Je zult zo’n naam hebben:
Bonvesin de la Riva.
De man die ik hier bedoel is een Italiaanse dichter.
Actief in Milaan, rond 1270.

Hij schreef een aantal boeken/teksten.
Latijn of het plaatselijk dialect waren de talen waarin hij dichtte.
Zo schreef hij een boek over tafelmanieren, en soms
heb ik het gevoel dat delen van het boek nog steeds
actueel zijn.

Bonvesin de la Riva, Over de vijftig tafelmanieren, in de vertaling van Els Jongeneel (Universiteit van Groningen). Mevrouw Jongeneel verzorgde ook de zeer interessante inleiding. Zonder inleiding zou de tekst, voor de lezer van nu, als een bonte verzameling strofen over eten kunnen overkomen. Maar de context schept veel duidelijkheid en gidst de lezer door de tekst die dan gelijk duidelijker wordt. De uitgave is verzorgd door Factotum Pers. De tekst dateert uit 1270, deze uitgave uit 2016.

Drie van de 51 kwatrijnen wil ik even hier aanhalen:

Nummer 25, omdat die iets vertelt over de vrouw aan tafel.

De volgende is: als je samen met vrouwen uit hetzelfde bord eet,
moet je het vlees voor jezelf en voor haar snijden.
De man moet zorgzamer, alerter en gedienstiger zijn dan de vrouw,
die op de achtergrond behoort te blijven.

Dus even los van hoe men einde 13e eeuw dacht over de rol
van man en vrouw, gezamenlijk eten, ook in hooggeplaatst gezelschap
was dus normaal. Vlees eten trouwens ook.
De man wordt, op zijn minst aan tafel, over eigenschappen
te beschikken die misschien niet gelijk bij je opkomen
als je aan de middeleeuwen denkt: zorgzaam en gedienstig.

Overigens is het samen eten van één bord en drinken uit één glas
een gebruik dat normaal was in de middeleeuwen en
dus niet zo nieuw als shared dining restaurants je proberen
te vertellen vandaag de dag.

Nummer 33, omdat die iets vertelt over dieren aan tafel.
Ook hedendaagse eters zouden hier aandacht voor moeten hebben.

De drieëndertigste: streel, zolang je aan tafel zit, geen hond of kat:
het is niet geoorloofd dat een welgemanierd man dieren liefkoost
met dezelfde handen waarmee hij de opgediende gerechten aanraakt.

Zelf zou ik deze tafelmanier willen uitbreiden tot het totaal
onwenselijk zijn van dieren op of om je tafel.
Ongeacht of je uit één bord eet of niet.

Een wikipedia-pagina over Bonvesin de la Riva bestaat wel
maar niet in het Nederlands.
De Latijnse titel van het boek is overigens:
De quinquaginta curialitatibus ad mensam.
De tekst was succesvol, er zijn meerdere handschriften
bekend met de tekst en tot aan de 17e eeuw verschenen er
nieuwe exemplaren. Ook in druk.

Het leuke aan zo’n oude tekst is dat er voor iedereen
wel iets in zit. Dus ook heel stereotype middeleeuws.

Nummer 41, omdat die zo voorspelbaar middeleeuws is (al zal Els
Jongeneel daar misschien anders naar kijken).

Hierna volgt: als je in het eten iets smerigs ontdekt, zeg het dan niet aan de anderen.
Als je een vlieg of een ander vies ding in het eten ontwaart,
zwijg daarover, zodat de tafelgenoten er niet van walgen.

Ook na ongeveer 800 jaar gebeurt er nog wel eens iets dergelijks.
In de tijd waar iedere restaurantbezoeker ook een
restaurantrecensent is, kunnen we ons moeilijk inhouden.
Ook op internet zal het te lezen zijn.

Ik heb smakelijk gelachen bij de teksten in dit boekje.

Ook na 800 jaar gebeurt er nog wel eens iets dergelijks.
Factotum Pers bracht het uit in een kleine oplage.
Er zijn denk ik nog een paar exemplaren te koop.