrownInk.jpg

Albrecht Durer, A wise virgin (recto), 1493, pen and brown ink.


 photo DyingGaulAncientRomanSculptureFirstSecondCenturyAD.jpg

Dying Gaul, ancient Roman sculpture, first/second century AD.


 photo EdwardHopperEastWindOverWeehawken1934OilOnCanvas.jpg

Edward Hopper, East wind over Weehawken, 1934, oil on canvas.


 photo FranciscoDeGoyaYLucientesDonPedroDuqueDeOsunaC1790OilOnCanvas.jpg

Francisco de Goya y Lucientes, Don Pedro (Duque de Osuna), circa 1790, oil on canvas.


 photo FrankStellaEskimoCurlew3X1977EnamelOilstickAndCrushedGlassOnCorrugatedAluminum.jpg

Frank Stella, Eskimo Curlew (3X), 1977, enamel, oil stick and crushed glass on corrugated aluminum.


 photo HenriMatisseNuitDeNoel1952GouacheOnPaperCutPastedMountedOnBoard.jpg

Henri Matisse, Nuit de Noel, 1952, gouache on paper, cut, pasted, mounted on board.


 photo MarcChagallOrphee1969StoneAndGlassMosaic.jpg

Marc Chagall, Orphee, 1969, stone and glass mosaic.


 photo VajradhatuMandala11thCenturyTibet.jpg

Vajradhatu mandala, 11th century, Tibet.


 photo VincentVanGoghHeadOfAPeasantWomanLate1884Early1885.jpg

Vincent van Gogh, Head of a peasant woman, late 1884 / early 1885.


 photo WassilyKandinskyStudieZuImprovisation31909.jpg

Wassily Kandinsky, Studie zu improvisation 3, 1909.


Drieluik

Inmiddels ben ik bezig met het tweede luik van het drieluik.
Het thema is ‘Grasveld’.
Deel een is gereed.
Het toont een hele hoge horizon, een blauw-witte lucht en groen grasveld.
Op de voorgrond echte grassoorten en bloemen.
Aan de planten is niets gewijzigd.
Ze zijn gedroogd en zullen dus met de tijd hun kleur verliezen.

Deel twee heeft de horizon ongeveer midden op het papier.
Hier ga ik qua kleur zover mogelijk weg van de natuurlijke kleuren.
Indachtig de kleurtheorie die Vincent van Gogh ook volgde,
heb ik voor het gras en de lucht kleuren gekozen die elkaar versterken.
Een rood grasveld en een overwegend groene lucht.

 photo DSC_1171LuikTweeGrasveld.jpg

Hier is het nog lege grasveld. Zowel de lucht als het veld zijn niet egaal 1 kleur. De lucht is wit van de witte gesso op de ondergrond, een beetje geel, lichtgroen, donkergroen en bijna zwart door de concentratie van de donkergroene ecoline. Alle kleuren zijn ecoline. Het grasveld is van acrylverf.


Omdat ik zelf niet kan tekenen en niet de rust heb, uitgebreid te gaan oefenen,
kies ik er voor de vormen direct aan de natuur te ontlenen
door planten uit het wild te gebruiken, maar dan voorzien van een opvallende verflaag.
De kleuren ver van natuurlijk.
Binnenkort ga ik de planten aanbrengen maar hier alvast een tussenstand.

 photo DSC_1171LuikTweeBloemen.jpg