Ik ben vandaag verrast door een cadeautje van L.
Correct, een schildersezeltje voor de lei
die ik onlangs gekocht heb in het kader van de actie
‘Ken ut Leien?’
Een actie ter ondersteuning van restauratieactiviteiten
aan de Grote Kerk van Breda.
Tagarchief: Grote Kerk
Nieuw beeld in het Begijnhof van Breda
Het staat er al weer meer dan een jaar
maar voor mij was ze nieuw op deze plaats: Johanna van Polanen.
|
Johanna van Polanen (1392 – 1445) |
Netty Werkman: Johanna van Polanen (1392 -xa01445).
Het Begijnhof lag er afgelopen zondag rustig bij.
Grote Kerk Breda: Leest als een boek
Gisteren was ik in de Grote Kerk van Breda.
Er was en is een soort verkooptentoonstelling van drie dagen.
Maar dat was slechts de aanleiding voor het bezoek.
De kerk is prachtig en zeker bij mooi weer net als gisteren.
De zon door de ramen benaderukt iedere keer
nieuwe aspecten van dit prachtig voorbeeld van Brabantse Gotiek.
Twee zaken sprongen het meest in het oog:
de koorbanken en een muurschildering.
Vooral de koorbanken lieten zich vandaag
op een bijzondere manier lezen.
We gaan eens rondkijken.
Zeefdruk van Ton Schulten, Herfst II, 1998.
Een Corneille doet het altijd goed.
De Grote Kerk in Breda is van rond 1410. Dat is kort voor de geboorte van Jheronimus Bosch en bijvoorbeeld Breughel. Van wanneer deze schildering dateerd weet ik niet maar enige inspiratie vanuit deze beroemde schilders kan je niet ontgaan. dit mannetje maakt onderdeel uit van een grote muurschildering van de Heilige Christoffel met het Christuskind op zijn schouders.
Ook deze aap die op z’n kop is afgebeeld is er een deel van.
Dit is de hele muurschildering van de Heilige Christoffel met het Christuskind op zijn schouder.
|
Sint-Christoffel Sint-Christoffel is de patroonheilige van de reizigers, alle verkeersdeelnemers, timmerlieden, schilders, pelgrims, fruithandelaren, boekbinders, schatgravers, hakebusschutters, hoedenmakers, tuinmannen en kinderen en patroon tegen besmettelijke ziekten, onverwachte dood, de pest, droogte, onweer, hagel, watersnood, vuurrampen, oogziekten, tandpijn en van de bewoners van de stad Roermond.
|
Het hoofd van de heilige, Christus en de wereldbol.
De Grote Kerk in Breda heeft een groot aantal grafzerken en grafmonumenten. Dit is het grafmonument voor Dirk van Assenelft en zijn vrouw Adriana van Nassau. Het bestaat uit meerdere delen. Hier knielen de overledenen voor een achtergrond die helaas vernield is maar die lijkt op het ‘Laatste oordeel’.
Dit is een tweede deel van het grafmonument van Van Assenelft.
Gerti Bierenbroodspot.
Gerti Bierenbroodspot.
Maar je hoeft je niet te haasten. Er is voldoende voorraad.
Muurschildering met veestapel.
De koorbanken zijn heel mooi.
De mooi gesneden versieringen van de bankjes zijn echter
zwaar beschadigd bij de Beeldenstorm.
Opzij van de banken, aan de kant van waar vroeger het hoofdaltaar
heeft gestaan, is het snijwerk als kapitalen (hoofdletters)
in een Middeleeuws boek.
Uit hout gesneden kapitaal.
Detail: harpspelende engel.
Detail: musicerende engel.
Zelfde foto: als hulp is een vleugel, de plaats waar het hoofd zat en het snaarinstrument benadrukt.
Detail: voorlezende engel.
Nog een kapitaal en dan is het boek bijna uit.
Dit is nog maar de achterkant. Prachtig in het zonlicht. De achterkant van het grafmonument van Engelbrecht I van Nassau.
Breda
Ik ontving onlangs een PowerPoint met foto’s van Breda.
Een aantal van de foto’s zie je hieronder.
Het betreffen allemaal foto’s die de laatste vijf jaar
in Breda gemaakt zijn. Een enkel is misschien zelfs ouder.
Een accurate datering heb ik niet.
Breda, Aanleg nieuwe haven.
Op deze foto is te zien dat er een tijdelijke brug wordt aangelegd
zodat de laatste restanten van de parkeergarage kunnen worden verwijderd.
Een nieuwe Hoge Brug zal er dan op deze plaats voor terug komen.
Deze foto moet gemaakt zijn vanuit het appartementengebouw
op de hoek van de Haven en de Adriaan van Bergenstraat.
Zie circel op onderstaande afbeelding van Google maps.
Grappig is dat op Google Maps nog steeds een afbeelding
wordt gebruikt die de situatie weergeeft zoals hij op deze foto
te zien is. Een situatie die nu al een paar jaar niet meer bestaat.
Google maps, 30 augustus 2008.
Breda, Chassepark.
Breda, gevel van Concordia, de voormalige stadschouwburg.
De Dreef, Princenhage.
Breda, De Toren van de Grote Kerk en de Antoniuskerk.
Breda, Hoofdingang KMA.
Breda, Michaelkerk, voormalige bisschopszetel.
Breda, Reigerstraat vanaf de hoek Reigerstraat/Kasteelplein.
Breda, herfst in het Valkenberg.
34.11
Vanochtend was in in de Grote Kerk van Breda
en dat levert steeds weer mooie plaatjes op.
Nieuwe details, vertrouwde beelden,
een nieuw accent, …
Plafond.
Praalgraf Engelbrecht II.
Engelbrecht II en zijn vrouw Cimburga van Baden in de Prinsenkapel.
Wapen van Nassau.
Houtwerk van hek rond Prinsenkapel.
Deel plafond Prinsenkapel.
Deel plafond Prinsenkapel.
Plafond Prinsenkapel.
Plafond Prinsenkapel.
Toegang grafkelder Nassau.
Onderdeel grafmonument Engelbrecht I.
Sluitsteen plafond boven hoogaltaar.
Plafond boven hoogaltaar.
Zicht vanaf hoofaltaar.
Detail plafondschildering.
Sluitsteen: Lam Gods.
Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk Breda
Dat we bijna werden tegengehouden door de bobo’s was lastig.
Het is vreemd dat je een dergelijke bijeenkomst niet eerder aankondigd.
Op zaterdagmiddag nog wel.
Maar goed, we hebben ons niet laten storen.
Voor mij was het de kerk zelf die vanmiddag
wederom de show stal.
Stemmige kerk.
Epithaaf.
Detail.
van Renesse.
Frederik van Renesse.
Jan van Dendermonde.
Detail.
Praalgraf Engelbert II van Nassau.
Praalgraf Engelbert II van Nassau: Julius Ceasar.
Grafmonument Engelbert I van Nassau.
Albert Servaes in Breda: weg van passie
Albert Servaes: Jezus valt een eerste maal, 1919.
In de Grote Kerk is vanaf Aswoensdag tot aan Pasen
een kruisweg te zien.
De werken zijn gemaakt door een Belgische kunstenaar in 1919.
Albert Servaes.
De verschikkingen van de eerste Wereldoorlog
nog vers in het geheugen.
De Roomskathlieke Kerk vond de werken te realistisch.
Het werk is ruw, somber, zwart.
Dat Servaes moest vluchten aan het eind van de Tweede
Wereldoorlog vanwege zijn bijdrage aan de Duitse cultuurpolitiek
wordt bij de werken niet vermeld.
De werken zijn afkomstig uit de abdij
Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven in Berkel-Enschot.
Jezus geholpen door Simon.
Jezus sterft aan het kruis.
Jezus sterft aan het kruis (detail).
Ik vermoed dat dergelijke details de kerkelijke leiding te ver gingen.
Jezus van het kruis genomen.
Volgens Wikipedia:
Albert Servaes (Gent, 4 april 1883 – Luzern, 19 april 1966)
was een kunstschilder en tekenaar
en wordt beschouwd als Belgies eerste expressionist.
In 1905 trok hij naar Sint-Martens-Latem
waar hij zich in een houten keet vestigde.
Hij was een diep religieus mens die in zijn kunst graag
de reeds verkende paden verliet.
Een van zijn geliefkoosde thema’s was het lijden van Jezus Christus.
Hij behoorde tot de eerste groep van de Latemse Scholen.
De dramatiek en de wrangheid die uit zijn werken spreekt
worden ondersteund door zijn donker coloriet
en de dikke lijnen waarmee hij zijn figuren gestalte gaf.
De Rooms-Katholieke Kerk en veel van zijn tijdgenoten
ergerden zich aan de rauwe werkelijkheid die hij schilderde.
De kruisweg die hij schilderde
(nu bewaard in de Abdij Koningshoeven van Berkel-Enschot)
is hiervan een voorbeeld.
Opmerkelijk in zijn werk zijn ook zijn landschappen en portretten.
Vanwege sympathieen die hij koesterde voor de Duitse cultuurpolitiek
tijdens het nazisme moest hij na de Tweede Wereldoorlog
de wijk naar Zwitserland nemen.
Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk Breda
Er was in De Grote Kerk een soort live videoprojectie.
Op het orgel en op drie, onder het orgel staande, projectieschermen
werden videobeelden geprojecteerd.
De video werd begeleid met geluid.
Maar het gebruiken van muziek van Philip Glass,
Koyaanisqatsi (?), lijkt me een beetje te eenvoudig.
Zeker voor een groot publiek was het leuk om te zien,
maar het mooiste kunstwerk hier was toch de kerk zelf.
Het was een mooi schouwspel.
Ik heb wel een statief, maar dat is zo’n grote driepoot.
Prima voor in het veld of gewoon thuis.
Maar in een kerk of museum niet zo handig.
Ik zal binnenkort eens zo’n eenpoot kopen.
die is eenvoudiger mee te nemen.
Fotograferen uit de hand in het donker kan eigenlijk niet.
De techniek waarmee men in staat was
om pijp voor pijp, het orgel in de Grote Kerk te belichten,
was erg indrukwekkend.
Deed me denken aan I Carceri van Piranesi.
Rondvaart Breda
Tijdens de rondvaart afgelopen zaterdag heb ik naast het groen
en de bruggen ook ‘klassiek’ Breda gefotografeerd.
Ik bedoel daarmee een groot aantal herkenbare plaatsen en gebouwen.
Herkenbaar zeker voor de mensen die in Breda wonen of er
ooit eens geweest zijn.
Het begint met het zicht op de Grote Kerk en het Spanjaardsgat.
Door de werkzaamheden aan de haven zijn deze gebouwen
jaren niet te fotograferen geweest vanuit dit perspectief.
Vanaf de Nieuwe Prinsenkade ziet het er als volgt uit.
Het weer zat ons natuurlijk enorm mee.
Je moet er niet aan denken dat het zo’n regen was als vandaag.
Als ik nu naar buiten kijk is het grijs, het regent,
het is koud (nou fris dan toch).
Dat was gelukkig zaterdag wel anders
Onder de nieuwe Hoge Brug door komen de Spinola
en het Spanjaardsgat vol in beeld.
Langs het water zien we ook deze muurschildering.
Je ziet je moet het begrip ‘klassiek’ wat ik gebruik om deze foto’s
te omschrijven niet al te letterlijk nemen.
De Academiesingel vanaf het water.
Breda is een stad met een enorme militaire geschiedenis.
De kazernes besloegen grote delen van de stad en doen dat
vandaag de dag nog steeds.
Belangrijk daarbij is de KMA (Koninklijke Militaire Academie).
De studenten hebben onder andere een roeivereniging.
Zoals in iedere stad doen kunstwerken in de openbare ruimte
nogal eens stof opwaaien.
Dat geldt ook voor deze ‘vuurtoren’.
Blijkbaar heeft hier een jamfabriek gestaan die later
bekend is geworden als de Hero.
Maar ik kan deze bewering van onze gids niet bevestigd krijgen.
Ook de website van de Hero biedt geen uitkomst.
De gids wijst nog op de versiering aan de gevel.
Die vruchtvormen zouden duiden op de jam
en conserveringsoorsprong van het bedrijf.
De ‘Koepel’ komt in zicht.
Dit is de gevangenis.
De ‘Drie van Breda’ zaten hier bijvoorbeeld.
Er tegenover ligt het voormalige Sint Ignatiusziekenhuis.
Het ziekenhuis heeft al een aantal jaren andere huisvesting
en eigenlijk bestaat het niet meer.
Door fusies is het nu onderdeel van een groot ziekenhuiscomplex.
De Watertoren in het Wilhelminapark.
Op de plaats van een van de voormalige kazerne
is een moderne wijk opgetrokken.
Deze flat is daar een onderdeel van.
Onze boottocht begon pas na 1&:00 uur en de zon
verdween al snel.
Dat is op de foto’s goed te zien.
Het belastingkantoor verscholen tussen de bomen.
De kantine van het gerechtsgebouw.
De St. Annakerk. Haagweg.
Helaas is niet alles mooi in Breda.
Hoe iets dergelijks door een schoonheidscommissie
van onze gemeente komt is mij een raadsel.
Het Kapucijnenklooster ligt aan de singels.
De brandweerkazerne. Kruising Lunetstraat Tramsingel.
Tot in de jaren ’60 kwamen in dit deel van de singels nog
schepen hun lading lossen.
Er was hier een vestiging van de Boerenbond,
naast de fabriek van de Etna.
Nu liggen in dit deel van de singels woonboten.
En deze moderne woorboten worden steeds groter en luxer.
Dit is een restant van de aanlegsteigers
zoals die hier in de singels lagen.
In de verte de KMA en rechts De Prins.
Op de plaats van de Prins lagen vroeger de Gasfabriek en de Kwatta.
Het werd al langzaam donker en koud in de nieuwe haven van Breda.
Grote of Onze Lieve Vrouwe kerk te Breda
Gisteren naar de tentoonstelling geweest van Johan van Gurp.
Deze fotograaf werkte voor Dagblad De Stem en gaat met pensioen.
Toen we dan toch in de kerk waren nog maar wat foto’s gemaakt.
Iedere keer zie je weer nieuwe dingen.
Dat komt vooral omdat het restaureren maar door gaat.
Zo zijn mij deze hoofdjes nooit eerder opgevallen.
Transitombe voor Jan, Bastaard van Nassau.
Deze omschrijving van dit grafmonument komt uit het boekje
‘Bestendige vergankelijkheid’.
Dit boekje gaat over de restauratie van het grafmonument
van Frederik van Renesse.
Maar de omschrijving roept bij mij meer vragen op dat het beantwoord.
Wat is bijvoorbeeld een transi-tombe?
De transi-tombe
Een grafbeeld dat de mens in een zeker staat van ontbinding laat zien.
De vroegste transix92s dateren van de late 14e eeuw.
Transix92s zijn een afspiegeling van een nederigheidsbesef
van de overledenen en een vanitas-boodschap, gericht op de nog levenden.
Deze definitie vond ik op de web site ‘Stenen monumenten’ van Frits Scholten.
De web pagina is onderdeel van een collectie samenvattingen
van cursussen van Open Universiteit Nederland
(http://prevos.net/cultuur/index.htm)
Wie, “Jan, Bastaard van Nassau” precies was kan ik op internet
niet zo snel vinden.
Wel blijkt dat er veel ‘bastaard’ kinderen zijn in de familie van Oranje.
Epitaaf voor Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau.
Epitaaf staat origineel voor grafschrift.
Maar wordt later de naam voor rechtopstaande grafmonumenten
tegen zuilen of wanden. (Wikipedia)
Het is jammer dat dit monument zo hoog tegen de muur is aangebracht.
Daardoor kun je het minder goed zien.
Achter Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau is een copie
van het Laatste Oordeel te zien. Werkelijk prachtig.
Grafmonument van Jan I van Polanen en twee van zijn drie vrouwen.
Dit is het oudste grafmonument in de Grote Kerk.
De twee vrouwen naast hem zijn eerste vrouw Oeda van Hoorne
en zijn tweede vrouw Machteld van Rotselaar.
Nu volgen een paar details van het grafmonument voor
Engelbrecht I, Johanna van Polanen, Jan II en Maria van Loon.
Detail van het grafmonument voor Engelbrecht II en Cimburga van Baden.
Julius Caesar.
Detail van het grafmonument voor Engelbrecht II en Cimburga van Baden.
Detail van het grafmonument voor Frederik van Renesse.
Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk te Breda
Ook een zeer dankbaar onderwerp voor de fotohobby:
De letter ‘S’ uit en van de boeken die momenteel tentoon liggen in de kerk.
Een afbeelding van een heilige. Uit hetzelfde boek.
Dit is dat prachtige boek.
Grafsteen (?) in de muur van de kerk.
O mens dat gy zyt
Ben ik geweest
En dat ik ben dat
Sult gy worden
De tekst hierboven is afkomstig van de grafsteen.
Prachtig toch ?
De annuntiatie oftewel de aankondiging door de engel dat Maria een bijzonder kind zou krijgen.
Sluitsteen van de grafsteen van de familie Nassau/Oranje-Nassau.
Detail van de volgende foto. Een plafondschildering. Let eens op dat prachtige gezichtje.
De Koorbanken. Details ervan volgen op volgende foto’s.
Detail van de vorige foto. Plafondschildering. Prachtige bloemen.
Grote of Onze Lieve Vrouwe kerk te Breda
In de vorige web log staat een verwijzing naar
de tentoonstelling Pronk & Praal in de Grote Kerk te Breda.
Op 24 oktober 2004 heb ik daar wat foto’s gemaakt van het interieur van de kerk.
Die kun je hier zien:
De engel kondigt de geboorte van Christus aan.
Muurschildering.
Het plafond van de Prinsenkapel. Deze schilderingen zijn gereed gekomen in 1533.
Een van de vier knielende beelden van het grafmonument
van Engelbrecht II van Nassau en zijn vrouw Cimburga van Baden.
Middenschip van de kerk.
Detail (van Middenschip van de kerk).
Houtsnijwerk in de banken.
Argusvlinder 