Boekband zoekt boekblok: eindresultaat

IMG_3947BoekbandGeschuurdAanBeideKanten

Dit is de boekband zoals ik die van het boekblok afhaalde een jaar geleden. Ik heb geen jaar aan dit boek gewerkt. De band heeft lang doelloos in mijn werkplaats gelegen. Maar nu heeft het een nieuwe bestemming.


IMG_4414BoekbandZoektBoekblok

Zo ziet het boek er nu uit. Met een leren bekleding met stroken leer die door de back pairing techniek in het oppervlak verzonken liggen.


IMG_4415BoekbandZoektBoekblok

Zo ziet het boek er vanaf de onderkant uit. Je ziet het ongelijke boekblok en het schutblad van textiel (uit een vest).


IMG_4419BoekbandZoektBoekblok

Het geheel was nogal experimenteel (en dat wil bij mij nogal eens mis gaan) maar ik ben best blij met het resultaat.


Trui als schutblad

Het project ‘Boekband zoekt boekblok’ ging erom bij een
boekband van een boek dat ik vorig jaar gekocht had in de kringloop,
een bekleding en een nieuwe inhoud te zoeken/maken.

De bekleding is een leren bekleding geworden gedecoreerd met
stroken leer in meerdere kleuren om de techniek van back pairing eens
te proberen. Met het resultaat ben ik tevreden.

Het boekblok heb ik gemaakt uit resten van papier in verschillende
maten. De maten passen allemaal binnen de grootte van de boekband.
Om het papier voldoende volume te geven heb ik gekozen voor een
schutblad van textiel. Daarvoor heb ik een stuk gesneden uit een
trui die in de was tegen een ongelukje aan gelopen is.
Een kant is bekleed met vlieseline en dat vormt een goede basis om
de textiel te snijden en nu te plakken.

IMG_4395BoekbandZoektBoekblok

Hier is de rechterkant al geplakt tegen de boekband. Nu moet de rug nog zorgvuldig worden vastgezet en de linkerkant (hier op de voorgrond).


IMG_4399BoekbandZoektBoekblok

Bij het maken van dit boek geb ik nogal wat regels overtreden maar het resultaat is prima.


IMG_4401BoekbandZoektBoekblokSchutbladAanEenKantNogVastzetten

Hier zie je dat de linkerhelft nog gelijmd moet worden. Intussen ligt het boek al een nacht onder bezwaar. Vanmiddag ga ik het boek bevrijden en dan kunnen we zien hoe het geworden is.


Gebonden boekblok

IMG_4374BoekbandZoektBoekblok

Hier zie je het boekblok dat genaaid is, vervolgens is de rug gelijmd en het heeft een paar dagen in de boekenpers gelegen. De volgende stap is om het te verbinden met het ‘schutblad’. Nu heb ik het schutblad gesneden uit een vest dat het moeilijk gehad heeft in de was. De kleur is prachtig (is het groen, is het blauw) maar het materiaal is gaan vervilten. Ik gebruik het als schutblad vanwege de kleur en vanwege de dikte van het materiaal.


IMG_4375BoekbandZoektBoekblok

Eerst heb ik het boekblok op twee plaatsen vastgezet op het schutblad. Het schutblad (het vest) is aan een zijde beplakt met vlieseline. Nadat boekblok en schutblad aan elkaar gemaakt zijn met draad,  zijn de ruggen van boekblok en schutblad aan elkaar gelijmd. Je kijkt op op de foto tegen de vlieselinelaag van het schutblad aan. Dit is de zijde die ik tegen de boekband ga plakken.


IMG_4386BoekbandZoektBoekblokOnderBezwaar

Één zijde van het schutblad is geplakt aan de boekband. Dat ligt nu onder bezwaar.


Boekband zoekt boekblok

Gisteren heb ik nog wel gewerkt aan dit project.
Al heb ik meer lopen piekeren dan dat ik veel meters gemaakt heb.
Ik had een stuk uit een vest gesneden dat een ongelukje had gehad
in de wasmachine.
Maar het liet zich moeilijk snijden en het resultaat was dan
ook geen rechthoek. En die heb ik wel nodig.
Gelukkig was het stuk dat ik had uitgesneden groter dan
ik strikt nodig had. Ik kreeg een tweede kans door
vlieseline op het stuk textiel te strijken.
Door het daarna nog eens te snijden was het resultaat
precies zoals ik dat wilde.

IMG_4038BoekbandZoektBoekblokVestBoekblok

Hier ligt het stuk textiel (blauw of groen, wat denk je?) op de binnenkant van de boekband met de vlieseline naar beneden.


IMG_4039BoekbandZoektBoekblokDankzijVlieselineBeterSnijdbaar

Door de vlieseline kon ik zelfs smalle stukken van het textiel afsnijden.


IMG_4040BoekbandZoektBoekblokStukVestBoekblok

Idee is nu om de katernen te binden op het stuk textiel. Het textiel gaat dan dienen als schutblad en opvulling. Het boekblok zal anders niet voldoende dik zijn en dan komt de boekband niet mooi tot zijn recht.


IMG_4041BoekbandZoektBoekblokKleurverschil

Op de video van Marc Cockram is te zien hoe hij het leer nabehandelt met een mengsel van PVA (?). Dus ik heb een hele dunne lijm op het teststukje gesmeerd en dat laten drogen. Ik moet de video nog eens terugzien wat hij hier precies voor gebruikt. De oplossing van PVA maakt het leer een beetje donkerder. Niet lelijk.


Boekband zoekt boekblok

Natuurlijk, ik weet het.
Je past de boekband op je boekblok aan.
Niet andersom.
Mijn resultaten met andersom vallen nogal eens tegen.
Toch kan ik het niet laten.
De boekband is min of meer af.
Nu ga ik het boekblok maken met een aantal katernen
die eigenlijk niet passen en niet
voor dit boek gemaakt zijn.
Toch ga ik ze proberen te gebruiken.
Heb nog drie katernen bijgemaakt.

IMG_4030BoekbandZoektBoekblokBoekband

Dit is de boekband: Ideeën.


IMG_4033BoekbandZoektBoekblokBoekblok

Dit zijn de katernen. Het idee is om ze ook op deze manier in te binden. Ik wil ze binden op een stuk textiel dat ik uit een vest gesneden heb. Het vest is niet goed uit het wasmachine gekomen. Het laat zich niet eenvoudig op maat snijden. Dat stuk textiel moet voldoende dikte geven voor de band. Het stuk textiel ga ik voorbereiden met vlieseline.


Boekband zoekt boekblok

Weer een stapje verder.
Na een periode van drogen kwam de boekband uit de boekenpers.
Het idee is nu de omslagen te gaan maken.

IMG_4003BoekbandZoektBoekblokBinnenkant

Dit is zoals de binnenkant er uit ziet. Het leer is droog.


IMG_4004BoekbandZoekBoekblokGesloten

Zo zal het boek er dan uitzien. Maar dan moeten eerst nog wel de omslagen ingeslagen worden.


IMG_4005BoekbandZoektBoekblokNuDeOmslagenNog

Zo ziet de rug er dan uit. Veel boeken met leren bekleding heb ik nog niet gemaakt maar het resultaat van het back pairing waardoor de decoratie zowat in het basisleer komt te liggen vind ik goed.


IMG_4026boekbandZoektBoekblokGesloten

De buitenkant van de boekband is gereed.


IMG_4027BoekbandZoektBoekblok

Voor het boekblok heb ik ook al wat ideeën. Dat volgt een volgende keer.


Boekband zoekt boekblok

Even iedereen weer even bijpraten.
De leren decoraties waren op twee na allemaal op de basisbekleding
aangebracht en aan de achterkant gedund (back pairing).
Dus ik had nog twee stroken leer te gaan.
Dat gaf me ook de kans even vooruit te kijken naar de oude
boekband die ik wil gebruiken om de leren bekleding
op aan te brengen.

IMG_3979BoekbandZoektBoekblok

De hele buitenkant even geschuurd. Dan zijn alle oneffenheden weg. Zie je daar in ieder geval straks niet van. De kneepruimtes ga je straks wel zien. Op de plaats van de kneep heb ik geprobeerd het leer aan de achterkant te dunnen. Dat werd al snel bijna te veel van het goede. Voor nu maar even zo gelaten. Vooral ook even gekeken naar de hoeken. Die leken misschien van metaal maar waren van papier en dat zat er niet echt meer mooi op.


IMG_3981BoekbandZoektBoekblok

Dezelfde band maar dan bekleed. Het leer voelt nog vochtig aan want het zit pas kort in de boekenpers. De scharnieren zijn al duidelijk te herkennen. De volgende keer zijn de omslagen aan de beurt. Tijd om ook eens naar het boekblok te kijken.


Boekband zoekt boekblok

Omdat ik vandaag vrij was kon ik zowel in de ochtend als
in de middag een tijdje naar de FutureDome.

IMG_3962EersteStrokenDecoratieGesneden

Begonnen met het snijden van twee stroken leer van de in totaal zeven stroken die samen het ontwerp gaan vormen voor ‘Idee’. Nog steeds een beetje gebaseerd op het ‘Pak van Sjaalman’. Ik begin met deze twee stroken omdat ik nog niet weet hoe de schaaf en het leerdunmes gaat werken op een volledig formaat bekleding. Mijn overweging was om van binnen naar de rand van het basisleer toe te werken. Misschien had ik alle stroken er in een keer op kunnen bevestigen. Maar daar heb ik na dit boek een beter idee van.


IMG_3963EersteTweeStrokenGelijmd

Het viel nog niet mee om een markering op het basisleer te krijgen. Voor een deel heeft dat ook te maken met de vrijheid die ik mezelf geef om tot op het laatste moment nog maten aan te passen van de stroken. De maten die in de tekening staan komen wel in de richting van mijn schets maar wijken toch af. Maar een exact ontwerp maken en me daar dan ook precies aan houden, dat past niet zo bij mij. De eerste stroken zitten bovenop het leer gelijmd. Nu gaat het leer even in de boekenpers om te drogen en dan kan het leerdunnen beginnen.


IMG_3964UitDeBoekenPersWordenStrokenMeteenDuidelijk

Aan de achterkant van het basisleer is door de vleug van het leer te zien waar de stroken op het leer geplakt zitten. Mark Cockram en Karin Cox vermelden niet dat de dikte van het leer dat je op het basisleer plakt een belangrijke rol speelt. Ik ga dat ook merken want mijn kleuren leer hebben verschillende diktes.Vooral het stukje donker rood leer (straks: 2 bij 2 centimeter) is aanmerkelijk dunner dan het bruine en rode leer. Maar ik verwacht dat hoe dunner de onlay, hoe minder het nodig is om aan de achterzijde het leer te dunnen.


IMG_3965SporenSchaafLeerdunmes

De hobbyschaaf begint gelijk zijn werk te doen op de verhoogde plaatsen.


IMG_3966DeSporenVanDeSchaafEnLeerdunmesWordenSteedsDuidelijker

Dat wordt steeds duidelijker.


IMG_3967HoogteVerschillenInLeerGelijmdgeBackPaired

Na een tijdje schaven steken de onlays steeds minder boven het basisleer uit. Het is nog moeilijk voor mij om te bepalen wanneer ik kan stoppen. Met dunner onlay-leer wordt die beslissing denk ik eenvoudiger. Nu, bij de eerste stroken, verschilt de dikte van het basisleer en de onlays niet veel. Hoede les voor een volgende keer.


IMG_3969OndersteDrieStrokenAlleenNogGelijmd

De volgende onlay stroken zijn gesneden en bevestigd. Ze zitten nu in de boekbindpers. Niet te strak. Voldoende op het leer te laten drogen en goed vast te zetten. Ik heb alleen met PVA gelijmd. De voorbeelden werken allemaal met paste (zelfgemaakte lijm). Vanuit het oogpunt van conservering is dat beter. Maar het aspect ‘zelf lijm maken’ is een extra complexiteit die ik nu nog even niet nodig heb.



Boekband zoekt boekblok

Voor het nieuwe project heb ik besloten een bestaande
kartonnen boekband te gaan bekleden met leer terwijl
ik het leer decoreer met stroken leer van verschillende afmetingen.
Die stroken leer ga ik bevestigen en bewerken met een
techniek die ‘back pairing’ wordt genoemd door Mark Cockram
en die ook beschreven staat in het huidige nummer van
het blad van de Stichting Handboekbinden.
Dat artikel is geschreven door Karin Cox.

IMG_3955LeerIsNatuurproductDusMetOneffenheden

Nu heb ik de techniek van back pairing nog nooit geprobeerd. Ik ben niet ervaren in het werken met leer. Bij back pairing is het idee dat je de decoratie bovenop een stuk basisleer plakt om vervolgens aan de achterkant (back) van het basisleer, het leer te dunnen (pairing), zodat de decoratie vlak met het basisleer komt te liggen. Leer is een natuurlijk product en is dus niet altijd van perfecte vorm. Op de foto zie je dat het leer op een plaats is ingescheurd. Dat kan ik moeilijk gebruiken op een boekband maar ik kan daar gerust iets wegsnijden om een eerste test te doen.


IMG_3956MisschienTeZuinigOnlayopBasisleer

Dit is mijn testlapje: het donkere leer is de decoratie en het lichte leer is het basisleer. Deze kleuren (met nog een paar) ga ik dadelijk ook in het echt gebruiken. Op het lichte leer zie je indrukken van de knijpers waarmee het leer opgespannen is geweest bij het schoonmaken van de huid (bovenaan en helemaal onderaan rechts).


IMG_3958DeDriehoekigeVormVanDeOnlayTekentZichAf

Dan schaaf ik met een hobbyschaaf en mijn leerdunmes aan de achterkant de verdikking weg die veroorzaakt wordt door de decoratie. De driehoek van de decoratie wordt zichtbaar in de vleug van de vleeszijde van het leer.


IMG_3959SchaafselVanHetLeerMetGereedschap

Het vraagt wat werk en ik leer weer een paar dingen die ik al eerder ervaren had maar vergeten was. Je maakt het jezelf makkelijk als je het basisleer goed kunt vasthouden. Mijn stuk leer is ongemakkelijk klein. De schaaf heeft zo zijn afmetingen. Met het mes kun je op veel plaatsen makkelijker bij. Maar het mes vraagt weer een eigen benadering. Dat wil zeggen dat ik nog even moet nadenken in welke volgorde ik de decoratie straks op de definitieve bekleding ga plakken/bewerken.


IMG_3960BasisleerVoorDeBoekbandGesneden

De buitenkant van de boekband was al eens te zien op mijn blog. Hier zie je de binnenkant. Geschuurd. De band ligt op het basisleer dat ik net op maat heb gesneden.


Boekband zoekt boekblok

Ongeveer een jaar geleden begon ik kerstversieringen
te maken op basis van katernen van bestaande boeken.
Daarvoor kocht ik wat boeken bij een kringloopwinkel.
Niet om hun inhoud maar vanwege gun uiterlijke kenmerken:
dikte, hoogte, materiaal van de band en bindwijze.
De katernen zijn voor een groot deel opgebruikt: veranderd
in kerstbomen enz.
Maar ik heb nog twee boekbanden liggen.

IMG_3947BoekbandGeschuurdAanBeideKanten

Dit is geen groot boek maar de kaft is erg sterk. Gisteren heb ik de laatste storende elementen met schuurpapier verwijderd. Nu is de band glad aan de voor- en achterkant. Ook de hoeken, gemaakt met een soort van gouden plasticfolie, zijn nu helemaal glad.


IMG_3948DieHadIkNogLiggen

Ik had ook nog een paar katernen liggen. De maten zijn niet goed voor deze kaft maar dat ga ik proberen op te lossen zoals hierboven aangegeven: ik ga bij de helft de onderkant gelijk laten lopen, bij de andere helft de bovenkant. De katernen zijn nog leeg.


IMG_3952

Het idee is een eenvoudige vorm van ‘back pairing’ te gaan toepassen. Die techniek zag ik eerder dit jaar bij Mark Cockram op een video en Karin Cox beschrijft de methode ook in het meest recente nummer van uitgave van de Stichting Handboekbinden. Daarbij ga je met kleine stukken leer een decoratie maken op een leren boekbandbekleding. Dat zorgt voor een verdikking op de boekband. Om dat tegen te gaan kun je aan de achterkant van de boekbandbekleding leer weghalen met een leerdunmes. Dat ga ik proberen. Dit is een variant op de ‘cushion onlay’ die ik pas probeerde. Hier zie je mijn ontwerp. Heel eenvoudig (hoop ik). De kleuren van de stroken papier hebben geen betekenis.


IMG_3953

Zo’n ontwerp maak ik eigenlijk nooit. Maar bij deze methode is dat misschien toch wel een goed idee. Het dient om je ideeën te ordenen, te toetsen en om achteraf te kunnen bepalen waar je in het proces denkfouten maakte.