Dit jaar is het Werkman-jaar.
70 Jaar geleden werd Werkman omgebracht door de Duitse bezetter,
kort voor het einde van de oorlog.
Hij woonde in Groningen en vandaar dat het Groninger museum
over een prachtige verzameling beschikt, die, aangevuld met
bruiklenen, een fantastische tentoonstelling vormen.
De treinreis kost wel wat uren, zo van Breda naar het noorden,
maar het is de moeite waard.
Werkman was van beroep drukker, had een succesvolle drukkerij
en hij ontwikkelde langzamerhand steeds meer interesse voor kunst.
Toen de drukkerij in zwaar weer terecht kwam kon werkman
zich meer richten op zijn kunst.
In het begin maakte hij werken met de technieken en materialen die hij kende
om die later uit te bouwen met een inventieve sjabloontechniek.
Hij heeft ook een aantal olieverf doeken gemaakt.
De foto’s hier staan in een vreemde volgorde.
Als je het verhaal in volle context en in een historische
volgorde wilt zien, dan is daar nog vollop gelegenheid voor
in Groningen.
Er zijn twee series door Werkman gemaakt gebaseerd op
Chassidische legenden. In Groningen zijn de proefdrukken te zien,
boven de uiteindelijke uitgegeven werken.
Zie de kleine verschillen die te maken hebben met het aanpassen van
de gehanteerde techniek omdat die in eerste instantie te bewerkelijk was.
Werkman, Chassidische legenden II: De engel van den laatsten troost, 1943, sjabloon, rol en stempel op papier.
Fotograferen was moeilijk.
Er is maar beperkt licht op de tentoonstelling.
Dan valt het niet mee om foto’s uit de hand te maken.
Dat maakt mijn overzicht hier nog incompleter.
Werkman, Chassidische legenden II: Het feest der vergeving, 1943, sjabloon, rol en stempel op papier.
Werkman, S-38, Het gesprek, 1938, olieverf op doek.
Werkman, D-478, Impression of E A Poe 4 (Descent into the maelstrom), 1944, sjabloon en stempel op papier. Naast Draaideur van het postkantoor, misschien wel het mooiste werk.
In een van de vitrines werd de sjabloontechniek getoond. Hij bleek later ook op de film te zien te zijn. Links ligt het sjabloon en rechts het resultaat. De sjabloon kan meerdere malen op een werk worden gebruikt en afgewisseld met andere sjablonen, kleuren en het stempelen met letters, cijfers, grafische elementen zoals witruimte maar ook blokken hout of alledaagse voorwerpen.
De drukkerij.
H. N. Werkman, S-38, Dorpsstraat, 1927, olieverf op doek.
De foto is slecht maar dit is een voorbeeld van een werk uit zijn beginperiode. Mooi is het gebruik van stempels voor de lijnen en de blokjes en letters C (?).
Er zijn dus meer Nederlandse kunstenaars naast Van Gogh, Marc Mulders en Erik Andriesse, die zich laten inspireren door zonnebloemen.
Voor een beter overzicht ga je naar Groningen.
Er zijn overigens ook mooie sites over Werkman op het internet:
http://www.werkmanarchief.nl/
