Vorige week zondag ben ik op de fiets naar het
Nederlands Drukkerij Museum in Etten-Leur geweest.
Pas heel kort voor de zondag kwam ik erachter dat dit museum bestaat.
Het is er al bijna 40 jaar!

Omdat ik toen nog druk bezig was met de Amsterdamse Krulletter
besloot in onderweg foto’s te maken van grafische uitingen.
Die foto’s zitten tussen de foto’s van het museum door.

Het eerste wat ik zag toen ik de grote ruimte met de verschillende drukpersen binnenliep, was deze kast. Dit is kast 13 die het museum heeft overgenomen van een drukkeij. Ze bevatten Chinese karakters. Voor de 12.000 Chinese karakters zijn er dus ten minste 13 van dergelijke kasten nodig om alle karakters in op te slaan.

Er waren die zondagmiddag, vanwege het mooie weer waarschijnlijk,
niet veel bezoekers. Dus had ik geruime tijd beide medewerkers
van het museum ter beschikking voor de rondleiding.
Heel interessant en leuk.

Een linotype zetmachine. In plaats van met de hand, letter voor letter een zin samen te stellen, kon met dat met deze zetmachine veel sneller. Door het toetsenbord te gebruiken werden de matrijzen op volgorde gelegd. Inclusief spaties etc. Vervolgens werd daar, als de zin gereed was, vloeibaar lood tegenaan gespoten. Zo gauw dat een beetje afkoelt is de zin hard genoeg om uit de machine te nemen.

Intertype regelzetmachine met links op de foto de loodeenheid. Daar wordt het lood constant op zo’n 270 graden gehouden.

Het toetsenbord van de Linotype zetmachine. Geen qwerty of azerty.

Intertype regelzetmachine.

Degelpers. Gemaakt in 1920 in Brussel. Het mooie is dat alle persen nog werken!

Een complete handdrukkerij.

Hier de zethaak. Hierin werden alle letters geplaatst door de handzetter.

De te drukken tekst in lood. Ingebonden.

Hier zie je de te drukken tekst in de drukpers.

Een overzicht van de grote zaal met al de drukpersen.

De Chinese karakters laten me niet los.

De bovenverdieping wordt gebruikt voor tentoonstellingen.
Binnenkort begint er een nieuwe tentoonstelling dus
was de ruimte nu nog leeg.
Maar er zit ook een boekbindatelier en nog een paar
speciale hoekjes. Bijvoorbeeld over het vergulden.

Je ziet er bijvoorbeeld ook, aan de hand van een pagina van De Stem, de verschillende stadia die bedrijven zijn doorlopen van het werken met lood naar nieuwe druktechnieken.

De vrijwilligers van het museum hebben vaak
zelf in het drukkersvak gewerkt.
Sommige hebben bij De Stem gewerkt, andere bij het Brabants Nieuwsblad
of bij kleinere en/of industriele drukkerijen.
Dat merk je goed tijdens de rondleiding.
De mensen weten waar ze over praten en hebben veel leuke aneKdotes.

In het boekbindatelier lag een boek met een speciale binding: springrug. Het voordeel van deze rug is dat het boek op iedere pagina volledig vlak gelegd kan worden. Dat is wel handig bij bijvoorbeeld een kasboek.

Dit is een voorbeeld van een voorpagina van De Stem. Helemaal met loden letters gezet.

Het Nederlands Drukkerij Museum is ondergebracht in een voormalige boerderij. De wijk om de boerderij is helemaal ‘nieuw’.

Tijdens de rondleiding werden er twee afdrukken gemaakt.
De eerste is aan het begin van deze blog te zien.
De tweede is een prent van een 17e eeuwse drukkerswerkplaats.

Het museum maakt zelf af en toe boekjes.
Een paar heb ik er gekocht en daar kom ik vast nog eens op terug.