Salvador Espriu, Kerkhof van Sinera

IMG_7449SalvadorEspriuKerkhofVanSineraStatenhofpersDenHaag

Deze week ontving ik mijn exemplaar van het nieuwste deel in de Salden-reeks: Salvador Espriu, Kerkhof van Sinera.


Een serie van dertig gedichten. Hier in de vertaling
van Maarten Asscher. Ook het Nawoord is van zijn hand.
De gedichten zijn van de Catalaanse schrijver Salvador Espriu.
Het zetwerk is weer van Chang Chi Lan-Ying.
Het lettertype is een type met de naam Pradell (naar een
lettersnijder uit Catalonië: Eudald Pradell).
Het drukwerk is van Jan de Jong.
De uitgever is de Statenhofpers.

Je kunt niet alles weten

Het liet me niet los.
De omslag van de beursuitgave ‘Je kunt niet alles weten’,
een soort van sprookje met dieren in de hoofdrol,
geschreven door Bette Westera en met illustraties van
Henriëtte Boerendans, zat me niet lekker.

De omslag die we uitgereikt kregen op de BoekKunstBeurs
was gerild en al gevouwen. Maar door de vouwen was de titel
die op een soort van ‘achterflap’ zat niet direct leesbaar.

IMG-6666HeKuntNietAllesWeten

Eerst zocht ik de oplossing in het anders vouwen van de omslag. Probleem daarmee is dat de rillijnen zichtbaar blijven. Dan kun je een oplossing bedenken waardoor dit minder zichtbaar wordt…..


Gelukkig had ik op de beurs naast mijn ingebonden exemplaar
ook nog een niet ingebonden exemplaar meegenomen.

IMG_6668JeKuntNietAllesWeten

Ik besloot voor een heel andere oplossing te kiezen. Van een van de twee omslagen sneed ik de titel en de afbeelding uit. Die zou ik gebruiken om een eigen omslag te maken. niet iedereen zal het knip en plakwerk mooi vinden maar zie het maar als een alternatief boekontwerp. Het zou een boek worden met als eerste boekblok de tekst en illustraties en een tweede boekblok met informatie van de BoekKunstBeurs. Mooi lettertype voor de titel (LetterpressAmsterdam).


IMG_6670JeKuntNietAllesWeten

Dit is de omslag van mijn ontwerp. Als je het boek in je hand hebt zie je natuurlijk dat de titel en de afbeelding losse onderdelen zijn die er opgeplakt zitten..


IMG_6671JeKuntNietAllesWeten

Dat bond ik in precies zoals op de beurs en met het strikje dat ik bij een van de binders zag in de Pieterskerk in Leiden.


IMG_6672JeKuntNietAllesWeten

Deze stukken papier vertellen iets van het pad dat het boekje aflegde: de voorkant van de tas die op de beurs werd uitgedeeld, de instructie hoe het boek te binden en het toegangskaartje.


IMG_6673JeKuntNietAllesWeten

De losse delen vormde ik om tot een soort van katern.


IMG_6674JeKuntNietAllesWeten

IMG_6675JeKuntNietAllesWeten

Katern nummer twee.


IMG_6676JeKuntNietAllesWeten

Katern nummer een. Beide samen in één boekje.


IMG_6679JeKuntNietAllesWeten

De drie resultaten: links het boekje dat intussen de omslag opgegeven heeft, in het midden het model dat ik niet op tijd af kreeg (ook bekend als het ‘bladerboek’) en rechts mijn uiteindelijke versie met eigen ontwerp omslag en twee boekblokken.


Boekbindpolis

Vandaag is met de post de boekbindpolis aangekomen
die ik eerder besteld had bij Stichting Lettergieten 1983 in Westzaan.
Een boekbindpolis is een set loden letters met maar een beperkt aantal
exemplaren van iedere letter (en cijfers en speciale tekens).
Boekbinders gebruiken die om titels op de band van een boek te kunnen zetten.
In mijn geval gaat het om alleen kapitalen (hoofdletters).
Het lettertype is Gill Bold, 24 punts.

WP_20171104_15_25_12_ProBoekBindPolisAangekomenStichtingLettergieten1983

In de twee plactic zakjes zitten verschillende diktes van spaties en kwatraten.


Morgen uitproberen!

Save

Prachtige handzetterij

Het Nederlands Drukkerij Museum heeft een mooie
collectie historische machines die in het museum, werkend,
te zien zijn. Echt een unieke belevenis.
Maar het mooiste deel van het museum vind ik
de handzetterij.
Heel compleet van inrichting en voorzien van alle kennis en kunde
die je maar kunt wensen in de vorm van de verantwoordelijke handzetter.
Vanochtend was ik er en maakte de volgende foto’s:

 photo WP_20170215_003.jpg

Hier is de handzetter aan het werk om mijn laatste stukken tekst, die net gecorrigeerd zijn, nog een keer af te drukken op een proefpers. Ik kan ze dan rustig nog een keer laten lezen voordat we volgende week de tekst definitief gaan drukken. Alle teksten voor mijn boek zijn dan gereed.


 photo WP_20170215_004.jpg

Hier zie je de zetbokken en kasten gevuld met allerlei lettertypes, interlinies, regletten, sluitstukken, clichés en wat je maar kunt bedenken. Tot aan perkament en een veer toe!


 photo WP_20170215_005.jpg

Vulwit, nog meer lettertypes, dresseergereedschap, te veel om op te noemen.


Creatieve Woensdag

Ook deze week was de woensdag weer creatief.
In de ochtend het corrigeren van het handzetwerk.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het mijn leermeester is
die de correcties in de tekst uitvoert.
Ik ben hierbij de aangever.

 photo WP_20161102_001TekstCorrigerenBlijftEenHeelWerk.jpg

De tekst. Moeilijkheid hierbij is dat er wel 4 lettertypes worden gebruikt in de verschillende teksten.


 photo WP_20161102_002CeesSmolders.jpg

Hier gebeurt het echte werk. De teksten zijn nu allemaal gecorrigeerd. Volgende week kan ik verder met het zetten en kan ik een eerste instructie aan de drukker gaan geven om de teksten gedrukt te krijgen. Intussen hoop ik dat het papier dat ik hiervoor besteld heb snel geleverd wordt.



Bok

Een tijdje terug heb ik twee letterbakken met loden letters gekocht.
Voor mijn eigen private press.
Kort daarvoor kocht ik een proefpers. Daar heb ik een tijdje terug
een tafel voor gemaakt.
Nu nog een oplossing voor de letterbak.
Inderdaad, letterbak. Want een van de twee bakken is slechts voor
een deel gevuld. Die ga ik samenvoegen.
Het lettertype is Gill, een letter ontworpen door Eric Gill.

Wikipedia:

Arthur Eric Rowton Gill (22 februari 1882 – 17 november 1940) was een Engelse beeldhouwer, letterontwerper en ontwerper van uithangborden.

Leven en werk

Gill werd geboren in Brighton. De familie Gill verhuisde in 1897 naar Chichester, waar hij de Technical and Art School bezocht. In 1900 startte hij in Londen een praktijkopleiding architectuur bij W.D. Caroe. Hij bezocht ’s avonds een opleiding tot steenbeeldhouwer aan het Westminster Technical Institute en een opleiding kalligrafie aan de Central School of Arts and Crafts.

Gill werd in deze periode sterk beïnvloed door Edward Johnston, de ‘vader’ van de moderne kalligrafie en schepper van de belettering van de London Underground. In 1903 stopte Gill zijn studie architectuur en begon zijn carrière als letterontwerper en beeldhouwer.

Ontwerper

Gill was ontwerper voor de Golden Cockerel Press en runde samen met zijn zwager een eigen drukkerij, Hague & Gill.

Zijn bekendste letterontwerpen zijn door Monotype gefabriceerd, maar Gill ontwierp ook speciaal voor drukkerijen.
Het lettertype Gill Sans is zijn beroemdste creatie, en is sterk geïnspireerd op de London Transport belettering van zijn meester Johnston. Andere bekende lettertypes van Gill zijn Perpetua en Joanna.

Nu heb ik het volgende idee.
Ik maak een soort lessenaar. Groot genoeg om de letterbak te dragen.
Ik maak hem iets hoger dan het tafeltje en de proefpers.
Als ik ze dan niet gebruik nemen ze samen de plaats van 1 in.

Gisteren even hout gehaald en vandaag begonnen met het blad.
Dat is inmiddels gereed. De poten moeten er nog onder.
Hopelijk heb ik daar zaterdag tijd voor zodat ik aan mijn
eerste drukwerk kan gaan beginnen: een soort letterproef.

Vanavond laat Photobucket het afweten.
Zij hosten mijn afbeeldingen maar ze zijn in onderhoud.
Daarom kan ik de foto’s niet uploaden en aan jullie tonen.
Daar moet je dan nog even op wachten.

25/10/2016: update met foto’s.

 photo WP_20161024_001Plaat.jpg

Dit is de plaat waaruit ik het lessenaarblad wil gaan maken.


 photo WP_20161024_002BlAD.jpg

Het uitzagen van het blad was eenvoudig.


 photo WP_20161024_003.jpg

Nu ga ik onder het blad een kleine constructie plakken en vasttimmeren om straks de poten van de lessenaar er aan te kunnen bevestigen.


 photo WP_20161024_004.jpg

Daarbij laat ik aan de zij- en achterkant van het blad ruimte vrij om daar de poten (van steigerhout) aan te kunnen bevestigen.


 photo WP_20161024_005.jpg

Eerst de ribben aan de zijkant. Dan pas ik de achterzijde en voorzijde af om die ook te zagen, schuren en bevestigen.


 photo WP_20161024_006AllesOpEenRijtje.jpg

Even alles op een rijtje zetten.


 photo WP_20161024_008LijmenEnTimmeren.jpg

Aan het blad en aan elkaar bevestigen. Van alle spijkers die ik heb gebruikt ging er maar 1 fout. Voor mij is dat een prestatie.


 photo WP_20161024_009Blad.jpg

Zo, het blad van de lessenaar is gereed. Aan de voorkant heb ik het hout bewust kleiner gehouden dan aan de zij- en achterkanten. Aan de voorkant komt er geen poot en er moet voldoende ruimte overblijven om de tafel met de proefpers er onder te kunnen rijden. So far, so good.


Handzetten…..maar wat als de letters op zijn?

Het handzetten voor mijn boekje vordert maar langzaam.
Dat op zich is niet zo erg.
Maar nu dreigt ook de letter Promotor op te raken.
Voor afgelopen woensdag was er nog genoeg maar
dan moet ik stoppen.
Mijn verhaal is nog niet af.
We zullen dus over moeten gaan tot het drukken
van de teksten, terwijl nog niet alle teksten gezet zijn.
De letters van de teksten die we dan gezet hebben kunnen
dan weer gedistribueerd worden (terug in de letterbank
gebracht worden). Dan kan ik met een letter met
voldoende ‘voorraad’ mijn tekst verder af gaan maken.

 photo WP_20161019_001Promotor10IsEenMooieLetter.jpg

Promotor is de naam van het lettertype waar ik nu mee bezig ben. Het is een heel duidelijke letter die niet zwaar overkomt op papier.


 photo WP_20161019_002HetBeginVanDeDag.jpg

Dit is het beginpunt van de ochtend. Een hele alinea is af.


 photo WP_20161019_004DeEerstePogingenWarenNietMooi.jpg

Omdat we over moeten gaan tot het drukken van de teksten, gaan we de komende tijd gebruiken het huidige zetsel te corrigeren. Daarom zijn al mijn teksten nog een keer gedrukt. In het begin lukte dat nog niet zo goed op de proefpers.


 photo WP_20161019_005AlMijnTekstIsNogEenKeerGedrukt.jpg


 photo WP_20161019_006DitIsZoverAlsIkVandaagBenGekomen.jpg

Aan het eind van de ochtend is dit dan het resultaat. Verder gaan met het lettertype Promotor heeft nu geen zin meer.


 photo WP_20161019_007HetZetwerkVanVandaagEnAfgelopenWekenLigtOpDeProefpers.jpg

Hier ligt het zetsel op de proefpers in Etten-Leur bij het Nederlands Drukkerij Museum.


 photo WP_20161019_008Promotor10IsEenMooiLettertype.jpg

Zo ziet de Promotor er dan uit als hij gedrukt is. Mooi lettertype! Prettig om te lezen. Ik zie al een fout.


Creatieve Woensdag 01: Lettertype uitzoeken

Afgelopen woensdag ben ik beginnen met het handzetten
van de inleiding van mijn boekje. Maar ik moest de tekst van
vorige week nog corrigeren en voor de inleiding een lettertype kiezen.
De beschikbare lettertypes worden beperkt door wat het museum
over de jaren verzameld heeft.
Je wil toch zorgen dat de lettertypes bij elkaar ‘smoelen’ in het boek.

 photo WP_20160629_001Atlas12Punts.jpg

De keuze is gevallen op een lettertype met de naam Atlas. Mooi, helder en schijnbaar veel groter dan het lettertype Hollandse Mediaeval van dezelfde grootte. Wie de ontwerper is van dit lettertype weet ik niet.


 photo WP_20160629_002OndiepeOfHalveLetterkast.jpg

De loden letters zitten in een ondiepe, halve letterkast. Dat wil zeggen dat de letters ook op een andere plaats liggen. De cijfers en hoofdletters liggen nog wel bij elkaar maar op een andere plaats dan bij een diepe letterkast.


 photo WP_20160629_003.jpg

Maar eerst het resultaat van vorige keer corrigeren.


 photo WP_20160629_004LoodVanGaleiNaarPers.jpg

Dan de letters overbrengen van de galei naar de proefpers.


 photo WP_20160629_005Proefdruk.jpg

Papier er op…..


 photo WP_20160629_006JanDeWijsProefDrukII.jpg

….en de volgende versie van de proefdruk is gereed. Bij een ets zou je zeggen de volgende staat. Er zit overigens nog ten minste 1 fout in de tekst. Kijk maar eens goed. De Letter ‘t’ staat ergens op zijn kop. Probeer dat maar een met je PC.


 photo WP_20160629_013HetBelangrijksteWoordInDeTitel.jpg

De eerste regel van het boek (hier op de zethaak) is ‘Het belangrijkste woord in de titel van het boek’.


 photo WP_20160629_014.jpg

Ik ben al best opgeschoten.


Nederlands Drukkerij Museum

Het museum zit in Etten-Leur en heeft een grote schare
vrijwilligers: zetters, drukkers, een boekbinder, electrotechnici, enz.
Daarnaast misschien nog wel veel meer originele, werkende machines,
gereedschap en materialen.
Men geeft workshops (handen uit de mouwen) en cursussen.
Ik volg er workshops.
Vandaag begonnen met handzetten.
Dan begin je met een schone lei:

 photo WP_20150922_001GaleiBewustScheefGelegdOmDeLettersIn1RichtingTeLatenRusten.jpg

Deze metalen plaat met opstaande randen heet een galei. Je zet de letters in de zethaak en als een regel gereed is (of meerdere regels), dan breng je het zetwerk over op de galei. De galei staat bewust scheef zodat de losse letters ‘naar een kant leunen’. Als de tekst gezet is wordt het zetsel opgebonden met een koord. Mijn complete tekst beslaat 26 strofes (een voor iedere letter van het alfabet) van twee regels.


 photo WP_20150922_003SjoerdHendrikDeRoosHollandseMediaeval1912.jpg

Met de zetter heb ik besloten dat we als lettertype Hollandse Mediaeval gebruiken (16 punts). Dit lettertype is voldoende beschikbaar in het museum (gezien de lengte van mijn tekst) en bovendien ontworpen door Sjoerd Hendrik de Roos in 1912. een bekende Nederlandse letterontwerper.


 photo WP_20150922_004ResultaatVoorMiddag01.jpg

Dit is het resultaat van mijn eerste middag. Ik ben bij de letter A begonnen en gekomen tot en met de letter H. De tekst voor de letter D ontbrak op mijn kopij. Die moet ik er dus nog bijmaken. Zeven van de 26 letters. Ik ben nog wel even bezig maar ik vond het erg leuk en leerzaam. We zijn op de goede weg!


 photo WP_20150922_004ResultaatVoorMiddag02AStaatVoorApple.jpg

A staat voor Apple,……


Magistraal die stok van de G

Afgelopen zaterdag stond er een leuk artikel in de Volkskrant
met de titel: Magistraal die stok van de g.
Het artikel is geschreven door Bob Witman.
Het is een boekbespreking van het boek met de titel:
De Amsterdamse krulletter.

 photo DSC_7301Volkskrant20150620MagistraalDieStokVanDeG.jpg

Magistraal die stok van de g. Ramiro Espinoza en Rob Becker.


Het boek ‘De Amsterdamse krulletter’ is geschreven door Ramiro Espinoza
(verkeerd gespeld in de krant) en Rob Becker (fotograaf, denk ik).
Het gaat over de namen van cafe’s die in Amsterdam op de ruiten verschenen.
Dat ging heel vaak vanuit de brouwerij en daardoor steeds met hetzelfde lettertype
(variant op Cancellaresca).
Hieronder nog twee voorbeelden.

 photo DSC_7302Volkskrant20150620CafeTSluisje.jpg

Cafe ’t Sluisje.

 photo DSC_7303Volkskrant20150620Knopenwinkel.jpg

Knopenwinkel Peppie.


Ik heb het boek gauw gekocht.

Mooie letters

Ik ben bezig met een fotoverslag
van onze reis naar India, eind 2012, begin 2013.
Voor de datums en de titels van de verschillende afleveringen
heb ik lettertypes gezocht die iets met India te maken hebben.
Soms is die relatie niet zo voor de hand liggend.
Er is een lettertype bij dat is geinspireerd op letters
die de maker zag op een foto met daarop geschilderde letters
op de romp van een boot die jaren geleden ook India had aangedaan.

Een aantal van deze mooie lettertypes zet ik hier
voor een keer bij elkaar:

 photo 20121214RebeccaAlaccariBirtdayWeb.jpg

Rebecca Alaccari, Birthday Web.
De stad Kolhapur.


 photo 20121215JasonAnthonyWalcottIndiaInk.jpg

Jason Anthony Walcott, India Ink.
De stad Kolhapur.


 photo 20121216DavidKerkhoffCulDeSac.jpg

David Kerkhoff, Cul de sac.
Geen stad, een nachtje met de trein.


 photo 20121217PMHashimIndusProBold.jpg

P. M. Hashim, Indus Pro Bold.
De stad Aurangabad.


 photo 20121218DavidKerkhoffKoshatnikCondensedItalic.jpg

David Kerkhoff, Koshatnik Condensed Italic.
De stad Aurangabad.


 photo 20121219TheFontryDroemingNormal.jpg

The Fontry, Droeming Normal.
De stad Aurangabad.

Aurangabad is een rommelige stad.
Daarom past dit lettertype van de drie het best bij Aurangabad.


 photo 20121220GoumlranSoumlderstroumlmShabashProLight.jpg

Göran Söderström, Shabash Pro Light.
De stad/plaats Ajanta..


 photo 20121221LinotypeSaralDevanagariStdRoman.jpg

Linotype, Saral Devanagari Std Roman.
De stad Mandu.


 photo 20121222RicardoMarcinEricaJungNanquim.jpg

Ricardo Marcin and Erica Jung, Nanquim.
De stad Mandu.

 photo 20121223NickCurtisSkittlesNBeerNF.jpg

Nick Curtis, Skittles N Beer NF.
De stad Mandu.


 photo 20121224BrianWillsonAntiquarianScribe.jpg

Brian Willson, Antiquarian Scribe.
De stad Maheshwar.


 photo 20121225BasJacobsAkiemHelmlingSamiKortemaumlkiFakirBlack.jpg

Bas Jacobs, Akiem Helmling, Sami Kortemäki, Fakir Black.
De stad Omkareshwar.


 photo 20121226PhilipBouwsmaPatrickGriffinSymposiumProMedium.jpg

Philip Bouwsma and Patrick Griffin, Symposium Pro Medium.
De stad Omkareshwar.


 photo 20121227DanXSoloBuddhaNormal.jpg

Dan X. Solo, Buddha Normal.
De stad Omkareshwar.


En dan ben ik nog niet helemaal aan het eind van de vakantie!

India 2012 – 2013: deel 12

 photo 20121212DavidKerkhoffRatInfestedMailboxWeb.jpg


Woensdag 12 december

Gol Gumbaz, Ibrahim Rauza, Citadel met Jama Masjid.

Als laatste van vandaag stond de Jama Mashid op programma.
Dit is de grote moskee van Bijapur.

 photo DSC_0239BijapurJamaMashid.jpg

De Jama Mashid in Bijapur.


 photo DSC_0240BijapurJamaMashidNisMetSpullen.jpg

Zoals vaak is de moskee eenvoudig van uitvoering.


 photo DSC_0241BijapurJamaMashidNisGerichtOpMekka.jpg

Nis (mihrab) gericht op Mekka.


 photo DSC_0242BijapurJamaMashidNisGerichtOpMekka.jpg


 photo DSC_0243BijapurJamaMashid.jpg

Zoals vaak bestaat ook de Jama Mashid uit een kleiner overdekt deel en een grote, ommuurde open ruimte. Dit is de overdekte ruimte.


 photo DSC_0244BijapurJamaMashid.jpg

Hier zie je beide delen. De moskee is gebouwd door Ali Adil Shah.


De Jama Mashid is ook een oud gebouw
maar qua stijl en architectuur vrij eenvoudig.
Het is een ‘open’ moskee zoals zo vaak in India
bij dergelijke oude moskeeen.

L. vergat bij de Jama Mashid haar zonnebril
die prompt, nog voor we terug reden naar het hotel,
werd ‘nabezorgd’.


 photo DSC_0245DeBewakersRusten.jpg

Het zijn warme dagen en de bewakers rusten wat uit. Zie hoe netjes de schoenen opgesteld staan.


 photo DSC_0246BijapurJamaMashidPieceOfRopeInTheWall.jpg

Zomaar een stukje touw in een nis.


 photo DSC_0247MenuInOurHotel.jpg

Deel van de menukaart van ons hotel als intermezzo.


’s Middags hebben we ons laten afzetten in het centrum
van Baijapur. Bij de centrale bushalte.
Bijapur heeft veel monumenten.
Sommige heel beroemd in India
maar de meeste zijn in mindere staat of
minder aansprekend voor massaal toerisme.
Dus we hebben op eigen initiatief nog een wandeling gemaakt,
afgesloten met een bezoek aan een markt.


 photo DSC_0248Bijapur.jpg

Bijapur


 photo DSC_0249OpEenzameHoogte.jpg

Op eenzame hoogte.


 photo DSC_0250Bijapur.jpg


 photo DSC_0251Bijapur.jpg


 photo DSC_0252DeCopieermachine.jpg

De ‘Copieermachine’.


 photo DSC_0253VoormaligeKerkMetNieuweFunctie.jpg

Voormalige Kerk?


 photo DSC_0254Bijapur.jpg


 photo DSC_0255Bijapur.jpg

De citadel van Ali Adil Shah en de dynastie.


 photo DSC_0256.jpg


 photo DSC_0257.jpg


 photo DSC_0258Bijapur.jpg


 photo DSC_0261LeukDieTrapNaastHetStandbeeld.jpg

Leuk die trap naast het standbeeld.


 photo DSC_0262.jpg

Barakaman (het mausoleum van Ali Roza-II), gebouwd in 1672.


 photo DSC_0263OpDeMonumenten.jpg

Zomaar op het monument.


 photo DSC_0264Bijapur.jpg

Afhankelijk van de spelling: Bara Kaman.


 photo DSC_0265DeTataNano.jpg

Een Tata Nano in het wild!


 photo DSC_0266CreatiefVerpakt.jpg

Creatieve verpakking van fruit en groente op de markt.


 photo DSC_0267Kleur.jpg

Kleur, niets aan toe te voegen.


 photo DSC_0268AllerleiKoopwaar.jpg

Allerlei koopwaar op de kramen.


 photo DSC_0269KraamOpEenMarktAanHetEindVanDeDag.jpg

Een kraam op de markt aan het eind van de dag. Het heetst van de dag ligt achter ons.


 photo DSC_0270Vrucht.jpg

De naam kon ik niet achterhalen. Het is een vrucht. Vaag staat me iets bij dat het zou ruiken/smaken als citroen.


Het lettertype in de titel van Bijapur 12 december 2012 is van David Kerkhoff en heet Rat infested mailbox Web. De titel van het lettertype (van ratten vergeven brievenbus) heeft niets met India of Bijapur te maken. Het is gewoon een mooi lettertype