Denken over oorlog en vrede

Terwijl ik even moet wachten op het vastnaaien van de verschillende
losse elementen op de theedoek begin ik aan een nieuw boek.
De theedoek gaat dienen als boekbandbekleding voor het Boekenweekgeschenk
van 2025: De Krater van Gerwin van der Werf.
Het nieuwe boek is ‘Denken over oorlog en vrede’.

IMG_6789DenkenOverOorlogEnVredePerkamentEnBoek

Perkament en boek.


Bij het binden van dit bijzondere boek sta ik voor een aantal uitdagingen:
– het is het grootste boek dat ik ingebonden heb
(zeg maar 17 cm breed en 25 cm hoog)
– het wordt een oude Nederlandse binding: de spitselband
– het wordt een perkamenten band
– ik ga de beschrijving daarvoor volgen van Karin Cox
(magazine van Stichting Handboekbinden, nummer 3 van 2024
en nummer 1 van 2025) en de beschrijving van Peter Goddijn,
pagina 154 – 161 van het boek: ‘Westerse boekbindtechnieken
van de Middeleeuwen tot heden’)
– heel praktisch: ik vermoed dat het dikke boek niet in 1 keer
in mijn snijmachine past
– ik heb nog 2 resten perkament gevonden in mijn voorraad en
hoop het boek daarmee te kunnen maken
– mijn ervaring met het boek van Peter Goddijn (en met andere
boeken over boekbinden) is, dat ik de tekst wel een aantal keren
moet lezen om hem te begrijpen.
De schrijvers weten vaak zo goed hoe de betreffende binding
gemaakt moet worden, dat ze vergeten hoe het voor een beginner is.

‘Denken over oorlog en vrede’ is een uitgave in losse katernen
van de Stichting Handboekbinden.

De aankondiging van het boek stond in het magazine van de Stichting,
nummer 3 van 2024.
Mijn exemplaar zal te laat gereed zijn voor de tentoonstelling
in het Slot Loevestein, later dit jaar.
Op die tentoonstelling zullen exemplaren van collega binders te zien zijn.
De aanleiding van de tentoonstelling en de uitgave van het boek
is het feit dat het in 2025 400 jaar geleden is dat het boek
‘Iure belli ac pacis’ van Hugo de Groot verscheen.

Wikipedia:

De iure belli ac pacis (Over het recht van oorlog en vrede) is een boek van Hugo de Groot uit 1625. In dit boek wordt beschreven wanneer een staat of soeverein vorst het recht heeft om een andere staat of soeverein vorst aan te vallen, en op welke manier dat dient te gebeuren. Het is oorspronkelijk in het Latijn geschreven, zoals in die tijd gebruikelijk was.

De serie:

Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland is een twintigdelige boekenserie, tussen 1986 en 1993 verschenen bij uitgeverij Ambo. De serie stond onder redactie van Michael Petry en Jan Sperna Weiland, beiden hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, en vanaf 1990 ook van de latere bijzonder hoogleraar aldaar Henri Krop.

Elk deel van de serie is gewijd aan een voor een bepaalde periode en stroming belangrijke Nederlandse wijsgeer, van wie een tekst of een bloemlezing uit zijn werk werd opgenomen. De delen zijn telkens verzorgd door een ter zake kundige, die het werk heeft ingeleid en van commentaar voorzien.

De uitgave van de Stichting Handboekbinden betreft deel 8
van de serie Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland.
Dit boek uit 1991 is verzorgd door en voorzien van een inleiding en
annotatie door A.C. Eyffinger en B.P. Vermeulen.

Ard van der Steur (advocaat en onder andere voormalig minister van Justitie)
gaf aan boekbanden voor zich te zien ‘met prikkeldraad, of brandvlekken, of
kogelgaten’ en daar kan ik me wel wat bij voorstellen.
Maar ik kies de ‘eenvoudige’ spitselband omdat die band ontwikkeld is
in de tijd waarin de tekst geschreven werd en een soort van
Nederlandse achtergrond heeft.

Een heel verhaal, maar dat geeft het boek een beetje een plaats
in de Nederlandse geschiedenis.

Naast de technische aspecten van het boekbinden, zijn er ook historische
aanleidingen die dit project extra betekenis geven. Eén noemde ik al:
het is 400 jaar geleden dat het boek verscheen.
Maar de actualiteit van 2025 (de Russische oorlog tegen Oekraïne,
de Amerikaanse agressie rond de Golf van Mexico en Groenland,
de wereldwijde handelsconflicten, de Chinese agressie richting Taiwan)
onderstreept het belang van dit werk van Hugo de Groot.
Dat verdient een mooie binding en die ga ik proberen te maken.

De Krater

Eerder deze week melde ik al dat ik van Stichting Handboekbinden
de losse katernen ontvangen had van het boekenweekgeschenk 2025:
Gerwin van de Werf, De Krater.

De plannen voor de bandbekleding kon je al lezen, dus het
inbinden kan beginnen.

IMG_6700BoekbindenGerwinVanDeWerfDeKraterEersteKaternInDePrikmal

Het eerste katern kan in de prikmal.


IMG_6701BoekbindenGerwinVanDeWerfDeKraterVoorprikkenIMG_6702BoekbindenGerwinVanDeWerfDeKraterVoorprikkenIMG_6703BoekbindenGerwinVanDeWerfDeKraterNaaibankjeEersteKaternGewaxtNaaigarenNaald

Het eerste katern kan op het naaibankje (het laatste of het katern met de hoogste paginanummers). Voor dit boekje is 150 centimeter naaigaren meer dan voldoende. Het is gewaxte draad. Die laat zich heel prettig verwerken.


IMG_6705BoekbindenGerwinVanDeWerfDeKraterGenaaideKatenen

De katernen zijn ingenaaid. Nu gaan ze nog een tijdje in de boekenpers om een mooi, hecht boekblok te worden.


Gezinsverpakking

De boekband is onder de boekenpers uit.

IMG_6653DeChabottenGezinsverpakingDeBoekband

Lize Spit ‘De eerlijke vinder’ en de Chabotten ‘Gezinsverpakking’ wordt een leuk setje boekenweek boeken.


Gezinsverpakking

IMG_6645DeChabottenGezinsverpakingMetenEnAftekenenOpDeAchterkant

Nu de basis voor de boekband af is kan ik beginnen met de stof te voorzien van vlieseline. Maar dan is het wel zaak eerst te weten hoe groot de stof precies wordt. Dus meten, aftekenen (op de achterzijde van de stof) en passen.


IMG_6646DeChabottenGezinsverpakingTextielOpMaat

Dit is het stuk stof voor de bekleding en de omslagen.


IMG_6647DeChabottenGezinsverpakingVlieselineKnippen

Passen en meten met de vlieseline, aftekenen en dan knippen.


IMG_6648DeChabottenGezinsverpakingVlieselineH410

Ik had drie soorten vlieseline liggen. Dis is H410. Deze wordt gebruikt bij het maken van kostuums als binnenvoering voor jasjes. Heel soepel. Eens kijken en ervaren hoe dat zich laat verwerken.


IMG_6649DeChabottenGezinsverpakingVlieselineOpTextiel

Gereed om de vlieseline op de stof te strijken.


IMG_6650DeChabottenGezinsverpakingBoekbandBekledingGestreken

Eenmaal gestreken is de stof meteen stugger. Maar dat is ook de bedoeling.


IMG_6651DeChabottenGezinsverpakingBoekbandVoorbereidingBoekenpers

Hier is de basis boekband tegen het textiel gelijmd. Dat wil ik een tidje in de boekenpers leggen zodat het een mooie en stevige eenheid gaat vormen.


IMG_6652DeChabottenGezinsverpakingBoekbandPasteNietInBoekenpersDusEronder

Maar zo nog open geklapt is de oppervlakte te groot voor de boekenpers. Daarom ligt de boekband hier onder de gietijzeren boekenpers.


Wordt vervolgd.

Gezinsverpakking

IMG_6634DeChabottenGezinsverpakingPlattenSnijdenPassenEnMeten

Gisteren begonnen met het snijden van de platten (voorplat en achterplat) en de rug. Die vormen samen met een stuk kraftpapier de basis voor de boekband van de bandzetter. Steeds passen en meten.


IMG_6635DeChabottenGezinsverpakingSnijafvalI

Dan kan het snijden in de snijmachine beginnen. Eerst een korte kant (de rug gebruik je dan om er voor te zorgen dat de korte kant mooi haaks in de snijmachine ligt.

IMG_6636DeChabottenGezinsverpakingSnijafvalIIIMG_6637DeChabottenGezinsverpakingSnijafval III


IMG_6638DeChabottenGezinsverpakingOnderdelenBoekbandMetBoekblok

Weer passen en meten. Met het boekblok. Daarna kun je de boekbandbasis in elkaar zetten.


IMG_6639DeChabottenGezinsverpakingBasisBoekbandGereed

Met kraftpapier.


IMG_6640DeChabottenGezinsverpakingBasisBoekbandOmBoek

Passen en meten.


IMG_6641DeChabottenGezinsverpakingFraadDichtBijRand

Nu het boekblok gesneden is gaat het boek helemaal open, alle bladzijdes zijn dan in te zien. Je ziet ook het naaiwerk aan de binnenkant (wat dicht tegen de bovenkant).


IMG_6642DeChabottenGezinsverpaking Mogelijkheid I

Ik kan de stof zo knippen dat de olifant er precies op staat als op ‘De eerlijke vinder’ van Lize Spit.

IMG_6643DeChabottenGezinsverpaking Mogelijkheid II

Of wat meer opgeschiven naar rechts zodat de slurf bijna de rand van de boekband raakt.

IMG_6644DeChabottenGezinsverpaking Mogelijkheid III

Maar ik kies voor deze positie, iets speelser.


Gezinsverpakking

In 2024 schreven De Chabotten het boekenweekgeschenk ‘Gezinsverpakking’.
Dat is het tweede boekje dat ik wil gaan inbinden in het stuk textiel,
blockprint, uit India.
Die stof bracht ik dit jaar mee terug naar Nederland.

IMG_6618DeChabottenGezinsverpaking

Dit is het stapeltje losse katernen dat ik via de Stichting Handboekbinden heb gekregen.


IMG_6619DeChabottenGezinsverpakingBoekblokEnKatern

De katernen moeten straks nog op maat gesneden worden. Een katern is een paar bedrukte vellen papier die netjes gevouwen zijn.


IMG_6620DeChabottenGezinsverpakingGatenEnBladspiegel

Om het in te binden ga ik gaten prikken in ieder katern. Daarvoor gebruik ik de prikmal. De gaten bevinden zich dadelijk in de bladspiegel van het boek. De gaten hadden nog dichter op elkaar mogen zitten maar het kan wel. Het bovenste en onderste gat komen straks op 1 centimeter van de boven- en onderkant van het boekblok.


IMG_6621DeChabottenGezinsverpakingGatenPrikkenIMG_6622DeChabottenGezinsverpakingNaaldEnDraad

Voor de draad heb ik anderhalve meter afgeknipt: de afstand tussen het onderste en bovenste gat is 19 centimeter. Het zijn 6 katernen. Ik neem dan 7 x 20 centimeter= 140 cm, afgerond 150 cm. ‘De eerlijke vinder’ heb ik ingebonden met een witte draad die met was behandeld is. Die draad laat zich makkelijker verwerken. Maar nu kies ik voor de zwarte draad.


IMG_6623DeChabottenGezinsverpakingEersteTweeKaternen(VanAchterNaarVoor)IMG_6624DeChabottenGezinsverpakingBoekblokGenaaid

Je begint met het laatste katern van het boek en bind steeds het voorgaande katern erbij.


IMG_6625DeChabottenGezinsverpakingGaas

Als het boekblok ingebonden is kan ik aan het gaas voor de rug en de schutbladen beginnen.


IMG_6626DeChabottenGezinsverpakingSchutbladVoor

Schutblad – voor.


IMG_6627DeChabottenGezinsverpakingSchutbladSnijden

Schutblad – snijden.


IMG_6628DeChabottenGezinsverpakingOpMaat

Schutblad – passen.


IMG_6629DeChabottenGezinsverpakingSchutbladen

Schutblad – voor en achter.


IMG_6630DeChabottenGezinsverpakingBoekbandOnderdelenIMG_6631DeChabottenGezinsverpakingSchutbladen

Schutblad – gereed om te lijmen.


IMG_6632DeChabottenGezinsverpakingEindjesWegstoppen

Voor het lijmen van het gaas en het in de boekenpers plaatsen, heb ik de eindjes van de draad tussen de katernen gelegd.


De eerlijke vinder

De oplettende luisteraar heeft al gezien dat het boek gereed is.
Maar ik heb nog een paar foto’s tegoed.
De laatste keer ging het textiel uit India met vlieseline onder de boekenpers.
Vandaag begin ik met het afsnijden van de hoeken.

IMG_6557BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinder


IMG_6558BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderTextielGedroogd

Na de hoeken kan het textiel gelijmd worden met de boekbandbasis. Het geeft steeds een beter beeld van hoe het boek er uit komt te zien.


IMG_6559BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinder

De omslagen kunnen omgevouwen en gelijmd worden. Eerst de lange zijdes. Dat vergroot de kans op mooie hoeken van de boekband.


IMG_6560BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinder

Dit is dan de voorkant….

IMG_6561BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinder

….en de achterkant.


IMG_6562BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderLijmpapier

Gebruik bij het lijmen van de schutbladeren een steviger soort papier als onderlegger. Dan kun je de randen van het schutblad goed voorzien van lijm.


IMG_6563BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderGereedVoorBoekenpers

Plaats in het dubbelgevouwen schutblad een stuk waterwerend papier, bijvoorbeeld bakpapier. Dat zorgt er voor dat het vocht van de lijm van het schutblad niet in je boekblok trekt als het boek in de boekenpers gaat.


IMG_6566Boekenweekgeschenk2023LizeSpitDeEerlijkeVinder2025GerwinVanDeWerfDeKrater

Het eindresultaat was al te zien maar ik herhaal het nog even. Links het ingebonden boekenweekgeschenk uit 2023: Lize Spit, De eerlijke vinder en rechts het geschenk voor 2025: Gerwin van de Werf, De Krater.


Boekenweek

IMG_6566Boekenweekgeschenk2023LizeSpitDeEerlijkeVinder2025GerwinVanDeWerfDeKrater

Links het door mij ingebonden boekenweekgeschenk uit 2023: Lize Spit, De eerlijke vinder en rechts het geschenk voor 2025: Gerwin van de Werf, De Krater.


Citaat van de dag:

Vertrouwd raken met de personages uit een verhaal lijkt op het leren kennen van nieuwe mensen, inclusief hun karakter en gedachten. Hoe meer die personages van onszelf afwijken, hoe meer ze onze horizon verbreden en onze wereld verrijken. Via boeken kruipen we in de huid van anderen, strelen we hun lichaam en kijken we met hun blik.

Bovenstaande is een citaat uit:

IMG_6525IreneVallejoUitLiefdeVoorHetLezen

Irene Vallejo, Uit liefde voor het lezen.


De eerlijke vinder

IMG_6534BoekbindenLizeSpitDeEerlijkeVinderZoomUitTextielStrijken

Gisteren ben ik begonnen met het strijken van het stukje textiel. Dat stukje textiel heb ik gekocht toen ik in Jodhpur was. Er was een excursie naar een aantal dorpen en er waren bezoeken aan een aantal verkooppunten van ambachten. Een er van ‘Jilani hand block print’. Een bedrijf dat textiel verft en bedrukt. Het stukje dat ik kocht was maar een restje. Dus niet specifiek gemaakt voor de omslag van een boek. Al helemaal niet speciaal voor het boek ‘De eerlijke vinder’ van Lize Spit. Maar omdat ik 2 boekenweekgeschenken ga inbinden wil ik ze maken met een boekband uit dezelfde stof. De stof heeft twee afbeeldingen: op de achtergrond een floraal motief in lichtgroen en op de voorgrond, in donkerder groen, een olifant. De meeste van die olifanten staan heel dicht bij de rand van de stof en daarom heb ik de zoom eruit gehaald om de stof optimaal te kunnen gebruiken. Na het tornen is het goed de stof even te strijken.


IMG_6535BoekbindenLizeSpitDeEerlijkeVinderZoomUitTextielStrijken

Dit is dan het resultaat. Je ziet dat de meeste olifanten aan de rand staan. Dat de middelste reeks olifanten op hun kop staan ten opzichte van de olifanten aan de buitenkanten. Dus het is even zoeken hoe ik de afbeelding het best op de boekband kan krijgen.


IMG_6536BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBasisBoekbandMetKraftpapier

Nu eerst maar eens de basis voor de boekband maken: 2 platten, 1 rug en een verbindend stuk kraftpapier. In de handel zijn de zogenaamde kneeplatjes die je helpen om de afstand tussen de platten en het ruggebord te bepalen en om die afstand eenvoudig identiek te houden. Heel handig.


IMG_6537BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBasisBoekbandMetKraftpapier

Zo heb ik eenvoudig alle elementen bij elkaar om een basis van een boekband in elkaar te gaan zetten. Zeg maar om het skelet te maken. Die basis ga ik dan dadelijk bekleden.


IMG_6538BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBasisBoekbandMetKraftpapier

Maar eerst de delen aan elkaar lijmen.


IMG_6539BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBasisBoekbandMetKraftpapierBuitenzijde

Dit wordt dan de buitenzijde van de boekband voor het bekleden.


IMG_6541BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBasisBoekbandMetKraftpapier

Bij iedere stap even controleren of je nog op de goede weg zit.


IMG_6542BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderPassenEnMeten

Ik wil graag een olifanf op de boekband. Maar naast het formaat van het boek heb je ook een ruime rand nodig om de stof om de kartonnen basis heen te slaan/lijmen. Dus de buitenste rijen olifanten zijn voor mij niet goed bruikbaar. Ik ga de bovenste olifant voor het eerste boek gebruiken. Die is aan de kleine kant. Niet de olifant zelf maar de rand aan de bovenkant. En daar zat de zoom en de stof waaruit de zoom was gemaakt was niet helemaal recht. De andere olifant, die je zowat in het midden van de stof zit, geeft meer vrijheden voor de positie van de olifant op de uiteindelijke boekband.


IMG_6543BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderPassenEnMeten

De stof is geknipt en even globaal passen en meten. Zo komt het er ongeveer uit te zien. Maar de stof ga ik eerst verstevigen met vlieseline. Dat geeft stevigheid en maakt het eenvoudiger de stof te verwerken.

IMG_6544BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderPassenEnMetenIMG_6545BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderPassenEnMeten

Misschien kan ik nog iets meer van de olifant op de voorkant laten zien…


IMG_6546BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinder3SoortenVlieselineH250H410EnOnbekend

Van eerdere projecten heb ik drie stukken vlieseline liggen. De bovenste is H250, geschikt voor hobbyprojecten. H410 die wordt gebruikt als binnenvoering in jasjes, is heel flexibel, en een restant. Het kleinste stuk. Geen idee wat zijn typering is. Maar daar ga ik het laatste stuk van gebruiken voor ‘De eerlijke vinder’.


IMG_6547BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderProeflapje

Vlieseline is een stramien (zeg maar stuk textiel) met aan een kant bolletjes lijm die smelten bij warmte. De je kunt het aan de binnenkant van een boord gebruiken of om een rand aan een hoed te maken. Ik ben niet thuis in het verwerken van textiel dus veel meer weet ik niet. Maar je kunt het prima gebruiken als je een speciaal stuk textiel wilt gaan gebruiken als boekbindlinnen. Het voegt stevigheid aan het textiel, maakt de textiel stabieler en zorgt ervoor dat je het beter kunt lijmen. De ruwe kant is de kant met de lijm maar dat wil ik nog wel even uitproberen. Dus maak ik eerst een proeflapje met een stuk voorpand van een oud overhemd.


IMG_6548BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderProeflapje

Het werkt prima.


IMG_6549BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderVlieselineStrijkenInDitGevalVlieselineSteektUit

De vlieseline is net groot genoeg voor mijn toepassing.


IMG_6550BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderVlieselineStrijkenLijmTegenDeAchterkant

Even controleren of ik de vlieseline tegen de achterkant van het textiel ga lijmen.


IMG_6551BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderVlieselineStrijkenGelukt

Het is goed gelukt. In dit geval is de vlieseline groter dan het textiel. Eerder wasdat altijd andersom en dat maakt het verwerken eenvoudiger. Maar ik moet wel omdat de randen die ik ga omslaan eigenlijk te smal zijn.


IMG_6552BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBoekbandAfgetekendOpVlieseline

Op de achterkant van de bekleding de basis van de boekband aftekenen zodat het lijmen snel kan verlopen en de basis op de juiste plaats komt te zitten.


IMG_6553BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBoekbandGelijmd

Dat lijkt gelukt en dus kan die voor een tijdje in de……


IMG_6555BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBoekbandInDeBoekenpersLatenDrogen

Boekenpers.


Eerlijke vinder

‘De eerlijke vinder’ was het boekenweekgeschenk in 2023.
Dit boek van Lize Spit ben ik aan het inbinden.
Voordat ik aan de boekband ga beginnen moet het boek op
maat en open gesneden worden. De katernen zijn immers tot
nu toe bedrukte, gevouwen vellen papier waardoor het
genaaide boekblok nog niet echt open kan.

Met een snijmachine is het niet veel werk (voor 1
exemplaar) maar het moet wel even gebeuren en
mijn snijmachine staat niet in mijn kamer….

IMG_6529BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBoekGaatOnderIdealMes

Hier ligt ‘De eerlijke vinder’ onder het mes van de snijmachine.


IMG_6530BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderBoekjeInSnijmachine

Bovenaanzicht.


IMG_6531BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderLaatsteZijdeSnijden

Boven- en onderzijde zijn gesneden. Niet iedere boekbinder zal dat doet met de schutbladen al op het boekblok. Je hoort typisch onderzijde, voorzijde en dan bovenzijde er af te snijden.


IMG_6532BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderGereedVoorBoekband

Het boekblok is gereed om aan de boekband te beginnen. Willen we kapitaalband en leeslint?


Eerlijke vinder

IMG_6510BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderZoomUitHetTextielHalen

Terwijl het boekblok in de boekenpers ligt heb ik de zoom verder uit het stuk textiel getornd. Alles bij elkaar is dat toch zo’n anderhalve centimeter aan iedere kant.


IMG_6511BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderWelkeKleurenPassenHetBest

Er lagen nog stukken papier die ik als schutblad kan gebruiken. Het zacht gele is Goat skin paprt. De meer gekleurde stukken zijn handgeschept papier met een werkje erin dat na drogen geverfd is. Leuk effect en ik vermoed goed te gebruiken als schutblad. Ik heb drie vellen ooit gekocht op de BoekKunstBeurs.


IMG_6512BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderSchutbladKleuren

Nog een keer goed kijken naar de kleuren.


IMG_6513BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderSchutbladVoorzijde

Beide boekjes – Eerlijke Vinder en Gezinsverpakking, krijgen een duidelijk gekleurd eerste schutblad en achterin een bescheiden gekleurd zachtgeel schutblad. Dus hier het schutblad voor Eerlijke Vinder.


IMG_6514BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderLijmpapier

Ik leg een stevig papier op de rug van het boekblok. Minder dan een halve centimeter laat ik vrij. Daar smeer ik lijm en daarna kan ik het schutblad er op lijmen. Als je de schutbladen groter wilt hebben dan het boekblok (dat is wel mooier) dan moet je nog even wachten met het aanbrengen van het schutblad. Maar ik laat het mes aan twee kanten snijden: Het kan nu, het schutblad wordt meer een integraal deel van het boekblok en het helpt me bij het snijden in de snijmachina. Dan ben ik bij het snijden minder afhankelijk van de markeringen op de katernen.


IMG_6515BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderSchutbladVoorzijde

Schutblad voor.


IMG_6516BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderSchutbladAchterzijde

Schutblad, achter.


IMG_6517BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderGaas

Stukje gaas voor op de rug. Dat kan ik nu al lijmen. De uitstekende delen worden straks op de platten gelijmd. Dit is een belangrijk onderdeel van de structuur vam de boekband.


IMG_6518BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderSchutbladAchterzijdeMetGaas

Gelijmd. Dan kan het opnieuw in de boekenpers.


IMG_6523BoekbindenLizeSpitEerlijkeVinderGereedOmOpMaatTeSnijden

Dan is het boekblok gereed om gesneden te worden. Dat zal komend weekend wel gebeuren.


Werktafel

Het plan is om weer meer boekbindactiviteiten op te pakken.
Eerder had ik een atelier buiten mijn huis maar dat
is niet meer het geval.
Ik wil in huis kunnen boekbinden.
Nu kreeg ik een workmate en vroeg me af of ik daarop zou kunnen boekbinden.
Eventueel met aanpassingen.

IMG_6410BoekbindenWerktafel

Dit is die werkbank. Er moet in ieder geval een snijmat op kunnen liggen. Daar zijn de twee werkbankdelen niet echt voor geschikt. Dus een plaat MDF kan misschien een uitkomst brengen.


IMG_6411BoekbindenWerktafelTeKleinVoorSnijmat

Zoals je ziet kan een grote snijmat er amper op liggen. Bovendien is er meer ondersteuning nodig.


IMG_6412BoekbindenDeChabottenGezinsverpakkingLizeSpitEerlijkeVinderBlokprintJodhpur

In India, in de buurt van Jodhpur kocht ik een klein stuk textiel. Niet heel bijzonder maar de olifant is een leuk motief op deze blo(c)kprint. In de buurt van Jodhpur bezocht ik een serie verkooppunten van een bepaalde bevolkingsgroep. Allemaal ambachtslieden. Een tapijtenwever, een blokprinter, een boetseerder en een textielverkoper. Dit is maar een stukje ‘afval’ maar ik denk dat ik daar best een boek mee kan inbinden al is het jammer dat de olifanten zo verschillend afgedrukt zijn.


IMG_6413BoekbndenEenSerieVanTitelsNogInTeBinden

Er ligt nog een stapeltje titels, in verschillende grootte, te wachten op aandacht.


IMG_6414BoekbindenDeChabottenGezinsverpakkingLizeSpitEerlijkeVinder

Ik ga me concentreren op twee titels: De Chabotten met ‘Gezinsverpakking’ en Lize Spit met ‘Eerlijke vinder’. Twee boekenweekgeschenken. Vermoedelijk kan ik beide boeken inbinden met delen van het stuk textiel dat ik meebracht.


IMG_6451BoekbndenWerktafelBeoogdWerkbladPassenEnMeten

Het MDF dat ik kocht is ruim 120 cm bij 60 cm. Na passen en meten besloot ik twee stukken van ongeveer 10 centimeter van de lengte af te zagen.


IMG_6454BoekbndenWerktafelBeoogdWerkbladIngekort

Het nieuwe blad blijft los op de workmate liggen. Dan kan ik het makkelijk opruimen als ik de tafel niet in mijn huiskamer wil hebben. De twee afgezaagde delen bevestig ik aan de onderzijde zodat het werkblad niet al te makkelijk kan gaan schuiven.


IMG_6457BoekbndenWerktafelHoutlijm

Houtlijm is hopelijk voldoende. Goed uitsmeren en een klein beetje laten droger voor het hout op het blad te klemmen.


IMG_6458BoekbndenWerktafelIMG_6470BoekbndenWerktafelIMG_6493BoekbndenWerktafel

Mooi van grootte, niet helemaal ideaal om aan te zitten. Maar het kan wel.


IMG_6500BoekbndenLizeSpitEerlijkeVinder

Terwijl ik de zoom uit het stukje textiel haal, wat nogal een gepriegel is (tornen), kan ik beginnen met Lize Spit, ‘Eerlijke vinder’. Ik haal de zoom uit het stuk textiel zodat ik de stof  zo optimaal mogelijk in kan zetten. Op de achterzijde van het stuk stof ga ik vlieseline aanbrengen. Dat heb ik nog liggen in verschillende kwaliteiten. Daardoor kan ik de stof goed als bekledingsstof gaan gebruiken.


IMG_6507BoekbndenLizeSpitEerlijkeVinder

Geen uitgekiend ontwerp van de boekband dus maar een soort van pragmatische boekband.


IMG_6508BoekbndenLizeSpitEerlijkeVinder

Het naaiwerk is snel gebeurd. Op dit moment zit het boekje in de boekenpers. Daar laat ik het zo’n 20 uur zitten. Dan kan ik morgen weer verder.


Kittige rolletjes

NRCHenkVanGelderAchterpaginaDeKittigeRolletjesVanHellaHaasseZaterdag12Maart1994 02

NRC, Henk van Gelder, Achterpagina, De kittige rolletjes van Hella Haasse, zaterdag 12 maart 1994. Een artikel over de eerste acteerprestatie van Hella S. Haasse en de manier waarop dit door de bezetter werd gebruikt in ‘Cinema & Theater’, ‘Weekblad voor film, tooneel, dans, opera, operette, concerten, radio, revue, variété en cabaret’, 1943. ‘De jeugdige actrice Hella Haasse, die in Utrecht bij de opvoering van de “Ghesellen van den spele”, in den Kloosterhof als Mariken van Nimwegen op schitterende wijze debuteerde’


NRCHenkVanGelderAchterpaginaDeKittigeRolletjesVanHellaHaasseZaterdag12Maart1994 03NRCHenkVanGelderAchterpaginaDeKittigeRolletjesVanHellaHaasseZaterdag12Maart1994 01NRCHenkVanGelderAchterpaginaDeKittigeRolletjesVanHellaHaasseZaterdag12Maart1994 04


Het acteerdebuut van Hella S. Haasse vond plaats als actrice
van het toneelgezelschap ‘Ghesellen van den spele’, een gezelschap in Utrecht.
Haasse speelt de rol van Mariken in Mariken van Nimwegen.

Ik kende de term ‘Ghesellen van den spele’ niet.
Op DBNL vond ik de ‘Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde’,
Deel 2: De middeleeuwen, 1889, van W.J.A. Jonckbloet:

IV. Door wie werden deze spelen vertoond?

Op het eind van het tweede hoofdstuk zagen wij, dat priesters en ‘ghesellen’ in de kerkelijke drama’s optraden: dit noopt ons om de vraag in ’t algemeen te onderzoeken, wie de vertooners dezer spelen waren, waarbij wij dan nog nader zullen zien, hoe het wereldlijk drama zich aan het geestelijke vastknoopt.

Zoo in den beginne alleen priesters en andere kerkelijke personen aan de vertooning der mysterie-spelen deel namen, gaandeweg werd dit anders. Toen bij de uitbreiding der stukken gebrek ontstond aan een voldoend getal kerkelijke personen om alle rollen te bezetten, heeft men wel de hulp moeten inroepen van leeken. Aanvankelijk zullen ’t wel de koorzangers of akolythen geweest zijn, de ‘ghesellen van den choere’ of ‘vander kercken’, zooals zij genoemd worden. Bij verdere uitbreiding van het spel moest nog van anderen medewerking worden gevraagd.

Die leeken-gezellen vormden in den beginne natuurlijk geene blijvende vereeniging: zoodra het mysterie vertoond, en daarmeê hunne taak afgeloopen was, gingen zij weder uiteen. Zoo schijnt het, althans op sommige plaatsen, geruimen tijd gebleven te zijn.

En die vereenigingen, dezelfde gezellen, speelden zoowel wereldlijke als geestelijke stukken. Daarom worden zoowel zij, die aan geestelijke vertooningen meêwerkten, als zij, die wereldlijke spelen vertoonden, met denzelfden naam ghesellen vanden spele of vander conste genoemd.

Wie was W.J.A. Jonckbloet?

Willem Joseph Andries Jonckbloet (Den Haag, 6 juli 1817 – Wiesbaden, 19 oktober 1885) was de eerste hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde. Daarnaast was hij liberaal volksvertegenwoordiger in het Nederlandse parlement.

Jonckbloet is belangrijk geweest voor de serieuze bestudering van de Nederlandse literatuur. Zijn Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde (twee delen, 1868-1872) zette de standaard voor latere overzichtswerken. Jonckbloets wetenschappelijke aanpak was een bron van inspiratie voor de studie van het literaire erfgoed van de Lage Landen.

In de online Theaterencyclopedie.nl vond ik gegevens over de uitvoering:

NRCHenkVanGeldertheaterencyclopedieNLMarikenVanNieumeghen1942-07-06NRCHenkVanGelderAchterpaginaDeKittigeRolletjesVanHellaHaasseZaterdag12Maart1994 00

Zo ziet het originele NRC krantenknipsel er uit.


Wat wij zagen

Van het boekenweekgeschenk van dit jaar werd ik niet echt blij.
De onderwerpkeuze is goed.
Zonder dit cadeau zouden veel mensen niet weten van het
bestaan van content beheerders (content moderator).
Maar dat vak bestaat.
Het boek is te veel geschreven vanuit een afkeurend perspectief.
Op iedere pagina ervaar je de weerzin tegen een beroep
in de social media machine.
Maar voor veel mensen zal het gewoon een modern beroep zijn,
niet meer enerverend of saai als bijvoorbeeld vakkenvuller of
administratief medewerker of timmervrouw.

Deel je de weerzin van een dergelijk beroep niet met
Hanna Bervoets, dan blijft alleen een heel dunne verhaallijn
over complotdenkers over.

HannaBervoetsWatZijZagenBoekenweekgeschenk2021

Hanna Bervoets, Wat wij zagen.


Ter herinnering: Boekenweek

Ben vanmiddag nog even naar de lokale boekwinkel geweest.
Ik zocht twee titels maar één was er al uitverkocht.
Dat is jammer want dat was de eerste druk.
Maar gelukkig was de andere titel nog wel te koop.
Zesde druk.

IMG_5431Boekenweek

Die zesde druk slaat natuurlijk op ‘Papyrus – Een geschiedenis van de wereld in boeken’ van Irene Vallejo. Ik heb er nog niets van gelezen dus dat houden de lezers van mijn blog nog tegoed. Trouwens de ondertitel doet me wel denken aan de ondertitel van het boek ‘Wat bomen ons vertellen’. Die ondertitel was: ‘Een geschiedenis van de wereld in jaarringen’. Andere schrijver (Valerie Trouet), andere uitgeverij (Meulenhoff en Lannoo) en andere vertaler/ster (Fred Hendriks en Adri Boon). Links ligt het boekenweekgeschenk van Hanna Bervoets (Wat wij zagen).


IMG_3516ValerieTrouetWatBomenOnsVertellen

Valerie Trouet, Wat bomen ons vertellen.



Borelingenland

Een kort verhaal schrijven is echt iets anders
dan een lang verhaal maken met weinig woorden.
Een kort verhaal is een kunst op zich.
Dat schoot door mijn hoofd toen ik de afgelopen tijd
het boekenweekgeschenk van 2020 las: Annejet van der Zijl,
Leon en Juliette, en het winnende boek van de Biesheuvelprijs 2021:
Mensje van Keulen, Ik moet u echt iets zeggen.

MaartenBiesheuvelZeelandreisAvalonPers2021

Maarten Biesheuvel, Zeelandreis, Avalon Pers, 2021. Dit jaar deed ik mee aan de crowdfunding voor de Biesheuvelprijs. Als tegenprestatie ontving ik het winnende boek en twee kleine boeken. Hierboven zie je een ervan met de tekst van Maarten Biesheuvel, gedrukt in een beperkte oplage. De naam is ‘Zeelandreis’.


Het boekenweekgeschenk van 2020 was helemaal afgestemd op de
actualiteit: Black lives matter en het slavernijverleden van Nederland.
Het boek van Van der Zijl is wel een korte tekst
maar het is eigenlijk niet af. Het is op zijn best een schets voor een
veel groter en dus langer boek.

AnnejetVanDerZijlLeinEnJulietteBoekenweek2020

Annejet van der Zijl, Leon en Juliette.


Daarmee slaan het CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het
Nederlandse Boek) en Annejet van der Zijl de plank mis.
Het verhaal is zeker relevant maar het leest niet geweldig.
Je merkt aan alles dat de schrijfster niet heeft kunnen kiezen en
‘door sneller te schrijven’, ‘met minder woorden’. toch het hele verhaal
wil vertellen.
Maar dat werkt niet.
Het is geen kort verhaal of novelle. Op zijn best een slecht kort verhaal.

MensjeVanKeulenIkMoetUEchtIetsZeggen

Mensje van Keulen, Ik moet u echt iets zeggen.


Bij Mensje van Keulen is dat anders.
Dit zijn korte verhalen. De verhalen zijn goed geschreven.
Niet ieder verhaal vind ik top maar dat is voor een deel smaak.
De verhalen trekken je aandacht. Je wilt meer lezen.
Het beste verhaal vind ik ‘Meneer Harry’.
Het is anders dan de meeste andere verhalen in dit boek.
Van Keulen probeert steeds in de laatste paar zinnen een
onverwachte draai aan het verhaal te geven.
Bij ‘Meneer Harry’ zit die draai gelijk na het begin van de tekst:

‘Naar sommigen van ze kijk ik graag en er zijn erbij van wie ik het niet erg vind als ze me aan- of uitkleden, wassen of verschonen, dat woord uit borelingenland.’

Kort daarna:

‘Tot dat moment waarop een donkere golf in mijn hoofd me verdoofde. Ik bleef volkomen bij terwijl de kracht uit me vloeide en even een weldadige stilte bracht.’

Het verhaal ‘Meneer Harry’ steekt met kop en schouders boven
de andere verhalen uit.
Het boek van Van Keulen is een aanrader.

OnnoBlomWarmteHerinneringenAanMaartenBiesheuvelAvalonPers2021

Dit is het derde boek dat ook onderdeel van de tegenprestatie vormde. De tekst is van Onno Blom: Warmte – Herinneringen aan Maarten Biesheuvel. Ook dit boek is gemaakt door Avalon Pers.


Ik ben al weer aan het volgende boek begonnen.

Gelezen: Natuurlijk. Je hoort het hem vertellen

In de boekenweek verscheen naast het Boekenweekgeschenk
ook een essay: Natuurlijk, geschreven door Jan Terlouw.

JanTerlouwNatuurlijk

Jan Terlouw, Natuurlijk. Mooie foto op de omslag.


Het leuke aan het essay is dat als je het leest, je Jan Terlouw
in je hoofd het boek hoort vertellen.
Zou het niet fantastisch zijn als je datzelfde gevoel/gehoor zou
hebben bij Couperus of bij Multatuli?

De tekst leest/klinkt zo herkenbaar dat daarmee ook het sterkste punt
duidelijk wordt:
Het boekje zal vooral aanspreken bij mensen die zich altijd al
door Jan Terlouw aangesproken voelen en die de boodschap
van het boekje al kennen en misschien zelfs al uitdragen of voorleven.
Mensen met minder affiniteit voor Jan Terlouw zullen minder
snel overtuigd zijn.
De neiging van Jan Terlouw om zichzelf te herhalen en net niet
het punt te maken, net niet met oplossingen te komen die aanspreken,
helpt dan ook niet.

Creatieve Woensdag

Bij een creatieve woensdag zullen veel mensen denken
aan allerlei kleuren, wilde vormen, vernieuwende ideeen, muziek
en enthousiasme.
Dat kan inderdaad de invulling van zo’n creatief moment zijn.
Maar soms is het gewoon hard werken.

Afgelopen woensdag heb ik een eerste ruwe dummy gemaakt van
het boek waar ik al maanden aan bezig ben geweest met het
uitzoeken van de teksten, kopen van papier, schrijven van teksten,
met de hand zetten van de teksten, werken aan het maken van
de eerste lino’s, het maken van proefdrukken op een pers
in het Nederlands Drukkerij Museum in Etten-Leur,
het corrigeren van teksten en het uiteindelijk het helpen
bij het drukken van de pagina’s voor 10 exemplaren.
Ik heb ook nog nagedacht hoe een serie van foto’s
in of bij de boeken kan worden opgenomen.

Voor dat boekje heb ik een eerste dummy gemaakt om
te kunnen bepalen waar er illustraties kunnen komen te staan,
hoe groot die illustraties maximaal mogen zijn,
wat de context van de afbeelding gaat worden enz.

 photo WP_20170329_001DummyGemaaktMetProefdrukken.jpg

Dit is de dummy. Een dik boek wordt het niet.


 photo WP_20170329_002DeTekstDoorGaanPlaatsenBepalenOpmetenContextBepalenIdeeenNoteren.jpg

Hier kun je zien hoe ik de tekst doorloop, aanteken waar afbeeldingen kunnen komen, opmeet hoe groot die maximaal kunnen worden enz. Die zaken schrijf ik op zodat ik vandaar verder kan werken.


 photo WP_20170329_003HermanKochMakkelijkLevenWieWilDitExemplaarLezen.jpg

Afgelopen week kocht ik tweemaal een boek en kreeg ook tweemaal een boekenweekgeschenk: Herman Koch.


 photo WP_20170329_005MetGeelGemarkeerdDeHogePrioLinos.jpg

Met geel zijn de lino’s gemarkeerd die het belangrijkst zijn en zonder deze kan ik eigenlijk niet aan het eerste exemplaar beginnen.


Verderkijker

 photo SiegfriedWoldhekKeesVanKooten.jpg

Siegfried Woldhek, Kees van Kooten.

Leuk boekje, het boekenweekgeschenk, de Verrekijker,
van Kees van Kooten.
Ik raad het iedereen aan om te lezen.
Niet hoogdravend, niet supercomplex of overgeconstrueerd.
Geen oppervlakkige, moderne, populaire, snelle hap,
gewoon leesplezier!

Rechter Tie

Ik heb een zeer, zeer bescheiden bibliotheek met Rechter Tie boeken.
Gelukkig is de definitie van bibliotheek een verzameling boeken
met meer dan 1 titel.
Daar past mijn verzameling precies in.
Naast de zes stripboeken waar ik vorige week over schreef,
binnenkort zijn het er hopelijk 7,
heb ik nog een aantal Rechter Tie romans en een enkel stripverhaal.
Hieronder een opsomming van mijn complete bibliotheek.

Vijf gelukbrengende wolken.
Met zes afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.

Dit is een vreemde eend in de bijt.
De omslag is een foto van een Engelstalige televisieproductie:
Granada Television, Judge Dee verhalen.
Dit boek is uit 1969 uitgegeven door W. van Hoeve.
Net als de hele KPF-reeks.
KPF= Kramers Pockets van Formaat.
Dit boek bevat drie verhalen:
= Vijf gelukbrengende wolken (Five Auspicious Clouds);
= Hij kwam met de regen (He came with the Rain);
= Vier vingers (boekenweekgeschenk 1964);

Dit is een voorbeeld van de illustraties in het boek.
Het gaat in dit geval om 6 afbeeldingen van Robert van Gulik.

Halssnoer en Kalebas (Necklace and Calabash)
Met tien afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.

Mijn exemplaar is een tweede druk uit de KPF-reeks.
Zoals te zien is op de foto is de kwaliteit niet geweldig.
Deze boeken komen uit de Openbare bibliotheek.
Ze waren afgeschreven, stukgelezen.
Door de bibliotheen goed voorzien van plakband om het boek te beschermen
tegen te hardhandig lezen.
Maar het is compleet.

Het Rode Paviljoen (The Red Pavilion), 2e druk, 1964.
Met zes afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.

Het Wilgenpatroon (The Willow Pattern).
Met vijftien afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.

Meer van Mien-yuan (The Chinese Lake Murders), 3e druk.
Met dertien afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.

Moord in Canton, (Murder in Canton), 3e druk, 1966.

Met twee verhalen:
= Het andere zwaard
= Het gestolen halssnoer

Illustraties door Frits Kloezeman.
Uit 1981 (?)
Uitgever Loeb.

Dit is een voorbeeld van hoe de pagina’s geillustreerd zijn.

Met twee verhalen:
= De 20 goudstukken
= De dode bruid

Illustraties door Frits Kloezeman.
Uit 1970 (?)
Uitgever Wolters-Noordhoff.

Dit zijn volledige stripverhalen.
Hierboven een voorbeeld van het eerste plaatje van ‘De 20 goudstukken’.

De laatste aanwinsten:Fantoom in Foe-lai (The Chinese Gold Murders).
Met tien afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.
Ravensberg Pers, 2003.

Het Chinese Lakscherm (The Lacquer Screen).
Met tien afbeeldingen door de schrijver in chinese stijl getekend.
Ravensberg Pers, 2003.