De Wissel

DSC06957MarleneDumasDeWissel1992AquarelInktPotloodOpPaierOlieverfOpCanvasTXT

In het Stedelijk Museum Breda is een werk te zien van Marlene Dumas: De Wissel. Een reeks kleinere werken door haar zelf en haar medekunstenaars in de periode dat ze actief was in Breda: Marlene Dumas, De Wissel, 1992, aquarel, inkt, potlood op papier en olieverf op canvas.


DSC06950MarleneDumasDeWissel1992AquarelInktPotloodOpPaierOlieverfOpCanvasDSC06951MarleneDumasDeWissel1992AquarelInktPotloodOpPaierOlieverfOpCanvasDetail

Een aantal van de werken sprongen eruit zoals deze: een sterre maker.


DSC06952MarleneDumasDeWissel1992AquarelInktPotloodOpPaierOlieverfOpCanvasMeisjeMetKleinVogeltjeInHand

Meisje met klein vogeltje in hand.


DSC06953MarleneDumasDeWissel1992AquarelInktPotloodOpPaierOlieverfOpCanvasDon'tLookBack

Don’t look back.

DSC06954MarleneDumasDeWissel1992AquarelInktPotloodOpPaierOlieverfOpCanvasDetail


Omdat we niet kunnen

Naar een museum gaan kan even niet.
Dat is heel vervelend voor al die mensen die hard werken
om tentoonstellingen te maken.
Overigens geldt dat ook voor muzikanten, toneelspelers, dansers, enz.

In de NRC las ik een artikel over Collector’s Item.
Pieter en Marieke Sanders waren verzamelaars van moderne kunst.
Nu vindt er een schenking en een overdracht plaats van maar
liefst 225 werken aan de Staat der Nederlanden.
Deze bijzondere schenking wordt gevierd met de tentoonstelling
Collector’s Item, waarin de collectie
nog één keer als één geheel te zien is.
Deze collectie is namelijk uitgekozen door een vijftal Nederlandse
musea om hun verzameling aan te vullen.

Naar het Centraal Museum gaan kan nu even niet maar
de catalogus bekijken en lezen kan wel.

Een tentoonstelling en boek over verzamelaars en hun
verzameling en de bijzondere kunstwereld.
Mijn tips in willekeurige volgorde:

IMG_4406CollectorsItemMartineStigProfiles#4ProjectVertigo2017

Martine Stig, Profiles #4, Project Vertigo, 2017.


IMG_4407CollectorsItemMarcMuldersFazant2005

Marc Mulders, Fazant, 2005.


IMG_4408CollectorsItemTheirryOussouZonderTitel

Thierry Oussou, Zonder titel.


IMG_4409CollectorsItemIreneVonvkLightDancing1993

Irene Vonk, Light Dancing, 1993.


IMG_4410CollectorsItemRudiDeWintKoperenSchil1999

Rudi de Wint, Koperen Schil, 1999.


IMG_4411CollectorsItemRogerRaveeleenKarretjeOmDeHemelTeVervoeren1979

Roger Raveel, Een karretje om de hemel te vervoeren, 1979.


IMG_4412CollectorsItemMarleneDumasMaryIsTheStairwayByWhivhGodCameDownToEarth1986-1986

Marlene Dumas, Mary is the stairway by which God came down to earth, 1985 – 1986.


IMG_4413CollectorsItemJitkaHanzlovaGreenSnake

Jitka Hanzlova, Green Snake.


Wat een prachtige collectie.

De catalogus bevat een paar interessante essays over het ontstaan
en de ontwikkeling van de collectie van Pieter en Marieke Sanders.
Dat je bij het schrijven van je essay rekening houdt met
het feit dat je schrijft over de mensen die net meer dan 200
kunstwerken schenken, lijkt me duidelijk.
Maar het essay van Nadia Abdelkaui beschrijft de (correcte?) werking
van de kunstwereld. Een wel erg vreemde wereld.
Of je daar als verzamelaar met overgave aan mee wilt werken,
daar ben ik niet zo zeker van. Dat het een ‘wereldvreemde’ wereld is
had best in de tekst mogen staan.

IMG_4405CollectorsItemCentraalMuseum

De catalogus van de tentoonstelling Collector’s Item in het Centraal Museum in Utrecht naar aanleiding van de schenking van de familie Sanders aan Nederland.


Van Abbe Museum: Er was eens…

Een hele mooie titel voor een tentoonstelling van de collectie.
De collectie is geplaatst in zijn maatschappelijke context.
In grote brokken wordt de recente geschiedenis opgedeeld
en voorzien van daarbij behorende kunstwerken.
Wat een collectie. Schitterend!
De verzameling video neemt een bijzondere plaats in.
Letterlijk en figuurlijk.
Ik maakte een paar foto’s.

 photo DSC_3171HenkVisch2Herten1981.jpg

Henk Visch, 2 herten, 1981.


 photo DSC_3173JohnKormelingHiHa1992.jpg

John Körmeling, Hi Ha, 1992.


 photo DSC_3174Museumwand.jpg

‘Zomaar’ een wand in het museum.


 photo DSC_3175QiuZhijieMapOfZhongshanPark2012.jpg

Qiu Zhijie, Map of Zhongshan Park, 2012.

 photo DSC_3175QiuZhijieMapOfZhongshanPark2012Detail.jpg

Detail.


 photo DSC_3177SurasiKusolwongNakedMachineVolkswagenModern2000-2011.jpg

Surasi Kusolwong, Naked machine (Volkswagen Modern), 2000 – 2011.


 photo DSC_3183JuanMunozConversationalPiece1994.jpg

Juan Munoz, Conversational Piece, 1994.


 photo DSC_3184MarleneDumaModels1994.jpg

Marlene Dumas, Models, 1994.


 photo DSC_3187OpDeMuur.jpg

De muur was niet zomaar voorzien van plaatjes. De maker is onbekend bij mij.


 photo DSC_3188JohnKormelingHiHaBinnenEnBuiten.jpg

John Körmeling, Hi Ha tegen de muur en weerspiegeld in het raam.


 photo DSC_3193EntreekaartjeCatalogus.jpg

Entreekaartje en catalogus. Ga er kijken. Geweldig!

Ai WeiWei

Ai WeiWei (met twee hoofdletters W is leuker).
Deel twee van mijn serie foto’s van de tentoonstelling in de Pont.

Ai WeiWei, Grapes, 2010.

Ai WeiWei, 5000 kilo sunflower seeds, 2010.

Sunflower Seeds bestaat uit miljoenen kleine beeldjes, ogenschijnlijk identiek, maar stuk voor stuk met de hand gevormd en beschilderd. Dit zijn twee kleinere versies van het werk waarmee Ai, toen hij het in 2010 voor het eerst toonde in Tate Modern, beroemd werd bij het grote publiek. De zonnepitten hebben meerdere betekenissen voor het Chinese volk. Ze dienen niet alleen als voedsel, maar hadden tijdens de culturele revolutie ook een symbolische lading. Nadat Mao Zedong zich de zon als persoonlijk symbool had toegexebigend, werd het Chinese volk vergeleken met zonnebloemen, die vol bewondering opkeken naar de grote roerganger. De duizenden zaden, die op de tentoonstelling versmelten tot een grijs tapijt, zijn echter van porselein. Dat gegeven roept nog een beeld op: dat van 1600 arbeiders in Jingdezhen, de porseleinhoofdstad van China, die een jaar lang elk van de miljoenen vormpjes hebben genomen en er met een paar grijze penseellijntjes zonnebloempitten van hebben gemaakt.

Ai WeiWei, 5000 kilo sunflower seeds, 2010.

Ai WeiWei, 5000 kilo sunflower seeds, 2010.

Ai WeiWei, Rock, 2009 – 2010.

Ai WeiWei, Rock, 2009 – 2010.

Ai WeiWei, Tree, 2009 – 2010.

De catalogus schrijft hierover een mooi verhaal over materie en vorm.
Hierbij gaat hij terug op een idee van Aristotelis over materie (grondstof)
en vorm (een ding). Een vorm bestaat altijd uit materie.
De vorm is belangrijker dan materie. immers materie heeft slechts potentie
(heeft de mogelijkheid iets te worden) terwijl een vorm actualiteit heeft (er is).
Hier is het materiaal van dode bomen gebruikt als bouwstenen om
de vorm ‘boom’ te maken.
Iets wat eens een vorm had (de boom voor zijn sterven) is nu tot materie geworden
omxa0dan weer gebruikt te worden een vorm te maken.
Echter iedereen die naar de boom kijkt, ziet en weet dat het geen boom is.
Op zijn best lijkt het op een boom.

Ai WeiWei, Forever, 2003.

Ai WeiWei, Forever, 2003 (From the inside / Van binnen uit gezien).

Ai WeiWei, Grapes, 2010.

In De Pont staan ook altijd werken van andere kunstenaars naast
en door de speciale tentoonstelling.
Hier nog een paar werken die hier niet eerder te zien waren:

Paul Panhuyzen, Eight double sodukos, 2010.

Paul Panhuyzen, Sudokus, 2011.

Jan Dibbets, Four windows, 1991.

Thomas Schutte, Grosse geister, 1997.

Guido Geelen, Zonder titel, 1995.

Als een Chinees landschap op een wandschildering, met koeien en een herder.

Marlene Dumas, Black drawings, 1991 – 1992.

Kunstvaria

Een beeld van de wind,
een schilderij van wolken,
drie schilderijen van de mysterieuze Rene Magritte,
twee van de wispelturige Pablo Picasso,
drie schilderijen van Marc Chagall met zijn eigen beeldtaal.
In totaal 38 kunstwerken in waarschijnlijk de langste Kunstvaria
tot nog toe.
Vooral te danken aan een aantal zeer bijzondere veilingen
die eerder dit jaar plaatsvonden.


Agostino Brunias, Free women of color with their children and servants in a landscape, circa 1764 – 1796, oil on canvas.

Agostino Brunias is een Italiaans schilder die via Engeland
onder andere werkzaam was in de ‘West Indies’ (het Caribisch gebied).
Vrije, gekleurde vrouwen met hun kinderen en bedienden in een landschap.


Alberto Giacometti, Annette or Portrait d’Annette au pullover rouge, 1961, oil on canvas.

De portretten van Giacometti. Ik kan er geen genoeg van krijgen.
Zo intrigerend.


Alexander Calder, L’acrobate, 1928, wire sculpture on wooden base.

Calder kennen we vooral van zijn abstracte werken.
Hier een acrobaat, draadsculptuur op een houten voetstuk.
Leuk detail is dat hij het werk ‘gesigneerd’ heeft met draad.
Aan de voet van dit beeld is zijn naam te lezen, uitgevoerd met draad.


Blue glazed flask-form vase, Qianlong seal mark underglaze, 1736 – 1795.

Kijk eens naar de prachtig afgewerkt oortjes van deze vaas.


Carlos Luna, Catalina or La modista, 2010, oil on canvas.

Tweemaal Carlos Luna. Voor mij onbekend.
Olieverf op doek maar het lijkt wel grafitti.
De kleermaakster.

Carlos Luna, Horoscopo las estrellas, 2010, oil on canvas.


Carole Bayer Sager, Lavender blue, 2010, oil on linen.

Deze mevrouw schijnt een bekend schrijfster te zijn van muziek(teksten).
Vanhaar hand zijn onder andere “A Groovy Kind of Love”,
“That’s What Friends Are For”,”You Are My Life”.
Ik vind het gewoon mooi.


Chinese bronze ritual vessel, early Western Zhou dynasty, 11 century BC, Freer Gallery: F1938.20.


Christian Vincent, Waterfall, 2010, oil on canvas.


Eduardo Chillida, Peine del viento II, Wind comb II, 1959, iron.Windkam.


Edward Weston, Charis Wilson, Nude, 1936.


Eric Ravilious, Caravans circa 1930s, watercolor.


Eric Tillinghast, Water series #69, 2005, water, fabricated steel.

Op de grens van kunst en onderzoek.
Het is meer het idee dan dat er werkelijk iets plaatsvind (denk ik).
Zouden ze die plaatsen met water op het staal iedere dag bijgieten?
Maar water op een plaat van staal, al is hij nog zo dik,
op den duur heeft dit effect.
Dat wordt hier prachtig onderzocht.


Friedensreich Hundertwasser, Five men standing, 1951, watercolour, chalk and glue on paper.

Friedensreich Hundertwasser is niet de echte naamvan deze kunstenaar en architect uit Oostenrijk.


Georges Roualt, Paysage Biblique, circa 1953, oil on paper.

Je ziet niet zoveel werk van Georges Roualt.
Maar ik vind het steeds opniew geslaagd.
Een bijbels landschap.


Gunther Uecker, Mutation.

Werken van Uecker zijn altijd een plezier om in het echt te zien.
Door het spel met licht en vormen en de beweging van de toeschouwer
is het altijd spannend.


Hans Baldung Grien, Portrait of a young man, 1509.

Gestreng.


Hans Hartung, T1961-35, 1961, acrylic and pastel on canvas.


Jean Fautrier, Dark clouds, 1962, mixed media on paper laid down on canvas.

Een schilderij van wolken.
Heel bijzonder.
In de Nederlandse landschappen zie je veel wolken.
We zijn dus wel wat gewend.
Heel af en toe lijkt het op de Hollandse landschappen dat de wolken
de voornaamste rol spelen op een dergelijk schilderij.
Maar zo openlijk. Zo duidelijk als hier.


Julio Gonzalez, Masque ombre et lumiere, circa 1930, iron.

Dit is misschien wel de grootste vondst in deze kunstvaria.
Zo schijnbaar eenvoudig.
Zo effectief.


Kader Attia, Untitled, 2010.

Kijk maar eens goed naar deze muurschildering.


Karel Appel, Birds over the Red Sea.

Dit schilderij is de avatar van mijn Twitter-account @Kunstvaria
en de achtergrond van de berichten.


Marc Chagall, Bethsabee, 1965, oil on canvas.

Marc Chagall, David, 1961 – 1963, oil and ink on canvas.

Marc Chagall, La musique, 1967, oil on canvas.


Marlene Dumas, Equality.


M. F. Husain, Battle of Ganga and Jamuna: Mahabharata 12, 1971, oil on canvas.

Kunst uit India.


Milton Avery, City harbor, circa 1930, gouache on black paper.


Moctezuma Headdress.

We kennen hem wellicht beter onder de naam Montezuma.
Het is de Azteekse leider van de Amerikaanse inlanders
die als eerste in contact kwam met de Spanjaarden.


Pablo Picasso, Fontainebleau, 1921, oil on canvas.

Pablo Picasso, Portrait D’ Olga, 1923, oil on canvas.


Paul Gauguin, Crouching Tahitian woman, 1901 – 1902, traced monotype print.


Rembrandt Harmensz. van Rijn, Rembrandt laughing, 1627 – 1628, oil on copper.

Ik weet niet zeker wie hier het hardst lacht.
Rembrandt (maker?), Sotheby (veilinghuis), Noortman (Kunsthandelaar),
of de eigenaar…….Maar goedgekeurd door het Rembrandtproject.


Rene Magritte, La Joconde, 1960, oil on canvas.

La Joconde (Frans) kennen we ook als La Gioconda (Italisaans)
of de Mona Lisa.
Op het web vond ik nog het volgende gedicht van Mark Young:

Vrij vertaald:
Da Vinci zou blij zijn dat Magritte er in is geslaagd
de geheimzinnige glimlach zo goed vast te leggen.

Rene Magritte, Le maitre d’ecole, 1955, gouache on paper.

Rene Magritte, Les tambours de la mort, 1965, gouache on paper.

Seated Buddha Mathura, Uttar Pradesh, India, Kushan dynasty, circa 150 – 175 CE, red sandstone.

Mathura is de streek waarvan dit beeld komt.
Samen met beelden uit Gandhara vormen dit de eerste
volledige ‘vrijstaande’ beelden van Buddha in India.


Suzuki Harunobu, Daruma and a young woman in the rain, 1765.

Daruma is een Boedistische leermeester.


De Pont

De Pont is een prachtig museum van Moderne kunst in Tilburg.
Ik kom van Breda en dus is alles uit Tilburg slecht.
Maar voor wat betreft De Pont is dat zeker niet het geval.
Deze voormalige wolspinnerij is een geweldig museum voor moderne kunst
met een prachtige collectie.
Ik ging er gisteren naar toe voor een tentoonstelling maar
vandaag sta ik eerst eens stil bij een eerste serie foto’s
over de vaste collectie van het museum.


De aankondiging van De Pont. Het museum heeft een mooie parkeerplaats voor de deur.


Het museum.


Naast kleinere ruimtes beschikt het museum ook over een hele grote ruimte die prachtig wordt ingedeeld in kleinere zalen. Het dak is deels van glas en er komt dus veel natuurlijk licht naar binnen.


Marien Schouten, De Groene Kamer/Slang, 2000 – 2002, Marien Schouten, Beeld met stammen, 2003.

In een mooie ruimte met groene tegels staat
een bijzonder keramisch beeld.

Marien Schouten, De Groene Kamer/Slang, 2000 – 2002
Marien Schouten, Beeld met stammen, 2003

De wanden van Marien Schouten’s monumentale Groene Kamer zijn bekleed met groen geglazuurde tegels die de kunstenaar tijdens een werkperiode bij het Europees Keramisch Werkcentrum in ’s Hertogenbosch maakte. In deze tijd ontstond ook een reeks keramische beelden: grote amorfe koppen, die in ruwe vormen zijn gemodelleerd. Schouders, hals en hoofd tekenen zich af in een bonkige anatomie. De groene glazuurlaag versterkt de indruk van een organische groeivorm die de beelden gestalte geeft. Rudi Fuchs schreef ooit over de ‘schilderkunstige ruimte’ in het werk van Schouten, die wordt gekenmerkt door ‘een labiel evenwicht tussen orde en de overwoekering daarvan, door gewicht van kleur en vorm, tussen regelmatig ritme en ornament, beheersing en verstoring’.


Angela Bulloch, Lanzarote, 2006.

Angela Bulloch, Lanzarote, 2006

Het werk van Angela Bulloch is complex en veelzijdig: licht- en geluidswerken, tekenmachines, interactieve installaties, fotoseries, videoprogramma’s en tekstwerken. Maar achter de diversiteit van vorm, techniek en presentatie zit altijd een gerichte belangstelling voor maatschappelijke en sociale structuren en systemen. Net zomin als deze processen en gedragingen een statisch karakter hebben, heeft haar werk geen vast vorm of volgorde. Het meest bekend zijn haar Pixel Boxes: houten of aluminium kubussen in verschillende maten, waarvan een zijkant uit een beeldscherm bestaat. De schermen lichten bij afwisseling op met een monochroom kleurvlak. De kleurbeelden die zo ontstaan zijn feitelijk de kleinste digitale beeldeenheden (pixels) afkomstig uit bestaand film- en videomateriaal. De pixelpatronen liggen ook ten grondslag aan grote wandschilderingen van regelmatig geordende kleurvlakken, zoals op deze muur in De Pont.

 


Gerhard Richter, Abstraktes Bild (784/1-120), 1992.

Gerhard Richter, Abstraktes Bild (784/1-120), 1992

Gerhard Richter is bekend als een schilder die op veel verschillende manieren werkt. Abstraktes Bild laat hiervan een aantal aspecten zien. Opvallend is de strakke vlakverdeling die zowel wordt bepaald door het raster van de kleurbanen op de 120 schilderijtjes als door het rechte patroon van de tussenruimte. De kleurbanen zijn ontstaan doordat Richter de opgebrachte verf weer gedeeltelijk heeft afgeschraapt. De regelmaat van de handeling is zichtbaar in de verfsporen. Toch gaat het Richter niet om de expressie van een persoonlijk handschrift. Hij onderzoekt de vele mogelijkheden die de schilderkunst nog altijd te bieden heeft. Hij maakt ook veel figuratieve schilderijen waarop foto’s het uitgangspunt vormen. Maar door de foto’s onscherp na te schilderen maakt hij van een realistisch beeld een schilderij waarin de grens tussen abstract en figuratief letterlijk is vervaagd.

Gerhard Richter, Abstraktes Bild (784/1-120), 1992 (detail).


Luc Tuymans, Bathroom, 1996.jp.


Marlene Dumas, The First People (I-IV), 1991.

Marlene Dumas, The First People (I-IV), 1991

Het werk van Dumas gaat vaak over de spanning tussen kijken en bekeken worden en over het problem van interpretatie. Ze werkt naar bestaande afbeeldingen die ze verzamelt in een persoonlijk beeldarchief. Het beeldmateriaal weerspiegelt maatschappelijke codes die onze manier van kijken bepalen. Bijvoorbeeld in The First People uit 1990, dat uit vier manshoge babyportretten bestaat. In de commentaren op het werk overheerst de mening dat de kinderen onwaarschijnlijk lelijk zijn. De sterk vergrote weergave van hun lichamen wordt door velen als schokkend ervaren. De reacties lijken onbewust beinvloed door het clichebeeld van de blije ‘reclamebaby’. Deze schilderijen van Dumas zijn eigenlijk juist behoorlijk realistisch door enkele imaginaire ingrepen, zoals de toegepaste schaalvergroting en de techniek waarmee zij met details omgaat. ‘Het moederschap is een schok’, zegt Dumas, ‘omdat je je niet hebt gerealiseerd hoe baby’s er in werkelijkheid uitzien’. Haar ‘eerste mensen’ drukken wellicht iets van die confrontatie uit.

 


Marc Mulders, Roosvensters I. II, III, 1999.

Marc Mulders, Roosvensters I. II, III, 1999

Het oeuvre van Marc Mulders wordt bepaald door wat misschien wel het grote thema in de kunstgeschiedenis is: de eeuwige cyclus van leven en dood. De uitdrukking van leven en sterven, dood en herrijzenis, heeft in de westerse schilderkunst lange tijd centraal gestaan en Mulders plaatst zichzelf bewust in die traditie. In reeksen schilderijen werkt hij deze htematiek uit en verkent hij de picturale mogelijkheden ervan. Daarbij is zijn werkwijze geenszins objectief of puur observerend, maar uiterst betrokken en geladen met betekenissen.Schilderen betekent voor Mulders inleving, en zijn expressieve, pasteuze schilderijen zijn de weerslag van zijn worsteling met zowel de onderwerpen als met de materie waarin hij deze transformeert. Want uiteindelijk gaat het hem erom dat de cyclus van leven en dood zich ook in het schilderij voortzet, dat de verf van dode materie tot levend beeld wordt.

Marc Mulders, Roosvensters I. II, III, 1999 (Detail).


Anton Henning, Blumenstilleben No 388, 2008.

Anton Henning, Interieur/Interior No. 15, 1998

Het werk van Henning kenmerkt zich door een eclectisch gebruik van allerlei voorstellingen, motieven en citaten. Abstractie en figuratie wisselen elkaar af en lopen soms letterlijk in elkaar over. Bloemstillevens worden zwierige arabesken, interieurs zijn geschilderd in uitbundige kleurvlakken, landschappen en naakten zijn ouderwets realistisch en hebben tegelijk Hennings onmiskenbare handschrift en kleurrijke patronen. Dikwijls schildert hij meerdere versies van een voorstelling of laat hij bepaalde voorstellingen terugkomen als een schilderij-in-een-schilderij. Het is duidelijk dat het hem vooral om het plezier van het schilderen gaat. Met name in abstracte schilderijen (interieurs) bereikt Henning fascinerende resultaten met zijn composities van kronkelende kleurbanen en wervelende patronen, die ‘trompe-l’oeil’ geschilderd lijken. Met hun draaikolkpatronen roepen de schilderijen psychedelische ‘jaren-zeventig’-interieurs in herinnering en vormen ze een geheel eigen ruimte vol kleur en beweging.

Anton Henning, Interieur/Interior No. 15, 1998.


Marlene Dumas: The Wall

Terwijl ik op Schiphol was om naar Noorwegen te vliegen
kocht ik Metropolis M.
Een tijdschrift over ‘Hedendaagse kunst / Contemporary Art’.
Het nummer van juni / juli.
Daarin staat een artikel over het werk The Wall van Marlene Dumas.
Een kunstster op dit moment, huizenhoog populair in New York.
De teksten van deze blog zijn afkomstig uit het artikel
van Domeniek Ruyters in dit blad.


Metropolis M, de omslag van juni / juli 2010.

Soms, als je de hooggespannen verwachtingen eromheen hoort, zou je het bijna vergeten, maar geengageerde kunst is eerst kunst en pas daarna geengageerd. Erg veel heeft de wereld-in-nood niet aan haar betrokkenheid (de kunst in het algemeen, hier Marlene Dumas), onpraktisch en inefficient als ze is. Kunst is van nature eerder een onruststoker dan een troubleshooter. Het is bovendien niet het eerste waar je aan denkt als zich een probleem aandient. Zo van: Honger in Afrika? Kom jongens, we maken een schilderij! Zelfs als bespeler van de beeldvorming blijft kunst een lastpost, want een onbeschrijflijk complexe vorm van communicatie, die steeds voor meerdere uitleg vatbaar is. Iedereen denkt er altijd het zijne van.

xa0Marlene Dumas, The Wall, 2009 zoals het schilderij afgebeeld staat over twee pagina’s in Metropolis M.



Marlene Dumas, The Wall, 2009.

In een advertentie van haar (Dumas) galerie was er over de volle breedte van twee pagina’s een schilderij van de muur afgebeeld met enkele biddende joden ervoor, als een Klaagmuur nieuwe stijl. De muur had in het nummer……de functie van splijtzwam. Daar, midden tussen de advertenties, ontnam hij de lezer even alle zicht, alomvattend als hij was.Ik vond het een sterk gebaar. Juist in de context die ze ervoor gekozen had: New York, hoofdstad van de kunst en hart van de Joodse lobby die de Amerikaanse politiek al decennia gijzelt. Dumas mobiliseert het debat op een plaats die daar de afgelopen jaren niet erg open voor stond: de New Yorkse kunstwereld. En niet alleen via de advertentie, maar uiteraard ook via de tentoonstelling waarnaar die advertentie verwees. Ik ben benieuwd op welke cocktailparty aan de Upper East Side het schilderij met die klote muur straks het decor zal gaan vormen.

Marlene Dumas, Wall Wailing, 2009.

Activisme zonder angel, kun je denken, als je dit leest. Zoals Dumas met haar bovenmodale New Yorkse doelgroep evenzeer een perfect geval van radical chic is. En toch bevalt de actie van Dumas me. Juist door die politieke glibberigheid, die ruimte laat voor meerdere zienswijzen buiten de confrontatie van goed en fout om. Het agenderen van de kwestie in deze politieke gevoelige context is in dit geval voldoende. Let wel: we staan als toeschouwer aan de Joodse kant van de muur. Alleen dat geeft al te denken. Ik wil daar niet staan, bedenk ik me, terwijl ik door Dumas medeplichtig wordt gemaakt.

Kunstvaria

Weer heel wat kunst vandaag.
Veel impressionistisch en psychedelische kunst.
Beetje zweverig. Soms letterlijk.

Ai Weiwei, Neolithic culture pot with Coco-Cola logo, 1992.

Commentaar op de Amerikaanse manier van leven.
Met een knipoog, maar eerlijk gezegd slaat het ook wel op ons.
Een vaas uit het stenen tijdperk met een frisdranklogo.

Alfred Sisley, The lane of poplars at Moret, 1890.

Bij de impressionistische schilderijen wordt ik vaak getroffen door
de uitsnijding die gemaakt wordt.
Het onderwerp wordt vaak gekozen alsof iemand een foto
met een moderne camera maakt.

Andrea della Robbia, Saint Michael the archangel, Florence, 1475.
Aartsengel Michael.

Dit is helaas een gevallen engel, letterlijk.
Het museum waar dit voorwerp hing heeft meegedeeld
dat dit stenen voorwerp boven een deur hing en dat
de bevestiging het begeven heeft.
Het is gelukkig niet onherstelbaar beschadigd.

Claude Monet, La plage a Trouville, 1870.

Reisbestemming van vele Nederlanders deze zomer.

Earth, Sunset july 21, 2003, Image Science & Analysis Laboratory,
NASA Johnson Space Center.
Zonsondergang op aarde op 21 juli 2003.

Letterlijk zweverig.

Frank Stella, Damascus Gate II, 1968.

De Damascus Gate (poort) is een belangrijke poort van het oude Jeruzalem.
De huidige poort is door de Turken gebouwd.
De poort die er daarvoor stond was door de Romeinen gebouwd.

En dan die regenbogen met verschillende kleuren….

Gold-Glass Base, Roman Catacombs, 4th century CE.

CE staat voor Common Era.
Dat is de aanduiding voor onze Westerse jaartelling.
Vergelijkbaar met Anno Domini.
Vierde eeuw CE betekent dus in de vierde eeuw na Christus,
de jaren tussen 300 en 400 van onze jaartelling.

Afkomstig uit de catacomben van Rome.
Een van de oudste voorwerpen buiten Israel met Joodse symbolen.
Eigendom van Poolse adel.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog gestolen door de Duitse bezetter.
Na de oorlog verdwenen.
Nu door (!) Israel terug gegeven aan Italie.

Gustave Caillebotte, Ruderer, 1877.

Het is een prachtig schilderij maar als foto kan hij ook zo op de sportpagina.

Henry C. Pearson, Yengongora, 1965.

Psychedelisch, sixties.

Marlene Dumas, Suspect, 1999.

Michelle Suna, 7 am.(7 am is 7 uur in de ochtend)

Zo kun je dus ook een zonsondergang schilderen.
Knap toch hoe kunstenaars er iedere keer weer in slagen
nieuwe invalshoeken te ontdekken op thema’s
waarvan je dacht dat je alles al wel gezien had.

Richard Avedon, Twiggy, Janvier 1968.

Paolo de Matteis, 1662-1728, The Annunciation.

Ook zweverig maar dan weer heeeel anders.