In duisternis sluit ik de Boekenzoo-reeks af

De tentoonstelling is voorbij dus is het zaak
om ook mijn reeks Boekenzoo niet te lang te laten doorlopen.
Ik pak de draad op bij de insekten.

DSC04303HuisVanHetBoekBoekenzooGetijdenboekNederlandsHandschriftZuidelijkeNederlandenCa1525InsectenInDeMarge

Getijdenboek in het Nederlands. Het betreft een handschrift uit de Zuidelijke Nederlanden. Circa 1525. Insecten in de marge; en wat voor een marge!


DSC04305HuisVanHetBoekBoekenzooOlausMagnusHistoriaeDeGentibusSeptentrionalibusJoannesBellerusAntwerpenCa1571

De verhalen met allerlei monsters doen de ronde en blijven dat doen. Olaus Magnus, Historiae de gentibus septentrionalibus is een boek met dergelijke verhalen en afbeeldingen. Joannes Bellerus is de drukker van deze versie uit Antwerpen. Circa 1571. Het origineel verscheen in 1555 en Wikipedia vermeldt bijvoorbeeld dat in 1822 Sir Walter Scott er nog verwijzigen naar maakt. Dus met recht een gezaghebbend monument.


DSC04306HuisVanHetBoekBoekenzooOlausMagnusHistoriaeDeGentibusSeptentrionalibusJoannesBellerusAntwerpenCa1571

Dit zeemonster verwerkt even een heel schip!


DSC04307HuisVanHetBoekBoekenzooOlausMagnusHistoriaeDeGentibusSeptentrionalibusJoannesBellerusAntwerpenCa1571

Woorden schieten tekort.


DSC04309HuisVanHetBoekBoekenzooMoederaap

Apenliefde van een moederaap ging wel heel ver.


DSC04310HuisVanHetBoekBoekenzooJoostVanDenVondelVorstelijckeWarandeDerDierenSWybrantszJBlomAVinckADOossaenAmsterdam1682

Ook Vondel heeft er zo ideeen over: Joost van den Vondel, Vorstelijcke warande der dieren, Sander Wybrantsz, Jan Blom, Andries Vinck, en Aert Dircksz. Oossaen zijn de drukkers in Amsterdam in 1682.


De hele titel schijnt dan te zijn:
Vorstelijcke warande der dieren : waer in de zeden-rijcke philosophie,
poëtisch, morael, en historiael, vermakelijck en
treffelijck wort voorgestelt:
met exempelen uyt de oude historien, in prose;
ende Uytleggingen, in Rijm verklaert,

InterntVersieVorstelijckeWarande

Die lange titel las ik op deze copie die op internet te vinden is. Daar kun je ook een beetje uit opmaken waarom er zoveel namen bij de drukkers/uitgevers staan.


Terug naar de moederliefde bij apen:

DSC04311HuisVanHetBoekBoekenzooJoostVanDenVondelVorstelijckeWarandeDerDierenSWybrantszJBlomAVinckADOossaenAmsterdam1682


DSC04312HuisVanHetBoekBoekenzooFransCoenenJrInDuisternisIllustratorFerdinandHartNibbrigUitgLJVeenAmsterdam1902VleermuisOpDeBand

Dit is dan het laatste boek en de laatste afbeelding die ik heb vastgelegd. Er was nog veel meer te zien. Ik heb er veel plezier aan beleefd: Frans Coenen jr: In duisternis. Illustrator: Ferdinand Hart Nibbrig. Uitgever: LJ Veen, Amsterdam, 1902. Vleermuis op de band.


DSC04313HuisVanHetBoekBoekenzooFransCoenenJrInDuisternisIllustratorFerdinandHartNibbrigUitgLJVeenAmsterdam1902VleermuisOpDeBand


Krokodil eet man (Boekenzoo 12)

De reptielen kwamen aan het eind van de
tentoonstelling aan de beurt.

DSC04291HuisVanHetBoekBoekenzooBestiariumLatijnHandschriftWestFrankrijkCa1450DSC04292HuisVanHetBoekBoekenzooBestiariumLatijnHandschriftWestFrankrijkCa1450

Nog een verzameling met bijzondere afbeeldingen. Het verhaal dat er bij kwam over de tranen kende ik nog niet. Huis van het Boek, Boekenzoo, Bestiarium (Latijn), handschrift, West-Frankrijk, circa 1450.


DSC04293HuisVanHetBoekBoekenzooKrokodillentranen

Krokodillentranen als lokmiddel om een prooi dichtbij te krijgen.


DSC04295HuisVanHetBoekBoekenzooSpeculumHumanaeSalvationisHandschriftKeulenCa1450EvaMetDeSlang

Verveolgens was er aandacht voor de slang. Die komt al in het begin der tijden, in het scheppingsverhaal in de bijbel voor. Niet positief. Hier in Speculum Humanae Salvationis, een handschrift uit Keulen, circa 1450: Eva met de slang.

DSC04296HuisVanHetBoekBoekenzooSpeculumHumanaeSalvationisHandschriftKeulenCa1450EvaMetDeSlang

De andere afbeeldingen, elk boven een kolom tekst, vond ik ook interessant al hebben die niets met dieren te maken. Maar ze komen denk ik allemaal wel uit Genesis.


DSC04298HuisVanHetBoekBoekenzooSpeculumHumanaeSalvationisHandschriftKeulenCa1450EvaMetDeSlang

God als matchmaker (?).


DSC04299HuisVanHetBoekBoekenzooSpeculumHumanaeSalvationisHandschriftKeulenCa1450GodScheptEva

God schept Eva uit Adam (?).


DSC04300HuisVanHetBoekBoekenzooSpeculumHumanaeSalvationisHandschriftKeulenCa1450LucifertWordtVerstotenMisschien

Van deze afbeelding ben ik het mist zeker van de betekenis maar ik denk dat Lucifer wordt verstoten uit de hemel naar de hel (?). Terug naar de dierentuin. Nog een slang.


DSC04301HuisVanHetBoekBoekenzooBibliaPauperumArmenbijbelLatijnBlokboekNederlanden1466

Een deel van de afbeelding heb ik een beetje schoon gemaakt. Niet in het echt natuurlijk maar op een foto kan dat eenvoudig. Zo wordt de afbeelding misschien iets duidelijker. Weer Eva en de slang. Hier blijft de slang een dier en niet zoals op de vorige afbeelding een slang met vrouwenhoofd (!). De slang heeft wel slinkse gelaatstrekken. God overziet het schouwspel vanuit de boom. Eva heeft niet een maar zelfs twee appels. Biblia Pauperum (Armenbijbel), latijn, Blokboek, Nederlanden, 1466.


Leids Dagblad: restauratie oudste boek in Nederlandse collectie

ElizaJacobiCodex01Kop

Het is niet echt nieuws. Het artikel waar deze kop vandaan komt is al verschenen op 7 november 2020. In het artikel vertelt Eliza Jacobi over het handschrift dat bekend staat onder de aanduiding ‘AMS 9’ en de restauratie die ze daar op kon uitvoeren. Eerder vertelde ik daar al over naar aanleiding van een presentatie/lezing vanuit het Rijksmuseum Van Oudheden in Leiden. ‘RMO restaureert oudste complete papyrus boek’, de twee woorden ‘oudste’ en ‘complete’ vatten de nieuwswaarde samen.


ElizaJacobiCodex01 5Web

Het artikel is niet beschikbaar op de web site van de krant. Als je het wilt lezen moet je een abonnement nemen. Beetje vreemd. Gelukkig had ik toegang tot een krantenknipsel.


ElizaJacobiCodex02TextElizaJacobiCodex03 01TextElizaJacobiCodex03 02TextElizaJacobiCodex04 01TextElizaJacobiCodex04 02TextElizaJacobiCodex05TextElizaJacobiCodex06TextElizaJacobiCodex07 01TextElizaJacobiCodex07 02Text


AMS 9 04 01

Dit is een pagina uit de codex. Er is een serie foto’s beschikbaar op de website van het RMO. Let op de linker hoek van de pagina, onderaan.


AMS 9 04 02

Dit is die hoek. Je ziet de restauraties zitten, door de verkleuring bijvoorbeeld. Helaas ontbreekt bij de foto’s het verhaal. Je weet nu niet of dit een foto is van voor of na de restauratie.


AMS 9 04 03

Maar de foto’s tonen wel de strookjes perkament (die hier verticaal lopen) die samen de pagina zijn gaan vormen. Je ziet ook dat er ook in de 6e eeuw al versieringen in en bij de tekst werden aangebracht. Tegelijk zie je dat het vertalen en analyseren van de tekst geen kleine klus is en heel wat ervaring vraagt.


Als je wat meer informatie en/of meer foto’s wilt zien
dan zijn er een paar websites waar je terecht kunt:
= De Instagram-pagina van het RMO;
= De universiteit van Würzburg, de Julius-Maximilians-Universität,
heeft een website over magische teksten in het kader van een
researchproject dat al een paar jaar loopt. In een van de
artikelen wordt deze codex beschreven;
= De collectiepagina van de codex van het RMO, met foto’s;
= het boek van J.A. Szirmai, The archaeology of Medieval bookbinding
(Aldershot 1999) pag. 34, 37, 41, 43, fig. 3.3 en 3.8. Dat pluis ik
nog verder uit want dit boek heb ik.
= In “Egyptische Magie”, (Leiden 2010), pagina 169 – 171,
geschreven door Maarten Raven (oud-conservator Egypte RMO)
vind je een vertaling van de brief van Jezus aan Abgar,
die ook in deze codex is opgenomen. Ook dit pluis ik
nog verder uit want dit boek heb ik gekocht;
= Een complete Engelse vertaling: Meyer, Marvin W., and Richard Smith.
Ancient Christian Magic: Coptic Texts of Ritual Power.
Princeton (New Jersey): Princeton University Press, 1999, no. 134, pp. 311-322.

Hoi

In eerste instantie was ik wat teleurgesteld over de respons
op mijn oproep mee te schrijven aan een manuscript.
Misschien was het woord ‘manuscript’ een beetje afschrikwekkend.
Maar nu ik de 9 ‘inzendingen’ gelezen en bekeken heb, ben ik
eigenlijk heel tevreden.
Prachtige tekeningen en een quote van Yeats (!).

IMG_2428EenVisInHetWater


IMG_2429BeYourself

Be yourself, be you! Een hart onder de riem.


IMG_2430DeMeesteBezoekers

Hier lees je tussen de regels iets van mijn initiële teleurstelling.


IMG_2431IKKECastAColdEye

Iemand die de uitdaging oppakt. Waarschijnlijk is het een tweede persoon die het citaat van Yeats (Nobelprijs voor de literatuur) er aan toevoegt: “Cast a cold eye/On life / On death/Horseman pass by”.


Hieronder vind je het hele gedicht.
Hier moet ik nog even voor gaan zitten.
Maar dit geeft vast genoeg inspiratie voor een reactie.
Dat geldt trouwens voor alle tekeningen en teksten.

Under Ben Bulben, William Butler Yeats (1939)

I

Swear by what the sages spoke

Round the Mareotic Lake

That the Witch of Atlas knew,

Spoke and set the cocks a-crow.

Swear by those horsemen, by those women

Complexion and form prove superhuman,

That pale, long-visaged company

That air in immortality

Completeness of their passions won;

Now they ride the wintry dawn

Where Ben Bulben sets the scene.

Here’s the gist of what they mean.

II

Many times man lives and dies

Between his two eternities,

That of race and that of soul,

And ancient Ireland knew it all.

Whether man die in his bed

Or the rifle knocks him dead,

A brief parting from those dear

Is the worst man has to fear.

Though grave-diggers’ toil is long,

Sharp their spades, their muscles strong.

They but thrust their buried men

Back in the human mind again.

III

You that Mitchel’s prayer have heard,

“Send war in our time, O Lord!”

Know that when all words are said

And a man is fighting mad,

Something drops from eyes long blind,

He completes his partial mind,

For an instant stands at ease,

Laughs aloud, his heart at peace.

Even the wisest man grows tense

With some sort of violence

Before he can accomplish fate,

Know his work or choose his mate.

IV

Poet and sculptor, do the work,

Nor let the modish painter shirk

What his great forefathers did.

Bring the soul of man to God,

Make him fill the cradles right.

Measurement began our might:

Forms a stark Egyptian thought,

Forms that gentler Phidias wrought.

Michael Angelo left a proof

On the Sistine Chapel roof,

Where but half-awakened Adam

Can disturb globe-trotting Madam

Till her bowels are in heat,

Proof that there’s a purpose set

Before the secret working mind:

Profane perfection of mankind.

Quattrocento put in paint

On backgrounds for a God or Saint

Gardens where a soul’s at ease;

Where everything that meets the eye,

Flowers and grass and cloudless sky,

Resemble forms that are or seem

When sleepers wake and yet still dream.

And when it’s vanished still declare,

With only bed and bedstead there,

That heavens had opened.

Gyres run on;

When that greater dream had gone

Calvert and Wilson, Blake and Claude,

Prepared a rest for the people of God,

Palmer’s phrase, but after that

Confusion fell upon our thought.

V

Irish poets, learn your trade,

Sing whatever is well made,

Scorn the sort now growing up

All out of shape from toe to top,

Their unremembering hearts and heads

Base-born products of base beds.

Sing the peasantry, and then

Hard-riding country gentlemen,

The holiness of monks, and after

Porter-drinkers’ randy laughter;

Sing the lords and ladies gay

That were beaten into the clay

Through seven heroic centuries;

Cast your mind on other days

That we in coming days may be

Still the indomitable Irishry.

VI

Under bare Ben Bulben’s head

In Drumcliff churchyard Yeats is laid.

An ancestor was rector there

Long years ago, a church stands near,

By the road an ancient cross.

No marble, no conventional phrase;

On limestone quarried near the spot

By his command these words are cut:

Cast a cold eye

On life, on death.

Horseman, pass by!


IMG_2432MijnHuisIsGroot

Ik vermoed dat ik dit goed kan gebruiken om nog eens een poging te doen de Nederlandse taal en ons schrift te gebruiken zoals je dat in Arabische kalligrafie ziet.


IMG_2433Kaas

Tijdens mijn verhaal heb ik bezoekers mijn exemplaar van het boek ‘Kaas’ van Willem Elsschot laten zien (met gele boeksnede). Misschien komt daar deze bijdrage van Max vandaan.


IMG_2434Schaduwen

Heel donker gedicht met een bijpassende tekening.


IMG_2435MijnHoofdLoopt

Dit is een compliment van een van de bezoekers die een aantal ideeën heeft overgehouden aan het bezoek.


IMG_2427Hoi

‘Hoi’, de titel van dit bericht, geschreven door Reyn.


Even iets anders: Antigua op 26 december 2018

De afgelopen dagen heb ik mijn lezers misschien wat overvoerd
met informatie over de Cultuurnacht van aanstaande zaterdag.
Daarom ga ik vandaag verder waar ik een tijdje terug gebleven ben:
Panajachel in Guatemala.

Vandaag is het ‘Dag van het handschrift’.
Nu is het natuurlijk iedere dag wat.
Maar dit toeval is te mooi om niet aan te grijpen.
Daarom begin ik met twee pagina’s uit mijn dagboek van deze reis.

IMG_2390HandschriftAntiguaPagina1

Maar ben niet bang. Ik schrijf lelijk en groot. Misschien heb ik het wel in de auto geschreven.


25 december was warm!

 

26/12/2018

 

Vanmiddag gaan we naar Antigua.
Maar eerst in de ochtend koop ik nog een souvenir en bezoek ik de kleine maar leuke tentoonstelling over Maya vondsten in de streek.
De transfer verloopt goed.
De vertraging als gevolg van een file ligt niet aan de chauffeur.
Antigua was het hoofdkwartier van de koloniale Spaanse macht in Centraal Amerika.
Het stratenplan en alle grote gebouwen zijn uit de Spaanse periode als er niet in 1773

Het vervolg van deze tekst even verder op in dit bericht.

DSC01307SouvenierPanajachelBoekBananenbladerenMetJuteRug

Dit is het souvenir dat ik in Panajachel kocht. Een eenvoudig ingebonden boek. Het papier dat voor het boekblok is gebruikt is gemaakt van bananenbladeren. De rug is van jute. Misschien niet heel bijzonder. Je kon er allerlei kopen met allerlei afbeeldingen. Maar deze vond ik mooi. Ik ga dit model nog een keer namaken. De tentoonstelling is het museum in Hotel Posada de Don Rodrigo of Museo Lacustre de Atitlan.


IMG_2391HandschriftAntiguaPagina2Vervolg van de eerdere tekst.

een grote aardbeving had plaatsgevonden.
Dat was ook niet de eerste keer.
De Spanjaarden besloten de stad niet te herbouwen.
Pas later zijn vooral de kerken of wat er van over was gestabiliseerd.
Dat is wat je er vandaag dus ziet: gevels van kerken en overheidsgebouwen met of niets er achter of erachter een hele nieuwe bestemming.
Het stratenplan bestaat nog steeds en de huizen zijn in die typische kleuren uitgevoerd.

De transfer is onze eerste keer dat we in Guatemala een vorm van
vervoer gebruiken die het midden houdt tussen een taxi en een bus.
Toeristen kopen een kaartje om van de ene toeristische plaats naar
een andere te worden vervoerd.
Je kent elkaar niet maar iedereen is op vakantie.
In Antigua aangekomen is de zon al lang over het hoogste punt.
We maken een eerste wandeling en maken wat foto’s:

DSC00574Antigua CentraleKerk

Midden in het bestuurscentrum ligt de Iglesia de La Merced.


DSC00576Antigua Geveldetail

Een barokkerk.


DSC00577Antigua Rondrit


DSC00578Antigua CentralePleinRustigeKant

De rustige kant van het plein/park dat het centrum vormt van Antigua.


DSC00580Antigua Kloostergevel

Dit is een stuk van de gevel van een klooster in de buurt.


DSC00581Antigua Laagbouw

Zo zien de straten van Antigua er uit als het er rustig is.


DSC00582Antigua DeRealiteitVanDeKerkenKloosters

Dit is zomaar een blik in de Iglesia de La Merced. De kerk is niet meer dan een serie muren en een voorgevel. Dat wil niet zeggen dat het niet leuk is om die kerk te bezoeken. Maar daarover later meer.


DSC00583Antigua DeurEnSleutel


DSC00584Antigua OpDeHoekVanDeStraat

Op de hoek van de straat.


DSC00585Antigua MuurdecoratieBuiten

Decoratie op een buitenmuur.


Schrijf mee aan een manuscript

IMG_2354SchrijfMeeAanEenManuscript
IMG_2355ScgrijfMeeAaneenManuscript
IMG_2356SchrijfMeeAanEenManuscript

Zaterdag 25 januari, Cultuurnacht Breda, Nassausingel 26. Bij de Argusvlinder kun je meeschrijven aan een manuscript.


Wikipedia:

(Manuscript of) “Handschrift is een verzamelnaam voor documenten die met de hand geschreven zijn. Dat kunnen documenten zijn die (ver) vóór de uitvinding van de boekdrukkunst geschreven zijn, documenten die geschreven zijn tijdens en kort na de uitvinding van de boekdrukkunst, en documenten die ondanks de overheersende positie van gedrukte werken toch met de hand geschreven werden. Het materiaal waarop de tekst is neergeschreven, heet de drager. In het geval van handschriften is dit voornamelijk papyrus, dierenhuid (waarvan perkament gemaakt werd) of papier. Handschriften bestaan in verschillende formaten: boek (codex), rol of ook losse vellen.”

Verlang de nacht

Het thema van de Cultuurnacht 2020 op 25 januari in Breda
is ‘Verlang de nacht’.

De eerste keer dat ik familie en bekenden uitnodigde om een
kijkje te nemen in mijn werkplaats, al weer meer dan 3 jaar geleden,
vroeg ik hen iets te schrijven over het bezoek.
Mij ging het in eerste instantie niet om de inhoud van
de geschreven teksten maar om de handschriften.

Nu ik meedoe met de Cultuurnacht, ga ik mijn bezoekers vragen iets te
schrijven rond ‘Verlang de nacht’.
Wat betekent die tekst voor jou?
Staat het “verlangen” of het “verlengen” centraal.

Als tegenprestatie maak ik een kleine tentoonstelling over
hoe je zelf een bandzetter (basis handgebonden boek) kunt maken
en laat ik voorbeelden zien en kan ik een tipje van de sluier optillen
over vormen van handgebonden boeken die verder gaan dan die
je maakt met een paar basis handelingen.
We kijken naar leer, linnen, perkament, papier.
Misschien kan ik ook nog iets leren van mijn bezoekers.

Het schrijven kan op verschillende soorten ondergrond.
Die stukken tekst zal ik later inbinden tot een boek.
Eén soort papier bestaat uit krantenpapier dat ik op maat
gesneden heb, waarop ik een schrijfruimte wit gemaakt heb
met gesso en waar ik vandaag de schrijfruimte heb
ingericht door het te voorzien van kantlijnen en regels.
Maar aan regels hoeven mijn bezoekers zich niet te houden.
Ze kunnen ook schrijven op perkament, printerpapier, zwaarder papier
of ……
Ze kunnen schrijven met pen of kwast, met inkt of verf, of…..

IMG_2300VerlangDeNacht

Dichtgevouwen katern van krantenpapier met een witte schrijfruimte met daarop kantlijnen en regels.


IMG_2301VerlangDeNachtPapier

Opengevouwen katern van krantenpapier met gesso schrijfruimte met kantlijnen en regels. De kantlijn versieren mag natuurlijk ook. De katernen die niet gevuld zullen worden met handgeschreven teksten zal ik zelf vullen met ‘drukwerk’.


IMG_2302MijnNieuweNaaibankje

Een van de stappen bij het maken van een boek is het naaien van de katernen. Hier ga ik een boek voorbereiden op mijn nieuwe naaibankje.


Wil je meer weten waar zo’n bankje voor dient en waarom dat handig is?
Wil je misschien ook eens proberen zelf een boek in te binden?
Vind je het schrijven misschien leuker?
Wil je eens je creativiteit op pagina’s van een boek loslaten?
Wil je eens een boekband ontwerpen en maken?

Breda, FutureDome (voormalige Koepelgevangenis), Nassausingel 26.
25 Januari 2020, 16:00 uur -0:00 uur, Verlang de nacht!

CNB2020


Kriezels, aubergines en takkenbossen…of…Dikke bulten met sterretjes

KriezelsAuberginesEnTakkenbossenRandversieringInNoordnederlandseHandschriftenuitDeVijftiendeEeuw

Tentoonstellingscatalogus. De tentoonstelling ‘Kriezels, aubergines en takkenbossen – Randversiering in Noordnederlandse handschriften uit de vijftiende eeuw’ werd van oktober 1992 tot januari 1993 gehouden bij Museum Meermanno-Westreenianum. Het Museum van het boek zette zijn beste beentje voor samen met de Koninklijke Bibliotheek.


Deze keer legde men de nadruk niet op de prachtige miniaturen
maar op de randversieringen in de handschriften.
Onder leiding van dr Anne S. Korteweg was een studie gedaan naar
de regionale verschillen en de verschillen in de tijd
om niet alleen de versieringen in groepen te kunnen indelen
maar ook om nieuwe aanvullende hulpmiddelen te krijgen bij het dateren
van handschriften en om de oorsprong van handschriften beter
te kunnen bepalen.

Tijdens het lezen van een blog of iets dergelijks kwam ik de titel
van de catalogus tegen en ik vond het direct interessant.
Toen ik de catalogus ontving bleek er een soort schat in de schat te zitten.
Als illustratie van de tekst zijn voorbeelden opgenomen van
die verschillende versieringen.

Dat ga ik als idee gebruiken voor een volgend middeleeuws boek
dat ik ga maken van perkament. Ik heb een hekel aan lege boeken,
maar een boek waarin je randversieringen kunt oefenen lijkt me leuk.

Eerst maar eens wat voorbeelden van de tekeningen en hun namen.
Want die namen zijn soms ook bijzonder.

Randversieringen 003Diversen 01Leverbloemblaadjes

De leverbloem.


Randversieringen 004Diversen 01BonteStijl

De bonte stijl, meteen een ingewikkelde.


Randversieringen 003Diversen 03Driespits

De driespits.


Randversieringen 003Diversen 02Muskuskruid

Het muskuskruid.


Randversieringen 005DiversenMetUtrechtsDraakje 02NaarElkaarToebuihendeLijmemMetPuntjesEnStreepjes

Naar elkaar toebuigende lijnen met puntjes en streepjes. De namen zijn niet van mij.


Randversieringen 005DiversenMetUtrechtsDraakje 01UtrechtsDraakje

Deze kende ik van latere tentoonstellingen in Utrecht: het Utrechts draakje.


Randversieringen 004Diversen 02GoudenBlaadjesMetInkthaartjesl

Gouden blaadjes met inkthaartjes.


Randversieringen 005DiversenMetUtrechtsDraakje 03LijnenEindigendMetScherpeKnik

Lijnen eindigend met scherpe knik.


Randversieringen 001EenvoudigeStaafStaafMetKrullendeStengel

Eenvoudige staaf met krullende stengel.


Randversieringen 005DiversenMetUtrechtsDraakje 04EindVanDeLijn

Eind van de lijn.


Randversieringen 002Diversen 01Driespits

Nog een driespits.


Randversieringen 006DikkeBultenMetSterretjes

Dikke bulten met sterretjes.


Randversieringen 002Diversen 04Magrietje

Margrietje.


Randversieringen 002Diversen 03Nucleus

Nucleus.


Randversieringen 002Diversen 02Leeuwetand

Leeuwetand.


Dit is nog maar een klein begin.
De catalogus staat vol met over te tekenen voorbeelden.
Ik zie me deze voorbeelden al zo gebruiken in mijn boeken.
De voorbeelden worden ook getoond op afbeeldingen van de handschriften.

Helaas zijn, geheel in lijn met andere catalogi uit die tijd,
veel van de afbeeldingen van handschriften in zwart-wit.
Maar een aantal van hen is vast ook te vinden in meer recente
publicaties of in de betreffende musea. In full colour.

Jammer dat ik de tentoonstelling toen niet gezien heb.
Mooi dat er zo’n prachtige catalogus van is.

De tekeningen zijn een beetje digitaal ‘schoongemaakt’.

Het boek wordt in een meer recente publicatie (Masterscriptie Verdult 30-08-2017)
als volgt beschreven:

De penwerkdecoratie van de Noordelijke Nederlanden bestaat uit vele verschillende vormen, kleuren en motieven en heeft per regio specifieke kenmerken waaraan deze kan worden herkend.
Korteweg wijdde hier als eerste een specialistische studie aan, met als uitkomst een belangrijk overzichtswerk: Kriezels, aubergines en takkenbossen. Randversiering in Noordnederlandse handschriften uit de vijftiende eeuw.
Deze studie is een standaardwerk om penwerkdecoratie te traceren en een handschrift nader te lokaliseren en dateren.

De masterscriptie heeft als onderwerp:

HANDSCHRIFT BPH 170:
VERLUCHT IN HET OOSTEN?
ONDERZOEK NAAR DE INSPIRATIEBRONNEN VAN
DE VERLUCHTERS EN HET GEBRUIK VAN MODELLEN
IN DE NOORD-NEDERLANDSE MINIATUURKUNST
VAN DE VIJFTIENDE EEUW

en is van:

KATHLEEN VERDULT
MASTERSCRIPTIE
KUNSTGESCHIEDENIS OUDE KUNST
STUDENTNUMMER: 4021789
UNIVERSITEIT UTRECHT
30-06-2017
SCRIPTIEBEGELEIDER: MARTINE MEUWESE
TWEEDE LEZER: ED VAN DER VLIST

Nieuwe boekjes gereed

Een paar dagen geleden was ik nog bezig
de pagina’s voor drie nieuwe boekjes te vouwen.
Vandaag zijn ze gereed.

 photo WP_20170310_005DrieBoekjesGesneden.jpg

Drie inleidingen, nog te vouwen. Een handschrift vertegenwoordigt het individu. In een spreuk, een stukje Oliver Twist of een boodschappenbriefje.


 photo WP_20170310_006EenBoekjeGevouwen.jpg

Hier een compleet boekje, gevouwen.


 photo WP_20170312_002.jpg

Dit zijn vijf exemplaren. De boekjes zijn klein, zo’n 4,5 bij 9 centimeter. De pagina’s zijn, opengevouwen, 13,5 centimeter bij 18 centimeter groot.