King Leopold’s Ghost van Adam Hochschild, hier in de 2017-versie van de Folio Society. Een mooie uitvoering die als basis de herziene versie van 2013 gebruikt. Boek met harde kaft, fotosecties, bronvermelding en notenapparaat en een slipcase (beschermende doos).
Het boek heb ik in een paar weken gelezen.
Meestal net voor het slapen of in het weekend.
Het boek is indrukwekkend.
Het taalgebruik is een beetje statisch, soms wat ouderwets.
Dat valt in het Engels als het niet je eerste taal is niet mee.
Maar het boek heeft nog iets anders aparts.
Als je een geschiedenisboek schrijft heb je feiten nodig.
Het liefst feiten die door alle betrokken partijen bevestigd worden.
Maar in een situatie waarin de partij die het meest ‘schade’ heeft opgelopen
nauwelijks een geschreven geschiedenis heeft en de partij die
het meest ‘gewonnen’ heeft opereerde als een sooort marketingmachine,
dan is dat een enorme ongelijke wedstrijd.
De schrijver heeft daar iets op moeten verzinnen.
Het is 1482 als een Portugese zeevaarder een enorme rivier ontdekt
aan de Westkust van Afrika. De zeevaarder is Diogo Cão.
De naam van de rivier: Congo.
Bij de rivier lag een koninkrijk met zo’n 3 miljoen inwoners
en een koning, de ManiKongo.
Het koninkrijk kende, net als in de rest van Afrika, slavernij.
Maar niet op de schaal die de Europeanen er van gingen maken.
In 1841, op 28 januari werd John Rowlands geboren, een bastaard.
Plaats: Denbigh, Wales.
Wij kennen deze persoon allemaal als: Henry Morton Stanley.
Ontdekkingsreiziger. De man die onder andere op zoek ging
in Afrika naar David Livingstone (bron van de Nijl).
Afrika was hot, cool, hip.
In 1875 was Leopold II koning van Belgie geworden.
Hij wilde graag voor Belgie kolonieen. Maar die waren niet zomaar
voor handen. Dus ging hij op zoek.
Hij vond Henry Morton Stanley, ze ontmoetten elkaar in 1878.
Stanley ging voor Leopold naar Africa om zoveel mogelijk land te kopen.
Van het een kwam het ander: handel in ivoor en vooral handel in
natuurlijk rubber. Het werk werd gedaan door de lokale bevolking.
Dat de bevolking niet zachtjes werd aangepakt blijkt wel uit
de sterfteschattingen die over de hele periode
10 miljoen of meer belopen.
Naast alle honger, verminkingen, verkrachtigen, berovingen, al het geweld,…
Terwijl Leopold ruim een miljard rijker werd. Als prive-persoon (pag. 291).
De manier waaop Adam Hochschild dit ontbreken van geschreven bronnen
heeft opgelost, is door de tegenstanders van Leopold in beeld te brengen en
hun bevindingen: hun brieven, artikelen, lichtbeelden (foto’s), enz.
Mensen als Edmund Dene Morel, John Hobbis Harris en Mrs. Harris (Alice Seeley),
Roger Casement, William Henry Sheppard en George Washington Williams.
Het verlies aan menselijk leven was onvoorstelbaar en
in 1908 ‘verkocht’ Leopold II de Kongo aan Belgie.
Adam Hochschild, King Leopold’s Ghost, 2017, Folio Society.
Je wordt triest als je het boek leest.
Het is zo onvoorstelbaar.
Triest zijn ook een deel van de reacties op het boek.
Natuurlijk waren ook andere landen fout (Nederland).
Maar dat rechtvaardigt niet, de ontkenning die er in Belgie nog steeds is.
Argusvlinder 