Anselm Kiefer 03

Het werk wat ik in de vorige berichten toonde waren de
leitmotiven van de tentoonstelling in Museum Voorlinden.
Vervolgens worden de zalen vernoemd naar de werkwijze of
het belangrijkste materiaal.
Vandaag houtsnedes.

DSC08816MuseumVoorlindenAnselmKieferDSC08817MuseumVoorlindenAnselmKieferDSC08820MuseumVoorlindenAnselmKiefer


DSC08818MuseumVoorlindenAnselmKieferHortusConclusus

Museum Voorlinden, Anselm Kiefer, Hortus Conclusus. Op de voorgrond ligt een persoon, het alter ego van Kiefer.


DSC08821MuseumVoorlindenAnselmKieferMelancolia

Anselm Kiefer, Melancolia. Een verwijzing naar Albrecht Dürer. Die maakte een werk met dezelfde titel (Melancolia of Melencolia).


DSC08822MuseumVoorlindenAnselmKieferDerRhein

Anselm Kiefer, Der Rhein. De vorm van het werk doet me ergens aan denken. Dat beeld waar ik aan denk hoeft helemaal niet relevant te zijn maar de vorm van dit werk is zo opvallend. Misschien is dat geen toeval? Het doet me denken aan de vorm van de Kruisafneming (Rogier van der Weyden).


Jan de Bie in het Noordbrabants Museum

Vorige week ging ik voor een tentoonstelling
naar het Noordbrabants Museum in Den Bosch.
Voor het eerst in anderhalf jaar weer een keer met de trein!
Heen was niet zo’n probleem, want buiten de spits.
Maar terug kon ik weer op de trap gaan zitten.
De (nieuwe) scholieren/studenten vulden de trein
tot op de laatste plaats.

Maar ik werd prettig verrast door een paar oude bekenden en
mogelijk nieuwe vrienden.
Zo was in de tentoonstelling met werk van het museum een
reeks werken te zien van Jan de Bie.
In 2014-2015 bezocht ik de tentoonstelling ‘Jan de Bie –
boeklandschappen, onbegrensde verzamelingen’ in het
Breda’s Museum.

DSC03209JanDeBieTitelDSC03209JanDeBieTekst

Het kunstenaarschap van Jan de Bie strekt zich uit over zeker veertig jaar.
In deze tijd heeft hij een veelzijdig oeuvre opgebouwd waarin hij zijn rijke binnenwereld vertaalt naar beeld.
De Bie studeert in 1973 af aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving, afdeling schilderkunst, ‘s-Hertogenbosch, met schilderijen en tekeningen.
Hij ontwikkelt zich naast zijn schilderwerk tot een meester in grafische technieken als de houtdruk en linosnede.

De Bie werkt met een klein aantal vaste thema’s.
Zo is hij al vroeg geïnteresseerd in het landschap, vaak de Dooibroek, of met boeken.
De ‘boekenlandschappen’ zijn geïnspireerd literaire werken of laten goedgevulde bibliotheken en boekwinkels zien.
Andere veelvoorkomende onderwerpen zijn duiven en hun bewoning, Ierland en de Aleph, een kleine blauwe bol die staat voor het alomvattende heelal.
De Bie bekijkt en verwerkt de thema’s telkens op een nieuwe wijze die getuigen van zijn onbegrensde creativiteit en associatief vermogen.


DSC03197JanDeBieZonderTitel(Atelier)zjOlieverfOpDoek

Jan de Bie, Zonder Titel (Atelier) z.j. (zonder jaartal), olieverf op doek.


DSC03199JanDeBieComeIn2018LinoOpPapier

Jan de Bie, Come in, 2018, lino op papier.


DSC03201JanDeBieNadereInkijkBibliotheekTroyes2000Houtsnede

Jan de Bie, Nadere inkijk, Bibliotheek Troyes, 2000, houtsnede.


DSC03203JanDeBieShakespeareAndCompany1988HoutsnedeInRoodOpgezetOpKarton

Jan de Bie, Shakespeare & Company, 1988, houtsnede in rood opgezet op karton.


DSC03205JanDeBieInkijkBibliotheekTroyes2000Houtsnede

Jan de Bie, Inkijk bibliotheek Troyes, 2000, houtsnede.


Op dit moment lees ik ‘Papyrus – De geschiedenis van de wereld
in boeken’ van Irene Vallejo.
Daarin droom je in deel één van het boek in de mythische
bibliotheek van het oude Alexandrië.
Datzelfde gevoel krijg je bij het zien van de ‘boeklandschappen’
van Jan de Bie.


Van de vos Reynaerde – Reynaart de vos

Dat ik boeken interessant vind zal niet als een verrassing komen.
Daarom volg ik ook via nieuwsbrieven wat boekgerelateerde bedrijven.
Een antiquariaat biedt (bood?) het werk aan waarvan hier wat
foto’s te zien zijn. Helaas zijn de foto’s niet van een hoge kwaliteit.
Maar voor een blog kan het er wel mee door.

IllustratedGermanReynardTheFoxInRichlyBlind-tooledBinding1603 01Cover

Dit is een geïllustreerde uitgave van ‘Reyneke Vosz de olde, nye gedrucket, mit sidlykem vorstande unde schonen Figuren, erlüchtet unde vorbetert’. ‘Van de vos Reynaerde’ dus. De verkopers wijzen op de boekomslag met blinddruk versiering in de perkamenten band die gedateerd is als 1603. Het boek is eens opnieuw ingebonden met nieuwe schutbladen.


IllustratedGermanReynardTheFoxInRichlyBlind-tooledBinding1603 02ReynekeVoszDeOlde

Dit is het titelblad van de gedrukte tekst uit 1592. Dit is een versie die door Stephan Mölleman is uitgegeven/gedrukt in Rostock. Hij zou dit gedrukt hebben voor Laurentz Albrechts, een boekhandelaar in Lübeck. We weten niet precies wie de schrijver van het oerverhaal is. Er bestaan veel teksten die lijken op het verhaal dat wij kennen als Reynaart de vos. Ze verschillen nogal van elkaar en sommige verhalen zijn voorgangers van de versie die wij vandaag lezen. De versies die wij nu kennen in moderne druk gaan vaak terug op de versie van de schrijver Willem (‘Willem die Madocke maecte‘).


Rostock-Lübeck edition of the fabulous animal epic Reynard the Fox. The Reynard stories were already established as a coherent collection in the 12th century and were first printed in 1479, in a Dutch prose edition. The numerous versions of the Reynard text show a great deal of variation, but the Dutch tradition, starting with the highly regarded and very original adaptation by Willem (author of Madoc), is the most dominant. The main story takes place in the court of a lion king, where all the other animal subjects complain to the monarch about Reynard’s trickery, which leaves room for each animal to tell a story about the fox, his wits, cunning and criminal behaviour. The stories satirize nobility, clergy and peasants alike, not shunning scatological humour.

IllustratedGermanReynardTheFoxInRichlyBlind-tooledBinding1603 05TekstMetGroteIll

Deze versie is met een Duitse tekst op rijm en bevat veel kleine houtsnedes (53 stuks) van karakters (bedelaars, edelmannen, edelvrouwen, handelaren, soldaten, enzovoort. Daarnaast een aantal grote houtsnedes zoals hierboven (44 stuks).


The book, in German verse, is adorned with a large number of small woodcuts of male and female costumes, of noblemen and -women, monks, beggars, merchants, soldiers, etc., often repeated. The large woodcut illustrations were made after those in the first Rostock edition of 1539, including 36 ascribed to Erhard Altdorfer.
With 17th-century manuscript inscriptions. Browned, with some marginal water stains and occasional spots. Recased with new endpapers, binding slightly soiled with some damage to outer border. Good copy. Goedeke I, p. 482; Menke VI, 17 (1); VD16, R 998 (6 copies).

IllustratedGermanReynardTheFoxInRichlyBlind-tooledBinding1603 04TekstMetGroteIll

De grote houtsnedes zijn gemaakt naar die van een versie uit 1539 door Erhard Altdorfer. hier wordt de beroemde/beruchte scene uitgebeeld waar een monnik zich niet aan het celibaat houdt en als gevolg daarvan wordt aangevallen in het kruis door een kat.


IllustratedGermanReynardTheFoxInRichlyBlind-tooledBinding1603 03TekstMetHoutdruk

Dit zijn voorbeelden van de kleinere illustraties. Dit is denk ik bij het voorwoord. Een illustratie werd in die tijd niet altijd persé voor de uitgave gemaakt waarin we ze nu zien. Men ging daar nogal ‘creatief’ mee om. Soms waren ze ook al voor een oudere versie gebruikt of soms vond de uitgever ze wel bij het verhaal passen. Het oog wil ook wat en plaatjes verkopen beter.


Verlengde leporello

Van het begin af aan had ik een beetje een
haat/liefde verhouding met de beschrijving van de
verlengde leporello zoals die stond in Handboekbinden.
Mij werd niet duidelijk wat men wilde bereiken.
Nu ik een boek gemaakt heb naar het ontwerp (want
door omstandigheden zoals beschikbaar materiaal,
heb ik er een eigen draai aan gegeven) snap ik het beter.

Nu is mij wel duidelijk wat men wil bereiken en is het
een vorm die ik in de toekomst zeker ga gebruiken.
Ik heb vaak katernen die qua dikte zich niet
altijd mooi aan de regels houden.
Vaak is dat omdat ik van alles in zo’n boek wil bewaren.
Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat ik handgeschept papier
gebruik en dat is niet altijd even mooi strak en vlak.

IMG_1199VerlengdeLeporello

Mijn versie heeft bijvoorbeeld geen voorflap en de hoogte is niet overal 14 centimeter zoals in de beschrijving staat. De katernen waren nogal netjes en dun. Gevolg is dat de rug dikker is dan de katernen bij elkaar. Dart ga ik wel oplossen.


IMG_1249VerlengdeLeporelloDrukMiniaturen

Van een aantal oudere projecten had ik nog ‘restjes’ liggen. Er waren nog dingen van mijn Dada-project, van mijn poging om met pallethout houtsnedes te maken, al dan niet in combinatie met gelli plate en ik heb een keer handgeschept papier gebruikt om te drukken. Dat leverde deze drukminiatuurtjes op. Ze zijn of 10 x 10 centimeter of zijn een strook van 8 centimeter hoog en 10 breed.


IMG_1251VerlengdeLeporelloBovenaanzicht

Als ik de drukminiatuurtjes inplak levert het dit bovenaanzicht op. Nu moet ik de rug eigenlijk wat verdikken zodat de rug en de katernen evenveel ruimte innemen. Dan past het allemaal weer mooi in de boekenkast.


Houtdruk

De vorige keer liet ik zien dat ik weer een houtsnede
had gemaakt. Maar toen was er geen tijd om hem af
te drukken. Bovendien was het werken met acryl niet altijd
een succes. Tijds voor iets anders.

IMG_0467MetZwarteDrukinkt

Deze keer heb ik een zwarte drukinkt gebruikt. Die laat zich goed aanbrengen op het hout. Hopelijk krijg ik daar mooie afdrukken mee.


IMG_0468EerstePoging

De eerste poging. Volgens mij moet dat beter kunnen.


IMG_0469HaaksHout

Haaks hout. Zoals je kunt zien heb ik een houtsnede die ik al eerder een keer maakte ook nu weer ingezet. Dit is zoals ik de afdrukken graag zie.


IMG_0470Paalwoning

Paalwoning. Zoals altijd heb ik ook nog een paar afdrukken gemaakt van de glasplaat. Deze monoprints laat ik later nog wel zien.


Nog een nieuwe houtsnede

Ik ben aan een derde houtsnede begonnen.
Net als de vorige keer is het thema: nerven.

Ik heb een pallet klein gezaagd.
Daar komen korte stukken hout af. Zacht hout.
Waarschijnlijk dennenhout. Als ik het zaag ruikt het soms
alsof je in een dennenbos loopt.

IMG_0453BijDeEersteDrieNervenGingHetAlMis

Omdat het hout zo zacht is schiet je makkelijk uit. Aan de andere kant de zachte delen laten zich eenvoudig wegsnijden met een guts. Hier zijn de eerste drie kleine stukjes al weggesneden en er ging direct al iets ‘mis’.


IMG_0455BeginGemaakt


IMG_0456GesnedenEnGeschuurd

Op maat gezaagd, volledig uitgesneden en geschuurd. Gereed om morgen te testen.


IMG_0376Motorzaaagkunst

Over een houtsnede gesproken. Dit werk zag ik in een tuin in Assen. Er stond een bord bij over motorzaagkunst. Zoek maar eens op internet. Dat is even iets anders.


Experiment

Dat wordt de naam van het boek: Experiment.
Afgelopen zondag ben ik weer verder gegaan met het experimenteren
met verf en houtdruk. Deze keer in combinatie met een gelli plate.
Het idee is om eerst verf aan te brengen op de gelli plate
en dan de houtsnede te gebruiken om de structuur
op de gelli plate aan te brengen.
Het boekbindlinnen dat ik ga gebruiken voor de band van mijn boek
heb ik voorzien van een afbeelding door gebruik te maken van
een gelli plate en die niet helemaal vol verf te zetten.
Zou dat idee ook werken met de houtsnede?

IMG_0360ExperimentVerfOpDeGelliPlateDanStructuurvanHoutblokEropAanbrengen

Links de houtsnede die ik wil gebruiken, rechts de gelli plate met verf.


IMG_0362DeGelliPlateMaaktDeAfdruk

Nadat ik de houtsnede even op de gelli plate heb gedrukt, druk ik hier de gelli plate af op papier. Het formaat is geen toeval. Ook de positie van de afdruk op het papier is bewust. Het papier is veel groter dan ik kan gebruiken voor mijn boekje. Dus moet ik straks de mogelijkheid hebben het papier op een interessante manier te snijden. Interessant voor de afbeelding. Maar je ziet hier al dat niet veel van de structuur van de houtsnede door is gekomen op de gelli plate. Andere route dus.


IMG_0363MetMeerEnDunnereVerf

Meer verf en de houtsnede een beetje bevochtigd. Ik krijg de indruk dat de verf die al een aantal jaren oud is, te oud is, te droog.


IMG_0364DrieOpEenRij

De resultaten worden interessanter.


IMG_0365DitIsDeTechniekOnderopDeGelliplateMetVerfDaarbovenHetHoutblok

Voor het geval dat niet duidelijk is hoe ik probeer de structuur van de met guts bewerkte houtblok over te brengen op de gelli plate: hier zie je nog net de gelli plate onderop liggen. Daar is verf op aangebracht met een roller. Daar druk ik dan de houtsnede op. Vervolgens gebruik je de gelli plate om afdrukken te maken. Een of meerdere.


IMG_0366SomsHeelBlijMetHetResultaat

Soms ben ik blij met het resultaat. Je ziet hier ook dat ik de tweede houtsnede ben gaan gebruiken.


IMG_0367VerschillendePogingenOpEenRij


IMG_0368Touwtje

Even terug naar iets dat bijna altijd lukt: een touwtje op het papier en dan de afdruk daarover heen maken.


IMG_0369TouwtjeResultaat

Het resultaat.


IMG_0370HoutKomtVanBomen

Hout komt van een boom. In mijn geval een stukje karton dat als sjabloon dienst doet.


IMG_0371Experiment

Letters voor foliedruk even gebruikt voor afdrukken met acrylverf. Het is een experiment.


Vermijs Pers Prent 2015, eerste jaargang

 photo DSC_0178VermijsPersPrent20152016EersteJaargang.jpg

Vermijspersprent 2015 – 2016, eerste jaargang. De afbeelding op deze omslag is een linosnede van Cees Hamann.


In het atelier in Tilburg waar ik soms ook mag werken
staat de zogenaamde Vermijspers, een grafix proefpers.
Om deze pers in gebruik te houden geeft men een aantal prenten
uit per jaar waar men zich per serie op kan abonneren.
Dat heb ik het afgelopen jaar gedaan.
De prenten worden gedrukt door Cees Hamann en Frans de Kock.
Drie van de vier prenten zijn een samenwerkingsverband
tussen een dichter en een beeldend kunstenaar.
De vierde eigenlijk ook maar Pablo Neruda heeft niet
actief meegewerkt natuurlijk.
De tekst is gezet in Helvetica romein, 24 en 12 punt.
Het prachtige papier is Alt Nurnberg 260 grams.
Aan het eind van het jaar ontvingen we ook nog een bewaarmap
voor de vier prenten.
De inschrijving voor het nieuwe jaar is begonnen!

Dit zijn de bewaarmap, prenten en hun colofons van de eerste jaargang:

 photo DSC_0179VermijsPersPrentGeopendeMap.jpg

Vermijspersprent, geopende bewaarmap.


 photo DSC_0180VermijsPersPrenten.jpg

Vermijspersprenten.


 photo DSC_0181PabloNerudeOdeAanDeTypografie.jpg

Pablo Neruda, gedicht uit Ode aan de typografie.


 photo DSC_0182ColofonCeesHamannFransDeKock.jpg

Colophon, Cees Hamann en Frans de Kock.


 photo DSC_0183Genisis.jpg

Genesis. Houtsnede door Jeroen de Leijer en gedicht door Bas Smout.


 photo DSC_0184ColophonJeroenDeLeijerBasSmout.jpg

Colophon, Jeroen de Leijer en Bas Smout.


 photo DSC_0185DurchEineZeitschlaufe.jpg

Durch eine Zeitschlaufe, Linosnede Annette Paulsen en gedicht Carsten Klook.


 photo DSC_0186ColophonAnnettePaulsenCarstenKlook.jpg

Colophon, Annette Paulsen en Carsten Klook.


 photo DSC_0187ZeLeekDePrinsOpHetWittePaardTeKrijgen.jpg

Ze leek de prins op het witte paard te krijgen. Linosnede Ivo van Leeuwen en gedicht Jace van de Ven.


 photo DSC_0188ColophonIvoVanLeeuwenJaceVanDeVen.jpg

Colophon, Ivo van Leeuwen en Jace van de Ven