Strengels & Letters: boeken maken in middeleeuws Gelre

Strengels&LettersBoekenMakenInMiddeleeuwsGelre

Tot en met 10 maart is de tentoonstelling over middeleeuwse boeken nog te zien. Het is een aanrader!.


Ook van Atelier Libri waren er ansichtkaarten te koop op de tentoonstelling.
Astrid Beckers is de gastcurator van deze tentoonstelling en haar kaarten
passen daarom nog beter bij de tentoonstelling.
Ik kocht er een paar en laat die hier zien.
De boeken zijn in het echt natuurlijk nog mooier.


AtelierLibri


Kaarten03AtelierLibri01FotoRegionaalArchiefNijmegenNijmeegseStadsrekeningen1531

Het begrip boek omvat meer dan alleen de bestsellers die nu in de winkels liggen. Ook verzamelingen rekeningen, religieuze verhalen, inschrijfregisters, romans, kadasterboeken, heiligenlevens, kleine en grote schriften, wereldkronieken, de bijbel, wetenschappelijke verhandelingen, enz worden tot ‘de middeleeuwse boeken’ gerekend. Op deze kaart gaat het om Nijmeegse stadsrekeningen uit 1531. De foto is van het Regionaal Archief Nijmegen (gelukkig bevatten deze kaarten informatie over de oorsprong van de afbeelding. De archiefnummers heb ik weggelaten).


Kaarten03AtelierLibri02FotoRegionaalArchiefNijmegenRekeningenRentmeesterSintNicolaasgasthuisNijmegen15221523

Rekeningen van de rentmeester van het Sint Nicolaasgasthuis in Nijmegen uit 1522 – 1523. Foto: Regionaal Archief Nijmegen.


Kaarten04AtelierLibri01RegionaalArchiefNijmegenRekeningenDerStadNijmegen15411542

Rekeningen der stad Nijmegen, 1541 – 1542. Mooi zijn op deze vergroting de verschillende lettergroottes te zien en de lijntjes die men op het perkament/papier trok voordat men de tekst er met de hand op schreef. Foto: Regionaal Archief Nijmegen.


Kaarten04AtelierLibri02RegionaalArchiefNijmegenStadsrekeningenUitDe16eEeeuw

Nijmegen, stadsrekeningen uit de 16e eeuw. Foto: Regionaal Archief Nijmegen.


Kaarten05AtelierLibri01RegionaalArchiefNijmegen15eEeuwseGotischeBoekbandenMetKlavierenUitstekendAanDeFrontzijdeEnBoekenleggersBovenzijde

Tenminste één van deze boeken is ook te zien op de tentoonstelling. Dit zijn 15e eeuwse gotische boekbanden met klavieren die uitstekend aan de voorkant van de boeken en boekenleggers die er aan de bovenzijde uitsteken. ‘Klavieren’ zijn hulpmiddelen om snel een bepaald stuk van een tekst te kunnen vinden (bijvoorbeeld een hoofdstuk). Wij kennen die nu beter als tabbladen. Atelier Libri geeft cursussen waar je een paar van deze hulpmiddelen kunt leren maken. Ik meen dat er wel meer dan 20 verschillende vormen van zijn. Foto: Regionaal Archief Nijmegen.


Kaarten05AtelierLibri02RegionaalArchiefNijmegenHandschriftUit1460MetRodeLerenKlaviertjesEnKolomwijswieltje

Het hulpmiddel dat hier getoond wordt is ook op de tentoonstelling te zien: een kolomwijswieltje. Een soort intelligente boekenlegger die niet alleen de pagina kan aangeven maar ook weet in welke kolom en op welke regel je gebleven was met lezen. Handschrift uit 1460 met rode, leren, klaviertjes en een kolomwijswieltje (en zo te zien een interessante tabel). Foto: Regionaal Archief Nijmegen.


KolomWijsWieltjeArelierLibri

Kolomwijswieltje. Atelier Libri verkoopt dit hulpmiddel (handgemaakt). Ik kon het niet laten liggen. Ik ga uitproberen hoe het werkt.


Kaarten06AtelierLibri01RegionaalArchiefNijmegenStukkenGeschilTussenNijmegenaarEn2InwonersHerwenEnAerdtInzakeErfenis1565

Ook dit soort boeken zijn te zien op de tentoonstelling Strengels & Letters. Dit zijn Stukken over een geschil tussen een Nijmegenaar en 2 inwoners van Herwen en Aerdt inzake een erfenis, uit 1565.


StrengelsEnLettersPoster02AchterkantKop


De Papieren Eenhoorn op Strengels & Letters

Vorige week was ik op de tentoonstelling
Strengels & Letters in Kasteel Wijchen.
De tentoonstelling gaat over middeleeuwse boeken en een paar
typische zaken zoals klavieren, leeswieltjes, het inbinden van
meerdere teksten in één band enz.

Er waren ook kaarten te koop van een paar boekbindateliers.
Een zo’n boekbindwerkplaats is Middeleeuwse Boekbinderij De Papieren Eenhoorn.
De kaarten gebben mooie foto’s van boeken maar de kaart
vermeldt niet wat je precies ziet.
Dat is wel jammer want het zijn close-up opnames.
Altijd een uitdaging op te duiden.

Kaarten01MiddeleeuwseBoekbinderijDePapierenEenhoorn01

Een opengeslagen boek. De nadruk ligt bij de kop (bovenkant van het boek). Je ziet in het midden de rug. Links en rechts een (dikke) plat en de bladen van het boek waaieren mooi open. Een moderne uitvoering van een middeleeuws boek ?


Kaarten01MiddeleeuwseBoekbinderijDePapierenEenhoorn02

Detail van een op strengels leer of perkament ingebonden boek ?


Kaarten02MiddeleeuwseBoekbinderijDePapierenEenhoorn

Vanuit een ander perspectief ?


Gelukkig is het thema van de Stichting Handboekbinden dit jaar
‘Het Middeleeuwse Boek’. Dus volgens haar rond deze tijd weet ik er meer van.

StrengelsEnLettersPoster02AchterkantKop