Tijdens mijn ochtendwandeling maakte ik de volgende
foto’s. Nee, niet origineel want je ziet de Grote Kerk
met regelmaat op mijn blog.
Gewoon omdat het mooi is en blijft.
Mooi als een kerk zoals de Grote Kerk van Breda
zich bijna laat lezen als een boek, ten minste
een plaatjesboek.
Vanmorgen was het zachte licht prachtig.
De zon stond laag en twee delen die binnenkort
gerestaureerd gaan worden heb ik nog even
op de foto gezet als een ‘Before’.
Terwijl ik dat deed viel me weer een ornament op
dat ik eerder niet bewust gezien had.
Een soort van St. Jacobsschelp tussen twee
kleine mythische figuren.
Waar het deel van de foto links van het midden, direct onder de balustrade, een muurstructuur vertoont zonder oneffenheden, verraadt het rechterdeel juist een tekening op die muur. Ik ben benieuwd naar welke staat de restauratie de muren gaat brengen.
In het midden van de foto zie je een soort van St Jacobsschelp als een soort afdakje tegen de regen voor het torentje eronder. Gelijk erboven, links en rechts, twee figuurtjes. Ik zag dit groepje op nog een andere plaats tegen de kerk maar misschien komt het motief vaker voor. Ik moet nog eens beter gaan kijken.
Al een tijdje loop ik bijna degelijks langs de
restauratiewerken aan de Grote Kerk in Breda.
Ik vroeg me af hoe men aan de motieven komt die verschijnen
op de pas gerestaureerde gevels. Als nieuw zien ze er uit.
Dit is een voorbeeld van een stukje dat volgens mij nog maar kort uit de steigers is. Zie die prachtige bogen in de ramen, de grote gekrulde bladeren langs de lijst die de muur in verschillende compartimenten verdeeld en dan het beeldhouwwerk dat die vakken opvult. Die donkere delen zijn waarschijnlijk alleen schoongemaakt. Dit is een gevel op de grens van de Grote Markt/Kerkplein.
De versieringen met beeldhouwwerk zijn heel erg gevarieerd.
De volgende kleine reeks foto’s geven daar een beeld van.
Maar ik heb geen kennis van de restauratieplannen. Dus de achtergronden ken ik niet. Maar de details zijn mooi maar zijn ze ‘orgineel’?
Daarom ben ik nog eens gaan kijken op plaatsen waar de restauratie
nog niet is geweest. Niet dat die plaatsen garanderen dat je
het origineel ziet maar die geven wel een indicatie wat voor
veranderingen we nu zien. Zeker als ik binnenkort foto’s kan maken
van deze geveldelen na restauratie.
Bij de geveldelen die nog niet aan de beurt zijn geweest (maar misschien nog wel komen) zie je bijvoorbeeld een heel “Leeg” exemplaar. Die gekrulde bladeren op de lijsten zie je ook hier.
Hier zie je een gedeelte dat nog niet onder handen is genomen. Duidelijk is te zien dat daar versieringen hebben gezeten maar dat die bijna helemaal verdwenen zijn door regen, wind, vervuiling enz.
Toen ik zo die verschillende geveldelen bekeek viel me ook op
dat bij veel van de ramen heel verschillende ‘bogen’ te zien zijn.
De bogen hebben een vorm die je misschien al wel eerder ergens zag. Geometrisch opgebouwd. Maar vergelijk die maar eens met de andere foto’s en de volgende. De decoratie in de vlakken die ontstaan door de lijsten zijn gevuld met een soort van cirkelvormen met daarin vormen die aansluiten bij de bogen in de ramen.
Hier zijn de boogvormen een soort van uitgerekt in verticale zin. Misschien moet ik dit nog eens breder gaan bekijken.
Omdat we alweer een half jaar thuis werken, heb ik
meer dan voorheen, de kans om in de ochtend
een wandeling te maken, een coronawandeling.
Als ik dan door de binnenstad van Breda loop
zijn er altijd weer een paar dingen die op de foto willen.
Dat is niet altijd vernieuwend al is het dubbelportret
(op twee manieren uit te leggen) best interessant.
De Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk van Breda.
De Lange Brugstraat. Het was vanmorgen nog lekker rustig in de straten. De winkels waren nog dicht. Hier en daar werden al wel wat bestellingen gelost. Op de Grote Markt was het weekmarkt.
Maar voor mij was de zon de belangrijkste speler, ook in de dubbelportretten.
Door de zon staan er ineens twee bomen voor het Koningin Wilhelmina Paviljoen aan het Kasteelplein in Breda.
De afgelopen week heb ik een kleine serie zinken clichés
gekocht met afbeeldingen van Breda.
Over het algemeen herkenbare stadsgezichten.
Als ik ze kan afdrukken ga ik er een boekje van maken.
Als een klein pakketje kwamen ze met de post. Hier heb ik er al stiekem een paar bekeken. Ze zijn goed geolied en allemaal voorzien van een beschermend stukje papier.
Dit is het Kasteelplein in Breda. Op de achtergrond zie je de toegang tot het Kasteel van Breda. De zogenaamde Stadhouderspoort. Op de voorgrond staat het standbeeld van Stadhouder Willem III (te paard).
Dit is de haven van Breda. De gebouwen aan de kade weerspiegelen in het water. Op de achtergrond is de Grote Kerk zichtbaar en op de voorgrond het Spanjaardsgat.
Het Begijnhof van Breda.
De Grote Markt met de muziekkiosk (die er al vele jaren niet meer is) en de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk van Breda.
De Stadhouderspoort van het Kasteel van Breda. Compleet met water, brug en het Blokhuis.
Deze kan ik niet plaatsen. Heeft iemand een idee?
Kasteel Bouvigne. Dit ligt een klein beetje buiten het centrum, ten zuiden van het Ginneken. Aan de rand van het Mastbos.
Hoe ze er uit zien als je ze afdrukt weet ik nog niet en ik kan
de kwaliteit niet inschatten maat ik ben nu al enthousiast.
Spannend!
Sinds het plaatsen van deze blog heb ik extra informatie ontvangen.
die heb ik in deze blog verwerkt en wil ik onder de aandacht brengen.
======================================================
Sinds enige tijd is het nieuwste gerechtsgebouw (ik ken er nog twee
in Breda) in gebruik genomen.
Het oudste gerechtsgebouw dat ik ken staat op de hoek van de Nassaustraat
en de Kloosterlaan. Een mooi gebouw, beetje klein voor nu.
Zie een veel oudere blogpost of anders deze post.
Het tweede gebouw staat aan de Fellonoordstraat (nu leeg). Een heel lelijk
gebouw in crisisstijl.
Het meest recente staat aan de Belcrumweg.
Ik denk dat het officieel ‘Rechtbank Zeeland-West-Brabant » Locatie Breda’ heet.
Pas geleden was er een open dag voor familie en kennissen van werknemers en
zo kon ik er wat foto’s maken.
Bij de ingang hangen twee van deze grote rechthoekige kubussen met heel veel lichtjes die in heel verschillende patronen licht geven.
Er hangt en staat heel wat kunst. Meestal zonder vermelding van de maker. Waarschijnlijk is men nog niet helemaal gereed met de inrichting.
Vanaf de kantoorruimtes op de 12de verdieping heb je een mooi uitzicht over de binnenstad (straks) en naar de noordkant van de stad.
Voor de deur staat een fontein. Wat die wereldkaart daar bij doet in het water weet ik niet.
Zicht op onder andere de plaats waar vroeger de veiling was en de watertoren in de Belcrum.
De ramen waren wat vies maar dit is het terrein van de voormalige Suikerfabriek, de CSM.
In de zon is de fontein direct mooier.
Vanuit dit kantoor kijk je op de wijk die er gekomen is nadat het slachthuis is gesloopt. Lang geleden.
De watertoren van de Belcrum.
Trapportaal.
De Grote Toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in het centrum van Breda.
Breda, meer richting zuid/zuidoost: Chassé theater tussen de bomen.
Het station van Breda. Die witte vlekken in de baksteen die horen zo. Dat is geen foutje.
De tuin bij de rechtbank.
De Koepelgevangenis (vlak naast de oudste rechtbank die ik ken), nu de FutureDome. Daarnaast (rechts) een woonflat met de naam De poort van Breda.
In de bibliotheek ingebonden exemplaren van het ‘Weekblad van het Regt’. Als je wilt kun je dit tijdschrift ook online raadplegen. Het komt al enige tijd niet meer uit.
Natuurlijk hadden ze ook een aantal Nederlandsche wetboeken.
De kantine. Daar is ook een soort uitkijkdeck.
Wooncomplex ‘De Prins’ ligt dichtbij.
Nogmaals het terrein van de voormalige Suikerfabriek. Hier stond de CSM.
Daar staat dan het beeld (dat ontbreekt in de gevel van het Gerechtsgebouw op de hoek van de Nassaustraat) van Vrouwe Justitia, tussen moderne lampen in een trappartij.
De eerder genoemde lampen.
Lampen is waarschijnlijk een oneerbiedige term voor dit kunstwerk.
Licht-Wegen
Ontwerp: Giny Vos (1959, Rotterdam)
Licht-Wegen: het wegen van licht en de wegen van het licht.
De blokken vormen als het ware een weegschaal en verwijzen naar het wikken en wegen dat rechters, officieren en raadsadviseurs dagelijks doen. Wel of niet schuldig? Wel of niet vervolgen? Wel of niet adviseren tot een uithuisplaatsing? Binnen de kolommen vindt het
licht zijn weg in de 3D bewegende beelden. Het gewicht van het licht doet de kolommen bewegen: traag, op en neer.Uitvoering.
De installatie bestaat uit twee rechthoekige blokken. Elk blok is 2.20 meter lang, 1.10 meter breed en 1.10 meter diep. Het bestaat uit 16 horizontale printplaten die met verticale
printplaten aan elkaar verbonden zijn. Een blok bevat 7680 leds en weegt ongeveer 80 kilo.
Het stroomgebruik is beperkt. De blokken bewegen zich traag op en neer over een afstand van 2 meter. Binnen de kolommen worden in 3D bewegende beelden geprojecteerd, soms enkel letters, dan weer acties die in de andere kolom een reactie oproepen. Zo zie je bijvoorbeeld een slag van een hamer, brekend glas, golven en beelden die verwijzen naar oplichten, afpersen, haat zaaien. De voor deze installatie nodige software is uniek voor het project ontwikkeld. De draagconstructie aan het plafond is goed zichtbaar opdat zichtbaar is hoe de installatie werkt, symbolisch ook voor de transparantie van rechtspraak.
Dit is het deel van het gebouw dat publiek toegankelijk is en waar de zittingszalen zich bevinden.
Koning Willem Alexander opende de gerechtsgebouw onlangs.
Vandaag ontving ik nog wat extra informatie over dingen
die te zien zijn op mijn foto’s.
Zoals bijvoorbeeld over het portret van Willem Alexander.
Hanneke Hielkema heeft het werk, het portret van de koning, gemaakt. Het is op 12 maart 2015 onthuld door de toenmalige president Marieke Koek.
Hanneke werkt met inkt en water waardoor er vlekken en lijnen op het papier komen die ze vervolgens weer met inkt overtrekt. Tijdens het overtrekken ontstaan de beestjes. Er zijn er honderden te zien op het werk.
Hanneke heeft voor de rechtbank Limburg een soortgelijk portret van de Koning gemaakt. Verschil: op het portret in ons gebouw kijkt de koning wat ernstiger dan op het portret in Limburg.
Het ophangen van een portret van de Koning in gerechtsgebouwen is een traditie en niet verplicht. Het bestuur van de rechtbank Zeeland-West-Brabant besloot begin 2018 geen portret te hangen in de 27 zittingzalen, maar het te houden bij één portret op een in het oog lopende plaats in het gebouw.
Dit is de grootste zittingszaal vanaf de tribune.
Een kleinere zittingszaal.
De tuin met in de verte het station.
Vrouwe Justitia in close-up.
Als aanvulling:
Vrouwe Justitia
Van oorsprong is zij een Romeinse godin, maar inmiddels de personificatie van het recht.
Doorgaans is zij geblinddoekt, vaak draagt zij een weegschaal en vrijwel altijd een zwaard.
– De blinddoek drukt uit dat zonder aanzien des persoons recht wordt gesproken
– De weegschaal symboliseert het afwegen van de verschillende argumenten alvorens te oordelen
– Het zwaard staat voor het vonnis dat wordt uitgesproken.Het beeld werd in 1893 geplaatst in de nis boven de ingang van het gerechtsgebouw aan de Kloosterlaan in Breda. In 1986 verhuisde het mee naar het gebouw aan de Sluissingel en Vrouwe Justitia heeft nu een plaats gekregen in dit gerechtsgebouw.
De ingang.
De gezichtjes van de fontein.
Gerechtsgebouw Breda.
Ook hiervoor ontving ik nog extra info:
La source (de bron)
Ontwerp: Pascale Marthine Tayou (Kameroen, 1967) (woonachtig in Gent)
Het is een boom met maskers geworden, door Tayou ook genoemd ‘The palaver tree’.
Boom – maskers – water.
Boom: de boom is in alle culturen en op alle plaatsen vanouds de plek waar mensen, generatie
na generatie, samen komen om te overleggen, te kletsen, samen te zijn. Ook de boom
waaronder ooit in veel culturen recht werd gesproken.
Maskers: in de boom hangen ruim 300 maskers in 4 uitvoeringen en in 3 maten.
De 4 uitvoeringen staan voor de diversiteit in culturen, de 3 maten voor de generaties binnen de culturen. Culturen en generaties zijn met elkaar verbonden door de takken van de boom.
Water: bron van leven, maakt leven mogelijk, is kostbaar en kan een rituele betekenis
hebben.
Uitvoeringsinformatie: De boom is 10 meter hoog en heeft een kruin van ongeveer 7 meter.
Hij is gemaakt van een metalen buizenframe en bedekt met harde PU-schuim. Daaromheen is een duurzame polyester laag aangebracht. In de stam en twee takken zijn in totaal 25 spuitmonden aangebracht die door de wijze waarop het water valt de boom een mangroveelement geven.
Het bassin heeft een buitendiameter van 17 meter. In het bassin zijn rotsen geplaatst, voorzien van glazen objecten.
Als het vriest, zal er geen water in het bassin staan. Op de vloer van het bassin is een kaart van de wereld aangebracht. De boom staat in de wereld. Verder zijn de rotsen nu geheel zichtbaar en vormen zij een soort Zen-tuin.
Een tijdje terug kreeg ik een boekje,
indirect, uit een erfenis.
Het boekje heet ‘De middeleeuwse omwalling van Breda’
en is uit 1978.
Het gaat om een ‘Overdruk uit Jaarboek XXX (1977)’ van de
Geschied- en Oudheidkundige Kring
van Stad en Land van Breda “De Oranjeboom”.
Het boekje is gemaakt door ‘Broese’ in Breda.
Mijn vader heeft daar, lang voor deze uitgave,
de eerste stappen in het grafisch vak gezet.
Een van de leuke dingen van het boekje, dat twee verhalen bevat,
is dat een van de twee schrijvers een opdracht in het boekje
heeft geschreven op de binnenkant van de kaft.
De twee verhalen zijn:
“De middeleeuwse omwalling van Breda”, door Dr. F.A. Brekelmans.
en
“De opgraving van de Gasthuispoort te Breda” door L. Moelands
Brekelmans was gemeentearchivaris van Breda van 1957-1982.
Heeft veel artikelen over Breda op zijn naam staan.
Moelands was amateurarcheoloog en lid van de Archeologische Werkgroep Breda.
Dhr. Moelands was direct betrokken bij de opgraving die hij
in zijn artikel beschrijft.
Binnenkant kaft met opdracht:
Vriendelijk aangeboden door L. Moelands, juli ’78.
Het artikel van Brekelmans levert een leuke reeks jaartallen op
in het ontstaan van Breda en de omwalling:
1160 Vermoedelijk ontstaan van Burcht Breda (Cerutti)
1165 Tolheffing door lokale heren
1198 Voor het eerst is er sprake van ‘castellum’,
een term voor een bouwwerk met militaire doeleinden.
1223 ‘casterum’ (burcht) en villa Breda worden genoemd. Nog geen stad.
1240 Bouw van het eerste Begijnhof
1246 Het ‘hospitale’ wordt genoemd (gasthuis)
1252 stadsrechten worden verleend door Hendrik IV van Schoten
1259 Jaar van de oudst bewaard gebleven schepenacte van Breda
1269 Er wordt een contract overeengekomen tussen Elisabeth van Breda/
Arnoud van Leuven en de stad Breda over de financiering van een kerk
“doen men makede den stenne monster the Breda” monster is monasterium wat kerk of klooster kan betekenen.
1290 Blijde inkomste van Raso II, er wordt gesproken over ‘port Breda’
In het algemeen betekent dit dat er sprake is van een versterkte stad.
Daarnaast wordt het recht verleend ‘cauchidegelt’ te heffen.
Dat staat voor kassei- of weggeld.
1308 Akte van scheiding tussen de Zusters Norbertinessen van Catharinadal
en het Gasthuis.
“eenen weegh gaende neffens den veistgraft twentech voete wijt van den veistgraft of darbi” Veist betekent zoveel als verstekte en graft is gracht of misschien wal.
1330 – 1333 Uitbreidingen met onder andere bakstenen muren
1400 – 1410 De werken worden afgerong
1410 Begin bouw Onze-Lieve-Vrouwekerk
1530 Aanleg van de aarden wallen start door Hendrik III van Nassau.
Aarden wallen waren veiliger dan stenen muren als verdedigingswerk.
1537 Bossche of Gasthuiseindse Poort gereed.
1538 Ginnekenpoort gereed
1546 Haagpoort gereed.
Deze gegevens dateren inmiddels van 35 jaar geleden.
Misschien zijn er inmiddels nieuwe inzichten.
Het verhaal van L. Moelands is voor mij veel actueler.
Ik kan me nog wel herinneren dat met aan het graven was op de Vlaszak.
Er stond een kunstwerk geschilderd op de schutting
dat je in volle pracht kon zien vanaf 1 specifiek punt.
Vanuit een ander perspectief stelde het niets voor.
Daarvan staat een foto in het boekje.
Toeval wil dat het gebouw dat er is weggezet na de opgraving
inmiddels al weer aan vervanging toe is.
Binnenkort dus weer een kans om daar weer opgravingen te doen.
Foto hoek Veemarktstraat, Catharinastraat, Vlaszak.
We zijn deze week 2 dagen naar Kortijk in Belgie geweest.
Kortrijk is geen Brugge, Gent of Leuven, maar verrast wel.
Na op dag 1 de stad verkend te hebben, hebben we op dag twee
de volgende foto’s gemaakt.
Kortrijk is een belangrijke plaats in de Vlaamse geschiedenis.
In 1302 vond hier namelijk de Guldensporenslag plaats.
De Vlaamse partij haalt daar een overwinning op de Franse overheerser.
Een legende is geboren met Hendrik Conscience is een van de vele hoofdrollen.
In het museum Kortrijk 1302 wordt een genuanceerd beeld van deze slag gegeven.
Maar vandaag begint de tocht door Kortrijk vanuit Hotel Brasserie Het Duivels Paterke,
bij de Groeningepoort (Bij de 600ste verjaardag van de Guldensporenslag in 1902
werd het initiatief tot deze poort genomen, 1908 gerealiseerd).
Deze poort geeft toegang tot het monument voor de veldslag van 1302.
Twee monumenten staan op het Groeningeveld: Grote sporen en het beeld van de Vlaamse Maagd.
De gouden sporen.
Het Groeninge monument.
De Vlaamse Maagd houdt de leeuw onder controle. Van hier is het niet ver naar minder, minder, ….
De tekst op bovenstaand bord is:
De stad Kortrijk en het Groeningecomite
kozen in 1902 dit ontwerp
van Godfried Devreeze (Kortrijk 1861-Brussel 1941)
naar aanleiding van de viering
van 600 jaar Guldensporenslag
Officiele onthulling op 5 augustus 1906.
Beschermd monument.
De St. Maartenskerk domineert het stadsbeeld van Kortrijk.
Op de Grote Markt tref je dit stadhuis aan.
Detail.
In dit deel van Belgie kom je veel monumenten tegen die verwijzen naar de Eerste en Tweede Wereldoorlog, zoals hier op de Grote Markt van Kortrijk.
In Kortrijk is ook een mooi beginhof, het St. Elisabeth.
Via deze grote poort kom je in het hof.
Op bovenstaand bord staat de volgende tekst:
Oorspronkelijk werd het in 1238 gestichte
begijnhof omringd door het grafelijk kasteel,
de stadswallen en het Sint-Maartenskerkhof.
Het werd verscheidene malen vernield, een
eerste maal tijdens de Guldensporenslag en
nadien door huurlingen in 1382 en de Fransen in 1684.
De circa 40 barokke huisjes stammen uit
de 17e eeuw. De gotische Sint-Matteuskapel
uit 1464 werd tussen 1764 en 1768 verbouwd
in barokke stijl. Het gebouw met dubbele
trapgevel (1649) was dat van de grootjuffrouw.
De merkwaardige traptoren is de hoektoren
van de vroegere Sint-Annazaal uit 1682.
In 1998 werd het begijnhof door UNESCO
erkend als werelderfgoed.
Sommige huisjes hebben dringend restauratiewerkzaamheden nodig en volgens mij staan die ook gepland.
het huisje van de Grootjuffrouw.
De Onze-Lieve-VrouweKerk vanaf het Begijnhof.
Het bronzen beeld van Juffrouw Marcella.
Juffrouw Marcella
Laatste der Kortrijkse Begijnen
van de hand van mevr. Renee Gerard,
werd gerealiseerd in opdracht van
het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk welzijn
van Kortrijk
Zaterdag 29 seprtember 2001.
De Artillerietoren.
Maar er zijn meer bijzondere gebouwen en details te zien in Kortrijk.
De voormalige abdij is nu Kortrijk 1302. De roestige muur is de achterkant van een heel grote maquetten van Kortrijk in 1302.
In het museum is ook een tijdelijke tentoonstelling over de woelige tijden rond onder meer de Beeldenstorm. Dit stuk damast vond ik bijzonder omdat het een afbeelding heeft van Stadhouder Willem II te paard. Net als het standbeeld op het Kasteelplein in Breda.
Kortrijk 1302 met een moderne kijk op de Guldensporenslag.
Het Vlaamsch Huis.
Borstbeeld van Guido Gezelle.
In een van de kerken troffen we dit lijdensbeeld aan. Dat zie je in Nederland nauwelijks en in Belgie soms.
Het Belfort op de Grote Markt.
Het ziekenhuis.
De Broeltorens.
Deze torens staan pal naast het Broelmuseum.
Een heel mooi museum met een mooie verzamelijk kunstwerken uit alle tijden.
Wikipedia:
De naam broel verwijst naar bruul, een afgebakend stuk land, meestal moerassig of braakliggend. De torens zijn een overblijfsel van de middeleeuwse stadsomwalling die tijdens verscheidene bezettingen en oorlogen verwoest werden. Ze beschermden de Broelbrug die na de Eerste en Tweede Wereldoorlog weer opgebouwd werd. Ze zijn opgetrokken uit kalk- en zandsteen.
De oudste van het duo torens, de zuidelijke ‘Speytorre’ of ‘Blauwe Toren’, werd samen met de Broelbrug gebouwd in 1385 om het verkeer op de Leie te controleren. Deze toren was een deel van de versterkte omheining van het eerste grafelijk kasteel van Kortrijk waar de graven van Vlaanderen resideerden.
De tweede, noordelijke, toren, de ‘Inghelburghtorre’, uit 1415 diende als wapenopslagplaats, en was voorzien voor het gebruik van artillerie. Vandaar zijn tweede naam ‘Armorietorre’.
Kortrijk was ook een culinaire zoektocht.
De eerste avond hebben we gegeven bij het voortreffelijke restaurant Nata:
Niet goedkoop maar erg lekker.
Het gaat ook wel eens mis.
De Zwitserse kaasfondue bij ‘Bistro ’t Fonduetje’ had niets met kaasfondue te doen.
Heel jammer.
Maar de meeste culinaire tijd werd doorgebracht op de Grote Markt.
Het weer was immers schitterend:
Tongerlo Bruin.
Ommegang.