Bij de warmte van gisteren zocht ik verkoeling bij Heat

Eerder deze week zag ik de film Collateral.
Een misdaadfilm met in de hoofdrollen Tom Cruise en Jamie Foxx.
De film is gemaakt (geregisseerd) door Michael Mann.
Michael Mann drukt zwaar zijn stempel op de films die hij maakt.
En dat is fantastisch omdat het hele mooie filmbeelden oplevert
waarin de stad, de auto’s het huis, de (straat)verlichting eigenlijk
net zo’n hoofdrol spelen als de acteurs in het verhaal.

In voetbaltermen zou je het decor, net zoals bij Wes Anderson,
een soort van 12de man kunnen noemen:
een doorslaggevend element bij de beleving van de film als toeschouwer.
Maar anders dan bij Wes Anderson is bij Michael Mann niet alleen
wat je als toeschouwer te zien krijgt zo belangrijk.
Ook de manier waarop er gefilmd wordt maakt indruk.
Net als bij David Lean is de manier waarop gefilmd is, een
opvallende leidraad is zijn loopbaan.
Die eigenschap werd al duidelijk bij de televisieserie Miami Vice,
een serie die insloeg als een bom toen hij voor het eerst uitkwam.
Niet in de laatste plaats door de kleuren, de lange shots en
de kleding en decors

In Collateral zie je een huurmoordenaar die op pad gaat om 5
opdrachten uit te voeren en hij doet dat met/vanuit dezelfde taxi
en gijzelt daarbij de taxichauffeur.

De inleiding van de film in de taxi is sterk door de goede dialoog.
De eerste moord is sterk door de methode en de beperkte informatie
die je op dat moment als toeschouwer hebt.
De scène in de jazzclub is opnieuw sterk, vooral door de dialoog
rond Miles Davis.
De scène in de nachtclub vind ik chaotisch en overzichtelijk.
Het laatste doel van de huurmoordenaar is de vrouw die we
kennen uit de inleiding.
Daarmee is de raamvertelling rond.

Bij Collateral moet ik meteen denken aan het militaire begrip
‘collateral damage’, bijkomende schade die plaatsvindt als gevolg
van een gerichte actie.
In de film zijn de taxiritten in de ogen van de huurmoordenaar
‘collateral damage’. Maar voor de chauffeur is dat natuurlijk
helemaal niet het geval.
Hij is geen crimineel, werkt hard om zijn droom te bereiken en
daar dreigt een streep door te worden gezet.
Een harde misdaadfilm met tussen de regels een boodschap.

Als parallelle wereld van de serie taxiritten zien we in een
reeks scènes de politie steeds dichter bijkomen, totdat blijkt dat de
twee verhaallijnen eigenlijk één lijn zijn.
Twee kanten van dezelfde medaille. Net als in Heat.

Het verhaal van Collateral is niet zo sterk als dat van Heat.
Dat verhaal schreef Michael Mann zelf.
De film Heat ben ik gisteravond gaan bekijken.
Heat is een film die ik lang geleden kocht op DVD.
De DVD-versie heb ik al vaak gezien.
Maar gisteren bekeek ik het begin van de film bij een
streamingsdienst. Die versie is veel langer, en veel mooier,
dan de DVD-versie.
Het verklaart veel beter het verloop van de gebeurtenissen.
Weer twee grote verhaallijnen:
= de groep overvallers met Robert de Niro en Val Kilmer;
= de politie met Al Pacino.

Maar hoe de twee verhaallijnen samenkomen is hier veel
sterker en dat geldt ook voor de verhalen die een beetje
tegen de verhaallijnen aanleunen.
Bijvoorbeeld met een sterke rol van Jon Voight.

Al in het begin van Heat kon je de ‘collateral damage’
weer tegen: een bewaker van een waardetransport wordt
ijskoud vermoord, op het verkeerde moment op de
verkeerde plaats.
Let ook op de uitspraak van De Niro die zegt als crimineel
geen emotionele banden aan te moeten gaan met mensen in
je omgeving terwijl dit verder op in de film een dilemma
wordt waarbij hij uiteindelijk voor zich zelf kiest.

De Niro’s personage Neil McCauley:

Don’t let yourself get attached to anything you are not willing to walk out on in 30 seconds flat if you feel the heat around the corner.

De film beschrijf ik verder niet. Het is een klassieker
die het verdient om bekeken te worden (het best meerdere malen).
De harde actiefilm blijkt tegelijk diepe vragen te stellen
over loyaliteit en ethiek. Hoe lang blijf je bij je partner of
wat is een mensenleven waard?

Met heel veel plezier ga ik het resterende anderhalf
uur van Heat bekijken.
Ik hoor wel hoe jij hem vond.

I need a raincoat II

De interpretatie van Copilot van het woord ‘avontuurlijker’
leidde tot een soort Harry Potter-invalshoek.
Daar was ik niet naar op zoek.
“I need a raincoat” roept een sfeer op die om een serieuzere
invulling vraagt.

Vandaar dat ik het nog een keer probeer met als verwijzing de
film ‘Brief encounter’. Een film uit 1945 van David Lean
waarin een getrouwde man een getrouwde vrouw kort ontmoet,
terwijl ze elkaar eerder niet kenden.
Een relatie tussen twee mensen die op dat moment beide
getrouwd zijn met anderen was maatschappelijk onacceptabel.

Dus iets wat op het eerste gezicht oppervlakkig is:
twee mensen die elkaar spreken, een vogeltje geklemd achter
een reclamebord, kan een diepere invulling krijgen.

Graag een short story van 500 regels in het Nederlands dat begint met “I need a raincoat,” en dat gaandeweg uitlegt hoe bijgaande foto te verklaren is vanuit het verhaal. Ik zoek een avontuurlijk verhaal op een manier die doet denken aan de film “Brief Encounter” zonder dat plot over te nemen.

Copilot:

“I need a raincoat,” fluisterde hij tegen zichzelf terwijl hij door de drukke straten van de stad liep. De regen viel met bakken uit de hemel en de wind rukte aan zijn jas. Hij zocht naar een schuilplaats, ergens waar hij even kon opwarmen en tot rust kon komen.

Aan de overkant van de straat zag hij een klein, uitnodigend café. Hij haastte zich ernaartoe en duwde de zware deur open. Een warme golf van koffiegeur en zachte muziek begroette hem. Hij schudde het water van zijn jas en keek om zich heen op zoek naar een vrije tafel.

In een hoek zag hij een vrouw zitten, verdiept in een boek. Er was iets aan haar dat zijn aandacht trok; misschien was het de manier waarop haar ogen af en toe dromerig naar buiten staarden, alsof ze iets of iemand zocht. Hij besloot de gok te wagen en liep naar haar toe.

“Pardon,” begon hij, “is deze stoel vrij?”

Ze keek op, enigszins verrast, maar knikte toen. “Ja, ga je gang.”

Hij nam plaats en bestelde een koffie. Terwijl hij wachtte, probeerde hij een gesprek te beginnen. “Is het oké als ik hier zit? Ik kon nergens anders een vrije plek vinden.”

Ze glimlachte. “Natuurlijk. Het is zo’n weer vandaag dat iedereen binnen schuilt.”

Ze raakten aan de praat en ontdekten al snel dat ze meer gemeen hadden dan ze ooit hadden gedacht. Hun gesprekken gingen over alles, van favoriete boeken tot levensdoelen. De tijd leek voorbij te vliegen, en voor ze het wisten, hadden ze uren in het café doorgebracht.

Terwijl ze zich klaarmaakten om te vertrekken, zag hij iets vreemds aan een paal hangen, net buiten het café. Het was een handgemaakt stoffen duifje, zorgvuldig genaaid en met geborduurde vleugels. Het zag er verloren en eenzaam uit, bungelend aan de paal naast een bord van de parkeerapp RingGo.

“Wat is dat?” vroeg hij, wijzend naar de paal.

Ze draaide zich om en haar ogen werden groot. “Dat… dat is van mij! Ik had het gemaakt voor een speciaal iemand, maar ik verloor het een paar dagen geleden. Wat doet het daar?”

Samen liepen ze naar de paal en haalden het duifje voorzichtig naar beneden. Ze hield het dicht tegen haar borst en keek hem dankbaar aan. “Dank je wel. Dit betekent veel voor me.”

Hij glimlachte. “Het lijkt erop dat dit duifje ons beiden iets heeft gebracht vandaag.”

Vanaf dat moment waren hun levens onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze bleven elkaar ontmoeten in dat kleine café, hun band werd sterker met elk gesprek en elke gedeelde glimlach. De stad met zijn regen en parkeerborden werd een stille getuige van hun groeiende avontuur.

Je ziet dat Copilot steeds terugvalt op teksten die ergens anders
al gevormd zijn. In dit voorbeeld de plot van de film.
H/zij slaagt er niet in de drie elementen: quote, film en foto echt
tot een natuurlijke eenheid te maken.
Natuurlijk breit h/zij die elementen wel aan elkaar maar het wordt
niet echt een verhaal.
Het sturen van de output is ook best ingewikkeld en als je weet
waar je naar toe wilt, kun je het misschien beter
zelf proberen te schrijven.
Verder ‘doet’ Copilot weinig met de ingredienten. Ze worden bijna
letterlijk overgenomen maar er ontstaan geen nieuwe invalshoeken
of ideeën. De interpretatie van de vogel als een engel (zie eerste
bericht) leek creatief maar bleek niet meer dan een ‘leesfout’.
In deze versie van Copilot zie je niet welke bronnen er gebruikt
zijn bij het maken van het verhaal. Had ik misschien moeten vragen…

Verkeerde trein – juiste bestemming

Dat was even iets anders, na The Darjeeling Limited.
Gisteren zagen we  ‘The Lunch box’.

Als je in het westen denkt aan een doos voor
je lunch dan denk je aan iets als dit:

LunchDoos

Maar in India denk je dan al gauw aan een veel
ingewikkelder voorwerp:

IndiaseLuncjboxTiffin

Wordt in India ‘tiffin’ genoemd. Alleen al in Mumbai worden er dagelijks 175.000 tiffins rondgebracht door 4.000 tiffin koeriers, Dabbawala’s genaamd. The Luchbox laat in haast documentaire stijl zien hoe dat werkt.


Maar de lunch en de lunchbakjes zijn niet het onderwerp
van deze film. Hooguit de gadget die de film draagt.
Mij doet de film denken aan ‘Brief encounter’ van regisseur David Lean.

In die film staat een toevallige ontmoeting centraal
die grote gevolgen heeft. Dat is een van de overeenkomsten met
The Lunchbox.

Opvallend is de rol van de trein in beide films.
De trein die aanleiding geeft tot een centrale uitspraak in
The Lunchbox dat een ‘verkeerde trein’ kan leiden tot de
‘juiste bestemming’.

‘Brief encounter’ is in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog gemaakt
in zwart/wit. Dat is de Lunchbox natuurlijk niet maar die film
laat India niet zien in felle kleuren die van het doek/je scherm
af spatten. Niet het ‘toeristische’ beeld van India maar het laat
Mumbai zien in de regentijd: met vlakke kleuren en zonder zon.

Het is dan ook geen romantische komedie of drama. Daarvoor
komen in beide films veel te serieuze thema’s aan bod:
(huwelijks)trouw, eenzaamheid, geluk, …..

The Lunchbox is niet alleen somber. De man leeft duidelijk op
als gevolg van de drie relaties die in de film aan de orde
komen (die met de vrouw, die met de jongere collega en die
met de spelende kinderen op straat).
Dat is het moment waarop de film ambigu wordt en naar mijn
gevoel minder sterk.
Niet omdat dit geen interessante invalshoek is maar omdat
die in de film niet goed tot zijn recht komt.

TheLunchbox

Wij hebben een leuke avond gehad met ‘The Lunchbox’, de film van Ritesh Batra met Irrfan Khan, Nimrat Kaur en Nawazzudin Siqiui. Overigens vertegenwoordigen de drie hoofdrolspelers drie van de vele religies in India: een Christen, Hindoe en Moslim.


****

Lawrence of Arabia

IMG_3031LawrenceOfArabiaDavidLeanPeterOTooleOmarSharifRobertBoltMauriceJarreAlecGuinniss

Een van de beste films ooit. Op vele vlakken: acteerwerk, schrijver, filmer enz. Deze versie bevat scene’s die niet in de bioscoop werden gezien bij de initiële screening. Ik twijfel of van de extra film het geheel beter geworden is.


Over deze superfilm schreef ik al eerder.
Deze is echt buitencategorie.

De acteurs (Alex Guinness, Anthony Quinn) zijn super.
Het script is geweldig goed. Kijk eens naar de scene met Arthur Kennedy
en Alec Guinness over het wel of niet achterlaten van gewonden.
(T.E. Lawrence en Robert Bolt met Michael Wilson)
De regisseur, denk maar aan de shots in de woestijn.

*****

De film van afgelopen weekend

DoctorZhivagoDavidLeanAlecGuinnisOmarSharifRodSteigerGeraldineChaplinJulieChristieBorisPasternakMauriceJarre

Doctor Zhivago, een absolute topfilm!


Het is een typische film van David Lean.
Kijk naar de film en let goed op de kleuren en zijn spel
met hints. Niet vergeten: het camerawerk.

De film hangt aan elkaar van ontmoetingen.

Ontmoetingen in steeds andere mate van ‘vertrouwdheid’ tussen de personages.
Zo ontmoet Zhivago in het begin van de film Lara, alleen weten ze dat
niet van elkaar. Ze raken elkaar bijna aan.
Maar bij Lean springen dan de vonken al letterlijk over.

Even later ontmoeten ze elkaar weer. Deze keer is Zhivago zich bewust
van de ontmoeting. Maar Lara heeft daar nog geen weet van.

Weer even later ontmoeten ze elkaar weer. De actie ligt bij Lara.
Ondanks dat de actie bij haar ligt is ze zich nog niet bewust
van het bestaan van Zhivago.

Bij de ontmoeting aan het front is dat anders.
Maar de reeks is nog niet af.
De verteller weet niet of de laatste ontmoeting echt plaatsgevonden heeft.
Maar het had goed kunnen gebeuren.

Het afscheid aan het front wordt door kleur verbonden
met de latere ontmoeting achter de Oeral:
het geel van de zonnebloemen met de vallende blaadjes en
het geel van de veldbloemen in Yuriyatin.

Daartussen doen zich nog allerlei andere, soms niet minder
belangrijke ontmoetingen voor. We leren een hoop van
Rusland en de Eerste Wereldoorlog en het Communisme.

David Lean is de regisseur.
De acteurs zijn onder andere Alec Guinness, Omar Sharif, Rod Steiger,
Geraldine Chaplin, Julie Christie, Tom Courtenay, Ralph Richardson en Klaus Kinski.
Het boek waarop de film is gebaseerd is geschreven door Boris Pasternak.
De muziek van de film, met het bekende thema, is van Maurice Jarre
(en er is een stuk van Sergei Rachmaninoff te horen en de Internationale).

De jonge Zhivago lijkt zo op Omar Sharif omdat het zijn zoon is.

*****

Gezien: Murder on the Orient Express

De film is overladen met bekende acteurs.
Dat levert niet perse een goede film op.
Dat bewijst Murder on the Orient Express.

Waarom maak je een detective-film waarvan iedereen al weet
wie de moord gepleegd heeft en die al vele malen verfilmd of
in series te zien is geweest?
Wat denk je dan extra te kunnen bieden?

Als je bijvoorbeeld de film Oliver Twist (1946) van David Lean
(met een onvergetelijke rol van Alec Guinness) vergelijkt met
de versie Oliver Twist (2005) van Roman Polanski.
Het acteerwerk wordt niet overtroffen maar de 2005-versie
heeft wel het einde dat de originele roman ook heeft en de
versie van 1946 niet. Een stuk dat ik niet kende (en veel mensen niet,
denk ik) omdat van Dickens houden en Charles Dickens lezen
twee verschillende dingen zijn.

Die vraag ‘Wat denk je dan extra te kunnen bieden?’
blijft onbeantwoord in ‘Murder on the Orient Express (2017)’
en daarmee is de film voor mij gelijk minder interessant geworden.
Het acteerspel is niet zodanig dat je denkt dat moet ik zien.
Het gebruik van computer animatie past niet bij deze detective.
Dat kan prima als je bijvoorbeeld een film-versie van
een musical maakt of een surrealistische film als “The Grand Boedapest Hotel”.
Hier volledig ongepast, het haalt de aandacht weg van de twee
kernen van het boek van Agatha Christie:
exotisme en de detevtivepuzzel.

Als je een avond naar de film wil, zonder na te hoeven denken,
dan heb je een redelijke avond met Kenneth Branagh.

**

T. E. Lawrence / Lawrence of Arabia

Iets anders dat ik vandaag via Twitter vernam
is dat het vandaag precies 80 jaar geleden is
dat T.E. Lawrence overleed aan de gevolgen van een motorongeluk.
Reden voor mij om mijn Lawrence-bibliotheek (heel klein,
maar als je goed voor 1 boek zorgt heb je een bibliotheek)
in het zonnetje te zetten.

 photo DSC_6623KleineBibliotheek.jpg

Mijn bibliotheek bestaat uit drie boeken: Seven pillars of wisdom, de versie uit 1935 die in Engeland verscheen, Revolt in the desert, de versie uit 1927 die in de Verenigde Staten verscheen en The making of David Lean’s Lawrence of Arabia.


 photo DSC_6624SevenPillarsOfWisdom.jpg

Seven pillars of wisdom.


 photo DSC_6625GebiedVanActie.jpg

De geografie van de heldendaden.


 photo DSC_6626LawrenceOfArabia.jpg

Lawrence of Arabia.


 photo DSC_6627HetBeginVanDeFilmPeterOTooleAlsLawrenceOpDeMotorKortVoorZijnFataalOngeluk.jpg

Het begin van de film van David Lean waarin Peter O’Toole op de motor zit, kort voor het motorongeluk.


 photo DSC_6628RevoltInTheDesertKingFeisalOfIrak.jpg

Revolt in the desert, King Feisal of Irak.


Stereotypes bij Umberto Eco

In de eerste hoofdstukken van De Begraafplaats van Praag
krijg je het er als lezer flink van langs.
Italianen zijn zus, Fransen zijn zo,
om nog maar niet te zwijgen van de Duitsers.
De ene stereotype struikelt over de volgende.
De meeste zijn niet vriendelijk.



Deze afbeeldingen gaan te ver. In ‘Kuifje in Congo’ is de witte man slim en zijn de Congolezen… Dat kan dus niet.


Dit is een beetje een uitstapje (of toch niet?).
Via het boek van Will Eisner
“The plot” the secret story of The Protocols of the elders of Zion
kwam ik een ander boek van Eisner tegen: Fagin the Jew.
In het Nederlands: ‘Fagin de Jood’.
Ik heb dit boek gekocht op Amazon.com.
Eisner begint zijn introductie van het boek
met zijn eigen succesverhalen: Spirit.
Een cartoon over een superheld waar een jonge ‘African American’
een rol in speelt.
Een karikatuur van een negroide Amerikaan.
Een geaccepteerd beeld in die tijd.



Maar stripboeken hebben nu eenmaal de neiging zaken wat eenvoudig voor te stellen: Sjors en Sjimmie als journalisten.


Bovendien was dit een mooie kans voor mij om een aantal van mijn oude stripboeken te tonen waar ik heel goede herinneringen aan heb. Sjors en Sjimmie bij de baanbrekers.


Sjors en Sjimmie en de tijger.


Sjors en Sjimmie naar de Pintoplaneet. Eat your heart out Mr. George Lucas. ‘Pintoplaneet’, kom er maar eens op.


Ook nu zie je stereotypen in amusementprogramma’s enz.
Nerds zijn relatiegestoord (The big bang theory),
zusters en dokters zijn in voor sex (Grey’s Anatomy),
Mensen met hoofddoekjes zijn verdacht (PVV), enz.
Ze zijn niet waar maar je ziet/hoort ze regelmatig.



George Cruikshank, Artful Dodger introducing Oliver to Fagin (1846).


David Lean, Still, Fagin learns Oliver Twist about picking pockets. Bijna hetzelfde beeld als de tekening hierboven. Kort na de eerste onmoeting leert Fagin Oliver Twist hoe hij zakken kan rollen.


Dezelfde scene, Will Eisner, Oliver Twist meets Fagin.


Later stelde Eisner zich zelf (geholpen door anderen)
de vraag of dat nu wel juist en nodig was.
Zo kwam hij uit bij een van de bekendste karikaturen van een jood: Fagin.
Fagin speelt een belangrijke rol in het boek Oliver Twist
van Charles Dickens en werd in de eerste uitgaven
vaak aangeduid met ‘de Jood’.
Dat dit beeld van Charles Dickens, zijn tekenaar George Cruikshank
en alle volgelingen volledig onjuist is,
toont Eisner in zijn graphic novel ‘Fagin The Jew’ aan.



Dit is Ben Kingsley in de meest recente versie van Oliver (2005).


Ik ben een liefhebber van de films van David Lean
en zijn bewerking van Oliver Twist met Alec Guinness is prachtig.



David Lean, Parish work house, Parochieel werkhuis.



George Cruikshank, Fagin in the condemned cell.



Sir Alec Guinness in Oliver Twist als Fagin.



Will Eisner, Fagin the Jew.