Vrolijke Vrienden: veel van geleerd

Posted on oktober 12, 2021 by Argusvlinder

Gisteren ben ik nog even naar mijn werkplaats
geweest om het boek even uit de boekenpers te halen.
Even zien hoe het geworden is.

Blij met het resultaat want ik heb veel geleerd bij
het opnieuw inbinden van dit boek van Jan Mens en
Bob Uschi: Vrolijke Vrienden.

Vrolijke Vrienden is een boek geschreven door Jan Mens met illustraties van Bob Uschi. Uitgegeven in 1940 door De Arbeiderspers.

Het blauwe lijntje van het papier tussen de twee voor- en achterplatten is goed gelukt.

Wordt vervolgd.
Er komt nog meer.

Vrolijke Vrienden nadert afronding

Posted on oktober 11, 2021 by Argusvlinder

Het boek is nu ver gereed.
De kapitaalbandjes moeten nog afgemaakt worden
en op de rug van het boekblok worden gelijmd.
Dan ga ik de leren rug met valse ribben bevestigen.
Vervolgens kunnen de buitenste platten met de
originele afbeelding wordt gelijmd.

De meeste van die stappen zijn nu gedaan:

Dit geeft een beetje een idee waar ik naar toe werk. Maar hier zijn boekblok, kapitaalband en rug nog los van elkaar. Dat heb ik gisteren aangepast. Het met een stift markeringen op leer aanbrengen is geen goed idee. Ik moet nog eens navragen wat ik daar het best voor kan gebruiken.

Hier zie je dat het kapitaalband op de rug van het boekblok is gelijmd. Je ziet ook meteen het probleem dat ik niet meer opgelost heb: eigenlijk is de kapitaalband te breed of geven de platten onvoldoende ruimte om de kapitaalband te laten verzinken in de platten. De meeste mensen zullen dat niet zien als het boek gereed is maar dat is een punt dat beter kan.

Nog eens vanuit een ander perspectief. Ik ben wel blij met de blauwe kleur. Die heb ik op zicht gekozen en dat kan fout aflopen.

Toen het kapitaalband was bevestigd en de leren rug nogmaals gepast was, kon ik die daar waar nodig nog een beetje bijsnijden. Dan lijmen en aan het boek bevestigen. Vervolgens even in de boekenpers. Terwijl het boek in de boekenpers zat had ik tijd om te beginnen met het uit elkaar halen (tornen) van een blouse. Voor het volgende project.

Stap voor stap werk ik mijn lijstje af.

Een voor een de platten lijmen en voorzien van het laatste onderdeel van de platten. In het geval van de achterplat is dat een met papier bekleed stuk karton. In het geval van het voorplat is dat een vergelijkbaar stuk karton waar een rechthoek uit gesneden is ter grootte van de originele afbeelding van de voorkant van het boek. Het zo ontstane ‘raamwerk’ met de originele afbeelding is het voorplat.

Dat ziet er dan als volgt uit. De originele afbeelding is door mij nog wel even bespoten met vernis. Die afbeelding is niet helemaal schoon geworden maar de aanraking met water zorgde er al snel voor dat ook de kleuren verdwenen. Dat had ik ervaren bij de titel op de rug van de originele boekband. Om de afbeelding te beschermen tegen verdere vervuiling en tegen verlies van kleur is wat spuitvernis aangebracht. Deze kant was de laatste van de boekband. Er zit al keukenpapier in het boek om het vocht niet in het boekblok te laten trekken.

In de boekenpers en dan zien we na 24 of 48 uur het resultaat. Ik ben benieuwd.

Vrolijke Vrienden: kapitaalband

Posted on oktober 9, 2021 by Argusvlinder

Deze week liet men me ergens 30 minuten wachten zodat
ik tijd had om nog eens goed na te denken over wat ik nog
moet doen om mijn versie van ‘Vrolijke Vrienden’ af
te maken.

‘Vrolijke Vrienden’ is een boek voor de jeugd dat
in 1940 verscheen bij De Arbeiderspers en dat gemaakt
is door Jan Mens (tekst) en Bob Uschi (illustraties).

De aandachtige luisteraar ziet op de foto’s wel ergens
het lijstje liggen dat ik nu volg.

Het voorplat zal straks bestaan uit een kartonnen ‘raamwerk’, bekleed met papier, waar een deel van de originele voorkant van de boekband in gaat komen. Zowel de originele afbeelding als het ‘raamwerk’ zijn met de hand gesneden. Om de twee zo mooi mogelijk in elkaar te laten passen maar ik de binnenkant van het ‘raam’ en de buitenkant van de afbeelding donkerblauw. Blauw is de kleur die ik op veel plaatsen laat terugkomen.

Dit is de originele afbeelding van de boekband.

Het maken van de kapitaalband verliep niet zo als
ik wilde. Dus probeer ik iets anders. Kapitaalband kent
iedereen waarschijnlijk wel als het roof/witte bandje
dat aan de rugkant van een boek tegen het boekblok zit.
In middeleeuwse boeken was het kapitaalband onderdeel van
de constructie van het boek. Soms zelfs onderdeel van het
naaiwerk aan het boekblok. Tegenwoordig zitten ze alleen
ter versiering aan het boek.

In mijn geval, bij Vrolijke Vrienden, wil ik het kapitaalband
met de hand maken maar het gaat mij om het decoratieve aspect.
Ik maak het niet om de rug steviger te maken, te beschermen
bij het uit de boekenkast halen van het boek of tegen het stof.
Daarom maak ik het kapitaalband ook achteraf en los van het boek.

Dus misschien moet ik meer kijken naar de moderne manier
waarop kapitaalband wordt gemaakt en aangebracht, dan naar
de middeleeuwse manier.

Dus ik neem een stuk lint en daar plak ik dan een materiaal op zodat het een ronde verdikking aan het lint oplevert. Daar ga ik dan de zijde draad om wikkelen. Hier probeer ik dat nog te doen met een leren kern (die had ik toch al gemaakt.

Het leer wordt op het lint gelijmd en dat lint wordt een beetje opgerold.

Ik wikkel hier met dubbele draden zijde.

Zo gaat dat dan ongeveer op het boekblok komen. Maar ik vind het te dik en van iedere kleur ook te veel steken waardoor er maar weinig gekleurde blokjes op het boek komen. Daarnaast is wat ik hier uitprobeer veel te breed. Dat moet anders.

Nog een poging. Zelfde lint maar nu met daarin twee stukjes touw.

Dat levert een beter volume op maar met de dubbele draad is dat nog niet mooi.

Het algemene beeld is al wel beter.

De losse onderdelen (boekblok, rug en platten) liggen voor het raam van mijn werkplaats.

Lint beter op maat, de touwtjes liggen gereed en op het lint is aangegeven waar de verdikking gaat komen en waar de naalden met draad doorheen gestoken gaan worden.

Dit zijn de kernen voor mijn kapitaalband. De schuine hoekjes aan de bovenkant zijn er aan gesneden om zo weinig mogelijk dikte op te leveren in de boekband.

Nummer één is zo goed als gereed. Je ziet nu ook welke kleuren ik gebruik voor het kapitaalband. Morgen moeten die stukken kapitaalband op het boek belanden. Dan kan de rug en de buitenste platten bevestigd worden. Met de afbeelding op het voorplat zou het boek dan weer in de boekenpers kunnen om te drogen. Dan zou het boek bijna gereed moeten zijn.

Wordt vervolgd.

Vrolijke Vrienden

Posted on oktober 7, 2021 by Argusvlinder

De afgelopen tijd ben ik ook bezig geweest met het
nadenken over en proberen te maken van kapitaalband.
Het is lang geleden dat ik dat een keer met
de hand zelf gemaakt heb.
Een eenvoudige kapitaalband is goed te doen voor iedereen.

Het begint met het kiezen of maken van de kern.
Je kunt je draad wikkelen om een strook papier of perkament,
maar ik probeer twee andere materialen uit:
vlas (touw) of leer.

Naast werken aan kapitaalband heb ik nog een paar stapjes
gezet om de rug en de platten af te maken.

Een smalle strook, vochtig gemaakt leer, laat zich prima oprollen waarna je dat kunt vastzetten op de hoek van iets (in mijn geval een stuk karton). Dan laat je het daar drogen.

De strengen zijde die ik heb komen uit een erfenis. Ik heb dus maar een beperkt kleurspectrum voorhanden. Sinds dat ik deze foto gemaakt heb, ben ik al op zoek geweest naar de kleuren die ik wil hebben. Die heb ik ook gekocht. Maar om te oefenen doen deze prima hun werk. Het touw heeft nogal wat rafels. Die krijg ik onder controle door met een beetje boekbinderslijm de buitenkant in te smeren. De kern is daardoor compacter en er steken straks geen verdwaalde vezels uit.

De leren kern voor een test kapitaalband is droog. Je kunt natuurlijk ook kapitaalband kopen. Immers voor de constructieve functie (bescherming tegen stof en bij elkaar houden van de rug bij gebruik) ga ik de band niet maken. Het is puur voor de sier. Maar ik heb nu meer keuze (kleur, grootte, volume, enz).

Op internet zijn veel filmpjes te vinden waarin uitgelegd wordt hoe je dit maakt. Groot verschil is dat de meeste filmpjes het tonen terwijl men een boek bij de hand heeft waarop het kapitaalband wordt gemaakt. Dit heb ik in de hand gemaakt en zonder hulpstuk is het resultaat dan slordiger dan wat mogelijk is. Dat denk ik toch. Dus ik denk nog na over een soort van statief van karton, hout of iets dergelijks, waar ik het op kan gaan maken.

Ik ga de leren, ronde rug met valse ribben bevestigen
op de eerste platten. Daar komen dan straks de
uiteindelijke platten op. Zodat het leer tussen de
platten vast komt te zitten.
Het hoogteverschil wat daardoor gaat ontstaan in de
buurt van de rugzijde van de platten, is te groot om
te negeren. Dat moet ik opvangen.

Hier zie je de leren rug rond de binnenste plat zitten. Het dunne blauwe karton komt tussen de twee platten aan de voor- en achterkant van het boek. De blauwe kleur zal als een smal lijntje
aan de kop, staart en voorkant van de platten te zien blijven. Constructief vangt het, het hoogteverschil dat door het leer ontstaat op (dat moet allemaal nog wel blijken maar dat is het idee).

Zo zal dan het eindresultaat er uit moeten gaan zien. Maar hier ligt alles nog los en dit is zoals de achterkant er uit kan gaan zien.

Eigenlijk wil ik de valse ribben proberen te versieren met een paar simpele blinddruk-lijntjes met de fileten die ik pas geleden kocht. Die wil ik dan afwerken met een beetje goudverf. Maar ik heb nog te veel vragen dus ik denk dat ik dat achterwege laat.

Wordt vervolgd.

Papier/karton snijden eenvoudig? Echt niet!

Posted on oktober 6, 2021 by Argusvlinder

De laatste keer zag je het natte leer voor de ronde rug
met valse ribben op de mal liggen. Ingesnoerd.
Het resultaat….

De ronde rug met valse ribben. Bijna gereed om op het boek te bevestigen.

De kop en staart van de leren bekleding van de rug nog omvouwen en vastlijmen.

Het voorplat dekt straks de plaats af waar de rug bevestigd wordt aan de rest van de boekband en ook de linten. Maar de originele afbeelding moet er in komen te vallen. Dus ga ik een vorm uitsnijden waarin de afbeelding precies valt.

Tijd om de voorplat langzaam maar zeker voor te bereiden
op het bevestigen van de voorplat op het boek samen met
de afbeelding van de voorplat van de originele boekband.

Er moet een groot stuk uit de voorplat gesneden worden en past dan straks de afbeelding?

De delen komen in ieder geval mooi los van elkaar. Het uitgesneden deel zou zomaar een andere boekband kunnen worden.

Zo past dan de originele afbeelding in het voorplat. Misschien de binnenkant van het voorplat en de afbeelding nog van een blauwe kleur voorzien?

Hopelijk gaat dat dit beeld opleveren. Maar nu eerst verder aan de rug….

Vrolijke Vrienden

Posted on oktober 5, 2021 by Argusvlinder

Het werk is verder gegaan aan de rug met valse ribben
en de platten van het boek Vrolijke Vrienden.
De laatste keer dat is er over schreef had ik de valse
ribben opgespannen en te drogen gezet. Daarnaast had
ik de eerste platten bevestigd aan de schutbladen.
Ook daarvoor was het tijd om te drogen. In de boekenpers.
Dus wat is het resultaat.

Zo zijn de ribben geworden. Ze zijn gedroogd en ingekort. Dat was de veiligste optie. Nu ik bijna aan het eind ben is het beter niet te veel risico’s meer te nemen. de ribben liggen hier nog los maar die ga ik direct vastlijmen op de rug.

Zo komt het boekblok uit de boekenpers. Mooi recht en strak. De linten zijn nog los en het keukenpapier kan ik uit het boek nemen.

Dit is het schutblad voor. Met de gele rand van het voorplat. Rechts zit het schutblad gelijmd tegen het originele schutblad.

Voorbij het schutblad de frontispiece en het titelblad met tekeningen van Bob Uschi. Het originele boekblok.

Achterin weer een zelfgemaakt schutblad dat bevestigd is aan het achterplat.

Dan passen en meten. Even kijken wat de beste positie is voor de valse ribben. Gaat de breedte van het leer dadelijk passen. Is de hoogte van de rug en het leer goed.

Nadat ik de ribben op de rug heb gelijmd kan ik beginnen met de linten. Een derde mechanisme om het boekblok en de boekband met elkaar te verbinden: 1: het gaas dat de rug verbind met schutblad en plat, 2: het schutblad dat zich verbind met het originele schutblad en de platten en dan nu 3: de lintjes die het naaiwerk verbind met de platten.

Dat gaat zowel aan de voor- als aan de achterkant gebeuren.

De onderdelen van de rug nog even droog en zonder lijm passen en meten.

Hier is het leer bevochtigd en de ronde rug met ribben ingelijmd. Dan plaats ik ze op elkaar om ze hierna op de mal te plaatsen.

Op de mal kan ik nu met een koordje de ribben extra goed in het leer zetten.

Nu wachten tot het allemaal droogt.

Vrolijke Vrienden – platten en valse ribben

Posted on oktober 1, 2021 by Argusvlinder

De laatste keer dat ik in mijn werkplaats aan het werk
was aan Vrolijke Vrienden van Jan Mens (tekst) en
Bob Uschi (illustraties) heb ik de eerste platten,
voor en achter, aangebracht en heb ik een volgende
stap gezet voor de valse ribben.

Bij de platten moest ik de omslagen nog op maat maken. Ik gebruik daarbij een kleine tool die ik gekocht heb bij iBookbinding. Die tool bestaat uit een kleine ‘hoeklineaal’ (op de foto blauw) die specifiek op dikte is gemaakt. Met een 3d-printer. Ik maak platten van karton in twee diktes dus heb ik twee van dergelijke tools gekocht. Werkt uitstekend.

Hier ligt het boekblok gereed om de platten er op te lijmen. Het boekblok ligt op een schone handdoek. Het bovenste vel papier dat je ziet is de enige kant van het schutblad dat nog niet gelijmd is aan een onderdeel van het boek. Tussen schutblad en boekblok ligt een lijmvel wat later, na het lijmen, vervangen wordt door keukenpapier. Gaas en linten liggen weggeslagen maar na het aanbrengen van de lijm bevestig ik eerst het gaas en vervolgens, met de mooie kant naar beneden, het eerste achterplat. Het geheel met een plat aan beide kanten ligt nu in de boekenpers.

Voor de valse ribben snij ik eerst drie stroken karton. Twee centimeter breed en zes centimeter lang. Voor of na dat ik het leer op de rug bevestig ga ik de ribben inkorten. De ribben mogen geen belemmerende factor worden bij het openen en sluiten van het boek. Maar misschien helpen ze wel bij het mooi vormen van de ribben. Nog even over nadenken. Veilig is snel inkorten. Op de stroken heb ik het midden aangegeven om ze dadelijk op hun juiste plaats te krijgen.

Dan leg ik ze in een bakje met water. Duw ze even onder water. Dan wachten…….

Ik had verwacht dat het karton zou blijven drijven. Maar dat doet het niet. Als het zinkt dan heb ik ze uit het water gehaald en ben ik ze op de kartonnen, voorgevormde, rug gaan plaatsten. Nog zonder lijm.

Nu staan ze te drogen onder de touwen. Morgen zal het wel droog zijn en kan ik het resultaat zien. Dan kan een volgende stap gezet worden. Intussen heb ik trouwens het leer voor de rug al op maat gesneden en ben ik 1 rand gaan dunnen.

Vrolijke vrienden

Posted on september 28, 2021 by Argusvlinder

Het is heel spannend aan het worden.
Steeds een stapje verder betekent dat ik steeds
dichter bij het uur van de waarheid kom.
Gaat mijn plan werken?

Het goede nieuws is dat de schutbladen mooi gelijmd
zijn tegen de originele schutbladen.
Het eerste experiment met de valse ribben is ook goed gelukt.

Hier zie je het eerste schutblad. De linkerhelft komt straks tegen de voorkant van de boekband te zitten. Maar het rechterdeel is mooi gelijmd op het originele, blanco schutblad van Vrolijke vrienden.

Ook het schutblad achter zit mooi vast. Dat geeft veel stevigheid om het originele en oude boekblok. Idee is dat het boek weer heel wat jaren onbeschadigd door het leven kan.

Met een stuk leer en een mal en wat karton heb ik een valse rib gemaakt en dat allemaal aan elkaar gelijmd. Alles is hier goed gedroogd en je ziet hier de kant die je normaal nooit ziet: de binnenkant.

Als ik met deze test een boek zou maken dan zou de rug er zo uit komen zien. De rib is goed zichtbaar. De vorm blijft goed in het leer. Straks als de echte rug wordt gemaakt moet ik misschien meer aandacht schenken aan de plaats waar het koord loopt. Dat mag nog dichter tegen de rib en strakker qua vorm.

De mal die ik gemaakt heb is bedoeld voor het boekblok van Vrolijke vrienden. Dus steeds passen en meten. Vooral ook omdat de rug mooi om het boekblok moet passen maar dat het boek ook nog open moet kunnen. Ik denk nog na over kapitaalband. Die zal ik moeten maken voordat het kapitaalband en de rug, tegelijk, aan het boekblok worden gezet.

De rechterkant is minder mooi dan de linkse kant.

Dit is een saaie foto maar bedoeld om duidelijk te maken dat ik de boekband ga maken met opgelegde platten. Dat wil zeggen dat ik de rug en de platten los van elkaar maak. De voorkant en de achterkant van het boek, zal steeds bestaan uit twee platten die ik op elkaar lijm. Dat doe ik bijvoorbeeld om de linten van het boekblok weg te werken en goed aan de band te bevestigen. Ook het leer van de rug ga ik tussen de twee plathelften bevestigen. Bovendien ga ik volgende ruimte in de buitenste plathelft van de voorkant uitsparen om de afbeelding van de originele boekband in de nieuwe boekband op te nemen. Grote plannen. Nu nog uitvoeren…..

Zoveel als mogelijk probeer ik de originele voorkant van Vrolijke vrienden in de nieuwe boekband op te nemen.

Voor nu zijn alle platten beplakt met papier. De omslagen moet ik nog wel aanbrengen. Maar nu ligt alles in de boekenpers om mooi vlak op te drogen. Ik denk dat ik beter één voorplat nog niet had moeten beplakken maar weghalen is vaak nog wel mogelijk.

Wordt vervolgd.

Vrolijke vrienden

Posted on september 23, 2021 by Argusvlinder

Een exemplaar van dit jeugdboek uit 1940 van Jan Mens
ben ik aan het her-inbinden.
Mijn exemplaar vond ik bij de kringloopwinkel en ik vond
de afbeelding op de boekband van Bob Uschi leuk genoeg
om het boek als uitgangspunt te nemen voor het opnieuw
inbinden van het boekblok en om er een nieuwe boekband
voor te maken.

Dat leidt tot een reeks experimenten.
Nu ben ik bezig te bekijken hoe ik het best een ronde,
leren, rug kan maken met valse ribben.

Dit is mijn testexemplaar van de ronde rug met daarop mijn testexemplaar van een valse rib. Idee is om te zien hoe ik met koordjes het eventueel vochtige leer hierop kan lijmen en vastzetten om de vorm van de ribben (het worden er drie) er in te houden.

Om de koordjes vast te kunnen zetten boor ik 6 gaten in de plank waarom de ronde rug gemaakt gaat worden. Daar kan ik dan 6 lange spijkers door steken die als ankerpunten gaan dienen.

Tussen de restjes vond ik dit stuk blauw ‘leer’. Ik heb het ooit gekregen als leer maar ik geloof dat eigenlijk niet. Het laat zich heel erg moeilijk dunnen en als ik er vormen in druk met fileten dan veert het erg snel weer terug. Ik denk dat het een soort van namaak leer is. Dus de uitkomsten van mijn experiment zijn dadelijk niet helemaal over te nemen op een echte leersoort. Maar ik waag het er op.

Moeilijk perspectief maar aan de andere kant ziet het er zo uit.

Nu het echte experiment. Op de mal huishoudfolie. Het leer (restje eerst bijgesneden) is nat gemaakt. De rug en de valse rib is ingelijmd. Het leer is over de ronde rug gelegd en met de koordjes benadruk ik de valse rib extra. Eens zien hoe dat er uit ziet als dat eenmaal opgedroogd is.

Aansluitend heb ik nog twee dingen gedaan: het binnenste schutblad dat ik heb gemaakt, is volledig tegen het al aanwezige schutblad van het boekblok gelijmd. Eerder had ik dat alleen nog maar met een strook lijm gedaan. Nu het hele blad. Dat is zowel aan de voor- als achterkant van het boekblok gebeurd. Het boekblok ligt nu in de boekenpers te drogen. Tweede activiteit is meer ervaring opdoen met de fileten. Deze keer heb ik ze verwarmd. Als mijn experiment met de ronde rug en valse ribben lukt, ga ik proberen een heel eenvoudige decoratie op het leer van de ribben te zetten. Maar eerst nog even oefenen. Dit is wel het leer dat ik wil gaan gebruiken.

Wordt vervolg.

Vrolijke Vrienden Ronde Rug

Posted on september 21, 2021 by Argusvlinder

Een blogbericht met vorderingen op meerdere onderwerpen
van het opnieuw inbinden van een exemplaar van Vrolijke Vrienden,
een jeugdboek dat in 1940 verscheen bij De Arbeiderspers.
Geschreven door Jan Mens en met illustraties van Bob Uschi.

Je leest en ziet hier de volgende stappen op het vlak van:
= de boekenlegger;
= de ronde rug;
= het schoonsnijden van het boekblok.

Een kant van de boekenlegger bestaat uit het papier dat gekleurd is met lijm, potlood, ecoline en stift en de andere kant bestaat uit boekbinderslinnen. Die kant met boekbinderslinnen zie je hier. Opnieuw bijgesneden.

Deze kant is na het snijden ook voorzien van een laagje vernis (spuitbus).

Dan het experiment met de ronde rug. Zoals te zien is, is het goed gelukt om op de mal ruggebord goed rond te zetten. Bij het nogmaals passen bleek dat ik de rug twee centimeter te kort heb gemaakt. Niet erg want nu ik weet dat deze methode werkt is een nieuwe zo gemaakt.

Hier zie je de rug nog eens maar dan vanuit een ander perspectief. Die rug is ook best stevig. Omdat ik toch een nieuwe moet maken dacht ik dat ik deze rug goed kan gebruiken om te experimenteren met een dikker karton voor de valse ribben.

Maar eerst een nieuwe strook karton gesneden en die opgezet op de mal.

Dat zal intussen wel droog zijn. Dat ga ik morgen even bekijken.

Voor de valse ribben heb ik een dikker stuk karton gesneden. Dit karton zuigt langzamer het water op dus leg ik het maar even in water.

Die valse rib zet ik even vast met een touwtje op mijn eerste poging een ronde rug te maken uit karton.

Aan de onderkant is goed te zien dat het dikkere karton uit meerdere laagjes bestaat die door het water los komen van elkaar. Zeker als je het karton dan rond zet zijn de uiteinden ongelijk. Dat is prima want daardoor ontstaat een geleidelijke overgang. Ik zit er wel aan te denken om het water dat ik gebruik om het karton in te zetten om het flexibeler te maken te voorzien van een deel lijm. Daarmee hoop ik dat het opgedroogde resultaat nog beter bij elkaar blijft en nog steviger wordt.

Op mijn werkbank was geen plaats meer voor verdere experimenten. Tijd dus om het boekblok met de schutbladen eens in de snijmachine te leggen. Vraag is of het lukt om een klein stukje van het oude boekblok af te snijden. De bladspiegel van het boek kan het best hebben. De marges vind ik wel erg breed. Maar het papier is oud en het schutblad is verhoudingsgewijs veel steviger.

Het snij-afval.

Het schoonsnijden verliep erg goed. Hier zie je het voorste schutblad.

Zo zit het achter schutblad er nu uit. Op een paar plaatsen is zelfs een klein deel van de advertenties/artikeltjes weggesneden.

De kop, staart en voorsnede van het boekblok zijn nu mooi aan elkaar gelijk. Als bij een nieuw boek. De foto die je nu ziet is een stuk van een advertentie die in de krant stond. Die krantenpagina gebruikte ik als basis voor mijn schutblad. Die wordt straks volledig verlijmd met het voorplat. Daar zie je straks dus niet meer van.

Vrolijke vrienden

Posted on september 19, 2021 by Argusvlinder

Vandaag nog een bericht met dezelfde titel…..
Beetje verwarrend……
Ik hoop van niet. Bij het inbinden van een boek
komen verschillende activiteiten aan bod die
soms op het eerste gezicht nog niets met elkaar
te maken hebben.
Daar komen steeds andere vaardigheden, kennis en
ervaringen aan te pas.
Die probeer ik een beetje uit elkaar te houden.

Ik dit stukje gaat het over het experiment met paste paper
om te komen tot schutbladen voor het boek.
De schutbladen wilde ik in eenzelfde kleurtoon hebben
als de afbeelding op het originele boek.

Daarbij heb ik bij het voorste schutblad een andere
werkwijze gevolgd als bij het achterste.
Wel komen op beide schutbladen artikeltjes en advertenties
voor die ik op Delpher gevonden heb met de zinsnede
“Vrolijke vrienden”.

Dit wordt het schutblad dat achterin het boek het boekblok gaat verbinden met de boekband.

Hier zie je nog een keer beide schutbladen en de originele afbeelding van de boekband van 1940. Als de schutbladen eenmaal in het boek verwerkt worden kan je ze niet meer in één oogopslag zien. De schutbladen worden nu dubbel gevouwen (in de breedte) en vervolgens gelijmd op de gelukkig aanwezige maar blanco, originele schutbladen. Voor nu lijm ik ze eerst vast met een strookje lijm maar later vormen het blanco schutblad en het door mij gemaakte schutblad één geheel.

Hier is het achterste schutblad aangebracht op het boekblok. Je ziet dat het gaas en de bandjes nog steeds aan de buitenkant uitsteken. Het gaas ga ik later aan het nu zichtbare schutblad bevestigen. Het komt dan tussen het schutblad en het eerste achterplat te zitten. De schutbladen zijn groter dan het boekblok. Als beide schutbladen bevestigd zijn ga ik het boekblok schoonsnijden aan drie kanten. Voor de oplettende lezer: De bandjes zaten eerst binnen het gaas. Door een kleine insnijding in het gaas heb ik ze naar buiten gehaald. Ik wil het gaas en de bandjes op verschillende manieren met de boekband vervlechten.

Deze paste paper droodle wordt een boekenlegger speciaal voor Vrolijke vrienden. Ik heb de vorm wat bijgesneden en vervolgens is het papier geplakt op een stuk boekbinderslinnen, blauw boekbinderslinnen. Daarna is het in de boekenpers gegaan. Zal straks nog een keer het geheel bijsnijden.

Ook het eerste schutblad heb ik met een strook lijm bevestigd aan het boekblok. Na het vouwen van dit schutblad moest ik nog wat stukjes lijmen. Dit schutblad is erg dik, misschien te. Het bestaat uit een pagina krantenpapier, vlechtwerk van stroken dik papier en daarop de Delpher-fragmenten. Dus hier en daar 4 lagen. Dit geheel ligt nu onder bezwaar.

Vrolijke vrienden

Posted on september 19, 2021 by Argusvlinder

Aan de nieuwe boekband wil ik een leren, ronde rug maken.
Dat heb ik niet eerder gedaan.
Ik wil nu eerst met karton een ronde basis maken.
Straks daaroverheen het leer lijmen met valse ribben (ver-
dikking op de rug die suggereert dat op die plaats
de boekband gebonden is met touw of iets dergelijks)
Die ribben kan ik dan proberen te gebruiken om een
eerste decoratie met de fileten te maken.

Omdat de rug van het boekblok niet rondgezet is of gaat worden maak ik een losse rug. Om die rug te vormen heb ik eerst een ronde mal gemaakt voor de rug. Twee plankjes tegen elkaar gelijmd en die rond gemaakt met een schaaf en schuurpapier.

Nadat het ruggebord op maat is gesneden heb ik het onder water gehouden. Je voelt dan meteen dat het karton heel flexibel wordt. Na het te laten uitdruipen heb ik de kartonnen strook op de mal gelegd en toen vastgezet met touw.

Zo staat het nu te drogen. Ik hoop dat het touw er af kan vanmiddag zodat ik een eerste stap met de valse ribben en het leer kan zetten.

Intussen bij de Vrolijke Vrienden

Posted on september 18, 2021 by Argusvlinder

Dat deel van de boekband dat ik ook in de nieuwe band wil later terugkomen ligt hier op het nieuwe schutblad. Vooral om de kleuren blauw te bekijken. Om te zien of ze een beetje bij elkaar horen.

Intussen moet ik nog wel het achter schutblad maken en
ben ik nog steeds niet tevreden hoe het proces verloopt om
past paper schutbladen te maken.

Twee pogingen. In het laatste geval wordt ik geholpen door twee kleuren ecoline die ik op de lijm laat vallen en vervolgens betrek bij het ‘kammen’ van de lijm.

Nu ik de ecoline voor de dag heb gehaald droodle ik nog wat op een stuk droog paste paper waar ik niet meteen een toepassing voor heb. Daar gebruik ik ook kleurpotloden bij.

Vrolijke Vrienden (schutblad)

Posted on september 15, 2021 by Argusvlinder

Het lijkt alsof ik heel regelmatig in een museum zit
maar zo erg is het niet.
Het is toeval: anderhalf jaar corona en nu een vakantie
en toevallig een serie interessante tentoonstellingen.

Intussen werk ik door aan het zelf maken van schutbladen
voor het boek Vrolijke Vrienden van Jan Mens.
Dat doe ik onder andere met een vorm van paste paper en
scheursels op basis van krantenfragmenten gevonden
op Delpher met de tekst ‘Vrolijke Vrienden’.
En het blauw van de boekband!

Iemand zei me ooit: “als je de keuze hebt tussen snijden, knippen of scheuren, scheur dan je papier. Dat is mooier dan al die rechte lijnen”. Indachtig die uitspraak scheur ik mijn eerste fase paste papers in stroken om die vervolgens te gaan vlechten.

De afmetingen zijn groter dan wat ik nodig heb maar kleiner maken kan altijd. Hier liggen de stroken nog los op een stuk krant maar dat ga ik nog aan elkaar lijmen. Ik had dat lijmen kunnen doen met een transparante papierlijm/behangerslijm. Maar ik heb zoveel blauwe lijm gemaakt dat ik ook die blauwe lijm gebruik om alles aan elkaar te lijmen. Daarmee moet ik gerichter werken anders verdwijnt het effect van het paste paper. Dan wordt misschien niet alles aan aan elkaar gelijmd en zal ik moeten blijven controleren dat het allemaal goed aan elkaar komt.

Onderop en bovenop huishoudfolie en onder bezwaar. Dan laat ik het een paar dagen drogen.

Vandaag ben ik verder gegaan. Ik heb eerst de grootte afgetekend die ik nodig ga hebben. Ruim twee keer de breedte van het boek één keer de hoogte van het boek. Als ik straks de schutbladen bevestig op het boekblok zal het papier te groot zijn en zal ik het boekblok moeten snijden. Maar dat was ik toch al van plan.

Vervolgens heb ik de advertenties en artikeltjes van Delpher uitgescheurd en verspreid over de oppervlakte die ik ga gebruiken. De stukken tekst ga ik met boekbinderslijm plakken op het vlechtwerk. Weer een kans om er voor te zorgen dat krant, stroken en tekst goed met elkaar verbonden worden.

Na het op maat snijden zijn alle teksten geplakt. Ook alle randen zijn nog eens nagelopen en gelijmd waar nodig. Ook op een paar plaatsen het vlechtwerk nog eens vast gezet. Hierna is het schutblad opnieuw onder bezwaar gegaan. De volgende keer begin ik aan schutblad twee.

Dit levert in ieder geval unieke schutbladen op
voor mijn versie van Vrolijke vrienden.
Stapje voor stapje komen we verder.

De Vrolijke Vrienden gaan door

Posted on september 4, 2021 by Argusvlinder

Vanmorgen verder gegaan met de schutblad experimenten.

Hier heb ik veel minder en een dunnere lijm gebruikt en het lijkt erop dat dan de vormen beter blijven ‘staan’. Maar de kleur is veel te licht.

Intussen ziet dit experiment er al weer heel anders uit maar ik laat het zien omdat soms zo’n eerste uitvoering er al heel goed uitziet naar mijn idee. De lijm is donkerder van kleur maar er is ook meer op het papier gezet. Hier is nog niets met de lijm gedaan dan alleen maar op het papier gezet.

Bij paste paper ontstaat de vorm door de nabewerking. Maar, de vorige keer was dat ook al te zien, ik vind een combinatie ook heel geschikt: de lijm er op een decoratieve manier opzetten en dan hier en daar nabewerken. Maar dat punt is hier nog niet bereikt. Ik heb overigens ook nog lijm op een stuk krant gezet. Die wel nabewerkt. Maar door het vocht wordt de krant meteen donker. Daar zie je nu niet zoveel effect van de blauwe lijm. Hopelijk is dat na het drogen beter zichtbaar.

Ik probeer paste paper te maken maar niet helemaal op de
traditionele manier. Dus ik zit er over te denken om de
experimenten die ik nu maak straks te hergebruiken als onderdeel
van een nieuw eindresultaat.
Dat leg ik later nog wel eens uit. Eerst moeten deze stukken
papier en de lijm drogen.
Daarna moeten ze waarschijnlijk in de boekenpers.

Zelf een schutblad maken voor een boek

Posted on september 3, 2021 by Argusvlinder

Voor het boek Vrolijke Vrienden dat ik aan het inbinden ben,
wil ik zelf de schutbladen maken.
In de afbeelding die op de originele boekband staat, is
blauw een heel belangrijke kleur.
Die wil ik in ieder geval bij de schutbladen betrekken.

De vorige keer dat ik met paste paper aan de slag ging
viel dat in het begin niet mee.
Vermoedelijk spelen de mate waarin papier vocht opneemt
in combinatie met de dikte van de lijm, belangrijke rollen
bij het succesvol kunnen maken van paste paper.

Het papier wat ik nu als basis wil gebruiken is vrij stug.
Daar trekt vocht niet eenvoudig is.
De lijm is denk ik nog te dik waardoor die veel tijd
krijgt om uit te vloeien en de vormen kwijt te
raken die ik probeer er in aan te brengen.
Misschien eens een recept zien te vinden en dat opvolgen.

Maar voor nu ben ik gewoon gaan experimenteren.
De eerste twee resultaten volgen hieronder.
Gelukkig kan ik deze resultaten straks eenvoudig hergebruiken.

Deze smalle strook was het eerste experiment. Als gevolg daarvan heb ik de lijm iets donkerder blauw gemaakt. Maar de optimale viscositeit is nog niet bereikt.

Vrolijke vrienden

Posted on september 1, 2021 by Argusvlinder

Het beeld bestaat misschien dat een boekbinder aan het begin
van de werkzaamheden aan een boek, precies weet wat z/hij
gaat doen. Bij mij is dat niet zo.

Ik wist dat ik de katernen uit elkaar zou halen en de vouwen
zou moeten verstevigen om daarna het boekblok weer in elkaar
te zetten.
Ik wist dat ik de afbeelding op het voorplat wilde behouden
en hergebruiken.
Maar hoe de boekband in elkaar zou worden gezet wist ik niet
en ondanks een eerste tekening weet ik dat nog steeds niet 100%.

Wat ik wel weet is dat het boekblok weer goed in elkaar zit
en dat ik een idee heb voor het schutblad.
Voor dat idee moet ik wel wat gaan experimenteren.

Zo kwam het boekblok uit de boekenpers. Het zit stevig in elkaar. De rug is mooi recht. Het gaas is wat aan de grote kant en de bandjes zijn lang maar dat kan de boekband straks best hebben. Om de boekband te kunnen gaan maken moet ik een beter gevoel hebben voor de grootte en de afbeelding van het voorplat heeft nog wat lelijke randen. Dus ik ga die afbeelding nog iets kleiner maken.

Hier ligt de afbeelding op het boekblok. Kleiner maken kan niet. Maar hiermee heb ik een idee van de afmetingen. Voor het schutblad wil ik paste paper maken met een lijm met blauwe kleur. Dat is ook de hoofdkleur van de afbeelding op het voorplat.

Dat begint met water.

De lijmpoeder.

Dan de kleur.

De volgende keer meer over het experiment en de resultaten.

Vrolijke vrienden

Posted on augustus 30, 2021 by Argusvlinder

Gisteren gelukkig tijd gehad om het boekblok van
de Vrolijke vrienden verder af te maken.
De keer ervoor was ik ongeveer halverwege gekomen.
Gisteren zijn alle katernen genaaid op drie bandjes.
Daarnaast is de rug ingelijmd. Daarmee zijn de bandjes
vast aan de rug komen te zitten.
Naast de bandjes heb ik ook een fors stuk gaas gebruikt
op de rug.
De rug en het gaas, misschien wat dubbel maar ik wil het
broze papier van de katernen zoveel mogelijk steun geven
en de eventuele krachten die op de boekband komen te staan,
zo veel mogelijk opvangen met de bandjes en het gaas.

Alle katernen ingenaaid en de uiteinden van het garen met elkaar verbonden.

Hier zijn de bandjes nog los ten opzichte van de rug en heb ik de lengte verdeeld over de voor- en achterkant van het boekblok. Straks wordt een deel bevestigd op het voorplat en het andere aan het achterplat.

De onder- en bovenkant van het boekblok (kop en staart) laat ik zoals het nu is. Maar de frontzijde, de kant die op de foto naar boven uitsteekt, die is ongelijk. Dat is het gevolg van de nu rechte rug (die eerder rond was) en het aanbrengen van Japans restauratiepapier in de katernen. Ik denk dat ik dat recht ga snijden.

Hier ligt het intussen gelijmde boekblok met daarom heen het gaas op vetvrij papier dat op een plankje ligt. Het plankje en zijn tweelingbroer die nog zou volgen, zijn de rechte vormen waartussen het boekblok geperst gaat worden in de boekenpers. Daar laat ik het goed drogen, enkele dagen. Dat is misschien een wat lange periode maar daar is een praktische reden voor. Ik kom niet iedere dag in mijn werkplaats.

Vrolijke vrienden op Delpher

Posted on augustus 29, 2021 by Argusvlinder

Op dit moment lees ik ‘Oude boeken, nieuwe podia’.
Een Liber amicorum voor Marieke van Delft.
Een van de artikelen gaat over ‘Decoratief papier’, papier
dat vaak gebruikt wordt als schutblad (end paper of fly leaf).
Het artikel beschrijft de geschiedenis van dat soort papier
en het gebruik ervan. Het gaat ook, zijdelings, in op
het maken van dat papier.
Voor ‘Vrolijke vrienden’ was ik al aan het nadenken over
het schutblad en waarom zou ik dat niet zelf maken?
Ik ben op Delpher (groot krantenarchief op Internet) op
zoek gegaan naar de term ‘Vrolijke vrienden’.
Daar kwam ik van alles tegen in (lokale) kranten uit
Indonesië, een socialistische krant en landelijke kranten.
Er werd aangegeven dat er 45 pagina’s waren met zoekresultaten.
De eerste tien ben ik doorgelopen en vond advertenties voor het
boek van Jan Mens en Vrolijke vrienden in de vorm van
een voetbalelftal, winnaars van 2.750.000 Yen bij de paardenraces,
Bing Crosby, Bob Hope en Dorothy Lamour onderweg naar Marokko,
een contactadvertentie, revues en feestavonden en straatmuzikanten.

Mijn selectie:

De gele markeringen in de tekst zijn van Delpher.
Misschien kun je dat uitzetten maar ik weet dat niet en
heb er nog niet naar gezocht.

Vrolijke vrienden

Posted on augustus 25, 2021 by Argusvlinder

Vandaag wilde ik het boekblok inbinden.
Maar werken met ouder en onbekend materiaal stelt je soms
voor nieuwe uitdagingen.
Het boekblok kwam erg mooi uit de boekenpers.
Geel compact.
Eigenlijk te compact.
De katernen zaten wat vast aan elkaar.
Dat was met wat voorzichtige kracht wel op te lossen.
Maar de middelste bladen van ieder katern zaten
in de vouw vast aan elkaar.
Dat kostte meer moeite en leverde bij een blad schade op.

Dat blad moest opnieuw gerestaureerd worden. De oorzaak zat hem waarschijnlijk in de lijm die toch nog niet echt droog was (?). Dis die blad blijft nu weer een paar dagen zo drogen.

Maar dat gaf mij de tijd om de bandjes op te zetten op mijn naaibankje. Een mooi stuk gereedschap.

De eerste helft van het boekblok ko0n ik dan toch al vast gaan naaien. Ik moet zeggen ik werk niet vaak met bandjes. Dat is misschien niet altijd nodig maar het geeft wel een extra stimulans om de katernen mooier, strakker, in te binden. Strakker is de zin van preciezer op elkaar. Dus dit was een leuke middag.

Of ik het al genoemd had weet ik niet maar ik vind dat bij het zetwerk van Vrolijke Vrienden zulke mooie kapitalen zijn gebruikt. De eerste letter van ieder hoofdstuk gaat over meerdere regels en de tekst eromheen wordt daar heel mooi op aangepast. Ieder hoofdstuk anders.

Argusvlinder

De avonturen van de Argusvlinder

Tagarchief: Vrolijke vrienden

Vrolijke Vrienden: veel van geleerd

Vrolijke Vrienden nadert afronding

Vrolijke Vrienden: kapitaalband

Vrolijke Vrienden

Papier/karton snijden eenvoudig? Echt niet!

Vrolijke Vrienden

Vrolijke Vrienden – platten en valse ribben

Vrolijke vrienden

Vrolijke vrienden

Vrolijke Vrienden Ronde Rug

Vrolijke vrienden

Vrolijke vrienden

Intussen bij de Vrolijke Vrienden

Vrolijke Vrienden (schutblad)

De Vrolijke Vrienden gaan door

Zelf een schutblad maken voor een boek

Vrolijke vrienden

Vrolijke vrienden

Vrolijke vrienden op Delpher

Vrolijke vrienden

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen: