De Nassaus van Breda

DSC07212GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23

Op de tentoonstelling ‘De Nassaus van Breda’ in het Stedelijk Museum Breda zijn een heleboel zaken te zien. Veel heeft te maken met bijvoorbeeld de list met het Turfschip. Maar er zijn ook drie boeken te zien, in bruikleen van de Nationale Bibliotheek. Drie boeken gekocht door Hendrik III van Nassau. Dit bericht gaat over het tweede boek. Guiart des Moulins is de schrijver. De informatie op internet over hem is beperkt en niet in het Nederlands. Maar Hendrik III zal het Frans wel machtig geweest zijn. Deze bijbel bevat illustraties en daarvoor wordt gewezen naar twee namen: Fauvel Meester en de Meester van Parijs. Over deze noodnamen is ook niet veel te vinden. Zo lees ik bijvoorbeeld dat achter de Meester van Parijs misschien wel drie handen zitten. De titel van het boek is Bible Historiale Complétée (Volledige Historiebijbel). Gemaakt circa 1320 – 1340. Leer en perkament. KB 71 A 23.


DSC07213GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23DSC07214GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23DSC07215GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23

Het leeuwtje (?) helemaal onder in is schattig.


DSC07216GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23IMG_0568GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23 01IMG_0568GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23 02


Ik ben natuurlijk ook even gaan kijken op de website van de KB.
Daar staat onder andere een lijst met eerdere eigenaren:

Louis de Luxembourg; Filips van Kleef (1456-1528); Hendrik van Nassau III ; heer van Breda (1483-1538); prinsen van Oranje-Nassau; Willem IV prins van Oranje en Nassau (1711-1751); Willem V prins van Oranje en Nassau (1748-1806); Stadhouderlijke Bibliotheek, ‘s-Gravenhage; Cleef, P. van en D. Monnier (auctie, 1749); Parijs, Bibliothèque Nationale.

Dan ben je in ieder geval in goed gezelschap.
Dan volgt een beschrijving van het boek:

Het openingblad ontbreekt voor fol. 1,
De tekst van de tweede helft van de Bible Historiale Completée (te beginnen bij Ecclesiastes) ontbreekt
Datering band: 1755-1760
Geradeerde wapens van Waleran of Jean de Luxembourg (fol. 73v, 79r, 83r, 103r, 117v, 125r, 134v, 136v, 151r, 164r, 183v, 203v, 204v, 216r, 220v, 221v, 228r, 232v, 240v, 246r, 249v, 276r) en van Jean de Luxembourg (fol. 47r, 88r, 143r, 184r, 239r, 287r); fol. 287v: handtekening Filips van Kleef
51 miniaturen, 1 pentekening, 8 gehistorieerde initialen, gedecoreerde initialen, randversiering

SamsonDoodDeLeewMetBloteHanden

De afbeelding verbeeldt een verhaal uit het bijbelboek Rechteren: Samson doodt de leeuw met blote handen. Volgens mij vinden de toeschouwers het ook niet alles. Deze afbeelding komt van de website van de KB. Folio 131R, kolomminiatuur.


De andere miniatuur die in de tekst bij het tentoon
gestelde boek genoemd wordt is met David en Goliath.
Op de tentoonstelling is die niet te zien, het is niet mogelijk
om meer dan twee pagina’s tegelijk te tonen op een tentoonstelling.
Op internet is die snel gevonden.

GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétéeDavidAndGoliathDavidKillsGoliathWithAStoneFromhisSlingFolio144vColumnMiniature

Guiart des Moulins, Fauvel Meester, Meester van Parijs, Bible Historiale Complétée, David and Goliath: David kills Goliath with a stone from his sling (David doodt Goliath met een steen uit zijn slinger). Folio 144v, kolomminiatuur. Grappig dat Goliath als een ridder in uitrusting gekleed is. David is maar een herder met de kudde achter zich.


Hoe voelt ‘zeepachtig’

Volgens mij is dat niet zo eenvoudig te beantwoorden.
Gaat het om een stuk zeep?
Is het stuk droog of is het vochtig?
Is het koud of is het warm?
Of is het vloeibare zeep, of poeder?

Afgelopen week las ik een kort stukje tekst waarin werd gezegd
dat iets ‘glad, fijn en zeepachtig’ aanvoelt.
Het was een van de ‘anekdotes’ in het boek ‘De pelle humana’.
Een uitgave van de Stichting Desiderata, van de hand van
Peter IJsenbrant en Ed Schilders.

IMG_0610StichtingDesiderataPeterIjsenbrantEdSchildersDePelleHumana

Stichting Desiderata, Peter IJsenbrant & Ed Schilders, De pelle humana (van menselijke huid). De pelle huana op schoot.


De tekst is als volgt:

De bibliotheek van Mácon bezit een exemplaar van het ‘Essai sur l’électricité des corps’ van de abbé Nollet (1746), die, volgens een oude, met de hand geschreven aantekening, in mensenhuid gebonden zou zijn. Deze huid is zeer glad, uitzonderlijk fijn, en voelt lichtelijk zeepachtig aan.

Intermédiaire des chercheurs (1910)

Het is een van de meer dan honderd fantastische (in meerdere
betekenissen van het woord) anekdotes in dit boek.
Mooi gemaakt, mooi schutblad, geillustreerd en erg amusant en
misschien af en toe een beetje luguber om te lezen.

IMG_0611StichtingDesiderataDePelleHumanaJamesBertrandAndreasVsalius1856

Bij het boek ontving ik deze kaart: een schilderij van James Bertrand met daarop Andreas Vesalius, 1856. Andreas Vesalius (Andries van Wesele) is een van de grondleggers van de anatomie. Hij schreef als eerste een boek waarin het hele menselijk ichaam aan de orde kwam: De humani corporis fabrica libri septem (Zeven boeken over de bouw van het menselijk lichaam). Overigens is het leer op de achtergrond rundleer.

De inleiding op het boek is geschreven door Anne Roukema die
als chirurg veel weet over de menselijke huid en ze heeft
een interessante connectie met Roelof Roukema!

IMG_0613StichtingDesiderataPeterIjsenbrantEdSchildersDePelleHumana

Voorbeelden van illustraties in Peter IJsenbrant & Ed Schilders, De pelle humana.


Zeepachtig?

De Nassaus van Breda

Het Stedelijk Museum Breda is verbouwd en heeft een nieuwe
vaste tentoonstelling met de naam ‘De Nassaus van Breda’.
Daar hing ik naar kijken omdat het nieuw is (de vorige tentoonstelling
heb ik ok gezien) en omdat er boeken in bruikleen zijn
van de KB (Koninklijke Bibliotheek).
Drie boeken om precies te zijn.

Ik zette ze op de foto en deel het eerste hier.

DSC07206RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48

Boeken tonen in een tentoonstelling is ook een kunst. Vooral de belichting is ingewikkeld. Dit is geschreven door Raoul Lefévre, Recueil des histoires de Troyes (Verzameling geschiedenissen van Troje), circa 1470, leer en papier, KB 78 D48. Een heel toepasselijk boek voor een Nassau en Breda. Het Paard van Troje was de inspiratiebron voor het ‘Turfschip van Breda’.

DSC07207RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48 01

Op de tentoonstelling ligt het boek open bij deze afbeelding. Even iets inzoomen.

DSC07207RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48 02DSC07207RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48 03DSC07208RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48TXTIMG_0567RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48


Dit riep bij mij 2 vragen op:
= op welke afbeelding ligt het boek nu open
= is er ook een afbeelding met het Paard van Troje.

Ik ben gaan kijken op de website van de KB.
Ik ging zoeken, leek als ik ben, met ‘KB 78 D48’

Dat leverde enorm veel zoekresultaten op.
De zoekmachine op de startpagina begint te zoeken met ‘KB’,
zo lijkt het.
Toen zocht ik met ’78 D48′
Het 7de resultaat is dan een set boeken met dezelfde titel.
Het is een ander boek. Een topstuk van de KB.
De set van 3 boeken heeft 48 houtsneden en is gedrukt
in 1486.

PaardVanTroje

De website toont al wel snel Het Paard.


Maar terug naar het boek dat nu in Breda is.
Zou dat gedigitaliseerd zijn?

Ik kom bij de catalogus.
Ik zoek op ‘Raoul Lefévre’. Dat levert niets op.
Ik zoek op ‘Recueil des histoires de Troyes’. 4 resultaten.
Ywee redelijk recente publicaties en éém uit ’24 dec. 1485 en 24 juli 1486′
en één uit circa 1470.
Daar ben ik naar op zoek. Hendrik III was een van de eigenaren en
er staat 62 miniaturen in en 1 penwerkinitiaal.

Er zijn afbeeldingen online!
De afbeelding hierboven is denk ik:
‘Paris sets from Troy; the abduction of Helen’, Fol. 169v.
‘Parijs vertrekt naar Troie’ en de ‘Ontvoering van Helena’.

Kortom de eerste vraag over de afbeelding is beantwoord.
Waarom het boek op de tentoonstelling op die pagina open
ligt blijft interessant.
Tweede vraag naar het paard blijft nog onduidelijk.
Er zijn afbeeldingen met een paard, maar een houten paard???

Uffizi

Weer even terug naar Florence.
Vorige zomer was ik kort voor het bezoek aan Florence
naar een paar zomerschool-sessies geweest waar het
onder andere ging over dieren in boeken.
En toen zag ik in Florence een zee-paard en nog
een heleboel andere dingen.

DSC04818FlorenceUffiziUnknownArtistAnOpenBookFirstQ16thCentOilOnPanel

‘An open book’ met mooie kapitalen, muziek, miniaturen en decoraties. Van een onbekende schilder, uit het eerste kwartaal van de 16e eeuw. Oil on panel.

DSC04819FlorenceUffiziUnknownArtistAnOpenBookFirstQ16thCentOilOnPanel


DSC04820FlorenceUffiziAlbrechtDürerAdorationOfTheMagi1504OilOnPanelDSC04821FlorenceUffiziAlbrechtDürerAdorationOfTheMagi1504OilOnPanel

Florence, Uffizi, Albrecht Dürer, Adoration of the Magi, 1504, oil on panel.


DSC04823FlorenceUffiziRomanStatueOfANereidOnASeaHorseSoCalledGalateaGreekMarble

Roman statue of a Nereid (zeenymf) on a sea-horse so called Galatea, Greek marble. Vooral de voorpoten en de staart vond ik heel bijzonder.

DSC04822FlorenceUffiziRomanStatueOfANereidOnASeaHorseSoCalledGalateaGreekMarbleTXTIMG_8774FlorenceUffiziRomanStatueOfANereidOnASeaHorseSoCalledGalateaGreekMarbleIMG_8775FlorenceUffiziRomanStatueOfANereidOnASeaHorseSoCalledGalateaGreekMarbleIMG_8776FlorenceUffiziRomanStatueOfANereidOnASeaHorseSoCalledGalateaGreekMarble


Open kaart

DSC06996AllardPiersonOpenKaartLeoBelgicusDonckerEind17eEeuwDSC06997AllardPiersonOpenKaartLeoBelgicusDonckerEind17eEeuw

Allard Pierson, Open Kaart: Leo Belgicus, Hendrick Doncker, eind 17e eeuw.


DSC06998AllardPiersonOpenKaartAtlasNouveauPieterMortierGuillaumeSanson1692

Dit is een enorm boek met kaarten: Atlas Nouveau, Pieter Mortier, Guillaume Sanson. De datering was me onduidelijk maar in ieder geval eind 17e eeuw of kort daarna. Kaarten van een Franse kartograaf uitgegeven in Nederland. Met mooie afbeeldingen.

DSC07000AllardPiersonOpenKaartAtlasNouveauPieterMortierGuillaumeSanson1692DSC07001AllardPiersonOpenKaartAtlasNouveauPieterMortierGuillaumeSanson1692

Hier wordt 1695 genoemd. Maar of dat iets te maken heeft met de originele Franse productie of met de druk die op de tentoonstelling te zien is……


Hoe Holland in die tijd (eind 1700) bekend stond vertelt
deze kaart: geen ASML of Philips. Maar sommige dingen
veranderen niet.

DSC07003AllardPiersonOpenKaartNieuweGeografischeKaartVanEuropaAFWCrome1783SchuurmanVeefokkerijMeekrapTabakOoft(fruit)IJzerTurfVisschen

Holland op de Nieuwe geografische kaart van Europa, AFW Crome, 1783, Schuurman: Veefokkerij – Meekrap – Tabak = Ooft (fruit) – IJzer – Turf – Visschen.

DSC07004AllardPiersonOpenKaartNieuweGeografischeKaartVanEuropaAFWCrome1783Schuurman


Reisdagboek gereed!

De vorige keer was de boekband zo goed als af maar
er was nog ruimte voor een leeslint, kapitaalband en
een mooi schutblad.
Dan kan het boekblok in de band gezet worden.

IMG_0562MarmerpapierKarliFriggeNr141

Eerst maar eens gezocht in mijn papiervoorraad. Ik koop vaak papier terwijl ik er nog niet meteen een bestemming voor heb. Al een paar jaar geleden kocht ik een aantal vellen marmerpapier van Karli Frigge. Handgemaakt. Dit is nummer 141, mooi rood. Het vecht misschien een beetje met het groen van de landkaart op de omslag maar ik zal vaak naar dit prachtige papier kijken.


IMG_0563LeeslintVastgenaaid

Een leeslint lijm ik tot nu toe steeds op de rug. Deze keer heb ik het lint genaaid aan het gaas dat rond het boekblok zit. De uiteinden van het garen heb ik wel gelijmd tegen de rug.


IMG_0564ReisdagboekMetDubbelLeeslint

Dan is dit een voorproefje waar ik naar toe werk.


IMG_0574InDeBoekenpers

Ik sla wat stappen over. Die heb ik al eens eerder beschreven. Om zodadelijk meteen door te kunnen gaan naar het resultaat. Hier zitten boekblok en boekband met alles er op en eraan wat ik er bij wil hebben, in de boekenpers. 24 Uur drogen.


IMG_0575Reisdagboek

Dan is dit het resultaat.


IMG_0578ReisdagboekGelinieerd

Gelinieerd binnenwerk.


IMG_0579ReisdagboekPaginasVoorHetReisschema

Speciale pagina’s om het reisschema op te vermelden.


IMG_0580ReisdagboekSpeciaalMarmerpapier

Met schutbladen van marmerpapier.


IMG_0581Reisdagboek

Met twee leeslinten.


IMG_0583KarliFriggeNr141

Daarnaast kan ik op de papieren bekleding van de boekband straks gewoon de reisvorderingen tekenen.


Onnodig om te zeggen dat ik blij ben met het resultaat.

Reisdagboek

Tijd om de bekleding van de boekband ‘af te ronden’.

IMG_0554HoekenSnijden

Voor het afsnijden van de hoeken van de bekleding (in dit geval van het papier) gebruik ik dit blauwe tooltje van iBookbinding (Corner Cutting Jigs). Soms vind ik dat ik dan net iets te veel wegsnij. Daarom dat ik er deze keer een dubbelgevouwen strook, dunne karton tussen zet. Zal misschien net 1 mm extra opleveren. Trouwens een interessante website van iBookbinding. Je kunt met passen en meten ook zelf bepalen hoe je de hoek er af snijdt. Maar dit is eenvoudiger en meer constant.


IMG_0555GesnedenHoeken

Zo zijn de hoeken er af. Dan lijm je eerst het karton en het papier, dat nog buiten de platten uitsteekt, in. Dan wordt het papier zachter en eenvoudiger te vouwen. Laat het een beetje drogen. Gebruik niet te veel lijm want dan kan het papier gaan scheuren. Begin met de lange zijdes eerst. Ik heb bewust bij de rug het papier niet ingesneden. Dat geeft de band de meeste sterkte. Gebruik een vouwbeen om het papier goed op zijn plaats te brengen en controleer de hoeken goed.


IMG_0556Boekband

Dan is dit het resultaat. Morgen de schutbladen op maat maken en dan kan het boekblok in de band gezet worden.


IMG_0557DubbelLeeslint

Dit boek krijgt twee leeslinten van dezelfde kleur. Het is een lang stuk leeslint dat ik straks dubbelvouw. De uiteinden snij ik altijd schuin af. Om de uiteinden te beschermen tegen uitrafelen breng ik op de uitinden lijm aan. Hier hanggen de uiteinden te drogen op de hoek van een glazen tafel.


Open Kaart

Al eerder liet ik keer op mijn blog de naam van deze tentoonstelling
vallen. De tentoonstelling is in het Allard Pierson in Amsterdam
en kan nog bezocht worden.
Boeken zijn voor mij heeel interresant maar kaarten hebben ook
een bijzondere aantrekkingskracht.

IMG_0285OpenKaartBoekenwereld

Als je in de gelegenheid bent, ga er dan eens kijken. Er is een heel overzicht te zien van de ontwikkeling van de kaart als hulpmiddel: van prachtige kaarten vol met afbeeldingen en theorieën over onze aarde tot het kaartje op je telefoon dat vertelt waar je nu bent en je kan helpen om op je bestemming te komen.


DSC06979AllardPiersonOpenKaartVanAtlasTotStreetmapIntroductie

Aan het begin vind je deze introductie die aangeeft dat de aanleiding voor de tentoonstelling onder andere het 150 jarig bestaan van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap, het KNAG, is. Hun verzameling is in bruikleen bij het Allard Pierson.


DSC06980AllardPiersonOpenKaartWillemAaldersDeHoogteliggingVanAmsterdam1980

Meteen een kaart die behoorlijk afwijkt vanhet traditionele beeld van de kaart of atlas. Een kaart die de hoogteverschillen toont in Amsterdam. Leuk voor alle bezoekers, veel informatie op een grafische manier.

DSC06980AllardPiersonOpenKaartWillemAaldersDeHoogteliggingVanAmsterdam1980Detail

Met toelichtingen in de rode basis van de verschullende grachten, dijken, straten en gebouwen in Amsterdam. Vergeet de metro niet! De kaart is van Willem Aalders, De hoogteligging van Amsterdam, 1980.

DSC06981AllardPiersonOpenKaartWillemAaldersDeHoogteliggingVanAmsterdam1980TXT

Bij de kaart als informatiedrager hoort aandacht voor het in de tentoonstelling overbrengen van informatie. De informatieborden zijn heel overzichtelijk gemaakt.


DSC06983AllardPiersonOpenKaartJoanBlaeuAmstelodamiCeleberrimiHollandiae1649-1652DSC06984AllardPiersonOpenKaartJoanBlaeuAmstelodamiCeleberrimiHollandiae1649-1652TXT

Joan Blaeu, Amstelodami celeberrimi Hollandiae, 1649 – 1652.


DSC06985AllardPiersonOpenKaartGeograpgiaeOpusNovissimaClaudiusPtolemaeus1513

Even terug in de tijd. De kaart in dit boek is op zich zelf al oud maar de kaart is een afbeelding van een veel ouder exemplaar. Geograpgiae opus novissima, Claudius Ptolemaeus, 1513.

DSC06986AllardPiersonOpenKaartGeograpgiaeOpusNovissimaClaudiusPtolemaeus1513DSC06987AllardPiersonOpenKaartGeograpgiaeOpusNovissimaClaudiusPtolemaeus1513TXTDSC06988AllardPiersonOpenKaartGeograpgiaeOpusNovissimaClaudiusPtolemaeus1513


DSC06989AllardPiersonOpenKaartTheatreDeL'UniversTheatrumOrbisTerrarumPlantijnAbrahamOrtelius1598

Op een van de schilderijen van Vermeer op de tentoonstelling in het Rijksmuseum zag je al de voor de moderne kijker vreemde orientatie van de kaart. De waddeneilanden niet bovenaan maar meer naar reachts.

DSC06990AllardPiersonOpenKaartTheatreDeL'UniversTheatrumOrbisTerrarumPlantijnAbrahamOrtelius1598TXT

De ene ster (Ptolemaeus, Blaeu) heb je net gezien en de volgende kondigt zich al aan: Theatre de l’univers (Theatrum orbis terrarum) gedrukt door Plantijn, gemaakt door Abraham Ortelius, 1598.

DSC06991AllardPiersonOpenKaartTheatreDeL'UniversTheatrumOrbisTerrarumPlantijnAbrahamOrtelius1598


DSC06992AllardPiersonOpenKaartSeptendecimProvinciaeGermaniaeInferiorPetrusSchenk1710DSC06993AllardPiersonOpenKaartSeptendecimProvinciaeGermaniaeInferiorPetrusSchenk1710TXT

De zeven provinciën kennen de meeste mensen wel maar er was ook een periode met in onze regio een verband met 17 provincies: Septendecim Provinciae Germaniae Inferior, Petrus Schenk, 1710. Iets meer dan 40 jaar duurde dit verband.


Binnenkort meer over deze tentoonstelling.

Reisdagboek

Afgelopen weekend nog gewerkt aan de boekband
voor mijn reisdagboek.
De basis voor de boekband is gereed maar is de boekband
wel sterk genoeg straks met alleen een papieren bekleding.
Zelfs als het papier stevig is?

IMG_0544MalEnNieuwVel

De eerste folder, waarop ook geschreven was, heb ik al op maat gemaakt en vervolgens ook al een keer gevouwen rond de basis van de boekband. Zonder het papier aan de rug te lijmen. Dat ga ik nu wel doen en dus pak ik een nieuwe folder en snij die op maat.


IMG_0546PlaatsGemarkeerd

Vervolgens teken ik de contouren van de boekbandbasis af aan de binnenkant van het papier. Het papier is dik genoeg om niet meteen een streep door te laten schijnen aan de ‘goede’ kant.


IMG_0547DitGeeftOnvoldoendeVertrouwenDatditStevigGenoegIs

De tyvek lijkt zich minder goed te houden dan ik hoopte. Ik wil nu ook niet gaan uitproberen tot hoever ik kan gaa. Dus besluit ik een brede strook boekbinderslinnen tegen de buitenkant van basis te lijmen. Over het tyvek.


IMG_0548GelijmdInclusiefEenStrookBoekbindlinnenRondDeRug< Pas daarna lijm ik de basis op het papier. Vervolgens gaat de basis met bekleding nog eens 24 uur in de boekenpers.


IMG_0549DeOmslagenMoetenNogOmgevouwenWordenMaarEerstGoedDrogen

Al na een paar uur haalde ik de boekband uit de boekenpers maar het papier was nog niet gladgetrokken. Het geheel is zwaarder uitgevoerd dan normaal en het moet door en door droog worden. Dus gaat het geheel weer snel in de pers. Maar het beeld is goed.


IMG_0550GoedOpgedroogd

Pas aan het eind van vanmiddag haal ik de boekband opnieuw uit de pers. Dit keer glad papier en alles voelt droog aan. Binnenkort de omslagen afwerken en dan papier voor de schutbladen kiezen (rood!) op maat maken en het boekblok kan in de band gezet worden. Nu nog een sticker of iets dergelijks, om de reclame weg te werken.


100 jaar

Vandaag is het 100 jaar geleden dat Louis Couperus overleed.
Een goed moment er even bij stik te staan.
Ik laat een deel van mijn boekenverzameling en vooral recente
aankopen.
Louis Couperus, Den Haag, 10 juni 1863 – De Steeg, 16 juli 1923.

IMG_0541LouisCouperusIMG_0542CarolineDeWestenholzLouisCoupersuEenVerwendeVagebond

Een paar weken geleden gekocht. Mooie verzameling foto’s en verhalen over het leven van Louis Couperus. Caroline de Westenholz, Louis Couperus een verwende vagebond.


IMG_0543IbrahimRInekeLouisCouperusHoogeTroeven

Ibrahim R. Ineke, Louis Couperus, Hooge Troeven.


Flora Batava

Een laatste serie foto’s gemaakt toen ik de tentoonstelling
gezien had (?) en terug liep naar de uitgang.

FloraBatavaHeader01DSC06930FloraBatavaMissaalGent1363-1366

Missaal, Gent, 1363 – 1366. Geniet van de volgende foto’s met details.


DSC06933FloraBatavaMissaalGent1363-1366DetailDSC06934FloraBatavaMissaalGent1363-1366DetailDSC06935FloraBatavaMissaalGent1363-1366DetailDSC06936FloraBatavaMissaalGent1363-1366Detail


IMG_0196FloraBatavaMarekSindelkaKlimaatverdriet

Even iets heel anders. Ook prachtig. Marek Šindelka, Klimaatverdriet.


IMG_0202FloraBatavaBijenorchisOphrysApiferaFloraBatavaDeel241915HandgekleurdeLithoNaarOntwepPavordSmits

Bijenorchis, Ophrys apifera, Flora Batava, deel 24 (1915). Handgekleurde litho naar ontwep van Pavord Smits.

IMG_0203FloraBatavaBijenorchisOphrysApiferaFloraBatavaDeel241915HandgekleurdeLithoNaarOntwepPavordSmits

Alleen hiervoor zou ik nog een keer teruggaan.

IMG_0204FloraBatavaBijenorchisOphrysApiferaFloraBatavaDeel241915HandgekleurdeLithoNaarOntwepPavordSmitsTEXTFloraBatavaHeader04


Durf, ontdek, beleef

Dat is de slogan van de reisorganisatie waarmee ik binnenkort
op vakantie hoop te gaan.
Voor die vakantie maak ik een reisdagboek en gebruik voor
de bekleding aan de buitenkant van de boekband een folder
van hen. De folder is een groot formaat met aan een kant een
deel van de wereld waar zij zich op richtten.
De corona en vooral de oorlog in Oekraïne hebben er een
grote impact op.
De treinreizen gingen door Rusland en China.
Tijdens corona waren beide geen goed idee en China lang
onmogelijk.
Met de oorlog in Oekraïne is reizen door Rusland onmogelijk.

Maar van de folder heb ik drie exemplaren, genoeg voor
1 model, het boekje voor de voorbereiding hier in Breda en
het boekje dat ik wil meenemen op mijn reis.

IMG_0496KaternenDoorSnijmachineGehaald

De vorige keer was te zien hoe ik de katernen met twee planningsschema’s heb ingebonden en de platten alvast had gesneden. Vandaag heb ik het boekje even onder de snijmachine gehad om de voorkant mooi gelijk te krijgen. De onder- en bovenkant heb ik met rust gelaten.


IMG_0497Kraftpapier

Na het snijden van de ruggen kan ik beginnen de basis voor de eerste boekband ik elkaar te zetten. Daarbij gebruik ik kraftpapier. Het is wel warm voor het lijmen.


IMG_0498BasisBoekband

De basis zit in elkaar.


IMG_0502GesnedenGevouwen

Dit is de folder nadat ik de delen die ik niet nodig heb had weggesneden. Als ik de omslagen omvouw kan ik proberen een idee te krijgen van hoe het boek er uit kan komen te zien. Rechtsonder moet misschien nog een sticker of iets dergelijks komen.


IMG_0503DurfOntdekBeleef

Het model. De folder was al gevouwen. Die vouwen vallen straks niet samen met waar ik de vouwen wil hebben. Er is al een stuk ingescheurd bij de scharnieren, bij de rug. Omdat het boek mee op reis gaat en het groter is dan een klein notitieboekje, ben ik bang dat de kans groot is dat het boek beschadigd raakt. De bekleding is een zwaardere papiersoort maar dat is natuurlijk kwetsbaarder dan bijvoorbeeld boekbindlinnen. Darom had ik eerst het idee om de boekband te verstevigen met een strook linnen. Dat is zeker sterk maar je zult dat waarschijnlijk wel zien. Ik herinnerde me dat ik nog een vel tyvek had liggen. We kennen dat allemaal van de polsbandjes op festivals enz. Licht in gewicht maar best sterk.


IMG_0504TyvekAanDeBuitenkant

Aan de buitenkant lijm ik een stuk tyvek net zo groot als de buitenkant van de boekband. Zonder omslagen. Dat kan natuurlijk wel maar dat vraagt allemaal ruimte. Ik waag het er op zonder omslagen. Tenslotte komst straks hier de folder nog op en omgevouwen.


IMG_0505BinnenzijdeNogNietBekledeBoekbandVersterktMetTyvek

Zo ziet de boekband er aan de binnenkant uit. Die zit nu in de boekenpers om goed te drogen.


H3H

In Sint-Catharinadal hing tegen de muur een kaart.
Een kaart van het terrein, in vogelvlucht.
Geen onderdeel van H3H maar niet minder interessant.
De kaart is overigens heel goed op internet te raadplegen.
Er zijn 4 versies van deze kaart van Jan Kampen, 1650.

DSC07158H3HSint-Catharinadal 01

Op de kaart staat heel wat tekst. Vooral tekst die toelicht wat er gemeten is en getoond wordt. Onderaan de kaart staat beschreven in wiens opdracht de kaart gemaakt werd en door wie. Die beschrijving begint met: ‘Caerte ende metinge van t clooster tot Oosterhout voormaels genaemt de blauwe camer Gemaeckt by my ondergeschreven gesworen lantmeter ten verzoeck van mynheer B. Cruyt proost der selver clooster inden jare 1650’.


Die meneer Cruyt is:

1635-1655 Baltasar Cruijt, abdij: St. Michiels Antwerpen

‘Proost’ is een beroep:

Een proost (lat: praepositus) is een geestelijk leider van een rooms-katholieke instelling, tegenwoordig vooral in Vlaanderen maar in het verleden ook in Nederland. Men vindt de ambtstitel in uiteenlopende organisaties en bevoegdheden

DSC07158H3HSint-Catharinadal 02

Het centrale gebouw, het slot, is goed te herkennen. Maar er is nog veel meer te zien.


DSC07158H3HSint-Catharinadal 03 DesenPasserBegryptVyfBredascheRoeden

Kaarten zijn niet zo mijn ding maar dit is een leuke manier om de schaal op de kaart te vermelden: ‘Desen passer begrypt vyf Bredasche roeden’.


De roede is een meeteenheid. Die kon verschillen van stad tot
stad of van streek tot streek.

Breda (+ Baronie van Breda) (Stad en Lande van Breda, Noord-Brabant)
uitgezonderd Roosendaal en Etten; 1 roede = 20 voet.
Een roede= 5,68 m
Nipper, p. 206: ook korte roede = 3,10 m = 12 voet

Waarbij ik vermoed dat ‘Nipper’ verwijst naar:

Titel: 18 eeuwen Meten en wegen in de Lage Landen
Auteur: G.J.C. Nipper
Uitgever: Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, Zutphen, 2004
ISBN: 90.5730.280.2

H3HLogo


DSC07159FolkertDeJongPleurants2023GebakkenKleiEnCement

De reeks Pleurants van Folkert de Jong vond ik prachtig!


DSC07160FolkertDeJongPleurants2023GebakkenKleiEnCementDSC07161FolkertDeJongPleurants2023GebakkenKleiEnCementDSC07162FolkertDeJongPleurants2023GebakkenKleiEnCementDSC07164FolkertDeJongPleurants2023GebakkenKleiEnCementDSC07165FolkertDeJongPleurants2023GebakkenKleiEnCement

Folkert de Jong, Pleurants, 2023, gebakken klei en cement.


Flora Batava

FloraBatavaHeader03

Planten als ornament:

DSC06922TheoNieuwenhuisKalenderbladVoor1898-1899Scheltema&HolkemaAardappelDSC06923TheoNieuwenhuisKalenderbladVoor1898-1899Scheltema&HolkemaAardappelTXT

Theo Nieuwenhuis ontwierp deze kalenderbladen voor 1898 – 1899. De uitgevers waren Scheltema & Holkema. Het onderwerp van september was de aardappel.


DSC06924FloraBatavaTheoNieuwenhuisPerkamentenBandAfscheidProfDrMWSTreubAmsterdam1905

Nog een ontwerp van Theo Nieuwenhuis, een perkamenten boekband. Gemaakt bij het afscheid van prof.dr. MWF Treub, Amsterdam 1905.


DSC06926FloraBatavaLouisCouperusElineVereBandWillemWenckebachAmsterdamPNVanKampen1889

Op een tentoonstelling in Den Haag over planten en boeken mag het werk van Louis Couperus niet ontbreken. Hier Eline Vere met een boekband naar ontwerp van Willem Wenckebach. PN van Kampen, 1889.


DSC06928FloraBatavaHermanGorterMeiStichtingDeRoos1950HoutgravureDirkVanGelder 02DSC06928FloraBatavaHermanGorterMeiStichtingDeRoos1950HoutgravureDirkVanGelder 01DSC06928FloraBatavaHermanGorterMeiStichtingDeRoos1950HoutgravureDirkVanGelder 03

Herman Gorter, Mei. Stichting De Roos, 1950. Houtgravure van Dirk van Gelder.


Boekbinden bij hoge temperatuur

IMG_0463MogelijkeBestemming

Het duurt nog even maar ik wil naar China.
Daarvoor ben ik in gesprek met een reisorganisatie.
Ze hadden mooie folders die ik goed kan gebruiken
als bekleding van de twee boekjes die ik wil maken.

Een voor mijn verslag van de voorbereiding en voorpret.
Een om mee te nemen.

IMG_0464GelinieerdPapier

Al een tijd terug kocht ik gelinieerd papier. Kant en klare katernen. Kwestie van gaten prikken en inbinden en het boekblok is gereed. Bij het eerste en laatste katern bind ik twee pagina’s met kalenders mee. Daarop kan ik de route aangeven als die bekend is.


IMG_0465PrikmalGereed

Even de gaten afplakken die ik niet mag gebruiken.


IMG_0466GaatjesPrikken

Het binden kan beginnen.


IMG_0467KelenderReisschema

De kalenders voor het reisschema.


IMG_0468BoekTweeBekleding

De platten voor beide boekjes zijn gesneden en ik ben al aan het passen wat er op de boekband komt te staan.


Het boekblok ligt in de boekenpers met een stukje gaas op de rug.
Zal morgen wel gereed zijn voor de volgende stap:
karton voor de rug snijden, boekband maken, schutblad kiezen en
het boek nog in elkaar zetten.
Maar dat is voor later.

Flora Batava

FloraBatavaHeader04

De tentoonstelling gaat niet alleen in op de Flora Batava en de
totstandkoming maar staat ook stil bij andere aspecten
van planten als onderdeel van het boek.
Bijvoorbeeld de plant als ornament.

DSC06913FloraBatavaJohnRuskinTheNatureOfGothicAChapterOfTheStonesOfVeniceHammersmithKelmscottPress1892

Een voorbeeld daarvan is dit werk van John Ruskin: The Nature of Gothic – A chapter of the Stones of Venice, Hammersmith, Kelmscott Press, 1892.


Vrij naar Wikipedia:

‘The Stones of Venice’ is een verhandeling over kunst en architectuur in Venetië geschreven door John Ruskin. In ‘The Nature of Gothic’ beschrijft hij zijn ideeen over hoe de maatschappij zou moeten worden ingericht. De eerste edities van dit werk kwamen uit van 1851 tot 1853.
Wanneer hij spreekt over ‘Gothic’ dan bedoelt hij de gotiek.

Onder neogotiek (Engels: Gothic Revival) wordt een 19e-eeuwse stroming in de bouwkunst verstaan die zich geheel heeft laten inspireren door de middeleeuwse gotiek. Het is een reactie op de strakke, koele vormen van het classicisme met zijn uitgesproken rationele karakter. De neogotiek ontstond uit de romantische belangstelling voor de middeleeuwen.

DSC06917FloraBatavaPlantmotievenNaarMiddeleeuwsVoorbeeldTXT
DSC06916FloraBatavaWilliamMorrisSidneyCCockerellANoteByWilliamMorrisOnHisAimsInFoundingTheKelmscottPressHammersmithKelmscottPress1898

William Morris, Sidney C. Cockerell, A note by William Morris on his aims in founding the Kelmscott Press, Hammersmith, Kelmscott Press, 1898.


DSC06918FloraBatavaWernerRolevinckVanLaerFsciculusTemporumInhoudendeDieCronijckenVanOudenTijdenUtrechtJohanVeldener1480

Dit is dan een mooi voorbeeld van middeleeuws gebruik van planten als ornament: Werner Rolevinck van Laer, Fasciculus Temporum, inhoudende die cronijcken van ouden tijden, Utrecht, Johan Veldener, 1480. De vertaling van Fasciculus Temporum die ik op internet las is: “Little bundles of time”.


FloraBatavaHeader01


Gelezen

IMG_0367BigglesWillyVandersteen

Een nostalgie-dubbelslag: Biggles en getekend door Willy Vandersteen. Van Biggles had ik in het verleden al pockets. Die las ik graag. Misschien binnenkort nog eens laten zien. Daarnaast las ik ‘Bessy’ en natuurlijk ‘Suske en Wiske’.


De reeks met Biggles liep maar een paar jaar en de tekenstijl
is van de Studio Vandersteen. Herkenbaar, helder.
Het tekenen is zeker een belangrijk onderdeel van de kunst van
stripverhalen. Maar het vertellen van het verhaal is dat
zeker ook. In dit eerste deel van de volledige reeks
met verhalen uit 1965 – 1967 is de verhaallijn niet
altijd vloeiend.
Daarmee bedoel ik dat er plots, tegen het eind van het verhaal,
heel veel, soms ook minder logische gebeurtenissen plaatsvinden
die een soort van plotselinge versnelling in het verhaal opleveren.
Niet altijd prettig voor de lezer en vaak niet erg doordacht.
Dat is jammer maar ze zijn stiekem meer dan 50 jaar oud.
Dus nostalgie, leuk om nog eens te lezen.

Flora Batava

FloraBatavaHeader04DSC06903FloraBatavaStrooirandenTXT

Op de tentoonstelling waren een paar strooiranden te zien. Ze zijn altijd weer een lust voor het oog.


DSC06904FloraBatavaGetijden-EnGebedenboekZuidelijkeNederlandenEind15eEeeuw

De strooiranden van Getijden- en gebedenboek, Zuidelijke Nederlanden, eind 15e eeuw. De annunciatie, de aankondiging aan Maria van haar zwangerschap. In een getijdenboek worden de gebeden ‘georganiseerd’ naar de tijd waarop de gebeden dienen te worden gebeden. De metten in de Mariatijd zijn de plaats waar de aankondiging aanleiding geeft tot overpeinzingen.

DSC06906FloraBatavaGetijden-EnGebedenboekZuidelijkeNederlandenEind15eEeeuwAnnunciatieDSC06905FloraBatavaGetijden-EnGebedenboekZuidelijkeNederlandenEind15eEeeuwBeginMariaMetten


DSC06908FloraBatavaGebedenboekVanLibertusSchalounSint-TruidenC1570-1580

Gebedenboek van Libertus Schaloun, Sint-Truiden, circa 1570 – 1580.


DSC06910FloraBatavaGetijdenboekZuidelijkeNederlandenBegin16deEeuwDSC06911FloraBatavaGetijdenboekZuidelijkeNederlandenBegin16deEeuw

Getijdenboek, Zuidelijke Nederlanden, begin 16de eeuw.

FloraBatavaHeader04