Ode aan Antwerpen – afsluiting

DSC07385JacobBackerPredikantJohannesWtenbogart1638MuseumCatharijneconvent

Jacob Backer, Predikant Johannes Wtenbogaert, 1638, Museum Catharijneconvent. De naam van de predikant staat op een voorblad van een boek of pamflet dat op dit schilderij te zien is.

DSC07386JacobBackerPredikantJohannesWtenbogart1638MuseumCatharijneconventDetail


DSC07388NoordNederlandEenGezinInGebedVoorDeMaaltijd1627MuseumCatharijneconventVanInternet

Dit is een afbeelding van internet. Het schilderij hing op zo’n manier dat het maken van een foto moeilijk was. Op zich is het schilderij niet zo interessant al zijn er een aantal details die me wel opvielen. Noord Nederland, Een gezin in gebed voor de maaltijd, 1627, Museum Catharijneconvent.

DSC07388NoordNederlandEenGezinInGebedVoorDeMaaltijd1627MuseumCatharijneconvent

Het aardenwerk, de rode vruchten, de vouwen in het tafellaken en de details van het brood.

DSC07389NoordNederlandEenGezinInGebedVoorDeMaaltijd1627MuseumCatharijneconventZoutvat

Het wel heel werelds zoutvat.

DSC07390NoordNederlandEenGezinInGebedVoorDeMaaltijd1627MuseumCatharijneconvent

Blozende wangen.

DSC07391NoordNederlandEenGezinInGebedVoorDeMaaltijd1627MuseumCatharijneconvent

Zwart en wit kant en sierraden aan pols en vinger. Alles bij elkaar een welvarend maar beetje saai gezin.


DSC07392PeterPaulRubensPortretVanAnnaAnthonisCa1615-1616OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundation

Peter Paul Rubens, Portret van Anna Anthonis, circa 1615 – 1616, olieverf op paneel. The Phoebus Foundation.


DSC07393HendrickDeClerckDeAanbiddingVanDeKoningenCa1610ThePhoebusFoundation

Hendrick de Clerck, De aanbidding van de koningen, circa 1610. The Phoebus Foundation.


DSC07396JacobJordaensGevechtVanDeLapithenEnCentaurenCa1615-1617OlieverfOpDoekThePhoebusFoundation

Jacob Jordaens, Gevecht van de Lapithen en centauren, circa 1615 – 1617. Olieverf op doek. The Phoebus Foundation.


DSC07398AntoonVanDyckEnAtelierJohannesDeDoperEnJohannesDeEvangelistNa1618OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundation

Antoon van Dyck en atelier, Johannes de Doper en Johannes de evangelist, na 1618. Olieverf op paneel. The Phoebus Foundation. Dat de linkse figuur de evangelist is kun je uit een hele serie zaken opmaken. Niet in de laatste plaats uit de boeken.

DSC07399AntoonVanDyckEnAtelierJohannesDeDoperEnJohannesDeEvangelistNa1618OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationDetail


DSC07404OmgevingGillisMostaertDeBredeEnDeSmalleWegCa1580MuseumCatharijneconvent

Omgeving Gillis Mostaert (in het vorige bericht had ik zijn naam verkeerd gespeld), De brede en de smalle weg, circa 1580, Museum Catharijneconvent.

DSC07405OmgevingGillisMostaertDeBredeEnDeSmalleWegCa1580MuseumCatharijneconventDetail

De smalle en moeilijke weg is de weg die Christus aanwijst. De brede weg is de foute weg. De decoratie van de grote poort over de brede weg laat daar geen twijfel over bestaan.


DSC07406NicolaesEliaszPickenoyChristusEnDeOverspeligeVrouwCa1630OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconvent

Op de tentoonstelling waren drie uitvooeringen van hetzelfde thema te zien. In Utrecht hingen ze bij elkaar. In de catalogus staan ze ver uit elaar. Hier de eerste uitvoering: Nicolaes Eliasz. Pickenoy, Christus en de overspelige vrouw, circa 1630. Olieverf op paneel. Museum Catharijneconvent. Met prachtige koppen.

DSC07408NicolaesEliaszPickenoyChristusEnDeOverspeligeVrouwCa1630OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconvent

Een soldaat en een farizeeër die al weg aan het gaan is.

DSC07409NicolaesEliaszPickenoyChristusEnDeOverspeligeVrouwCa1630OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconventDetail


DSC07410MisschienOmgevingHansVredemanDeVriesJezusEnDeOverspeligeVrouwCa1560-1570OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconvent

Omgeving Hans Vredeman De Vries (?), Jezus en de overspelige vrouw, circa 1560 – 1570. Olieverf op paneel. Museum Catharijneconvent. Ook hir zegt de titel van het werk ‘de overspelige vrouw’. Het al vastgesteld. Maar bij de volgende uitvoering is de titel op dit punt iets anders. De architectuur is hier wel erg belangrijk geworden.


DSC07411JanVanHemessenJezusEnDeOpOverspelBetrapteVrouwCa1535OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundation

Van dit werk krijg ik spontaan pijn in mijn nek. Jan van Hemessen, Jezus en de op overspel betrapte vrouw, circa 1535. Olieverf op paneel. The Phoebus Foundation.


Dit was het laatste bericht over de tentoonstelling
Ode aan Antwerpen – Het geheim van de Hollandse meesters.

Ode aan Antwerpen

Hoe meer ik met deze tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent
bezig ben, hoe meer voorbeelden ik tegen kom van de slordigheid
(ik zeg het netjes) bij het samenstellen van het publieksboekje en
de catalogus van deze tentoonstelling.

In het publieksboekje wordt een werk beschreven al ‘Beurs van
Amsterdam’. Het werk heet in de catalogus ‘De Dam te Amsterdam
met het nieuwe stadhuis in aanbouw’.
Die titel van de catalogus is ook wat je ziet op het werk.
Het werk heeft niets met de beurs te maken.

Tel daarbij op de de nummering van de werken op de tentoonstelling
die afwijkt van de catalogus, een catalogus zonder register.
Deze tentoonstelling helpt bezoekers niet waardering op te brengen
voor de prachtige werken, het maakt het alleen moeilijker.
Eerder had ik niet deze ervaring bij Museum Catharijneconvent.

DSC07371NaarMichielVanMiereveltPrinsWillemVanOranjeCa1630-1645ThePhoebusFoundation

Naar Michiel van Mierevelt, Prins Willem van Oranje, circa 1630 – 1645. The Phoebus Foundation.


Op eerste gezicht een chaotisch schilderij.
Er gebeurd veel, niet alles maakt je vrolijk.
Het gaat over vraatzucht, luiheid, afgunst, gierigheid,
hoogmoed, toorn en onkuisheid. De zeven hoofdzonden.

DSC07372GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconvent

Gillis Mostaert, De Hooiwagen, circa 1575, Museum Catharijneconvent.

DSC07373GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconventDetailDSC07374GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconventDetail'tIsAlHooi

’t Is al hooi.


Internet:

Uit de 16e eeuw zijn gravures van religieuze processies waarbij een hooiwagen meereed, bestuurd door een duivelfiguur en omringd door allerlei lieden die hebberig aan het hooi plukten. Daarmee werd gesymboliseerd dat aardse eerbewijzen en wereldse bezittingen “al hooy” waren, allemaal waardeloos en bovendien duivels. Het symbool schijnt terug te gaan op een Bijbelpassage waar de sterfelijke mens wordt vergeleken met het vergankelijke gras.

DSC07375GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconventDetailDSC07376GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconventDetailDSC07377GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconventDetailDSC07378GillesMostaertDeHooiwagenCa1575MuseumCatharijneconventDetail


DSC07379KarelVanManderCalvarieberg1592ThePhoebusFoundation

Karel van Mander, Calvarieberg, 1592. The Phoebus Foundation.


DSC07380ToegeschrevenAanJacobVanDerUlftDeDamTeAmsterdamMetHetNieuweStadhuisInAanbouwCa1656OlieverfOpDoekAmsterdamMuseum

Toegeschreven aan Jacob van der Ulft, De Dam te Amsterdam met het nieuwe stadhuis in aanbouw, circa 1656, olieverf op doek, Amsterdam Museum.


DSC07382AdriaenThomaszKeyBurgemeesterspaarJacobBasClarszEnGrietjeCodde1586Privécollectie

Adriaen Thomasz Key, Burgemeesterspaar Jacob Bas Claesz. en Grietje Codde, 1586. Privécollectie.


DSC07383ClaesMoeyaertPastoorLeonardusMarius1647MuseumCatharijneconvent

Claes Moeyaert, Pastoor Leonardus Marius, 1647, Museum Catharijneconvent. Voor mij maakt de pastoor dit schilderij niet zo bijzonder maar zijn boeken wel. Vooral omdat je goed kunt zien dat men vroeger de boeken met de rug naar achter in de boekenkast wegzetten.

DSC07384ClaesMoeyaertPastoorLeonardusMarius1647MuseumCatharijneconventDetail


Ode aan Antwerpen

Ook vandaag twee kunstwerpen, gemaakt in Antwerpen.
Beide van Maerten de Vos zoals het Museum Catharijne Convent zegt,
of Maarten de Vos volgens de catalogus aangeeft.

DSC07359MaertenDeVosAllogorieVanDeZevenVrijeKunstenCa1590ThePhoebusFoundation

Maerten de Vos, Allogorie van de zeven vrije kunsten, circa 1590, The Phoebus Foundation.

DSC07360MaertenDeVosAllogorieVanDeZevenVrijeKunstenCa1590ThePhoebusFoundationAstrologia

Deze vrij centrale figuur staat voor Astrologia (astrologie). Een aantal van de vrije kunsten hebben op hun kleding staan welke kunst ze vertegenwoordigen. Maar in dit geval heb je aan de sterren in haar diadeem voldoende.


DSC07363MaertenDeVosAllogorieVanDeZevenVrijeKunstenCa1590ThePhoebusFoundationDialectica

Dialectica (redeneerkunst), op welke manier de vogel daar iets mee te maken heeft, weet ik niet. Daarnaast is er nog de slang aan haar arm. Daar ging de catalogus ook niet op in. Gelukkig staat de term op haar mouw.


DSC07365MaertenDeVosMozesMetDeTafelenDerWetTeMiddenVanDeIsraëlietenAlsPortraitsHistoriesVerbeeldDoorDeAntwerpseFamiliesHooftmanEnPanhuysMetVerwantenEnVrienden1574-1575

Je denkt misschien: ‘wat een druk schilderij!’, maar het is dan ook erg groot. Inclusief de originele lijst is het ruim 1 meter 70 bij bijna 2.60 m breed. Maerten de Vos, Mozes met de tafelen der Wet te midden van de Israëlieten als ‘Portraits Histories’ verbeeld door de Antwerpse families Hooftman en Panhuys met verwanten en vrienden. 1574 / 1575. Olieverf op paneel. Museum Catharijneconvent.

Wikipedia:
Een portrait historié is een portretschilderij van individuen die uitgebeeld worden als mythologische, Bijbelse, legendarische, historische of literaire figuren. De term ontstond in Frankrijk in de late 18e eeuw.

DSC07370MaertenDeVosMozesMetDeTafelenDerWetTeMiddenVanDeIsraëlieteDetailTafelen

Detail met de wettekst van Mozes.

DSC07367MaertenDeVosMozesMetDeTafelenDerWetTeMiddenVanDeIsraëlieteDetailWelvaart

De welvaart van de twee families straalt van het schilderij af.

DSC07366MaertenDeVosMozesMetDeTafelenDerWetTeMiddenVanDeIsraëlieteDetailWelvaartDSC07368MaertenDeVosMozesMetDeTafelenDerWetTeMiddenVanDeIsraëlieteDetailHandel

De handel komt van ver naar Antwerpen.

DSC07369MaertenDeVosMozesMetDeTafelenDerWetTeMiddenVanDeIsraëlieteDetailMaartenDeVos

Maarten de Vos heeft zichzelf afgebeeld op het werk.


Ode aan Antwerpen

Dat zou zomaar eens mijn laatste bericht voor 2023 kunnen zijn.
Ik vervolg de tentoonstelling Ode aan Antwerpen – Het geheim
van de Hollandse meesters die te zien was in Museum
Catharijne Convent in Utrecht.

DSC07343JoachimBeuckelaerIsaakZegentZoonJacob1568OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconvent

Nog een werk van Joachim Beuckelaer, maar deze keer is de belangrijkste voorstelling een religieuze: Isaak zegent zoon Jacob, 1568, olieverf op paneel, Museum Catharijneconvent.

DSC07345JoachimBeuckelaerIsaakZegentZoonJacob1568OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconventAchtergrondlinks

De twee scene’s in de bovenste hoeken zijn deze keer niet religieus. Dit is een keukenscene, links boven.

DSC07344JoachimBeuckelaerIsaakZegentZoonJacob1568OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconventAchtergrondRechts

Een pastorale scene rechtsboven.


DSC07346OmgevingFransFlorisDrieluikMetDeOpwekkingVanLazarusEnDeFamilieVanJacobStockelMetDeHeiligenJakobusEnCatharinaCa1570OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundation

Een schilderij uit de omgeving van Frans Floris, Drieluik met De opwekking van Lazarus en de familie van Jacob Stockel met de heiligen Jakobus en Catharina, circa 1570, olieverf op paneel, The Phoebus Foundation.

DSC07348OmgevingFransFlorisDrieluikMetDeOpwekkingVanLazarusEnDeFamilieVanJacobStockelMetDeHeiligenJakobusEnCatharinaCa1570OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationManEnZonen

Dit is het mannelijke deel van het gezin. De kinderen gemarkeerd met een rood kruis waren bij leven van de ouders al overleden.

DSC07347OmgevingFransFlorisDrieluikMetDeOpwekkingVanLazarusEnDeFamilieVanJacobStockelMetDeHeiligenJakobusEnCatharinaCa1570OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationVrouwEnDochters

Voor het vrouwelijke deel geldt hetzelfde.


DSC07349AnthonieBlocklandtDeOpstandingVanChristusCa1580OlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconvent

Anthonie Blocklandt, De opstanding van Christus, circa 1580, olieverf op paneel, Museum Catharijneconvent.


DSC07350WillemKeyBeweningVanChristus1552ThePhoebusFoundation

Willem Key, Bewening van Christus, 1552, The Phoebus Foundation.

DSC07351WillemKeyBeweningVanChristus1552ThePhoebusFoundationDetailDSC07352WillemKeyBeweningVanChristus1552ThePhoebusFoundationWillemKey

Dit is de schilder Willem Key zelf.

DSC07353WillemKeyBeweningVanChristus1552ThePhoebusFoundationVermoedelijkeOpdrachtgever42JaarKraag

De opdrachtgevers, een man en vrouw, zijn ook afgebeeld. De leeftijd van de man, 47, staat op zijn kraag.

DSC07354WillemKeyBeweningVanChristus1552ThePhoebusFoundationVermoedelijkeOpdrachtgeefster33JaarKraag01

Dit is de vrouw en zij was toen 33 jaar oud.

DSC07354WillemKeyBeweningVanChristus1552ThePhoebusFoundationVermoedelijkeOpdrachtgeefster33JaarKraag02


DSC07355AdriaenThomaszKeySteenrijkEchtpaarMetHunSobereNaamheiligenCa1580ThePhoebusFoundation

Adriaen Thomasz Key, Steenrijk echtpaar met hun sobere naamheiligen, circa 1580, The Phoebus Foundation. Dir is de naam van het werk zoals het in de boekjes stond die je op de tentoonstelling kon gebruiken als toelichting. Maar in de catalogus heet het werk, meer correct, Zijpanelen met schenkersportretten en de heilige Clara van Assisi en de heilige Hieronymus, circa 1580, olieverf op paneel, The Phoebus Foundation.

DSC07356AdriaenThomaszKeyZijpanelenMetSchenkersportrettenEnDeHeiligeClaraVanAssisiEnDeHeiligeHieronymusCa1580OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationMevrouwMetHalssierraad

Detailfoto’s van de vrouw en haar sierraden/accessoires.

DSC07357AdriaenThomaszKeyZijpanelenMetSchenkersportrettenEnDeHeiligeClaraVanAssisiEnDeHeiligeHieronymusCa1580OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationRingenKnopenEnKettingDSC07358AdriaenThomaszKeyZijpanelenMetSchenkersportrettenEnDeHeiligeClaraVanAssisiEnDeHeiligeHieronymusCa1580OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationHandschoenen


Overigens is de nummering in de catalogus afwijkend van de
nummering van de werken op zaal (en dus van de boekjes
die te leen waren in de tentoonstelling).
Ook de namen van de werken wijken af.

Ode aan Antwerpen

Vandaag een reeks met wel heel bijzondere dieren.

DSC07328PieterCoeckeVanAelstDrieluikMetKruisigingVanChristusCa1530MuseumCatharijneconvent

Pieter Coecke van Aelst, Drieluik met kruisiging van Christus, circa 1530, Museum Catharijneconvent. Hier nog niets met dieren maar wel een bijzondere boodschp: de dood, het offer, van Christus als verlossing van de erfzonde.


DSC07329PieterAertsenKoningBalthasarCa1560Rijksmuseum

Een van de zijluiken van een drieluik. Pieter Aertsen, Koning Balthasar, circa 1560, Rijksmuseum. Een eerste afbeelding met opmerkelijke dieren:

DSC07330PieterAertsenKoningBalthasarCa1560RijksmuseumDetail


DSC07331PieterAertsenAanbiddingVanDeHerdersFragment1554AmsterdamMuseum

Nog een fragment. Kun je nagaan hoe groot de totale voorstelling moet zijn geweest. Pieter Aertsen, Aanbidding van de herders (Fragment), 1554, Amsterdam Museum.

DSC07332PieterAertsenAanbiddingVanDeHerdersFragment1554AmsterdamMuseumOs

De os, de planken die het paneel vormen lijken wel los te zitten.


DSC07334PieterPieterszDeKruisigingCa1590-1600OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundation

Pieter Pietersz., De kruisiging, circa 1590 – 1600, olieverf op paneel, The Phoebus Foundation. Op dit schilderij zijn zelfs de paarden bedroefd. Vooral het rechterpaard.

DSC07333PieterPieterszDeKruisigingCa1590-1600OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationZelfsPaardenVerdrietig


DSC07335PieterPieterszBoetvaardigeMariaMagdalenaLaatsteKwart16eEeeuwOlieverfOpPaneelMuseumCatharijneconvent

Pieter Pietersz., Boetvaardige Maria Magdalena, laatste kwart van de 16e eeeuw, olieverf op paneel, Museum Catharijneconvent. Let op de originele lijst met een stichtelijke spreuk.


DSC07336JoachimBeuckelaerKeukensceneMetJezusEnDeEmmaüsgangersCa1560-1565DenHaagMauritshuis

Een feest…of toch niet? Joachim Beuckelaer, Keukenscene met Jezus en de Emmaüsgangers, circa 1560 – 1565, Den Haag, Mauritshuis. Je moet goed zoeken om de Emmaüsgangers te zien. In al die overvloed is het brood ook heel onopvallend weggestopt. Het breken van het brood zal bij de Emmaüsgangers leiden tot de herkenning van Christus. Veel vogels op dit werk.

DSC07337JoachimBeuckelaerKeukensceneMetJezusEnDeEmmaüsgangersCa1560-1565DenHaagMauritshuisJezusEnDeEmmaüsgangers

De Emmaüsgangers rechts bovenin het schilderij.

DSC07339JoachimBeuckelaerKeukensceneMetJezusEnDeEmmaüsgangersCa1560-1565DenHaagMauritshuisDetailDSC07340JoachimBeuckelaerKeukensceneMetJezusEnDeEmmaüsgangersCa1560-1565DenHaagMauritshuisDetail


DSC07341HuybrechtBeuckeleerDeHeiligeFamilieMetDeHeiligeAnna1563OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundation

Huybrecht Beuckeleer, De Heilige Familie met de Heilige Anna, 1563, olieverf op paneel, The Phoebus Foundation. Op de achtergrond, rechtsboven een kleine figuur op een trap.

DSC07342HuybrechtBeuckeleerDeHeiligeFamilieMetDeHeiligeAnna1563OlieverfOpPaneelThePhoebusFoundationDetail


Ode aan Antwerpen

Als je een tentoonstelling bezoekt met als ondertitel
“Het geheim van de Hollandse meesters”, dan weet je dat
het hele kerkelijke jaar voorbij komt als het om
de onderwerpen van de schilderijen gaat.

Vandaag een reeks schilderijen waarbij ik gestopt ben
toen er een onderwerp voorbij kwam dat gerelateerd is
aan de kerstperiode: Aanbidding van de Koningen.

DSC07320MeesterVan1518LaatsteAvondmaalCa1515-1525MuseumCatharijneconvent

Meester van 1518, Laatste Avondmaal, circa 1515 – 1525, Museum Catharijneconvent, Utrecht.


DSC07321PieterCoeckeVanAelstSintMaartenDeeltZijnMantelCa1530ThePhoebusFoundation

Pieter Coecke van Aelst, Sint Maarten deelt zijn mantel, circa 1530, The Phoebus Foundation.


DSC07322PieterCoeckeVanAelstJozefVluchtVoorDeVrouwVanPontifarCa1540MuseumCatharijneconvent

Pieter Coecke van Aelst, Jozef vlucht voor de vrouw van Pontifar, circa 1540, Museum Catharijneconvent.


Een soort van duet.

DSC07323PieterCoeckeVanAelst(Midden)DirckJacobsz(Zijpanelen)EchtpaarMetRustOpDeVluchtNaarEgypteCa1535MuseumCatharijneconvent

Een echtpaar kocht een schilderij van Pieter Coecke van Aelst in Antwerpen en liet zich zelf er bij schilderen door Dirck Jacobsz in Amsterdam. Pieter Coecke van Aelst (Midden) en Dirck Jacobsz (Zijpanelen), Echtpaar met Rust op de vlucht naar Egypte, circa 1535, Museum Catharijneconvent.

DSC07324PieterCoeckeVanAelst(Midden)DirckJacobsz(Zijpanelen)EchtpaarMetRustOpDeVluchtNaarEgypteCa1535MuseumCatharijneconventDetailRechterpaneel

Detail van het voor de kijker rechterpaneel.


DSC07325PieterCoeckeVanAelstEnAtelierAanbiddingVanDeKoningenCa1530ThePhoebusFoundation

Pieter Coecke van Aelst en atelier, Aanbidding van de Koningen, circa 1530, The Phoebus Foundation.

DSC07326PieterCoeckeVanAelstEnAtelierAanbiddingVanDeKoningenCa1530ThePhoebusFoundationDetailKoning

Detail van de ‘exotische’ koning.

DSC07327PieterCoeckeVanAelstEnAtelierAanbiddingVanDeKoningenCa1530ThePhoebusFoundationDetailKoning

Detail van de knielende koning.


Ode aan Antwerpen

Vandaag weer een reeks schilderijen van de tentoonstelling
Ode aan Antwerpen – Het geheim van de Hollandse meesters.
Deze tentoonstelling waste zien in het Museum Catharijne Convent
in Utrecht.

DSC07309AtelierVanJanCorneliszVermeyenPortretVanKeizerKarelVCa1530ThePhoebusFoundation

Een reeks portretten, wereldse en religieuze: Atelier van Jan Cornelisz. Vermeyen, Portret van Keizer Karel V, circa 1530, The Phoebus Foundation.


DSC07310AtelierVanQuintenMassijsChristusAlsSalvatorMundiCa1520ThePhoebusFoundation

Atelier van Quinten Massijs, Christus als Salvator Mundi, circa 1520, The Phoebus Foundation. Geen onbekende voorstelling in de kunst met hierna twee details van het werk.

DSC07311AtelierVanQuintenMassijsChristusAlsSalvatorMundiCa1520ThePhoebusFoundationGlazenWereldbol

Een glazen wereldbol met daarin een figuur en bomen.

DSC07312AtelierVanQuintenMassijsChristusAlsSalvatorMundiCa1520ThePhoebusFoundationDetail

Details van het rijk versierde kruis op de wereldbol.


DSC07313QuintenMassijsBiddendeMariaCa1529ThePhoebusFoundation

Quinten Massijs, Biddende Maria, circa 1529, The Phoebus Foundation.


DSC07314JoosVanCleveMariaMetKindCa1525ThePhoebusFoundation

Joos van Cleve, Maria met Kind, circa 1525, The Phoebus Foundation.


DSC07315JoosVanCleveMariaMetKindCa1525BruikleenCatharijneconvent

Zelfde maker maar een heel ander schilderij met een heel andere sfeer: Joos van Cleve, Maria met Kind, circa 1525. Bruikleen Catharijneconvent.


Populaire voorstelling. Er bestaan verschillende uitvoeringen van
deze voorstelling. Op de tentoonstelling waren er twee te zien:

DSC07316JoosVanCleveJezusEnJohannesAlsKinderenOmzelzendCa1515OlieverfOpPaneelParticuliereCollectie

Joos van Cleve, Jezus en Johannes als kinderen; omzelzend, circa 1515, olieverf op paneel. Particuliere Collectie. Met twee details van het frame:

DSC07317JoosVanCleveJezusEnJohannesAlsKinderenOmzelzendCa1515OlieverfOpPaneelParticuliereCollectieDetailDSC07318JoosVanCleveJezusEnJohannesAlsKinderenOmzelzendCa1515OlieverfOpPaneelParticuliereCollectieDetail


DSC07319AtelierVanJoosVanCleveJezusEnJohannesAlsKinderenOmzelzendCa1530OlieverfOpPaneelCatharijneconvent

Deze uitvoering heeft heel andere afmetingen en is landscape van orientatie waar het vorige werk potrait was. Maar de twee figuren zijn op beide schilderijen even groot. Er wordt gedacht dat ze van dezelfde tekening gemaakt zijn. Atelier van Joos van Cleve, Jezus en Johannes als kinderen; omzelzend. Circa 1530. Olieverf op paneel. Catharijneconvent.


Ode aan Antwerpen

De tentoonstelling met deze naam bezocht ik een tijdje terug.
Maar het lukt maar steeds niet om er foto’s van te plaatsen.
De tentoonstelling probeert aan te tonen dat de Hollandse
Gouden Eeuw zijn oorsprong kent in Antwerpen.

De Antwerpse vluchtelingen brachten hun vaardigheden mee
en stonden zo aan de wieg van de hoogtepunten van de
schilderkunst in Holland.

Dit thema kan nog net nu een extreem rechtse regering
in Nederland dreigt te ontstaan. Die regering zal
er alles aan doen om rond Nederland en muur te zetten.
Maar in de late zomer van 2023 was het nog niet zo ver.

DSC07296JanVanNoordtSusannaEnDeOuderlingenC1660

De tentoonstelling in Museum Catharijne Convent in Utrecht maakte dankbaar gebruik van werken uit The Phoebus Foundation. Een particuliere Amerikaanse stichting met veel West-Europese kunst. Dit werk is overigens niet uit die collectie. Jan van Noordt, Susanna en de ouderlingen, circa 1660.

DSC07297JanVanNoordtSusannaEnDeOuderlingenC1660Detail

Detail.


Werken van The Phoebus Foundation zie je niet jaarlijks en
daarom was deze tentoonstelling zo’n kans.

DSC07298SebastiaanVrancxMarktInEenWelvarendeStadCa1600ThePhoebusFoundation

Zoals steeds maak ik een persoonlijke selectie uit wat er allemaal te zien was: Sebastiaan Vrancx, Markt in een welvarende stad, circa 1600. The Phoebus Foundation.

DSC07299SebastiaanVrancxMarktInEenWelvarendeStadCa1600ThePhoebusFoundationEenOpstootje

Detail, een opstootje op de markt.


DSC07300SebastiaanVrancxDeWereldhavenVanAntwerpen1616-1618ThePhoebusFoundation

Sebastiaan Vrancx, De wereldhaven van Antwerpen, 1616 – 1618, The Phoebus Foundation.

DSC07301SebastiaanVrancxDeWereldhavenVanAntwerpen1616-1618ThePhoebusFoundationDetail

Detail, afscheid en bijzondere kleding.


DSC07302AbelGrimmerInterieurVanDeAntwerpseKathedraalCa1600ThePhoebusFoundation

Abel Grimmer, Interieur van de Antwerpse Kathedraal, circa 1600, The Phoebus Foundation.


‘Ode aan Antwerpen’ of ‘Van Antwerpen naar Amsterdam’

Mijn avontuur gisteren in Utrecht had het Catharijne Convent
als doel.
Daar is de tentoonstelling Ode aan Antwerpen te zien.
Een onderzoek naar de mate waarin kunstenaars van Antwerpen,
op de vlucht, in Amsterdam de kunst tot bloei brengen.
De tentoonstelling heel Ode aan Antwerpen maar de catalogus,
een dik boek dat er op het eerste gezicht gedegen uit ziet,
heet Van Antwerpen naar Amsterdam.
Waarom die twee namen?

DSC07293OdeAanAntwerpenVanAntwerpenNaarAmsterdamTXT

De inleidende tekst spreek van ‘Frans Hals, Rembrendt en Jan Steen’.
Daarom koos ik een werk van elk van deze drie kunstenaars als een
soort introductie.
Je kunt nog één week gaan kijken.

DSC07387OdeAanAntwerpenTweeVissersjongensCa1634-1637OlieverfOpDoek

Een schitterend energiek werk van Frans Hals, Twee vissersjongens, circa 1634 – 1637. Olieverf op doek.


DSC07402OdeAanAntwerpenRembrandtVanRijnDeDoopVanDeKamerlingCa1626OlieverfOpPaneel

Rembrandt van Rijn, De doop van de kamerling, circa 1626. Olieverf op paneel.


DSC07294OdeAanAntwerpenJanSteenStNicolaasfeest1668OlieverfOpPaneel

Jan Steen, St Nicolaasfeest, 1668. Olieverf op paneel.


IMG_0900OdeAanAntwerpenVanAntwerpenNaarAmsterdam

Catalogus, museumperiodiek en bezoekerstekst. Jammer dat de catalogus een andere nummering van werken aanhoudt dan de tentoonstelling en dat de catalogus zelf geen register is waarin je snel werken kunt opzoeken. De essays heb ik nog niet kunnen lezen en de teksten en foto’s bij ieder werk zien er goed uit.


Avontuur in Utrecht

Vandaag was ik avontuur in Utrecht.
Ik ging naar de tentoonstelling Ode aan Antwerpen
in het Museum Catherijneconvent.
Maar daarover later meer.
Nu de niet andere foto’s.

IMG_0891UtrechtInDeKoeiVoet1641

In de Koeivoet, 1641. Tegenover de ingang van het museumcomplex.


IMG_0892Utrecht

Wat dan?


‘Tonen’ is de etymologische afleiding van ‘oog’ en verwant aan ‘toneel’. De gevelsteen is gemaakt door Hans ‘t Mannetje in 1999, in opdracht van KIK. PRODUCTIONS, een theater- en managementbureau dat de belangen van artiesten behartigt en theatervoorstellingen produceert.

(Bron: Gevelstenen van Hans ’t Mannetje, door Hans ‘t Mannetje, Ina Wilbrink. Zutphen, 2007. nr 130)


IMG_0893UtrechtIMG_0894Utrecht


Voorafgaand aan de tentoonstelling hoorde ik een koor.
Niet zomaar een koor. Goed.
Het was een repetitie.
Na de tentoonstelling gaven ze een concert en ik ben
gaan luisteren.

IMG_0895ToonkunstkoorUtrechtJosVermuntWouterVanBelleTitiaVanHeystIMG_0896UtrechtIMG_0897UtrechtIMG_0898ToonkunstkoorUtrechtJosVermuntWouterVanBelleTitiaVanHeyst

Toonkunstkoor Utrecht in St Catharinekathedraal Utrecht onder leiding van dirigent Jos Vermunt, organist Wouter van Belle en als solist, sopraan Titia van Heyst. Het was een prachtervaring!


Het Berghse Kroniekenhandschrift

Over dit boek en het Kasteel Huis Bergh waar de
tentoonstelling ‘Kracht van Kronieken’ te zien is,
heb ik al een paar berichten geschreven.

Toen ik het kasteel bezocht, een waterburcht, was
ik behoorlijk onder de indruk van het gebouw, de
omgeving en de tentoonstelling.

Naast boeken kocht ik er een paar briefkaarten.
Met afbeeldingen uit het boek.
Die laat ik hier ook even zien.

01BerghseKroniekenhandschriftWapenVanHerenVanDenBerghInhoudsopgave

Aan het begin van de kroniekenverzameling staat de inhoudsopgave. Gelijk daarnaast zie je het familiewapen van de eigenaar: Wapen van Heren Van den Bergh.


02BerghseKroniekenhandschriftHertogVanGelre

Dan verschijnt de Hertog van Gelre. De kaarten laat ik in willekeurige volgorde zien.


03BerghseKroniekenhandschriftChristusOverhandigtKruisstafAanPetrusBeginPausenkroniek

Een van de kronieken, de Pausenkroniek, gaat over de pausen van de christelijke kerk. Op deze tekening zien we Christus een kruisstaf geven aan apostel Petrus, de eerste paus. Even om de machtsverhoudingen in het goede perspectief te zetten.


04BerghseKroniekenhandschriftBisschopVanUtrecht

De bisschop van Utrecht. In die tijd waren de bisschoppen een machtsfactor van belang.


05BerghseKroniekenhandschriftHertogVanKleef

De Hertog van Kleef.


Perkament in stukken (1)

Het doel van mijn bezoek aan Utrecht was de schitterende tentoonstelling
‘Perkament in stukken’ over het hergebruik van stukken beschreven
middeleeuws perkament bij het binden van andere boeken of
archiefstukken.

WP_20181006_13_11_06_ProPerkamentInStukkenAanplakbiljet

Perkament in stukken. Een tentoonstelling in het Archief van Utrecht.


Verdeeld over 4 thema’s zijn voorbeelden te zien van het
verstevigen van een binding, de opvulling van een leren boekband
met oudere stukken beschreven of bedrukt perkament
en ook een paar hele bijzondere vondsten
(alsof die andere vondsten al niet bijzonder genoeg zijn).

Zo is er een blad te zien met daarop in een Nederlands handschrift
hoe de drukker van plan is een gedeelte van de tekst van een wereldkroniek
te gaan drukken en zetten. Het boek dat vervolgens gemaakt
en ingebonden is, kun je er ook zien.
Op een video geeft de onderzoeker aan wat hij ontdekt heeft.
Indrukwekkend.

Ik heb er wat foto’s gemaakt en die volgen waarschijnlijk morgen.
Maar dit wilde ik alvast met iedereen delen.

WP_20181006_18_06_13_ProTasUtrechtsArchief


In geval van noot

De Pindakaaswinkel.
Vandaag liep ik door het centrum van Utrecht van het station
naar het Stadsarchief.
Loop ik plots langs de Pindakaaswinkel.
Er was iets van een proeverij aan de gang.

WP_20181006_13_04_33_ProInGevalVanNootDePindakaaswinkel

Een winkel met als enige product: pindakaas. Ik ben heel benieuwd hoe dat loopt maar het idee is super.


Magische miniaturen

Afgelopen zaterdag ben ik naar de tentoonstelling
Magische miniaturen geweest.
Naar mijn gevoel krijgt deze tentoonstelling
veel te weinig aandacht in de media.

De tentoonstelling is in het Catharijne Convent in Utrecht.

WP_20180324_12_58_54_RichMagischeMiniaturenPosterDansendFiguurBrevariumButeMeesterCa1270-1280

Dansende figuur, in breviarium, Bute-meester. Noordoost Frankrijk, circa 1270 – 1280. Deze verluchter (schilder) is herkenbaar aan de bol-vormige neuzen van zijn figuren!


Dat terwijl er een indrukwekkende hoeveelheid kunstwerken
worden getoond op deze tentoonstelling.
Prachtige schilderingen in boeken.
Allemaal uit Zuid Nederland (Bourgondie).

WP_20180324_11_07_23_RichGetijdenboekBrabantCa1530KopiistFranciscusVerheydenVerluchtngMeesterVanMorgan

Wat te denken van dit Getijdenboek. Dit boek is uit 1530 en we kennen de namen van de persoon die het boek geschreven heeft (Met de hand!) en van de persoon die de prachtige schilderingen gemaakt heeft. Super. Getijdenboek, Brabant, circa 1530. De kopiist (schrijver) is Franciscus Verheyden en de verluchting (schilder) is de Meester van Morgan. Foto van mij.


WP_20180324_11_07_23_RichGetijdenboekBrabantCa1530KopiistFranciscusVerheydenVerluchtngMeesterVanMorganMaandJuni

Dit is de bladzijde van de maand juni. In het getijdenboek zit een altijddurende kalender met ten minste een bladzijde voor iedere maand. Deze foto is ingescand van de catalogus.


WP_20180324_11_07_23_RichGetijdenboekBrabantCa1530KopiistFranciscusVerheydenVerluchtngMeesterVanMorganVanDeWebsite

Deze afbeelding is van dezelfde maand als de eerste in de reeks. Waarom drie keer bijna dezelfde afbeelding? Om aan te geven dat we nu de unieke kans hebben deze werken met eigen ogen te zien. Je ziet aan de foto’s dat de helderheid, de kleur enz, steeds anders is. Zelf gaan kijken. There’s nothing like the real thing.


Op de tentoonstelling zijn een kleine 70 boeken te zien.
De meeste aandacht gaat uit naar de ontwikkeling
die de schrijvers en schilders van deze boeken hebben doorgemaakt.
Hoe men begon met eenvoudige met de hand geschilderde hoofdletters
en uiteindelijk hele schilderijen met diepgang wist te realiseren
in de hoofdletters of naast/om de tekst of op speciale pagina’s.

WP_20180324_12_09_44_RichDetailEnguerrandDeMonstreletChroniquesDeelIBruggeCa1495MeesterVanDeGebedenboeken

Dit boek ‘Enguerrand De Monstrelet Chroniques, Deel I, Brugge. Circa 1495. Verluchter: Meester van de gebedenboeken’ is eigendom geweest van Engelbert II van Nassau. Hij was graaf van Nassau, Dietz en Vianden, heer van Breda en de Lek, Roosendaal, Nispen en Wouw.


WP_20180324_12_09_44_RichDetailEnguerrandDeMonstreletChroniquesDeelIBruggeCa1495MeesterVanDeGebedenboekenMoordOpJanZonderVrees

De afbeelding (miniatuur) is eigenlijk een soort actiefoto. Het toont de moord op Jan zonder Vrees (Jan I van Bourgondië), hertog van Bourgondië, graaf van Vlaanderen, Artesië en Charolais, paltsgraaf van Bourgondië, heer van Mâcon, Chalon, Mechelen en verscheidene andere plaatsen, hij was een prins uit het Huis Valois-Bourgondië. Tegenwoordig zou je zo’n afbeelding op nu.nl, het journaal of in de krant verwachten. Let eens op de diepte van de afbeelding.Hoe de gebouwen en de rivier je de afbeelding ‘intrekken’ naar de blauwige horizon. Het gebruik van de blauwe kleur om diepte te creeren zien we bijvoorbeeld ook bij de Mona Lisa.


Het was enorm genieten.
Ik raad iedereen aan een kijkje te gaan nemen.

Jan van Scorel: gemiste kans

Afgelopen week was er weer een uitslag van een onderzoek
met betrekking tot het openbaar vervoer te horen:
de reizigers zijn steeds meer tevreden.
Toch gaan de mensen niet uit de auto.
Ik ben afgelopen zaterdag naar Utrecht geweest.
Niet met de auto maar met het openbaar vervoer: de bus.
Van Breda kun je naar Utrecht in ruim 1 uur.
Van station naar station met de Brabantliner.


Twee dagkaarten ?


Eerlijk is eerlijk, het is niet duur. 6 Euro.
Daar kun je niet voor parkeren met je auto in Utrecht.
Alleen dat ik twee (?) dagkaarten moet kopen
om naar Utrecht en daarna weer naar Breda te gaan,
de logica ontgaat me.


Plaats voor je benen.


Nog al zo’n bevinding van het onderzoek:
je hebt zoveel ruimte voor je benen.
Ik ben gemiddeld van lengte dus daar kan het niet aan liggen
maar veel beenruimte heb ik niet gezien.
Die onderzoeken worden waarschijnlijk gehouden onder mensen
die alleen maar met de trein of bus reizen
en die nooit, maar dan ook nooit in een auto zitten.
Begrijp me niet verkeerd, ik ben voor meer gebruik
van het openbaar vervoer.
Maar dan moet het wel beter zijn dan nu.
Interview de volgende keer eens automobilisten
die je gevraagd hebt met de trein of bus te reizen.
Kijk dan eens naar de uitslag.
Kun je misschien ook uitleggen waarom de bus 20 minuten te laat
in Utrecht aankwam. Op een zaterdag!
En ik had sterk de indruk dat het nog veel langer had geduurd als
de reizigers de chauffeur niet de weg hadden gewezen.


De Dom in Utrecht.


Gracht in Utrecht.


Admiraal Willem Joseph van Gendt.

Wikipedia:
Willem Joseph baron van Ghent tot Drakenburgh (Slot Gendt, 16 mei 1626 – Slag bij Solebay, 7 juni 1672) was een Nederlands admiraal uit de 17e eeuw. Zijn achternaam wordt ook gegeven als Gendt of Gent.

 




Kruisgang Domkerk.


Helaas is er van de tentoonstelling Scorels Roem geen catalogus.
Alleen een klein boekje met de teksten die je normaal tegen de muur
zou verwachten. Geen afbeeldingen.
Heel jammer.

Scorel’s Roem, geen catalogus.


Jan van Scorel, Portret van Agatha van Schoonhoven, 1529.

Meer plaatjes dan je op het internet al kunt vinden
kan ik dus helaas niet bieden.

Tentoonstellingsboekje bij:
Scorels Roem.
Hoe een Utrechtse schilder de Renaissance naar het Noorden bracht.

Scorel werd in 1528 benoemd tot kanunnik van het kapittel van Sint Marie. Hoewel het hem als geestelijke verboden was te trouwen, leefde hij samen met een vrouw. Zijn geliefde was Agatha van Schoonhoven. Zij woonden samen in een apart huis binnen het immuniteitsgebied van de kerk en kregen zes kinderen. Scorel portretteerde haar in 1529, toen hij zelf 34 was. Van Agatha zijn geen geboorte- en sterfdata bekend.

 


12 leden van het Jeruzalemsgenootschap, rond 1528.


Detail, zelfportret van Van Scorel.


Jan van Scorel, De doop van Christus in de Jordaan, circa 1530.


Jan van Scorel, Drieluik: Vinding van het Ware Kruis, 1542.

Dit schilderij hangt normaal gesproken in de Grote of
Onze Lieve Vrouwe Kerk in Breda. In de Prinsenkapel.


Jan van Scorel, Maria Magdalena, 1530.


Jan van Scorel, Portret van een man, 1529.

Het verhaal bij dit schildeij is dat de man erg serious naar de toeschouwer kijkt.
De ondertekening geeft aan dat hij in dat stadium nog lachtte.
Waarschijnlijk is dat ‘gecorrigeerd’ door de onbekende opdrachtgever zelf.


Toegangskaart Centraal Museum.