Dit is het ‘Klein boekje over strengels’ dat Astrid Beckers van Atelier Libri maakte voor de workshop over strengels op de Open Dag van de Stichting Handboekbinden.

Wat is een strengel?
Een strengel is een smal reepje perkament dat je net
zo lang draait totdat het op een touwtje lijkt.
Het binden met strengels is een oude methode, vooral gebruikt
in archieven, om papier in te binden.
In de Nederlandse archieven (maar ook buiten Nederland) zie
je deze methode heel vaak.
In het Engels worden dit ‘tackets’ genoemd en je ziet er
voorbeelden van in bijvoorbeeld het boek ‘Limp bindings
from the Vatican Library’ van Monica Langwe.
Peter Goddijn noemt ze ‘nestels’. Het in elkaar draaien
van twee nestels noemt hij dan weer strengelen.
What’s in a name?

Stuk karton met twee klemmen. Daartussen zie je het vochtig gemaakt perkament dat is opgedraaid. Door het vocht is het perkament zacht en flexibel geworden. Geklemd op het karton krijgt de strengel de kans om te drogen en daardoor weer opnieuw harder te worden.

Perkament is een redelijk hard en stug materiaal.
Daar een smalle strook van draaien is eenvoudiger als je
het perkament eerst nat maakt (Astrid Beckers) of je maakt
het vochtig met stijfsel (Peter Goddijn).

Hier zie je het iets meer in detail. De bedoeling is dat het er uitziet als een koordje.

Als de strengel gedroogd is kun je het uit de klem halen en dan de eindjes zo knippen dat aan het uiteinde een soort van scherpe punt ontstaat. Prik je katern en de perkamenten omslag voor. Vervolgens steek je de strengel door een voorgeprikt gat. Dat doe je ook met het tweede uiteinde. Aan de buitenkant van je boekje kun je dan je twee uiteindes weer verstrengelen en daarna voer je de twee uiteindes weer terug je boek in.

Zo ziet dat er dan aan de binnenkant uit. Hierop kun je allerlei varianten toepassen.

Omdat de instructrice vertelde dat je perkament ook kunt schilderen heb ik dat, thuis gekomen, meteen geprobeerd.

Ool de strengel zelf heb ik geverfd. Perkament blijft werken. Dus ik weet niet hoelang de verf op de strengels blijft zitten. Vooral omdat het boekje op dit moment onder bewaar ligt.Maar als de verf goed blijft zitten kun je de strengels natuurlijk ook na het drogen een kleur geven. Met alle mogelijkheden die dat weer oplevert.

Een heel geslaagde workshop op een verder prima
Open Dag waar ik weer veel geleerd heb.
De workshop komt op een geweldig moment omdat mijn
volgende Peter Goddijn project de
‘Omslagband met directe strengeling’ wordt.