Rijksmuseum at random

Posted on januari 3, 2023 by Argusvlinder

We begonnen in de eregalerij met de Nachtwacht van Rembrandt.

Titus en Zelfportret als apostel Paulus.

De foto van het briljante glas, dat ook op het schilderij staat waar deze twee details van komen, met de verschillende vormen van een schittering van het licht ontbreekt. Die foto van dit werk van Pieter Claesz (Stilleven met kalkoenpastei, 1627) was bewogen.

Adam van Vianen, zoutvat met sater, 1622, zilver.

André-Charles Boulle, Twee toiletkoffers, 1685 – 1690, naald- en eikenhout beplakt met schildpad, messing, tin, verguld brons.

Melchior d’Hondecoeter, Een pelikaan en ander gevogelte bij een waterbassin, “Het drijvend veertje”. Olieverf op doek, circa 1680.

13 foto’s op 13 augustus

Posted on augustus 13, 2022 by Argusvlinder

De verzameling oude meesters in de Lakenhal in Leiden is
een bezoek meer dan waard.
Toen ik vanochtend de foto’s aan het voorbereiden was
viel me op dat het 13 foto’s waren die ik vandaag
wilde delen op mijn blog.
Later realiseerde ik me dat het vandaag de 13e is.

Een interessant aantal Rembrandts. Zoals deze. Rembrandt Harmensz van Rijn, Brillenverkoper, circa 1624, olieverf op paneel.

Het gaat bij deze werken vooral om de details:
de brillen van de verkoper bijvoorbeeld, of een selfie van Rembrandt,
de gebedsnoten, de boeken.
Dat zal zich in de latere series doorzetten.

Altijd weer die boeken kun je dan denken. Maar hier zit weer een verhaal achter.

Rembrandt Harmensz van Rijn, Musicerend gezelschap, 1626, olieverf op paneel.

‘het tijdelijke karakter van bezittingen en vermaak’

Even iets heel anders. Wat een werk (in meerdere betekenissen). Willem van de Velde de oude, Het uitzeilen van de Hollandse Vloot van Vlieree (= de rede van Vlieland) op 9 juni 1645. Circa 1650. Oost-Indische inkt op paneel.

Volgens de Lakenhal:

Rechts zeilt het admiraalschip de Brederode van Witte de With, voorafgegaan door drie schepen, waaronder het vice-admiraalschip het Huis van Nassau onder bevel van Joris van Cats. Links voor een aantal sloepen, en het strand van Vlieland met een vuurbaak; rechts in het verschiet Terschelling met de Brandaris. Rechts op de voorgrond drie bruinvissen.

Rembrandt Harmensz van Rijn, Historiestuk met zelfportret van de schilder, 1626, olieverf op paneel.

Daar zien we, een beetje verscholen, het selfie van Rembrandt.

Omgeving van Cornelis Engebrechtsz, Portretten van Dirck Ottens en zijn vrouw Cornelia Pietersdr., 1518, olieverf op paneel.

Wikipedia:

Cornelis Engebrechtsz. (Leiden, ca. 1462 – Leiden, 1527) was een Nederlandse kunstschilder. Hij was de eerste belangrijke kunstschilder uit Leiden en wordt beschouwd als de grondlegger van de Leidse School. Engebrechtsz. was ook de leermeester van een aantal andere Leidse schilders, waaronder Lucas van Leyden, Aertgen van Leyden en Engebrechtsz.’ eigen zoon Pieter Cornelisz.

Misschien denk je: ‘Wat een saaie schilderijen.’
Maar ik was getroffen door de details en ik moest meteen terugdenken
aan de tentoonstelling (pre-corona) in het Rijksmuseum over de gebedsnoot.
Want ik denk dat beide een gebedsnoot in de hand hebben.
Kijk maar eens.

Dit zijn de handen van Dirck en het voorwerp dat ik bedoel. Een gebedsnoot is een voorwerp ter grootte van een walnoot waarvan je de twee helften kunt openen om dan religieuze voorstellingen te zien die mensen gebruikten voor privé devotie. Rijkdom en religie in één beeld.

Dit zijn de handen van Cornelia met een vergelijkbaar voorwerp. Het is alleen nog rijker versierd. Maar als iemand meer info heeft over de voorwerpen, dan hoor ik dat graag. Ik ga de catalogus er nog eens op naslaan.

De artikelen die ik kon vinden gaan vooral over de identificatie van de achtergrond
en het proberen vast te stellen wie precies de schilder was.
Ergens zag ik nog een opmerking over de gesp van Cornelia, maar verder niets.

Geertje Dircx

Posted on maart 1, 2020 by Argusvlinder

Als kerstcadeau kreeg ik het boek Schilderslief van
Simone van der Vlugt.
Ik heb er dubbele gevoelens bij.

Het verhaal van Geertje Dircx verdient aandacht.
Ze ging in begin 1642 werken bij de schilder Rembrandt van Rijn.
In juni 1642 overlijdt Saskia Uylenburgh.
Na het overlijden kregen Geertje en Rembrandt een relatie
waarbij ze zich naar de buitenwereld gedroegen als man en vrouw en
die in 1649 eindigde in een serie van gerechtelijke zaken.
In 1650 laat Rembrandt Geertje opsluiten in het Spinhuis in Gouda.
Na 5 jaar en een inmiddels slechte gezondheid komt ze vrij.
De rechtszaken stoppen dan niet.
Geertje Dircx blijft een belangrijke schuldeiser van Rembrandt.
Na 1656 is ze overleden.

Simone van der Vlugt, Schilderslief. Rond de hierboven genoemde feiten maakt Van der Vlugt een verhaal.

Maar veel meer dan een vlot verhaal maakt Van der Vlugt er niet van.
Daarom vind ik de omschrijving ‘Roman’ zoals op de kaft staat,
wat zwaar aangezet.
De graphic novel Rembrandt (door Typex), die een paar jaar geleden verscheen,
maakt duidelijke keuzes en is daarom in mijn ogen meer geslaagd.

Cultuurnacht 2020 Breda: 25 januari – de ogen van Rembrandt

Posted on december 29, 2019 by Argusvlinder

De Argusvlinder doet mee aan de Cultuurnacht 2020 in Breda.
Al een aantal jaren als bezoeker maar dit jaar ook
als deelnemer. Via de FutureDome doe ik mee als boekbinder.
Al even ben ik bezig om een slinger te maken en na te denken
over de tentoon te stellen zaken.
Vandaag nog even gewerkt aan de slinger:

De letters ‘Cultuur’ heb ik ondersteund met afbeeldingen van de ‘hoge’ cultuur. De letters van ‘nacht’ worden ondersteund met afbeeldingen van de ‘lage’ cultuur. Dit is de voorkant van de slinger.

In de Letter ‘C’ zie je bijvoorbeeld de ogen van Rembrandt.

De achterkant, daar moet ik ook iets op verzinnen.

De achterkant.

Tanaka Ryōhei

Posted on december 16, 2019 by Argusvlinder

Toen ik in Leiden een foto stond te maken van een boekhandel
viel me de reflectie van een boom in het water van een grote plas op.
Mooie kans om die vast te leggen.
ik maakte de volgende foto, zonder veel na te denken.

Let ook op de kleine blaadjes. Achteraf drukte ik net iets te vroeg af (zo zei je dat vroeger met een fototoestel). Even later vielen er meer druppels in de plas.

Nu alleen nog een paar druppels rechtsonder.

Tanaka Ryōhei is de kunstenaar van wie de etsen zijn die in het Japanmuseum Sieboldhuis worden getoond.

Tanaka Ryōhei

Tanaka Ryōhei (1933) heeft in zijn vijftigjarige carrière meer dan 770 etsen gemaakt met in totaal meer dan 100.000 afdrukken.
Op een paar uitzonderingen na heeft hij alle edities zelf gedrukt, in zijn eigen studio.

Tanaka werd geboren in Takatsuki, halverwege Kyoto en Osaka.
Hij had een aangeboren hartafwijking en spendeerde daardoor veel tijd thuis.
Tekenen werd daardoor zijn hobby.
In 1963, toen hij al dertig was, nam hij tekenlessen in het stedelijk kunstatelier voor amateurs in Kyoto.
De lessen werden gegeven door Furuno Yoshio (1909-1978).
Hij was een prentmaker die ook lesgaf in etsen.
Via hem raakte Tanaka gefascineerd door de etstechniek.
Als lid van de Etsersvereniging Kyoto stelde Tanaka zijn etsen tentoon in de Perfecturale galerie Kyoto.
Tijdens de tentoonstelling van 1964 werd zijn werk ontdekt door kunsthandelaar Yamada Tetsuo (1924-1998).
Hij werd Tanaka’s agent en zorgde ervoor dat zijn werk terechtkwam bij galeries, verzamelaars en musea in Japan en later ook in de rest van de wereld.
Tanaka werkte oorspronkelijk in een van de kamers van zijn woonhuis.
In 1969 liet hij een studio aan zijn huis bouwen.
Daar ontwierp en printte hij elke ets.
In 1970 waren zijn etsen zo populair geworden dat hij zijn baan kon opzeggen en zich volledig op zijn kunst kon starten.

In de loop der jaren zijn verschillende catalogi met Tanaka’s werk uitgegeven.
In 1985 bracht Yamada een overzichtscatalogus uit in het Japans en het Engels.
Succes in het buitenland volgde.
Tanaka werd uitgenodigd om deel te nemen aan tentoonstellingen in Italië, Joegoslavië, Duitsland, België, de Verenigde Staten, Hong Kong, Finland, China, Mexico en Bulgarije.

In 2013, toen hij tachtig werd, maakte hij met een laatste krachtinspanning zijn vijf laatste etsen.
‘Boerenhuis in de zon’ was het laatste werk.
Furuno Yoshio had hem alleen de basis van het etsen geleerd.
Tanaka ontwikkelde zijn eigen technieken.
Zijn technische vaardigheden zijn bijzonder.
Al in de jaren zestig ontwikkelde hij zijn eigen, herkenbare stijl.
Hij wist deze vijftig jaar vol te houden.

Door de belichting en de etsen die achter glas zitten, is het niet eenvoudig te fotograferen. Mijn foto’s zijn slecht. Maar toeval wil dat de eerste foto over weerspiegelde bomen gaan. Tanaka Ryōhei, Waterkant nr 1, ets en aquatint, 1977.

Tanaka Ryōhei, Esdoorns in de herfst. Kleurenets – ets en aquatint van twee platen, 1989.

Dit is een klein detail van het werk. Hier krijg je een idee van de enorme inspanning en beheersing die nodig is om zo’n werk te maken.

Er waren ook twee afdrukken van etsen van Rembrandt te zien: Rembrandt van Rijn, Landschap met boerderij en grote boom, 1641.

Rembrandt van Rijn, Landschap met boerderij en tekenaar, circa 1645.

Je ziet de weerspiegeling van de verlichting in Tanaka Ryōhei, De grote ginkoboom. Kleurenets en aquatint, 1988.

Hier zie je goed hoe zijn figuratieve werk toch een aspect van abstractie heeft. Tanaka Ryōhei, Een zomerse kamer. Kleurenets en aquatint, 1986.

Tanaka Ryōhei, Zomerdag nr 1. Ets en aquatint, 1985.

Mijn foto’s zijn slecht maar gelukkig is er dit boek van Chris van Otterloo.

Of beter nog: bezoek de tentoonstelling Verstilde schoonheid – Japanse etsen van Tanaka Ryōhei in het Japanmuseum Sieboldhuis in Leiden.

Rembrandt-Velázquez. Nederlandse & Spaanse Meesters

Posted on december 15, 2019 by Argusvlinder

We zijn in Nederland zo verwend met het super Rijksmuseum. Ik maak 1 bericht maar had met gemak 3 of 4 berichten kunnen maken op basis van wat ik er vrijdag heb kunnen zien. Mijn bericht gaat dan ook dwars door de tijd, door de onderwerpen en stijlen. Maar ik heb genoten en ik raad iedereen aan dat ook te gaan doen. Regelmatig. De foto toont de pagina van de website van het Rijksmuseum waar ‘Het Lam Gods’ van Francisco de Zurbarán getoond wordt.

Vanuit de tram zie ik in de verte de Dam, rechts het Koninklijk Paleis en Links de Nieuwe Kerk (De Grote Suriname Tentoonstelling moet ik nog gaan zien).

Het weer was vrijdag niet best.

Binnen in het Rijksmuseum was het beter (Verse gemberthee met een stuk appeltaart). Mijn idee was om vandaag ook even langs de eregalerij te gaan. De nieuwste aanwinst, de gouden Diana en Actaeon Bokaal gemaakt door Paul van Vianen uit 1610 is er te zien (Bruikleen familie Wessels). Daardoor ging ik al dwalend door het Rijksmuseum. Ik kan dat iedereen aanraden.

Zo kwam ik voor het eerst in mijn leven in de bibliotheek van het Rijksmuseum terecht. Ik kende de ruimte van de foto’s. Niet in de laatste plaats door de foto’s van De Bezige Bij.

Vervolgens werd ik afgeleid door dit beeld en het gruwelijke schilderij dat er rechts van hangt: Artus Quellinus, Portret van Johan de Witt, Amsterdam, 1665, carrara marmer.

De laatste buste die Quellinus in Amsterdam maakte, was dit portret van Johan de Witt, raadspensionaris van Holland, de machtigste man van de Republiek.
De Witt was familie en een geestverwant van de voornaamste Amsterdamse regentenfamilies.
Nadat de Johan de Witt en zijn broer in 1762 waren vermoord, werden van deze buste diverse afgietsels gemaakt, die hun weg vonden naar de huizen van hun bewonderaars.

Diana en Actaeon Bokaal, Paul van Vianen, goud, 1610. Badende Diana op de rug gezien.

Liefde bloeit alleen onder de beste voorwaarden:dat wordt hier verbeeld.
Op het deksel is te zien dat de liefde (Venus) voldoende eten (Ceres) en drinken (Bacchus) nodig heeft.
Op de bokaal zelf wordt duidelijk dat liefde geen verraad duldt: daar wordt Diana, godin van de jacht, tijdens het baden bespied door de jager Actaeon.
Als straf verandert Diana hem in een hert, waarna hij door zijn eigen jachthonden wordt verscheurd.

Bruikleen van mevrouw H.G. Wessels, 2019. BK-2019-27.

Dan kun je natuurlijk nauwelijks om de Nachtwacht heen. In restauratie.

In de eregalerij kwam ik ook dit werk van Frans Hals tegen: Portret van Maritge Claesdr Vooght, 1639, olieverf op doek, SK-C-139. Maar mij ging het om het volgende detail:

Echt ‘een boek vol zilverwerk’ met een beschilderde boeksnede.

Frans Hals schilderde een groot aantal fraaie portretten van de Haarlemse hogere klasse; kennelijk voldeed hij aan alle eisen van zijn voorname opdrachtgevers.
Maritge Vooght, echtgenote van burgemeester Pieter Olycan, poseert hier in een traditionele houding, fier rechtop, de toeschouwer recht aankijkend.
Aan de linkerkant vermeldde Frans Hals haar leeftijd: 62 jaar.
Haar wapen daarboven werd later door een andere hand toegevoegd.

Voor ik de tentoonstelling Rembrandt-Velázquez in liep ging ik nog even langs de wisselende fototentoonstelling met deze keer: Martijn van de Griendt en zijn tentoonstelling On/Off. Twee foto’s spraken me aan.

De tentoonstelling gaat er over dat we tegenwoordig altijd ‘aan staan’, verbonden met het internet, bezig zijn ons zelf te tonen, op te gaan en verbergen in de grote stroom. Hier is een bezoeker van het Lowlands festival die het nodig vind om zelfs vanaf het toilet foto’s de wereld in te sturen.

Of je gelukkig wordt van dit Happinez festival (géén schrijffout) wordt durf ik te betwijfelen. Bovendien wat is (zie briefje tegen de paal links van het midden) ‘horse coaching’?

Eindelijk ben ik er dan. Hier zie je twee schilderijen waarbij sprake is van beeldrijm: Francisco de Zurburán, De heilige Serapion, 1628 en rechts Jan Asselijn, De bedreigde zwaan, circa 1650.

Volledige overgave.
Je leven geven voor een doel groter dan jezelf.
Links de heilige van Zurbarán, die met de armen omhoog gebonden zijn laatste adem uitblaast ten dienste van zijn geloof.
Daarnaast de zwaan van Asselijn, die zijn nest verdedigt met zijn leven.
Het werd hét beeld voor de vermoorde raadpensionaris Johan de Witt.
Het beeldrijm van de wijd geopende armen en vleugels, zo breed getoond in witte verf, toont een overgave in volle overtuiging.

Jan Lievens, Stilleven met boeken, circa 1627 – 1628. Huid als perkament. Ook op het Spaanse schilderij (hier niet te zien) lag op de voorgrond een vers stuk brood.

Rembrandt van Rijn, Lezende oude vrouw (profetes), 1655. Licht.

Abraham Bloemaert, De aanbidding van de Driekoningen, 1624. Pracht en heerlijkheid.

Frans Hals, Regenten van het Haarlemse Oudemannenhuis, 1664. Wees liefdadig. Bij Frans Hals (en trouwens ook bij Rembrandt) valt me steeds op hoe impressionistisch hun werk is als je er wat dichterbij komt. Let maar eens op die witte omslag aan de pols van de figuur in het midden.

Zo ziet dat detail er van dichtbij uit.

Dit is de bouwplaat van een kerstbal die ik kreeg bij aankoop van de catalogus. Wederom een ontwerp van Irma Boom (de catalogus wel te verstaan).

In de catalogus ben ik nog niet begonnen maar ik heb al wel gezien dat het een prachtig kijkboek is.

De ochtend in het Rijksmuseum was geweldig.
De tentoonstelling is om jaloers op te zijn.
Als je zo met de werken in je collectie (en die van andere collecties)
te werk kunt gaan. Ik ben jaloers.

All Rembrandts – Alle Rembrandts

Posted on juni 7, 2019 by Argusvlinder

Het laatste weekend van deze fantastische tentoonstelling
is begonnen. Met extra lange openingstijden.
Als je de kans hebt, ga dan kijken.
Hier mijn tweede serie met etsen van Rembrandt van Rijn.

Op de doos waarmee de kaart ‘Vriend van het Rijksmuseum’ kwam stelt Jan Rothuizen het Rijksmuseum nog even voor.

Bij het Aziatisch paviljoen ga ik altijd even kijken. Die Slapende Vishnu uit Cambodja bijvoorbeeld. Zo’n prachtig beeld.

Het schilderij rechts is een studie voor de ets links. Rechts: Rembrandt van Rijn, Ephraïm Bueno. Olieverf op paneel, circa 1647. SK-A-3982. Links: Rembrandt van Rijn, Ephraïm Bueno. Ets, droge naald en gravure, 1647. RP-P-OB-559.

Even de volle aandacht voor dit geweldige werk.Rembrandt van Rijn, Ephraïm Bueno.

Dit komt bij altijd als zo’n geheimzinnig werk over. Rembrandt van Rijn, Een geleerde in zijn studeerkamer (Faust). Ets, droge naald en gravure met plaattoon op Japans papier, circa 1652. RP-P-1962-122.

Dit is dat geheimzinnige symbool. Er zijn artikelen te vinden die dit (proberen) uitleggen.

Rembrandt van Rijn, Jan Six. Ets, droge naald en gravure, 1647. RP-P-1961-1160.

Het spel met de letters van het ‘logo’ van het Rijks Museum in allerlei uitingen van het museum werkt goed. Plastic tas (dat je dat nog op je weblog durft te plaatsen).

Rembrandt van Rijn, De drie bomen. Ets, droge naald en burijn, 1643. RP-P-OB-444.

Rembrandt van Rijn, De presentatie in de tempel. Ets, droge naald, circa 1640. RP-P-1961-1010. Wat mij betreft zijn we nu in de Champions League van de kunst belandt.

Rembrandt van Rijn, Franciscus knielend in gebed onder een boom (en voor het kruis). Ets en droge naald, 1657. RP-P-1962-92.

Rembrandt van Rijn, Jonge man zittend op de grond met een been uitgestrekt. Ets en burijn, 1646, 2e staat uit 3. RP-P-OB-254.

De finale van de Champions League (samen met Ecce Home waarvan hier nu geen foto). Rembrandt van Rijn, Christus geneest de zieken (Honderdguldenprent). Ets, droge naald en gravure op Japans papier, circa1648. RP-P-1962-1.

Al die karakters, al die houdingen. Die aankleding. Ken ik die baret niet ergens van?

Van gitzwart naar wit met alle nuances daartussen. Super!

Rembrandt van Rijn, De vierde Oosterse kop. Ets, 1635. RP-P-1961-1165.

Natuurlijk is zo’n grote tentoonstelling ook grote zaken doen. Links de bon van het boek dat ik er kocht en rechts het mapje voor de rekening van het restaurant.

Rembrandt van Rijn, Biografie van een rebel. Goed geschreven, begrijpelijk voor iedereen. Later dit jaar: Rembrandt – Velázquez. Dan ga ik zeker weer kijken!

Alle Rembrandts – All Rembrandts

Posted on juni 5, 2019 by Argusvlinder

Afgelopen maandag ben ik naar de tentoonstelling
van alle etsen en tekeningen geweest in het Rijksmuseum
in Amsterdam.
De tentoonstelling loopt nog tot en met 10 juni.
Ik was laat met als gevolg dat je on-line geen kaarten
meer kon kopen met time slots.
Daarom ben ik Vriend van het Rijksmuseum geworden.

Verder zit er niet veel kleur in mijn blog want je ziet hier een eerste serie foto’s van vooral etsen van Rembrandt. Ik kan me niet veroorloven alle etsen te laten zien. Ik laat gewoon zien wat ik mooi of leuk vond en wat zo toevallig uit kwam. Wil je alle etsen en tekeningen van Rembrandt in het Rijksmuseum zien dan moet je opschieten.

Dit zijn drie staten of stadia in het proces van het maken van een ets. Drie afdrukken van de plaat waar Rembrandt aan werkte en waar hij nog aan verder ging werken. Dit is een manier om te controleren of je op de goede weg zit en of je het effect bereikt hebt dat je op het oog had. Rembrandt van Rijn, Zelfportret met slappe hoed en bewerkte mantel. Ets met toetsen droge naald, 1631. RP-P-OB-10, RP-P-OB-11 en RP-P-OB-12, staat 6, 7 en 12 van 15.

Dit is echt zo’n tentoonstelling die eigenlijk iedereen in Nederland moet gaan zien. Rembrandt van Rijn, Zelfportret etsend bij het raam. Ets en droge naald, 1648. RP-P-1962-9. De ontwikkeling die je in zijn etsen ziet is fenomenaal. Maar het werk stelt ook vragen over waar we eigenlijk naar kijken. De streepjes die Rembrandt in de metalen plaat (al dan niet voorbewerkt) krast staan niet zo ver van de verfstreken van Vincent van Gogh, de puntjes van Camille Pissarro, de vlakken van Piet Mondriaan of de pixels van een digitale foto. De manier waarop Rembrandt een beeld oproept met een paar lijnen staat niet zo ver af van de techniek die Pablo Picasso of Alberto Giacometti gebruiken. Zijn originaliteit en intelligentie in keuze van onderwerp, het moment dat wordt gekozen, dat staat niet zo ver af van de keuzes van Co Westerik, Anton Heyboer of Jean Tinguely. Al is de afstand in tijd soms groot.

Met stijgende verbazing heb ik gekeken naar de etsen die op het eerste gezicht helemaal zwart lijken maar die bij nadere beschouwing toch allerlei details bevatten. Rembrandt van Rijn, Een student aan tafel bij het licht van een olielamp. Ets, circa 164. 2RP-P-08-234.

De humor van de Rattengifverkoper. Rembrandt van Rijn, De rattengifverkoper. Ets, 1642. RP-P-1962-59. Zie de dode en levende ratten die de verkoper bij zich heeft.

Of zie het kleine kind onderaan zijn stuk pannenkoek verdedigen tegen de hongerige hond. Rembrandt van Rijn, De koekenbakster. Ets, 1635. RP-P-1961-1056.

En boeken, er waren veel boeken te zien op het werk van Rembrandt. zoals hier: Rembrandt van Rijn, Lezende vrouw. Ets, 1634. RP-P-OB-738.

Rembrandt van Rijn, De schelp. Ets, droge naald en burijn, 1650. RP-P-OB-242.

Rembrandt van Rijn, Studieblad met zelfportret, een bedelaarspaar en hoofden van een oude man en vrouw (je moet de afdruk van deze ets wel een paar keer draaien om alle details te zien). Ets, 1632. RP-P-OB-764.

Wat ik hier kan laten zien op mijn blog is zo’n klein deel van de tentoonstelling. Ongelofelijk. Rembrandt van Rijn, Studieblad met zelfportret, bedelaar en vrouw met kind. Ets en burijn, 1651. RP-P-OB-776.

Rembrandt van Rijn, Studieblad met boom en het bovenste deel van Rembrandts hoofd met baret. Ets, circa 1644. RP-P-OB-778. Bij de boom die je hier horizontaal ziet afgebeeld staat een persoon. Met een paar lijnen.

Ook weer de boeken. Rembrandt van Rijn, Cornelis Claesz Anslo. Ets en droge naald, 1641. TP-P-1961-1147.

Maar het was goed dat ik naar de tentoonstelling ging.
een tijdje terug had ik de ‘catalogus’ online gekocht.

Maandag stond ik in de rij bij de kassa en de persoon voor me
rekende een exemplaar van hetzelfde boek af.
De verkoper zei dat er een foutje in het boek zit en dat
er daarvoor een erratum is gemaakt.
Die has ik niet bij mijn boek gekregen.
Even later vroeg ik ernaar bij de verkoper en ik kreeg
ook een erratum.
Jammer dat het Rijksmuseum er niet zelf op gekomen was
alle online kopers dit toe te sturen.

Erratum, pagina 507.

Deze ets had ik anders moeten missen: Rembrandt van Rijn, Christus keert terug uit de tempel met zijn ouders. Ets en droge naald. RP-P1962-32. Hele concilies zijn er gehouden in de eerste eeuwen van de kerk over de al dan niet goddelijke natuur van Christus. Naast een ets waar Christus de geleerden toespreekt in de tempel loopt hier een jongen enthousiast te vertellen aan zijn moeder over wat een kind zoal bezig houdt.

Op WereldBoekenDag werd het volgende boek thuis bezorgd

Posted on april 24, 2019 by Argusvlinder

Rembrandt x Rijksmuseum. In ruim 800 pagina’s worden 300 afdrukken van etsen, 60 tekeningen en 22 schilderijen van Rembrandt besproken. Het boek is ontworpen door Irma Boom.

Gelezen: Rembrandts Portret van een jonge man

Posted on mei 27, 2018 by Argusvlinder

Jan Six, Rembrandts Portret van een jonge man.

De ‘ontdekking’ van een Rembrandt, en dan nog wel door een
lid van de familie Six, is groot nieuws.
Maar hoe zo’n ontdekking precies verloopt blijft voor veel mensen
nogal vaag. Daarom is dit boekje zo leuk.
Het geeft een inkijkje in de kunstwereld.
Laat zien hoe moeilijk een toewijzing eigenlijk is.
Tegelijkertijd is het boekje ook een van de instrumenten
in diezelfde kunstwereld. Want Jan Six is kunsthandelaar
en hij wil aan zijn vondst natuurlijk geld verdienen.
Dit boekje moet bij een groter publiek de overtuiging brengen
dat het inderdaad om een Rembrandt gaat.
Of Jan Six er in slaagt om de lezer te overtuigen,
laat ik aan uw oordeel over. Lees het boek en misschien nog beter,
probeer het schilderij te zien.
Tot 15 juni is het te zien in de Hermitage in Amsterdam.

Kunstvaria

Posted on januari 6, 2018 by Argusvlinder

Alexander Calder, Embracing arms (Upraised arms), 1944 – 1969.

Juan Carreño de Miranda, Charles II.

Artist / maker unknown, Kota, copper, brass and wood.

Jean Béraud, Bois de Boulogne, 1893.

Rembrandt Harmensz. van Rijn, The unconscious patient (An allegory of the sense of smell), about 1624, oil on panel.

Ugo Rondinone, Seven Magic Mountains, Las Vegas, Nevada, 2016.

Mikhail Larionov, Still life with fish and flowers, 1909.

Kunstvaria

Posted on februari 13, 2017 by Argusvlinder

Het was al weer even geleden.
Maar vandaag weer een kunstvaria.

Agnolo Bronzino, St Sebastian, circa 1528 – 1529, oil on wood.

Een fantastische combinatie van tekst en een schilderij. Iraans. Charles Hossein Zenderoudi, Dje-Dha-Djou, 1975.

School of Purkhu, Kangra Rasikapriya, folio 48, Kangra, circa 1810.

Karel Appel, Untitled, 1948, gouache, tempera and pencil on paper.

Khasarpani Avalokiteshvara, parcel-gilt bronze, Tibeto-Chinese, Qianlong period, 1735 – 1796.

Lynette Yiadom-Boakye, A passion like no other, 2012, oil on canvas.

Natalia Goncharova, The cyclist, 1913.

Natan Altman, Portrait of the poet Anna Akhmatova, 1914.

Raphael, Lamentation over the dead Christ, about 1503 – 1505, oil on poplar panel.

Rembrandt Harmenszoon van Rijn, The unconscious patient ook wel genoemd: Smell (ruiken), circa 1621 – 1626, oil on panel.

Zhenwu, 16th century, bronze.

Neem en Lees

Posted on februari 8, 2016 by Argusvlinder

Met al de carnavalsactiviteiten en het niet laten doorgaan
van de Grote Optocht in Breda, zou je helemaal vergeten
dat het ook week van de poezie was.
Ik lees al niet veel fictie, dus poezie staat dan echt
ver van je af. Maar ik dacht laten we eens proberen.

Dus ik kocht:
= Rembrandt van Rijn – De mooiste gedichten over de schilder en zijn werk
Samensteller: Victor Schiferli
= Jij bent de verkeerde – en alle andere gedichten tot nu toe
Geschreven door Ester Naomi Perquin

Daarom kreeg ik:
= Neem en Lees
Geschreven door Stefan Hertmans

Het verhaal bij ‘Neem en Lees’ vind ik prachtig:
in Belijdenissen van Kerkvader Augustinus staat een verhaal
over zijn bekering. Een kind zingt buiten in de tuin en Augustinus meent
het te verstaan als ‘Neem en Lees’. Op tafel lag een boek,
hij sloeg het open en las: Vertroetel niet het vlees in begeerlijkheid.

Of er veel carnavalsvierders zijn die zich daar ik kunnen vinden
vandaag, dat vraag ik me af. Maar als opdracht om (poezie) te gaan lezen
is het erg welkom.

Laat ik maar beginnen met Neem en Lees.
Geen van de drie boekjes (je moet bij gedichten eigenlijk ‘bundels’ zeggen)
heb ik uit. Maar in alle drie heb ik al gelezen.
Bij een eerste lezing vind ik Neem en Lees het minst toegankelijk.
Al moet ik zeggen dat het eerste gedicht goed gekozen is.

Open de deur van het gedicht
Het huis is leeg.
Je zult zelf meubels moeten maken,
een kast voor onbeslapem lakens
en wat planken voor verhalen
die geen hond nog wil.

Je zult het uitzicht met je leven
moeten kleden en vuur tekenen
in gaten in de muur.

Zo gaat het eerste gedicht nog even verder.

Rembrandt van Rijn – De mooiste gedichten over de schilder en zijn werk.
Daar moet wel iets tussen zitten wat je leuk vind, verwacht ik.
Het is een soort ‘Alle 13 Goed!’.
Er staan gedichten in heel verschillende stijlen, over werken van Rembrandt
of over zijn leven.
Mij sprak het gedicht van Jan Wolkers erg aan,
het zegt net zo veel van Jan Wolkers als mens
als van zijn bewondering voor de schilder:

Aan Rembrandt

Veel lauwerkransen zijn niet nodig,
Voor redevoeringen is geen tijd,
En achteraf, ’t is overbodig,
Elk weet, dat Gij de Grootste zijn!

Kort maar bondig, recht voor zijn raap en vol overgave.

De taal van Ester Naomi Perquin vind ik het mooist.

Reincarnatie

Wil iemand in mijn benen lopen,
in mijn mond zijn woorden leggen
en in mijn handen stijve vingers
soepel strekken voor pianospel
of strelen – wie wil mij aan?

Het zal nog een avontuur zijn om alle drie de boekjes uit te lezen.
Ik kijk er naar uit!

Stefan Hertmans, Neem en Lees.

Victor Schiferli, Rembrandt van Rijn – De mooiste gedichten over de schilder en zijn werk.

De mooie omslag is van Christoph Noordzij. Ester Naomi Perquin, Jij bent de verkeerde.

Er is niet gauw te veel aandacht voor poezie. Daarom nog deze toegift.

Kunstvaria

Posted on oktober 13, 2014 by Argusvlinder

photo AiWeiweiMapOfChina2009.jpg

Ai Wei Wei, Map of China, 2009.

photo AnselmKieferTheOrdersOfTheNightDieOrdenDerNacht1996EmulsionAcrylicAndShellacOnCanvas.jpg

Anselm Kiefer, The orders of the night (Die Orden der Nacht), 1996, emulsion, acrylic and shellac on canvas.

photo BruceKatsiffTheCabinetOfDrFoto1990PlatinumPalladiumPrint.jpg

Bruce Katsiff, The cabinet of Dr Foto, 1990, platinum palladium print.

Twee werken van 1 kunstenaar in 1 Kunstvaria komt niet vaak voor.
Vandaag dus wel.

photo BruceKatsiffTheSleepOfPeace1988Printed2012PlatinumPalladiumPrint.jpg

Bruce Katsiff, The sleep of peace, 1988, printed 2012, platinum palladium print.

photo GeorgeWesleyBellowsPoolPlayerLithographCirca1921.jpg

George Wesley Bellows, Pool player, circa 1921, lithograph.

photo HenryFuseliTheThreeWitchesOrTheWeirdSistersCa1782ilOnCanvas.jpg

Henry Fuseli, The three witches or The weird sisters, circa 1782, oil on canvas.

photo PaulNashShellburstZillebeke1917ColouredChalksOnBrownPaper.jpg

Paul Nash, Shellburst, Zillebeke, 1917, coloured chalks on brown paper.

photo RembrandtHarmenszVanRijnScholarAtHisStudy1634OilOnCanvas.jpg

Rembrandt Harmensz van Rijn, Scholar at his study, 1634, oil on canvas.

photo RobertDeKeersmaeckerWachtenAcrylAndOilOnCanvas.jpg

Robert de Keersmaecker, Wachten, acryl and oil on canvas.

Indomania, de catalogus

Posted on mei 28, 2014 by Argusvlinder

Tussen half oktober 2013 en eind januari 2014
was er in Brussel een tentoonstelling met de naam Indomania.
Deze tentoonstelling is onderdeel van het 2-jaarlijkse festival
met de naam Europalia.

Europalia is een manifestatie waarbij iedere keer een land
centraal staat. Deze editie was dat India.
Europalia gaat gepaard met grote tentoonstellingen
die over het algemeen indrukwekkend en ook wetenschappelijk
bepalend zijn. De evenementen vinden meestal in Belgie plaats.
Deze editie had naast de twee hoofdtentoonstellingen
veel muziek, literatuur, dans en film en theatervoorstellingen.

De twee grote tentoonstellingen waren:
‘India belichaamd’ en ‘Indomania’.
Beide heb ik bezocht in oktober afgelopen jaar.
Een van de twee catalogussen heb ik inmiddels gelezen.

photo DSC_3724IndomaniaCatalogus.jpg

De omslag van de catalogus: John Wombwell in Indiaas kostuum met een hookah, Lucknow, circa 1790, gouache gehoogd met goud.

Ik ging in de eerste plaats voor ‘India belichaamd’,
maar bezocht ook ‘Indomania’.
‘Indomania’ met als ondertitel iets van:
van Rembrandt tot de Beatles, verraste me.
Het was een erg compleet beeld van de ontwikkeling
van de westerse kijk op India.
Wel steeds omringd met mythen, van heel beperkte kennis
van handelaren en schippers ontwikkelt het zich
naar bekende kunstenaars
die India bezoeken om er inspiratie op te doen.
De omslag van de catalogus verbeeldt onze fascinatie met India.
We willen die fantastisch rijke mogol zijn met pracht en praal
en bediendes, maar we snappen niets van wat de mensen daar drijft.

photo DSC_3726RembrandtVanRijnTweeAdelijkeMogolsCa1656-1661BruineInktEnBruinEnGrijsGewassenTekeningOostersPapier.jpg

Rembrandt van Rijn, Twee adelijke mogols, circa 1656 – 1661, bruine inkt en bruin en grijs gewassen tekening op oosters papier.

De catalogus voert in het eerste essay
(Sanjay Subrahmanyam) ons de geschiedenis door:
van 1500 tot 1900. Vierhonderd jaar voor Christus, daar begint het verhaal.
De tijd van Alexander. Er zijn dan al contacten tussen de
Griekse staat en de koninkrijken in India.
We gaan langs verzamelingen met kaarten, schilderijen, foto’s en textiel.

De essays tot aan pagina 145 gaan daar over (onderbroken door het hoofdstuk
‘Album’ met prachtige foto’s van tentoongestelde werken).
Dan volgt, met dezelfde kwaliteit, het hoofdstuk van Deepak Ananth ‘India benaderd’.
Een fantastisch beeld van kunstenaars zoals Richard Long, Roy Lichtenstein,
Le Corbusier, Brancusi, E. M. Foster, Alberto Giacometti en Robert Rauschenberg.
Hun bezoek aan India, hun interesse, hun werken, al dan niet gemaakt in India.

photo DSC_3725RobertRauschenbergBrimJammerSeries1976HoutZijdeBlik.jpg

Robert Rauschenberg, Brim (Jammer series), 1976, hout, zijde, blik.

In dit hoofdstuk trof ik de volgende quote aan (pag. 160) van Keith Sonnier:

Ik voelde me aangetrokken tot India omdat
je daar nog een cultuur ziet waar de fysieke realiteit
van het leven, het gruwelijke, het mooie en het alledaagse,
zich allemaal op de voorgrond dringen.

Verbijstend oninteressant is dan volgens mij het essay over film:
Westerse filmmakers en India, door Shanay Jhaveri.
Meer dan een simpele opsomming van films over India is het niet echt.

photo DSC_3727LucienHerveHooggerechtshofChandigarhArchitectLeCorbusier1955.jpg

Fotograaf: Lucien Herve, Hooggerechtshof Chandigarh, architect: Le Corbusier, 1955.

Gelukkig neemt men de draad dan weer op in de laatste twee essays
over twee hedendaagse kunstenaars die in India werk gemaakt hebben
speciaal voor de tentoonstelling:
Max Pinckers en Hans op de Beeck.

Alles bij elkaar een geweldige catalogus, een die over jaren
nog een inspiratiebron zal blijken te zijn.

Kunstvaria

Posted on maart 23, 2013 by Argusvlinder

photo AraPetersonBlueOrangeRoll2010WoodAndAcrylicPaint.jpg

Ara Peterson, Blue/Orange roll, 2010, wood and acrylic paint.

photo AttributedToFranciscoDeZurbaranHeadOfAMonkBlackChalkGreyWashWithTracesOfPenAndInk.jpg

Attributed to Francisco de Zurbaran, Head of a monk, black chalk grey wash with traces of pen and ink.

photo AttributedToFranciscoDeZurbaranHeadOfAMonkBlackChalkGreyWashWithTracesOfPenAndInkDetail.jpg

Detail.

photo BlueAndWhiteOvoidPorcelainJarWithSceneFromTheYuanZajuDramaTheSaviorYuchiGong14th-centuryYuanDynasty.jpg

Blue and white ovoid porcelain jar with scene from the Yuan Zaju drama ‘The savior Yuchi Gong’, 14th-century, Yuan Dynasty.

photo HowardHodgkinWetEvening2009-2012PitturaAdOlioSuLegno.jpg

Howard Hodgkin, Wet evening, 2009 – 2012, pittura ad olio su legno.

photo JanDibbetsRed1976-2012FromNewColourStudiesColourPhotographLaminatedToDibond.jpg

Jan Dibbets, Red, 1976 – 2012, from New Colour Studies, colour photograph laminated to dibond.

photo JuanFernaacutendezElLabradorStillLifeWithFourBunchesOfGrapes1630-1635OilOnCanvas.jpg

Juan Fernandez ‘El Labrador’, StillLife with four bunches of grapes, 1630 – 1635, oil on canvas.

photo LloydMartinShift2013OilMixedMediaOnCanvas.jpg

Lloyd Martin, Shift, 2013, oil mixed media on canvas.

photo PaulKleeFlorTropical1920.jpg

Paul Klee, Flor tropical, 1920.

photo RembrandtAThatchedCottageByALargeTreeAFigureSeatedOutsideAround1650.jpg

Rembrandt van Rijn, A thatched cottage by a large tree, a figure seated outside, around 1650.

Een oude boederij bij een grote boom, een persoon zit aan de deur.

Ik ben maar een leek en ken niet al deze werken.
Maar als ik zo’n beschrijvende titel tegenkom dan
probeer ik bijvoorbeeld ook even te zien
waar die figuur nu precies zit.
Dat is hieronder met fel groen aangegeven.

photo RembrandtAThatchedCottageByALargeTreeAFigureSeatedOutsideAround1650Detail.jpg

photo RembrandtSelf-PortraitWithShadedEyes1634.jpg

Rembrandt van Rijn, Self-Portrait with shaded eyes, 1634.

Deze week was er weer een zelfportret van Rembrandt in het nieuws.
Niet dit schilderij overigens.

photo RenaEffendiParargeAdrastoidesBienertNearlyExtinctTalishMountainsOfLenkoranAzerbaijanPhoto.jpg

Rena Effendi, Pararge Adrastoides Bienert, nearly extinct, Talish Mountains of Lenkoran, Azerbaijan, photo.

Bijna uitgestorven vlindersoort uit Azerbaijan, gefotografeerd door Rena Effendi.
Prachtig en past natuurlijk extra goed op de Argusvlinder.

Kunstvaria

Posted on mei 19, 2012 by Argusvlinder

Anthony Abrahams, Leaning, bronze.

Boris Dmitrievich Grigoriev, Faces of Russia, early 1920’s.

Clyde Connell, Memorial, 1955, acrylic on board glazed with oil.

Hassan Massoudy, Untitled, 2009, ink and pigments on paper.

Howard Hodgkin, Dark evening, 2011, oil on wood.

Jan Steen, The rhetorians at a window, 1662 – 1666, oil on canvas.

Jean Bourdichon, The Virgin in prayer, circa 1480, oil on panel.

Manuel Mandive, Se alimenta mi espirit, 2007, arcylic on canvas.

Matthias Stom, The supper at Emmaus, circa 1636, oil on canvas.

Meyndert Hobbema, A watermill by a woody lane, 1665 – 1668.

Pablo Picasso, Pierrot and Harlequin, 1920, pen and black ink with gouache on cream paper.

Pair of spotted horses, Pech Merle Cave, Cabrerets, France, about 25000 years old.

Rembrandt van Rijn, Scholar at his writing table, 1641.

Roger Ballen, Five hands, archival pigment print.

Roy Lichtenstein, I can see the whole room…..and there’s nobody in it!, 1961.

Vessel in the shape of a Nubian male, third to first century BC, bronze.

Dalmeyer's Volksuniversiteit, jaargang 1925, week 02

Posted on mei 17, 2012 by Argusvlinder

In de tweede week van 1925 staat een schilderij van Rembrandt centraal:

Een weinig bekende Rembrandt: Saskia als Deborah.

Op de omslag staat dat het zou gaan om Saskia als Deborah.
Ik vind het schilderij op het web als Minerva.

Deborah is een naam die in de bijbel voorkomt
en wel in het bijbelboek Rechters (Richteren).
In Rechters 4, 4-5 staat (Uit: De Nieuwe Bijbelvertaling):

In die tijd was een zekere Debora rechter over Israxebl. Deze Debora, de vrouw van Lappidot, was profetes. 5 Ze hield zitting onder de Deborapalm tussen Rama en Betel, in het bergland van Efraxefm, en daar kwamen de Israxeblieten haar hun rechtsgeschillen voorleggen.

Op het schilderij van Rembrandt zit de vrouw voor een groot boek.
Naast haar, prominent in het zicht, zijn een helm, een speer en schild te zien.
Op het schild is een afbeelding van Medusa te zien.

Debora wordt wel in verband met strijd gebracht.
Even terug naar het boek Rechters (Rechters 4, 6-7):

Debora liet Barak, de zoon van Abinoam, afkomstig uit Kedes in Naftali, bij zich komen en zei tegen hem: x91De HEER, de God van Israxebl, gebiedt u: x93Trek met tienduizend man uit de stammen Naftali en Zebulon op naar de Tabor. Dan zal ik Jabins legeraanvoerder Sisera met al zijn strijdwagens en soldaten laten optrekken tot in het dal van de Kison en hem aan je uitleveren.x94x92

Uiteindelijk vormt hoofdstuk 5 een lied van Deborah op God en de (gewonnen) strijd.

Dus ik kan de toewijzing wel plaatsen.

Nu Minerva.

Minerva is de godin van de oorlog.
Rembrandt schilderde een aantal grote portretten die goden of godinnen voorstellen:
Bellona, Flora en bijvoorbeeld Artemisia.
Het is de gouden helm, speer en schild die typisch de uitrusting zijn
van de Griekse god Pallas Athene, in het Latijn Minerva.

Op de omslag wordt gesproken over x91een weinig bekende Rembrandtx92.
De reden daarvoor is dat al vroeg in de 18e eeuw dit schilderij
in de privxe9collectie kwam van de Graaf van Somerville (Earl of Somerville).
Ook na de verkoop op een veiling in 1924 bleef het in privxe9 verzamelingen.
Later onderzoek heeft aangetoond dat dit werk op hetzelfde linnen
is geschilderd als twee andere werken van Rembrandt (ze hebben dezelfde weeffout).
Vooral de gouden helm wordt gebruikt als bewijs van identificatie.
Karel van Mander beschrijft Pallas Athene (Minerva) nadrukkelijk
met een x91glanzend gouden helmx92.
De teksten van Van Mander zijn zeker bekend geweest bij Rembrandt.
Overigens was het thema van Minerva een bekend en geliefd thema
onder de regenten van Amsterdam.
Zo is er een tekening met de naam “Minerva in her study”
in het vriendschapsalbum van Jan Six.
Minerva was overigens ook de beschermvrouwe van schilders,
misschien nog meer dan de evangelist Lucas.
Het feit dat de wapenuitrusting wat op de achtergrond
en in het donker is afgebeeld is volgens Volker Manuth en Marieke de Winkel
de reden voor de identificatie als Rebekah in 1924.
De veronderstelling dat het model voor dit schilderij Saskia is,
kan niet worden bevestigd.
Er zijn meerdere werken van Rembrandt met vrouwen met min of meer
dezelfde gelaatstrekken. Maar het zou best kunnen.

Lees ook: Rembrandtx92s Minerva in her study of 1635:
The splendour and wisdom of a goddess.
Geschreven door Volker Manuth en Marieke de Winkel.
Publicatie van galerie Otto Naumann.

Rembrandt van Rijn: Minerva, 1635, oil on canvas.

Beste schilderij van een Nederlandse kunstenaar: Rembrandt 1

Posted on mei 31, 2006 by Argusvlinder

In deze verkiezing kon Rembrandt van Rijn natuurlijk
niet ontbreken.Er zijn dan ook heel wat werken genomineerd:

Rembrandt, Zelfportret van de jonge Rembrandt

Rembrandt, Zelfportret 1628

Rembrandt, Titus aan de lezenaar

Rembrandt, Portret van Jan Six

Rembrandt, Portret van een oude man

Rembrandt, Pissende vrouwtje

Rembrandt, Het bruggetje van Jax Six

Rembrandt, De Staelmeesters

Rembrandt, David en Jonathan nemen afscheid.

Rembrandt, Aristoteles.

Rembrandt, Anatomische les

Een heel mooie verzameling,
met uitschieters naar boven (Joodse Bruidje, Zelfportret (ets) en Titus),
naar beneden (David en Jonathan nemen afscheid) en
verrassingen (Pissende vrouwtje).
Maar gelukkig zijn er in Nederland net zoveel opvattinge
nals bondscoaches.

Argusvlinder

De avonturen van de Argusvlinder

Tagarchief: Rembrandt van Rijn

Rijksmuseum at random

13 foto’s op 13 augustus

Geertje Dircx

Cultuurnacht 2020 Breda: 25 januari – de ogen van Rembrandt

Tanaka Ryōhei

Rembrandt-Velázquez. Nederlandse & Spaanse Meesters

All Rembrandts – Alle Rembrandts

Alle Rembrandts – All Rembrandts

Op WereldBoekenDag werd het volgende boek thuis bezorgd

Gelezen: Rembrandts Portret van een jonge man

Kunstvaria

Kunstvaria

Neem en Lees

Kunstvaria

Indomania, de catalogus

Kunstvaria

Kunstvaria

Dalmeyer's Volksuniversiteit, jaargang 1925, week 02

Beste schilderij van een Nederlandse kunstenaar: Rembrandt 1

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk:

Delen:

Vind ik leuk: