Tagarchief: David Lean

Verkeerde trein – juiste bestemming

Posted on by

Dat was even iets anders, na The Darjeeling Limited.
Gisteren zagen we  ‘The Lunch box’.

Als je in het westen denkt aan een doos voor
je lunch dan denk je aan iets als dit:

LunchDoos

Maar in India denk je dan al gauw aan een veel
ingewikkelder voorwerp:

IndiaseLuncjboxTiffin

Wordt in India ‘tiffin’ genoemd. Alleen al in Mumbai worden er dagelijks 175.000 tiffins rondgebracht door 4.000 tiffin koeriers, Dabbawala’s genaamd. The Luchbox laat in haast documentaire stijl zien hoe dat werkt.

Maar de lunch en de lunchbakjes zijn niet het onderwerp
van deze film. Hooguit de gadget die de film draagt.
Mij doet de film denken aan ‘Brief encounter’ van regisseur David Lean.

In die film staat een toevallige ontmoeting centraal
die grote gevolgen heeft. Dat is een van de overeenkomsten met
The Lunchbox.

Opvallend is de rol van de trein in beide films.
De trein die aanleiding geeft tot een centrale uitspraak in
The Lunchbox dat een ‘verkeerde trein’ kan leiden tot de
‘juiste bestemming’.

‘Brief encounter’ is in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog gemaakt
in zwart/wit. Dat is de Lunchbox natuurlijk niet maar die film
laat India niet zien in felle kleuren die van het doek/je scherm
af spatten. Niet het ‘toeristische’ beeld van India maar het laat
Mumbai zien in de regentijd: met vlakke kleuren en zonder zon.

Het is dan ook geen romantische komedie of drama. Daarvoor
komen in beide films veel te serieuze thema’s aan bod:
(huwelijks)trouw, eenzaamheid, geluk, …..

The Lunchbox is niet alleen somber. De man leeft duidelijk op
als gevolg van de drie relaties die in de film aan de orde
komen (die met de vrouw, die met de jongere collega en die
met de spelende kinderen op straat).
Dat is het moment waarop de film ambigu wordt en naar mijn
gevoel minder sterk.
Niet omdat dit geen interessante invalshoek is maar omdat
die in de film niet goed tot zijn recht komt.

TheLunchbox

Wij hebben een leuke avond gehad met ‘The Lunchbox’, de film van Ritesh Batra met Irrfan Khan, Nimrat Kaur en Nawazzudin Siqiui. Overigens vertegenwoordigen de drie hoofdrolspelers drie van de vele religies in India: een Christen, Hindoe en Moslim.

****

Lawrence of Arabia

Posted on by

IMG_3031LawrenceOfArabiaDavidLeanPeterOTooleOmarSharifRobertBoltMauriceJarreAlecGuinniss

Een van de beste films ooit. Op vele vlakken: acteerwerk, schrijver, filmer enz. Deze versie bevat scene’s die niet in de bioscoop werden gezien bij de initiële screening. Ik twijfel of van de extra film het geheel beter geworden is.

Over deze superfilm schreef ik al eerder.
Deze is echt buitencategorie.

De acteurs (Alex Guinness, Anthony Quinn) zijn super.
Het script is geweldig goed. Kijk eens naar de scene met Arthur Kennedy
en Alec Guinness over het wel of niet achterlaten van gewonden.
(T.E. Lawrence en Robert Bolt met Michael Wilson)
De regisseur, denk maar aan de shots in de woestijn.

*****

De film van afgelopen weekend

Posted on by

DoctorZhivagoDavidLeanAlecGuinnisOmarSharifRodSteigerGeraldineChaplinJulieChristieBorisPasternakMauriceJarre

Doctor Zhivago, een absolute topfilm!

Het is een typische film van David Lean.
Kijk naar de film en let goed op de kleuren en zijn spel
met hints. Niet vergeten: het camerawerk.

De film hangt aan elkaar van ontmoetingen.

Ontmoetingen in steeds andere mate van ‘vertrouwdheid’ tussen de personages.
Zo ontmoet Zhivago in het begin van de film Lara, alleen weten ze dat
niet van elkaar. Ze raken elkaar bijna aan.
Maar bij Lean springen dan de vonken al letterlijk over.

Even later ontmoeten ze elkaar weer. Deze keer is Zhivago zich bewust
van de ontmoeting. Maar Lara heeft daar nog geen weet van.

Weer even later ontmoeten ze elkaar weer. De actie ligt bij Lara.
Ondanks dat de actie bij haar ligt is ze zich nog niet bewust
van het bestaan van Zhivago.

Bij de ontmoeting aan het front is dat anders.
Maar de reeks is nog niet af.
De verteller weet niet of de laatste ontmoeting echt plaatsgevonden heeft.
Maar het had goed kunnen gebeuren.

Het afscheid aan het front wordt door kleur verbonden
met de latere ontmoeting achter de Oeral:
het geel van de zonnebloemen met de vallende blaadjes en
het geel van de veldbloemen in Yuriyatin.

Daartussen doen zich nog allerlei andere, soms niet minder
belangrijke ontmoetingen voor. We leren een hoop van
Rusland en de Eerste Wereldoorlog en het Communisme.

David Lean is de regisseur.
De acteurs zijn onder andere Alec Guinness, Omar Sharif, Rod Steiger,
Geraldine Chaplin, Julie Christie, Tom Courtenay, Ralph Richardson en Klaus Kinski.
Het boek waarop de film is gebaseerd is geschreven door Boris Pasternak.
De muziek van de film, met het bekende thema, is van Maurice Jarre
(en er is een stuk van Sergei Rachmaninoff te horen en de Internationale).

De jonge Zhivago lijkt zo op Omar Sharif omdat het zijn zoon is.

*****

Gezien: Murder on the Orient Express

Posted on by

De film is overladen met bekende acteurs.
Dat levert niet perse een goede film op.
Dat bewijst Murder on the Orient Express.

Waarom maak je een detective-film waarvan iedereen al weet
wie de moord gepleegd heeft en die al vele malen verfilmd of
in series te zien is geweest?
Wat denk je dan extra te kunnen bieden?

Als je bijvoorbeeld de film Oliver Twist (1946) van David Lean
(met een onvergetelijke rol van Alec Guinness) vergelijkt met
de versie Oliver Twist (2005) van Roman Polanski.
Het acteerwerk wordt niet overtroffen maar de 2005-versie
heeft wel het einde dat de originele roman ook heeft en de
versie van 1946 niet. Een stuk dat ik niet kende (en veel mensen niet,
denk ik) omdat van Dickens houden en Charles Dickens lezen
twee verschillende dingen zijn.

Die vraag ‘Wat denk je dan extra te kunnen bieden?’
blijft onbeantwoord in ‘Murder on the Orient Express (2017)’
en daarmee is de film voor mij gelijk minder interessant geworden.
Het acteerspel is niet zodanig dat je denkt dat moet ik zien.
Het gebruik van computer animatie past niet bij deze detective.
Dat kan prima als je bijvoorbeeld een film-versie van
een musical maakt of een surrealistische film als “The Grand Boedapest Hotel”.
Hier volledig ongepast, het haalt de aandacht weg van de twee
kernen van het boek van Agatha Christie:
exotisme en de detevtivepuzzel.

Als je een avond naar de film wil, zonder na te hoeven denken,
dan heb je een redelijke avond met Kenneth Branagh.

**

T. E. Lawrence / Lawrence of Arabia

Posted on by

Iets anders dat ik vandaag via Twitter vernam
is dat het vandaag precies 80 jaar geleden is
dat T.E. Lawrence overleed aan de gevolgen van een motorongeluk.
Reden voor mij om mijn Lawrence-bibliotheek (heel klein,
maar als je goed voor 1 boek zorgt heb je een bibliotheek)
in het zonnetje te zetten.

photo DSC_6623KleineBibliotheek.jpg

Mijn bibliotheek bestaat uit drie boeken: Seven pillars of wisdom, de versie uit 1935 die in Engeland verscheen, Revolt in the desert, de versie uit 1927 die in de Verenigde Staten verscheen en The making of David Lean’s Lawrence of Arabia.

photo DSC_6624SevenPillarsOfWisdom.jpg

Seven pillars of wisdom.

photo DSC_6625GebiedVanActie.jpg

De geografie van de heldendaden.

photo DSC_6626LawrenceOfArabia.jpg

Lawrence of Arabia.

photo DSC_6627HetBeginVanDeFilmPeterOTooleAlsLawrenceOpDeMotorKortVoorZijnFataalOngeluk.jpg

Het begin van de film van David Lean waarin Peter O’Toole op de motor zit, kort voor het motorongeluk.

photo DSC_6628RevoltInTheDesertKingFeisalOfIrak.jpg

Revolt in the desert, King Feisal of Irak.

Stereotypes bij Umberto Eco

Posted on by

In de eerste hoofdstukken van De Begraafplaats van Praag
krijg je het er als lezer flink van langs.
Italianen zijn zus, Fransen zijn zo,
om nog maar niet te zwijgen van de Duitsers.
De ene stereotype struikelt over de volgende.
De meeste zijn niet vriendelijk.


Deze afbeeldingen gaan te ver. In ‘Kuifje in Congo’ is de witte man slim en zijn de Congolezen… Dat kan dus niet.

Dit is een beetje een uitstapje (of toch niet?).
Via het boek van Will Eisner
“The plot” the secret story of The Protocols of the elders of Zion
kwam ik een ander boek van Eisner tegen: Fagin the Jew.
In het Nederlands: ‘Fagin de Jood’.
Ik heb dit boek gekocht op Amazon.com.
Eisner begint zijn introductie van het boek
met zijn eigen succesverhalen: Spirit.
Een cartoon over een superheld waar een jonge ‘African American’
een rol in speelt.
Een karikatuur van een negroide Amerikaan.
Een geaccepteerd beeld in die tijd.


Maar stripboeken hebben nu eenmaal de neiging zaken wat eenvoudig voor te stellen: Sjors en Sjimmie als journalisten.


Bovendien was dit een mooie kans voor mij om een aantal van mijn oude stripboeken te tonen waar ik heel goede herinneringen aan heb. Sjors en Sjimmie bij de baanbrekers.


Sjors en Sjimmie en de tijger.


Sjors en Sjimmie naar de Pintoplaneet. Eat your heart out Mr. George Lucas. ‘Pintoplaneet’, kom er maar eens op.

Ook nu zie je stereotypen in amusementprogramma’s enz.
Nerds zijn relatiegestoord (The big bang theory),
zusters en dokters zijn in voor sex (Grey’s Anatomy),
Mensen met hoofddoekjes zijn verdacht (PVV), enz.
Ze zijn niet waar maar je ziet/hoort ze regelmatig.


George Cruikshank, Artful Dodger introducing Oliver to Fagin (1846).


David Lean, Still, Fagin learns Oliver Twist about picking pockets. Bijna hetzelfde beeld als de tekening hierboven. Kort na de eerste onmoeting leert Fagin Oliver Twist hoe hij zakken kan rollen.


Dezelfde scene, Will Eisner, Oliver Twist meets Fagin.

Later stelde Eisner zich zelf (geholpen door anderen)
de vraag of dat nu wel juist en nodig was.
Zo kwam hij uit bij een van de bekendste karikaturen van een jood: Fagin.
Fagin speelt een belangrijke rol in het boek Oliver Twist
van Charles Dickens en werd in de eerste uitgaven
vaak aangeduid met ‘de Jood’.
Dat dit beeld van Charles Dickens, zijn tekenaar George Cruikshank
en alle volgelingen volledig onjuist is,
toont Eisner in zijn graphic novel ‘Fagin The Jew’ aan.


Dit is Ben Kingsley in de meest recente versie van Oliver (2005).

Ik ben een liefhebber van de films van David Lean
en zijn bewerking van Oliver Twist met Alec Guinness is prachtig.


David Lean, Parish work house, Parochieel werkhuis.


George Cruikshank, Fagin in the condemned cell.


Sir Alec Guinness in Oliver Twist als Fagin.


Will Eisner, Fagin the Jew.