In het echt nog veel mooier! Rijksmuseum, Johannes Vermeer, De kantwerkster (en ik maar denken dat we dit kantklossen noemen), circa 1666 – 1668, Musée du Louvre, Paris.
Johannes Vermeer, Meisje met de parel, circa 1664 – 1667, Mauritshuis, Den Haag.
Johannes Vermeer, Schrijvende vrouw in het geel, circa 1664 – 1667, National Gallery of Art, Washington DC. Let op de ‘IJ’ van Irma Boom.
Afgelopen maand ben ik een dag naar Amsterdam om
de Vermeertentoonstelling te zien.
Natuurlijk levert dat een serie foto’s op.
Afbeeldingen die waarschijnlijk al eerder op
mijn blog te waren. Maar nooit zo’n serie door
mijzelf gefotografeerd.
Mijn foto’s hebben allemaal dezelfde breedte.
Dat heeft te maken met het ontstaan van mijn blog en
de technologie die toen onder de berichten zat.
Die vaste breedte is dus toeval.
In de catalogus staan alle werken van Vermeer
bij elkaar afgebeeld met foto’s op 10% van de werkelijke grootte.
Een goed idee.
De tentoonstelling had een hoge nieuwswaarde in het weekend
dat de tentoonstelling opende 11/12-02-2023.
Daar waren ook tekeningen bij zoals deze twee uit de NRC.
Door de drukte op de tentoonstelling kwam Kamagurka op het idee de schilderijen ook ’s nachts te vertonen. Het zicht is blijkbaar dan wat minder.
Siegfried Woldhek benadrukt het feit dat we eigenlijk niet veel weten van Vermeer, er is geen bekende afbeelding van de schilder.
De eerste ruimte van de tentoonstelling bezet twee schilderijen,
twee toppers:
Johannes Vermeer, Gezicht op Delft, 1660 – 1661, olieverf op doek.
Johannes Vermeer, Gezicht op huizen in Delft (Het straatje), 1657 – 1658, olieverf.
Twee schitterende schilderijen, hoe vaak kun je die
bij elkaar zien met in de volgende zaal nog meer
van Johannes Vermeer?
Bij het eerste werk maakt men meteen het punt dat het hier
niet gaan om het maken van een 17e eeuwse foto: Vermeer
componeert een beeld, laat weg wat volgens hem niet
in het plaatje past.
Hou dat idee vast bij volgende berichten over
deze schilder.
Al eerder liet ik hier het metalen beslag zien dat ik gekocht heb.
Op de website van ‘Onterfd goed’ stond het beschreven
als ‘Metalen beslag van klein meubel of boek. Gedecoreerd
met bloemmotief. Museum Prinsenhof, Delft, 12 centimeter. Rond 1900’
Vraag was of het voorwerp mooier wordt door het te poetsen
en zo ja, hoe en waarmee.
Dus ben ik er mee naar mijn moeder gegaan.
We besloten het te proberen met koperpoets en azijn.
Het bloemmotief is nu beter te zien.
Volgens mij komt het niet van een boek maar van een klein meubelstuk.
In de ene richting gaat het bijna 90 graden open en in de andere richting
volledig 180 graden.
Maar het gaat bij mij op mijn volgende boek als sieraad dienen.
Een website die voorwerpen verkoopt die erfgoedinstellingen (moet je
wel breed zien) niet langer kunnen of willen beheren.
Ik zag een advertentie en ging eens kijken op de website.
Dit is zoals ze zichzelf beschrijven:
Onterfd Goed adviseert en helpt erfgoedbeheerders (musea, gemeentes, etc) bij het verbeteren van hun collecties. Voor de objecten die niet in die collecties thuis horen zoekt Onterfd Goed een goed nieuw thuis. Door een object of kunstwerk te kopen help je ons Nederlands erfgoed te bewaren en weer zichtbaar te maken.
Op de site viel mijn oog op het volgende voorwerp:
Ik zag dit al op een boek zitten.
Beslag – rond 1900
Metalen beslag van klein meubel of boek
Gedecoreerd met bloemmotief
Afkomst.: Museum Prinsenhof Delft
Afmeting: 12 centimeter
Conditie: goed
Het scharnier werkt alleen niet perfect.
De tentoonstelling ‘Verboden porselein’ is de tweede tentoonstelling
die ik in korte tijd bezoek met als onderwerp China en porselein.
Karakteristiek aan deze tentoonstelling is dat het eigenlijk een archeologische
tentoonstelling is.
De voorwerpen komen niet uit een bekend museum met een perfecte collectie.
De voorwerpen komen uit Jingdezhen, een van de geboorteplaatsen
van het porselein.
Daar heeft men de afgelopen jaren een aantal oude werkplaatsen en vooral ovens
opgegraven en die brachten enorme hoeveelheiden scherven aan het daglicht.
En ook in dit geval scherven die geluk brengen.
Want vaak waren het hele of nagenoeg hele voorwerpen.
De kwamen uit de keizerlijke ovens, zijn dus helemaal gemaakt volgens
de Chinese traditie met het juiste materiaal en de juiste kleuren.
De schilders zijn dezelfde schilders als van de voorwerpen in de ‘perfecte’
musea.
Meiping, Chenghua, 1464 – 1487, Chinees porselein.
Meiping, Chinees porselein.
Chenghua 1464 – 1487.
In China zijn draken de brengers van geluk en deze mythische dieren komen in verschillende variaties voor op het keizerlijk porselein.
Als een Chinese draak vijf tenen heeft, gaat het om een keizerlijke draak.
Deze mag alleen voor de Chinese heerser gebruikt worden.
Draken met vier tenen worden gebruikt voor prinsen en buitenlandse koningen, die met drie tenen zijn voor het gewone volk.
Collectie: Imperial Porcelain Museum, Jingdezhen
Soms is er iets mis gegaan bij het bakken of bij een ander onderdeel van het
productieproces. Maar als je de scherven weer samenvoegt, heb je Chinees porselein
met een bijzonder verhaal. Dat verhaal wordt nu verteld in het
Prinsenhof in Delft.
Ook in deze tentoonstelling wordt oud porselein gecombineerd met
werk van jonge Chinese en Nederlandse kunstenaars.
Werkend vanuit de oude traditie maar met nieuwe, moderne invalshoeken.
Huang Zaiyun.
HuangZaiyun
Huang Zaiyun (Hunan, 1984) studeerde keramiek aan de universiteit van Jingdezhen.
Na haar opleiding startte ze haar eigen studio.
Zaiyun is bijzonder geinteresseerd in de talloze traditionele ambachten in de keramiek.
Omdat deze ook in China dreigen te verdwijnen, doorkruist zij het land om ze te documenteren en zich, zo mogelijk, meester te maken.
Haar onconventionele ontwerpen zijn hedendaags en uniek.
Huang Zaiyun werkte in Royal Delft voornamelijk aan zelfgemaakte, handgevormde objecten die zij beschilderde op de traditionele wijze die ze geleerd heeft in Jingdezhen.
Zij combineerde die objecten met vanuit China meegenomen eeuwenoude scherven kostbaar porselein uit de Ming- en Qing-dynastie.
Ze omschreef dit proces als ‘een zaadje uit de oudheid van het blauw-witte porselein, dat tot bloei komt in mijn hedendaagse, Nederlandse keramiek’.
Hiermee wil ze ingaan op de relatie tussen Nederland en China en verbindt ze het verleden met het heden.
Huang Zaiyun.
Yin Jiulong.
Yin Jiulong
Yin Jiulong (Sichuan, 1975) studeerde grafisch ontwerp aan de universiteit van Chengdu.
Hij ontwikkelde zich tot een van de meest succesvolle ontwerpers van China en is niet weg te denken uit de glossy bladen, van social media en tv.
In zijn werk verbindt bij kunst, ontwerp en dagelijks leven met elkaar.
Hij produceert naast keramisch gebruiksgoed ook verlichting, kleding en schoenen.
Tijdens zijn Artist in Residence-periode bij Royal Delft werd hij geconfronteerd met een totaal nieuwe werkwijze.
Gewend aan ontwerpen met schone handen en talloze assistenten, moest hij nu zelf aan de slag.
Nieuwsgierig, ondernemend en intelligent gebruikmakend van de aanwezige vormen en mallen bij de fabriek, ontwikkelde hij een serie verrassende objecten.
Ook experimenteerde hij met slib- en druiptechnieken en maakte hij gebruik van boeddhistische symbolen.
Wat kleuren betreft beperkte hij zich doeltreffend tot witte en blauwe glazuren met hier en daar een accent in goud.
Af en toe wordt de tentoonstelling afgewisseld met een voorwerp
uit een van de ‘perfecte’ musea.
Vooral om thema’s of vormen te ondersteunen en verduidelijken.
Schotel, Yuan, 1279 – 1368, porselein.
Schotel, porselein.
Yuan, 1279 – 1368.
Dit stuk laat de kwaliteit zien van het porselein dat tijdens de Yuan-dynastie gemaakt wordt.
De decors op porselein bestaan voor een groot gedeelte uit gelukssymbolen die afkomstig zijn uit het boeddhisme en taoisme.
Aangezien de latere Chinese keizers en bevolking dezelfde religies belijden, blijft het motief van dit fabeldier, ook wel ‘qilin’ genoemd, in gebruik op het porselein in het paleis en daarbuiten.
Collectie: Rijksmuseum Amsterdam, inv.nr. AK-RBK-1965-88.
Qilin.
David Derksen. Niet van al zijn werk was ik meteen weg (ingepakt porselein als kunstwerk?) maar deze mallen met keramiekkleurstof vond ik mooi.
David Derksen
David Derksen (Haarlem, 1983) is in 2009 afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven en rondde in 2011 zijn master Industrial Design af aan de TU Delft.
Tijdens zijn studie startte hij zijn studio in Rotterdam, waar hij onder meer verlichting en meubels ontwerpt.
Graag wisselt hij industrieel ontwerp af met meer experimenteel werk, waarin hij de grenzen van het materiaal opzoekt.
Tijdens zijn verblijf in Jingdezhen heeft David Derksen zich laten inspireren door twee thema’s, namelijk de schoonheid van imperfectie en het stapelen/verpakken.
Op basis van misbaksels, die bestaan uit aan elkaar gesmolten en vervormde stapels porselein, maakt hij een serie nieuwe objecten.
De vervorming en verbinding van losse elementen is hierbij met opzet gedaan, op een min of meer gecontroleerde manier.
Geinspireerd op hoe porselein wordt verpakt in Jingdezhen, heeft Derksen daarnaast een serie stapelingen gemaakt waarbij losse elementen verbonden zijn door lint of bamboe.
Zij vormen zo een nieuwe interpretatie van een kandelaar uit de keizerlijke collectie (Zhengde, 1505 – 1521, collectie: Archeologisch Instituut Jingdezhen).
Monnikskapkan, Xuande, 1425 – 1435, porselein.
Monnikskapkan, porselein, Xuande (1425 – 1435).
De vorm van de monnikskapkan is gekopieerd van voorwerpen die worden gemaakt tijdens de regering van Yongle.
Dit type object is afkomstig uit Tibet en wordt geassocieerd met de boeddhistische monniken daar.
Deze kan is beschreven in Sanskriet, de filosofische taal van onder andere het boeddhisme, wat wederom een verwijzing is naar de contacten van Yongle met Tibet.
Er wordt aangenomen dat Yongle dit type kannen liet maken als cadeau voor de invloedrijke lama Halima.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
De voorwerpen staan helaas niet zo duidelijk op de foto en
Marianne Thieme moet maar even niet kijken.
Dit zijn krekeldoosjes van porselein.
Van links naar rechts:
Krekeldoos, porselein, Xuande (1425 – 1435).
Keizer Xuande is een groot liefhebber van krekels.
Deze doos met de keizerlijke draak is zeker voor hem bedoeld, maar is niet door de keuring gekomen.
Xuande houdt van gokken en krekelgevechten lenen zich hier goed voor.
Het is van belang om een sterke krekel te kweken en deze goed te verzorgen in een mooi porseleinen doosje.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
Krekeldoos, porselein, Xuande (1425 – 1435).
Deze krekeldoos is gedecodeerd met vliegende phoenixen.
Niet alle objecten worden aan de buitenzijde gemerkt met het zes-karaktermerk van de keizer.
Deze doos heeft het regeringsmerk van Xuande aan de binnenzijde van de deksel.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
Krekeldoos, porselein, Xuande (1425 – 1435).
Sommige afbeeldingen verwijzen naar Chinese verhalen of gedichten.
Op deze doos zitten twee wielewalen in een boom.
De vogels staan bekend om hun mooie zangstem.
Het gedicht waar naar wordt verwezen, heeft als titel ‘Lente klaagzang’ en gaat over het liefdesverdriet van een dame die haar man moet missen.
De keizer heeft hem naar het begin van de zijderoute gestuurd.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
Penselenbakje, porselein, Xuande (1425 – 1435).
Kalligrafie is een geliefde bezigheid van keizer Xuande.
Hiervoor heeft hij inkt, penselen en water nodig.
Het decor in dit bakje waarin de penselen worden gewassen, stelt een vijver met vissen voor waarin lotusbloemen groeien.
Hiermee wordt de gebruiker een goed resultaat gewenst.
Collectie: Archeologisch Instituut Jingdezhen.
Schotel, porselein, Yongle, (1402 – 1424).
Bij het decor van deze schotel staat een pijnboom centraal in een landschap of tuin.
Het houden van tuinen is een belangrijke bezigheid in China.
Ook bij het keizerlijk paleis hoort een grote tuin die wordt gebruikt bij activiteiten zoals boogschieten of het spelen van spelletjes.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
Hans van Bentem, Imperial Stacks, Jingdezhen, 2017, porselein.
Hans van Bentem
Hans van Bentem (Den Haag, 1965) werkt sinds zijn afstuderen aan de Haagse kunstacademie aan monumentale sculpturen, omvangrijke installaties en lichtobjecten.
Hiervoor gebruikt hij liefst klassieke, traditionele materialen.
Om die reden is hij altijd op zoek naar ambachtelijke ateliers en eeuwenoude technieken, en verdiept hij zich in brons uit India, houtwerk uit Senegal en porselein uit China.
Hans van Bentem komt al sinds 2006 in Jingdezhen en realiseerde daar, met hulp van plaatselijke ambachtslieden, grote series werk in porselein.
Met deze ervaring ontwikkelde hij als Artist in Residence het werk Imperial Stacks.
Het bestaat uit drie stapelingen van elk drie losse objecten, die van samenstelling zouden kunnen veranderen.
Deze interactieve groep sculpturen verwijst in vorm en decoratie naar symbolen uit de Chinese (Keizerlijke) cultuur en maken tegelijkertijd deel uit van de kenmerkende hedendaagse beeldtaal waar van Bentem bekend om staat.
Hans van Bentem, Imperial Stacks, Jingdezhen, 2017, porselein.
Schotel, Porselein, Chenghua (1464 – 1487).
In de Chinese dierenriem is de draak het belangrijkste wezen en daarom ook het symbool van de keizer.
Een keizerlijke draak heeft vijf tenen, maar hier heeft de porseleinschilder een foutje gemaakt.
Een van de klauwen heeft namelijk zes tenen.
Dit wordt gezien als een ware belediging van de keizer en het bord is dan ook vernietigd.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
Draak met de zes tenen (rechts op de foto in een soort ‘cirkeltje’. Dat mag natuurlijk niet.
Bord, Porselein, Chenghua (1464 – 1487).
De gebruikte decors op het porselein van Keizer Chenghua laten duidelijk zien dat hij taoistische en boeddhistische religies aanhangt.
Zeker het Sanskriet op dit bord geeft de meditatieve kant van het boeddhisme weer.
De latere keizer Jiajing (1521 – 1567), die vooral taoist is, breekt met deze traditie van de vroege Ming en verbiedt het boeddhisme in China.
Collectie: Archeologisch Instituut, Jingdezhen.
Ook bij deze tentoonstelling is er geen catalogus.
Dat is heel erg jammer.
Hopelijk is het geld dat een museum normaal gesproken
in een catalogus steekt naar het Artists in Residence programma
gegaan van de Chinese en Nederlandse kunstenaars.
Maaike Roozenburg
Na haar afstuderen aan de Gerrit Rietveld Academie richtte Maaike Roozenburg (Delft, 1979) haar eigen studio op.
Ze werkt aan producten en projecten op het snijvlak van design, erfgoed en digitale technologieen.
Met haar ontwerpen wil ze historische gebruiksvoorwerpen en hun verhalen terugbrengen in het dagelijks leven.
Vaak zoekts ze daarbij samenwerking op met wetenschappers, archeologen, ambachtslieden en programmeurs.
Roozenburg heeft in Jingdezhen gewerkt aan twee projecten:
Voor ‘Kommen voor de keizer’ heeft ze zich verdiept in de zo karakteristieke gekleurde glazuren van keizerlijk porselein.
Samen met de ambachtslieden van Jindezhen heeft zij een selectie kommen gereproduceerd volgens de methode van weleer, en ze vervolgens geglazuurd in edelsteenblauw, krabpantsergroen en Youli-rood.
Voor ‘True replicas, to Delft and back’ werkte ze samen met de TU-Delft.
Zij maakte 3D-scans en -prints van porseleinen voorwerpen die gemaakt zijn in 17de-eeuws China en opgegraven in Delft.
Op basis hiervan maakte ze samen met de ambachtslieden van Jingdezhen nieuwe ontwerpen.
Niet voor altijd maar het zijn de laatste foto’s
van ons bezoek aan Delft van vorige week zaterdag.
De Oude Kerk staat erg scheef. Ergens lazen we dat de toren van de kerk 1.60 meter uit het lood staat.
Behalve kerken ben ik ook naar Museum Nusantara geweest.
Museum Nusantara heeft een kleine maar erg mooie
en heel gespecialiseerde collectie.
Op de website vond ik de volgende tekst:
Museum Nusantara, het Indonesixebmuseum in Delft,
sluit binnenkort zijn deuren voor het publiek.
De collectie zal eigendom blijven van de gemeente
en beschikbaar blijven voor presentaties in Het Prinsenhof
of in andere musea in binnen- en buitenland.
Er is een mooie collectie wajangpoppen.
Ik werd verrast door de poppen van bovenstaande foto.
De foto is slecht maar het was nogal donker in het museum.
Rechts is Willem van Oranje te zien en links zijn moordenaar.
Weer van de website:
De beroemde Indonesische dalang en poppenmaker
Ledjar Subroto heeft speciaal voor Museum Nusantara
een serie wayangpoppen over Willem van Oranje gemaakt.
Vanuit de eeuwenoude Javaanse
Wayang iconografie en filosofie
wordt het verhaal verteld van de moord
op de Vader des Vaderlands.
De poppenset, die kon worden aangekocht
dankzij de financixeble steun van Stichting Nusantara,
is te zien op de tentoonstelling.
De collectie die er te zien is,
is van hoge kwaliteit.
Hele mooie intrigerende werken.
De toelichting op de werken is beperkt.
Dat is jammer want daardoor begrijp je
als leek te weinig van wat er te zien is.
Wat te denken van deze voorwerpen. Het zijn voorwerpen om magische stoffen te bewaren. Maar dat boekje. Wat is dat? Ik heb geen idee. Het ‘boekje’ staat niet vermeld op de toelichting. Die mystieke tekens en dan die tekening.
De openliggende pagina. Ik herken een tekening met vier figuren en wat tekst.
De tekening. Vier figuren. Twee mens-achtige die als op een speelkaart tegenover elkaar zijn geplaatst. Dus de onderste staat voor de kijker op zijn kop. Dan links en rechts een soort duizendpoot met bovenaan de kop.
Dan de magische tekst. En zo zijn er heel veel stukken te zien in dit museum. Stukken die bij mij heel veel vragen opwierpen.
Cold case Willem van Oranje: drie kogels.
De VVV deelde een brief uit met daarin onder andere deze drie kogels.
Als een moderne detective of crime lab thriller
wordt de moord op Willem van Oranje onder de aandacht gebracht.
Vorig jaar ben ik nog uitgebreid in het Prinsenhof geweest
dus dit jaar even overgeslagen
Na de Nieuwe Kerk bezochten we ook de Oude Kerk in Delft.
Een kunsthistorische parel.
Wat een mooi gebouw.
Om te beginnen is de kerk erg mooi, ruim opgezet. Met een beetje zolicht door de ramen laten de grafmonumenten zich prachtig zien.
Nog een van de zeehelden van Nederland: Piet Hein.
Zomaar een grafzerk.
Een Eenhorn.
De eenhoorn staat bovenop dit prachtige monument dat zich wat moeilijk liet fotograferen. Het hekwerk voor het monument zorgt ervoor dat het niet eenvoudig is een goed beeld te krijgen.
Voor de toeristen. Een recente grafsteen voor Johannes Vermeer.
In een rustige hoek staat dit monument ter ere van Anthony van Leeuwenhoek. Vlak voor dit monument ligt zijn grafsteen.
Anthony van Leeuwenhoek: ‘hier legt de gryse weetenschap in Leewenhoek begraven’.
De man werd oud: 90 jaar, 10 maanden en 2 dagen.
De hele grafzerk.
De naam van deze persoon zegt me niet zo veel maar dit gedenklteken is erg mooi.
De geneesheer Reinier de Graaf die in deze kerk zijn laatste rustplaats vond, is wereldwijd bekend door de naar hem vernoemde folikels in de eierstok.
Pieter Jansz. Saenredam had het kunnen schilderen: wat een plaatje!.
Na de Nieuwe Kerk lopen we naar de Oude Kerk.
Onderweg maak ik de volgende foto’s.
In den beslagen Bijbel.
Voor 1880 deed dit pand dienst als de eerste Nederlandse boekdrukkerij,
waar in 1477 de beroemde x91Delftschex92 Bijbel werd gedrukt.
In den beslagen Bijbel.
Een huisje achter de Nieuwe Kerk.
Wim T. Schippers: Het Melkmeisje in de stad van Vermeer.
Antonie van Leeuwenhoek.
Tijd voor een nieuwe haring.
Ik had nog meer foto’s gemaakt in de Nieuwe Kerk in Delft.
Vooral de ramen volgen nu.
In dit raam staat Willem van Oranje centraal.
Detail van het Baronie van Breda-raam.
Alle Koninklijke Oranjes op een raam.
Dit is een speciaal raam voor William and Mary.
Een detail van William and Mary.
Maar het zijn niet alleen ramen. Dit is een enorm standbeeld voor Willem George Frederik gemaakt door Canova.
.
Naast ’s Hertogenbosch staat Breda vermeld op dit raam.
Baronie van Breda.
Nogal een grote naam: Hugo de Groot. Je weet wel, van die boekenkist.
Op de Oude Delft, zicht op de Oude Kerk.
Zomaar een winkeltje, nou zomaar.
Dit staat er op de gevel: …eer schept men water met een zeef dan wijsheid zonder boeken.
In de Nieuwe Kerk worden heel wat verhalen verteld met glas-in-lood. Hier het werk van Annemiek Punt: De opwekking van het dochterje van Jairus
Dit raam is duidelijk uit een andere tijd: Hugo Grotius raam.
Haast on-Nederlands is dit grafmonument voor de Vader des Vaderlands: Willem van Oranje.
Gelukkig was het redelijk tot goed weer in Delft.
eigenlijk tot we vertrokken.
Toen we de parkeergarage uitreden spoelde het.
Het duurde gelukkig niet lang.
Argusvlinder 