Van den vos Reynaerde in het leer

IMG_2889SluitriemEerstePuntBevestigd

Vandaag eigenlijk twee dingen gedaan: de sluitriem bevestigd in de gleuf op de voorplat en een messing plaatje aangebracht ter ondersteuning. De tweede actie was het gedeeltelijk in het leer zetten van het boek: stukje achterplat, rug en stukje voorplat. Morgen de omslagen ervan afwerken.


Dan is er nog een hoop te doen:
= kapitaalband maken;
= sluitriem afmaken;
= venster van messing maken voor titel;
= dekbladen aan de binnenkant van de platten bevestigen;
= misschien nog een ‘Van den vos Reynaerde’-versiering aanbrengen.

Ben vast nog het een en ander vergeten.

Van den vos Reynaerde

Even leek het of er heel lang niets gebeurde,
maar heel lang duurde het om de katernen te binden op
drie leren riempjes die ieder in de lengte zijn opgedeeld in twee en
aan twee perkamenten strengels.
Maar nu gaan we weer in de versnelling.

IMG_2852VanDenVosReynaerdeOndiepeGleufVoorLerenSluitriem

Het boek zal af te sluiten zijn met een leren sluitriem. Die begint op het voorplat (de plat die nu nog los is van het bindwerk en de achterplat) en zal vast gezet kunnen worden op de achterplat. Maar gisteren nog even de ondiepe uitsparing gemaakt waar de riem komt te zitten.


IMG_2853VanDenVosReynaerdeBoekValtMooiOpen

Als ik het voorplat aan de leren riempjes rijg dan zie je dat het boek mooi kan openvallen. Dit vind ik echt prachtig.


IMG_2854VanDenVosReynaerdeLerenRiempjesNogOpMaatMaken

Die leren riempjes steken van buiten het voorplat naar binnen. Daar moet ik ze op maat maken. Hier is dat nog niet gebeurd.


IMG_2855VanDenVosReynaerdeDezeStrengelIsNetTeKort

Deze strengel is eigenlijk te kort. Hij steekt in de eikenhoutenplat maar het uiteinde komt bijna aan de oppervlakte.


IMG_2856VanDenVosReynaerdePerkamentenStrengelSteektDoorEikenhoutenPlat

Deze is beter. Hoewel ook deze zeker niet te lang is.


IMG_2857VanDenVosReynaerdeLerenRiemPassen

Even de eerste versie van de sluitriem passen.


IMG_2858PerkamentenStrengelOnderDrukLatenDrogen

De riempjes zijn op maat gemaakt en geplakt. Die moeten nog met messing spijkertjes vastgezet worden. De strengel die een klein eindje uitstak heb ik weer uitgerold en op de voorplat gelijmd. Onder druk kan dat nu drogen.


Boekbindavonturen

IMG_1831SluitriemBevestigd

De afgelopen tijd lagen door activiteiten op mijn werk en de Boekkunstbeurs de activiteiten aan ‘The Art Of Bookbinding’ even stil. Dat wordt ook veroorzaakt doordat het werk aan de sluiting van het boek tegenzit. Dat schuif ik even vooruit. Maar het begin van de sluitriem is gemaakt en ziet er ook goed uit.


IMG_1916FoutjeInDeKapitaalband

Van de chevronsteek ben ik afgestapt. Het resultaat was niet goed genoeg. Dus dat probeer ik bij ‘Van den vos Reynaerde’ opnieuw. Hier dus een eenvoudige kapitaalsteek. Ik kan niet goed genoeg bij of om de kapitaalkern. Peter Goddijn waarschuwt daarvoor al in zijn boek. Nu is dat niet zo erg. Je ziet dan de draden onregelmatig uit het boek komen. Meer storend is dat ik op 1 plaats de rode draad tussen het wit heb laten uitkomen. Dat ga ik nog corrigeren.


IMG_1917KapitaalbandValtNietMeeBeslagZitPrima

Het beslag is bevestigd op de voorplat.


IMG_1918KapitaalbamdAanDeStaartOntbreektNog


IMG_1919MetKapitaalbandEnBeslag

Ik moet zeggen: het boek gaat goed open en is goed leesbaar. Het boekblok zit nergens te strak of zo iets. Dus ik kan straks dit boek gewoon lezen als ieder ander modern boek.


Avonturen van de boekbinder

Al weer een tijdje geleden heb ik het boekblok van
‘The Art of Bookbinding’ uit het naaibankje gehaald.
maar dat hier nog niet gemeld.
Het boek is gereed om met leer te bekleden maar dan moet
ik ook gaan beginnen aan het chevron-kapitaal.
Daarna komt de sluiting aan de beurt.

IMG_1780BoekUitMijnNaaibankjeGehaald

Zo komt het boek dan uit het naaibankje.Je kunt goed de geïntegreerde kapitaalkern zien aan de kop en staart (boven- en onderkant). Helemaal met zwart garen omwikkeld. Het perkamenten dekblad golft gelijk. Dat zal straks bevestigd worden tegen de binnenkant van de platten.


IMG_1783AchterplatBevestigd

Hier zie je dat het achterplat nu ook aan het boekblok is bevestigd. Zowel de perkamenten kapitaalkernen als de leren riempjes waarop genaaid is, zitten nu vast aan beide platten. Gereed om het in het leer te steken, na te denken over het chevron kapitaal en het boekbeslag met de sluiting.


IMG_1784AchterplatBovenaanzicht

Van bovenaf zie je de messing spijkertjes die gebruikt worden om de leren riempjes vast te zetten aan de houten platten.


IMG_1785ProeflapjeChevronKapitaal

Dit is het proeflapje dat ik gemaakt heb om de chevron steek te kunnen oefenen. Dat is geen overbodige luxe want het lukt me niet om die steek mooi te krijgen.


IMG_1790TweedePogingChevronKapitaalTeMaken

Daarom heb ik deze week nog een tweede proeflapje gemaakt van een restje leer en een stuk henneptouw.


IMG_1791InDeVoorplatIsruimteUitgespaardOmSluitriemTeBevestigen

Het werken aan het proeflapje kan ik ook thuis. Dat hoef ik niet in mijn werkplaats te doen. Daarom ga ik in mijn werkplaats door aan het beslag. Hier zie je het voorplat. Daarin is ruimte uitgespaard om de sluitriem te bevestigen. Op het voorplat zie je de sluitriem straks niet want de riem komt onder het bekledingsleer te zitten. Om het riempje vast te zetten maak je een soort van schildje van messing dat met spijkers vastgezet wordt op de voorplat, in het bekledingsleer en door het sluitriempje.


IMG_1792OntwerpVoorSchildjeEvenPassenOpHetBoek

Hier zie je mijn papieren ontwerpje voor het schild. Even passen.


IMG_1793OntwerpVanSchildjeGeplaktOpHetMessing

Dat ontwerp plak je dan op de plaat messing om de vorm uit te knippen/zagen en de gaatjes voor de spijkers voor te boren. Dit dunne messing kun je ook doorsteken met een els (priem).


IMG_1794OpHetRiempjeKomtDitPlaatjeVanMessing

Weer even passen.


IMG_1795BoekbeslagEvenPassen

Het beslag dat ik onlangs kocht wil ik ook op het boek bevestigen. Even passen.


IMG_1797TheArtOfBookbindingWordtInRoodLeerIngebondenDaaromKomtHetBoekbeslag

Het beslag komt dan natuurlijk boven op het leer te liggen. Dat zal zo’n beeld moeten gaan geven.


IMG_1798LerenRiempje

Dit wordt het riempje. Het is een stuk leer van ongeveer 17 centimeter lang en 4 centimeter breed dat dubbelgevouwen en gelijmd is.


IMG_1799ZoPastStraksHetRiempjeInDeVoorplat

Zo gaat het leren riempje dan in de uitsparing vallen. De sluiting komt dan op de rug.


Iedereen is weer bij!

Dubbele wikkelnaaiing, rondslag en kettingsteek

Weer even stilstaan bij het inbinden van ‘The Art of Bookbinding’.
De tweede dummy voor het inbinden van ‘Van den vos Reynaerde’.

IMG_1734EvenPassen

De leren riempjes waarop het boekblok straks moet worden genaaid, zijn bevestigd aan het voorplat. Even passen of dit dadelijk allemaal goed gaat werken.


IMG_1736InPlaatsVanGaatjeBoren

In plaats van een gaatje boren van de hoek aan de rugzijde van beide houten platten om straks het basiskapitaal aan te bevestigen, maak ik een insnijding. Dat werkt beter bij dit materiaal. Al bij beperkte druk loop ik het risico dat er stukken van de platten afbreken.


IMG_1737RuimteVoor2CmRiemGemaakt

In het voorplat is ook een stuk uit het voorplat gehaald waar straks de sluitriem bevestigd zal worden.


IMG_1738RiempjesIngesneden

De leren riempjes zijn ingesneden. Bij de vorige dummy had ik de tekening in het boek van Goddijn verkeerd geïnterpreteerd en het insnijden gedaan terwijl de voorplat al op het naaibankje lag. Dat is een stuk eenvoudiger als je het wat eerder doet.


IMG_1740MijnBelangrijksteStukGereedschap

Door het materiaal van de platten, dat geen massief hout is, is dit mijn beste stuk gereedschap: een guts.


IMG_1741TweeStrokenPerkamentWekenInWater

De kern van het kapitaal (Goddijn noemt het ‘het basiskapitaal’) is van perkament. Hier zie je twee stroken perkament in het water liggen weken om er dadelijk strengels van te maken.


IMG_1742TweeStrengelsPerkamentTeDrogen

Omdat ik zo zuinig mogelijk ben met het perkament en omdat de instructies van Goddijn niet altijd heel helder zijn, zijn de stroken ongelijk van lengte. Ik weet namelijk niet precies welke lengte ik had moeten nemen. Goddijn zegt: ‘die zo lang zijn als driemaal de dikte van het boekblok’. Maar is dat exclusief of inclusief de platten? In mijn geval is het boek 2 cm dik, zijn de platten ieder 1 cm dik. Moet je dan 3 maal 2 of 3 maal 4 nemen? Volgens mij heb ik ongeveer 11 cm nodig. Dus de rekensom is volgens mij inclusief de dikte van de platten (3×4=12). Maar altijd zelf passen en meten!


IMG_1744NietMooisteStrengelsTerWereldMaarLangsteWaarschijnlijkTeLang

De strengels zijn niet moeders mooiste maar ik denk dat het er mee door kan. Het lijkt me in ieder geval geen slecht idee om het perkament in een stukje papier te rollen.


IMG_1746PerkamentOmwikkeldMetStrookjePapier

Dan ziet dat er zo uit.


IMG_1747KernBasiskapitaalLijmenMetKlem

Na het perkament ingelijmd te hebben zet ik het nog even vast met een tang. Daarmee kan ik het perkament ook goed in de sleuf stoppen en wordt het heel plat.


IMG_1748KernBasiskapitaalAanVoorplatBevestigd

Dit is dan het resultaat.


IMG_1749VoorplatMetKernKapitaalEnLerenBindingdriempjesGereed

Hier zie je dat de voorplat gereed is om het boekblok te gaan naaien: het basiskapitaal en de leren bindingen zitten aan het voorplat vast.


IMG_1750TheArtOfBookbinding

‘The art of Bookbinding’ van Joseph Zaehnsdorf in een uitgave van Atelier de Ganzenweide.


IMG_1751NaaibankInStelling

Hier ligt het voorplat met het eerste katern op het naaibankje.


IMG_1752TekeningUitBoekGoddijn

Dit is de tekening in het boek van Goddijn (pagina 27). In de tekst staat dan het volgende: ‘De katernen worden aan de ingesneden bindingen vastgemaakt met een dubbele wikkelnaaiing. Aan kop en staart worden ook de kapitaalkernen mee genaaid met een rondslag via het gat voor de kettingsteek’. Dat is prima maar dan moet je natuurlijk wel weten/begrijpen wat een dubbele wikkelnaaiing, een rondslag en een kettingsteek zijn. Het boek van Goddijn is vooral goed voor mensen die de kunst van het boekbinden al onder de knie hebben. Het is geen stap-voor-stap instructieboek.


IMG_1753EersteKaternMetPerkamentenOmslagIngenaaid

Het eerste katern is genaaid en met het tweede is een begin gemaakt. Gelukkig zijn het niet zo veel katernen.


Maar die overige katernen volgen volgende keer.