Laatste serie Kara Walker

Dat wil zeggen van de tentoonstelling A Black hole is Everything
a Star longs to be in De Pont in Tilburg.

DSC03757KaraWalkerPrinceMcVeighAndTheTurnerBlasphemies2021VideoKleurGeluidMetOrigineleSoundtrackVanLadyMidnight

Een enkel beeld uit de film die onlangs door De Pont is aangekocht: Kara Walker, Prince Mc Veigh and the Turner Blasphemies, 2021, video, kleur, geluid met originele soundtrack van Lady Midnight.


DSC03758KaraWalkerPrinceMcVeighAndTheTurnerBlasphemies2021VideoKleurGeluidMetOrigineleSoundtrackVanLadyMidnightDSC03759KaraWalkerPrinceMcVeighAndTheTurnerBlasphemies2021VideoKleurGeluidMetOrigineleSoundtrackVanLadyMidnightTXT


DSC03760KaraWalkerFealtyAsFeint(ADrawingExercise)2019ContéCrayonOpGetintGessoPapier

Kara Walker, Fealty as feint (a drawing exercise), 2019, conté crayon op getint gesso papier.


DSC03762KaraWalkerDetailOfTrolls2012GouacheOpPapier

But call it blues if you must. Deel van een groter werk.


DSC03764KaraWalkerDetailOfNotebooks2019

Kara Walker, detail van Notebooks, 2019.


DSC03770KaraWalkerImposterSyndrome2020HoutskoolOpPapier

Kara Walker, Imposter Syndrome, 2020, houtskool op papier.

DSC03772KaraWalkerImposterSyndrome2020HoutskoolOpPapierDSC03773KaraWalkerImposterSyndrome2020HoutskoolOpPapier


De goede/slechte kant van geschiedenis

Misschien denk je: ‘Alweer een bericht over kunst van Kara Walker?’
Inderdaad.
Ik ben erg onder de indruk van het werk maar het is niet
eenvoudig. het vraagt tijd om het te doorgronden.
In deze serie staat het werk ‘The right/wrong side of history’.

DSC03744KaraWalker - NiggerDye

Ik noem dit ‘Nigger dye’ omdat dat op de afbeelding staat. Maar het zegt veel over Amerika en over Kara Walker. Het ‘N-word’ is een woord dat niet echt politiek correct is. Maar Kara Walker stoort zich daar niet aan. Geen onderwerp gaat ze uit de weg en met lange tenen houdt ze geen rekening.


DSC03745KaraWalker

Kara Walker. Deze werken liggen in De Pont in een vitrine.


DSC03746KaraWalker

Als een kunstenaar dan een boekje maakt dan trekt me dat meteen.


DSC03747KaraWalkerDSC03748KaraWalkerDSC03749KaraWalkerDSC03751KaraWalker - TheKlan


DSC03752KaraWalkerTheRightSideTheWrongSideOfHistory - Wrong

De tekst op dit werk is: ‘The wrong side of history’. Het is een van een hele set werken. Een van die andere werken heet ‘The right side of history’. Centraal is die teksten staat natuurlijk de universele discussie of mensen aan de goede kant van geschiedenis staan. In de Nederlandse context is dat bijvoorbeeld anti-nazi tijdens WOII of steun je de Oekraïne in de oorlog met Rusland. In de discussie over racisme in de Verenigde Staten is de vraag nog steeds actueel.


DSC03753KaraWalkerTheRightSideTheWrongSideOfHistory - Right

Kara Walker. The wrong/right side of history.


DSC03754KaraWalkerTheRightSideTheWrongSideOfHistory - Crusade

‘Kruistocht’ als onderwerp voor de vraag The wrong/right side of history.


DSC03755KaraWalker - AnatomischeLes

Een soort van ‘anatomische les’ maar met een heel bijzondere invulling die vragen oproept. Is dat een skelet, loopt daar iemand met een zweep, waarom die stereotype afbeelding van een vrouw (Mammy) en zie ik daar een soort van geest?


Nog een bericht met werk van Kara Walker

Er zullen nog wel een of twee berichten volgen.
Het werk is indringend, direct, soms bitter maar altijd trefzeker.

DSC03729KaraWalkerUntitled2008-2011InktHoutskoolWaterverfEnPapierknipselOpPapier - Detail

Sommige werken bestaan op zich zelf uit veel individuele lijsten. Zoals hier in Untitled uit 2011. Dit is een van die individuele lijsten met een werk uitgevoerd in inkt, houtskool, waterverf en een papierknipsel op papier.


DSC03730KaraWalkerUntitled2008-2011InktHoutskoolWaterverfEnPapierknipselOpPapier - BrownSugar

Untitled uit 2011, inkt, houtskool, waterverf en een papierknipsel op papier. Dit heeft bij mij de ondertitel ‘Brown Sugar’.


DSC03731KaraWalkerUntitled2008-2011InktHoutskoolWaterverfEnPapierknipselOpPapier - Slavveree

Untitled, 2011, inkt, houtskool, waterverf en een papierknipsel op papier. Dit heeft bij mij de ondertitel ‘Slavveree’.


DSC03733KaraWalkerUntitled2008-2011InktHoutskoolWaterverfEnPapierknipselOpPapier

Hier is de hele groep zoals het op de tentoonstelling A Black Hole Is Everything a Star Longs To Be te zien is in Tilburg bij De Pont.


DSC03734KaraWalkerUntitled2008-2011InktHoutskoolWaterverfEnPapierknipselOpPapier - ItWasFun

Untitled, 2011, inkt, houtskool, waterverf en een papierknipsel op papier. Dit heeft bij mij de ondertitel ‘It was fun’.


DSC03735KaraWalkerUntitled2011HoutskoolOpPapier

Kara Walker, Untitled, 2011. Houtskool op papier.


DSC03736KaraWalkerUntitled2011HoutskoolOpPapier - IAmNobody

Een detail er van: I am nobody!


DSC03738KaraWalker

De naam van dit werk kan ik in mijn aantekeningen niet meer achterhalen. Kara Walker.


DSC03739KaraWalker - ArtWhichIsOnlyVisibleToBlackPeople

Een van de teksten: Art which is only visible to black people (kunst die alleen zichtbaar is voor zwarte mensen).


DSC03740KaraWalker -StrangeFruit

Deze ‘Strange Fruit’ maakt er onderdeel van uit.


DSC03741KaraWalker


DSC03742KaraWalkerYesterdaynessInAmericaToday2020GrafietpotloodEnWaterverfOpPapier

Kara Waker, Yesterdayness in America today, 2020. Grafietpotlood en waterverf op papier. Een heel groot werk met een soort van klassieke opbouw. Een vertaling van de titel zou kunnen zijn ‘Nostalgie in het Amerika van vandaag’.


Kara Walker: niet voor de heel gevoelige kunstliefhebber/ster

De serie foto’s gaat verder als een verslag van mijn
bezoek aan De Pont in Tilburg.
Noem het maar een avontuur.

DSC03719KaraWalkerNextThisProblemOfPrioritizingWordsPartDateUnclear

Er hangt een serie werken waarvan voor mij achteraf niet meer duidelijk is wanneer ze gemaakt zijn. Vaak heten ze ‘No Title’, maar ik geef ze een naam op basis van dat wat afgebeeld of geschreven staat. De werken dateren soms van voor 2007. ‘Next – this problem of prioritizing words’. Door schittering van het glas heb ik besloten de afmetingen te beperken tot de centrale voorstelling. Teksten waarvan een aantal te horen zijn bij filmbeelden van de stripbar in The Sopranos.


DSC03720KaraWalkerMoviePrepDateUnclear

Kara Walker, ontwerpen voor de papieren figuren in haar films.


DSC03721KaraWalkerWeWereShowgirlsPartDateUnclear

Kara Walker, ‘We were showgirls’.


We were showgirls touring Vienna in 1898. My stage name Aphra(o)dite, nee Sarah. My colleague – Fatimah, uses her real name.
So many passers by were staring at us that day. I gave them a free look.
Fatimah didn’t approve. She never approves.

DSC03723KaraWalkerPaintingIsASeriousMatter

Kara Walker, ‘Painting is a serious matter’.


De werkwijzen van Kara Walker zijn divers: tekeningen op papier,
knipsels, film met papieren “Wajong”-poppen, mixed media en ook
rollen papier.
Hier een paar fragmenten uit de rollen die er te zien zijn:

DSC03724KaraWalkerScroll

De rollen omvatten veel afbeeldingen en teksten. Ze zijn lang.


DSC03725KaraWalkerScroll


DSC03726KaraWalkerWhiteGuysHateBeingCartoonedPartOfScroll

Kara Walker, ‘White guys hate being cartooned’.


DSC03727KaraWalkerSmellOfSuccessAndTheStenchOfPartOfScroll

Kara Walker, ‘Smell of success and the stench’.


DSC03728KaraWalkerABlackHoleIsEverythingAStarLongsToBePartOfScroll

Kara Walker, ‘A black hole is everything a star longs to be’.


De Obama cyclus

Op de tentoonstelling van Kara Walker ‘A Black Hole is Everything
a Star Longs to Be’ in De Pont in Tilburg zijn vier grote werken
te zien die de regeerperiode van Barack Obama als onderwerp hebben.

DSC03711KaraWalkerBarackObamaTormentedSaintAnthonyPuttingUpWithTheWholeBirtherConspiracy2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapierDSC03712KaraWalkerBarackObamaTormentedSaintAnthonyPuttingUpWithTheWholeBirtherConspiracy2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapier

Kara Walker, Barack Obama – Tormented Saint Anthony putting up with the Birther Conspiracy, 2019, pastel, Conté cryans en houtskool op bewerkt papier.


DSC03713KaraWalkerBarackObamaAsOtheloTheMoorWithTheSeveredHeadOfLagoInANewAndRevisedEnding2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapierDSC03714KaraWalkerBarackObamaAsOtheloTheMoorWithTheSeveredHeadOfLagoInANewAndRevisedEnding2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapier

Kara Walker, Barack Obama as Othello the Moor with the severed head of Lago in a new and revised ending, 2019, pastel, Conté cryons en houtskool op bewerkt papier.


DSC03715KaraWalkerBarackObamaAsAnAfricanWithAFatPig2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapierDSC03718KaraWalkerBarackObamaAsAnAfricanWithAFatPig2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapier

Kara Walker, Barack Obama as ‘An African’ with a fat pig, 2019, pastel, Conté cryons en houtskool op bewerkt papier.


DSC03716KaraWalkerAllegoryOfTheObamaYears2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapierDSC03717KaraWalkerAllegoryOfTheObamaYears2019PastelContéCrayonHoutskoolOpBehandeldPapier

Kara Walker, Allegory of the Obama years, 2019, pastel, Conté cryons en houtskool op bewerkt papier.


Ben niet verrast als je hier of daar een kuif of hoofd
ziet dat je doet denken aan de opvolger van Obama.
Hij is het inderdaad.
De koning van de samenzweringstheorieën en -leugens.

Kara Walker in De Pont

De tentoonstelling is indrukwekkend en tegelijk niet eenvoudig.
Daarom dat ik de indrukken van mijn bezoek aan die tentoonstelling
verdeel over een aantal berichten.

Dat geeft mij de kans meerdere malen terug te gaan naar het
materiaal dat ik heb verzameld en er iedere keer nog eens
goed naar te kijken.

Deze keer de ‘folder’.
Folder is misschien niet de juiste naam.
Ik denk, maar zo vaak bezoek ik De Pont niet, dat ze bij
iedere grote tentoonstelling een soort van introductie
ter beschikking stellen.
Vandaag neem ik daar een deel van de tekst van over.

MuseumDePontKaraWalker01

De tekst is soms iets te ronkend naar mijn smaak en de nadruk op het atelierkarakter van het werk is naar mijn gevoel niet echt nodig. De rest van de tekst is heel behulpzaam.


MuseumDePontKaraWalker02Txt

Door mijn knip- en plakwerk kan het zijn dat de letters verschillend van grootte worden. Maar het gaat om de inhoud.


MuseumDePontKaraWalker03TxtMuseumDePontKaraWalker04Txt


DSC03703KaraWalkerIAmNotMyNegro2020HoutskoolEnPastelOpPapier

Kara Walker, I am not my negro, 2020, houtskool en pastel op papier. In 2016 verscheen de film ‘I am not your negro’ en dit werk is daar een reactie op.


Op Wikipedia staat over deze documentaire:

I Am Not Your Negro (vert. Ik ben je neger niet) is een documentairefilm uit 2016, geregisseerd door Raoul Peck, gebaseerd op het onvoltooide manuscript van de Amerikaanse auteur James Baldwin Remember This House.

Verteld door acteur Samuel L. Jackson verkent de film de geschiedenis van het racisme in de Verenigde Staten aan de hand van Baldwins in de jaren ’70 opgetekende herinneringen aan burgerrechten-activisten Medgar Evers, Malcolm X en Martin Luther King Jr. met wie hij bevriend was, evenals zijn persoonlijke observaties van de Amerikaanse geschiedenis.

DSC03708Untitled2011HoutskoolOpPapier45Afb

Untitled, 2011, houtskool op papier.


Dit werk bestaat uit 48 kleinere werken op papier. Om er een klein
beetje grip op te kijken heb ik tijdens mijn bezoek een paar
individuele werken gefotografeerd.
Die volgen nu.
Ik geen een paar ervan een soort van titel op basis van of tekst
op het werk of de afbeelding zelf.

DSC03704Untitled2011HoutskoolOpPapier45AfbCurrentEvents-GoHugTheCop

Current events – Go hug the cop.


DSC03705Untitled2011HoutskoolOpPapier45AfbDSC03706Untitled2011HoutskoolOpPapier45AfbLincoln

Lincoln.


DSC03707Untitled2011HoutskoolOpPapier45AfbOf(F)course

Of (F) Course. Een afbeelding van mishandeling, een afranseling met als tekst ‘Natuurlijk’ en ‘Van koers af (van het padje af)’. Bij een lijn die je kunt interpreteren als een zweep staat ‘Maga Zine’ .


Kara Walker, bij wijze van intro

DSC03693KaraWalkerABlackHoleIsEverythingAStarLongsToBe

Kara Walker, A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be, is te zien in De Pont in Tilburg. Daar ging ik vorige week kijken. ‘bij wijze van intro’ suggereert dat ik snap wat ik gezien heb maar dat is niet de boodschap van de titel. Het is de introductie op mijn avontuur….


De tentoonstelling,
A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be,
is georganiseerd door Kunstmuseum Basel,
in samenwerking met Schirn Kunsthalle Frankfurt
en De Pont museum, Tilburg.

Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus:
‘Kara Walker – A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be,
Drawings 1992–2020′,
maar die heb ik in de museumwinkel niet gezien.
Dus voor mijn berichten kan ik daar nu niet op terugvallen.

Mijn foto’s hebben minder licht dan in andere situaties
maar dat heeft te maken met de belichting van de tentoonstelling
die waarschijnlijk die is aangepast omdat de werken
van Kara Walker bijna altijd op papier gemaakt zijn.
Papier is vaak gevoelig voor licht.
Net als in veel andere tentoonstellingruimtes zorgt het licht
voor veel spiegeling. Helaas niet alleen voor als je foto’s maakt.

Het is niet eenvoudig om de naam van het werk vast te stellen.
Deze tentoonstelling toont werk uit haar archief dat niet bedoeld
is als ‘eindproduct’, als tentoonbaar werk.
Daarom zie je vaak werk in vitrines liggen die wel bij elkaar horen
maar niet persé een naam hebben.

Ik heb ze wel een naam gegeven maar dat is alleen om ze terug
te kunnen vinden, voor privégebruik dus.
Daarnaast bestaan sommige werken uit een groter aantal
schilderingen of tekeningen op losse bladen papier.
Dat is moeilijk om hier te laten zien, maar belangrijker,
moeilijker om als één geheel te interpreteren.
Daar waar mogelijk hanteer ik de naam van het werk zoals
dat op de tentoonstelling vermeld staat.
Dat zal best wel eens fout gegaan zijn.

DSC03692KaraWalkerABlackHoleIsEverythingAStarLongsToBe

Kara Walker, dus.


DSC03694KaraWalkerIWasBornAManFebMarch2000 Overview

Dit is een deel van een vitrine. Je ziet kaarten met getypte tekst, geschreven tekst, teksten en schilderingen met verschillende technieken, soms met kleur. Wat zag ik zoal?


Getypt:

I was born a man
and became a woman quite by accident. When
I realized I had the biology for it.
this is not i

Handgeschreven:

……..Always attempting
………to
……fill these
….huge blank
..moments
..with an
….external
……form of
……..love.

Becomes so
impossible…

De puntjes in het stuk handgeschreven tekst zijn van mij.
Ik kan niet snel de tekst zo positioneren zoals de tekst
op papier staat met WordPress.

Verder daar waar een vrouw en een man staan afgebeeld
op één tekening is er geweld.

DSC03694KaraWalkerIWasBornAManFebMarch2000 DetailISelfportretAsA19thCBlackMam

Een van de tekeningen van het overzicht uit de vitrine. Er staat bij: ‘Self portrait as a 19th century black man’, February 2020.


DSC03694KaraWalkerIWasBornAManFebMarch2000 DetailII


DSC03695KaraWalkerPaperCut

Kara Walker maakt gebruik van de kniptechniek. Dat doet ze voor werk op papier maar ook in de vorm van film. Ze maakt de films op een manier die doet denken aan Wajang (vorm van poppenspel, waarin gebruik wordt gemaakt van schaduw- of lichteffecten). Dit is overigens niet een man die iets aanreikt aan een vrouw. De uiteindelijke afbeelding is veel complexer.


DSC03696KaraWalkerTimeToMakeDrawings

Vlak onder de papierknipsels liggen tekeningen en schilderingen en een kaartje. Hier toon ik twee tekeningen en het kaartje met getypte tekst.


Time to make drawings Time to draw.
love me.

make love to me. sex me up, loverboy.

DSC03697KaraWalkerFilmStill

Dit zijn een paar film stills om de knipseltechniek te zien in een film.


DSC03698KaraWalkerFilmStillDSC03699KaraWalkerFilmStill

Kara Walker schuwt het gebruik van stereotypen niet in haar werk.


DSC03701KaraWalkerGeorgiaCrackers

Deze tekening van een hoofd ligt naast een verpakking van koekjes. Die koekjes zijn te vergelijken met onze negerzoenen (denk ik).


DSC03700KaraWalkerGeorgiaCrackers

Georgia Crackers.


De tekst op de doos:

Georgia Crackers, a Southern Traditional Taste to be used in
snacks, soups, hors d’oeuvres, dips and all occasions that call for
a truly “Crackin’ Good Cracker”.

Hoe de koekjes smaken weet ik niet maar ik kan me voorstellen
dat mensen de tekst smakeloos vinden.

DSC03702KaraWalker

De eerdere knipsel is een voorbereiding van een werk waarvan op een van de afbeeldingen dit te zien is. De hand van de man verdwijnt achter in de vrouw om via haar mond een hart aan zich zelf aan te bieden.


Genoeg om over na te denken, lijkt me.

Kara Walker

Daar waar Aelbert Cuyp een echte people pleaser is
kun je dat van Kara Walker niet zeggen.
Dat heeft in de eerste plaats te maken met de onderwerpen
waar over ze haar werken maakt.

Een willekeurige beschrijving zegt het als volgt:

In her diverse practice, Kara Walker riffs on contemporary and historical mythologies of race, gender, sexuality, slavery, and violence.

Deze tekst las ik hier.
De tekst is opgesteld in het opgeklopte marketing taaltje
dat de kunstwereld gebruikt om interessant te klinken en
niet direct iedereen tegen de schenen te schoppen.

Het werk van Kara Walker gaat naar mijn gevoel minder over
‘hedendaagse en historische mythes over ras, gender, seksualiteit,
slavernij en geweld’ maar meer over rassendiscriminatie,
discriminatie van vrouwen, seksueel misbruik, slavernij en
het geweld dat onlosmakend is verbonden deze praktijken.

Dat maakt dat een bezoek aan een tentoonstelling van haar werk
niet een blij, zorgeloos evenement is.
Het is indrukwekkend, verwarrend, vermoeiend, inspirerend maar
roept tegelijk veel vragen op, zet aan tot nadenken, zet aan
tot het opzoeken van informatie, enz.
Kortom: het is hard werken.

Als een soort snuffelstage een kleine introductie.

IMG_8071KaraWalkerDePont

Afgelopen zaterdag bezocht in de tentoonstelling: ‘A Black Hole Is Everything a Star Longs to Be’ (een zwart gat is alles waar een ster naar verlangd om te zijn). Let op: bij Kara Walker is wat je ziet meestal niet wat de boodschap is. Ga op zoek naar de donkere humor, het cynisme, de rang te onthullen, te schokken, te verbazen.


Op de tentoonstelling kocht ik een boek.
Volgens mij was het boek dat verschijnt bij de tentoonstelling
niet voor handen. ‘Book of Hours’ was dat wel.
De term Book of Hours kennen we als getijdenboek.
De soort boeken waarin voornamelijk religieuze teksten staan,
geordend aan de hand van de gebeurtenissen van het kerkelijk jaar.
Bedoeld voor privégebruik, een bron van inspiratie en devotie
voor de lezer. Een genre dat in de middeleeuwen ontstond.

In het ‘Book of Hours’ staan geen teksten, alleen werken van
de kunstenares. Er is een indeling in het boek maar die
moet ik nog eens goed doornemen.
Het boek is mooi uitgevoerd en er is een soort van inlegposter.

IMG_8073KaraWalkerBookOfHours3AMVision2020

3 AM Vision. Is de afbeelding verticaal bedoeld, of horizontaal. Er is iets met de knot in haar haar en dan die handen.


De afbeelding staat ook in het boek. Dat beantwoordt de
eerste vragen:

IMG_8074KaraWalkerBookOfHours3AMVision2020

Zo kijk je naar de afbeelding en ‘de knot’ in het haar is een hoofd. Een hoofd om je goofd op te laten rusten.


Nog even naar het internet:

Kara Walker’s 3am Vision is a cut-paper work that references the Kunstmuseum Basel’s Body of the Dead Christ in the Tomb, by Hans Holbein the Younger. Unlike Holbein’s representation of Christ, Walker’s figure is not dead, but is raised slightly from her supine position, propped up at the neck by a disembodied head—a literal head rest, supporting the body of another.

Binnenkort gaat ons avontuur hier verder.

De Pont: James Turrell

Fotograferen kun je het werk van James Turell eigenlijk niet.
Toch heb ik vanmiddag twee foto’s gemaakt in museum De Pont
in Tilburg, om hier te delen met mijn bezoekers.
James Turrell maakt kunst met licht.
Heel vaak fel gekleurd licht.
Zo ook in Tilburg, in de mooie grote ruimtes die vakkundig
verduisterd zijn.
Hierdoor worden je ogen gedwongen zich steeds weer, opnieuw
aan te passen en wordt je verstand even buiten spel gezet.
In dat korte moment dat je ogen wennen aan de donkerte
en de felle vlek voor je, weet je even niet precies wat je ziet.
Op dat moment zie je alleen maar licht.
Het lukt James Turrell iedere keer weer.
Het is een zeldzame ervaring en daarom zie ik zijn werk zo graag.

 photo WP_20150731_003JamesTurrell.jpg

De namen van de werken heb ik niet opgeschreven. Misschien kan ik ze vinden op de website van De Pont. Maar dit violette werk is geen projectie. In de hoek van een grote donkere ruimte is nog een ruimte gebouwd. Daarin straalt het felle licht. Je kijkt naar die ruimte door deze ‘ruit’. Maar omdat het geen projectie op een vlak is, kijk je ergens in. Maar je ziet in het begin de achtermuur niet. De contouren van de achterliggende ruimte blijven voor je verstand verborgen. Waar komt het licht vandaan? Je hersenen kunnen het niet plaatsen en even zie je alleen een object van licht. Fantastisch!.


 photo WP_20150731_006DePontJamesTurrell.jpg

Het tweede werk dat ik heb gefotografeerd is wel een projectie. Maar niet op een vlakke wand. Er is een vlak in een hoek van de zaal een beetje naar voor geplaatst. Op die manier bereikt hij ook wel een vervreemdend effect meer niet zo als met bijvoorbeeld Wedgework III, een werk in de collectie van De Pont dat ik vandaag weer gezien heb.


Ik heb het al eerder gezegd: wat een prachtige ruimtes.
Daar zou je alleen al voor moeten gaan kijken.
de werken die je er kunt zien zijn meestal heel bijzonder.

Een paar voorbeelden: een omdat het over boeken gaat en twee
omdat de kunstenaar een ‘kunstenaar van de schaduw’ is.
Een mooie tegenstelling tot James Turrell.

 photo WP_20150731_007GuidoGeelenZondertitelVaasbeeldMetBoekenRK0151993KleiGlasVerseBloemen.jpg

Dit werk hangt in het restaurant. Guido Geelen, Zonder titel (Vaasbeeld met boeken), R.K. 015, 1993, klei , glas en verse bloemen. Hangt dicht bij een mooie Marc Mulders.


 photo WP_20150731_004ChristianBoltanskiLesBouglesDeKaarsen199312KoperenFiguurtjesOpZinkenConcoleMetWaxinelichtjes01.jpg

Dit zijn twee voorbeelden van een werk van Christian Boltanski, Les Bougles (De kaarsen), 1993, 12 koperen figuurtjes op zinken console met waxinelichtjes.

 photo WP_20150731_004ChristianBoltanskiLesBouglesDeKaarsen199312KoperenFiguurtjesOpZinkenConcoleMetWaxinelichtjes02.jpg


Beatrix Ruf: name dropping

Een nieuwe directeur bij het Stedelijk.
De introductie van de nieuwe persoon is altijd een scene uit een opera.
Drama, schimmigheid, achterklap.
Waarom niet open?
Waarom niet gewoon vertellen waarom deze persoon gekozen is en
wat zij (in dit geval Beatrix Ruf) ons wil gaan brengen.
Als ze dat niet weet, dan is het beter om dat maar gewoon te zeggen.
Zie het artikel deze week in Vrij Nederland!

Ik heb haar officiële biografie eens doorgenomen en alle kunstenaars
die ze er noemt, heb ik eens opgezocht op het web.
Eerste indruk: van de meeste kunstenaars is niet veel bekend.
Het meeste werk is erg obscure.
Veel exposities in galeries waar gewone kunstliefhebbers niet komen.
Maar laat de beelden voor zich spreken, tenslotte zijn het de werken
waar het om gaat.

Yang Fudong

Chinese fotograaf/filmer. Jonge ster in/uit China.
Maakt films, foto’s en video’s. (Vrij naar Wikipedia).
Op de website van het Stedelijk val bij een tentoonstelling in 2005/2006 te lezen:

Yang Fudong werkt in zijn films en video’s doorgaans in een narratieve trant, zonder dat daar een conventionele dramaturgie aan ten grondslag ligt. Er is geen duidelijke vertellijn. Flarden van dialogen of een commentaarstem voedt de beschouwer met rijke associaties. De protagonisten in zijn werk zijn meestal jonge mensen in afwachting van dingen die komen gaan, soms bijna grenzend aan regelrechte verveling.
In deze werken komt Fudong dicht in de buurt van de Nouvelle Vague met bijvoorbeeld Jean-Luc Godard, die ook een scherp beeld gaf van zijn generatie jonge (quasi-) intellectuelen. De collage-achtige stijl, waarin tekst, beeld en beweging onafhankelijk van elkaar zijn, heeft Yang Fudong gemeen met Godard. Hij past constant en afwisselend suggestieve picturale beelden toe zoals close ups, tableaux vivants of landschappen, met op de achtergrond gecomponeerde muziek, of een vertelstem.


Ian Wallace

Canadees kunstenaar: fotograaf en maker van conceptuele kunst. Geboren in 1943.

 photo IanWallaceJazz-StreetI-II2001.jpg

Ian Wallace, Jazz-Street I – II, 2001.


Wilhelm Sasnal

Oorspronkelijk Pools kunstenaar (1972), veelvuldig te zien in de trendy galleries. Schilder.

 photo WilhelmSasnalManAtTheControlPanel2000.jpg

Wilhelm Sasnal, Man at the control panel, 2000.


Keren Cytter

Israelisch, visueel kunstenaar: film, video installaties, performance, schetsen en foto’s.


Trisha Donnelly

Amerikaans conceptueel kunstenares geboren in 1974.

 photo TrishaDonnellyUntitled2007-08DigitalPrint.jpg

Trisha Donnelly, Untitled, 2007 – 2008, digital print.


Wade Guyton

Amerikaans conceptueel kunstenaar geboren in 1972.

 photo WadeGuytonUntitled2008EpsonUltraChromeInkjetPrintsOnLinen.jpg

Wade Guyton, Untitled, 2008, Epson ultra chrome inkjet prints on linen.


Seth Price

Israelisch multi-disciplinair, post conceptueel kunstenaar geboren in 1973.

 photo SethPriceCheapWallWithFlower2006.jpg

Seth Price, Cheap wall with flower, 2006.


John Miller

Schilder van stranden. Ik weet niet helemaal zeker
of ik de juiste John Miller gevonden heb op internet.

 photo JohnMillerSunriseOfWonderIII1931-2002OilOnCanvas.jpg

John Miller, Sunrise of wonder III, 1931 – 2002, oil on canvas.

Jaartal van het werk is bij mij onbekend.
In plaats daarvan zijn geboorte- en sterfjaar.


Richard Prince

Amerikaanse schilder en fotograaf. Werd beroemd met zijn re-foto,
een foto van een foto die werd gebruikt voor een advertentiecampagne.
Zijn carrière valt op door de hoge prijzen die voor zijn werk worden betaald.

 photo RichardPrinceUntitledCowboy1989EktacolorPhotograph.jpg

Richard Prince, Untitled (Cowboy), 1989, ektacolor photograph.


Heimo Zobernig

Oostenrijkse kunstenaar.geboren in 1958.

 photo HeimoZobernig.jpg

Heimo Zobernig.


Isa Genzken

Duitse beeldhouwster. Geboren in 1948.

Wikipedia: Genzken werkt al meer dan dertig jaar aan een veelzijdig en complex oeuvre dat bestaat uit beelden, installaties, films, video’s, schilderijen, werken op papier, foto’s en kunstenaarsboeken. Genzken werkt met vele verschillende materialen zoals hout, gips, epoxiehars, beton en vooral ook plastics en kunststoffen, maar ook met alledaagse gebruiksvoorwerpen en producten uit de consumptiemaatschappij. Met haar werk weet de kunstenares de hedendaagse realiteit op subtiele wijze maatschappijkritisch te reflecteren.

 photo IsaGenzkenBildPainting1989ConcreteAndSteel.jpg

Isa Genzken, Bild (Painting), 1989, concrete and steel


Sarah Lucas

Engelse kunstenares, geboren in 1962. Haar werk bevat visuele woordspelingen,
soms grove humor, en omvatten fotografie, collage en gevonden voorwerpen (Wikipedia).

 photo SarahLucasWhiteChapelGalleryInstallationView2013PhotographyStephenWhite.jpg

Sarah Lucas, Installation view in White Chapel Gallery, 2013 photography Stephen White.


Rosemarie Trockel

Wikipedia: Rosemarie Trockel (Schwerte, 13 november 1952) is een Duitse kunstenares. Zij is een vertegenwoordiger van de conceptuele kunst (schilder, tekenaar, beeldhouwer, video-, object- en installatiekunstenaar).

 photo RosemarieTrockelZonderTitelGewohnheitstierI1990bronsDePont.jpg

Rosemarie Trockel, Zonder titel (Gewohnheitstier I), 1990, brons, collectie De Pont.


‘Vergeten kunstenaars’ (toevoeging van Beatrix Ruf):

Lutz Bacher

Wikipedia: Cult kunstenares. De naam is een pseudoniem. De echte naam van de kunstenaar is niet bekend. Ze wordt omschreven als “Eclectisch,” “ruwe, open einde,” en “verontrustend”.

 photo LutzBacherKunsthalleZurichSnowNovember2013.jpg

Lutz Bacher, Kunsthalle Zurich, Snow, november 2013.


Bruce Connor

Wikipedia: Bruce Conner (November 18, 1933 – July 7, 2008) was een Amerikaans kunstenaar die bekend is van zijn werk in assemblage, film, schetsen, beeldhouwen, schilderen, collage, en fotografie, en andere disciplines.


Zwitserland:

Fischli & Weiss

Wikipedia: Peter Fischli en David Weiss vormden een Zwitsers kunstenaarsduo. Zij waren actief in verschillende vormen van kunst. Weiss overleed in 2012.
In 1979 begon de samenwerking tussen David Weiss en Peter Fischli. Vanaf dan handtekenen ze hun werk met F/W, zodat alle werken worden toegeschreven aan beide kunstenaars. Ze passen voorwerpen en situaties uit het dagelijkse leven aan en plaatsen ze in een artistieke context, vaak met behulp van humor en ironie. Vanaf de samenwerking in 1979 werden alle werken een combinatie van film, foto, boeken en sculpturen vervaardigd uit klei, hars en polyurethaan.
Kunsthistorici plaatsen Fischli en Weiss regelmatig onder de conceptuele kunst, maar die redenering wordt niet door iedereen gevolgd. Zeker omdat ze ook ander werk maken, kunnen ze niet in één stijl worden geduwd. Zo zijn hun films en foto’s van onstabiele constructies eerder onder te verdelen bij de assemblage. De kunstenaars hielden zich ook graag bezig met filosofische thema’s. De manier waarop objecten van doel of betekenis veranderen wanneer zij in een andere omgeving terechtkomen, intrigeert hen dermate dat zij dit thema in bijna elk werk aan bot doen komen.

 photo FischliampWeissStrangersInTheNightExchangingGlancesFromSuddenlyThisOverview1981-2006.jpg

Fischli & Weiss, Strangers in the night, exchanging glances, from ‘Suddenly This Overview’, 1981-2006.

 photo FischliampWeissMickJaggerAndBrianJonesGoingHomeSatisfiedAfterComposingICanrsquotGetNoSatisfaction.jpg

Fischli&Weiss, Mick Jagger and Brian Jones, going home satisfied after composing ‘I can’t get no satisfaction’. Foto van dezelfde tentoonstelling als de vorige foto.


Olivier Mosset

Zwitsers kunstenaar die nu in de Verenigde Staten woont en werkt.
Was in zijn jonge jaren assistent van Jean Tinguely. Was Neo-expressionist,

 photo MossetOlivierSansTitre1970HuileSurToile.jpg

Olivier Mosset, Sans titre, 1970, huile sur toile.

 photo OlivierMossetInstallationViewApril2012IndipendenzaStudioRome.jpg

Olivier Mosset, Installation view, april 2012, Indipendenza Studio Rome.


Ugo Rondinone

Zwitsers kunstenaar, geboren in 1964. Nu actief in New York. Mixed media kunstenaar.

 photo UgoRondinoneBigMindSkyInstallationView.jpg

Ugo Rondinone, Big Mind Sky installation view.


‘niet-Westers’

Christodoulos Panayitou

Dit is een kunstenaar geboren in 1978 in Cyprus.

 photo ChristodoulosPanayitouUntitledDiptychPaintingAndGoldOnWood2012.jpg

Christodoulos Panayitou, Untitled (Diptych), painting and gold on wood, 2012.


Alejandro Cesarco

Geboren in 1975 in Montevideo, Uruguay. Werkt in New York.

 photo AlejandroCesarcoAPrintedPortraitOfJulieAult2013ArchivalInkjetPrintEditionOf5.jpg

Alejandro Cesarco, A printed portrait of Julie Ault, 2013, archival inkjet print, edition of 5.

Julie Ault is een kunstenares en organisator van tentoonstellingen.


Yüksel Arslan

Turkse kunstenaar met relaties naar surrealisme.
Geboren in Istanbul in 1933. Woont in Parijs.

 photo YuumlkselArslan.jpg


Of de door mij gekozen kunstwerken recht doen aan de kunstenaars,
ik weet het niet.
Soms was er niets te vinden.
Er zullen zowel missers en winners tussen mijn selectie zitten.
Is dit wat we in Amsterdam kunnen gaan verwachten?

Van Gogh Huis: Marc Mulders en Erik Andriesse

Er is een kleine, maar heel mooie tentoonstelling
in het Vincent van Gogh Huis in Zundert.
In totaal 15 kunstwerken vullen twee kamers en een entree.
Een video toont een interview met Marc Mulders over de tentoonstelling.
Het filmpje is ook te zien op YouTube:

 photo DSC_3117ErikAndriesseZonnebloem1987AcrylOpPapier01.jpg

Erik Andriesse, Zonnebloem, 1987, acryl op papier.

Erik Andriesse (1957 – 1993)
Schilder en tekenaar van bloemen, schelp en dier,
in verbondenheid met de natuur, en zo werkte hij dan ook
in de voetsporen van Vincent van Gogh.
Hij was de eerste hedendaagse kunstenaar
die een solotentoonstelling kreeg
in het Van Gogh Museum Amsterdam in 1988.

 photo DSC_3117ErikAndriesseZonnebloem1987AcrylOpPapier02.jpg

Erik Andriesse, Zonnebloem (detail), 1987, acryl op papier.


 photo DSC_3118MarcMuldersZonnebloemenInBloemenakker2013OlieOpDoek.jpg

Marc Mulders, Zonnebloemen in bloemenakker, 2013, olie op doek.

Marc Mulders (1958)
Schilder, aquarellist, fotograaf en glazenier.
Hij exposeerde solo onder meer in het Stedelijk Museum Amsterdam,
De Pont Tilburg, Frans Hals Museum Haarlem en Van Abbemuseum Eindhoven.
Voor deze expositie schilderde hij een reeks nieuwe abstracte doeken
van zonnebloemen in de bloemenakker rondom zijn atelier in Baest.


Zonnebloemen: Erik Andriesse + Marc Mulders

Op deze expositie toont Marc Mulders oude en nieuwe schilderijen
van zijn geliefde motief: de zonnebloem.
De liefde voor dit onderwerp deelt hij niet alleen
met Vincent van Gogh,
maar ook met zijn vroegere schildersvriend Erik Andriesse.


 photo DSC_3119MarcMuldersZesZonnebloemenNr31995OlieOpDoek.jpg

Marc Mulders, Zes zonnebloemen nr 3, 1995, olie op doek.


 photo DSC_3120MarcMuldersZonnebloemenInBloemenakker2013OlieOpDoek.jpg

Marc Mulders, Zonnebloemen in bloemenakker, 2013, olie op doek.


 photo DSC_3121ErikAndriesseZonnebloem1992AquarelPastelInktOpPapier.jpg

Erik Andriesse, Zonnebloem, 1992, aquarel, pastel, inkt op papier.


 photo DSC_3122ErikAndriesseTweeZonnebloemen1980ndash1990AcrylOpDoek.jpg

Erik Andriesse, Twee zonnebloemen, 1980 – 1990, acryl op doek.

 photo DSC_3123ErikAndriesseTweeZonnebloemen1980ndash1990AcrylOpDoekDetail01.jpg

Erik Andriesse, Twee zonnebloemen, 1980 – 1990, acryl op doek (detail).

 photo DSC_3123ErikAndriesseTweeZonnebloemen1980ndash1990AcrylOpDoekDetail02.jpg

Erik Andriesse, Twee zonnebloemen, 1980 – 1990, acryl op doek (detail).


 photo DSC_3126MarcMuldersDetail.jpg

Marc Mulders, Detail.

 photo DSC_3126MarcMuldersDetailEnkeleVerfstreken.jpg

Marc Mulders, Detail, verfstreken.


 photo DSC_3127MarcMuldersZonnebloem.jpg

Marc Mulders, Zonnebloem.


 photo DSC_3128ErikAndriesseTekeningenInTheCompleteVanGoghJanHulsker1980ndash1990DiverseTechniekenOpPapier.jpg

Erik Andriesse, Tekeningen in ‘The complete Van Gogh’, Jan Hulsker, 1980 – 1990, diverse technieken op papier.


Ai WeiWei

Ai WeiWei (met twee hoofdletters W is leuker).
Deel twee van mijn serie foto’s van de tentoonstelling in de Pont.

Ai WeiWei, Grapes, 2010.

Ai WeiWei, 5000 kilo sunflower seeds, 2010.

Sunflower Seeds bestaat uit miljoenen kleine beeldjes, ogenschijnlijk identiek, maar stuk voor stuk met de hand gevormd en beschilderd. Dit zijn twee kleinere versies van het werk waarmee Ai, toen hij het in 2010 voor het eerst toonde in Tate Modern, beroemd werd bij het grote publiek. De zonnepitten hebben meerdere betekenissen voor het Chinese volk. Ze dienen niet alleen als voedsel, maar hadden tijdens de culturele revolutie ook een symbolische lading. Nadat Mao Zedong zich de zon als persoonlijk symbool had toegexebigend, werd het Chinese volk vergeleken met zonnebloemen, die vol bewondering opkeken naar de grote roerganger. De duizenden zaden, die op de tentoonstelling versmelten tot een grijs tapijt, zijn echter van porselein. Dat gegeven roept nog een beeld op: dat van 1600 arbeiders in Jingdezhen, de porseleinhoofdstad van China, die een jaar lang elk van de miljoenen vormpjes hebben genomen en er met een paar grijze penseellijntjes zonnebloempitten van hebben gemaakt.

Ai WeiWei, 5000 kilo sunflower seeds, 2010.

Ai WeiWei, 5000 kilo sunflower seeds, 2010.

Ai WeiWei, Rock, 2009 – 2010.

Ai WeiWei, Rock, 2009 – 2010.

Ai WeiWei, Tree, 2009 – 2010.

De catalogus schrijft hierover een mooi verhaal over materie en vorm.
Hierbij gaat hij terug op een idee van Aristotelis over materie (grondstof)
en vorm (een ding). Een vorm bestaat altijd uit materie.
De vorm is belangrijker dan materie. immers materie heeft slechts potentie
(heeft de mogelijkheid iets te worden) terwijl een vorm actualiteit heeft (er is).
Hier is het materiaal van dode bomen gebruikt als bouwstenen om
de vorm ‘boom’ te maken.
Iets wat eens een vorm had (de boom voor zijn sterven) is nu tot materie geworden
omxa0dan weer gebruikt te worden een vorm te maken.
Echter iedereen die naar de boom kijkt, ziet en weet dat het geen boom is.
Op zijn best lijkt het op een boom.

Ai WeiWei, Forever, 2003.

Ai WeiWei, Forever, 2003 (From the inside / Van binnen uit gezien).

Ai WeiWei, Grapes, 2010.

In De Pont staan ook altijd werken van andere kunstenaars naast
en door de speciale tentoonstelling.
Hier nog een paar werken die hier niet eerder te zien waren:

Paul Panhuyzen, Eight double sodukos, 2010.

Paul Panhuyzen, Sudokus, 2011.

Jan Dibbets, Four windows, 1991.

Thomas Schutte, Grosse geister, 1997.

Guido Geelen, Zonder titel, 1995.

Als een Chinees landschap op een wandschildering, met koeien en een herder.

Marlene Dumas, Black drawings, 1991 – 1992.

Ai WeiWei in De Pont

Bij de tentoonstelling van Ai WeiWei in De Pont in Tilburg
is via de website van De Pont een catalogus te downloaden.
De charismatische Ai WeiWei staat met een portretfoto op de omslag.

De man weet heel goed hoe hij met de moderne media moet omgaan.
Daar is niets mis mee. Het maakt hem effectiever dan andere.
In de catalogus worden een aantal werken van hem besproken
vergezeld van afbeeldingen.
Die herhalen wij natuurlijk hier.
De catalogus kwam tot stand in een samenwerkingsverband
tussen het Louisiana Museum of Modern Art en De Pont.

De tentoonstelling probeert de diversiteit van de vormen
die Ai WeiWei gebruikt te laten zien, en
ook de verschillende boodschappen die hij heeft.
Een deel van die boodschappen zijn direct gericht
tegen het huidige Communistische regime in China
maar andere werken zijn in het geheel niet politiek,
maar sociaal en maatschappelijk betrokken.

De catalogus is Engeltalig.
Dat is jammer want hij is daardoor niet voor iedereen toegankelijk.
De werken in de catalogus zijn:

Ai WeiWei, Hanging man in porcelein, 2009.

Dit werk, waarin de contouren van het gelaat van Marcel Duchamps
te herkennen zijn, is een eerbetoon aan een van zijn inspirators.

Ai WeiWei, Forever, 2003.

‘Forever’ is het merk van de fietsen die gebruikt zijn voor dit werk.
Fietsframes die gebruikt worden als een soort ready-made.

In navolging van of kritiek op Vladimir Tatlin maakte Ai WeiWei dit werk.
De Russische architect/ontwerper Tatlin ontwierp een gebouw van wel 400 meter hoog.
Het zou de zetel worden van de Communistische Internationale.
In de jaren ’20 van de vorige eeuw, kort na de Russische revolutie
stond het geloof in eigen kunnen in Rusland bij sommige op de maximale stand.
Dit gebouw zou gemaakr worden van moderne materialen: staal, glas enz.
Het moest groter en dynamischer zijn dan de Eifeltoren, dat Westers synbool van moderniteit.
Ai Weiwei maakt een soort replica. in plaats van glas gebruikt hij kristallen
die je doet denken aan protserige kroonluchters en Westerse weelde.

Ontwerp van de toren van Tatlin.

Ai WeiWei, Rock, 2009 – 2010.

Ai WeiWei, Tree, 2009 – 2010.

In de volgende blog volgen de foto’s die ik vandaag gemaakt heb.

Howard Hodgkin: Time and Place

De reden waarom ik afgelopen zondag naar De Pont in Tilburg ging
was de tentoonstelling Time and Place met werken van Howard Hodgkin.
De tentoonstelling loopt van 2 oktober 2010 tot en met 16 januari 2011.

Eerlijk gezegd was ik vooral onder de indruk van het museum.

Op de tentoonstelling is een interview te zien met Howard Hodgkin.
Dat interview zegt veel over de kunstenaar en zijn werk.
Misschien niet eens door wat hij zegt maar vooral door de manier waarop.
Howard Hodgkin spreekt langzaam. Heel langzaam.
Niet zozeer bedachtzaam, maar langzaam.
Als je dan hoort dat de man expressionistisch werk maakt
verwacht je juist een bron van energie te gaan zien.
Extravert, druk, veel geluid.
Maar dat is niet zo.
En dat zie je ook terug in zijn werk.
Vaak wordt er door hem jaren aan een werk gewerkt
maar dat is niet altijd aan de werken af te zien.
Het kleurgebruik is helder, mooi.

Om meer grip op het werk te krijgen volgt hier een citaat
uit het kwartaalbericht van De Pont (najaar 2010):

De Franse filosoof Merleau Ponty heeft ooit over Cxc3xa9zanne geschreven dat deze schilder niet het resultaat maar de activiteit van het waarnemen in verf probeerde te vatten. Over Hodgkin zou je kunnen zeggen dat hij niet het herinnerde beeld, maar de herbeleving ervan wil schilderen.

De Pont, kwartaalbericht, Howard Hodgkin, Time and place


De aankondiging van de tentoonstelling.


Een vaak getoond werk van Howard Hodgkin: Leaf (blad). Een klein werk.


Howard Hodgkin.


Howard Hodgkin.


Howard Hodgkin, Home home on the range, 2001-2007.


Howard Hodgkin, Where the deer and the antilope play, 2001 – 2007.

De titels van een aantal van zijn werken zijn prachtig, zoals hier:
‘Waar het hert en de antiloop spelen’.


Howard Hodgkin, Lawn, 2009.


Howard Hodgkin, Blood, 2005 – 2010.



 

De Pont

De Pont is een prachtig museum van Moderne kunst in Tilburg.
Ik kom van Breda en dus is alles uit Tilburg slecht.
Maar voor wat betreft De Pont is dat zeker niet het geval.
Deze voormalige wolspinnerij is een geweldig museum voor moderne kunst
met een prachtige collectie.
Ik ging er gisteren naar toe voor een tentoonstelling maar
vandaag sta ik eerst eens stil bij een eerste serie foto’s
over de vaste collectie van het museum.


De aankondiging van De Pont. Het museum heeft een mooie parkeerplaats voor de deur.


Het museum.


Naast kleinere ruimtes beschikt het museum ook over een hele grote ruimte die prachtig wordt ingedeeld in kleinere zalen. Het dak is deels van glas en er komt dus veel natuurlijk licht naar binnen.


Marien Schouten, De Groene Kamer/Slang, 2000 – 2002, Marien Schouten, Beeld met stammen, 2003.

In een mooie ruimte met groene tegels staat
een bijzonder keramisch beeld.

Marien Schouten, De Groene Kamer/Slang, 2000 – 2002
Marien Schouten, Beeld met stammen, 2003

De wanden van Marien Schouten’s monumentale Groene Kamer zijn bekleed met groen geglazuurde tegels die de kunstenaar tijdens een werkperiode bij het Europees Keramisch Werkcentrum in ’s Hertogenbosch maakte. In deze tijd ontstond ook een reeks keramische beelden: grote amorfe koppen, die in ruwe vormen zijn gemodelleerd. Schouders, hals en hoofd tekenen zich af in een bonkige anatomie. De groene glazuurlaag versterkt de indruk van een organische groeivorm die de beelden gestalte geeft. Rudi Fuchs schreef ooit over de ‘schilderkunstige ruimte’ in het werk van Schouten, die wordt gekenmerkt door ‘een labiel evenwicht tussen orde en de overwoekering daarvan, door gewicht van kleur en vorm, tussen regelmatig ritme en ornament, beheersing en verstoring’.


Angela Bulloch, Lanzarote, 2006.

Angela Bulloch, Lanzarote, 2006

Het werk van Angela Bulloch is complex en veelzijdig: licht- en geluidswerken, tekenmachines, interactieve installaties, fotoseries, videoprogramma’s en tekstwerken. Maar achter de diversiteit van vorm, techniek en presentatie zit altijd een gerichte belangstelling voor maatschappelijke en sociale structuren en systemen. Net zomin als deze processen en gedragingen een statisch karakter hebben, heeft haar werk geen vast vorm of volgorde. Het meest bekend zijn haar Pixel Boxes: houten of aluminium kubussen in verschillende maten, waarvan een zijkant uit een beeldscherm bestaat. De schermen lichten bij afwisseling op met een monochroom kleurvlak. De kleurbeelden die zo ontstaan zijn feitelijk de kleinste digitale beeldeenheden (pixels) afkomstig uit bestaand film- en videomateriaal. De pixelpatronen liggen ook ten grondslag aan grote wandschilderingen van regelmatig geordende kleurvlakken, zoals op deze muur in De Pont.

 


Gerhard Richter, Abstraktes Bild (784/1-120), 1992.

Gerhard Richter, Abstraktes Bild (784/1-120), 1992

Gerhard Richter is bekend als een schilder die op veel verschillende manieren werkt. Abstraktes Bild laat hiervan een aantal aspecten zien. Opvallend is de strakke vlakverdeling die zowel wordt bepaald door het raster van de kleurbanen op de 120 schilderijtjes als door het rechte patroon van de tussenruimte. De kleurbanen zijn ontstaan doordat Richter de opgebrachte verf weer gedeeltelijk heeft afgeschraapt. De regelmaat van de handeling is zichtbaar in de verfsporen. Toch gaat het Richter niet om de expressie van een persoonlijk handschrift. Hij onderzoekt de vele mogelijkheden die de schilderkunst nog altijd te bieden heeft. Hij maakt ook veel figuratieve schilderijen waarop foto’s het uitgangspunt vormen. Maar door de foto’s onscherp na te schilderen maakt hij van een realistisch beeld een schilderij waarin de grens tussen abstract en figuratief letterlijk is vervaagd.

Gerhard Richter, Abstraktes Bild (784/1-120), 1992 (detail).


Luc Tuymans, Bathroom, 1996.jp.


Marlene Dumas, The First People (I-IV), 1991.

Marlene Dumas, The First People (I-IV), 1991

Het werk van Dumas gaat vaak over de spanning tussen kijken en bekeken worden en over het problem van interpretatie. Ze werkt naar bestaande afbeeldingen die ze verzamelt in een persoonlijk beeldarchief. Het beeldmateriaal weerspiegelt maatschappelijke codes die onze manier van kijken bepalen. Bijvoorbeeld in The First People uit 1990, dat uit vier manshoge babyportretten bestaat. In de commentaren op het werk overheerst de mening dat de kinderen onwaarschijnlijk lelijk zijn. De sterk vergrote weergave van hun lichamen wordt door velen als schokkend ervaren. De reacties lijken onbewust beinvloed door het clichebeeld van de blije ‘reclamebaby’. Deze schilderijen van Dumas zijn eigenlijk juist behoorlijk realistisch door enkele imaginaire ingrepen, zoals de toegepaste schaalvergroting en de techniek waarmee zij met details omgaat. ‘Het moederschap is een schok’, zegt Dumas, ‘omdat je je niet hebt gerealiseerd hoe baby’s er in werkelijkheid uitzien’. Haar ‘eerste mensen’ drukken wellicht iets van die confrontatie uit.

 


Marc Mulders, Roosvensters I. II, III, 1999.

Marc Mulders, Roosvensters I. II, III, 1999

Het oeuvre van Marc Mulders wordt bepaald door wat misschien wel het grote thema in de kunstgeschiedenis is: de eeuwige cyclus van leven en dood. De uitdrukking van leven en sterven, dood en herrijzenis, heeft in de westerse schilderkunst lange tijd centraal gestaan en Mulders plaatst zichzelf bewust in die traditie. In reeksen schilderijen werkt hij deze htematiek uit en verkent hij de picturale mogelijkheden ervan. Daarbij is zijn werkwijze geenszins objectief of puur observerend, maar uiterst betrokken en geladen met betekenissen.Schilderen betekent voor Mulders inleving, en zijn expressieve, pasteuze schilderijen zijn de weerslag van zijn worsteling met zowel de onderwerpen als met de materie waarin hij deze transformeert. Want uiteindelijk gaat het hem erom dat de cyclus van leven en dood zich ook in het schilderij voortzet, dat de verf van dode materie tot levend beeld wordt.

Marc Mulders, Roosvensters I. II, III, 1999 (Detail).


Anton Henning, Blumenstilleben No 388, 2008.

Anton Henning, Interieur/Interior No. 15, 1998

Het werk van Henning kenmerkt zich door een eclectisch gebruik van allerlei voorstellingen, motieven en citaten. Abstractie en figuratie wisselen elkaar af en lopen soms letterlijk in elkaar over. Bloemstillevens worden zwierige arabesken, interieurs zijn geschilderd in uitbundige kleurvlakken, landschappen en naakten zijn ouderwets realistisch en hebben tegelijk Hennings onmiskenbare handschrift en kleurrijke patronen. Dikwijls schildert hij meerdere versies van een voorstelling of laat hij bepaalde voorstellingen terugkomen als een schilderij-in-een-schilderij. Het is duidelijk dat het hem vooral om het plezier van het schilderen gaat. Met name in abstracte schilderijen (interieurs) bereikt Henning fascinerende resultaten met zijn composities van kronkelende kleurbanen en wervelende patronen, die ‘trompe-l’oeil’ geschilderd lijken. Met hun draaikolkpatronen roepen de schilderijen psychedelische ‘jaren-zeventig’-interieurs in herinnering en vormen ze een geheel eigen ruimte vol kleur en beweging.

Anton Henning, Interieur/Interior No. 15, 1998.