Gelukkig is het slecht weer

Doordat het zo veel regende vanmorgen kan ik een
prachtig verhaal lezen.
Het leest als een avonturenroman maar dat komt omdat
het de reisdagboeken betreft van Pieter van Oort.

IMG_7271KunstenaarOpJavaDeReisdagboekenEnNatuurtekeningenVanPieterVanOortAndreasWeberSylviaVanZanenLinschotenVereenigingDeel119

Kunstenaar op Java, De reisdagboeken en natuurtekeningen van Pieter van Oort. Bezorgd en ingeleid door Andreas Weber en Sylvia van Zanen. Werken van de Linschoten-Vereeniging, deel 119.


Pieter van Oort werd uitgezonden naar Nederlands-Indië
als lid van de Natuurkundige Commissie. Een groep mensen
die de natuurlijke verschijnselen in de koloniën
onderzochten en in kaart brachten.
Ze onderzochten mijnen (steenkolen, zilver) maar ook
de flora en fauna.
Pieter van Oort ging mee als tekenaar.
Samen met veel monsters, opgezette dieren, gedroogde
planten enz, zijn de tekeningen en reisdagboeken in
Nederland geland.
De handschriften zijn nu omgewerkt naar voor iedereen
leesbare teksten.
Daar ben ik aan begonnen.

Zijn tekeningen zijn vooral in Nederlandse verzamelingen
als Naturalis te zien en in het boek zijn er ook een
aantal opgenomen.
Het plaatst voor mij Pieter van Oort misschien wel
in de traditie van bijvoorbeeld Maria Sibylla Merian
en de ‘Forgotten Masters’, de tentoonstelling en het boek
over Indiase kunstenaars in Britse dienst (William Dalrymple)..

Een paar voorbeelden uit het boek:

IMG_7273PieterVanOortKopVaneenOenkaHylobatesAgilisJavaPotloodOpPapier

Pieter van Oort, Kop van een oenka (Hylobates Agilis). Java. Potlood op papier.


IMG_7274PieterVanOortHarlekijnbaardvogelMegalaimaMystavophanosBuitenzorgJavaMei1827AquarelOpPapier

Pieter van Oort, Harlekijnbaardvogel, Megalaima Mystacophanos, Buitenzorg, Java, mei 1827. Aquarel op papier.


IMG_7275PieterVanOortCilinderslangCylindrophisRuffusBuitenzorgJava20Oktober1827AquarelOpPapier

Pieter van Oort, Cilinderslang, Cylindrophis Ruffus, Buitenzorg, Java, 20 oktober 1827. Aquarel op papier.


Mijn foto’s kunnen misschien beter maar ik denk
dat dit wel een idee geeft van wat zoal langs
komt is dit boek.
Het boek dat ik nu lees is deel 1 van twee delen.
Deel 2 komt snel uit.
Het kost wat, maar dan heb je ook wat.
Ik ga snel verder lezen.

Teksten in papieren zakken

Een eerste verzameling:

Intro-tekst
Als we vandaag een boek kopen is het negen van de tien keer een roman. De kaft, de pagina’s, ze zijn de drager en de verpakking van het verhaal. Maar maak je zelf boeken, bind je zelf boeken in, dan ervaar je dat een boek ook een ding op zich zelf is. Ook de vorm van het boek vertelt een verhaal. Soms één verhaal, soms, net als middeleeuwse boeken, een hele serie van verhalen. Soms fantasieën, soms geschiedenissen, soms geheimen.
Dit boek heeft meer dan tien zakken. In iedere zak is ruimte voor geheimen. Ga op onderzoek uit. Misschien is er een verband tussen al die verhalen, misschien ook niet.

Empires of the Indus – The story of a River
The 10th anniversary edition by Alice Albinia. Reissue from 2018.
Page 89:

Until Shah Abdul Latif began composing poetry, Muslim poets and saint-versifiers in India wrote in Persian.
The antecedents of this language were great (Rumi, Hafiz), its metaphors imported (nightingales, roses), and both the poet’s persona and his subject (the Beloved) were courtly and male. Shah Abdil Latif , like Luther, spoke to the people in their own tongue. He read and quoted Rumi just as he read and quoted the Qur’an, but his subject matter was entirely local. He sang of farmers and fisher and the stars – the very being of peasant life.
It was the Indus, though, the river at the heart if Sindhj life, which was the silent protagonist of many of his songs.
In the eighteenth century the Indus was used far more than it is today – for travel, for transport of goods, for recreation as well as irrigation – and Latif describes it in all its moods: its high waves and whirlpools and treacherous quicksands, the boats that sail upon it and the pilgrims and merchants that traverse it.
He journeys, in his songs, out through the Delta and on to the high sea, across small creeks and freshwater lakes.
Water is a blessing and rain, like the Prophet, is rahmat, Divine Grace.
But the river is also dangerous, and crossing it is an allegory of the torturous passage from life to death.

Page 108:

‘Aap parne, likhne walli hain,’ she says, ‘aur nahi samjhi hain.’
You can read and write – and still you do not understand.

Return of a King: The Battle for Afghanistan
Door William Dalrymple
Paperback editie uit 2014.
Pagina 45:

Yet again, Shuja had to retreat.
Driven back by the now increasing powerful Barakzai brothers, he had no option but to return to the territories of the Company, losing more of his troops during a sandstorm on a reckless summer crossing of the desert shales between Shikarpur and Jaiselmer.
He also failed to repay the bankers of Sindh, who vowed never to lend to him again.
As Mirza ‘Ata put it, quoting a Persian proverb, ‘those once bitten by a snake fear even a twisted rope.’

Boekblok van papieren zakken

IMG_6865PapierenZakken

Het boek is ver gereed. Dat wil zeggen, de structuur. Er is nog geen tekst opgenomen in het boek. Dat gaat nog wel gebeuren. Bij dit boek gebruik ik de Koptische binding zoals die beschreven staat bij type A in het boek van Keith Smith: Smith’s sewing single sheets. Daarnaast heb ik een blouse gebruikt om er boekbindlinnen van te maken en er de twee platten mee te bekleden. De papieren zakken heb ik gekregen van verschillende winkels in Breda bij het doen van boodschappen.


IMG_6866PapierenZakken

Eerlijk gezegd heb ik dit type binding nog niet kunnen maken zonder problemen met het voorplat. Je begint te binden bij het achterplat en dan voeg je pagina voor pagina toe. Tot dat je nog één pagina en het voorplat over hebt. Dan geeft de methode van Smith aan dat je moet gaan binden beredeneert vanaf het voorplat, terug naar waar je bezig was. De binding zoals ik hem nu gemaakt heb is te strak. Het kan maar net.


IMG_6867PapierenZakken

Om geen reclame te maken voor een specifieke winkel, de zakken komen van: Noten & noten, Dikke mik, Bakkerij Hizmet, Deva, Noordzee en DenD Delicatessen (die op vrijdag op de weekmarkt op de Grote Markt staat). Van een paar zakken weet ik niet meer van wie die komt en er staat geen naam van het bedrijf op.


IMG_6869PapierenZakkenIMG_6870PapierenZakkenIMG_6871PapierenZakken

Er past een tekst in 9 van de tien zakken. De tiende zak is door het strijken dicht geplakt. Bovendien zitten er op de twee platten nog twee zakken. Door het gebruik van de delen textiel van de blouse als boekbindlinnen is er niet heel veel ruimte in die twee zakken maar daar kun je best wat geheimen in kwijt.


De volgende keer zou ik uitgaan van 5 centimeter draad
per gat. Dus voor één set van twee gaten voor een boek met
10 losse bladen en een voor- en achterplat:
12 maal 5 centimeter= 60 centimeter draad voor één gat.
Voor een set gaten is dat dus 2 maal 60= 1 meter 20.
Zo heb je voor dit boek dan 4 draden nodig.

Voor wat betreft de tekst heb ik nu al het volgende lijstje:
01 Introductietekst bij het boek
02 een stuk tekst uit het boek over Afghanistan dat ik
op dit moment lees van William Dalrymple (Return of a king)
03 een citaat uit een door Joost Prinsen samengesteld
boek van Godfried Bomans (In alle ernst)
04 een foto
05 een krantenknipsel
06 een verhaal over Japans papier
07 een verhaal over hergebruik
08 een citaat uit het boek Empires of the Indus van
Alice Albinia
09, 10 en 11 zijn nog niet bepaald.
Dat is ook het geval met de volgorde. Deze lijst
lijkt een volgorde te hebben maar de telling is er
alleen maar om er voor te zorgen dat ik niet
te veel tekst heb.

Shah Shuja’s adventures in Wonderland

Soms is de realiteit nog meer bizar dan de fantasie.

Een tijdje terug las ik het boek van Lewis Carroll
Alice’s Adventures in Wonderland in een uitgave van
van Stencilwerck.

IMG_6486StencilwerckLewisCarrollAliceSAdventuresInWonderland


Min of meer tegelijk lees ik Return of a King.
Een boek van William Dalrymple over Afghanistan.
Heel actueel!

IMG_5861WilliamDalrympleReturnOfAKingTheBattleForAfghanistan


Dan lees je dit:

Chapter eight: The Queen’s croquet ground

At this moment Five, who had been anxiously looking across the garden, called out ‘The Queen! The Queen!’ ………. There was a sound of many footsteps, and Alice looked round, eager to see the Queen.
First came then soldiers carrying clubs; these were all shaped like the three gardeners, oblong and flat, with their hands and feet at the corners: next the ten courtiers; these were ornamented all over with diamonds, and walked two and two, as the soldiers did. After these came the royal children, there were ten of them, and the little dears came jumping merrily along hand in hand, in couples: they were all ornamented with hearts. Next came the guests, mostly Kings and Queens, and among them Alice recognized the White Rabbit: it was talking in a hurried nervous manner, smiling at everything that was said, and went by without noticing her. Then followed the Knave of Hearts, carrying the King’s crown on a crimson velvet cushion; and, last of all this grand procession, came THE KING AND QUEEN OF HEARTS.
….
‘How should I know?’ said Alice, surprised at her own courage. ‘It’s no business of mine.’
The Queen turned crimson with furry, and, after glaring at her for a moment like a wild beast, screamed ‘Off with her head! Off–‘
‘Nonsense!’ said Alice, very loudly and decidedly, and the queen was silent.
The King laid his hand upon her arm, and timidly said ‘Consider, my dear: she’s only a child!’
The Queen turned angrily away from him , and said to the Knave ‘Turn them over!’
The Knave did so, very carefully, with one foot.
‘Get up!’ said the Queen, in a shrill, loud voice, and the three gardeners instantly jumped up, and began bowing to the King, the Queen, the royal children and everybody else.
‘Leave off that!’ screamed the Queen. ‘You make me giddy.’ And then, turning to the rose-tree, she went on, ‘What have you been doing here?’
‘May it please you Majesty,’ said Two, in a very humble tone, going gown on one knee as he spoke, ‘we were trying–‘
‘I see!’ said the Queen, who had meanwhile been examining the roses. ‘Off with their heads!’ and the procession moved on, three of the soldiers remaining behind to execute the unfortunate gardeners, who ran to Alice for protection.

Fragment van pagina 67 en 68 van
Alice’s Adventures in Wonderland.

Een verhaal voor kinderen met speelkaarten die
een hofhouding spelen.
De hartenboer (Knave of Hearts) is de lakei.
Iedereen kent zijn plaats en probeert ieder
incident te vermijden omdat de Hartenvrouw direct
over gaat tot het onthoofden van de volgelingen.
Verder in het verhaal blijkt dat niet iedereen
ook daadwerkelijk onthoofd wordt want anders
zou er snel weinig overblijven van de vreemde hofhouding.

De hofhouding van Shah Shuja overtrof dit sprookje
als je het volgende fragment over de gevluchte koning
van Afghanistan mag geloven.

A bizarre durbar assembled around the deposed Shah. The head of Shuja’s household was Mullah Shakur Ishaqzai – ‘a short, fat person’, wrote Harlan, ‘[whose] rotundity…was adequately finished by the huge turban characteristic of his class, encased in voluminous outline by a profusion of long thick hair which fell upon his shoulders in heavy sable silvered curls’. The curls were there for a purpose: to hide the absence of his ears, which had been removed at Shuja’s orders as a punishment for an earlier failure of courage on the field of battle. But the mullah was in good company, at least according to Harlan, who claimed that Shuja had developed the habit of removing pieces of his household’s anatomy whenever they failed to perform: many of the ears, tongues, noses and genitals of Shuja’s servants had been forfeited at different points resulting in ‘an earless assemblage of mutes and eunuchs in the ex-king’s service’.

Pagina 46 – 47 van Return of a King door
William Dalrymple.

De afgezette koning van Afghanistan, die verschillende
pogingen zou ondernemen zijn troon terug te winnen,
Shah Shuja Durrani, leefde buiten Afghanistan met
een soort van koninklijke hofhouding.
Die hofhouding kon hij zich onder andere veroorloven
door een jaarlijkse toelage vanuit London.
De Amerikaanse avonturier Dr. Josiah Harlan beschreef
die hofhouding en William Dalrymple haalt dit hierboven
aan: een verhaal van bedienden die een deel van hun
anatomie moeten missen omdat ze hun werk, volgens
Shah Shuja, niet goed uitvoerden.

Kringloopavontuur

BoekbandExpositieDoorBindenVerbonden

Eerder deze week ging ik eens door een plank in mijn boekenkast en kwam dit boekje tegen: Boekbandexpositie ‘Door binden verbonden’. Het is een boekje met werk van boekbinders die in Antwerpen een opleiding tot boekbinder gevolgd hebben/volgden. Boekbinders uit Breda en omgeving en Antwerpen en omgeving. Het boekje is uit 2011.


Dat bracht mij op het idee, waarom leg ik later nog
eens uit, om een paar boeken te gaan kopen bij een
kringloopwinkel in de buurt.
Al sinds het begin van corona was ik niet meer in die winkel geweest.
Ik kocht er vier boeken, vier avonturen.

IMG_5935VrolijkeVriendenJanMensUschi

Vrolijke vrienden, een boek geschreven door Jan Mens (1897 – 1967) met illustraties van Uschi. een boek uit 1940. Dit boek koos ik vanwege de omslag. Die ga ik hergebruiken. Het boekblok bestaat uit katernen. Jan Mens werkte in de beginjaren (vanaf 1935) een beetje onder leiding van Theo Thijssen aan wie het boek opgedragen is. Ik ga het boek uit elkaar halen en opnieuw inbinden met behoud van de voorkant. Jan Mens is bij mij onbekend maar hij was erg succesvol met ‘De kleine waarheid’. Dat ken ik dan weer wel van de televisie. Wie is precies die Uschi ?


IMG_5950OpHeteKolenInPolenJeanBruceDickBrina

Dit boek van Jean Bruce, kende ik niet. Ik ken de reeks Zwarte Beertjes. De titel is super en actueel: Op hete kolen in Polen. De omslag in van Dick Bruna. Het boekblok zijn geen katernen. Extra moeilijk voor mij want dat heb ik eerder nog niet gedaan.


IMG_5952DeAvonturenVanPinkeltjeDickLaanDokieVanAmstel

Dit boek, wie herkent het niet, zit niet best meer in elkaar: De avonturen van Pinkeltje, geschreven door Dick Laan. illustraties door Dokie van Amstel. Wie is Dokie van Amstel en is dat een pseudoniem? Boek bevat 1 illustratie op papier. Een andere papiersoort dan dat waar de tekst op staat. De illustratie zit er bij maar de vraag is waar in het boek hoort het eigenlijk thuis. Het hoort bij de tekst op pagina 163.


IMG_5966TheLastMoghalTheFallOfADynastyDelhi1857WilliamDalrymple

Toen vond ik dit. Dit ga ik zeker lezen. De Engelse (Schotland & India) geschiedkundige William Dalrymple schreef een serie van 4 boeken over India. Twee ervan heb ik gelezen. Ik ben bezig met nummer 3: Return of a king. Ik was vast van plan daarna het vierde boek te kopen: The last Mughal. Dat hoef ik dus niet meer te doen. De eerste editie van dit boek is van 2006. De paperback versie dateert uit 2007. Dit exemplaar is van dat jaar volgens een aantekening in het begin van het boek met een soort van handtekening. De boekenlegger is van ‘De Vrije Boekhandel’ in Breda. Een heel andere boekenlegger als ik er vandaag krijg. Helaas aan de bovenkant verkleurd. De kringloopwinkel is 2 straten van deze boekhandel verwijderd.


De kringloopwinkel vroeg 3 Euro 50 voor de boeken.
Dat was wel erg veel geluk op 1 dag.
Wordt vervolgd.

Speciale thee bij een speciaal boek

Op Twitter deed iemand me de suggestie aan de hand
om bij het boek ‘Return of a King’ van William Dalrymple
Darjeeling thee te drinken.
Een goed idee maar ik had die niet meer in huis.
Dus kocht in in het weekend Rohini Clonal Moonlight Darjeeling.
Gaat super worden!

IMG_5864HaveANiceTea


Return of a King

Dat is geen game of een vechtfilm of iets dergelijks.
Het is een boek van William Dalrymple.
Niet zo lang geleden kwam er een box met vier boeken uit.
Twee van die boeken heb ik intussen gelezen:
Anarchy en White mughals.

Het eerste boek vertelt het verhaal van de oprichting van de
East India Company tot dat men India onder controle dwingt.
Het tweede boek gaat over Engelsen die waardering opbrengen
voor de cultuur en gewoontes van India en daar naar gaan leven.

Het derde deel dat ik zondag ging ophalen gaat over de plannen
van de EIC om Afghanistan te bezetten.

IMG_5860WilliamDalrympleReturnOfAKingTheBattleForAfghanistan

Maar bij het afhaalpunt aangekomen was ik natuurlijk vergeten dat het pakket niet op mijn eigen naam maar die van mijn blog staat. Dat leverde kort verwarring op.


Helaas kon ik het boek niet kopen met een harde kaft.
Dat zegt niet alleen iets over de kaft maar ook over
de kwaliteit van het papier en het leesgemak.
Maar ik vermoed dat ik het met even veel plezier zal lezen.

IMG_5861WilliamDalrympleReturnOfAKingTheBattleForAfghanistan

William Dalrymple: Return of a King – The Battle for Afghanistan.


Deel van de introductie achter op het boek:

In the spring of 1839 Britain invaded Afghanistan for the first time.
Nearly 20.000 troops poured into the country and re-established Shah Shuja ul-Mulk on the throne.
But after two years of occupation, the country exploded into violent rebellion as the Afghan people rose in answer to the call for jihad.
The British troops retreated through mountain snow drifts and were utterly routed by Afghan tribesman – it was the greatest military humiliation of the nineteenth century.

Daarnaast, misschien net zo belangrijk, was de First Anglo–Afghan War
het begin van The Great Game. Het 19e-eeuwse machtsspel dat tussen
Engeland en Rusland werd ‘gespeeld’ om macht en invloed in Azië.
Een soort van voorloper de Dominotheorie en de huidige verhoudingen
russen China – de Verenigde Staten – Rusland.

Genieten van Geschiedenis

De boeken waar ik het meest plezier aan beleefde waren
de boeken van Barbara Tuchman.
Als geen ander slaagde ze er in om grote thema’s duidelijk
te maken aan de hand van heel persoonlijke verhalen.
Daardoor kun je voor jezelf een beter beeld vormen
van de omstandigheden waarin mensen tot bepaalde acties komen.
Ik moet aan Barbara Tuchman denken als ik een boek lees
van William Dalrymple.

Nu heb ik net White Mughals gelezen, het verhaal van vooral
Britse onderdanen die in India verbleven, vaak om daar fortuin
te maken en die waardering kregen voor de gebruiken,
manier van leven, de kunst en cultuur aan de Indiase Mogol-hoven.
In het geval van White Mughals gaat het om James Kirkpatrick die
in 1798 resident wordt aan het hof van de Nizam van Hyderabad.

Lees het boek. Er gaat een fascinerende wereld voor je open.
Een wereld van ongekende pracht, praal en rijkdom maar ook van
een Brits bedrijf dat opereert als een staat.
De overeenkomsten met de VOC liggen voor het oprapen.

Nog even over de manier van schrijven.

Toevallig lees ik op dit moment ook het boek van Irene Vallejo:
Papyrus – Een geschiedenis van de wereld in boeken.
De Spaanse titel is beter: El infinito en un junco – Oneindigheid
in een riet (vertaling van Google translate).
Daarin beschrijft ze op Pagina 110, de rondreizende zanger
of bard, de cultuur van de orale traditie.

…., hij heeft hun namen en eigenaardigheden goed onthouden om ze een plek te geven in het epos waarin hij hen vertrouwelijk laat omgaan met de legendarische helden.
Hij weet altijd een episode in te lassen die ‘toevallig’ de streekgenoten van zijn broodheer van dat moment verheerlijkt.
Hij maakt het lied korter of langer, naargelang de sfeer in de zaal.
Als het publiek houdt van weelderige beschrijvingen dan smukt hij de wapenuitrusting van de krijger, het tuig van diens paarden en de sieraden van de prinsessen op – zoals gij pleegt te zeggen: die luxe hoeft hij niet uit eigen zak te betalen.
Hij verstaat de kunst van het laten vallen van pauzes en het opbouwen van spanning, en hij breekt het verhaal altijd af op een uitgekiend moment, zodat hij zal worden uitgenodigd om de volgende dag verder te gaan.

Daar geef ik graag een voorbeeld van.
Op 75% van het boek lees je het volgende:

Pagina 313.

And then, quite suddenly, nothing.
In a story powered by a succession of extraordinarily detailed and revealing sources – letters, diaries, reports, despatches – without warning the current that has supported this book suddenly flickers and fails.
There are no more letters.
The record goes dead, with James critically ill, delirious and feverish on the boat.
The lights go out and we are left in darkness.

WilliamDalrympleWhiteMughalsLoveAndBetrayalInEighteenthCenturyIndia

William Dalrymple, White Mughals, Love and betrayal in eighteenth-century India.


Gelezen: The Anarchy

Geen boek over het dwaze gedoe van vorige week in Washington.
Het gaat ook niet over de regeerperiode van Donald Trump.
Het is de fascinerende geschiedenis van een beursgenoteerd
bedrijf dat het dan rijkste land van de wereld bezet en
overneemt.

IMG_4551WilliamDalrympleTheAnarchy

William Dalrymple, The Anarchy.


Het boek heb ik gekocht in de hardcover uitvoering.
Het gaat over de Engelse East India Company. De oprichters
dreigden de koloniale boot te missen en richtten zich daarom
met dit bedrijf op Azië. Het vervolg is ongelofelijk.


IMG_4552WilliamDalrympleTheAnarchySchutbladEndpaper01

Speciaal voor het boek gemaakt schutblad.


IMG_4552WilliamDalrympleTheAnarchySchutbladEndpaper02

Met het logo van de East India Company. Hoe verder ik in het boek kwam, hoe meer vragen er bij mij opkwamen over de Vereenigde Oostindische Compagnie of in hedendaagse spelling Verenigde Oost-Indische Compagnie, afgekort tot VOC (1602-1800). Ontstaan in dezelfde tijd. Opgehouden te bestaan in dezelfde tijd. Vergelijkbare activiteiten.


IMG_4553WilliamDalrympleTheAnarchyMaps

Het boek begint met een stel kaarten. Zeker voor een niet-Engelse leek als ik heel nuttig.


IMG_4554WilliamDalrympleTheAnarchyDramatisPersonae

Daarnaast heeft het boek een lijst met namen aan het begin van het boek. Bij iedere naam een korte samenvatting van zijn of haar leven en betekenis. Ik vond dit een heel goede inleiding.


Daarnaast een zeer uitgebreid notenapparaat en informatie over de bronnen.
Een fantastisch boek.
Ik ga hier binnenkort nog even op terug komen want er is veel te
vertellen over dit boek.

Bijvoorbeeld: denk eens aan de grote bedrijven van vandaag, hun invloed
en macht. Met mensen als Mark Zuckerberg (Facebook) of Sundar Pichai (Google).
Of Jeff Bezos (Amazon) of Satya Nadella (Microsoft).

Ik lees

Meestal vertel ik hier wat ik gelezen heb.
Maar dit is een bijzonder boek.
In India zijn we een paar keer geweest en je komt daar allerlei
zaken tegen die met de geschiedenis van dit land, dit subcontinent,
te maken hebben.
Maar om daar één verhaal van te maken. Dat is me tot nu toe niet gelukt.

Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat het bijna net zo groot is
als de Europese Unie (qua oppervlakte).
Eerlijk gezegd weet ik ook zo goed als niets over de geschiedenis
van Oost-Europa of Griekenland of Frankrijk.
Aan de hand van een deel van de geschiedenis van de East India Company
(de Britse VOC) lees ik een stuk van de geschiedenis van India.

IMG_3986WilliamDalrympleTheAnarchyTheRelentlessRiseOfTheEastIndiaCompany

William Dalrymple, The Anarchy – The Relentless Rise of the East India Company.


In dit prachtig gemaakte boek (hardcover, mooi schutblad speciaal
voor dit boek gemaakt, speciale landkaartjes, een inleiding per
hoofdpersoon, spannende verhalen, ongelofelijke rijkdom,
ongelofelijke misdrijven, een enorm notenapparaat en een
woordenlijst voor Indiase woorden) ben ik bijna op
een derde.

IMG_3988WilliamDalrympleTheAnarchyTheRelentlessRiseOfTheEastIndiaCompany

William Dalrymple, The Anarchy – The Relentless Rise of the East India Company.


Daar gaat nog meer over volgen.

Reizigers van een nieuwe tijd

In het essay van de Maand van de geschiedenis staan twee motto’s.
Eén ervan sluit heel goed aan bij dit boekje maar ook bij
een ander boek dat ik op dit moment aan het lezen ben:
Anarchy van William Dalrymple.
Het boek van Dalrymple gaat over de East India Company (de
Engelse variant van onze VOC) en hoe dit particulier bedrijf
een hele staat overnam, ten onder ging om overgenomen te worden
door de Britse staat.

…..wat zijn koninkrijken dan anders dan grote roversbenden? Wat zijn trouwens roversbenden anders dan kleine koninkrijken? Zo’n bende is ook een groep mensen, ze wordt door het gezag van een hoofdman geleid, ze wordt bijeengehouden door een verdrag van saamhorigheid en de buit wordt er volgens de regels van een overeenkomst verdeeld. En als dan zo’n kwalijk gezelschap door het toetreden van een groot aantal verdorven lieden zo aangroeit dat het ook grondgebied bezet houdt, een blijvende zetel vestigt, steden bemachtigt en de bevolking aan zich onderwerpt, neemt het openlijk de naam “rijk” aan, een naam die het dan blijkbaar niet krijgt omdat zijn hebzucht is weggenomen, maar omdat het zich ook nog straffeloosheid heeft verworven.

Augustinus, De stad van God, boek vier, hoofdstuk 4.

AbdelkaderBenaliReizigersVanEenNieuweTijd01Voorkant

Abdelkader Benali, Reizigers van een nieuwe tijd. Essay in het kader van de Maand van de Geschiedenis.


In het boek dat eigenlijk over migratie gaat, verbindt Benali,
de geschiedenis met zijn eigen geschiedenis.
Dat is heel goed gevonden en uitgewerkt.
Dat doet hij dan met een heel interessant en aansprekend onderwerp: piraten.
Een Nederlander, een reiziger, die piraat wordt, moslim wordt
en zijn leven voortzet in Algerije en Marokko.
De Nederlander Jan Janszoon wordt Moerad Raïs de Jongere.

Een paar dingen storen me:
= Benali noemt zijn geboorteplaats Ighazzazzan in het boekje;
Op internet is die plaat niet te vinden. In stukken over Benali op
iternet wordt zijn geboorteplaats steeds Ighazzazza genoemd en
die plaats kan ik ook niet vinden;
= de ‘Baai van Boughafer’ en de ‘Kaap van de Drie Tanden’ kan
ik ook niet vinden. Ze maken het boek zo romantisch en
ik snap dat het een essay is. Maar ik zou dat uitleggen;
= hij spreekt over het ‘wirtschaftswunder in Europa’ (pagina 18)
wat een West-Duits fenomeen is, geen Europees. Ik begrijp wat hij
bedoelt maar het is onnauwkeurig;
= het gebruik van ‘Nederland’ als je de Republiek bedoelt: ‘Nederland
is in de zestiende eeuw overwegend protestant geworden’ (pag 34). Dat
is een beetje kort door de bocht.

Deze zaken ondermijnen de kracht van het boek en dat is jammer.
Het verhaal over migratie mag en moet verteld worden.
dan kun je dit soort slordigheden beter niet maken zeker niet
als je zo’n fantastisch verhaal hebt.

AbdelkaderBenaliReizigersVanEenNieuweTijd02Achterkant


Yellapah of Vellore

Het is geen complexe afbeelding.
Er staan maar een paar mensen op en een draagstoel.
Maar de persoon met het meeste macht en aanzien,
die zit er maar een beetje ongelukkig bij.
Dat maakt het zo’n goed schilderij.
Je ziet hem denken: ‘Dit is een luxe vorm van vervoer,
al mijn kennissen reizen zo, iedereen zegt dat het comfortabel is
en daarom zal ik er in blijven zitten/hangen’.

IMG_3830YellapahOfVelloreAStationPalanquinWithAnArmyOfficerPerhapsTheFortAdjudantWhoCommissionedTheSetC1828OpaqueWatercolourOnPaper

Yellapah of Vellore, A station palanquin with an army officer (perhaps the Fort Adjudant who commissioned the set), circa 1828, opaque watercolour on paper. Topstuk uit het boek Forgotten Masters, de catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling met medewerking van William Dalrymple.


Halubar (mijn foto is helaas niet zo mooi….)

De interesse van de werknemers van de East India Company
ontstond door de enorme rijkdom en schoonheid van de omgeving
in India.
Daar kwam ook de behoefte uit voort om die omgeving zo goed
mogelijk in beeld te brengen.
In een tijd zonder fotografie is dan het laten schilderen
van die omgeving, op een gestructureerde manier,
de beste weg.
Zo ontstonden de afbeeldingen van planten, gebouwen, mensen,
kastes, klederdracht en de dieren.

IMG_3826HalubarMolochGibbonHylobatesMolochBuchananCollection1804-1807WatercolourOnPaper

Halubar, Moloch Gibbon, Hylobates moloch, Buchanan Collection, 1804 – 1807, watercolour on paper.


Ik kwam er mee in aanraking door de catalogus van ‘Forgotten Masters’.
Die kwam tot stand door de medewerking van William Dalrymple.

Ghulam Ali Khan

IMG_3832GhulamAliKhanTheDiwan-iKhasOfTheRedFort1817WatercolourOnPaper

Ghulam Ali Khan, The Diwan-i Khas of the Red Fort, 1817, watercolour on paper


Dit is een schilderij van de Indiase kunstenaar Ghulam Ali Khan.
Het stelt voor de Diwan-i Khas, het paviljoen in het Rode fort
van New Delhi waar de keizer audiënties hield.
Op deze waterverfschildering is het te zien met rode luifels
die extra bescherming tegen het zonlicht gaven.
Het schilderij is uit 1817 en staat vermeld in Forgotten Masters.
Het recent verschenen boek van William Dalrymple naar aanleiding van
een tentoonstelling met werken die in India gemaakt zijn
door Indiase kunstenaars in opdracht van medewerkers van
de East India Company.

Hopelijk maakt de serie van werken van Indiase kunstenaars
je nieuwsgierig. In dat geval zijn er af en toe
zaken over te lezen op internet.

Bijvoorbeeld over Ghulam Ali Khan.
Of over The Diwan-i Khas of the Red Fort.

Shaikh Muhammad Amir Of Karraya

Mijn foto geeft een matig beeld van de foto in het boek,
laat staan dat je dit werk in het echt kunt zien.
Het verhaal bij deze afbeelding is prachtig.
Zonder alles te verklappen valt het natuurlijk meteen op
dat er geen Engels gezicht te zien is…..
De afbeelding komt uit de catalogus van de tentoonstelling
‘Forgotten Masters’. De tekst verscheen onder de
verantwoordelijkheid van William Dalrymple.

Maar de naam van deze kunstenaar:
‘Shaikh Muhammad Amir Of Karraya’.

IMG_3828ShaikhMuhammadAmirOfKarrayaEnglishChildInABonnetOnHorsebackC1830-1850WatercolourAndBodycolourOnPaper

Shaikh Muhammad Amir Of Karraya, English Child in a Bonnet on Horseback, circa 1830 – 1850, watercolour and bodycolour on paper (bron: Forgotten Masters, William Dalrymple).


Vishnupersaud

Dat is een titel (Vishnupersaud), daar is niemand naar op zoek.
Maar deze kunstenaar is een van de top voorbeelden
van werk van Indiase kunstenaars die werkten voor
Engelse medewerkers van de East India Company.
Kijk eens naar deze voorstelling van een plant die voldoet
aan de botanische richtlijnen over hoe je een plant toont
en tegelijkertijd een spannend, dramatische voorstelling is.
Super.

IMG_3779VishnupersaudACobraLilyArisaemaTortuosumFamilyAraceaeC1821BodycolourAndInkOnLaidPaper

Je ziet de wortel, je ziet een los blad, een doorgesneden steel, verschillende stadia van bloemvorming, slim gekozen kleuren en een compositie die een dramatische werking heeft. deze afbeelding geeft het werkelijke kunstwerk niet helemaal compleet weer. Het is een foto uit Forgotten Masters (edited by William Dalrymple) en het origineel is gemaakt door Vishnupersaud, A cobra lily, Arisaema Tortuosum, Family Araceae, circa 1821, bodycolour and ink on laid paper.


Eigenlijk kon ik maar één kanttekening maken bij
het boek ‘Forgotten Masters’.

Het is goed dat in het boek de nadruk veel meer dan te doen
gebruikelijk op de kunstenaar ligt.
Op internet is er weinig te vinden over Vishnupersaud, veel meer
over werken waar hij aan meegewerkt heeft en nog meer over
de Engelse opdrachtgevers.

Het is alleen jammer dan het boek zich beperkt tot de Engelse
koloniale wereld. Je vraagt je af of vergelijkbare werken
niet gemaakt zijn voor Nederlandse, Franse, Duitse, Spaanse,
Italiaanse of Portugese kolonisten.

Bhawani Das

Gisteren gaf ik bij de afbeelding van Shaikh Zain Ud-Din aan
dat de afbeelding nog meer ruimte op het papier had
dan je op de afbeelding kon zien.
Dat is een belangrijke opmerking omdat het één van de
kenmerken is van deze werken die gemaakt zijn voor klanten
met een westerse ‘smaak’.

Die klanten zijn enorm geïnteresseerd in de juiste afmetingen,
verhoudingen, de juiste weergave, het dier in een natuurlijke
omgeving, de plant met bloem en zaden.

Bij de Indiase klanten waren bloemen vooral een decoratie,
werden afmetingen en verhoudingen gebruikt om bijvoorbeeld
het belang van een persoon te tonen.
Iedere markt zijn eigen eisen.

Ook de afbeelding van vandaag is afkomstig uit het Impey Album.

IMG_3775BhawaniDasSnakeBoldlyCrossBandedBandedKraitBungarusMilticinctusImpeyAlbumCalcutta1782WatercolorOnPaper

Bhawani Das, Snake/Slang, Boldly Cross-Banded, Banded Krait, Bungarus Multicinctus, Impey Album, Calcutta, 1782, watercolor on paper. De afbeelding is uit het boek ‘Forgotten Masters’, William Dalrymple.


De afbeelding die je het meest ziet van Bhawani Das
is die van een prachtige vleermuis.
Een voorbeeld daarvan zie je in dit korte artikel
in The Guardian.

Shaikh Zain Ud-Din

Omdat ik beloofd had om met enige regelmaat een
voorbeeld te laten zien van de prachtige Indiaase
kunstwerken die in opdracht van medewerkers van de
East India Company zijn gemaakt, vandaag een voorbeeld.

De East India Company is een navolger van de VOC,
de Verenigde Oostindische Companie.
Dus ook een privé onderneming die begint als handelsonderneming
door schepen te financieren en uit te sturen naar verre oorden
om met veel kostbare vracht terug te komen en zo veel winst
te genereren voor de aandeelhouders.
Als snel bleek het een goed idee te zijn om in die verre
oorden vertegenwoordigers te stationeren en ook geweld
werd al snel onderdeel van het palet van activiteiten.

Handelswaar beperkte zich al snel niet meer tot peper of
specerijen, textiel of bijzondere voedingsmiddelen.
Slavernij, gedwongen arbeid en bijvoorbeeld roof waren
aan de orde van de dag.

Uiteindelijk gingen dit soort bedrijven vaak ten onder aan
hun eigen succes en door het enorme economische belang
nam de staat de activiteiten over.
Zo ontstonden koloniën.

Zo rond 1750 was er onder de mensen die zich vestigden in wat
we nu India noemen en die werkten voor de East India Company,
mensen die verbaasd en geïnteresseerd
waren in de prachtige natuur die men in India aantrof.
Camera’s waren er nog niet dus liet je, als je dat zelf niet kon,
tekeningen, schilderingen, maken door lokale kunstenaars.

Een van die kunstenaars was Shaikh Zain Ud-Din.
Voor het verhaal achter het werk verwijs ik naar het boek
‘Forgotten Masters’.

IMG_3773ShaikhZainUd-DinIndianRollerOnSandelwoodBranchImpayAlbumCalcutta1779OpaqueColoursAndInkOnPaperSmallPartOfOriginalSize

Het originele werk is ruimer op een vel papier getekend dan hier te zien is. Shaikh Zain Ud-Din, Indian Roller on Sandelwood Branch, Impey Album, Calcutta, 1779, opaque colours and ink on paper.


Shaikh Zain Ud-Din op Wikipedia.

Soms begint het met een enkele zin….

AntiquariaatForumAdherRareBooksIndiaAndSriLankaCatalogueCover

Een tijdje terug vroeg ik de India and Sri Lanka catalogus aan van Antiquariaat Forum. Voor alle duidelijkheid: ik heb niet het geld om daar boeken te kopen. Maar dat neemt niet weg dat ik daar pareltjes van boeken zie. Ik kan het iedereen aanraden een kijkje op hun website te nemen. Ik werd aangetrokken door de omslag. Ik schreef er een maand of wat geleden al eens hierover.


AntiquariaatForumAdherRareBooksIndiaAndSriLankaCatalogueIntroNawazSinghFaizabad1770Detail

De foto op de omslag is afkomstig uit dit boek: Nawaz Singh, Peintures touchant l’Indoustan, Faizabad, 1770. De aankondiging belooft veel: Magnificent Company School style paintings showing the traveling court of the Mughal Emperor.


AntiquariaatForumAdherRareBooksIndiaAndSriLankaCatalogueNawazSinghFaizabad1770

Met prachtige voorbeelden.


AntiquariaatForumAdherRareBooksIndiaAndSriLankaCatalogueNawazSinghFaizabad1770Detail

Het ene zinnetje stond aan het eind van de beschrijving: published in: William Dalrymple, Forgotten Masters, Indian Painting for the East India Company, (2020), pp 143 – 144, figure 36. Dat boek kende ik niet. Had ik nog nooit over gelezen. Op zich niet vreemd maar het was voor mij aanleiding om het boek te bestellen. Overigens is het verband tussen het boek van Nawaz Singh en de tekst in het boek ‘Forgotten Masters’ nog niet helemaal duidelijk.


IMG_3766ForgottenMastersIndianPaintingForTheEastIndiaCompanyEditedByWilliamDalrymple

Nu een paar weken later is het boek bezorgd, heb ik het gelezen/bekeken en ben ik onder de indruk.


Dit boek is verschenen bij een tentoonstelling in Londen
en bevat een aantal essays met steeds een serie van werken
die in het essay genoemd worden.

De schrijvers van de essays mogen genoemd worden:
Rosie Llewellyn-Jones
Andrew Topsfield
H.J. Noltie
Malini Roy
Lucian Harris
Yuthika Sharma
J.P. Losty

De essays geven veel informatie, verhelderen de term
‘Company School’, beschrijven de rol van de geldschieters en
de route die de werken afgelegd hebben van het midden van
de 18e eeuw tot nu en brengen de kunstenaars zelf onder de aandacht.

IMG_3767YellapahOfVelloreC18321835OpaqueWatercolourOnPaper

Dit is een soort van selfie van een van die kunstenaars: Yellapah of Vellore (Yellapah of Vellore, circa 1832 – 1835, opaque watercolour on paper). En neem van mij aan: de toelichting op dit prachtige werk wil je lezen!


Omdat de kunstenaars die in dit boek weinig aandacht krijgen,
wil ik er de komende tijd een paar presenteren.
Alvast een klein voorbeeld:

IMG_3771AttributedShaikhZainUd-DinSambarDeerImpeyAlbumCalcutta1779-1780GouacheOnPaper

(Attributed) Shaikh Zain Ud-Din, Sambar Deer, Impey Album, Calcutta, 1779 – 1780, gouache on paper.


De tentoonstelling is er een die ik heel graag had willen bezoeken.

DSC02986AntiquariaatPlantijnGinnekenMarktBreda

Toeval bestaat niet maar het laatste zetje om dit bericht te schrijven was de etalage van Antiquariaat Plantijn. Ik zag hun etalage op de Ginnekenmarkt tijdens een fietstocht vorige week.


DSC02987AntiquariaatPlantijnGinnekenMarktBreda

Vooral de prachtige prenten van planten en fruit in de etalage waren een extra motivatie om het boek Forgotten Masters hier onder de aandacht te brengen.


Oude boeken

Hier heb ik geen ervaring mee daarom leek het me leuk
om me er een beetje in te verdiepen.
Op Twitter zag ik een bericht over boeken over India.
Dat moet je dan ruim zien. Het gaat om oude boeken over
Azië, vooral Japan, China en India, Perzië en wereldreizen
in het algemeen.
Op de website van het antiquariaat zag ik twee boekjes die
extra de aandacht trokken.
Die heb ik eens nader bekeken. Met heel veel plezier.
Geweldig te lezen over boeken, kaarten en sets met boeken
waarin ontdekkingsreizigers verslag doen van hun ervaringen
of ervaringen van anderen.

IMG_3563AntiquariaatForumIndiaEnSriLanka

Dat is eens wat anders dan een e-book. Niet dat ik iets tegen een e-book heb maar dit zijn boeken waarvan de teksten moeilijk toegankelijk zijn. Al was het alleen maar omdat deze titels vaak heel zeldzaam zijn. Van sommige van deze boeken bestaan er nog maar een paar fysieke exemplaren.


AntiquariaatForum01NezaMaratab
De kwaliteit van de afbeeldingen is helaas niet hoog maar als je deze olifant ziet kun je wel een voorstelling maken van het boek. Dit is een afbeelding uit ‘Peintures touchant l’Índoustan’ door Nawaz Singh, Faizabad, 1770. Nawaz Singh is een schilder die in opdracht dit boek maakte. Shah Alam II was de opdrachtgever.


Ik ga de boekjes nog eens goed doorlezen.
Het bracht me in ieder geval op een boek van William Dalrymple
dat ik nog niet kende en dat me erg aansprak.
Misschien doe ik nog meer ideeën op.