Vermeer

DSC06706RijksmuseumJohannesVermeerDeLuitspelerC1662-1664TheMetropolitanMuseumOfArtNewYork

Met zo’n groot aantal van zijn schilderijen krijg je goed zicht op de elementen die regelmatig terugkomen in zijn werk: de lichtinval van links, een enkele figuur of beperkt aantal, de activiteit van de figuur, landkaarten, het schilderij op de achtergrond, tegelvloeren, tafelkleden, de kleuren. Dat zelf te kunnen zien en ervaren was super! Rijksmuseum, Amsterdam, Johannes Vermeer, De luitspeler, circa 1662 – 1664, The Metropolitan Museum of Art, New York.


DSC06708RijksmuseumJohannesVermeerSchrijvendeVrouwMetDienstbodeC1670-1672NationalGalleryOfIrelandDublin

Johannes Vermeer, Schrijvende vrouw met dienstbode, circa 1670 – 1672, National Gallery of Ireland, Dublin.

DSC06709RijksmuseumJohannesVermeerSchrijvendeVrouwMetDienstbodeC1670-1672NationalGalleryOfIrelandDublinDetailVanTafelkleed

Johannes Vermeer, Schrijvende vrouw met dienstbode, detail van tafelkleed.


DSC06711RijksmuseumJohannesVermeerDeSoldaatEnHetLachendeMeisjeC1657-1658TheFrickCollectionNewYork90GradenNaarRechtsLandkaart

De beschrijving op zaal sprak over de landkaart van de kust van Holland. Het duurde even voordat ik hem zag. Hier detail van Johannes Vermeer, De soldaat en het lachende meisje: de landkaart 90 graden naar links gekanteld.

DSC06712RijksmuseumJohannesVermeerDeSoldaatEnHetLachendeMeisjeC1657-1658TheFrickCollectionNewYork

Johannes Vermeer, De soldaat en het lachende meisje, circa 1657 – 1658, The Frick Collection, New York.


Vermeer

DSC06688RijksmuseumJohannesVermeerDianaEnHaarNimfenC1655-1656Mauritshuis

Rijksmuseum, Johannes Vermeer, Diana en haar nimfen, circa 1655 – 1656, Mauritshuis.


DSC06690RijksmuseumJohannesVermeerSint-Praxedis1655TheNationalMuseumOfWesternArtTokyo

Rijksmuseum, Johannes Vermeer, Sint-Praxedis, 1655, The National Museum of Western Art, Tokyo.


DSC06693RijksmuseumJohannesVermeerChristusInHetHuisVanMariaEnMarthaC1654-1655NationalGalleriesOfScotlandEdinburgh

Rijksmuseum, Johannes Vermeer, Christus in het huis van Maria en Martha, circa 1654 – 1655, National Galleries of Scotland, Edinburgh.


Vermeer

Afgelopen maand ben ik een dag naar Amsterdam om
de Vermeertentoonstelling te zien.
Natuurlijk levert dat een serie foto’s op.
Afbeeldingen die waarschijnlijk al eerder op
mijn blog te waren. Maar nooit zo’n serie door
mijzelf gefotografeerd.

Mijn foto’s hebben allemaal dezelfde breedte.
Dat heeft te maken met het ontstaan van mijn blog en
de technologie die toen onder de berichten zat.
Die vaste breedte is dus toeval.
In de catalogus staan alle werken van Vermeer
bij elkaar afgebeeld met foto’s op 10% van de werkelijke grootte.
Een goed idee.

De tentoonstelling had een hoge nieuwswaarde in het weekend
dat de tentoonstelling opende 11/12-02-2023.
Daar waren ook tekeningen bij zoals deze twee uit de NRC.

IMG_9960NRCKamagurkaVermeer20230211

Door de drukte op de tentoonstelling kwam Kamagurka op het idee de schilderijen ook ’s nachts te vertonen. Het zicht is blijkbaar dan wat minder.


IMG_9962NRCSiegfriedWoldhekVermeer20230211

Siegfried Woldhek benadrukt het feit dat we eigenlijk niet veel weten van Vermeer, er is geen bekende afbeelding van de schilder.


De eerste ruimte van de tentoonstelling bezet twee schilderijen,
twee toppers:

DSC06686RijksmuseumJohannesVermeerGezichtOpDelft1660-1661OlieverfOpDoek

Johannes Vermeer, Gezicht op Delft, 1660 – 1661, olieverf op doek.


DSC06687RijksmuseumJohannesVermeerGezichtOpHuizenInDelftHetStraatje1657-1658Olieverf

Johannes Vermeer, Gezicht op huizen in Delft (Het straatje), 1657 – 1658, olieverf.


Twee schitterende schilderijen, hoe vaak kun je die
bij elkaar zien met in de volgende zaal nog meer
van Johannes Vermeer?
Bij het eerste werk maakt men meteen het punt dat het hier
niet gaan om het maken van een 17e eeuwse foto: Vermeer
componeert een beeld, laat weg wat volgens hem niet
in het plaatje past.
Hou dat idee vast bij volgende berichten over
deze schilder.

Irma Boom, Kunst+Boeken

DSC06326IrmaBoomKunst+Boeken

Dit boek werd getoond in combinatie met werk van Daan van Golden.


DSC06327DaanVanGoldenMagrietenCa1963-1975-CompositieCa1974-1977ZeefdrukSanapaná-vrouwParaguayrasterdrukCa1975-1976DSC06328DaanVanGoldenTxt

Daan van Golden. Diverse werken met als titels: Magrieten (circa 1963 – 1975); Compositie (circa 1974 – 1977). beide zeefdruk. Sanapaná-vrouw Paraguay, rasterdruk, circa 1975 – 1976.


DSC06329IrmaBoomKunst+BoekenRembrandt


DSC06330IrmaBoomKunst+BoekenMultiply2022 288pages

Multiply, 2022, 288 pagina’s.


DSC06332IrmaBoomKunst+BoekenHommageàKelly1216Paginas2016

Hommage à Kelly, 1216 pagina’s, 2016.


DSC06334EllsworthKellyLandscapeWithPaintingsAugust1954Collage

Ellsworth Kelly, Landscape with paintings, August 1954, collage.

DSC06335EllsworthKellyLandscapeWithPaintingsAugust1954CollageTxt


Irma Boom: Kunst+Boeken

Regelmatig lees ik de afgelopen weken over de tentoonstelling
‘BOOK! BOOM!’ in Vaticaanstad.
Maar tegelijk is er een tentoonstelling te zien in het Rijksmuseum.
Een goed samengestelde tentoonstelling van de bijzondere
boeken die Boom ontwerpt met ‘bijbehorende’ kunstwerken.
Genieten.

DSC06313IrmaBoomKunst+BoekenTheGrimmerschordCollection2015 01DSC06313IrmaBoomKunst+BoekenTheGrimmerschordCollection2015 02

Overzicht en detal van The Grimmerschord Collection, 2015.


DSC06314IrmaBoomKunst+BoekenTheGrimmerschordCollection2015 01DSC06314IrmaBoomKunst+BoekenTheGrimmerschordCollection2015 02

Overzicht en detal van The Grimmerschord Collection, 2015.


Deze boeken hangen naast een werk van de Nederlandse
kunstenaar Ad Dekkers.

DSC06316AdDekkersReliefMetSegment1967PolyesterDSC06317AdDekkersReliefMetSegment1967PolyesterTXT

Ad Dekkers, Relief met segment, 1967, polyester.


DSC06318IrmaBoomKunst+BoekenJamesJenniferGeorgina2010 1200Paginas

Een boek met 1200 (!) pagina’s met als titel: ‘James Jennifer Georgina’, 2010.


Dit boek is te zien naast een heel opmerkelijk kinetisch kunstwerk.

DSC06320GerhardVonGraevenitz3VertikaleStreifen1976VerfHoutMetaalElektrotechnischeMaterialen

De foto bewijst het werk geen dienst want het is constant in beweging. Gerhard von Graevenitz, 3 Vertikale streifen, 1976, verf, hout, metaal en elektrotechnische materialen.

DSC06321GerhardVonGraevenitz3VertikaleStreifen1976VerfHoutMetaalElektrotechnischeMaterialenTXT


DSC06322rmaBoomKunst+BoekenMutiatiesMetamorfozeTwintigJaar2017

Mutilaties, Metamorfoze twintig jaar, 2017. Een boek waarvan de pagina’s opzettelijk ‘beschadigd’ zijn. De pagina’s zijn deels doorgesneden met verschillende aantallen/groottes cirkels.

DSC06324AdDekkersVariatieOpCirkelsIV1965-1967PolyesterDSC06325AdDekkersVariatieOpCirkelsIV1965-1967PolyesterTXT

Ad Dekkers, Variatie op cirkels IV, 1965 – 1967, polyester.


Rijksmuseum at random

DSC06444 AmsterdamRijksmuseumHappy2023DSC06445 RembrandtNachtwachtDetail

We begonnen in de eregalerij met de Nachtwacht van Rembrandt.


DSC06446 RembrandtTitusDSC06447 RembrandtZelfpotretAlsApostelPaulus

Titus en Zelfportret als apostel Paulus.


DSC06450 PieterClaeszStilleenmetKalkoenpastei1627DetailDSC06452 PieterClaeszStilleenmetKalkoenpastei1627Detail

De foto van het briljante glas, dat ook op het schilderij staat waar deze twee details van komen,  met de verschillende vormen van een schittering van het licht ontbreekt. Die foto van dit werk van Pieter Claesz (Stilleven met kalkoenpastei, 1627) was bewogen.


DSC06457 AdamVanVianenZoutvatMetSater1622Zilver

Adam van Vianen, zoutvat met sater, 1622, zilver.


DSC06479 André-CharlesBoulleTweeToiletkoffers1685-1690NaaldEnEikenhoutBeplaktMetschildpadMessingTinVerguldBrons DetailDSC06480 André-CharlesBoulleTweeToiletkoffers1685-1690NaaldEnEikenhoutBeplaktMetschildpadMessingTinVerguldBrons

André-Charles Boulle, Twee toiletkoffers, 1685 – 1690, naald- en eikenhout beplakt met schildpad, messing, tin, verguld brons.

DSC06482 André-CharlesBoulleTweeToiletkoffers1685-1690NaaldEnEikenhoutBeplaktMetschildpadMessingTinVerguldBrons DetailDSC06483 André-CharlesBoulleTweeToiletkoffers1685-1690NaaldEnEikenhoutBeplaktMetschildpadMessingTinVerguldBrons Detail


DSC06488MelchiorD'HondecoeterEenPelikaanEnAnderGevogelteBijEenWaterbassinHetDrijvendVeertjeOlieverfOpDoekCa1680

Melchior d’Hondecoeter, Een pelikaan en ander gevogelte bij een waterbassin, “Het drijvend veertje”. Olieverf op doek, circa 1680.


Boeken en prenten in het Rijksmuseum

Deze week was ik weer even in het Rijksmuseum.
Met gasten uit Italië en dan bekijk je weer eens andere
dingen dan wanneer je voor een grote tentoonstelling
gaat. Ik maakte weer wat foto’s en thuis gekomen
bleek dat er veel foto’s een relatie hebben met
het drukproces.

DSC06459ToegeschrevenAanEliasVerhulstDwergooruilOtusScopsPenseelInBruineInktEnDekverfGehoogdInWitPotlood1596-1601

Toegeschreven aan Elias Verhulst, Dwergooruil (onder aan de tekening staat volgens mij als naam “Stokuil”), Otus Scops, penseel in bruine inkt en dekverf, gehoogd in wit, potlood, 1596 – 1601.

DSC06460ToegeschrevenAanEliasVerhulstDwergooruilOtusScopsPenseelInBruineInktEnDekverfGehoogdInWitPotlood1596-1601TXT


DSC06461ToegeschrevenAanAnselmusBoetiusDeBoodtDiversePaddenstoelenPenseelInBruineInktWaterverfEnDekverfOverZwartKrijtGehoogdInWit1596-1601

Toegeschreven aan Anselmus Boëtius de Boodt, Diverse paddenstoelen, penseel in bruine inkt, waterverf en dekverf, over zwart krijt,gehoogd in wit, 1596 – 1601.

Dat de Historia Naturalis-albums slechts drie keer in vier eeuwen zijn verkocht, verklaart de uitstekende staat van elke tekening.
De kleuren – zoals het krachtige rood en heldere geel en oranje op dit blad – zijn nog net zo fris als toen ze werden aangebracht.
Aan de donkere verkleuring in de rechter bovenhoek is te zien dat het blad wel waterschade heeft geleden, voordat het in de 19de eeuw opnieuw werd ingebonden.

Bruikleen van een particulier, 2017.
RP-T-BR-2017-1-11-56

DSC06461ToegeschrevenAanAnselmusBoetiusDeBoodtDiversePaddenstoelenPenseelInBruineInktWaterverfEnDekverfOverZwartKrijtGehoogdInWit1596-1601 Detail

De boeken trokken zo mijn aandacht dat ik niet gelet heb of er een algemene beschrijving van de boeken die er lagen te lezen was (hun herkomst, samensteller enz).


DSC06463JanDavidszDeHeemStillevenMetBoekenOlieverfOpPaneelCa1625-1630DSC06464JanDavidszDeHeemStillevenMetBoekenOlieverfOpPaneelCa1625-1630Txt

Jan Davidsz de Heem, Stilleven met boeken, olieverf op paneel. Circa 1625 – 1630.


DSC06465MagdalenaDePasseNaarAdriaenVanDeVenneDeOntvoeringVanEuropaGravureCa1625-1637LesMetamorphosesD'OvideBrussel1677DSC06465MagdalenaDePasseNaarAdriaenVanDeVenneDeOntvoeringVanEuropaGravureCa1625-1637LesMetamorphosesD'OvideBrussel1677 Detail

Gravure van Magdalena de Passe, naar Adriaen van de Venne, De ontvoering van Europa, cira 1625 – 1637. Opgenomen in het boek Les Metamorphoses d’Ovide, Brussel, 1677.

DSC06466MagdalenaDePasseNaarAdriaenVanDeVenneDeOntvoeringVanEuropaGravureCa1625-1637LesMetamorphosesD'OvideBrussel1677


DSC06468MagdalenaDePasseTobiasEnDeEngel1615

Magdalena de Passe, Tobias en de engel, 1615.


DSC06471JanLievensStillevenMetBoekenOlieverfOpPaneelCa1627-1628

Jan Lievens, Stilleven met boeken, olieverf op paneel, circa 1627 – 1628.

DSC06472JanLievensStillevenMetBoekenOlieverfOpPaneelCa1627-1628TXT


DSC06473DrinkbekerRaerenCa1600-1615GeglazuurdSteengoed

Schijn bedriegt. Dit boek is in werkelijkheid een drinkbeker.

DSC06474DrinkbekerRaerenCa1600-1615GeglazuurdSteengoed

Drinkbeker, Raeren, circa 1600 – 1615, geglazuurd steengoed.


Deze keer bezocht ik de eregalerij en de omliggende zalen.
De volgende keer toch weer eens een ander deel ook bezoeken.

#12 Dagen Creatief

Zoals ik al eerder aangaf doe ik dit jaar mee met
de cyclus #12DagenCreatief.
Gedurende de 12 dagen, te beginnen morgen op Eeerste Kerstdag
tot en met de dag vóór Driekoningen ontvang je als deelnemer
iedere dag een e-mail met creatieve inspiratie:

Doe waar je zin in hebt!
Je ontvangt tijdens #12dagencreatief waarschijnlijk méér ideeën dan je uit kunt voeren. Kies alsjeblieft iets waar je hart van opveert en voel je niet verplicht om meer / alles te doen.

Social media?
Als je wilt kun je je werk op social media plaatsen, of via social media genieten van het werk van anderen, maar ook dat is niet verplicht of nodig. Sterker nog, ik kan me goed voorstellen dat je de komende dagen juist wegblijft van social media. Prima idee!

12 dagen en 12 maanden
Er is een parallel tussen deze 12 nachten / dagen en de 12 maanden van het jaar dat voor ons ligt. In oude tradities lette men in deze periode extra op bijvoorbeeld dromen en het weer, en zag men hierin een voorspelling voor het komende jaar. Dus wat je de komende nacht (de eerste van de Twaalf Heilige Nachten) droomt, zou verband houden met de eerste maand oftewel januari, enzovoorts.

Kunnen nieuwe mensen nog meedoen?
Ja, ook tijdens de challenge kunnen nieuwe deelnemers zich nog aanmelden, tot 5 januari 2023. Ze ontvangen de ochtend ná de aanmelding de aflevering die dan aan de beurt is. Via die mail kunnen ze in het archief zelf de vorige afleveringen opzoeken. Je mag deze mails ook doorsturen aan een bekende.

Een van de mensen achter deze actie is de vrouw die de
bedenker is van Boekselen.
Daar ben ik al eerder mee bezig geweest.
Uitgangspunt daarbij is een boek dat je niet (meer)
gaat lezen.

Daarom ben ik vrijdag naar de lokale Kringloopwinkel
gegaan op zoek naar een geschikt boek.

IMG_9437JeanBruceOnheilUitCalcuttaDickBruna

Dit boek ga ik er niet voor gebruiken maar ik kon dit deel van de Zwarte Beertjes-reeks niet laten liggen. Geschreven door Jean Bruce (hij schreef meer dan 100 van deze verhalen) met de titel die meteen mijn aandacht trok: Onheil uit Calcutta. Maar de grote aandachttrekker was de omslagtekening van Dick Bruna.


IMG_9438 12DagenCreatiefHubertLampoDeHeksEnDeArcheoloog

Dit boek wordt wel 12 dagen lang de basis voor de creativiteit: Hubert Lampo, De heks en de archeoloog. Wat een titel! Meulenhoff, Amsterdam. Mijn exemplaar is de 2de druk uit 1969.


IMG_9439 12DagenCreatiefHubertLampoDeHeksEnDeArcheoloog

De opdracht (?) in het boek: Chris Emmen,15/08/1970: Afzwaaien. Lampo is dé man van het ‘magisch realisme’. Dat vond ik perfect passen bij de 12 dagen creatief zijn. Hij was dat zeker en met een titel als bij dit boek kan het niet meer fout gaan.


IMG_9440 12DagenCreatiefHubertLampoDeHeksEnDeArcheoloog

Ook nog een mooie rode omslag. Wat wil een mens nog meer?


IMG_9443 12DagenCreatiefHubertLampoDeHeksEnDeArcheoloog

Om het boek, en mezelf, voor te bereiden op 12 creatieve dagen ben ik begonnen de titelpagina op te leuken.


IMG_944412DagenCreatiefHubertLampoDeHeksEnDeArcheoloog

Of het me gaat lukken om in 12 dagen iedere dag iets creatiefs te doen in reactie op de e-mails, zal de tijd uitwijzen. Het begin is gemaakt en de einddatum hou ik nog even open. De creatieve tocht zal hier te volgen zijn.


De Argusvlinder een onderkruipsel?

Vandaag was ik in Amsterdam.
Ik ging speciaal voor het Rijksmuseum want er
is een tentoonstelling met werk van Irma Boom.
Werken van haar hand gaan het gesprek aan met
moderne kunstwerken in de collectie.

Daarnaast is er de tentoonstelling ‘Clara en
de onderkruipsels’. Een tentoonstelling rond
het ‘exotische’ dier ‘Clara’, een geimporteerde
neushoorn die in Holland getoond werd en een soort
van rage werd.

Wat precies de onderkruipsels daar mee te maken hebben,
behalve dan misschen dat rond hen ook lang een
rookgordijn van gebrek aan kennis hing, weet ik niet.
Maar een mooie en spannende tentoonstelling, voor jong en oud,
levert het in ieder geval wel op.

IMG_9362AmsterdamBijLeidseplein

Een gevel in de buurt van het Leidseplein heeft deze opvallende muurschildering.


IMG_9363RijksmuseumClaraEnDeOnderkruipselsOnderkruipselsOpSterkWater

Onderkruipsels op de tentoonstelling (waar ook heel veel vlinders te zien zijn) op sterk water.


IMG_9364RijksmuseumClaraEnDeOnderkruipsels

Onderkruipsels tegen de muren. Binnenkort meer over de twee tentoonstellingen maar vanavond niet meer.


Zeekat

DSC04177AllardPiersonMonstersEnMeerminnenZeekat

Nog een fantasievis. Ook deze serie foto´s komen van de workshop ´Monsters en meerminnen´ die in de Artis Bibliotheek gegeven werd door Sophia Hendrikx. We kregen een prachtige reeks boekillustraties te zien. Vandaag ontdekte ik nog iets heel bijzonders, een toevalligheid de te gek is om te geloven.


DSC04179AllardPiersonMonstersEnMeerminnen


DSC04180AllardPiersonMonstersEnMeerminnenCaroliLinnaeiSystemaNaturae1744

Caroli Linnaei, Systema Naturae.


DSC04181AllardPiersonMonstersEnMeerminnenPierreBelonLaNatureEtDiversitéDesPoisson1555

Pierre Belon, La nature et diversité des poissons, 1555.


DSC04182AllardPiersonMonstersEnMeerminnenFloraItalia

Na afloop van de pauze maakte ik nog foto’s van het interieur van de leeszaal van de Artis Bibliotheek. Van een rijtje boeken en van de wanden. Zie dat groene boek, rechts en de titel: Arcangeli, Flora Italiana. Dat is het werk waarover ik eerder al schreef en waarvan ik een beschrijving zag toen ik dit jaar in Florence was. Dat is een enorm toeval.


DSC04184AllardPiersonMonstersEnMeerminnenArtisBibliotheek

Artis Bibliotheek in Amsterdam, onderdeel van Special Collections University of Amsterdam.


Icon

Wil je nog veel meer afbeeldingen van dieren zien? Kijk dan eens op Wikipedia Commens. Zoek er op ‘Iconographia Zoologica’, een grote verzameling gedigitaliseerde afbeeldingen. De afbeelding hierboven is een voorbeeld. Dit is de: Spondylus Costatus.


DSC04187AllardPiersonMonsters

Sophia Hendrikx vertelde over afbeeldingen van monsters en over de nagemaakte voorbeelden die in verzamelingen belandden.


DSC04188AllardPiersonMonstersEnMeerminnenTheGreatSeaSerpentACOudemansJzn

Zeeslangen waren ook een gewild onderwerp van gesprek: The Great Sea Serpent, A.C. Oudemans Jzn.


DSC04195AllardPiersonMonstersEnMeerminnenDeMonocerote

De monocerote.


DSC04200AllardPiersonMonstersEnMeerminnenDrieEenhoorns

Als afsluiting: drie eenhoorns.


Zeemonnik in de Artisbibliotheek

DSC04151AllardPiersonMonstersEnMeerminnenArtisBilblioteek

Leeszaal van de Artis Bibliotheek in Amsterdam.


In augustus bezocht ik twee workshops in de Artis Bibliotheek.
Ze werden georganiseerd door het Allard Pierson Museum.

DSC04152AllardPiersonMonstersEnMeerminnenArtisBilblioteek


De eerste van de twee workshops had als titel:
‘Monsters en meerminnen in natuurhistorische werken uit de vroegmoderne tijd’.
De workshop werd gegeven door Sophia Hendrikx.
Het was een indrukwekkende middag waarvan ik een paar foto’s heb.

DSC04156AllardPiersonMonstersEnMeerminnenMonstrumMarinumEffigieMonachi

Van een zeemonnik had ik nog nooit gehoord maar dit is een afbeelding van dit fenomeen. In latijn: Monstrum Marinum Effigie Monachi. Helaas waren de titels van de auteurs en boeken niet zo vanzelfsprekend voor mij. Dus die kan ik niet met zekerheid vaststellen. Ik weet zeker dat we die middag ‘Ulisse Aldrovandi, De piscibus libri V et de cetis liber I, 1640 en verzorgd door Johannes Cornelius Uiterweer’ en ‘Conrad Gessner, Historia Piscium, 1620’ zagen.


DSC04159AllardPiersonMonstersEnMeerminnenZeeAapSimiaMarina

Bij gebrek aan een betere naam, dit is een zeeaap (Simia Marina).


DSC04161AllardPiersonMonstersEnMeerminnen

Van sommige van de zeedieren werd verteld dat ze zo groot waren dat ze een boot konden aanvallen.


DSC04168AllardPiersonMonstersEnMeerminnenMonstraNiliacaParei

Monstra Niliaca Parei.


DSC04170AllardPiersonMonstersEnMeerminnen


DSC04171AllardPiersonMonstersEnMeerminnenUlisseAldrovandiConradGessner

Op twee van deze boeken lag een briefje met de naam van het boek. Vandaar dat ik eerder twee makers en titels kon geven.


DSC04172AllardPiersonMonstersEnMeerminnenMeerminOfSireneInFransBoek

Het gaat nog beter worden.


Metro naar Artis

Toen ik vorige week naar de Summerschool History of the Book.
Dit jaar wordt dat gehouden in de Artis Bibliotheek.
Allemaal nieuw voor mij dus maakte ik wat foto’s
tussen de metro en de Artis Bibliotheek.

IMG_8662DanielLibeskindNationaalHolocaustNamenmonumentAmsterdam

Metrostation in Amsterdam. Waterloo.


Vanuit de metro ben ik wat gaan rondlopen. Ik had meer tijd dan
strikt noodzakelijk.
Ik kwam uitgelopen bij het Nationaal Holocaust Namenmonument.

IMG_8663DanielLibeskindNationaalHolocaustNamenmonumentAmsterdam

Het monument is ontworpen door Daniel Libeskind, niet onomstreden.


IMG_8664DanielLibeskindNationaalHolocaustNamenmonumentAmsterdamIMG_8665DanielLibeskindNationaalHolocaustNamenmonumentAmsterdamIMG_8666DanielLibeskindNationaalHolocaustNamenmonumentAmsterdamIMG_8667DanielLibeskindNationaalHolocaustNamenmonumentAmsterdam

Vanaf de andere kant van de straat.


Even verder liep ik het Wertheimpark in.

IMG_8668GebrokenSpiegelsNooitMeerAuschwitzJanWolkers

Jan Wolkers, Gebroken Spiegels (Nooit meer Auschwitz).


IMG_8669GebrokenSpiegelsNooitMeerAuschwitzJanWolkersIMG_8670GebrokenSpiegelsNooitMeerAuschwitzJanWolkers


IMG_8671ArtisBibliotheekPlantageMiddenlaan45Amsterdam

De Artis Bibliotheek is een langgerekt gebouw. De muren zijn versierd met mensen die een rol speelden in de geschiedenis van de biologie (in de brede zin van het woord) en reliëfs van dieren.


IMG_8672ArtisBibliotheekPlantageMiddenlaan45AmsterdamIMG_8673ArtisBibliotheekPlantageMiddenlaan45Amsterdam


Reacties uit alle windstreken

Bij het bezoek aan de Embassy of the free mind had
ik mijn camera bij me. Een camera?
Ja, zo’n apparaat dat maar één ding kan maar dat
veel beter doet dan je telefoon.
Alleen bleek al snel dat ik die camera toch wat beter had moeten opladen.

De eerdere berichten over het bezoek ging over de boeken
die de voorgeschiedenis en de context in beeld brengen.
Vervolgens maakte ik een bericht waarin de manifesten, de boeken
die een overzicht van het gedachtengoed weergeven waarop
de Rozenkruisers zich baseren.

Het bericht van vandaag gaat vooral over de reacties op
de manifesten en de beweging en die komen zoals al eerder
genoemd vanuit alle kanten.

IMG_8295Anoniem(HR)VeraeSapientiaeFiliisFratribusRCSalutam1615

Dit is een boek dat is geschreven door een anonieme auteur ie wel initialen vermeldt: H.R. De titel van het boek waarvan deze belangrijke pagina uitgeklapt kan worden, Verae Sapientiae Filiis Fratribus RC Salutem, 1615. Dit soort uitklapbladen zijn een extra uitdaging voor een boekbinder.


IMG_8296AVanWarendorpCassetteMetStudiemateriaalInManuscriptRozekruisersCosmologieVanMaxHeindelCa1925

Een latere reactie. A. van Warendorp maakte deze cassette met studiemateriaal in manuscript. Het materiaal heeft betrekking op de Rozekruisers Kosmologie van Max Heindel. Het is gemaakt rond 1925.


IMG_8297HPBlavatskyFromTheCavesAndJunglesOfHindostan1975(Oorspronkelijk1892)

Uit weer een heel andere hoek: H. P. Blavatsky, From the caves and jungles of Hindostan. Het boek rechts is uit 1975, het boek links is het origineel uit 1892. Helena Petrovna Blavatsky was een occultist, medium en auteur van Duits-Russische aristocratische afkomst. Zij schreef honderden artikelen en een aantal boeken, waarvan Isis Ontsluierd en De Geheime Leer de bekendste zijn. Ze schreef uitgebreid over Atlantis. De Geheime Leer werd het standaardwerk van de theosofische beweging, waarvan zij de grondlegger was (zoek haar geschiedenis maar eens op. Wikipedia heeft een lang artikel in het Nederlands.


Wie wil er nou niet weten wat er gebeurd
in de grotten en de jungles van India?

IMG_8298RobertFluddTractatusTheologoPhilosophicusOppenheim1617AdamEnEvaVoorEnNaDeZondeval

Ik toon de foto’s meestal in de volgorde waarin ik ze ook gemakt heb. Daar let ik ook op bij het maken. Bij de Embassy of the free mind was de ruimte niet zo groot en ik was niet de enige bezoeker. Dus even terug gelopen. Een ouder boek: Robert Fludd, Tractatus Theologo-Philosophicus, Oppenheim, 1617. Met op het titelblad twee maal Adam enEva. Een keer voor en een keer na de zondeval in het paradijs.

IMG_8298RobertFluddTractatusTheologoPhilosophicusOppenheim1617AdamEnEvaVoorEnNaDeZondevalVoorEnNaCompilatie

Dit is een door mij gemaakte compilatie van de twee Adam en Eva’s.


IMG_8299ZWLeeneHetRituaalDerRozekruizersHaarlem1938

Weer een sprong in de tijd: Z.W. Leene, Het Rituaal der Rozekruisers, Haarlem, 1938.


IMG_8300EFMRozenkruis

Het kon niet uitblijven: een rozenkruis.


IMG_8301RudolfSteinerChymischeHochzeitDesChristianRosenkreuzMitDemAufsatzeDrRudolfSteinerDornach1942

Rudolf Steiner, Chymische Hochzeit des Cristian Rosenkreuz mit dem Aufsatze Dr. Rudolf Steiner, Dornach, 1942.


IMG_8302EmbassyOfTheFreeMindTrapgat

De trap maar boven in het Huis met de Hoofden.


IMG_8303EmbassyOfTheFreeMindMarsilioFicino


IMG_8304AmsterdamHuisMetDeHoofden

Het Huis met de Hoofden vanaf de overkant van de gracht.


Wat een verbazing moet er zijn geweest…

Vorige week bezocht ik de tentoonstelling ‘De Rozenkruiser Revolutie’
in de Embassy of the free mind in Amsterdam.
Als je er een kijkje gaat nemen zie je een prachtig grachtenpand
aan de Keizersgracht, een mooie tuin, een bibliotheek en een
mooie selectie boeken. En wat voor boeken.
Ben je een overtuigde Rozenkranser dan zullen de manifesten je misschien
het meest aanspreken. Maar ik was gewoon op zoek naar mooie boeken.

Als je iets wilt vertellen over de wordingsgeschiedenis
van een beweging dan begin je met de voorgangers.
Dat doet de Embassy of the free mind ook en daarom is de opbouw
van de tentoonstelling als volgt:
1. Wonderbaarlijke tekenen aan de hemel
2. De Rozenkruisers Manifesten
3. De schrijver van het vierde manifest
4. De Rozenkruisers in de Nederlandse Republiek
5. Reacties uit alle windstreken
6. De pelgrim op pad

Van een aantal van deze categorieen heb ik van de boeken een foto gemaakt.

Bijvoorbeeld van die ‘wonderbaarlijke tekenen aan de hemel’.
Wat moeten de mensen in die tijd met verbazing gekeken hebben
naar de hemel.

DSC03888JohannesKeplerStellaNovaInPedeSerpentariiPraag1606Book

Van oktober 1604 tot oktober 1605 was er een bijzonder felle ster te zien. Johannes Kepler schreef er een boek over: Johannes Kepler, Stella nova in pede serpentarii, Praag, 1606. Met verbazing zullen mensen er naar gekeken hebben en de observaties vinden we terug in dit boek met die mooie afbeelding.

DSC03889JohannesKeplerStellaNovaInPedeSerpentariiPraag1606Image


Begin 1600 is een tijd waarin mensen aan het denken werden gezet
en er ook veel wetenschappelijke voortgang werd gemaakt.
Maar ook op het vlak van filosofie waren er veel nieuwe ontwikkelingen.

DSC03890JohannesKeplerGründtlicherBerichtVonEinemUngewöhnlichenNewenSehrGrossenHellenGläntzendenSternPraag1605Book

Dit is nog een boek van Kepler, over een ongewone, nieuwe, zeer grote, heldere en glanzende ster. Wie wil dat nou niet zien? Johannes Kepler, Gründtlicher bericht von einem ungewöhnlichen newen sehr grossen hellen gläntzenden Stern, Praag, 1605.

DSC03890JohannesKeplerGründtlicherBerichtVonEinemUngewöhnlichenNewenSehrGrossenHellenGläntzendenSternPraag1605Image

Daarbij gaat het de tentoonstellingsmaker vooral om de houtdruk op de titelpagina. Het is een afbeelding van het einde der tijden. Voor ons een soort van abstract idee misschien verbonden met atoombewapening of klimaatverandering en de uitputting van de bodem. Maar voor Christenen in de late middeleeuwen een veel concreter beeld.


Maar in het eerste deel waren nog meer mooie boeken.

DSC03885RobertFluddUtriusqueCosmiHistoriaOppenheim1618Book

Robert Fludd, Utriusque Cosmi Historia, Oppenheim, 1618. De afbeelding links trok mijn aandacht.


DSC03885RobertFluddUtriusqueCosmiHistoriaOppenheim1618Image

Ik was minder aangetrokken door het abstracte godsbeeld, boven, in het midden. Mijn oog viel vooral op de twee bokshandschoenen, aan het eind van de twee wolkenboog-uiteinden. Wat betekenen die? Ik ben meerdere keren naar het boek gaan kijken en steeds opnieuw zag ik bokshandschoenen.


DSC03887DanielMöglingSpeculumSaphicumRhodoStauroticumManuscriptNa1618

Daniel Mögling, Speculum Saphicum Rhodo Stauroticum, manuscript. Na 1618.


DSC03886DanielMöglingSpeculumSaphicumRhodoStauroticumManuscriptNa1618

Een soort van kasteel/toren op wielen. Met een hoop activiteiten er om heen, op de grond en in de lucht. Wil je er meer van weten dan raad ik een bezoek aan de Keizersgracht zeer aan.


Wordt vervolgd,

De heilige graal

De legende die had ik in de verte wel eens gehoord. Maar,
als ik eerlijk ben ken ik hem nog het best uit ‘Indiana Jones
and the Last Crusade’. De film van Steven Spielberg met
onder andere Harrison Ford uit 1989.

Waar gaat het om?

De heilige Graal is een reliek of ander magisch voorwerp dat vanaf de twaalfde eeuw als motief dient in verschillende versies van de Arthurlegende, doorgaans als doel van een queeste. De Graal komt voor het eerst voor in Chrétien de Troyes’ Perceval ou le Conte du Graal, waarin de Graal overigens nog niet heilig was. De Vlaamse graaf Filips van de Elzas heeft Chrétien de Troyes meegenomen naar Gent. In de Sint-Pietersabdij schreef hij zijn graalroman, naar eigen zeggen op basis van een boek aangeleverd door graaf Filips.

Afhankelijk van de auteur is de Graal een schaal of beker waarin het bloed van Christus door Jozef van Arimathea zou zijn opgevangen bij zijn kruisiging (hierover staat niets in de Bijbel), de beker die hij gebruikte bij het Laatste Avondmaal, de speerpunt waarmee hij werd doorboord terwijl hij aan het kruis hing of een edelsteen die uit Lucifers kroon viel toen hij uit de hemel stortte (ook dit staat niet in de Bijbel en is bovendien niet verwant aan de kruisdood). Ook de bovennatuurlijke krachten van de Graal variëren. De middeleeuwse legende van de Graal is misschien geïnspireerd op eerdere verhalen uit de klassieke en Keltische mythologie, waarin sprake is van hoornen des overvloeds en magische ketels.

Kerkelijke schrijvers vermeldden de Graal niet en de Katholieke Kerk negeerde de legende volledig, temeer omdat het verhaal aan de geschiedenis van de Britse Kerk bijna even veel waarde toeschreef als aan die van Rome.

Nu is er in Amsterdam een tentoonstelling met een aantal oude boeken
bij een kenniscentrum, bibliotheek en tentoonstellingsruimte van
een groep vrijdenkers. Het kenniscentrum noemt zich de ‘Embassy of
the free mind’ (ambassade van de vrije geest) en behoort tot de
Rozenkruisers.
Wat die groep mensen in beweging zet en waar hun ideeën vandaan
komen is onderwerp van de tentoonstelling: De Rozenkruisers Revolutie.
Ik ging vooral voor de boeken en het gebouw.
En mensen die buiten de gebaande paden proberen te denken krijgen
van mij zeker het voordeel van de twijfel.

IMG_8294AmsterdamKeizersgrachtEmbassyOfTheFreeMind

Dit is het pand aan de Keizersgracht. Het is een prachtig pand, alleen daarom zou je al eens gaan kijken.


DSC03863AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindLorenzoDeMedici

In een van de vertrekken staat een borstbeeld van Lorenzo de Medici. Het zal niet de enige bekende naam zijn die opduikt tijdens het bezoek aan dit museum.


Maar hoe zit dat nu met drie graal.
Blijkbaar is er onder de vrijdenkers veel interesse in het verhaal.
kijk maar.

DSC03875AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindDeGraalVanAmsterdamDSC03876AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindGebouwGraal

Dat uit zich in veel boeken en afbeeldingen die de graal als onderwerp hebben en zelfs een groot kunstwerk gebaseerd op het idee van de graal.


DSC03877AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindGebouwGraalDSC03878AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindGebouwGraalDSC03879AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindGebouwGraalLaatsteAvondmaal

Dit is de afbeelding van het Laatste Avondmaal. Een van de afbeeldingen op ‘de Graal van Amsterdam’.


DSC03880AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindGebouwGraalDSC03882AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindParzivalUngarn2001

De ridder Parcival speelt een rol in de legende. Hier in een versie uit Hongarije gemaakt in 2001.


DSC03883AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindTheLadyOfTheLakeTellethArthurOfTheSwordExcalibur

Van het een komt het ander: The Lady of the Lake telleth Arthur of the sword Excalibur.


DSC03884AmsterdamEmbassyOfTheFreeMindBibliotheek

Dit is dan de bibliotheek / leeszaal.


Afgietsel

Misschien heeft het woord ‘afgietsel’ een negatieve bijsmaak.
Voor mij geld dat niet bij de afgietsels in het Allard Pierson.
Al heel lang wilde ik de afgietsels zien in de collectie
van het Allard Pierson Museum in Amsterdam.
De afgietsels werden gemaakt en gebruikt als tekenmodel
in kunstacademies.
De laatste keer dat ik het Allard Pierson bezocht was voor de
coronacrises en er was een verbouwing in volle gang.
Twee weken geleden kreeg ik de kans ze eens te zien.
Een grote collectie, heel indrukwekkend.

DSC03533AllardPierson

Overzicht van een deel van de collectie.


DSC03534AllardPierson

Afgietsel van een deel van de westfries van het Parthenon met een ruiter en een paard. Anders alleen te zien in Londen en hoewel ‘maar een afgietsel’ completer dan het origineel dat in Londen terecht is gekomen.


Lees ook deze blog.

Allard Pierson: manuscripten

Handgeschreven boeken, daar gaan de meeste foto’s over
in dit bericht.
Het Allard Pierson heeft in de collectie ook de
Bijzondere collecties van de Universiteitsbibliotheek
van Amsterdam.
Een schitterende verzameling heel uiteenlopende voorwerpen:
van circuspamfletten tot middeleeuwse, handgeschreven boeken.
Ik zag er een paar maar was eigenlijk al te moe om
de tentoonstelling ‘Amsterdam creatieve stad’ de volledige
aandacht te geven.
Wie weet binnenkort.

DSC03536AllardPiersonBijbelDeel2ManuscriptAmsterdamCa1425

Allard Pierson, Bijbel, deel 2, manuscript, Amsterdam circa 1425.


AllardPiersonBezoekersgids


DSC03537AllardPiersonBijbelDeel2ManuscriptAmsterdamCa1425

Allard Pierson, Bijbel, deel 2, manuscript, Amsterdam circa 1425. Zelfde boek/blad, ander perspectief.


DSC03537AllardPiersonBijbelDeel2ManuscriptAmsterdamCa1425 01DSC03537AllardPiersonBijbelDeel2ManuscriptAmsterdamCa1425 02


DSC03538AllardPiersonGetijdenboekMetDeAankondigingManuscriptHaarlem-UtrechtCa1448 01

Allard Pierson, Getijdenboek met een miniatuur van de Aankondiging, manuscript, Haarlem – Utrecht, circa 1448.

DSC03538AllardPiersonGetijdenboekMetDeAankondigingManuscriptHaarlem-UtrechtCa1448 05 Initiaal


DSC03538AllardPiersonGetijdenboekMetDeAankondigingManuscriptHaarlem-UtrechtCa1448 02 Penwerk

Penwerk en bladgoud. Getijdenboek, manuscript, Haarlem – Utrecht, circa 1448.


DSC03538AllardPiersonGetijdenboekMetDeAankondigingManuscriptHaarlem-UtrechtCa1448 03 Aankondiging

Miniatuur van de engel Gabriël die Maria aankondigt dat ze zwanger zal worden. Getijdenboek, manuscript, Haarlem – Utrecht, circa 1448.


DSC03538AllardPiersonGetijdenboekMetDeAankondigingManuscriptHaarlem-UtrechtCa1448 04 Initiaal

Versierde hoofdletter. Getijdenboek, manuscript, Haarlem – Utrecht, circa 1448.


DSC03539AllardPiersonGetijdenboekManuscriptHaarlem-LeidenCa1475-1500 01

Allard Pierson, Getijdenboek met kruisiging, manuscript, Haarlem – Leiden, circa 1475 – 1500.


DSC03539AllardPiersonGetijdenboekManuscriptHaarlem-LeidenCa1475-1500 02

De pelikaan die zijn borst open pikt om zijn jong te voeden als symbool voor Christus. In de marge van Getijdenboek met kruisiging, manuscript, Haarlem – Leiden, circa 1475 – 1500.


DSC03540AllardPiersonKoorbijbelDeel5ManuscriptAmsterdamCa1450-HaarlemCa1480 01

Allard Pierson, Koorbijbel, deel 5, manuscript, Amsterdam, circa 1450 – Haarlem circa 1480.


DSC03540AllardPiersonKoorbijbelDeel5ManuscriptAmsterdamCa1450-HaarlemCa1480 02

Detail van Koorbijbel, deel 5, circa 1450 – Haarlem circa 1480.


DSC03540AllardPiersonKoorbijbelDeel5ManuscriptAmsterdamCa1450-HaarlemCa1480 03

Detail van Koorbijbel, deel 5, circa 1450 – Haarlem circa 1480.

DSC03540AllardPiersonKoorbijbelDeel5ManuscriptAmsterdamCa1450-HaarlemCa1480 04DSC03540AllardPiersonKoorbijbelDeel5ManuscriptAmsterdamCa1450-HaarlemCa1480 05


En dan, van veel later in de geschiedenis….

DSC03531AllardPiersonAlbumAmicorumVanCathaeinaWassenberghSouvenirDeLAmitie

Allard Pierson, Album amicorum van Catharina Wassenbergh: Souvenir de l’amitié.

DSC03531AllardPiersonAlbumAmicorumVanCathaeinaWassenberghSouvenirDeLAmitie 01