Flora Batava

Vanmorgen waren de redacteuren van de nieuwe versie
van de Flora Batava te horen in Vroege vogels.
Die nieuwe versie komt komende week uit en dus is
de reclamecampagne gestart.
Wel of geen boek, de tentoonstelling in Huis van
het boek is de moeite waard, zoals ik probeer te tonen
in een reeks van berichten over de boekenreeks en
over boeken over de planten in Nederland in het algemeen.

FloraBatavaHeader01DSC06895FloraBatavaTXT

De houtsneden werden steeds verzorgder zoals de komende voorbeelden proberen te laten zien. In die voorbeelden speelt het Groot Weegbree een soort van centrale rol.


DSC06896FloraBatavaOttoBrunfelsHerbarumVivaeEiconesAdNaturaeImitationemStraatsburgJohannSchott1532PlantagoMajorGrootWeegbree

Otto Brunfels, Herbarum vivae eicones ad naturae imitationem, Straatsburg, Johann Schott, 1532. Plantago Major of het Groot Weegbree zie je op de voor de kijker rechtse pagina.


Nog meer weegbree maar ook bramen.

DSC06898FloraBatavaHerbarumArborumFruticumFrumentorumAcLeguminumImagesAdViuumDepictaeFrankfurtChr.Egenolph1546

Herbarum arborum fruticum frumentorum ac leguminum images … ad viuum depictae, Frankfurt, Christian Egenolph, 1546.


DSC06900FloraBatavaAbrahamMuntingNaauwkeurigeBeschrijvingDerAardgewassenLeidenPieterVanDerAa1696ParietariaGlaskruidDSC06901FloraBatavaAbrahamMuntingNaauwkeurigeBeschrijvingDerAardgewassenLeidenPieterVanDerAa1696ParietariaGlaskruid

Abraham Munting, Naauwkeurige beschrijving der aardgewassen, Leiden, Pieter van der Aa, 1696. Parietaria of Glaskruid staat hier centraal.


FloraBatavaHeader01


Nog een portie Byblos

DSC06251RMOByblosMeubelversieringenInDeVormVanPapyrusblad2000-1600VChrGoudKoperZilver

De meubels in de koningsgraven waren versierd met metalen. Hier in de vorm van papyrusblad. 2000 – 1600 voor Christus, goud, koper en zilver.

DSC06252RMOByblosMeubelversieringenInDeVormVanPapyrusblad2000-1600VChrGoudKoperZilver


DSC06254RMOByblosHand2000-1600VChrGoudInv25563

Hand van goud, 2000 – 1600 voor Christus, Inv. 25563.


DSC06256RMOByblosKistjeMetNaamFaraoAmenemhatIVGraf21772-1764VChrObsidiaanEnGoud

Kistje met de naam van farao Amenemhat IV, graf 2, 1772 – 1764 voor Christus, obsidiaan en goud.


DSC06258RMOByblosPijlpuntKoningZakar-Ba'al1050-900VChrBrons

Pijlpunt van Koning Zakar-Ba’al, 1050 – 900 voor Christus, brons.


Byblos

Byblos was een gote havenstad in Libanon.
Misschien niet zo groot qua oppervlakte en omzet als
Rotterdam of Shanghai, maar wel in vergelijking
tot andere havensteden in de Middellandse Zee tijdens
de Egyptischedynastieen.
Egypte was verslaafd aan cederhout en andere producten
uit Libanon en je kon het via Byblos vervoeren.
Daarom is de tentoonstelling over deze haven zo interessant
om te zien.
Ga het zien in het RMO in Leiden.

Egypte en het Egyptisch koningschap zijn interessant voor
Libanon en dus volgt men er de Egyptische mode.

DSC06229KoningenEnFaraosTxtDSC06230RMOByblosSluitingVanEenHalskraagGlasInLotusmotiefSchenkerThoetmosisIII

Byblos, Sluiting van een halskraag, glas in lotusmotief. De schenker die op dit stuk genoemd wordt is Thoetmosis III.


DSC06232RMOByblosHoofdVanThoetmosisIIIMetCobraTekenVanKoningschap1478-1425VChrKalksteen

Hoofd van Thoetmosis III net cobra, teken van het koningschap, 1478 – 1425 voor Christus, kalksteen.


Een heel bijzonder deel van de tentoonstelling is een
verzameling brieven en hun vertaling.
Ze zin onderdeel van een collectie van 382 brieven
van de farao’s Amenhotep III en Achnaton.
Ze dateren van 1360 – 1330 voor Christus.
60 Brieven zijn geschreven door
de koning van Byblos: Rib-Hadda.

DSC06235RMOByblosBrievenAanDeFaraoTXTDSC06234RMOByblosBrievnAanDeFarao


DSC06238RMOByblosSpiegelGraftombeIpy-Shemu-Abi2000-1600VChrZilverEnGoud

De vondsten in dit deel van de tentoonstelling zijn grafvondsten. Spiegel, graftombe van Ipy-Shemu-Abi, 2000 – 1600 voor Christus. Zilver en goud.


DSC06239RMOByblosMeubelversieringInDeVormVanPapyrus2000-1600VChrGoudKoperZilver

Nee geen hoge kroon maar een decoratie van een meubelstuk. Meubelversiering in de vorm van papyrus, 2000 – 1600 voor Chr. Goud, koper en zilver.


DSC06241RMOByblosWierooklepelMetVogelkop2000-1600VChrGoudZilverHout

Wierooklepel met vogelkop, 2000 – 1600 voor Chr. Goud, zilver en hout.


DSC06245RMOByblosKettingMetHangerPectoraalGraf2KoningIpy-Shemu-AbiAlsFarao2000-1600VChrIngelegdCarneoolTurkooisFaienceLapisLazuli

Ketting met hanger (pectoraal), Graf 2. Het sierraad toont koning Ipy-Shemu-Abi als farao, 2000 – 1600 voor Chr. Ingelegd carneool, turkoois, faience en lapis lazuli.


DSC06247RMOByblosTweeRingenMetScarabeeGraf1LinksWasVanPrinsesNubemiunet2000-1600VChrGoudEnAmethist

Twee ringen met scarabee, Graf 1. De ring links was van Prinses Nubemiunet, 2000 – 1600 voor Chr. Goud en amethist.


DSC06249RMOByblosArmbandEgyptischeScarabeeGraf22000-1600VChrGoudEnAmethist

Armband met Egyptische scarabee, Graf 2, 2000 – 1600 voor Chr. Goud en amethist.


Byblos

Het laatste bericht over deze mooie tentoonstelling
is al weer van een tijdje terug maar de draad wordt
weer opgepakt.

DSC06218RMOByblosOnderTempelvloerInKruikBegravenZilverenVensterbijlInv16114

Geen idee wat een ‘Vensterbijl’ precies is (misschien een bijl met gaten waar je door kunt kijken?) maar blijkbaar is dit er een. Dit is een bijl die onder de vloer van de Obeliskentempel is gevonden, begraven in een kruik.


DSC06220RMOByblosBronzenBeeldVanEenBaviaanInv19139

Een heel klein beeldje van een baviaan (Inv. 19139).


DSC06222RMOByblosKoeBronsEnBladgoud2000-1600VChr

Koe van brons en bladgoud, 2000 – 1500 voor Christus.

DSC06223RMOByblosKoeBronsEnBladgoud2000-1600VChr


DSC06227RMOByblosDeGodenVanDeObeliskentempelTXTDSC06225RMOByblosGodenbeelden1900-1600VChrDSC06226RMOByblosGodenbeelden1900-1600VChr


Mens- en dierfiguren

Als je kijkt naar de voorwerpen op de tentoonstelling
dan realiseer je jezelf dat Byblos een toptentoonstelling is.
De voorwerpen zijn stuk voor stuk prachtig, de stad en het leven
in Byblos is voor de meeste van ons bezoekers een volkomen
verrassing en het verhaal wordt goed verteld.
Ik heb er van genoten en dat doe ik nu weer, weken later,
nu ik mijn foto’s nog eens doorloop en presenteerbaar maak.

DSC06198RMOByblosNijlpaarden

Nijlpaarden uit Byblos. In het echt zijn de nijlpaarden minder aaibaar maar als beeldhouwwerk wekken ze zeker die indruk.


DSC06199RMOByblosKalkstenenStempelzegelAnkh-NeferHoofdVanDeOsiristempel

Veel van de voorwerpen in dit bericht zijn bij elkaar gevonden in een tempelcomplex. Dit is een kalkstenen stempelzegel met de naam Ankh-Nefer, hoofd van de Osiristempel in Byblos.

DSC06200RMOByblosObeliskentempelDepositieF

Depositie F.


DSC06201RMOByblosZittendeBaviaan

Zittende baviaan.


DSC06203RMOByblosLeeuwenmens2000-1600VChrKalksteen

Leeuwenmens, 2000 – 1600 voor Chr. Kalksteen.


DSC06205RMOByblosPersoonMetSchaal

Persoon met schaal.


DSC06206RMOByblosPersoonMetSchaapOpDeSchouders

Persoon met schaap op de schouders.


DSC06208RMOByblosMenselijkFiguur

Menselijk figuur.


DSC06209RMOByblosVensterbijlMetHandvatBrons2300-1800VChr

Vensterbijl met handvat, brons, 2300 – 1800 voor Christus. De term ‘vensterbijl’ ken ik niet. Ook internat weet er niet goed raad mee. Het boek bij de tentoonstelling is geen catalogus die elk voorwerp dat te zien is uitgebreid beschrijft. Misschien is er wel een ‘wetenschappelijke’ catalogus maar die heb ik niet gekocht. In het boek kwam dit voorwerp helaas niet aan de orde.


DSC06211RMOByblosHoodAlsHangerBronsBladgoud1940-1760VChr

Hoofd als hanger, brons en bladgoud, 1940 – 1760 voor Christus. Opvallende datering.


DSC06213RMOByblosZegelKopVanEenSteenbokBrons1940-1760VChrINV19114

Zegel in de vorm van een kop van een steenbok, brons, 1940 – 1760 voor Christus. INV19114.


DSC06215RMOByblosDierenfiguurBrons2000-1600VChrINVAO10956

De foto’s van de laatste twee voorwerpen tonen ook het nummer dat bij het voorwerp staat en dat naar de tekst verwijst die ergens in de vitrine ophangt. In deze twee situaties tonen die ook nog eens aan hoe groot de voorwerpen zijn. Schitterend speels figuur: Dierenfiguur, brons, 2000 – 1600 voor Christus. INV AO10956.


Nieuwe elitegraven

Het gaat niet over het nieuwe deel van de grafkelders
van de Oranjes in Delft.
Het gaat om grafvondsten in ‘de oudste wereldhaven’,
Byblos in wat we nu Libanon noemen.
De tentoonstelling in het RMO in Leiden.

DSC06187RMOByblosAllerleiSoortenAardewerk

Op de tentoonstelling is een grote serie aardewerk te zien. In allerlei groottes, modellen, decoraties en functies.


DSC06186RMOByblosNieuweElitegraven

DSC06188RMOByblosMetWitteStippenGedecoreerdFlesjeDSC06189RMOByblosMooieTuitDSC06190RMOByblosVogelfiguurDSC06191RMOByblosBordBakplaatDSC06192RMOByblosGedraaidHandvat

Let op dat mooie, gedraaide handvat.

DSC06193RMOByblosGedraaidHandvatDSC06194RMOByblosKraterInv407590

Een krater, een vaas speciaal bedoeld voor het mengen van vloeistoffen. Inv 407590.

DSC06195RMOByblosKrater


Gouden wapens

DSC06179RMOByblosDolk2000-1800VChrGoudDetail

Detail van een gouden, rituele dolk uit Byblos. Even verderop het hele voorwerp.


DSC06178RMOByblosEenKrijgerselite

DSC06180RMOByblosBijl2000-1600VChrGoud

RMO, Byblos, Bijl, 2000 – 1600 voor Chr. Goud.


DSC06181RMOByblosDolk2000-1800VChrGoud

Byblos, Dolk, 2000 – 1800 voor Chr. Goud.


Deze voorwerpen maken de tentoonstelling interessant
voor het grote publiek en alle leeftijden.

DSC06183RMOByblosGoudenWapensTXT


DSC06184RMOByblosDolkMetHandvat2000-1800VChrBrons

RMO, Byblos, Dolk met handvat, 2000 – 1800 voor Chr. Brons.


Over een dame en een expat in Egypte

Mijn virtuele wandeling over de tentoonstelling Byblos
gaat verder. Een interessante en mooie wandeling.

DSC06164RMOByblosKruikInDeVormVanEenKoeAardewerk2500-2000VChr

RMO, Byblos, Kruik in de vorm van een koe, aardewerk, 2500 – 2000 voor Christus.

DSC06163RMOByblosDeDameVanByblosDSC06165RMOByblosKruikInDeVormVanEenKoeAardewerk2500-2000VChr


DSC06169RMOByblosZilverenSteenbok2500-2000VChr

In de tempel van de Dame werd ook deze zilveren steenbok gevonden (2500 – 2000 voor Christus).


DSC06171RMOByblosStempelzegelBrons2800-2000VChr

Stempelzegel, brons, 2800 – 2000 voor Christus. Zegels hebben een aantrekkingskracht op me die ik niet goed kan plaatsten.


DSC06173RMOByblosKruikInDeVormVanEenKoeAardewerk2500-2000VChr

Byblos, kruik in de vorm van een koe, aardewerk, 2500 – 2000 voor Christus.

DSC06174RMOByblosKruikInDeVormVanEenKoeAardewerk2500-2000VChr


DSC06176RMOByblosLevantijnseSoldaatInEgypteKalksteenEl-AmarnaEgypte1353-1324VChr

De expat uit Libanon en zijn vrouw in Egypte: Levantijnse soldaat in Egypte, kalksteen, gevonden in El-Amarna, Egypte, 1353 – 1324 voor Christus.

DSC06177RMOByblosLevantijnseSoldaatInEgypteKalksteenEl-AmarnaEgypte1353-1324VChr


Grafkruik – kruikgraf

De tentoonstelling Byblos geeft je op een aangename manier
veel nieuwe informatie.
Daarnaast bestaat de tentoonstelling uit een aantal
hele mooie voorwerpen.

DSC06149RMOByblosAmuletAardewerkZandsteen5800-3500VChr

RMO, Byblos, Amulet, aardewerk, zandsteen, 5800 – 3500 voor Christus.


DSC06147ByblosTXTDSC06148ByblosKaart


DSC06151RMOByblosOudsteAardewerkAardewerk6500-5800VChr

Byblos, Oudste aardewerk, aardewerk, 6500 – 5800 voor Christus.

DSC06152RMOByblosOudsteAardewerkAardewerk6500-5800VChrTxt


DSC06153vRMOByblosGrafkruikVoorEenKind

RMO, Byblos, Grafkruik voor een kind.

DSC06154RMOByblosKruikgravenTXT


DSC06155RMOByblosModelbootKlei2000-1200VChr

RMO, Byblos, Modelboot, klei, 2000 – 1200 voor Christus.


DSC06158RMOByblosDubbeleKruikMetRamskopAardewerk3100-2800VVchr

RMO, Byblos, Dubbele kruik met ramskop, aardewerk, 3100 – 2800 voor Christus.


DSC06160RMOByblosDeZevenAmbtenarenstavenVanIduTamariskGoudGizaegypteCa2150VChr

RMO, Byblos, De zeven ambtenarenstaven van Idu, tamarisk, goud, Giza, Egypte, circa 2150 voor Christus.

DSC06161RMOByblosDeZevenAmbtenarenstavenVanIduTamariskGoudGizaegypteCa2150VChrTXTDSC06162RMOByblosDeZevenAmbtenarenstavenVanIduTamariskGoudGizaegypteCa2150VChr


Ga zelf ook eens kijken!

Wabi sabi: Kobayashi Nobuyuki

DSC06117SieboldhuisJapanMuseumWabiSabiKobayashiNobuyukiKannabi3-2016PlatinaPalladiumPrintOpHosokawaPapier

Sieboldhuis, Japan Museum, tentoonstelling: Wabi sabi. Kobayashi Nobuyuki, Kannabi 3, 2016, platina palladium print op hosokawa papier.


DSC06116SieboldhuisJapanMuseumWabiSabiKobayashiNobuyuki


DSC06118SieboldhuisJapanMuseumWabiSabiKobayashiNobuyukiTatae2-2019PlatinaPalladiumPrintOpHosokawaPapier

Kobayashi Nobuyuki, Tatae 2, 2019, platina palladium print op hosokawa papier.


DSC06119SieboldhuisJapanMuseumWabiSabiKobayashiNobuyukiWa2000PlatinaPalladiumPrintOpHosokawaPapier

Kobayashi Nobuyuki, Wa, 2000, platina palladium print op hosokawa papier.


De tentoonstelling is heel erg de moeite waard om te gaan bekijken.
Ga naar Leiden en ervaar dit moois.

Wabi-Sabi: Kajioka Miho

DSC06113SieboldJapanMuseumWabiSabiKajiokaMiho

Een foto van Kajioka Miho van de tentoonstelling Wabi-sabi. Ik moet wel een slag om de arm houden want niet alle foto’s van de tentoonstelling staan in de catalogus. Ik moet dus achteraf vertrouwen op mijn discipline bij het nemen van de foto’s.


DSC06112SieboldJapanMuseumWabiSabiKajiokaMiho


DSC06114SieboldJapanMuseumWabiSabiKajiokaMiho

Sieboldhuis, Japan Museum, Wabi-sabi, Kajioka Miho.


DSC06115SieboldJapanMuseumWabiSabiKajiokaMihoNr00202021GekleurdeZilvergelatinedruk

Kajioka Miho, #0020, 2021, gekleurde zilvergelatinedruk.


Gekocht op de BoekAmbachtBeurs

Even een overzicht van de zaken die ik gekocht of opgehaald
heb op de BoekAmbachtBeurs.

IMG_9162NederlandLeestYvonneKeulsMevrouwMijnMoeder

Links de beursuitgave en rechts het ‘Nederland leest’-boek voor 2022. De actie ‘Nederland leest’ deelt ieder jaar via onder andere de bibliotheken gratis exemplaren uit van een Nederlands boek. De oplage loopt ieder jaar in de honderdduizenden exemplaren. Dit jaat heeft de Stichting Handboekbinden een 1000-tal exemplaren beschikbaar gekregen in losse katernen. Boekbinders kunnen dus aan de slag, kunnen met hun fantasie een unieke omslag maken.


IMG_9165MélanieDusarseBatikEtPapierJapon

Op de stand van Mélanie Dusarse kocht ik een vel van papier dat ze maakt. Ze gebruikt een soort rijstpapier waarop ze met een aan batik verwant proces de decoratie maakt. Ieder vel is uniek.


IMG_9166PapiermolenDeSchoolmeesterZaanschBord

Ook uniek is het papier/karton dan Papiermolen De Schoolmeester maakt: Zaansch bord. Mooi, stevin maar flexibel karton gemaakt van lompen. Vier kleuren kocht ik. Je kunt dit ook online kopen. Richt je vraag aan ‘deschoolmeester@zaanschemolen.nl’.


IMG_9167AtelierWONWonjinLeeVersierdeHanji

Nog eens drie unieke vellen papier. Het papier is Koreaan handgemaakt ‘hanji’. Atelier WON, Wonjin Lee, maakt dit papier op een soort van houten mal. In het hout is een patroon gesneden. Ze legt het papier op de mal, brengt een was aan en drukt dan met een vlakke steen op de was/het papier. Zo ontstaat op het papier het patroon van de houtblok. De was wordt aangedrukt en je krijgt een soort van waterafstotend papier om je boeken in te binden.


IMG_9170AtelierWONWonjinLeeVersierdeHanji

Dit is een compositie van de drie vellen die ik kocht. Hier zie je het patroon goed. Als je het productieproces wilt zien dan kan dat op deze website.


IMG_9171AtelierWONWonjinLeeVersierdeHanjiPatroonOpDeAchterkant

Ook op de achterkant is het patroon te zien.


IMG_9172HermanJDeVriesMeetkundigVlakornament1891UitgeverijBoekblokJannieDeGroot

Dit is het pakket van Uitgeverij Boekblok. Een uitgebreide heruitgave van een losbladige uitgave over ornamenten: Herman J de Vries bracht de originele, losbladige set op de markt met als naam ‘Meetkundig Vlakornament’. De originele uitgave is van 1891. Nu brengt Uitgeverij Boekblok, Jannie de Groot het werk opnieuw uit. Met en moderne introductie over de uitgave en over hoe dergelijke ornamenten zelf te maken. Daarnaast een serie voorbeelden van ornamenten in kleur.


IMG_9173HermanJDeVriesMeetkundigVlakornament1891UitgeverijBoekblokJannieDeGroot

De moderne introductie. Er is heel veel denkwerk in dit project gegaan. Je kunt er een losbladig werkstuk van maken met bijvoorbeeld een doos om de bladen in te bewaren. Maar de grootte van het papier stelt je ook in staat om er een Japanse binding van te maken (Japan is wel een rode draad van dit bericht aan het worden).


IMG_9174HermanJDeVriesMeetkundigVlakornament1891UitgeverijBoekblokJannieDeGroot

De gekleurde ornamentvoorbeelden komen steeds in tweevoud. Zo kunnen ze bijvoorbeeld als schutblad dienst doen. Maar misschien heeft het boek nog veel, veel meer ideeen dus eerst maar eens uitgebreid bij stilstaan.


In Leiden ben ik naast de BoekAmbachtBeurs ook nog naar het Rijksmuseum
van Oudheden en het Japanmuseum (!) geweest.
Dus daar gaan binnenkort nog foto’s van volgen.
Maar nu even de twee Catalogi.

IMG_9164ByblosRijksmuseumVanOudheden

Byblos, de plaats in Libanon waar een van de eerste grote, internationale havens was.


IMG_9163JapanmuseumSieboldHuisAnnemarieZethofWabiSabi

Een bijzondere catalogus in de beperkt oplage van 250 exemplaren over de tentoonstelling Waabi Sabi. Samengesteld door Annemarie Zethof. Japan museum, SieboldHuis.


Wabi Sabi is een Japanse levenshouding die je terug kunt vinden
in de foto’s van een reeks Japanse en Nederlandse fotografen.
Binnenkort meer.

BoekAmbachtBeurs

Gisteravond was ik met mijn foto’s bezig
maar het lukte me niet dit bericht nog te maken.

IMG_9146MooieKleurenEnHollandseWolken

De zaterdag begon prachtig in Leiden. De markt in opbouw, beneden op straat en het stadhuis in het herfstzonlicht. Op de achtergrond die echte ‘Hollandse wolken’. Het werd ook een hele goede beursdag. Op twitter heb ik in de ochtend, de tijd dat ik zelf bij het vouwen van de beursuitgave stond, een aantal berichten met een foto achtergelaten. Nu hier ook nog een paar.


IMG_9147LeidenInEenGevel

Loop je langs het voormalige V&D-gebouw, hoek Aalmarkt – 2e Maarsmansteeg, dan zie je tegen de gevel ter hoogte van de eerste verdieping een reliëf van architect Van der Laan, Lachende mannen, vrouwen en kinderen, 1933. Reliëf in zandsteen.


IMG_9150BoekAmbachtBeurs

De Pieterskerk is een mooie ruimte voor een beurs als de BoekAmbachtBeurs. Het stond minder vol als toen de beurs gecombineerd georganiseerd werd door Drukwerk in de marge en de Stichting Handboekbinden. Maar dat heeft tot gevolg dat de indeling logischer is, dat je niet in alle hoeken en gaten moet zijn, maar dat het een overzichtelijk geheel is met uitgebreide kansen voor een gesprek en toelichting op producten. Ook de catering heeft nu de plaats die nodig is voor een grote groep bezoekers. Op deze foto is de beurs nog in opbouw op zaterdagmorgen.


IMG_9159BoekjeOpenOverBoeken

Dit is de beursuitgave.


Op de beurs liep ik tegen drie bijzondere stands (op alfabet):
– Atelier WON (Wonjin Lee)
Een Koreaanse vrouw die prachtig uniek papier gemaakt heeft om boeken in te binden;
– Mélanie Dusarse
Een Francaise die met was uniek papier maakt om een boek in te binden;
– Martinus Janssen
Een Duitse kunstenaar die nieuwe wegen zoekt met de prägnant.

Daarnaast heb ik Zaansch bord gekocht bij De Schoolmeester.

Binnenkort is hier meer over deze vondsten (en nog een paar andere) te zien.

De gedroogde bloemen vind ik steeds mooier

Pas geleden was ik in Leiden en plukte er in een klein
straatje drie bloemen, kleine bloemen.
Ze liggen al een tijdje te drogen in de boekenpers
maar gisteren moesten ze er even uit om een nacht
ruimte te maken voor een boek.
Goede gelegenheid om ze weer eens te bekijken en om
ze op de foto te zetten.

IMG_8644GedroogdeBloemenSteedsMooierIMG_8646GedroogdeBloemenSteedsMooierIMG_8647GedroogdeBloemenSteedsMooier


Boek 2 en 4

Wat er precies mis ging weet ik niet.
Misschien heb ik zitten slapen.
Het gaat nog wel om twee topboeken.

Dus laat ik eerst even stilstaan bij boek nummer twee.

DSC03961JosephusScaligerOpusEmendarioneTemporumChristoffelRaphelengiusLeiden1598

Het boek ziet er misschien niet sensationeel uit maar als je beter kijkt dan zul je snel zien dat die boek van Josephus Scaliger, Opus Emendatione Temporum, gedrukt door Christoffel Raphelengius in Leiden in 1598 is als object en vanwege de inhoud heel bijzonder.


Hoe bijzonder beschrijft Kasper van Ommen in zijn essay:

De emendatione temporum verscheen een jaar na de invoering van de kalenderherziening door Paus Gregorius XIII. De gregoriaanse kalender werd direct in de katholieke landen Spanje en Portugal ingevoerd. Andere katholieke landen volgden binnen enkele jaren. Dit riep bij de protestante Scaliger verzet op en de publicatie van zijn boek kan dan ook worden gezien als een betoog tegen de katholieke kalenderherziening.
De uitgave was een knap staaltje vakmanschap van de boekdrukker, met een in rood en zwart gedrukte tekst, in hout gesneden initialen, kop- en staartversieringen en twee uitslaande tabellen. In de tekst werden Hebreeuwse, Griekse en lettertypes in het Ge’ez (Ethiopische) toegepast. Scaligers De emendatione temporum onderscheidde zich van andere publicaties over antieke chronologie doordat hij zich bij de studie van de klassieke geschiedenis niet beperkte tot het tijdperk van de Grieken en Romeinen. Hij toonde aan dat die ook de geschiedenis van de Babylonische, Perzische, Egyptische en het Joodse volk diende te omvatten. Tot dan toe werd de geschiedenis van deze volken beschouwd als ‘heilig’ en daarom behandeld als een apart onderwerp. Hij presenteerde een synthese van nieuwe astronomische ontdekkingen en filologische interpretaties van oude westerse én oosterse bronnen. Scaliger betrok de kalenders van deze volken in een groter systeem, dat hij beschouwde als het correcte systeem van de chronologie. Hij toonde hiermee aan dat de overeenkomsten tussen verschillende oude kalenders konden worden benut voor het dateren van specifieke historische gebeurtenissen.

Pagina 25, Boeken die geschiedenis schreven.

DSC03962JosephusScaligerOpusEmendarioneTemporumChristoffelRaphelengiusLeiden1598


Boek 4 is nog bekende bij het grote publiek.
Het boek is groot, heel vaak gedrukt en eigenlijk iedereen
kent er wel een versie van.
Is het niet uit de eigen boekenkast dan wel uit de la
van een nachtkastje in een hotel.

DSC03965BooksThatMadeHistoryStatenvertalingPaulusAertszVanRavensteynLeiden1637 01

De Statenvertaling, de protestantse bijbel in de versie gedrukt door Paulus Aertsz van Ravensteyn, Leiden, 1637.

DSC04035BooksThatMadeHistoryStatenvertalingPaulusAertszVanRavensteynLeiden1637DSC03966BooksThatMadeHistoryStatenvertalingPaulusAertszVanRavensteynLeiden1637TXTDSC03965BooksThatMadeHistoryStatenvertalingPaulusAertszVanRavensteynLeiden1637 02


Dwalen in Leiden

Leiden ken ik niet goed.
Eigenlijk ken ik vooral de route van het station via
het Rijksmuseum van Oudheden naar de Pieterskerk.
Pas geleden ging ik maar eens naar de Lakenhal.
Maar ik was ruim op tijd en kon wat dwalen door een
prachtig centrum.
Zoals altijd maakte ik er een paar foto’s.

IMG_8387LeidenBoekhandelEnDrukkerijEJBrill

Met wat vals licht is toch nog goed te zien dt hier gevestigd was Boekhandel en drukkerij E.J. Brill. Evert Jan Brill leidde een tijd de Koninklijke Brill NV. Een Nederlandse uitgeverij.


IMG_8388LeidenHuisTerLugt

De poort van Huis ter Lugt.


IMG_8389LeidenDeelVanEenGevel


IMG_8390LeidenPaneelVanEenDeurSchijnBedriegt

Een paneel van een voordeur: Schijn bedriegt.


IMG_8391LeidenLakenhalIngang

De inhang van de Lakenhal.

IMG_8391LeidenLakenhalIngangDetail

Met een molen en stapel laken boven de toegangspoort.


IMG_8392LeidenLakenhalLocker

In de Lakenhal gebruikte ik locker 12. Toeval bestaat niet.


Elzeviertjes

Het begrip kende ik niet maar het lijken een soort van
reisgidsen. Heel toepasselijk in deze tijd van het jaar.
Op de tentoonstelling ‘Books that made History’ zag je
naast de geselecteerde werken een paar ondersteunende boeken.
Op zijn minst net zo interessant.
Daar lag dus ook een Elzeviertje.

DSC03973Elzeviertjes

Op de foto hieronder het Elzeviertje over Polen en de Baltische staten (Links) en rechts het exemplaar over Noord Afrika. Helaas ontbraken verdere details (of ik heb niet goed gekeken). De uitgever zal natuurlijk wel Elzevier zijn.


DSC03972Elzeviertjes


Maar er lagen ook nog andere boeken dan Elzeviertjes.DSC03982FlorentiusSchuylRenéDescartes1644

Florentius Schuyl, René Descartes. Ik vermoed dat dit boek ‘Renatus Descartes de homine figuris et latinitate donatus’ heet. Maar dat is een gok.


DSC03981FlorentiusSchuylRenéDescartes1644DSC03980FlorentiusSchuylRenéDescartes1644


De bequaemheyd des vrouwlijcken geslachts (7)

Boek nummer 5.

Helaas moet ik zeggen dat ik het essay van Pieta van Beek het minste
vind van de essays die ik gelezen heb in het boek ‘Boeken die geschiedenis schreven’,
het boek dat is verschenen bij de gelijknamige tentoonstelling.
In een samenwerkingsverband tussen de Koninklijke Bibliotheek en het
Rijksmuseum van Oudheden in Leiden is een tentoonstelling samengesteld
met ‘de top 25 boeken’ die in Leiden geschreven of gedrukt zijn en die
een impact hebben op de geschiedenis, soms tot op vandaag.
Het boek stond onder redactie van Kasper van Ommen en
Garrelt Verhoeven.

Daar waar de andere essays uitstekend beschrijven waar het boek over gaat,
wat de directe impact daarvan was en wat we daar vandaag nog van merken,
concentreert het essay van Van Beek zich vooral op de acceptatie
van het boek bij directe tijdgenoten/collega’s.

De positie van vrouwen in de universitaire wereld is iets dat veel
mensen bezig houdt. Dus dan is het jammer als niet duidelijk wordt
welke rol dit boek daarin, en in de vrouwenemancipatie in het
algemeen, nu precies gespeeld heeft.

DSC03975AnnaMariaVanSchurmanDissertatioDeIngeniiMuliebrisAdDoctorinamMelioresLitterasAptitudineDrukkerijAbrahamEnBonaventuraElzevierLeiden1641

Dus wat er nu precies in het boek staat dat de plaats in deze lijst
van 25 boeken rechtvaardigt, blijft onduidelijk voor mij.
Het enige dat daar over gezegd wordt is het volgende:

Dat laatste, het Logisch Betoog, heeft een strakke scholastiek-filosofische vorm met probleemstelling, argumenten, weerleggingen en conclusie, zoals: ‘Wie van nature het verlangen heeft naar kunsten en wetenschappen, is ervoor geschikt. Vrouwen hebben dat verlangen. Dus zijn ze er voor geschikt.’ [Mijn vertaling, PvB]
Van Schurman vond verstandige vrouwen geschikt voor studie.

DSC03974AnnaMariaVanSchurmanDissertatioDeIngeniiMuliebrisAdDoctorinamMelioresLitterasAptitudineDrukkerijAbrahamEnBonaventuraElzevierLeiden1641

Anna Maria van Schurman, Dissertatio de ingenii muliebris ad doctorinam meliores litteras aptitudine. Drukkerij van Abraham en Bonaventura Elzevier, Leiden, 1641.


Op Wikipedia staat de scholastiek beschreven.
Over de methode wordt daar bijvoorbeeld gezegd:

De scholastieke methode
…. De scholastiek wordt verder inhoudelijk gekenmerkt door een vaste werkwijze om problemen en teksten te bestuderen. Eerst poneerde men een quaestio, een vraagstelling waarover twijfel heerste. Die werd onderverdeeld in verschillende articula met stellingen. Vervolgens kwamen de tegenwerpingen aan de orde, ingeleid met bijvoorbeeld sed contra. Hierop volgde een antwoord (responsio), waarna per articulum van de quaestio de argumenten kort besproken werden. …

Ja, ik ben een man.