Papieren zakken: zelf letterstempels maken

Het verzamelen van teksten, afbeeldingen en andere
geheimen, is in volle gang.
De teksten ga ik voor een deel met de hand schrijven.
Daarbij wil ik wel een bijzondere kapitaal om
mee te beginnen.
Ik heb houten affiche letters, misschien gebruik
ik die ook. Maar ik kan ook wat eigen stempels maken.

IMG_6875PapierenZakkenLetterT

Het idee is eenvoudig: bepaal de grootte van de letter (bijvoorbeeld 4 bij 4 centimeter), snij een stuk karton dat gaat dienen als basis voor de letter, ontwerp een eigen letter (let op spiegelschrift), snij die letter uit, plak de letter op de basis, vernis de letter en ondergrond een paar keer (steeds laten drogen), stempelen, eventueel de letter nog opwerken. De mogelijkheden zijn eindeloos.


IMG_6876PapierenZakkenLetterT

Begonnen met de letter T. Alleen zag ik later dan geen van de teksten met een ‘T’ beginnen. Gelukkig kan ik daar als schrijver van sommige teksten zelf invloed op uitoefenen. Hier zie je de ‘T’ na de zoveelste vernislaag. De vernis die ik hier gebruik is acrylvernis. Ik heb die al lang en ik gebruik die heel beperkt dus kan ik hem beter bij zo’n klusje opmaken.


IMG_6877PapierenZakkenLetterA

De letter ‘A’ ga ik zeker gebruiken. Snijden is overigens niet altijd eenvoudig. Neem je tijd.


IMG_6878PapierenZakkenLetterA

Ook deze letter ligt te drogen. Eens zien wat ik daar mee kan doen. Er volgt binnenkort meer. Zoals je ziet schuimt de vernis nogal makkelijk. Bij het opdrogen trekken de meeste belletjes weg.


Boekblok van papieren zakken

IMG_6865PapierenZakken

Het boek is ver gereed. Dat wil zeggen, de structuur. Er is nog geen tekst opgenomen in het boek. Dat gaat nog wel gebeuren. Bij dit boek gebruik ik de Koptische binding zoals die beschreven staat bij type A in het boek van Keith Smith: Smith’s sewing single sheets. Daarnaast heb ik een blouse gebruikt om er boekbindlinnen van te maken en er de twee platten mee te bekleden. De papieren zakken heb ik gekregen van verschillende winkels in Breda bij het doen van boodschappen.


IMG_6866PapierenZakken

Eerlijk gezegd heb ik dit type binding nog niet kunnen maken zonder problemen met het voorplat. Je begint te binden bij het achterplat en dan voeg je pagina voor pagina toe. Tot dat je nog één pagina en het voorplat over hebt. Dan geeft de methode van Smith aan dat je moet gaan binden beredeneert vanaf het voorplat, terug naar waar je bezig was. De binding zoals ik hem nu gemaakt heb is te strak. Het kan maar net.


IMG_6867PapierenZakken

Om geen reclame te maken voor een specifieke winkel, de zakken komen van: Noten & noten, Dikke mik, Bakkerij Hizmet, Deva, Noordzee en DenD Delicatessen (die op vrijdag op de weekmarkt op de Grote Markt staat). Van een paar zakken weet ik niet meer van wie die komt en er staat geen naam van het bedrijf op.


IMG_6869PapierenZakkenIMG_6870PapierenZakkenIMG_6871PapierenZakken

Er past een tekst in 9 van de tien zakken. De tiende zak is door het strijken dicht geplakt. Bovendien zitten er op de twee platten nog twee zakken. Door het gebruik van de delen textiel van de blouse als boekbindlinnen is er niet heel veel ruimte in die twee zakken maar daar kun je best wat geheimen in kwijt.


De volgende keer zou ik uitgaan van 5 centimeter draad
per gat. Dus voor één set van twee gaten voor een boek met
10 losse bladen en een voor- en achterplat:
12 maal 5 centimeter= 60 centimeter draad voor één gat.
Voor een set gaten is dat dus 2 maal 60= 1 meter 20.
Zo heb je voor dit boek dan 4 draden nodig.

Voor wat betreft de tekst heb ik nu al het volgende lijstje:
01 Introductietekst bij het boek
02 een stuk tekst uit het boek over Afghanistan dat ik
op dit moment lees van William Dalrymple (Return of a king)
03 een citaat uit een door Joost Prinsen samengesteld
boek van Godfried Bomans (In alle ernst)
04 een foto
05 een krantenknipsel
06 een verhaal over Japans papier
07 een verhaal over hergebruik
08 een citaat uit het boek Empires of the Indus van
Alice Albinia
09, 10 en 11 zijn nog niet bepaald.
Dat is ook het geval met de volgorde. Deze lijst
lijkt een volgorde te hebben maar de telling is er
alleen maar om er voor te zorgen dat ik niet
te veel tekst heb.

Papieren zak

Om papieren zakken te kunnen gebruiken om een boekblok
te vormen, kies ik voor een bindvorm waarmee je losse
bladen kunt inbinden.

De zakken zijn verschillend van formaat maar ik wil ze
steeds op dezelfde plaats met elkaar verbinden.
Daarom kies ik er voor de zakken een ‘ondersteuning’ te
geven.

Op die ondersteuning kan ik de zakken bevestigen en kan ik
toch zorgen dat alle bladen op dezelfde positie met elkaar
verbonden worden.
De bindwijze staat beschreven in een van de vele boeken
van Keith Smith: Smith’s sewing single sheets.

IMG_6740PapierenZakken

De ondersteuning bestaat uit twee stroken karton, een brede en een smallere. De smalle plak ik op de brede. Zo ontstaat er een richel waar de zak op gelijmd kan worden en een breedte die het mogelijk maakt ook iets in de zakken te stoppen zonder dat dit direct een probleem oplevert met de dikte van het boek. De twee stroken karton hebben dezelfde lengte. Dat is waar voor alle pagina’s. Net zo groot als de grootste papieren zak en het voor- en achterplat. Het karton is ook de basis om de binding doorheen te halen. Dit is de kleinste zak.


IMG_6741PapierenZakken

Dit is de grootste zak. Alle papieren zakken krijgen hiermee aan een kant een goede ondersteuning. Ik heb ook nog nagedacht over een bredere ondersteuning maar dat vond ik te veel karton kosten.


IMG_6742PapierenZakken

De eerste richels zijn gesneden en geplakt. De brede strook karton is 2,5 cm breed, de smalle 1 cm. De lengte is 34 centimeter.


IMG_6743PapierenZakken

Omdat grijs maar grijs is heb ik gezocht naar een papier waarmee de richels te beplakken is. Lang geleden kocht ik een set decoratie papier met Turkse motieven. Aan het boek wat ik ga maken zit niets Turks aan maar het is mooi papier en het is hoog tijd dat ik het een keer gebruik.


Losse bladen binden

IMG_4006KeithSmithSmith'sSewSingleSheetsPastePaperInHetMidden

Bij het binden van losse bladen tot een boek bevestig je aan voor- en achterkant een plat. De eerste van de drie types maakte ik met als centrale afbeelding twee stukken tegen elkaar passende stukken papier. Nummer twee had een fragment van een briefkaart als decoratie. Hier dient een stuk paste paper als decoratie. Dat stuk is als eerst op de voorplat gelijmd.


IMG_4007KeithSmithSmith'sSewSingleSheetsRandenGelijkSnijden

Daar komen vier ‘stroken’ papier van felle kleuren omheen. Nu we zo ver zijn kan ik beginnen de randen gelijk te snijden van de vier stroken. Dan sluiten de omslagen beter op elkaar aan.


IMG_4008KeithSmithSmith'sSewSingleSheetsZonderHoeken

Dan wordt het tijd op de hoeken op maat te snijden. Nu kan ik de achterkant van de ‘lijst’ in een keer goed in de lijm zetten en de voor- en achterkant in een keer afwerken.


IMG_4009KeithSmithSmith'sSewSingleSheetsAchterkantNaPlakken

Na het lijmen ziet de achterkant er zo uit. Deze achterkant ga ik een volgende keer afwerken met een ander stuk paste papier. Nu de zaak eerst onder bezwaar leggen en laten drogen.


Treuzelende boekbinder

Misschien denk je: hoe zit het nou met Type C van het inbinden
van losse bladen volgens Keith Smith?
Nou ik ben er wel aan doorgegaan maar ik moet opnieuw lijm maken.
Probleem is dat ik nog een hoeveelheid heb staan met een zelf verzonnen
samenstelling en die wil ik eerst opmaken. Bijvoorbeeld aan paste paper.
Tegelijk ben ik met back pairing bezig. Een heel spannend experiment
dat tot nu toe goed verloopt. Dus de verschillende projecten vragen om aandacht.
Ik moet kiezen.

Maar goed vandaag even kort stilstaan bij de vorderingen.

IMG_3954KeithSmithAchterplat

De buitenkant van de achterplat is een paar dagen geleden al voorzien van een kunstleren bekleding. Egaal geel.


IMG_3970KeithSmithAchterplatGereed

Intussen is de binnenkant ook egaal geel.


IMG_3971KeithSmirhAchterplatGereed

Het wachten is dus nog even op het voorplat.


Tweede type binding met losse bladen

Drie stapeltjes met stukken karton van gelijke grootte
maar verschillende dikte en bedrukking had ik gereed.
De eerste heb ik ingebonden volgens de methode die
Keith Smith ‘Board attachment type A’ noemt.

De tweede stapel gaat ingebonden worden via de methode
‘Board attachment type B’.
Het verschil tussen de twee boeken zit hem straks alleen
in de bekleding van de platten en de manier waarop de
‘boards’, het voor- en achterplat, zijn bevestigd.

Daarvoor kent Keith Smith drie methodes en Type C noemt hij
de klassieke Koptische binding.
Daar ben ik nog niet mee bezig.
Gisteren heb ik de platten gesneden voor Type B uit grijsbord.
Ook deze versie wordt bekleed met verschillende kleuren papier.
De meeste kleuren zijn hetzelfde als Type A.
Maar ik ga niet meer het erg slappe gele papier gebruiken
dat bij het eerste boek zoveel problemen gaf.

IMG_3790KeithSmithBoardAttachmentTypeB

Dit zijn de kleuren en dit is ook de verdeling van de vlakken op het voorplat. De schikking is anders dan het eerste boek en daar kwam het groen niet op voor. Je ziet hier dat ik nog niet alle kleuren op de juiste maat heb gesneden. Wat je niet ziet is dat de kleuren al los liggen op de juiste plaats op het voorplat en dat aan alle kanten het papier ten minste 3 centimeter uitsteekt.


IMG_3791KeithSmithBoardAttachmentMethodeB

Nu zijn alle maten correct. Wat er nu nog moet gebeuren (volgende keer) is dat de hoeken moeten worden voorgesneden. Daarnaast ga ik net als bij het eerste boek een vorm opnemen in dit mozaïek maar dat gaat ook weer iets anders zijn dan de vorige keer.


Inbinden van losse bladen

Volgens de methode van Keith Smith zijn er per blad
twee stappen te nemen: ‘attach’ en ‘link’.
Met ‘attach’ bind je de pagina’s als het ware aan elkaar.
Bij de ‘link’-stap verbind je het losse blad aan het blad
dat je net ervoor hebt ingebonden (soort van kettingsteek).
De twee platten ondergaan hiervan afwijkende handelingen.
Als je dit mechanisme eenmaal door hebt, gaat het best snel.

IMG_3757SmithsSewingSingleSheetsAttachingAndLinking

Keith Smith in Smith’s Sewing Single Sheets legt het principe van ‘attach’ en ‘link’ uit.


IMG_3758SmithsSewingSingleSheetsNuHetVoorplatNog

Hier ben ik al bij het laatste in te binden losse blad. De kartonnen bladen die ik gekozen heb zijn allemaal van verschillende dikte en dat gaat met deze bindwijze prima. Het enige waar je op moet letten is dat je de draad niet te strak trekt want daarmee beschadig je makkelijk het karton.


IMG_3759SmithsSewingSingleSheets

Dit is dan het eindresultaat. Het vreemde aan het boek is dat ondanks de omvang het zo goed als niets weegt.


IMG_3760SmithsSewingSingleSgeets

Het boek valt mooi open. Dan kun je het naaiwerk goed zien. De dikte van de draad zorgt er voor dat in mijn voorbeeld je de structuur op de rug van het boek niet benadrukt. Maar veel dikkere draad bind denk ik moeilijker. Je ziet goed dat de draad de ‘drager’, de ‘structuur’ van het boek geworden is.


IMG_3761SmithsSewingSingleSgeets

Omdat het boeken zijn (ik wil alle methodes uitproberen) om te oefenen heb ik zelf niets aan de inhoud gedaan behalve dat ik verschillende opdrukken gezocht heb op het karton.


IMG_3762SmithsSewingSingleSgeets

Sommig karton is gevonden tijdens de hittegolf van dit jaar: ‘Ijskoud pakketje voor jou’.


IMG_3764SmithsSewingSingleSheetsDeBindingIsDeRug


IMG_3765SmithsSewingSingleSheets


Letterzuil – Single sheet binding

Intussen was ik al weer wat verder met de letterzuil
en met het voorbereiden van de platten voor mijn eerste
oefening uit Smith’s Sewing Single Sheets.
Een boek van Keith Smith waarin hij methodes beschrijft
voor het inbinden van boeken met losse bladen in plaats van katernen.
Daarbij geeft hij methodes aan voor het inbinden zonder
en met ondersteuning aan de rug van het boek.
Ik begin zonder ondersteuning en vele zullen dit herkennen
als een Koptische binding.

IMG_3695VoorkantVoorplatZietErGoedUit

De voorkant van de voorplat is nog niet helemaal af maar is mooi opgedroogd. Bij deze bindwijze maak je de afwerking van de platten voordat je gaat inbinden. Achteraf is het namelijk onmogelijk een mooie bekleding aan te brengen. Zoals je ziet heb ik er voor gekozen de bekleding met papier uit te voeren vrij naar het ontwerp van Keith Smith.


IMG_3696AchterzijdeVoorplatZietErMinderUit

Zo ziet de achterkant er dan uit. Dat is natuurlijk niet goed. Eens vochtig laat dit papier zich niet meer snijden. Met de schaar kun je het nog wel kleiner maken maar daarmee bereik je niet de precisie die je met een mes kunt bereiken. Gelukkig is de achterkant niet mooi want daar moet toch nog een afwerking op aangebracht worden. Dus kan ik dit nog wel ‘verstoppen’.


IMG_3698LetterzuilLadesMetNaamstrokenOrganiseren

Voor de letterzuil ben ik de lades aan het sorteren en beschrijf ik de inhoud van de lades op de naamstrook. Ik heb de lades ook genummerd van 1 tot 15.


IMG_3699LetterzuilLadesMetNaamstroken

Compleet.


Losse bladen binden

IMG_3686AlleDelenVoorHetVoorplatZijnGesneden

Alle delen die dadelijk de compositie moeten gaan vormen zijn gesneden. Ik kan al wel vertellen dat je meteen de hoekjes van de inslagen moet snijden. Als straks het papier vochtig is van de lijm zal dat niet zo eenvoudig gaan en gaat het makkelijk scheuren en als je mes niet vlijmscherp is opstroppen. Dat is mij dus al overkomen. Maar zover was ik hier nog niet.


IMG_3687VoorplatVochtigMaken

Eerst heb ik het voorplat vochtig gemaakt. Keith Smith geeft aan dat je de compositie in één keer moet afmaken. Voor- en achterkant. Dat snap ik wel want het papier en karton zal door het vocht gaan vervormen. Maar bij mij in de werkplaats droogt nu alles zo snel dat ik na het centrale deel het voorplat eerst onder bezwaar laat drogen. Heb je meer ervaring hiermee (deze lijm, dit papier en karton en deze compositie) dan zal dat inderdaad beter gaan.


IMG_3688HetBeginIsGemaakt

De eerste strook is een soort van ankerpunt voor de volgende stroken. De plaats waar deze strook moest komen was dan ook afgetekend op het voorplat.


IMG_3689IederDeelEvenGoedInDeLijmZetten

Steeds ieder stuk goed insmeren met lijm. Het papier is een zwaar papier waarvan ik ooit een pak kocht bij de Hema. Een pak met verschillende kleuren papier om kaarten te maken. Dus niets bijzonders maar wel zwaarder dan bijvoorbeeld printerpapier. Ik lijm op een stuk spiegel. Glas werkt denk ik ook goed: eenvoudig schoon te maken en glad.


IMG_3690ZienHoeDatErUitZietAlsHetGedroogdIs

Het centrale deel is geplakt. So far, so good. Nu heb ik het even laten drogen.


IMG_3692Letterzuil10LadesHebbenEenNaamstrook

Het werk aan het voorplat heb ik afgewisseld met het plakken van de naamstroken op de lades in mijn letterzuil.


IMG_3693MiddenVoorplatBeplakt

Eenmaal opgedroogd ziet het centrale deel er goed uit.


IMG_3694AlleLadesHebbenNuEenNaamstrook

Morgen misschien meer over het voorplat. Dit is de laatste lade die een naamstrook kreeg. Steeds heb ik alle lades eerst nat gemaakt. De strook papier ten minste twee keer in de lijm gezet. Anders droogt het gewoon te snel in mijn werkplaats.


Losse bladen binden (Sewing single sheets)

Al een tijdje zoek en verzamel ik karton, van consumentenverpakkingen
tot een doos waarin flessen wijn gezetten heeft, om daar
losse bladen uit te snijden.
Om die losse bladen in te kunnen binden heeft
Keith Smith in zijn boek ‘Smith’s Sewing Single Sheets’ drie methodes
beschreven voor het inbinden zonder extra ondersteuning.
Die wil ik eens gaan proberen dus heb ik 3 stapels met elk 10 bladen
bij elkaar geharkt.

IMG_3671VerschillendKartonDikDunBedruktLeeg

Dit zijn de bladen voor het eerste boek. Heel verschillend materiaal, verschillende diktes en sterktes. De sterkte van het papier/karton kan een probleem worden. Maar dat gaan we ervaren. De afmetingen zijn ongeveer 17 x 28 centimeter.


IMG_3672ZelfLijmMaken

Er zijn veel verschillende soorten lijm. Voor boekbinden zijn er eigenlijk maar twee keuzes: PVA of een bloempasta. PVA gebruik ik tot nu toe steeds maar ik wil ook ervaring opdoen met een bloempasta. Die heb ik ooit eens gemaakt en het probleem was dat de lijm al heel snel niet meer bruikbaar was door schimmel. Daarom gebruik ik nu een middel dat ik in een hobbywinkel heb gekocht en dat gebaseerd is op cellulose. Ik ga het niet op belangrijke boeken uitproberen maar op deze testboeken van losse bladen en op de naamstroken op mijn letterlades. De glazen pot is precies 250 ml water en het schepje dat er bij ligt is het maatschepje dat in de verpakking van de lijm zit. Het lege verfblik wordt mijn lijmpot.


IMG_3673SingleSheetKeithSmith

Dit is de stapel karton met de twee platten. Je ziet de verschillende maakwijzes van het karton, de diktes en het materiaal. Aan één kant steken de platten uit: de voorkant van het boek (fore edge). Aan de rug komt geen versteviging dus als je de platten laat uitsteken aan de boven- en onderkant dan gaat je boekblok op den duur doorzakken als het in een boekenkast staat.


IMG_3674SingleSheetsKeithSmithDePlattenStekenMaarAamEemKantUit


IMG_3675SingleSheetsKeithSmith

En nog een bovenaanzicht.


IMG_3679DeWerkplaatsIsZoDroogDatikHetKartonNatMaakVoordatIkKanPlakken

De platten ga ik bekleden met papier. Het is in mijn werkplaats nog zo droog en warm dat ik de platten helemaal bevochtig om het drogen van de lijm niet te snel te laten verlopen. Het achterplat krijgt één kleur. Op de voorplat komt een soort van compositie in 5 kleuren. Het ontwerp staat in het boek van Keith Smith.


IMG_3680Prikmal

Ook de prikmal heb ik al voorbereid.


IMG_3681VierVanDeVijfKleuren

Als ik mijn berekeningen wil tonen kan ik die maar beter niet meer met potlood maken. Dit zijn vier van de 5 kleuren voor het voorplat.


IMG_3682KeithSmithPagina92

Het ontwerp van Keith Smith staat op pagina 92 van zijn boek.


IMG_3683MaarHetVoorbeeldVanKeithSmith

In het ontwerp in het boek gaat Smith uit van een portrait ontwerp. Dus een compositie die op een oppervlak komt dat hoger dan breed is. Bij mij is dat niet zo: mijn boek wordt breder (28 centimeter) dan hoog (17 centimeter). Dat noem je tegenwoordig ‘landscape’. Die afmetingen zijn puur toeval. Consumentenverpakkingen zijn meestal niet zo groot en ik wilde zoveel mogelijk van de afbeeldingen op de losse bladen krijgen. In het boek van Smith staat niet in welke volgorde je de stukken papier het best kunt snijden. Ik werk van het midden naar buiten. De stroken papier aan de buitenkant gaan om de randen van de voorplat heen. Als die op de achterkant straks 1 millimeter meer of minder zijn is niet zo’n probleem. Dat zie je straks niet meer. Maar je wilt geen open ruimtes op de voorkant van je boek.