Kapitaalband: nu de werkelijkheid

Posted on augustus 19, 2025 by Argusvlinder

In een vorig bericht beschreef ik hoe ik denk, op basis van
genoemde video, je een kapitaalband met de hand kunt maken.
Nu moet ik de daad bij het woord voegen.
Resultaat: ik ben tevreden, kan altijd beter.

Dit lijkt een weinig zeggende foto maar het is werk in uitvoer. De bedoeling is natuurlijk om zowel aan de kop als aan de staart een kapitaalband te maken. Tot nu toe had ik pas een kern gemaakt. Vorige week ben ik begonnen met het maken van de tweede en die zit verstopt onder de rode stiek. Ik probeer de kern een beetje tond te zetten. Voor mijn dummy is dat niet zo nodig maar hopelijk zal dat voor Denken over oorlog en vrede van Hugo de Groot wel nodig zijn. Dus je ziet hier een kern er alles aan doen om zichzelf rond te zetten. Wordt vervolgt.

Op de video zie ik de boekbinder moeiteloos het juiste katern aansteken zonder het uitgewaaierde katern kapot te steken. Ik weet dat ik dat niet kan, zelfs niet als het katern recht is. Dus heb ik het begin en eind voorgeprikt. Om de gaatjes eenvoudig te kunnen vinden heb ik er even een tandenstoker in gestoken. Je kunt goed zien dat de gaten onder de kettingsteek zijn aangebracht. Natuurlijk had ik de gaten op gelijke hoogte moeten proberen voor te prikken. Dat is voor de volgende keer. Ik besloot geen tussentijdse verankering aan te brengen. Mijn boekblok is erg smal.

Het boekblok staat in een ‘derde handje’. Het beeld is wat druk met die spitsels die uitsteken maar die zitten niet in de weg. Je bent zelf aan de bovenkant bezig. Je ziet hier dat ik de borduurdraden zwart en rood (die van mij zijn van katoen) aan elkaar geknoopt heb. ieder stuk garen was ongeveer 40 centimeter lang. Voor de kapitaalband heb je niet veel lengte nodig bij dit smalle boekblok. Maar om de draden op zijn plaats te krijgen en houden is die lengte wel handig. De zwarte draad is in het eerste katern gestoken tot aan de knoop in het garen.

Hier ligt de kern in de lus die je met de rode draad maakt. On het begin is dit een beetje wiebelig. Gewoon volhouden en regelmatig goed aantrekken. Overigens kun je wel goed zien dat het garen dat ik nu gebruik veel dikker is dan dat wat in de videi gebruikt werd. Nog eens in de winkel gaan kijken of ze verschillende diktes verkopen. Gewoon om te experimenteren.

De afsluitende zwarte wikkels hadden strakker gemogen. Maar voor het eerste kapitaalband sinds heel lange tijd, klaag ik niet. Het moet wel handwerk blijven….

Nu de staart nog (de onderkant van het boekblok).

Op zoek naar de perfecte kneep

Posted on juli 26, 2025 by Argusvlinder

Ik ga weer aan de slag met het inbinden van de dummy voor
mijn project ‘Denken over oorlog en vrede’.
Ik begin bij het artikel van Karin Cox (Handboekbinden nummer 3
– 2024, de uitgave van de Stichting Handboekbinden).

Intussen ligt mijn dummy te wachten op mijn werktafel.

Cox maakt een interessante opmerking over De Bray.
Hoewel die misschien complex klinkt,
laat ze juist de praktische kant van middeleeuws boekbinden zien.

Die opmerking is:

‘NB De Bray raadt voor dikke folianten alternerend naaien (naaiposities overslaan) aan…’

Dus: als het niet nodig is: niet doen.
Bij dikke boeken werd het naaien van de katernen soms eenvoudiger
gemaakt door meerdere katernen tegelijk te binden. Dat was sneller,
kostte minder materiaal en het resultaat was blijkbaar nog steeds goed.

De opmerking over De Bray geeft mij de kans om nog iets over hem te delen
met behulp van Copilot:

Dirck de Bray was een fascinerende figuur uit de Nederlandse Gouden Eeuw — een echte duizendpoot. Naast schilder, tekenaar en houtsnijder was hij ook boekbinder en prentkunstenaar. In 1658, toen hij nog leerjongen was, schreef hij een uniek handgeschreven en geïllustreerd boekje: Onderwijs van ’t boek-binden. Dit werk is bijzonder omdat het de enige volledige handleiding over boekbinden is van vóór de 18e eeuw.

Wat maakt het boekje zo speciaal?
Het bevat 56 bladen met 16 kleurrijke tekeningen, uitgevoerd met pen en waterverf.
De Bray beschrijft het standaard boekbinden, niet de luxe varianten.
Het manuscript wordt bewaard in het Noord-Hollands Archief in Haarlem.
In 1977 verscheen een facsimile met transcriptie en Engelse vertaling.
Later stopte De Bray met boekbinden en richtte hij zich op schilderkunst.
Rond 1680 trad hij zelfs toe tot een klooster in Brabant,
waar hij in 1694 overleed.

Het is de bedoeling om de rug rond te slaan.
Zowel Cox als Goddijn spreken over die stap.
Heel veel ruimte besteedt Cox niet aan de manier waarop je dat kunt doen.
Ik vermoed dat ze dat als bekend verondersteld.
De foto’s in het artikel tonen, naar mijn gevoel, op zijn best een
afronding van de hoeken van het boekblok:

Afgerond boekblok, Handboekbinden, nummer 3 – 2024, pagina 122 – 123, fig 7.

Afgerond (?) boekblok, Handboekbinden, nummer 3 – 2024, pagina 124 – 125, fig 10.

Goddijn beschrijft wel hoe je te werk kunt gaan.
Maar hij geeft aan (Pagina 156, 1e kolom, bovenaan):

“Ook moest de rug niet te rond worden geslagen.”

Een illustratie in het boek geeft dit beeld (ronder dan bij Cox):

Peter Goddijn, pagina 157.

Beide doorspekken deze tekst met informatie over het lijmen
van de rug en de textiele en perkamenten stroken
die de rug gaan verstevigen.
Wat me opviel: de rug van een boekblok vertoont van nature
een neiging naar een kneep. Door het garen ontstaat in de vouw
van elk katern een verdikking — voelbaar als je het boekblok
tussen duim en vingers indrukt.

Het rondzetten is bedoeld om dit effect te versterken en
in goede banen te leiden.. Voel het maar eens, knijp
maar eens met je vingers in het katern.
Het rondzetten is een stap om naar een kneep toe te werken.

Voel de verdikking door het garen in de vouw van de ksternen.

Ik vond de teksten te veel ruimte voor interpretatie hebben om tot
een plan van aanpak te komen. Daarom nam ik er ook nog even het boek
van Edith Diehl bij (pagina 136, figuur 77c, d, e en f).

Edith Diehl, pagina 136, figuur 77-c, d, e en f.

De afbeeldingen tonen eigenlijk wat Goddijn beschrijft (pagina 156,
eerste kolom, net onder het midden:

“Leg het boek met de frontsnede naar de rand van de tafel sla met een brede hamer voorzichtig op de bovenliggende rand van de rug. Trek hierbij met de vingers van de vrije hand, die op het boek wordt geplaatst, het schutbladkatern (en daarmee de gehele bovenzijde van het boekblok) naar voren. De duim van dezelfde hand houdt tegelijkertijd de onderste helft van het boekblok tegen. Draai het boek om…….

Plan van aanpak (op basis van wat ik gelezen heb):

1. lijm de rug van het boekblok tussen de bindingen
als de bindingen niet verankerd waren op de
schutbladkaternen door de extra steken dwars door
de spitsels en achtersteeksels, dan had je die nog door
het garen van de binding kunnen bewegen
2. Laat de lijm drogen totdat hij plakkering is
of maak na het volledig drogen van de rug de lijm
een beetje vochtig
3. rond het boekblok aan beide schutbladkanten wat af
4. bepaal de grootte voor stroken perkament
die tussen de bindingen de rug gaan versterken.
Snij de stukken 3 cm breder dan de breedte van de rug
5. bepaal de grootte van de stroken shirting
die tussen buitenste binding en kop/staart komen.
Snij ze net zo breed als de perkamenten stroken
6. bevestig stroken perkament en shirting

De stap die hierna volgt is het maken van het kapitaalband.
Maar ik ga nu eerst de volgende zaken realiseren:

Vanmiddag heb ik een stuk beukenhout gehaald om kneepplanken
te maken. Ik kan geen winkel vinden die ze verkoopt.
De enkele keer dat oude kneepplanken worden aangeboden zijn ze bijna
onmiddellijk ook verkocht.

Beukenhout voor het zelf maken van boekenplanken of meubels. Een meter bij 20 cm breed en 1,8 centimeter dik.

Copilot maakte een schets voor de ideale kneepplank.
De maten moet ik nog wel eens langs mijn blokpers houden.
Want daarin ga ik ze gebruiken.

Als de planken gereed zijn ga ik de stappen 1 tot en met 6
van hierboven uitvoeren.
Jullie zullen snel mijn avonturen met het maken van kneepplanken en
het rondzetten van mijn boekblok hier kunnen lezen.

Illustraties gelijmd, tijd voor draad – Over het binden van een bijzonder boek, weer een paar stappen.

Posted on juli 5, 2025 by Argusvlinder

Vandaag weer een paar stappen gezet in het maken van mijn dummy
voor ‘Denken over oorlog en vrede’, een uitgave in losse katernen
van Stichting Handboekbinden.
De aanleiding van de uitgave van het boek is het feit dat het in 2025
400 jaar geleden is dat het boek ‘Iure belli ac pacis’ van
Hugo de Groot verscheen.
De iure belli ac pacis (Over het recht van oorlog en vrede)
is een boek van Hugo de Groot uit 1625. In dit boek wordt beschreven
wanneer een staat of soeverein vorst het recht heeft om een andere staat
of soeverein vorst aan te vallen,
en op welke manier dat dient te gebeuren.
De actualiteit – denk aan conflicten als die in Oekraïne, Gaza of
Irak – onderstreept de blijvende relevantie van het thema.

De uitgave van de Stichting Handboekbinden betreft deel 8 van de serie
‘Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland’.
Dit boek uit 1991 is verzorgd door en voorzien van een inleiding en
annotatie door A.C. Eyffinger en B.P. Vermeulen.

Om mijn versie in te binden wil ik gebruik maken van de boekbindtechniek
die Spitselband heet. Deze in de 17e eeuw populaire bindwijze
is mij onbekend en daarom probeer ik de aanwijzingen te volgen uit
het artikel van Karin Cox: ‘De spitselband’, deel 1 en 2 in het
magazine van de Stichting Handboekbinden.
En ook de aanwijzingen in de beschrijving van Peter Goddijn,
pagina 154 – 161 in het boek: ‘Westerse boekbindtechnieken van
de Middeleeuwen tot heden’.
Die aanwijzingen ga ik gebruiken om eerst de techniek uit te
proberen op een dummy: ‘Ode aan boekbinden’.

Een hele mond vol maar de afgelopen tijd ben ik bezig geweest
met het uitzoeken van het papier, het maken van de katernen, het
maken van een lino voor de bladwachters, het afdrukken daarvan en
schrijven van de inleiding die daarbij hoort.

Wat er nog moest gebeuren voor het boekblok gereed is,
was het inplakken van de illustraties.
Daar ben ik gisteren mee begonnen en heb ik vandaag afgerond.
Tijd om dan het inbinden voor te bereiden.

Eerst nog even over het inplakken van de illustraties.
Grofweg zijn die in twee formaten: de koepellino’s gaan
richting A5-formaat, de natuurdrukken richting A4.
Daarom begin ik met een soort van mal voor de koepellino’s.
De natuurdrukken worden op het oog min of meer in het
centrum van de pagina’s geplakt.

De mal heb ik gemaakt uit een krantenmagazine die ik
had gebruikt bij het lijmen. Door die activiteiten
waren pagina’s aan elkaar gaan zitten. Daardoor ontstond
voldoende dikte om het als mal te gebruiken.

Steeds op vier plaatsen een beetje lijm.

Ook bij de natuurdruk. Een paar resultaten:

Het goede nieuws is dat de opdikking als gevolg van
het toevoegen van de afbeeldingen heel erg meevalt.

Een strook afvalpapier gebruik ik om een prikmal te maken. De strook is hier net te lang.

De rug wil je in 4 gelijke delen verdelen zodat er drie plaatsen
ontstaan voor de spitsels.
Dat kan eenvoudig door de mal in de lengte dubbel te vouwen en
dat vervolgens nog eens te doen.
Dan vouw je de strook weer open en vouw je de strook nog eens
dubbel maar nu in de breedte.
Maar eerst snij ik de mal op de correcte grootte.

Tussendoor zoek ik naar de juiste plaatsen in de twee stukken perkament die ik in mijn vorraad heb, om de spitsels te snijden. Iedere keer kijk ik met bewondering naar de tekening op het grote stuk perkament. Dat wil ik zoveel mogelijk bewaren voor de boekband.

Mijn spitsels gaan 2 keer 10 centimeter + de beoogde dikte
van het boekblok worden.
In mijn geval resulteert dan in 22 centimeter.
Ik worstel een beetje met het achtesteeksel. Cox adviseert
in het artikel 4,5 centimer, zonder uit te leggen waarom.
Ik besluit voor 6 centimeter te gaan, 2 centimeter voor
de achtervouw, 2 centimeter voor het boekblok en 2
centimeter voor de voorvouw.
De tijd zal uitwijzen of dat werkt.

Mijn stroken perkament: spitsels en achtersteeksels

Dan vind ik de informatie in mijn bronnen een beetje verwarrend
over hoe de spitsels en de achtersteeksels bij elkaar
gebracht dienen te worden.
Eerst even wat informatie over de vlees- en haarzijde
van perkament (gedroogde en geprepareerde dierenhuid).
De bron van de volgende regels is Copilot.

Vleeszijde perkament

De “vleeszijde” van perkament is de kant die oorspronkelijk naar het vlees (de binnenkant) van het dier wees. Het verschil tussen de vleeszijde en de haarkant (die naar buiten wees) is subtiel, maar je kunt ze herkennen aan enkele kenmerken:

Kenmerken van de vleeszijde:

Gladheid: De vleeszijde is vaak iets gladder en egaler dan de haarkant.

Textuur: Soms zie je fijne adertjes of een licht vezelachtige structuur; die kunnen wijzen op de vleeszijde.

Glans: De vleeszijde heeft meestal iets meer glans dan de haarkant, zeker als het perkament goed is geprepareerd.

Afdrukken: In sommige gevallen zie je heel subtiel nog indrukken of sporen van het spierweefsel.

En de haarkant dan?

Poriegaten: De haarkant kan minieme stipjes of poriën vertonen waar ooit de haren zaten.

Ruwere structuur: Iets korreliger of stroever aanvoelend.

Wat zeggen mijn bronnen over hoe ik de stroken perkament
ten opzichte van elkaar moet gebruiken?

Cox:

Leg de korte stook perkament op het midden van de lange binding, vleeszijden op elkaar.

Goddijn:

Leg nu twee perkamenten stroken op elkaar met de gladde (haar)zijde naar beneden (niet op elkaar plakken!).

Ze zeggen twee verschillende dingen nog even los van het feit
dat Cox werkt met een ‘achtersteeksel’, een korte strook perkament,
terwijl Goddijn met twee gelijke stroken perkament werkt per binding.
Ik ga voor Cox want dat lijkt me minder materiaal.

Maar Cox zegt de ruwe zijdes van beide stroken op elkaar te leggen,
terwijl Goddijn zegt bij beide stroken de ruwe zijdes naar boven te leggen.

Mijn interpretatie is dan: maak gebruik van de materiaaleigenschappen
en glad op glad zal meer schuiven, dus hier volg ik Goddijn. Intuïtief
zou ik gekozen hebben voor ruw op ruw. Maar ik heb geen ervaring
dus wil ik ten minste één van mijn bronnen volgen.
Mijn keuze voor Goddijn is dus vooral ingegeven door logica en gevoel
voor materiaalgedrag, al blijft het een leerproces.

Ik markeer het midden van de spitsel en ik trek een lijn op 2 centimeter van het uiteinde bij het achtesteeksel. Vervolgens leg ik die op de streepjes op elkaar, zoals Goddijn aangeeft, ril het perkament enmaak er een vouw van 90 graden.

Het resultaat. Op de rechtse kant, de kant met het korte stuk achtersteeksel, ga ik bij het inbinden de katernen een voor een leggen en binden.

Na de spitselonderbreking ga ik weer door met de papieren
prikmal.

Met potlood geef ik de vouwen aan.

Vervolgens bepaal ik de plaatsen waar ik gaten moet voorprikken:
voor de kettingsteek in ieder katern.
Gaten link, rechts en in het midden bij iedere binding
(waar het perkament komt) in de katernen met schutbladen.
Gaten links en rechts bij iedere binding (waar het perkament komt)
in de overige katernen van het boekblok.

Bij het voorprikken gebruik ik het onderste deel van de houten prikmal. Dat zorgt er voor, mt het goed aandrukken van de papieren prikmal, dat de gaten mooi in de naad van het katern komen. Ik denk altijd: envoudig. Maar het vereist concentratie.

De katernen liggen klaar om ingebonden te worden. Ik moet alleen de spitsels en achtersteeksels nog voorprikken. Maar dat is voor de volgende keer.

De prikmal kan in de kast.

Bladwachters als bruggen

Posted on juni 28, 2025 by Argusvlinder

De vorige keer ben ik gestopt bij het aanbrengen van de liniëring.
Dus vandaag kan ik verder met het schrijven van de tekst en
de teksten van de bladwachters. Ik ga de bruggen slaan.

Als de tekst geschreven is, schrijf ik ook nog een colofon. De tekst neem ik over met een of twee aanpassingen. Het colofon schrijf ik uit de losse pols.

Ode aan het boekbinden.

Op ieder katern is een afdruk te zien van de bladwachter op het andere katern. De bladwachters, de lino-afdrukken, hebben minstens één week, individueel liggen drogen. Maar toch geven ze nog een klein beetje af.

Op alle voorbladen van de 11 katernen zet ik twee lijnen om daar de teksten in te kunnen schrijven.

In iedere bladwachter, op het achterblad van de katernen, ga ik een tekst schrijven die ik herhaal op het voorblad van het volgende katern.

Tekst – het begin, de inhoud.

Een overzicht van de bruggen die ik vanmorgen geschreven heb.

De misdruk heb ik nog voorzien van een tweede kleur.

Zo komen de bladwachters straks in het boek te zitten.

De volgende stap is om de afbeeldingen in de katernen op te nemen.
Dat zal het boekblok dikker maken en daarom wil ik ze voor het
inbinden aanbrengen. Dan kan ik de rug niet te krap maken.

Mijn Bandzetter verfijnd: Precisie in het inbinden

Posted on mei 19, 2025 by Argusvlinder

Als het op het laatst fout gaat met het inbinden van
een bandzetter, dan is het bij mij meestal
dat het boekblok scheef in de band komt.
Niet iedereen ziet dat meteen, maar ik wel.
Zeker als ik naar de boeken kijk die ik zelf ingebonden heb.
Al een tijdje denk ik na over hoe ik dat eenvoudig kan voorkomen.
Daarom heb ik voor De Krater een manier bedacht
die ik nu wil uitproberen.

Voor een cursus edelsmeden heb ik een vlaktas gekocht.
Het is een blok staal, 10 bij 10 centimeter en een paar
centimeter hoog.
Je kunt het ook een aambeeld noemen, of een stuk spoorbiels gebruiken.

De vlaktas weegt behoorlijk wat en als ik hem op de boekband
leg blijft de boekband beter liggen en kan ik de zijkant van de blok
gebruiken als de ‘vangrails’ waar de rug van het
boekblok tegen gaat komen.

De vlaktas ligt op de boekband. Met een kant langs de kneep, precies op de plaats waar de rug van het boekblok moet komen. Aan de bovenkant van de boekband ligt het witte kneeplatje. Voldoende op de boekband om een marge te hebben gelijk aan de marge aan e onderkant van het boek. De driehoeken houden het latje op zijn plaats.

Later kocht ik kneeplatjes. Die gebruik ik
altijd om bij de basis van de boekband de ruimte tussen de
platten en de rug te bepalen.
Dit keer gebruik ik een van deze latjes als buffer
tussen de buitenrand van de boekband en het boekblok
tijdens het lijmen. Om het kneeplatje op zijn plaats te houden
gebruik ik twee metalen driehoeken die zelfstandig blijven
staan.

Alles ligt gereed om te gaan lijmen.

Het boekblok met het met lijm ingesmeerde schutblad ligt al op de boekband. Deze keer veel rechter dan bij vorige pogingen.

Ik verplaats de vlaktas naar de voorkant van het boek. Ik leg hem tegen het achterplat aan zodat als ik dadelijk, na het met lijm insmeren van het voorplat, het boek sluit, de twee platten recht boven elkaar komen.

Tussen boekblok en gelijmd schutblad leg ik bakpapier om
het vocht van de lijm uit het boekblok te houden. Vooral
van belang als het boek ligt te drogen in de boekenpers.

Voor een eerste test met de Vlaktas en Kneeplat ben ik tevreden.

Denken over oorlog en vrede: breng harmonie in chaos

Posted on mei 8, 2025 by Argusvlinder

In Nederland staan we aan het begin van het Mahler festival.
Een festival in het Concertgebouw in Amsterdam met optredens
van grote orkesten, dirigenten en zangers waar ik tijdens
de corona tijd al een keer van heb kunnen genieten.
Bij wijze van voorpret ben ik al naar de symfonieën
gaan luisteren vandaag.

Toeval bestaat niet.
Net voordat ik dit bericht ging schrijven, luisterde ik
naar de eerste symfonie van Mahler.
Die heeft als bijnaam ‘Titan’ en eerder deze week bekroop
me het gevoel dat de spitselband wel eens een titaans karwei
zou kunnen worden.
Maar dat is overdreven (hoop ik).

De onderwerpen in mijn vorige bericht waren nog niet afgerond
en elk op zich kunnen ze je het gevoel geven dat het allemaal
erg complex is.
Het zijn zeker veel stappen, maar de meesten zijn goed te doen,
zeker als je tijd besteed aan een voorbereiding.

In mijn voorbereiding ben ik in de lijst met 6 onderwerpen
blijven steken bij onderwerp 4.

Welke onderwerpen uit het artikel van Karin Cox in het
magazine van de Stichting Handboekbinden staan nog open?

4 – sla de rug rond;
5 – extra stroken perkament en shirting voor de rug;
6 – het Duits kapitaal.

Terwijl ik zo bezig was op internet en in de boeken over boekbinden
die ik heb, kwam ik gelukkig ook wat geruststellende
informatie tegen. Want de spitselband is een avontuur met
veel stappen. Dat kan afschrikken.

4 – sla de rug rond

Het wordt al eenvoudiger, als je weet waar je het voor doet.
Althans zo werkt dat bij mij. Ik heb eerder ook ervaren
dat als je een boek bind je een verdikking krijgt in
de rug van het boekblok. Dat is het resultaat van de draad
die je gebruikt bij het binden.
Die verdikking (‘swell’ in het Engels, van opzwellen) zorgt
ervoor dat je boekblok aan de rugzijde breder is dan
de voorkant van het boek.
Het gevolg is dan dat de boekband niet zo mooi aansluit
op je boek. Overdreven krijg je dan dit beeld:

Dat is niet mooi maar het maakt het boek natuurlijk ook
niet steviger. Door de rug rond te zetten hef je het hoogteverschil
in het boekblok op en zal het resultaat steviger zijn.
Bovendien is dat wel mooi zo’n ronde voorzijde van het boekblok,
al is dat natuurlijk smaak.

Van DAS bookbinding zag ik een mooie video genaamd
‘Rounding and backing’. Met die kennis in het achterhoofd
durf ik het wel aan mijn boekblok rond te gaan zetten.

5 – extra stroken perkament en shirting voor de rug

De extra stroken perkament en textiel ‘vallen ‘ nu ook op
hun plaats. Die ronde rug kan straks wel wat steun gebruiken
om ook mooi rond te blijven. Zeker als je weet hoe
straks de perkamenten bekleding om het boek gaat.
Bij de spitselband moet de rug veel van de stevigheid
van het boek gaan brengen.

6 – het Duits kapitaal

Dat klinkt ingewikkeld, maar je kunt het ook overslaan.
Of bekijk een video waarin de aanpak wordt uitgelegd.
Zelf keek ik naar een video van weer DAS bookbinding.
De man legt heel goed en rustig uit hoe hij te werk
gaat en laat dat zien. De video is Engelstalig.
Het gaat om een kapitaalband met twee kleuren.
Eerder maakte ik zelf zo iets. Voor een eerste poging
viel het mij niet tegen.

Ik weet het, kan beter en dat ga ik bij het volgende boek dan ook doen 🙂

Intussen heb ik wel besloten om voor het boekblok eerst
een dummy te maken. Vooral om oude kennis en vaardigheden
weer even wakker te schudden.
Het perkament dat ik heb is voldoende voor 1 boek,
niet voor twee. Maar de stappen tot en met onderwerp 5 of 6
in dit bericht dat gaat wel lukken.

Van kettingsteek tot Duits kapitaal

Posted on mei 6, 2025 by Argusvlinder

Een beetje te optimistisch dacht ik dat ik de laatste
krenten uit het eerste artikel van Karin Cox kon gaan
verzamelen.
Helaas er staan daar nog een aantal onderwerpen die
extra aandacht nodig hebben.
Of ik alle onderwerpen in één bericht kan behandelen,
weet ik niet. Maar ik heb nu in ieder geval een
compleet overzicht voor artikel 1:

1 – kettingsteek;
Ik heb het hele artikel nog eens gelezen en heb tot nu toe
niet stilgestaan bij het begrip ‘kettingsteek’ en dat is wel
nodig want ik gebruik die zelf bijna niet.

2 – samenhang van achtersteeksel/lange binding;

3 – het naaien;
Het naaien is een centrale handeling van de boekbinder.
Hier gaat het specifiek om rondslag, kettingsteek en de
mysterieuze instructie:
‘Steek aan de staart door het eerste naaigat naar binnen’.
Dat vraagt om verduidelijking.
Mevr. Cox verwijst daar als teaser nog naar twee termen, ‘alternerend
naaien’ bij dikke boeken en ‘wisselnaaien’ of ‘half uit naaien’
bij dunne, waar ik nog eens wat onderzoek naar moet doen.

4 – sla de rug rond;
Omdat ik hier geen ervaring mee heb, verdient dit extra aandacht.

5 – extra stroken perkament en shirting voor de rug;

6 – het Duits kapitaal.

Het kapitaal, dat meestal kleurige strookje dat je aan de kant van
de rug ziet, aan de boven- en onderkant van een boekblok, een
beetje tussen het boekblok en de boekband in, dat kapitaal kun je
overslaan. Maar het geeft wel iets extra’s aan een boek.

Laat ik het lijstje van boven naar beneden doorlopen.

1 – Kettingsteek

‘Kneep en binding’ helpt weer. Er bestaan meerdere uitvoeringen van
de kettingsteek maar degene die hier nodig is heet in het naslagwerk
‘de doorlopende kettingsteek’.
Het is het eenvoudigst voor mij om de definitie maar even over te nemen:

“korte steek waarbij het garen tussen uit- en intreden (in hetzelfde of
in een ander katern) onder het op die naaipositie aanwezige garen
van een eerdere naaitoer doorgaat (een lus maakt)”

‘Kneep en binding’ geeft sluitende definities, dat wil zeggen dat de
definities alle situaties moeten ondersteunen. Dan krijg je soms een
ingewikkelde zin voor iets dat eigenlijk heel vanzelfsprekend is.

In de definitie mis ik een beetje het doel van de kettingsteek:
daar waar andere steken vooral de losse vellen papier van één katern
bij elkaar gaan houden, gaat de kettingsteek een verbinding leggen
met een voorgaand en volgend katern.

Pagina 38 is de eerste plaats waar je de kettingsteek vindt, onder 32.7.
De overige 10 plaatsen in tekst en index voegen voor nu weinig toe.

Wil je de kettingsteek (chain stitch) in actie zien?
Online zijn verschillende video’s beschikbaar die deze techniek illustreren.
Je zult verschillende varianten vinden,
bijvoorbeeld als onderdeel van borduurtechnieken en op sites
voor creatief boekbinden. Die zaken zijn gerelateerd maar net niet
precies wat hier nodig is. Op de website van iBookbinding vond
ik wel een video die een goed beeld geeft:
Bookbinding Tutorial Part 2B geeft een goed beeld.

2 – Samenhang van achtersteeksel/lange binding

Het lijkt niet meer en minder te zijn dan een extra versteviging
tussen de binding en het boekblok. Het begrip komt niet voor
in ‘Kneep en binding’. Eventuele overtollige stukjes van het
achtersteeksel worden later weggesneden. Dus het bedekt de breedte
van het boekblok maar niet meer of minder.

3 – Het naaien.

‘Steek aan de staart door het eerste naaigat naar binnen’.
Het eerste naaigat bevindt zich aan de boven- of onderkant
van het boek, afhankelijk van waar je normaal begint.
Het naaien kan immers in beide richtingen gebeuren.
Het is het gat dat op de plaats zit waar de kettingsteek gaat komen.
De enige reden die ik kan bedenken om daar te beginnen is dat je er
zo voor zorgt dat er een uiteinde van het garen aan de buitenkant
van het boekblok blijft. Met dat uiteinde ga je de eerste twee
katernen die je gaat binden, aan elkaar maken.

‘Alternerend naaien’ en ‘wisselnaaien’ zijn beide methodes
die gedeeltes van de techniek overslaan of zelfs verdelen
over twee katernen. In beide gevallen zal de naaidraad
minder verdikking in de rug veroorzaken.

De eerste 3 van de 6 onderwerpen zijn in dit bericht aan de orde
geweest.
De volgende drie volgen later en dan heb ik deze onderwerpen nog
niet vergeleken met wat Peter Goddijn er over zegt.
Tot binnenkort.

De Krater

Posted on april 22, 2025 by Argusvlinder

Gisteren ben ik nog wat verder gekomen met de boekband
voor De Krater.
Nu ben ik op het punt dat ik hulp nodig heb met een naaimachine.
Maar van de laatste stapjes maakte ik nog drie foto’s.

Van iedere mal, ieder stukje papier, moest ik een stoffen exemplaat knippen. Textiel knippen is iets heel anders dan het knippen van papier. De stof gaat sneller hangen en het is voor mij moeilijker kleine nuances te knippen. Een andere schaar helpt misschien ook wel. Maar om voor deze kleine stukken een andere schaar te kopen…..

Vervolgens heb ik alle losse stukken op de ondergrond, de theedoek gespeld. Daarbij was ik begonnen met het sjabloon, vervolgens de olifant en toen de kleinere stukken. Een paar van de kleinere stukken zijn nog veranderd. Ik ben bang dat sommige wel erg klein zijn. Maar dat ga ik ervaren.

Dan het sjabloon eraf. Dit is zodadelijk de lap waarmee ik de boekband ga afwerken. Ik ben benieuwd.

De Krater

Posted on april 21, 2025 by Argusvlinder

Gisteren heb ik eerst nog wat extra gereedschap laten aanrukken:
krijt en spelden.

Het blauwe krijt is speciaal voor mensen die zelf kleding maken. Dat krijt heet kleermakerskrijt. Het is als een plat stuk te koop maar ook in potloodvorm. Er zijn meerdere kleuren beschikbaar. De spelden ga ik gebruiken om de stukken, nog te knippen, stof op hun plaats te houden.

Ik begin met de eenvoudigste en in dit geval de grootste vorm:
de olifant die op het achterplat gaat komen.

De stof was al een beetje gevouwen en gevormd naar de grootte die ik wil hebben. Nu prik ik in de hoeken spelden zodat als ik dadelijk met krijt de vorm teken, ik duidelijk weet wanneer ik de stof groter laat worden.

Dit is de eenvoudigste vorm vandaar dat ik het gedeeltelijk uit de hand en op zicht doe, maar je ziet de blauwe krijtstreep. Daar moet ik in de buurt blijven.

Eens kijken of dit gaat passen.

Het ontwerp van ‘De Krater’ wijzig ik nog steeds maar de veranderingen worden steeds kleiner. Zo heb ik de wat zware linker bovenhoek wat kleiner en lichter gemaakt door er een kleine hoek en losse baan van te maken. Een soort van abstracte wolk. Let wel: ik werk nog steeds in spiegelbeeld. Dus wat nu links in het venster zit zal straks rechts komen.

Aan de hand van het sjabloon heb ik afgetekend op de theedoek welk deel ik nodig heb voor de boekband. Dat ga ik nu uitknippen.

Nu ik het stuk basistextiel voor de boekband heb wil daar vlieseline tegen plakken. In mijn berichten was al eerder te lezen dat je dit goed kunt gebruiken om de textiel stabieler en beter lijmbaar te maken. Ik had meerdere soorten vlieseline, hele flexibele, hele stugge of deze H250. Die H250 is speciaal voor hobbyprojecten geschikt. Hier ga ik op de strijkplank op een lange reep theedoek een stuk vlieseline aanbrengen. Maar wat zal blijken is dat ik de vlieseline met de verkeerde kant naar beneden heb gelegd. Bij andere soorten was de ruwe kant de kant waar de lijm was aangebracht die gaat smelren bij verwarming. Maar bij H250 is juist de gladde, dlimmende kant de lijmkant. Op de theedoek met vlieseline leg ik een natte lap stof die speciaal daarvoor opzij hou. Bij de eerste poging lijmde ik de vlieseline niet aan te theedoek maar aan de perslap.

Fournituren.nl:

Vlieseline H250 is een stabiele tussenvoering voor banden en ceinturen en voor knutselwerk. Deze Vlieseline wordt ook voor hobby projecten gebruikt. De H250 is de meest stevige van de serie.

Hier is het dan wel gelukt.

Hier ligt een stuk vlieseline, de H250, een klein beetje kleiner dan het stuk theedoek, tegen de achterkant van de theedoek. Zo strijk ik deze twee lagen tegen elkaar.

Steeds passen en meten, je ziet dat de olifant op het sjabloon, mooi binnen de marges van het achterplat past. Tussen het binnenste en buitenste kader zit ongeveer 5 millimeter, Het buitenste kader geeft de grootte van het plat aan. Zowel voor als achter.

Hier is ook het linker vlak uit de sjabloon gesneden. Ik kan nu het sjabloon tijdelijk vastzetten op de stof. Vervolgens de olifant op de juiste plaats spelden. Dan moet ik de verschillende voorgeknipte, papieren vormen uit de stof gaan knippen. Ook die kan ik dan vastspelden. Hopelijk kan iemand die losse stukken dan op die plaatsen vastnaaien met een naaimachine. Daarna kan het boekbinden weer beginnen. En, oh ja, de hoeken aan de onderkant zijn nog een beetje gewijzigd.

De Krater

Posted on april 20, 2025 by Argusvlinder

Het ontwerpen van de boekband kan beginnen.
Ik weet de juiste maat van de basis van de boekband.
Dus kan ik gaan bepalen hoe groot het stuk theedoek
moet zijn dat de hele boekband zal bekleden.
Ik weet dan ook welke delen van de platten
beschikbaar zijn om de afbeeldingen te maken.
Om deze activiteiten te ondersteunen maak ik eerst
een stuk papier van de juiste grootte.

Van de rand van de platten tot het gebied waar ik de afbeeldingen ga plaatsen, laat ik een halve centimeter vrij.
Dat doe ik omdat het katien van de theedoek vrij stug is. Nog een extra laag textiel op de randen maakt het moeilijker de stof mooi aan te brengen. Dus ik begin met een strook van een halve centimeter.

Dan zijn dit de gebieden waar ik aan de slag kan gaan. De witte ruimte buiten de buitenste zwarte lijnen zijn straks de omslag naar de binnenkant van de boekband. De rug blijft helemaal vrij.

Omdat ik gebruik wil maken van de vlekken die op de theedoek staat (ze zijn het gevolg van chloor en verfactiviteiten) maak ik een soort van raam in het papier. Dat geeft me de kans door de boekband te kijken.

Het raam zal straks het voorplat, de voorkant van het boek zijn. Ik heb de stof met de buitenkant naar onder gelegd. Ik werk dus in spiegelbeeld. Maar de afbeelding bevat straks geen cijfers of letters, dus dat kan prima.

De achterkant wordt eenvoudig. Een afbeelding van de olifant. Een complete olifant past alleen op de boekband als ik hem dwars op de boekband zet. De titel van het boek is ‘De Krater’, niet de dwarsligger. Dus de olifant ‘loopt’ gewoon het boek op. Ik kan gebruik maken van een stuk stof waar nog maar een deel van de olifant op staat. Intussen heb ik de theedoek nog even gestreken zodat de textiel mooi glad ligt.

Vervolgens begin ik te ‘schetsen’ met stukjes papier. Uiteindelijk worden deze stukken papier vervangen door de blockprint stof uit India.

Vervolgens proberen en nog eens proberen.

Bij het uiteindelijke resultaat ik er geen kader. Daarom wil ik met de groene blockprint stof een soort van kader oproepen.

Misschien moet de hoek linksboven kleiner worden? In ieder geval minder een rechte driehoek. De smalle strook bovenaan is misschien te smal. Dat moet ik vragen aan de persoon die voor mij straks de stof op elkaar gaat naaien.

Als de mal straks weg is dan zal het ongeveer dit beeld gaan geven. Gecombineerd met de rand van het boek. Spannend.

AI geeft mijn tekst minder dan 6.
Een goede tekst (volgens de AI) moet tussen 7 en 8 zijn.
Helaas.
De AI van WordPress kan niet omgaan met een uitleg die over
een serie van blogberichten gaat.

De Krater

Posted on april 19, 2025 by Argusvlinder

‘De Krater’ van Gerwin van der Werf ligt hier in de snijmachine. De vorige keer kon je zien dat het boekblok was voorzien van de schutbladen. Nu kan het boek ‘opengesneden’ worden en daarna kan ik de basis voor de boekband maken. Deze stappen zijn misschien niet zo spannend maar als ik de basis van de boekband heb, dan kan ik de bekleding gaan ontwerpen.

Het gaas stribbelt nog een beetje tegen.

Twee kanten zijn al gesneden, nu is het de beurt aan de bovenkant.

Vandaag heb ik de platten en het ruggebord gesneden. Het boekblok is het mooist geworden van de drie boekblokken die ik de afgelopen weken gemaakt heb. Daarom wordt de basis voor de boekband ook de kleinste van de drie. Niet dat dit centimeters scheelt.

Hier is met kraftpapier de basis van de boekband in elkaar gezet.

Rechts heb ik op 2 A-4-tjes de maat van de basis van de boekband overgenomen en ook de maat van basis plus omslag. Met dit stuk papier kan ik gaan bepalen welk stuk van de thee-doek ik ga gebruiken en ik kan op het voorplat een schets maken van een vulkaan met krater. Daarmee kan ik daarna de stukken blockprint uitkiezen en knippen. Ik speel het proces na dat ik mijn moeder vaak heb zien doen met de radeerbladen (naaipatronen) van de Burda. Maar de volgende stappen zijn voor morgen.

De AI van WordPress kan slecht omgaan met visuele blogs, het wil graag
heel veel tekst zien.
Dat snap ik want de AI wordt ingezet om tekst zo op te zetten dat
je meer bezoekers kunt gaan trekken. SEO realiseren op basis van alleen
maar foto’s is veel ingewikkelder.
Ook een blogbericht dat er één is uit een hele reeks kan de AI van
Wordpress helemaal niet beoordelen.
Ik ben benieuwd welke engine ze gebruiken voor hun diensten (waarvoor
je 5 euro per maand moet gaan betalen).
Ik vraag me zelfs af ok de diensten die ik nu gratis ter beschikking heb
wel AI genoemd kunnen worden.
Vijf Euro per maand terwijl je binnen je abonnement op Office
waarschijnlijk al Co-Pilot hebt.

Gezinsverpakking

Posted on maart 27, 2025 by Argusvlinder

De boekband is onder de boekenpers uit.

Lize Spit ‘De eerlijke vinder’ en de Chabotten ‘Gezinsverpakking’ wordt een leuk setje boekenweek boeken.

Gezinsverpakking

Posted on maart 25, 2025 by Argusvlinder

Nu de basis voor de boekband af is kan ik beginnen met de stof te voorzien van vlieseline. Maar dan is het wel zaak eerst te weten hoe groot de stof precies wordt. Dus meten, aftekenen (op de achterzijde van de stof) en passen.

Dit is het stuk stof voor de bekleding en de omslagen.

Passen en meten met de vlieseline, aftekenen en dan knippen.

Ik had drie soorten vlieseline liggen. Dis is H410. Deze wordt gebruikt bij het maken van kostuums als binnenvoering voor jasjes. Heel soepel. Eens kijken en ervaren hoe dat zich laat verwerken.

Gereed om de vlieseline op de stof te strijken.

Eenmaal gestreken is de stof meteen stugger. Maar dat is ook de bedoeling.

Hier is de basis boekband tegen het textiel gelijmd. Dat wil ik een tidje in de boekenpers leggen zodat het een mooie en stevige eenheid gaat vormen.

Maar zo nog open geklapt is de oppervlakte te groot voor de boekenpers. Daarom ligt de boekband hier onder de gietijzeren boekenpers.

Wordt vervolgd.

Gezinsverpakking

Posted on maart 24, 2025 by Argusvlinder

Gisteren begonnen met het snijden van de platten (voorplat en achterplat) en de rug. Die vormen samen met een stuk kraftpapier de basis voor de boekband van de bandzetter. Steeds passen en meten.

Dan kan het snijden in de snijmachine beginnen. Eerst een korte kant (de rug gebruik je dan om er voor te zorgen dat de korte kant mooi haaks in de snijmachine ligt.

Weer passen en meten. Met het boekblok. Daarna kun je de boekbandbasis in elkaar zetten.

Met kraftpapier.

Passen en meten.

Nu het boekblok gesneden is gaat het boek helemaal open, alle bladzijdes zijn dan in te zien. Je ziet ook het naaiwerk aan de binnenkant (wat dicht tegen de bovenkant).

Ik kan de stof zo knippen dat de olifant er precies op staat als op ‘De eerlijke vinder’ van Lize Spit.

Of wat meer opgeschiven naar rechts zodat de slurf bijna de rand van de boekband raakt.

Maar ik kies voor deze positie, iets speelser.

Gezinsverpakking

Posted on maart 23, 2025 by Argusvlinder

In 2024 schreven De Chabotten het boekenweekgeschenk ‘Gezinsverpakking’.
Dat is het tweede boekje dat ik wil gaan inbinden in het stuk textiel,
blockprint, uit India.
Die stof bracht ik dit jaar mee terug naar Nederland.

Dit is het stapeltje losse katernen dat ik via de Stichting Handboekbinden heb gekregen.

De katernen moeten straks nog op maat gesneden worden. Een katern is een paar bedrukte vellen papier die netjes gevouwen zijn.

Om het in te binden ga ik gaten prikken in ieder katern. Daarvoor gebruik ik de prikmal. De gaten bevinden zich dadelijk in de bladspiegel van het boek. De gaten hadden nog dichter op elkaar mogen zitten maar het kan wel. Het bovenste en onderste gat komen straks op 1 centimeter van de boven- en onderkant van het boekblok.

Voor de draad heb ik anderhalve meter afgeknipt: de afstand tussen het onderste en bovenste gat is 19 centimeter. Het zijn 6 katernen. Ik neem dan 7 x 20 centimeter= 140 cm, afgerond 150 cm. ‘De eerlijke vinder’ heb ik ingebonden met een witte draad die met was behandeld is. Die draad laat zich makkelijker verwerken. Maar nu kies ik voor de zwarte draad.

Je begint met het laatste katern van het boek en bind steeds het voorgaande katern erbij.

Als het boekblok ingebonden is kan ik aan het gaas voor de rug en de schutbladen beginnen.

Schutblad – voor.

Schutblad – snijden.

Schutblad – passen.

Schutblad – voor en achter.

Schutblad – gereed om te lijmen.

Voor het lijmen van het gaas en het in de boekenpers plaatsen, heb ik de eindjes van de draad tussen de katernen gelegd.

De eerlijke vinder

Posted on maart 16, 2025 by Argusvlinder

Gisteren ben ik begonnen met het strijken van het stukje textiel. Dat stukje textiel heb ik gekocht toen ik in Jodhpur was. Er was een excursie naar een aantal dorpen en er waren bezoeken aan een aantal verkooppunten van ambachten. Een er van ‘Jilani hand block print’. Een bedrijf dat textiel verft en bedrukt. Het stukje dat ik kocht was maar een restje. Dus niet specifiek gemaakt voor de omslag van een boek. Al helemaal niet speciaal voor het boek ‘De eerlijke vinder’ van Lize Spit. Maar omdat ik 2 boekenweekgeschenken ga inbinden wil ik ze maken met een boekband uit dezelfde stof. De stof heeft twee afbeeldingen: op de achtergrond een floraal motief in lichtgroen en op de voorgrond, in donkerder groen, een olifant. De meeste van die olifanten staan heel dicht bij de rand van de stof en daarom heb ik de zoom eruit gehaald om de stof optimaal te kunnen gebruiken. Na het tornen is het goed de stof even te strijken.

Dit is dan het resultaat. Je ziet dat de meeste olifanten aan de rand staan. Dat de middelste reeks olifanten op hun kop staan ten opzichte van de olifanten aan de buitenkanten. Dus het is even zoeken hoe ik de afbeelding het best op de boekband kan krijgen.

Nu eerst maar eens de basis voor de boekband maken: 2 platten, 1 rug en een verbindend stuk kraftpapier. In de handel zijn de zogenaamde kneeplatjes die je helpen om de afstand tussen de platten en het ruggebord te bepalen en om die afstand eenvoudig identiek te houden. Heel handig.

Zo heb ik eenvoudig alle elementen bij elkaar om een basis van een boekband in elkaar te gaan zetten. Zeg maar om het skelet te maken. Die basis ga ik dan dadelijk bekleden.

Maar eerst de delen aan elkaar lijmen.

Dit wordt dan de buitenzijde van de boekband voor het bekleden.

Bij iedere stap even controleren of je nog op de goede weg zit.

Ik wil graag een olifanf op de boekband. Maar naast het formaat van het boek heb je ook een ruime rand nodig om de stof om de kartonnen basis heen te slaan/lijmen. Dus de buitenste rijen olifanten zijn voor mij niet goed bruikbaar. Ik ga de bovenste olifant voor het eerste boek gebruiken. Die is aan de kleine kant. Niet de olifant zelf maar de rand aan de bovenkant. En daar zat de zoom en de stof waaruit de zoom was gemaakt was niet helemaal recht. De andere olifant, die je zowat in het midden van de stof zit, geeft meer vrijheden voor de positie van de olifant op de uiteindelijke boekband.

De stof is geknipt en even globaal passen en meten. Zo komt het er ongeveer uit te zien. Maar de stof ga ik eerst verstevigen met vlieseline. Dat geeft stevigheid en maakt het eenvoudiger de stof te verwerken.

Misschien kan ik nog iets meer van de olifant op de voorkant laten zien…

Van eerdere projecten heb ik drie stukken vlieseline liggen. De bovenste is H250, geschikt voor hobbyprojecten. H410 die wordt gebruikt als binnenvoering in jasjes, is heel flexibel, en een restant. Het kleinste stuk. Geen idee wat zijn typering is. Maar daar ga ik het laatste stuk van gebruiken voor ‘De eerlijke vinder’.

Vlieseline is een stramien (zeg maar stuk textiel) met aan een kant bolletjes lijm die smelten bij warmte. De je kunt het aan de binnenkant van een boord gebruiken of om een rand aan een hoed te maken. Ik ben niet thuis in het verwerken van textiel dus veel meer weet ik niet. Maar je kunt het prima gebruiken als je een speciaal stuk textiel wilt gaan gebruiken als boekbindlinnen. Het voegt stevigheid aan het textiel, maakt de textiel stabieler en zorgt ervoor dat je het beter kunt lijmen. De ruwe kant is de kant met de lijm maar dat wil ik nog wel even uitproberen. Dus maak ik eerst een proeflapje met een stuk voorpand van een oud overhemd.

Het werkt prima.

De vlieseline is net groot genoeg voor mijn toepassing.

Even controleren of ik de vlieseline tegen de achterkant van het textiel ga lijmen.

Het is goed gelukt. In dit geval is de vlieseline groter dan het textiel. Eerder wasdat altijd andersom en dat maakt het verwerken eenvoudiger. Maar ik moet wel omdat de randen die ik ga omslaan eigenlijk te smal zijn.

Op de achterkant van de bekleding de basis van de boekband aftekenen zodat het lijmen snel kan verlopen en de basis op de juiste plaats komt te zitten.

Dat lijkt gelukt en dus kan die voor een tijdje in de……

Boekenpers.

Eerlijke vinder

Posted on maart 15, 2025 by Argusvlinder

‘De eerlijke vinder’ was het boekenweekgeschenk in 2023.
Dit boek van Lize Spit ben ik aan het inbinden.
Voordat ik aan de boekband ga beginnen moet het boek op
maat en open gesneden worden. De katernen zijn immers tot
nu toe bedrukte, gevouwen vellen papier waardoor het
genaaide boekblok nog niet echt open kan.

Met een snijmachine is het niet veel werk (voor 1
exemplaar) maar het moet wel even gebeuren en
mijn snijmachine staat niet in mijn kamer….

Hier ligt ‘De eerlijke vinder’ onder het mes van de snijmachine.

Bovenaanzicht.

Boven- en onderzijde zijn gesneden. Niet iedere boekbinder zal dat doet met de schutbladen al op het boekblok. Je hoort typisch onderzijde, voorzijde en dan bovenzijde er af te snijden.

Het boekblok is gereed om aan de boekband te beginnen. Willen we kapitaalband en leeslint?

Eerlijke vinder

Posted on maart 10, 2025 by Argusvlinder

Terwijl het boekblok in de boekenpers ligt heb ik de zoom verder uit het stuk textiel getornd. Alles bij elkaar is dat toch zo’n anderhalve centimeter aan iedere kant.

Er lagen nog stukken papier die ik als schutblad kan gebruiken. Het zacht gele is Goat skin paprt. De meer gekleurde stukken zijn handgeschept papier met een werkje erin dat na drogen geverfd is. Leuk effect en ik vermoed goed te gebruiken als schutblad. Ik heb drie vellen ooit gekocht op de BoekKunstBeurs.

Nog een keer goed kijken naar de kleuren.

Beide boekjes – Eerlijke Vinder en Gezinsverpakking, krijgen een duidelijk gekleurd eerste schutblad en achterin een bescheiden gekleurd zachtgeel schutblad. Dus hier het schutblad voor Eerlijke Vinder.

Ik leg een stevig papier op de rug van het boekblok. Minder dan een halve centimeter laat ik vrij. Daar smeer ik lijm en daarna kan ik het schutblad er op lijmen. Als je de schutbladen groter wilt hebben dan het boekblok (dat is wel mooier) dan moet je nog even wachten met het aanbrengen van het schutblad. Maar ik laat het mes aan twee kanten snijden: Het kan nu, het schutblad wordt meer een integraal deel van het boekblok en het helpt me bij het snijden in de snijmachina. Dan ben ik bij het snijden minder afhankelijk van de markeringen op de katernen.

Schutblad voor.

Schutblad, achter.

Stukje gaas voor op de rug. Dat kan ik nu al lijmen. De uitstekende delen worden straks op de platten gelijmd. Dit is een belangrijk onderdeel van de structuur vam de boekband.

Gelijmd. Dan kan het opnieuw in de boekenpers.

Dan is het boekblok gereed om gesneden te worden. Dat zal komend weekend wel gebeuren.

Inbinden reisdagboek

Posted on november 5, 2024 by Argusvlinder

Vandaag was ik vrij en kon dus werken aan het reisdagboek
waar ik mee bezig ben. De tijd wordt krap.

Dit is het startpunt voor vandaag. De boekband heb ik onder bezwaar uit gehaald en hier pas ik het boekblok. Het ‘klassieke boekdeel’ van de band heb ik beplakt met wereldbollen. De fore-edge flap is nog kaal. Die ga ik bekleden met boekbindlinnen. Voor het contrast.

Het begin met meten en snijden van het boekbindlinnen. Ik bekleed de hele naad tussen het klassieke deel en de fore-edge flap. Hopelijk lukt dat met lijmen en gaat daar het linnen niet gauw open staan. Eenmaal gemeten, gesneden en gepast tijd voor aftekenen en inlijmen.

Dan verandert het beeld meteen. Ik ben er blij mee maar er moet nog veel gebeuren.

Dit is het complete beeld van de buitenkant van de boekband. Zo ongeveer de laatste keer dat ik het zo kan zien. Eenmaal vast aan het boekblok lukt dat niet meer zo eenvoudig.

Toen was het tijd voor de binnenzijde van de fore-edge flap. Ik gebruik hetzelfde papier als dat wat ik gebruikte voor de schutbladen.

Het idee is om aan boek een draad toe te voegen zodat het boek geholpen wordt om te sluiten. Nu is dat nog niet echt nodig maar wat zal de toekomst brengen. Overigens vind ik dit vlastouw (want dat is dit denk ik) gewoon mooi. Dit touw heb ik lang geleden gekocht maar nog niet eerder gebruikt.

Nu heb ik het papier al geplakt. Dat is eigenlijk te snel. Ik wil in het boek een penhouder maken. Eenvoudig uit een strookje boekbindlinnen gemaakt. Maar ik had de twee uitstekende delen onder het papier willen verwerken. Dat kan nu niet meer. Dus dan moet het maar even anders.

Zo past straks de pen in de houder. Maar nu eerst het boekblok in de band zetten.

Hier is het schutblad al tegen de achterplat gelijmd. Dat moet nu eerst drogen. Eerst het tweede schutblad lijmen tegen het voorplat.

Dan kan het geheel onder bezwaar. Het kan niet in de boekenpers vanwege de fore-edge flap en het feit dat de rugzijde van het boekblok breder is dan de fore-edge kant. Met hulpstukken zou dat misschien wel kunnen maar dan moet je een soort van spie op maat maken. Dat kost veel tijd. Zeker voor 1 boek. Tijd heb ik nu te weinig.

Vanmiddag heb ik het boek al even onder het bezwaar uitgehaald. Het is nog niet droog. Maar ik kan er al wel de draad aan bevestigen en deze foto maken. Ik ben best blij met zoals het gaat.

Er zit veel ruimte in de fore-edge. De vraag is hoe dat in het gebruik gaat uitvallen… Het boek is weer terug onder bezwaar. Morgen nog maar eens opnieuw kijken.

Inbinden reisdagboek

Posted on november 4, 2024 by Argusvlinder

Langzamerhand komt er meer urgentie bij het afronden van dit boek.
Gisteren daar nog tijd aan gespendeerd.

Het boekblok is af dus tijd om aan de boekband te beginnen.
Ik ga proberen een soort van Arabische boekband te maken
met een fore-edge flap.

De band beplak ik deels met een decoratief papier (het klassieke
boekgedeelte) en de flap bekleed ik met blauw boekbindlinnen.
Eerst maar het papier.

Voor de schutbladen en de buitenkant koos ik twee soorten
decoratief papier met afbeeldingen van kaarten en wereldbollen.

Eerst het karton snijden voor het klassieke codex deel van de band. Voor een westers boek zou dit voldoende zijn voor de boekband. Twee diktes. De dikste maat voor de platten de dunste maat voor de rug.

Zo ziet het karton er uit voor de hele boekband. De fore-edge flap maak ik van de dunne papiersoort. Je kunt, als je heel goed kijkt, zien dat de fore-edge een beetje breder is dan de rug. Daar zal wel een wetmatigheid voor bestaan maar ik ken die niet. Voor de fore-edge heb ik de dikte genomen van de platten en het boekblok min 1 of 2 millimeter. Het issue is namelijk dat de rugkant van het boekblok breder (dikker) is dan de ‘buikkant’ (de fore-edge). Dat komt door het vouwen en binden met de extra gevouwen bladen (met de zakjes voor kaartjes en folders) aan de rugkant. Maar zo gauw als ik het boek ga gebruiken en kaartjes ed verzamel wordt het boek vanzelf dikker. Hoe dat gaat lopen zal de uitval uitmaken.

Hier zie je dat de rug dikker is dan de voorkant.

Dus als ik de losse delen bij elkaar zet dan zie je die maatverschillen. Maar dit is nog wel ingewikkeld. De voorkant staat ‘op de grond’ terwijl dat straks voor het boekbindlinnen niet het geval zal zijn. Hier heb ik het boekblok aan de voorkant een beetje opgedikt met een boekje. Maar dit is te onzorgvuldig om van echt passen en meten te spreken. Eerst de boekbandbasis maar eens in elkaar gaan zetten.

Dit is een al meer betrouwbaar beeld en je ziet de fore-edge flap ‘open’ staan. Er zit ruimte tussen de voorplat die aan het boekblok komt te zitten en de laatste flap van de boekband. Maar ik denk dat dit wel gaat werken (zei hij optimistisch).

Dit is ongeveer een kwart van het decoratiepapier. Hier komt het deel uit dat ik dadelijk als eerste nodig heb.

Dit, om precies te zijn, ga ik gebruiken.

Zo ga ik dat ongeveer tegen het karton lijmen. Maar dan de achterkant van het decoratiepapier tegen wat hierboven de bovenkant van de boekbandbasis is.

Hier zijn papier en boekbandbasis aan elkaar gelijmd en de hoekjes weggehaalde zodat ik de omslag kan gaan lijmen. Het geheel laat ik dan maar eens drogen onder bezwaar.

Bovenaanzicht van de boekband zoals ik die vandaag onder bezwaar uit haalde.

Van opzij is dit dan het beeld. Morgen verder.

Argusvlinder

De avonturen van de Argusvlinder

Tagarchief: boekblok

Kapitaalband: nu de werkelijkheid

Op zoek naar de perfecte kneep

Illustraties gelijmd, tijd voor draad – Over het binden van een bijzonder boek, weer een paar stappen.

Bladwachters als bruggen

Mijn Bandzetter verfijnd: Precisie in het inbinden

Denken over oorlog en vrede: breng harmonie in chaos

Van kettingsteek tot Duits kapitaal

De Krater

De Krater

De Krater

De Krater

Gezinsverpakking

Gezinsverpakking

Gezinsverpakking

Gezinsverpakking

De eerlijke vinder

Eerlijke vinder

Eerlijke vinder

Inbinden reisdagboek

Inbinden reisdagboek

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen: