Basler Papiermühle: een middagje ambacht, geschiedenis en vakmanschap

Tijdens mijn eendaagse bezoek aan Bazel afgelopen week,
bracht ik ook een bezoek aan de Basler Papiermühle.

BaslerPapiermühleLogo

Vanuit de binnenstad leidt een lange, geleidelijk
aflopende weg naar de Rijn, waar je een restaurant,
papiermolen en atelier vindt.
Vanuit het centrum staat de route met bordjes aangegeven.

IMG_7710BazelRijn

Wat het museum bijzonder maakt, is dat je naast een
grote, oude en nog werkende papiermolen ook een moderne
werkplaats ziet waar papierpulp wordt gemaakt en geschept.

De werkplaats bevindt zich op de benedenverdieping.
Een verdieping hoger draait alles om schrift en schrijven,
compleet met een scriptorium zoals je dat misschien kent
van het Huis van het Boek in Den Haag.

IMG_7711BaslerPapiermühle

Op de volgende verdieping kom je in een zetterij en drukkerij.
Een alleen Duitssprekende medewerker goot er met de hand letters,
omringd door een indrukwekkende reeks machines,
van handdegels tot een Linotype.

IMG_7712BaslerPapiermühle

Helemaal boven bevond zich de boekbinderij.
Een professionele boekbindster liet een prachtig
ingebonden werk zien aan de bezoekers,
terwijl ze tegelijkertijd aan een nieuw boek werkte.
Het tentoongestelde boek was rijk versierd met
gouddruk op de rug — een staaltje vakmanschap.

IMG_7713BaslerPapiermühle

Tussen de groepen bezoekers door sprak ik kort
met de boekbindster.
Ze kende in Zwitserland geen vergelijkbare groep van
(hobby)boekbinders zoals de Stichting Handboekbinden,
en was jaloers op de regelmatige uitgaven
in losse katernen van die stichting en van Uitgeverij Boekblok
(Atelier De Ganzenweide van Rob Koch).
Een mooi voorbeeld van iets waar we in Nederland
best trots op mogen zijn.

Als je eens in Bazel bent en wat tijd hebt,
loop dan zeker even binnen bij deze prachtige plek
aan de Rijn. je zult er geen spijt van krijgen.

Roodkapje: werk altijd van binnen naar buiten

Zoals ik al eerder aangaf dacht ik in het begin dat de
uitvoering van Roodkapje veel weg had van een bouwdoos:
alles mooi voorbereid.
Alles was mooi voorbereid maar ik had moeten blijven
passen en meten. En ik heb onvoldoende gemeten.

Maar goed ik wilde wel het boek ‘redden’.
Vandaar wat extra hulp bij de omslagen.
Maar nu was het tijd de omslag af te maken.

IMG_0747RoodkapjeDeOmslagen

Hier moeten de omslagen nog gelijmd en om geslagen worden. Het resultaat is toen onder bezwaar gegaan om goed te drogen.


IMG_0748RoodkapjeDeBoekband

Dat leverde deze (nog lege) boekband op.


IMG_0750RoodkapjeHoeTeSnijden

Uiteindelijk wilde ik zien hoe de boekband er uit zag om te bepalen hoe ik het boekblok zou gaan snijden. Had ik eerst het boekband gesneden, daarna eventueel de platten op maat gemaakt met een smallere kneep, dan had de boekbekleding gepast. Maar dat kun je achteraf niet meer aanpassen.


IMG_0751RoodkapjeBoekblokGelijmdKartonTegenMoetKeukenpapier

Hier gebeurt veel: het boekblok is gesneden, aan een kant al gelijmd in de band, keukenpapier geplaatst tussen het schublad achter om het vocht niet in het boek te laten trekken, het karton geplaatst bij De lotgevallen van Roodkapje (het kleine boekje) om de moet te voorkomen, dan het keukenpapier plaatsen aan de voorkant, lijmen en de band sluiten. Dat gaat dan 24 uur in de boekenpers.


IMG_0754Roodkapje

Het resultaat: Roodkapje van Anneke de Groot, uitgegeven door Uitgeverij Boekblok.


IMG_0755RoodkapjeSchutblad

Hele leuke schutbladen.


IMG_0756Roodkapje

Het titelblad.


IMG_0757RoofkapjeDeLotgevallenVan

Het kleine boekje: ‘Lotgevallen van Roodkapje’in het midden van het boek.


Wat heb ik geleerd:
= werk van binnen naar buiten
= vertrouw de afmetingen nooit
= 7 mm is veel voor een kneep in een smal boek als dit
= pas op met papieren bekleding (werk nauwkeurig en schoon)

Roodkapje

De vorige keer heb ik laten zien dat ik de bekleding
voor de boekband op maat gesneden heb.
Dat kan wel eens niet helemaal de bedoeling zijn
geweest. Aan de platten had ik niets gedaan en
die maten komen overeen met de opgegeven buitenmaten
van het boek.
Hoe dan ook…

IMG_0707RoodkapjeBasisBoekbandOpDeBekleding

Als ik de basis voor de boekband op de bekleding leg dan steekt er maar weinig over van de bekleding. Als ik die zo vastlijm dan past het misschien net maar dan moeten de schutbladen groter zijn dan het boekblok. Daarvoor heb ik niet echt een goede methode voorhanden. Ik ben gewend de schutbladen te bevestigen op het boekblok en dat dan in een keer op maat te snijden. Om dat te kunnen doen bouw ik een voorzorgmaatregel in: een extra strookje papier.


IMG_0709RoodkapjeExtraStrookWitEnAfbeelding

Het strookje snij ik van het snijafval van de bekleding en is hoofdzakelijk wit met een klein randje van de afbeelding.


IMG_0710RoodkapjeExtraStrookSteeksKleinStukjeOver

Dat stukje afbeelding laat ik over de rand uitsteken en lijm het dan op de rand vast. Op deze manier wil ik voorkomen dat ergens het grijs van de platten straks zichtbaar wordt.


IMG_0712RoodkapjeExtraStrookLinksEnRechts

De extra randen zijn bevestigd. Nu de bekleding op de basis lijmen en dan kan dat een tijdje onder bezwaar.


IMG_0713Roodkapje

Na drogen is dit dan de boekband voor Roodkapje van Anneke de Groot, Uitgeverij Boekblok.


IMG_0714Roodkapje

Dit is dan de binnenkant. Het probleem nu is dat als ik het boekblok snijd langs de snijmarkeringen het boekblok te klein zal zijn om de volledige grijze ruimte van de boekband te vullen. Daar moet ik een list op verzinnen. Mijn probleem is dat ik er van uit ging dat het boek een soort van bouwdoos was en dst ik daarom niet steeds alles nagemeten heb. Zien hoe ik dat ga redden…


Redden ga ik het. Het boek heb ik vanmorgen in elkaar gezet.
Het zit nu in de boekenpers.
Hoe dat verliep zie je de volgende keer.

Roodkapje

Meestal lopen mijn foto’s in gelijke tred met de werkelijkheid
maar op dit moment lopen de foto’s een beetje achter.
Ik ben al verder dan de foto’s die ik hier laat zien.
Daarom kan ik al laten doorschemeren dat er sprake is van
een dreigende lucht rond het boek Roodkapje van
Uitgeverij Boekblok.

Vandaag schoot me te binnen dat ik misschien de platten op
maat had moeten snijden. Ik ben er vanuit gegaan dat de twee
stukken karton al de juiste afmetingen hebben.
Dat is misschien niet waar.

Na het binden van het boekblok kon ik me gaan toeleggen
op de schutbladen en het gaas.
‘Gecacheerd gaas’, de term kende ik. Ik heb zelfs ooit
gecacheerd gaas gemaakt. Maar the real stuff had ik eerder
niet gezien. Weer wat geleerd.

IMG_0698RoodkapjeGecacheerdGaas

Gecacheerd gaas is gaas waar een laagje papier op is aangebracht. Ik moet zeggen, het levert een mooiere afwerking op.


IMG_0700RoodkapjeGecacheerdGaasAfgetekend

Het stuk gaas was naar mijn idee te groot dus heb ik het ingekort en op het gaas afgetekend waar de rug van het boekblok wordt gelijmd. Het gaas, samen met de schutbladen, gaat de verbinding realiseren tussen het boekblok en de boekband.


IMG_0701RoodkapjeBoekblokMoetNogOpMaatGesnedenWorden

De boekband is kleiner dan het boekblok maar dat klopt. Het boekblok moet nog op maat gesneden worden (zei hij optimistisch).


IMG_0702RoodkapjeBekleding

Vervolgens ging mijn aandacht uit naar de papieren bekleding van de boekband. Je ziet dat het papier nog een beetje rond staat maar verder is van de opgerolde status niets meer te zien. Na het lijmen trekt dit mooi strak.


IMG_0703RoodkapjeKartonVoorAfpersen

In het pakket van Roodkapje zit ook een dunne strook karton. “Te gebruiken bij het afpersen.”, staat bij de opsomming van de onderdelen. Voor wie dat niet weet. ‘Afpersen’ is hier geen criminele activiteit maar het in de pers zetten van het boek om bijvoorbeeld de lijm goed te laten drogen. Daarbij ontstaat er druk op het boek en als de dikte van het boek niet overal gelijk is ontstaan er mogelijk ‘vouwen’ of een ‘moet’. Je ziet dat het karton perfect past naast het kleine boekje en er zo voor zorgt dat de dikte van het boek overal gelijk is.


IMG_0704RoodkapjeIMG_0705RoodkapjeSnijmarkeringen

De papieren bekleding bevat snijmarkeringen: de dunne lijntjes bij iedere hoek van de afbeelding. Ondanks de heel kleine marge die er na het snijden overblijft besloot ik toch de bekleding te snijden langs de snijmarkeringen. Dat had wel wat gevolgen.


IMG_0706Roodkapje


Roodkapje

IMG_0690InbindenKanBeginnen

Bij het pakket zit ook een streng met naaigaren. Ik ben niet zo gewend om met naaigaren een boek in te binden. Dus een leermoment voor mij. Dan is het idee om de kettingsteek te gebruiken. Die ken ik wel maar ik gebruik hem niet vaak. Ik heb een video opgezocht en vond een video van Sea Lemon. Ze begint met de draad dubbel te vouwen en er een knoop in te leggen. Dat doe ik niet. Ik vermoed dat we de lengte nodig hebben.


IMG_0691DeLotgevallenVragenEvenExtraAandacht

Het kleine boekje heeft extra aandacht nodig. Het gat dicht tegen de boven- en onderkant van het boekje kun je makkelijk uitsnijden. Het naaigaren is scherp dus extra opletten.


IMG_0693KleinInGroot

Uiteindelijk lukte het prima. Het boekblok, in zijn ruwe vorm, is gereed.


IMG_0695Kettingsteek

De kettingsteek moet ik nog wel eens oefenen op een boek met een bredere rug. Het is een mooie steek, Je maakt bijna een raster van garen tegen en met de losse bladen. Dan is er tijd om aan de rug te werken.


IMG_0696KraftpapierMarkerenOmInTeLijmen

Het stevige stuk kraftpapier is groter dan de hoogte van de rug. Ik heb hem niet ingekost maar het papier om de rug en platten terug gevouwen en glijmd. Hier is het kraftpapier afgetekend om het in de lijm te zetten.


IMG_0697BoekbandLangStukKraftpapier

Voor de ruimte tussen de rug en de platten (de voor- en achterkant van de boekband) heb ik op 7 mm gehouden. Je noemt die ruimte de ‘kneep’. Dat is meer dan ik normaal doe. Ik ben benieuwd hoe dat uitvalt.


Roodkapje

De versie van Roodkapje van Uitgeverij Boekblok bestaat
uit twee boeken:
= een beschrijving van het ontstaan en de ontwikkeling van
Roodkapje-souvenirs van Anneke de Groot. Met veel foto’s;
= het kleine boekje ‘Lotgevallen van Roodkapje’ van
Uitgeverij D. Allart uit 1860.

Vanwege het verschil in formaat, de papiersoort en
de dikte van ‘Lotgevallen van Roodkapje’ besloot ik dat
boekje eerst eens met de hand op maat te snijden.

IMG_0677LotgevallenVanRoodkapjeDAllard1860

Lotgevallen van Roodkapje’ van Uitgeverij D. Allart uit 1860.


IMG_0678Roodkapje

Rechtsonder zie je de snijmarkeringen. Als je die volgt dan zal het boeje de juiste afmetingen hebben.


IMG_0679RoodkapjeIMG_0683RoodkapjeDe5GroteKaternen

Vervolgens is het ‘grote’ boek aan de beurt. Die ga ik niet meteen snijden. Eerst alle vijf de katernen maar eens prikken zodat ze aan elkaar genaaid kunnen worden om zo het boekblok te vormen. Het kleine boekje wordt meegenaaid (of gebonden).


RoodkapjeEnDeSnijmarkering

Ook het grote boek heeft snijmarkeringen.


IMG_0685RoodkapjeSpeciaalKaternVoorKleinBoekje

Voor het kleine boekje is er een extra sterk middenkatern opgenomen. Het is een enkel, groot en dubbel blad waartussen het kleine boekje straks komt. Het papier is mooi stevig.


IMG_0686RoodkapjePrikmal

De papieren prikmal is helemaal op maar voor het grote en kleine boekje. Ik gebruik het in combinatie met het ‘onderstel’ van mijn houten prikmal. Dat hoeft niet. Dat vind ik prettig.


IMG_0687RoodkapjeGroteBoekPrikkenIMG_0688RoodkapjeGroteBoekGepriktIMG_0689RoodkapjeGatenPrikkenKleinBoekje

Zo heb ik ook het kleine boekje geprikt. Zie dt de buitenste gaten erg dicht te gen rand zitten. Waarom dat precies is weet ik niet maar het werkt wel. Gewoon voorzichtig zijn bij het naaien.


Reisdagboek en volgend project

Naast nog een paar andere dingen heb ik gisteren de twee reisdagboeken
voor mijn koende vakantie afgerond.

IMG_0637MijnReisdagboeken

De papieren bekleding – een folder van de reisorganisatie – verschilt een beetje van boek tot boek. De boeken zijn ook anders en zo weet ik precies wat wat is. Maar in de basis is dezelfde afbeelding die op de omslag van beide boeken te zien is.


IMG_0638MijnReisdagboeken

Het boek dat ik mee ga nemen is (een beetje) dikker, heeft 2 leeslinten en kapitaalband maar geen zakjes verwerkt in de omslag.


Het volgende project is een project van Uitgeverij Boekblok.
De doos met het in te binden boek heb ik al een tijd in huis
maar tot nu toe is het er niet van gekomen met inbinden te beginnen.

Ik heb het nog niet uitvoerig bestudeerd maar volgens mij lijkt
dit project veel op een bouwdoos: meer onderdelen zijn al bij de
tekst aanwezig en er wordt minder beroep gedaan op je creativiteit.
Dat wil niet zeggen dat het niet interessant is want in het in te binden boek
zit nog een boek verstopt.

De komende tijd werk ik aan Roodkapje.

IMG_0639Roodkapje

Even moest ik naar de doos zoeken maar vond hem uiteindelijk toch snel.


Vlakkunstig

Mijn exemplaar heb ik opgehaald op de BoekAmbachtBeurs
bij de uitgever: Jannie de Groot van Uitgeverij Boekband.
Het draait om de uitgave ‘Meetkunstig vlakornament’
van Herman J. de Vries uit 1891.
In twee mappen werden voorbeelden van geometrische
decoraties op de markt gebracht.
Tweedimensionale decoraties.

Nu is de keuze aan de boekbinder: twee mappen, een doos
of een Japanse binding? Wat ga je maken…
Één deel, drie delen?
Het is aan de boekbinder.

Er zit een soort van handleiding bij om zelf
decoratieve ornamenten te maken en sets van vellen
papier met ornamenten in kleur die je bijvoorbeeld als
schutbladen kunt gebruiken.

Vandaag heb ik voor het eerst de inleiding gelezen
en het inspiratiedeel. Voorpret.
Ik heb er al van genoten!

IMG_9358JannieDeGrootMeetkunstigVlakornamentHermanJDeVries

De uitvoering van Jannie de Groot van de uitgave van ‘Meetkunstig vlakornament’, van Herman J. de Vries uit 1891.

IMG_9359JannieDeGrootMeetkunstigVlakornamentHermanJDeVries


Gekocht op de BoekAmbachtBeurs

Even een overzicht van de zaken die ik gekocht of opgehaald
heb op de BoekAmbachtBeurs.

IMG_9162NederlandLeestYvonneKeulsMevrouwMijnMoeder

Links de beursuitgave en rechts het ‘Nederland leest’-boek voor 2022. De actie ‘Nederland leest’ deelt ieder jaar via onder andere de bibliotheken gratis exemplaren uit van een Nederlands boek. De oplage loopt ieder jaar in de honderdduizenden exemplaren. Dit jaat heeft de Stichting Handboekbinden een 1000-tal exemplaren beschikbaar gekregen in losse katernen. Boekbinders kunnen dus aan de slag, kunnen met hun fantasie een unieke omslag maken.


IMG_9165MélanieDusarseBatikEtPapierJapon

Op de stand van Mélanie Dusarse kocht ik een vel van papier dat ze maakt. Ze gebruikt een soort rijstpapier waarop ze met een aan batik verwant proces de decoratie maakt. Ieder vel is uniek.


IMG_9166PapiermolenDeSchoolmeesterZaanschBord

Ook uniek is het papier/karton dan Papiermolen De Schoolmeester maakt: Zaansch bord. Mooi, stevin maar flexibel karton gemaakt van lompen. Vier kleuren kocht ik. Je kunt dit ook online kopen. Richt je vraag aan ‘deschoolmeester@zaanschemolen.nl’.


IMG_9167AtelierWONWonjinLeeVersierdeHanji

Nog eens drie unieke vellen papier. Het papier is Koreaan handgemaakt ‘hanji’. Atelier WON, Wonjin Lee, maakt dit papier op een soort van houten mal. In het hout is een patroon gesneden. Ze legt het papier op de mal, brengt een was aan en drukt dan met een vlakke steen op de was/het papier. Zo ontstaat op het papier het patroon van de houtblok. De was wordt aangedrukt en je krijgt een soort van waterafstotend papier om je boeken in te binden.


IMG_9170AtelierWONWonjinLeeVersierdeHanji

Dit is een compositie van de drie vellen die ik kocht. Hier zie je het patroon goed. Als je het productieproces wilt zien dan kan dat op deze website.


IMG_9171AtelierWONWonjinLeeVersierdeHanjiPatroonOpDeAchterkant

Ook op de achterkant is het patroon te zien.


IMG_9172HermanJDeVriesMeetkundigVlakornament1891UitgeverijBoekblokJannieDeGroot

Dit is het pakket van Uitgeverij Boekblok. Een uitgebreide heruitgave van een losbladige uitgave over ornamenten: Herman J de Vries bracht de originele, losbladige set op de markt met als naam ‘Meetkundig Vlakornament’. De originele uitgave is van 1891. Nu brengt Uitgeverij Boekblok, Jannie de Groot het werk opnieuw uit. Met en moderne introductie over de uitgave en over hoe dergelijke ornamenten zelf te maken. Daarnaast een serie voorbeelden van ornamenten in kleur.


IMG_9173HermanJDeVriesMeetkundigVlakornament1891UitgeverijBoekblokJannieDeGroot

De moderne introductie. Er is heel veel denkwerk in dit project gegaan. Je kunt er een losbladig werkstuk van maken met bijvoorbeeld een doos om de bladen in te bewaren. Maar de grootte van het papier stelt je ook in staat om er een Japanse binding van te maken (Japan is wel een rode draad van dit bericht aan het worden).


IMG_9174HermanJDeVriesMeetkundigVlakornament1891UitgeverijBoekblokJannieDeGroot

De gekleurde ornamentvoorbeelden komen steeds in tweevoud. Zo kunnen ze bijvoorbeeld als schutblad dienst doen. Maar misschien heeft het boek nog veel, veel meer ideeen dus eerst maar eens uitgebreid bij stilstaan.


In Leiden ben ik naast de BoekAmbachtBeurs ook nog naar het Rijksmuseum
van Oudheden en het Japanmuseum (!) geweest.
Dus daar gaan binnenkort nog foto’s van volgen.
Maar nu even de twee Catalogi.

IMG_9164ByblosRijksmuseumVanOudheden

Byblos, de plaats in Libanon waar een van de eerste grote, internationale havens was.


IMG_9163JapanmuseumSieboldHuisAnnemarieZethofWabiSabi

Een bijzondere catalogus in de beperkt oplage van 250 exemplaren over de tentoonstelling Waabi Sabi. Samengesteld door Annemarie Zethof. Japan museum, SieboldHuis.


Wabi Sabi is een Japanse levenshouding die je terug kunt vinden
in de foto’s van een reeks Japanse en Nederlandse fotografen.
Binnenkort meer.

Roodkapje volgens Anneke de Groot

Deze week kwam het binnen: het doe-het-zelf-pakket
van Uitgeverij Boekblok met het boek ‘Roodkapje’.
Het werd geleverd in een doos.

IMG_7729AnnekeDeGrootRoodkapje2022

Feestelijk verpakt ligt er het verhaal van Roodkapje verzamelaar Anneke de Groot. Alles wat je nodig hebt om er een boek van te maken zit in de doos. Je hebt alleen nog lijm, een naald en een mes nodig.


IMG_7730AnnekeDeGrootRoodkapje2022

Het begeleidend schrijven door Jannie de Groot (familie?) van Uitgeverij Boekblok.


IMG_7731AnnekeDeGrootRoodkapje2022

Werkelijk alles is aanwezig om het boek te maken. Dit zijn de platten maar de rug zit er ook bij, de papieren bekleding van de band, de katernen, de prikmal, draad om het boek in te binden en kapitaalband om het boekblok af te werken. Top.


IMG_7732AnnekeDeGrootRoodkapje2022

Dit zijn de vier katernen met de foto’s en het verhaal van Anneke de Groot over haar verzameling rond Roodkapje.


IMG_7733AnnekeDeGrootRoodkapje2022

De tekst heb ik nog niet gelezen maar ik stel me een verzameling voor met prentjes, doosjes, beeldjes en heel veel andere zaken. Waarschijnlijk ook boeken. Centraal in dit boek staat één specifieke versie van het verhaal van Roodkapje. Op deze foto zie je de twee schutbladen. Verkijk je niet op de witte randen. Die zullen bij het inbinden wel verdwijnen maar zijn nodig voor het drukken, het vergaren en verzenden van het drukwerk en de instructies.


IMG_7734AnnekeDeGrootRoodkapje2022

Dit is een detail van een van de voorwerpen op het schutblad.


IMG_7736AnnekeDeGrootRoodkapje2022DAllartRoodkapje

Dit speciale, stevige, katern van 1 vel is om het kleine boekje dat centraal in deze uitgave staat ruimte te geven.


IMG_7737AnnekeDeGrootRoodkapje2022DAllartRoodkapje

Dit is een integrale reprint van ‘Lotgevallen van Roodkapje’ van Uitgeverij D. Allart uit 1860. Voor de tekst van het sprookje is gekozen voor de vertelling van Leonard Roggeveen, uit 1937.


IMG_7738AnnekeDeGrootRoodkapje2022DAllartRoodkapje

Nadat de boekjes gereed zijn die ik op dit moment onder handen heb, ga ik aan deze Roodkapje beginnen. Vermoedelijk zal op mijn blog hiervan de komende tijd nog wel een en ander te zien zijn.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Gisteren, na een nacht in de boekenpers, ben ik even
gaan kijken naar het boek en de decoratie.

IMG_7706HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Dit is de voorplat. De decoratie zit mooi vast en is gladder dan ik had verwacht. Nadat ik de foto’s van dit bericht had gemaakt, is het boek weer terug in de pers gegaan. Perkament is weerbarstig en ik hoop dat nog iets langer in de pers gunstig is voor boek en decoratie.


IMG_7708HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Bij het achterplat is het een zelfde verhaal. De decoratie voor de rug heb ik maar even gelaten voor wat het is. Daar moet ik nog eens goed over nadenken.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Vandaag was de test voor de rug opgedroogd.
Kon ik hem op maat snijden en dan valt er een
deel van de afbeelding weg.
Maar ik moet hier nog eens goed over nadenken.

IMG_7695HetGeillustreerdeBoekbindersboek

De verf zit er te dik op. Dan komt die onder de afficheletter uit en vormt en soort van rand rond de letter. Dus dat moet schraler maar misschien moet ik de acrylverf een beetje verdunnen met water.


IMG_7696HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Rechts zie je de strook perkament die op de achterkant moet gaan landen.


Maar dan is de vraag: Hoe is het met het boek?
Wat mij betreft prima. de band zit goed gelijmd op/aan
het boekblok. Tijd dus om de decoratie vast te zetten.
Kan die weer in de boekenpers voor 24 uur.

IMG_7697HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Band, schutblad en boekblok.


IMG_7698HetGeillustreerdeBoekbindersboek

De te lijmen decoratie voor het voorplat. De bandjes heb ik op een paar plaatsen nog ingekort zodat er voldoende perkament in de lijm kan worden gezet. Je zult altijd blijven voelen/zien dat de bandjes onder het perkament doorlopen. Dat kun je misschien voorkomen door bijvoorbeeld ruimte uit het boekbindlinnen weg te halen of uit het karton van de platten. Lijkt me niet alleen veel werk met een hoge foutkans maar je mag best zien hoe een constructie in elkaar zit. Sterker nog dat was net het doel met de bandjes.


IMG_7699HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Gereed voor de boekenpers.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Het boek ligt intussen al even in de boekenpers.
Er is nog één laatste foto van het schutblad en
het achterplat, ongelijmd.
De rest van de tijd heb ik me gericht
op een eerste ontwerp voor het perkament op de rug.
Hieronder de foto’s daarvan.
Maar misschien moet ik daar nog eens goed over nadenken.

IMG_7639HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Gereed voor het lijmen. Het schutblad in 160 grams en het linnen dun dus ik heb de ruimte op het plat tussen het linnen niet opgevu;ld.


IMG_7640HetGeillustreerdeBoekbindersboek

Dit is een eerste ontwerp voor de rug. Nog op papier. De kleine rechthoeken geven de plaats aan waar de letters ‘b’ gedrukt gaan worden. Als vallende letters, over elkaar heen buitelend. Naar onder steeds donkerder van blauwe kleur (maar dat zie je hier nog niet).


IMG_7641HetGeillustreerdeBoekbindersboek

De eerste laag witte ‘grondverf’.


IMG_7642HetGeillustreerdeBoekbindersboek

De eerste letter van lichtblauw zet ik meteen op zijn kop.


IMG_7643HetGeillustreerdeBoekbindersboek

De onderste letter(s) moeten donkerder en misschien toch wat verder uit elkaar. Bovendien zie je hier de strook zoals die op de rug komt, plus, aan alle kanten, een strook buiten waar het mij om te doen is. Dat geeft stiekem een beter beeld van de letters en hoe ze over elkaar gedrukt zijn. De verschillende drukgangen moeten meer tijd tussendoor krijgen om te drogen. Minder verf is ook goed. Kortom hier moet ik nog eens goed over nadenken.


Het geïllustreerde boekbindersboek

IMG_7618HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Op de achterplat komt ook een leesbare ‘B’. Dit is het patroon. Een papieren versie om te passen en meten en dadelijk ook de perkamenten versie te kunnen snijden.


IMG_7619HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De bandjes had ik van begin af aan wel bedoeld om aan de buitenkant van de boekband te laten zien. Maar op welke manier heb ik pas bedacht terwijl ik met de boekband bezig was. De lengte van het onderste bandje op de achterplat is dan ook te kort. Ik moet dus iets doen aan de insnijdingen waar de bandjes door geregen gaan worden. Daarmee wordt het achterplat in meer opzichten anders dan het voorplat. Op de foto zie je dat het bandje tenminste anderhalf tot twee centimeter te kort is.


IMG_7620HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Het boek komt steeds dichter bij de uiteindelijke vorm. De bandjes rijg ik door de boekband. Ik denk dat ik die bandjes er niet meer uit ga halen.


IMG_7621HetGeïllustreerdeBoekbindersboek


IMG_7622HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Het wordt belangrijk voldoende ruimte te laten voor de bandjes binnen de boekband. Maar ook weer niet te veel. De schutbladen behouden dus de originele functie om stevigheid aan het boek te geven en het boekblok met de boekband te verbinden. De bandjes gaan dat alleen maar ondersteunen. Ik ga dus straks ook eerst de schutbladen verbinden met de boekband. Pas daarna ga ik de decoraties op voor- en achterplat afwerken en daarmee de bandjes vastleggen.


IMG_7623HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Uit het stuk perkament (rechts) ga ik het patroon uitsnijden (links).


IMG_7624HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De verzameling decoratieve elementen.


IMG_7625HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Het eerste bandje zit op zijn plaats op het achterplat.


IMG_7626HetGeïllustreerdeBoekbindersboekAchterplat

Achterplat.


IMG_7627HetGeïllustreerdeBoekbindersboekVoorplat

Voorplat.


IMG_7628HetGeïllustreerdeBoekbindersboek


IMG_7629HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Ter afronding van deze sessie ook nog even geëxperimenteerd met drukken van de letter ‘B’.


Het geïllustreerde boekbindersboek

IMG_7607HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Nee geen reclame voor TripleB, een oefening voor het drukken van een afficheletter op perkament. Als doende, en ontevreden over het resultaat, herinnerde ik me dat ik de vorige keer met dit drukken steeds een soort van grondlaag drukte met witte inkt en vervolgens de definitieve druk met de uiteindelijke kleur. Dat ga ik morgen nog eens proberen.


IMG_7609HetGeïllustreerdeBoekbindersboek 01

Over het achterplat liep ik al even na te denken. Precies dezelfde ‘B’ op de achterplat kan als ik de letter in spiegelbeeld van het voorplat maak. Daarvoor zijn de bandjes lang genoeg. Ik kan de ‘B’ ook plaatsen zodat hij leesbaar is maar dan moet ik de vorm aanpassen. Omdat ik bij het rijgen van de bandjes door het perkament toch ga spelen met de zichtbare lengtes van de bandjes denk ik voor de laatste mogelijkheid te kiezen.


IMG_7609HetGeïllustreerdeBoekbindersboek 02

De meest rechtse ‘B’ is nu nog een soort van patroon. Het is opgebouwd uit stukken restpapier en plakband. Als de vorm en vooral de grootte me bevalt dan ga ik deze vorm uit perkament snijden. Intussen zijn de blauwe eindjes van de bandjes ook in de vernis gezet maar qua foto’s levert dat niet veel op.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Vandaag weer verder met verven en passen en meten.

IMG_7589HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De eerste reeks met bandjes was natuurlijk droog na zo’n drie dagen drogen. Dus hem ik het katern op de juiste hoogte in de boekband gelegd (marge aan kop en staart ten opzichte van de boekband is aan elkaar gelijk). Zo kan ik zien waar de gleuven in de boekband moeten komen, die kan ik dan snijden en uitproberen.


IMG_7590HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Bandje nummer 1 heb ik door de boekband gekregen. De insnijding is pal tegen het voorplat gemaakt in de scharnierruimte tussen voorplat en rug. Kunst gaat worden die insnijding op de juiste maat te maken en zorgen dat die insnijding zo mooi mogelijk blijft en bijvoorbeeld niet gaat rafelen.


IMG_7592HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De band gaat dan door het perkament. Als ik dat uiteindelijk definitief ga doen dan moeten ook de schutbladen gelijmd worden en zal het perkament op de boekband gelijmd gaan worden. Eigenlijk heb ik dat nog niet eerder geprobeerd.


IMG_7593HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Nu het er op lijkt dat wat ik bedacht heb ook uitvoerbaar is verf ik de bandjes aan de achterplat.


IMG_7594HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De laatste drie kunnen nu ook een tijdje drogen. Ben het vernissen bijna vergeten. Nog even zien of ik dat ga doen en wanneer.


IMG_7595HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Ik ben blij dat ik besloten heb met drie delen perkament te werken en niet met een brede strook. Zonder extra ingrepen had dat te veel spanning op de rug gegeven. Op termijn zou dat zeker gevolgen voor het perkament en de rug gehad hebben. Om nog maar niet te spreken over het leesgemak.


IMG_7596HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Of ik nog nagedacht heb over een decoratie op de rug. Ik zal je een hint geven op bovenstaande foto.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Gisteren besloten en ik ga de bandjes waarop
de katernen ingebonden zijn, blauw verven.
Het perkament blijft zijn natuurlijke kleur behouden.
Dan hoop ik dat de bandjes beter opvallen bij het resultaat.
Heb nog even overwogen een andere kleur blauw te
kiezen maar dat idee heb ik laten varen.
Vraag is nog wel of ik de geverfde bandjes ga vernissen.

IMG_7582HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Dit is het eerste bandje. Ik begin met de achterkant en verf straks ook de voorkant van het bandje. Dit doe ik dan zowel bij het voorplat en daarna nog een keer bij het achterplat.


IMG_7583HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Als ik voor ik was begonnen het hele ontwerp uitgewerkt had dan had ik dit verven allemaal al voor het inbinden kunnen doen. Maar ik vind het leuk om tijdens het binden van het boek nog veranderingen aan te brengen en dan zijn sommige dingen dus minder perfect. Hier zijn alle drie de bandjes aan één kant gedaan.


IMG_7584HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Hier is het eerste bandje ook aan de tweede kant geverfd. Daarna zijn de laatste twee ook gekleurd. Rest nog de eindjes aan de andere kant van het boek.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Een soort van dubbelaflevering.
Aan het boek heb ik afgelopen woensdag al gewerkt
maar je ziet me hier wel vaker een basis voor
een boekband in elkaar zetten.
Dus die foto’s zijn niet heel bijzonder.

Vandaag heb ik er ook aan gewerkt en vandaag is
de vormgeving best wel veranderd. en wie weet
gaat dat morgen nogmaals gebeuren.

IMG_7561HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Woensdag was ik nog aan het experimenteren met mijn dummy boekband. Maar perkament – los op de rug of niet – op de boekband van een bandzetter aanbrengen op voor, achterplat en rug, is volgens mij geen goed idee. Dat idee heb ik dus voor nu laten varen. Ik ga werken met drie stukken perkament: een voor op het voorplat, een voor op het achterplat en een op de rug. Op deze foto zie je dat ik de dummy vouw zoals een boekband dat moet kunnen en je ziet dat het perkament op de rug los zit en dus bol gaat staan. Niet erg maar niet erg praktisch voor de lezer.


IMG_7563HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Rug gesneden en de drie delen (voorplat, achterplat en rug) met elkaar verbonden met een stuk kraftpapier.


IMG_7564HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Steeds opnieuw passen en meten.


Dat was woensdag.
Vandaag de draad opgepakt.

IMG_7565HetGeïllustreerdeBoekbindersboekBoekbindlinnen

De basis beplakken met boekbindlinnen en dadelijk de hoeken snijden.


IMG_7571HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Als de hoeken gesneden zijn kun je de omslagen vastmaken.


IMG_7572HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De ondergrond is gewijzigd. Ik heb een schone, oude handdoek onder het boek gelegd om zoveel mogelijk de band te beschermen tegen eventuele lijm- of verfresten.


IMG_7573HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Weer passen en meten. Zie dat er een leeslint is aangebracht. Hierna is een kapitaalband aan de rugzijde van de boekband aangebracht.


IMG_7574HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

De vorige keer had ik bedacht hoe ik er voor kan zorgen dat de bandjes waar de katernen op zijn genaaid, zichtbaar kunnen worden op de boekband. Daarbij had ik een stuk stevig papier gebruikt en had daar de insnijdingen gemaakt. Dat stuk papier was erg geometrisch. Misschien niet zo’n goed idee. Hier probeer ik door wat extra papier te plakken, het oppervlak te vergroten en te zien of ik een betere vorm kan maken met het perkament waarbij de insnijdingen wel gerespecteerd worden. Hier is de schets een soort van glooiende lijn. Maar nog niet tevreden.


IMG_7575HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Hier probeer ik een vorm die wel wat weg heeft van de letter ‘B’. Dat past wel bij een (geïllustreerd) BoekBindersBoek.


IMG_7576HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Nog wat experimenteren. Wat nu als ik de bandjes blauw verf, vallen ze dan beter op in het perkament? Het blauwe bandje ligt links op de foto. Ander idee is op het perkament te verven. In beide gevallen gebruik ik een acrylverf.


IMG_7577HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Het wordt denk ik de ‘B’-vorm. Hier is de vorm al uit het perkament gesneden.


IMG_7578HetGeïllustreerdeBoekbindersboekBandjeGeverfd

Als ik het blauw geverfde bandje straks in het perkament rijg geeft dat zo’n soort effect (hier een bandje in stevig papier gestopt).


IMG_7579HetGeïllustreerdeBoekbindersboekPerkamentVerven

Hier ligt het stukje blauw geverfd perkament. Daar heb je de keuze heel dekkend te verven of grover, minder dekkend. Dit gaat hem niet worden denk ik maar dat beslis ik denk ik morgen.


Het geïllustreerde boekbindersboek

Afgelopen weekend ben ik toch nog even wat
verder gegaan met experimenteren.
Ik maak daarbij niet zulke mooie dummy’s als
sommige van mijn voorbeelden maar het geeft
al wel tot een belangrijke conclusie geleid.
Die kan ik hier al wel verklappen:
het gaat niet een strook perkament uit één stuk
worden dat de boekband gaat versieren.
Het worden drie stukken, een op ieder plat en
een los stuk op de rug.
Daarmee ontlast ik de scharnieren van de platten.

IMG_7552HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Ik had al een soort van plat gemaakt.Iets kleiner dan zoals het uiteindelijke voorplat gaat worden maar wel met een linnen bekleding op de verhoudingen ten opzichte van het perkament goed te kunnen inschatten. Nu wil ik snappen wat door druk de strook perkament op de boekband gaat opleveren. Ik heb geen boekband gemaakt op maat maar werk met drie stukken afvalkarton en een stuk afval boekbindlinnen.


IMG_7553HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Daar pas ik dan een stuk perkament op en geef de banen aan die ik ga lijmen. Ik wilde proberen het perkament op de rug niet vast te lijmen op het boekbindlinnen. Maar al snel bleek dat de kracht van het vouwen van het perkament er voor zorgde dat het perkament lof kwam van een plat. Toegegeven de strook die gelijmd was is smal en de lijm was misschien nog niet helemaal graat. Maar het risico dat dit straks mis gaat is te groot. Wellicht ga ik dat bij een volgende poging anders doen maar voor ‘Het geïllustreerde boekbindersboek’ zal de perkamenten versiering uit drie stukken bestaan. Geen risico.


IMG_7554HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Tussendoor uit een nieuw stuk karton (zaterdag gehaald) 2 platten gesneden. Stapje voor stapje…..


Het geïllustreerde boekbindersboek

Door museumbezoek was het al weer even geleden.
Maar vandaag weer stappen gemaakt met het
‘Het geïllustreerde boekbindersboek’.

Ik wil er een bandzetter van maken waarbij ik twee
dingen anders wil dan normaal:
= ik wil de bandjes waarop de katernen gebonden zijn
aan de buitenkant van het boek zichtbaar maken;
= ik wil perkament gebruiken als ‘illustratie’ op
de boekband.

IMG_7540HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Hoe gaat het perkament op het boekbinderslinnen komen te liggen? Moet ik daarvoor ruimte uit de kartonnen platten sparen of kan het gewoon bovenop het linnen komen te liggen. Hoe gedraagt het perkament zich dan op de rug. Is het te stug en moet ik de rug niet met perkament bekleden of kan dat juist wel?


IMG_7541HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Daarom wil ik tenminste een gedeeltelijke dummy maken. Ik vond tussen het afval een stuk karton dat niet iets te klein is maar dat uitstekend kan helpen om gevoel te krijgen hoe massaal het perkament op de boekband gaat uitvallen. Hoe de vorm kan worden.


IMG_7543HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Dus de dummy heb ik even bekleed met een stuk linnen. Ik zie al snel dat het perkament dun genoeg is om bovenop het linnen aangebracht te worden.


IMG_7544HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Even de afmetingen (ook boor mezelf thuis).


IMG_7545HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Tussen de afvalstukken vond ik nog een stuk stevig papier dat ik als een stuk perkament gebruik. De door mij als mislukt bestempelde bedrukking speelt voor het uiteindelijke resultaat straks geen enkele rol. Ik maak insnijdingen waar ik straks de bandjes wil doorhalen om die zichtbaar te maken voor de lezer.


IMG_7547HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Het idee is dat de bandjes straks tussen het voorplat (en achterplat) en het perkament wordt vastgezet.


IMG_7548HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Zoiets moet het dan gaan worden.


IMG_7549HetGeïllustreerdeBoekbindersboek

Dan kan uiteindelijk het stuk perkament ook anders van vorm worden. Nu is het breedste stuk aan de bovenkant, dat moet de onderkant worden. De bedrukking heeft me doen besluiten dat ik ga proberen op het perkament te bedrukken met een tekst.


Vanmiddag eerst nog even nieuw karton gekocht.
Helemaal gereed om morgen de basis voor
de band in elkaar te gaan zetten.