Kaapverdië: kleurrijk, vis en Bob Marley

Posted on mei 31, 2021 by Argusvlinder

Mijn laatste berichten over Kaapverdië gaven geen opgewekt beeld.
Ten onrechte. Cabo Verde, Santiago en Fogo, heb ik ervaren als
mooie eilanden met vriendelijke mensen.
Daarnaast zit er veel vis en men kan die prima bereiden.
Onze laatste dag in Tarrafal liepen we nog even over het strand.
Boten kwamen aan met vis die meteen verhandeld werd.

Er was vis te zien in allerlei soorten, kleuren en maten. Hier een aantal achter in de boot.

De vis werd meteen verhandeld. De eigenaar van het restaurant waar we al gegeten hadden, liep ook over het strand om de vis voor die avond te kopen.

Al gesorteerd.

Even de boot uit het water halen.

Grote, zware vissen.

De naam van Bob Marley kom je overal tegen.

Gelijk verdelen.

Een aanrader.
Nu even niet, want de eilandengroep is nog oranje in verband met covid,
maar wie weet……..

Campo de concentração de Tarrafal – Postode socorros – Holandinha

Posted on mei 30, 2021 by Argusvlinder

Het tweede deel van mijn foto’s in het concentratiekamp in Tarrafel.

Postode socorros, volgens Google Translate staat dit voor ‘hulppost’. Zeg maar de EHBO.

Het gebouw ‘Holandinha’ was de opvolger van de “Frying Pan”. Een gevangenis waar de temperatuur extra hoog kon oplopen (45). De relatie met Nederland, zelfs op een mooie dag als vandaag, is me niet helemaal duidelijk.

‘Holandinha’

Vergis je niet, dit kamp was tot in 1974 in gebruik.

Campo de Concentração de Tarrafal

Posted on mei 27, 2021 by Argusvlinder

Op vakantie kun je de meest uiteenlopende dingen tegen komen.
Vlak bij Tarrafal (Chão Bom) liggen de gebouwen van een
voormalig concentratiekamp.
We hebben deze dagen terecht veel commentaar over de landen
van de voormalige Sovjet-Unie in Oost-Europa maar nog niet zo lang
geleden was er veel aan te merken op landen in Zuid-Europa
waar we nu (en sommigen toen ook al) graag op vakantie gingen:
Spanje (dictatuur onder Franco vanaf 1939 tot 1975,
Griekenland (kolonelsregime tot 1974) en Portugal (dictatuur van
1926 tot de Anjerrevolutie in 1974).

Het concentratiekamp speelde niet alleen een rol in de dictatuur
maar ook in de koloniale overheersing van Portugal van een
aantal Afrikaanse landen.
Politieke tegenstanders en vrijheidsstrijders werden er
vastgehouden en kwamen er om het leven.
Details zijn bijvoorbeeld te vinden op de Engelstalige
Wikipedia-pagina over dit onderwerp.

Wij gingen er te voet naar toe. Dat is prima te doen.

Je kunt het kamp niet mislopen.

Een soort van wachthuisje.

De ingangspoort.

Bij die ingang staat een groot bord met een plattegrond. Campo de Concentração de Tarrafal. Let op nummer 7.

Als je door de poort gaat zie je dat het kamp omringd is door een diepe greppel met steile wanden.

Dit is de poort vanaf de binnenkant gezien. De lage hekjes links en rechts zijn de railing langs de weg over de greppel.

Dit is het ‘laantje’ dat in het verlengde van de poort loopt.

In een van de grotere gebouwen is een documentatiecentrum.

Daar hing bijvoorbeeld een overzicht van alle landen in Afrika met hun bevrijdingsdatum of datum van zelfstandigheid.

Een overzicht van alle namen van de Portugese politieke gevangenen.

Zo ook de namen van de vrijheidsstrijders uit Angola, Guinee-Bissau en Cabo Verde. Op de eerder genoemde website staan de namen van de mensen die hier omgekomen zijn.

Deze foto maakte ik omdat het een logo heeft van de Mario Soares-stichting (Fundação Mário Soares). Mario Soares is een bekende Portugese politicus. Hij werd minister-president in 1976.

Deze foto maakte ik omdat hij betrekking heeft op Petrozavodsk, een plaats waar ik ben geweest. Later bleek dat dit toevallig een foto is waar wel wat meer over te zeggen is maar het fijne weet ik er nog niet van. De foto is gemaakt door de Russische fotografe Galina Sanko.

Op deze wikipedia-pagina kun je meer over haar (Galina Sanko)
en de foto vinden.
De volgende keer het vervolg van de serie foto’s die ik in
Campo de Concentração de Tarrafal maakte.

Tarrafal

Posted on mei 18, 2021 by Argusvlinder

Hou svp in gedachten dat tijdens ons verblijf op Kaapverdië er heel veel woestijnzand in de lucht zat. Daardoor waren er problemen met de vluchten en zijn foto’s minder helder. Maar als je daar rondloopt heb je daar niet veel last van.

Hotel Baia Verde voldoet volledig aan de beschrijving van ‘Bradt’,
staat er in mijn dagboekje.
‘Bradt’ is een reisgids.
Daar staat:

The chalets scattered in the shade of coconut palms on Tarrafal beach are an appealing prospect but for some the dream is spoilt by the tattiness & the management’s lack of interest in either the buildings or the guests. The chalets isolation is an attraction but may also create a feeling of insecurity.

De huisjes staan verspreid in de schaduw van palmbomen
aan het strand van Tarrafal. Ze zijn een aanlokkelijk vooruitzicht
maar voor sommigen wordt de droom verpest door de slordigheid en
het gebrek aan interesse bij het management voor gebouwen en gasten.
De afgelegen ligging zal voor sommigen een plus zijn maar kan
voor anderen een gevoel van onveiligheid oproepen.

Uitzicht vanuit het huisje.

Een soort verhoogd voetpad is de verbinding tussen het hotel en het stadje.

Een beeld van de stad.

Het was echt een plaats om tot rust te komen.

Zeg maar de loopbrug.

Het chalet op het strand.

De slaapkamer met het constante geluid van de zee!

De hotelkunst.

Als je denkt: ‘daar is niet veel actie’.
Dan is dat precies waar het om ging.
Rust: geen winkels, geen disco, geen food hall.
Onveilig vonden wij het er niet.

São Filipe – São Lourenço – Praia – Tarrafal

Posted on mei 16, 2021 by Argusvlinder

Op 31 december 2011 aten we in de avond Arroz de marisco met
lagosta bij Restaurante Caleron. Dat was super!
Op 1 januari loop ik eerst even naar de luchthaven.
Dat is minder dan anderhalve kilometer van het hotel.
Onze vlucht staat nog steeds gepland voor check-in om 09:00 uur.

Maar nog even terug naar oudejaarsdag.
We willen met de taxi naar São Lourenço, een parochie en kerkhof.
Daarom loop ik naar een taxi en vraag wat de rit gaat kosten.
Volgens mij zei de chauffeur 7000 escudo’s.
Dat zou vandaag meer dan 60 euro zijn. Een beetje veel.
Daar had ik geen zin in. Dus op zoek naar een andere taxi.
Maar er waren niet veel taxi’s. Iedereen was al te druk met
(de voorbereiding van) het feesten.
Dus dezelfde taxi nog eens geprobeerd maar nu door
de chauffeur 700 escudo’s te laten zien.
De chauffeur reageerde met zoiets als ‘dat had ik toch al gezegd’.
Even later waren we bij São Lourenço.

São Lourenço

De wandeling over de weg terug naar São Filipe
duurt zo’n twee uur. Een heel rustige weg.
Bijna constant dalend.
Mooie bomen, onbekende planten en vriendelijke mensen
die tot twee maal toe hun auto stoppen
met de vraag of we mee willen rijden naar de stad.

Terug in São Filipe. Die middag middag rusten we wat uit.

De auto’s van het bedrijf dat ons naar de Parque Natural do Fogo, Pico do Fogo en de bodem van de krater bracht: Chã das Caldeiras

Als het dan wel 1 januari is, gaat de reis verder.
We gaan met een taxi naar de luchthaven (bagage).
Het idee is terug te vliegen naar Praia (Santiago) om vandaar met
een taxi naar Tarrafal te gaan. Een paar dagen aan het strand.
De boarding time is plots 13:10.
Op de luchthaven zijn ook mensen die gepland hadden met de boot
naar Praia te gaan.
Een stel heeft gepland vanavond nog naar Denemarken te vliegen.
Een ander stel met een klein kind willen die
avond nog naar Dakar vliegen.
Van daar uit willen ze terug naar huis: Frankrijk.
De boot vaart die dag niet uit. Die gaat gewoon niet.
Tickets voor de 2 vluchten die dag naar Praia zijn er niet.
Iedereen die nu nog mee wil staat op de wachtlijst.
Het is mooi weer.
Intussen is het 13:55 uur en er is nog geen zicht op een vliegtuig.
We kregen een ‘lunch’ in de bar: een stuk cake (niet verkeerd)
en een pakje limonade. Geen informatie.
Even later komt er op Fogo een vliegtuig aan.
Na 7 uur op de luchthaven van Fogo te zijn geweest,
vertrekt ons vliegtuig naar Praia voor een vlucht van 20 minuten.
Het vliegtuig is niet vol maar de mensen die naar Denemarken
en Dakar willen worden niet meegenomen.

Vertrekhal van de luchthaven op Fogo ruim voor 09:00 uur.

In Praia herbevestigen we onze thuisvlucht van over een paar dagen.
De taxichauffeur staat gewoon op ons te wachten. Die was niet verrast.
Na een autorit van anderhalf uur komen we in Tarrafal aan.

Sodade – Weemoed

Posted on mei 4, 2021 by Argusvlinder

Een korte reeks foto’s van 31 december 2011 vanaf Fogo.

In 2011 was Cesária Évora overleden, ‘de stem van Kaapverdië’ of A voz de Cabo Verde. Vanavond luisterde ik nog het nummer dat ik van haar ken: Sodade.

F.C. Porto.

Het vulkaanlandschap op Fogo

Posted on april 29, 2021 by Argusvlinder

Een aantal dagen geleden toonde ik een eerste deel
van ons bezoek aan de krater van de vulkaan die
het Kaapverdische eiland Fogo eigenlijk is.
Je houdt van vulkaanlandschappen of je houdt er
niet van. Maar als je van dat soort landschappen houdt
dan wordt je steeds weer verrast door de magie.

De kaalheid van het eerste gezicht blijkt heel gevarieerd te zijn,
het grijze blijkt uit een enorm gamma aan tinten te bestaan,
de verstilde steenstromen, de grilligheid, de speciale begroeiing.
Ook wel het element van gevaar, onzekerheid, onrust.
Dat allemaal is Chã das Caldeiras.

Gedurende het tweede deel van ons bezoek, verandert het weer.
Dat en het hoogteverschil maakte het steeds minder aangenaam in
korte broek.

De mist die op kwam zetten maakte het niet warmer.
Vervoerd worden in deze open safari-auto is heel stoer
maar warm was het niet. Tijd om weer af te dalen.
Alles bij elkaar was het een fantastische ervaring.
Letterlijk en figuurlijk.

Pico do Fogo

Posted on april 26, 2021 by Argusvlinder

Hoe de route er precies heeft uitgezien in 2012 op Fogo
weet ik niet meer.
De foto’s en hun volgorde suggereren dat we twee maal in
de krater zijn geweest van de vulkaan op dat eiland.
Maar eerlijk gezegd weet ik het niet meer precies.
De foto’s zijn er niet minder mooi om.

Het lijkt wel het decor van een Star Wars film.

Ik hoor je denken: ‘alweer die vulkaan’. Maar de omgeving is zo indrukwekkend. Voor mij in ieder geval. En die piek ziet er steeds weer anders uit. Iedere keer mooi.

De kraterwand is zo imposant.

Van deze foto’s is een panoramafoto te maken. Heel mooi maar dat is niet zo eenvoudig om een panoramafoto op het internet te tonen. Los zijn ze ook mooi.

Dan weer even terug naar de aarde. Binnenkort een vervolg hierop.

Cachupa, onder een wakend oog

Posted on april 23, 2021 by Argusvlinder

Cachupa, het nationaal gerecht van Kaapverdië.
Wat zegt Wikipedia daar over:

Cachupa is een Kaapverdisch eenpansgerecht. Op de eilanden is een bonenschotel het basisvoedsel. De bonen werden soms aangevuld met vis of kool.

Wanneer er een enkele keer vlees voorradig was, meestal was dat gedroogd of gepekeld en uit Portugal afkomstig, werd dit aan de bonenschotel toegevoegd en dit gerecht werd cachupa genoemd. Cachupa gold als een delicatesse en is het nationale gerecht van de eilanden. Cachupa wordt ook wel als een maïsgerecht met verschillende soorten bonen omschreven.

De Kaapverdische Eilanden hebben de cachupa op een postzegel vereeuwigd.

Terwijl we in Chã das Caldeiras waren konden we dit gerecht eten.

Zo zag dat er uit. Heerlijk.

We vervolgen onze weg in Parque Natural do Fogo.

Je kunt moeilijk om de Pico do Fogo kijken.

Het was maar een paar dagen voor de jaarwisseling en dan zie je in Nederland ook Kerststerren. Alleen niet in dit formaat.

Dit is het vulkaanwaarschuwingssysteem. Groen licht dus het was rustig.

We konden zien dat er wijn wordt verbouwd. Alleen de naam van de plaats kan ik niet meer achterhalen.

Posters van Bob Marley en Jezus.

We dalen steeds verder af naar de kust. Op een plein staat dit kunstwerk/monument.

Onder een wakend oog is het goed rusten.

Dicht bij een haven. Ga links af.

Bem vindo ao Parque Natural do Fogo / Welkom in Natuurpark Fogo

Posted on april 14, 2021 by Argusvlinder

Fogo is een van de eilanden van Kaapverdië of Cabo Verde.
Eigenlijk is het één grote vulkaan.
Min of meer in het midden ligt de mond van de vulkaan, de krater.
De krater is naar mijn gevoel, erg groot.
De bodem van die vulkaan (Chã das Caldeiras) is met de auto
bereikbaar en er is daar zelfs een bewoond dorp.
Spectaculair vond ik de wanden van de krater die steil
omhoog rijzen.
Op een plaats, op de rand van de krater is een nieuwe krater ontstaan.
De vulkaan is als het ware ‘doorgeschoten’: Pico do Fogo,
heet die kegel.
Wij zijn geen klimmers dus voor ons was de autorit naar de bodem
van de vulkaan en een wandeling daar, al avontuur genoeg.
Genoeg geklets: Foto’s.

Mijn voorstelling van Fogo, de ontstaansgeschiedenis en het landschap is een beetje vereenvoudigd. Er zijn meer kraters te zien. Zoals deze onderweg naar Chã das Caldeiras. Prachtig in de wat grijze mist.

Bem vindo ao Parque Natural do Fogo.

Pico do Fogo, 2829 meter hoog.

Het is misschien een cliché maar het doet denken aan een soort van maanlandschap.

We zijn in de buurt of op de kraterbodem. In de verte de steile kraterwand.

Veel klimmers vertrekken vroeg in de morgen vanuit het dorp op de kraterbodem voor een beklimming naar de top van Pico do Fogo.

Het is een schitterende ervaring.

Waarschijnlijk zijn er ook mensen die dit saai vinden maar ik kan er geen genoeg van krijgen.

Gestolde en afgekoelde lava.

Een klodder gestold steen.

Tijd voor een maaltijd.

Ponta da Salina

Posted on april 6, 2021 by Argusvlinder

De verschillen tussen de eilanden van Cabo Verde zijn groot.
Op alle eilanden kun je wel wandelen maar niet overal op een
wit strand aan zee liggen of een vulkaan bezoeken.
Ponta da Salina is een plaats op Fogo waar je in zee kunt zwemmen.
Dat kan ook vanaf een zwart strand maar bij Ponta da Salina
is er door een natuurlijke bescherming een soort van zwembad ontstaan.
Van de natuur genieten kan op Fogo in ieder geval ook.

Op veel plaatsen op Fogo kun je niet eenvoudig bij het zeewater komen.

Hier kan dat wel (niet dat ik het geprobeerd heb).

Ponta da Salina.

Maar er is ook veel natuur in die omgeving.

Op veel plaatsen valt landbouw niet mee.

Ponta da Salina vanaf een hoger gelegen punt. We gaan vanaf deze plaats naar Chã das Caldeiras. Dat is een dorp in de enorme krater die Fogo ‘gemaakt’ heeft. Min of meer centraal gelegen op het eiland en de bodem van de krater ligt een flink stuk boven zeeniveau. Daarvan meer in het volgende bericht over Fogo.

Hotelkunst

Posted on april 5, 2021 by Argusvlinder

De dingen die aan de muur hangen in een hotelkamer
trekken altijd mijn aandacht.
Soms wordt je verrast met lokale kunst, heel vaak door kitsch.
Deze keer, in een hotel in São Filipe op Fogo leek het op kitsch
maar blijkt het om kunst met een grote ‘K’ re gaan.

Dit was het hotel in São Filipe, op Fogo. Geen idee wat de naam van het hotel was. Zoals je ziet was het hoteldeel achter het voorhuis smal om ruimte te maken voor het zwembad.

Dit landschap blijkt een schilderij te zijn van de Engelse schilder John Constable, de titel is Flatford Mill, ‘Scene on a Navigable River’, 1816 -1817.

Het schilderij is eigendom van Tate Britain, op hun website
vond ik de volgende tekst:

Constable began this picture, his largest exhibition canvas to be painted mainly outdoors, a few months before his marriage to Maria Bicknell.
He wrote to Maria from Bergholt on 12 September 1816: ‘I am now in the midst of a large picture here which I had contemplated for the next exhibition – it would have made my mind easy had it been forwarder – I cannot help it – we must not expect to have all our wishes complete’.
Prior to 1814, the artist produced his exhibition pictures in the studio, working from oil sketches and drawings, but in that year he declared his intention to make finished paintings from nature.
The summers of 1816 and 1817 were the last occasions upon which Constable spent any length of time at East Bergholt, and the last in which the artist painted directly from the scenery of his Suffolk childhood.

Constable frequently depicted the scenes of his ‘careless boyhood’ which, he wrote to his friend Archdeacon Fisher, he associated with ‘all that lies on the banks of the Stour.
They made me a painter (& I am gratefull)’.
The Constable family business was at Flatford, about a mile from East Bergholt.
The family had a watermill on the Stour for grinding corn, and a dry dock for building the barges to transport grain to Mistley for shipment to London, as well as a watermill upstream at Dedham.
The passage up and down the river required the use of horse-drawn barges; the ropes had to be disconnected in order to allow the barges to be poled under Flatford bridge.
In this picture, a boy is disconnecting a rope and another sits astride a tow-horse.
Constable painted the inscription to appear as if it had been scratched in the earth with a stick.

Een strandwandeling

Posted on april 4, 2021 by Argusvlinder

Er was in een vorig bericht al iets te lezen over de geografische
omstandigheden op Fogo, een van de eilanden van Cabo Verde.
De eilanden zijn vulkanisch van oorsprong en dat is goed te zien.
Vanuit São Filipe gaan we een strandwandeling maken.

Stralend weer is het niet en dat in combinatie met het woestijnzand in de hogere luchtlagen geeft dit niet het beeld van de meest stralende strandwandeling ooit. Het is 27 december en op 29 december schreef ik er een paar zinnen over in mijn dagboek. Maar het hoogteverschil tussen het strand, het zeeniveau en de bebouwing wordt een beetje zichtbaar op deze foto.

Vanuit het dorp (stad) kun je naar het zwarte strand afdalen. Altijd weer een apart gezicht, zo’n volledig zwart strand. Van straatniveau naar strand is een behoorlijke hoogte. Op het strand ligt allerlei rotzooi. Onze juttocht leverde de typemachine, vele schoenen, glazen flessen en bouwmateriaal op. Plastic zakken niet te vergeten.

De typemachine.

De resten van een blowfish of kogelvis.

In het gesteente van de wanden aan het strand herken je de vulkanische oorsprong.

Onderweg terug naar het hotel.

Een missend tegeltje

Posted on april 1, 2021 by Argusvlinder

Vandaag een korte introductie op São Filipe.
São Filipe ligt op Fogo, een van de eilanden van Cabo Verde.
Het is de plaats waar ook het vliegveld ligt.

Het straatbeeld op 27 december 2011 in São Filipe.

Het ging er allemaal heel rustig aan toe. Heel aangenaam.

Fogo en de andere eilanden van Kaapverdië zijn heel erg afhankelijk van of toerisme of het geld dat landgenoten in het buitenland opsturen dan wel investeren in Kaapverdië. Op Fogo is dan ook letterlijk weinig ruimte voor economische activiteiten behalve dan (eco) toerisme.

Een begraafplaats op de rand met de zee. Fogo is eigenlijk een grote vulkaan. Vermoedelijk is de rand van de vulkaan door de tijd afgebrokkeld waardoor er een groot hoogteverschil is tussen het oppervlak waar de bebouwing is en het ‘strand’ dat uit een zwarte zandsoort bestaat.

Er ontbreekt een tegeltje bij dit naambordje dat verwijst naar een vuurtoren: Farolim de S. Pedro. Rechtsonder staat de naam van een stad in Portugal.

Volgend bericht, volgende avonturen.

Nog een handvol

Posted on maart 26, 2021 by Argusvlinder

foto’s van het eerste verblijf op Santiago in Cabo Verde.
De vorige keer waren we in het archeologische museum in Praia.
Vandaar gingen we terug naar Ciudade Velha.

Ik las nog even in mijn dagboekje. Het archeologisch museum wat we bezochten stond niet op de kaartjes in de twee (!) gidsen die we bij ons hadden. “Maar we hebben het wel gevonden. Het museum was dicht vanwege de lunch. Maar een paar havenwerkers verderop gaven aan wat lawaai te maken. Dat deden we met de ketting van de poort. We werden binnengelaten. Het museum is op zich zelf een schat die zich moeilijk laat vinden maar die zeer de moeite waard is.” Dit was een gebouw in de buurt.

Dit souvenir kochten we in Assomada maar nu was er tijd het alvast op de foto te zetten. Het is nogal kwetsbaar. Het staat overigens nog steeds in de hoek met souvenirs in ons huis.

Op deze foto is het intussen 27 februari 2011. We zijn om 07:30 uur opgestaan, ontbeten met gebakken banaan. Om 08:30 was de taxi er om ons op te halen. Het vliegtuig ging om 11:15 (dus deze foto was net daarvoor) om dan om 12:00 uur in het hotel aan te komen. De vlucht duurde alles bij elkaar 25 minuten. São Filipe is de naam van de plaats van het vliegveld en het hotel. Degene die goed oplette telde 6 foto’s in dit bericht. Eén meer dan een handvol :).

Nog meer scheepswrakken

Posted on maart 23, 2021 by Argusvlinder

Naast voorwerpen uit het wrak van de Leijmuiden waren er
nog meer voorwerpen van allerlei scheepswrakken in het museum in Praia.
Het is er dus druk geweest bij de Kaapverdische Eilanden
maar tegelijk gevaarlijk.

Zilveren Realen of ‘Pieces of eight’. Spaanse munt die bekend stond als de Spaanse dollar. Afkomstig van het schip met de naam Hartwell. Het schip heeft een bewogen geschiedenis. Al op de eerste reis vond er muiterij plaats en verging het schip even later. Sindsdien zijn er drie pogingen gedaan de vracht (en aanwezig geld) veilig te stellen.

Hartwell, 1787 vergaan.

Messing leeuw. Engels exportproduct. Afkomstig van de Hartwell.

Gesp van een militair. Brons.

Dit is een ‘shako’. Een bronzen embleem voor op een hoofddeksel. Gevonden in het wrak van de Lady Burgess die op 20 april 1806 verging,

Messing beeldje. Was waarschijnlijk verguld of verzilverd. Lady Burgess,

Miss Dixon heeft de ondergang van het schip overleefd. Dit is een van de bagagelabels die aan boord was op de Lady Burgess. Dit was nummer 7 van de stukken bagage die ze bij zich had.

Dit had ik niet eerder gezien: Zweedse, koperen munten. Dales werden die genoemd. Verschillende waardes, is grootte, liggen hier in een vitrine bij elkaar. Gevonden in het wrak van een Deens schip met de naam Ernest von Schimmelmann.

Een van de munten van de vorige foto, een 2 daler stuk.

Zilveren bel afkomstig van de Leijmuiden of de Hartwell.

Spaanse koloniale munten.

Dit is een replica van een astrolabium of astrolabe. Een meetinstrument dat wordt gebruikt in de zeevaart (voor-, voorloper van onze GPS). Het origineel was van Portugese afkomst, verzilverd en had als inscriptie Nicolao Ruffo, 1645.

Naast een speciale vitrine met vondsten van zilver
is er in het museum ook een vitrine met gouden voorwerpen.

Diamond and emerald gold cross of een gouden kruis met diamanten en smaragden.

Gouden munten. Dit waren waarschijnlijk munten die een van de passagiers bij zich had. Deze en de eerdere zilveren munten vertellen ook een bijzonder verhaal over het koloniale systeem. Het Westen verkende de wereld met als eerste doel handel te drijven. Om handel te drijven heb je middelen nodig om te ruilen of kopen. Maar toen westerse landen aan land gingen in delen van de wereld (waar ze niets te zoeken hadden) was er steeds meer behoefte aan een gereguleerd systeem van betrouwbare middelen om handel te drijven maar ook om te kunnen leven in een gebied ver van huis. Landen zetten daarvoor speciale monetaire systemen op met speciaal daarvoor ontwikkelde betaalmiddelen.

In het archeologisch museum waren ook meer ‘traditionele’ voorwerpen te zien die we in verband brengen met een archeologisch museum. Alles bij elkaar een zeer interessante ervaring.

Het Archeologisch Museum in Praia (Santiago, Cabo Verde) is moeilijk te vinden.
Het gebouw maakt geen ‘open’ indruk en de poort is niet altijd open.
Met de mooie vondsten die binnen te zien zijn in dat te begrijpen.
Dus aanhouden en dan vind je een verzameling schatten
en spannende verhalen.

Nederlands VOC-schip in Kaapverdië

Posted on maart 20, 2021 by Argusvlinder

Het Archeologisch Museum in Praia is niet eenvoudig te vinden.
Denk je dat je het gevonden hebt dan moet je nog even extra
aanzetten. Het ziet er niet open of gastvrij uit maar
eenmaal binnen is het precies zo’n museum dat je
in de toekomst vaker hoopt tegen te komen.

Bij de eilandengroep Cabo Verde verging een schip en lading in 1770.
De meeste bemanningsleden wisten op tijd (al dan niet
de lading plunderend) het schip te verlaten.

Het schip heeft de naam: de Leijmuiden. Voor ieder schip (er zijn vondsten van meerdere schepen te zien) was zo’n kaart gemaakt met algemene gegevens en per tentoongesteld voorwerp een toelichting. Die toelichting daar valt soms wel iets over te zeggen. Maar dat maakt het juist leuk.

Steeds is er voor een schip een overzicht gemaakt in drie talen. Hieronder vat ik de informatie samen en vul ik het aan met gegevens die te vinden zijn op ‘de VOC-site‘.

Leijmuiden (Leimuiden) is de naam van het Hollandse schip.
Het zonk op 25 januari 1770 bij het eiland Boa Vista.
Daarbij vielen geen slachtoffers.
Het schip was onderweg van Holland naar India.
Op 29 december 1769 vertrok het schip van Texel en
strandde op 27 januari 1770.
Het werd uitgezonden door de ‘kamer’ Amsterdam en voer
onder gezag van J. H. Kinsbergen.
Het type schip is een Dutch East Indiaman, 1150 ton.

Dit is een van de voorwerpen. Dit is gelijk heel grappig. Op de toelichting staat dat dit een ‘Bible lit’ is. Dat wil zoveel zeggen als een bijbeldeksel. Die term ken ik niet. Heb er naar gezocht op internet maar kwam niet veel verder.

Maar er staan duidelijk afbeeldingen en Hollandse teksten op:

Bovenaan: Christus gedoop(t)
Daaronder: De namen van de evangelisten Mattheus en Marcus
in een voor hen typische afbeelding (Marcus lezend bv).
Daaronder: De hemelvaarts onses Heylandt Handele IV 9-10-11
Daaronder: De namen van de evangelisten Lukas en Johannes
in een voor hen typische afbeelding.
Daaronder: Christus roept de 2 broeders

Toen ben ik gaan zoeken met de tekst ‘hemelvaarts onses Heylandt’
en kwam toen op de website van het Pijpmuseum in Amsterdam.
Daar is een messing Tabaksdoos te zien, zelfde vorm, zelfde afbeeldingen
en teksten:

Dit is de detailfoto van de Tabaksdoos uit het Pijpmuseum in Amsterdam. Dit zijn de twee evangelisten Mattheus en Marcus.

De beschrijving van de Tabaksdoos op de website:

Tabaksdoos van messing met langwerpig formaat met afgeronde einden,
deksel en bodem van messing, de opstaande wand van roodkoper,
vierkakige scharnier.
Deksel in reliëf gedrukt centraal de hemelvaart van Christus met
eronder “DE HEMELVAART ONZES HEYLANDT HANDELE I.V.9.10.11”,
erboven een medaillon waarin de doop van Christus met
eronder “CHRISTUS GEDOOP” en twee kleinere velden met
“MATTHEUS” en “MARCUS”, onder “LUCAS” en “IOHANNES”,
onder scène met onderlangs “CHRISTUS ROEPT DE 2 BROEDERS”.
Doos onderzijde centraal een tafereel met eronder
“DE UYTSTORTING DES HEYLILGEN GEES HANDELE 2 V 2.3.4”,
erboven veld met doop en eronder “PAULUS GEDOOPT” en
twee kleine velden met “ADAM” en de slang met “M..IS”,
onder “PAULUS LEERT TOT ATHENEN” en twee kleine
met “SIMSOM” en “ELIAS”. Vierkakige scharnier.

Collectienummer: APM 19.892
Deelcollectie: tabacologie
Kenmerken:
techniek: gestanst
materiaal: metaal (messing)
kleur: geel
Afmetingen:
hoogte: 3,1 cm
breedte: 4,6 cm
lengte: 15,6 cm
Productie:
land: Nederland ?
Datering:
periode: 1755 – 1770
Verwerving:
aanwinst: 2009
Commentaar: Een tabaksdoos in de stijl van Iserlohn
maar vermoedelijk toch van Hollandse makelij want
het plaatmateriaal is dunner dan bij de Iserlohner dozen.
Van deze doos zijn inmiddels meerder exemplaren bekend.
Literatuur:
Duco, Don, De Hollandse tabaksdoos. Amsterdam:
Stichting Pijpenkabinet, 2012. cat. 27. Dit exemplaar.

Lim Sa porselein uit China. Eerlijk gezegd: de term ‘Lim Sa’ zegt me niets en ik kon er ook niets over vinden.

Maar bij de zoektocht naar de tabaksdoos op internet kwam ik
nog een ander interessant bericht tegen (Reformatorisch Dagblad):

VOC-goudstaaf uit museum gestolen

LEIDEN – Uit de beveiligde vitrine van Rijksmuseum Het Koninklijk Penningkabinet aan het Rapenburg in Leiden is gistermiddag rond vier uur een unieke VOC-goudstaaf gestolen. Het gaat om de enig overgebleven baar goud van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). De 5 kilo wegende staaf is zo’n 75.000 gulden waard. Het Rijksmuseum beheerde de staaf pas sinds 28 maart.

De dader sloeg rond vier uur de glasplaat van de vitrine kapot, greep de goudstaaf en koos het hazenpad. Vier beveiligingsmedewerkers probeerden de man vergeefs tegen te houden, maar hij gebruikte pepperspray en ontkwam. Hij ging er vandoor in een auto. De politie vond de auto korte tijd later. De wagen bleek gestolen.

Directeur M. Scharloo van het Koninklijk Penningkabinet noemt de diefstal „heel erg verschrikkelijk”. „De geldwaarde van de goudstaaf is 75.000 gulden, maar de historische waarde is niet te schatten. Het is een belangrijk stuk cultureel erfgoed dat we sinds 28 maart in ons beheer hadden.”

Het museum beheert de goudstaaf voor de Nederlandse staat, die hem heeft aangekocht. De goudstaaf maakte deel uit van de lading van VOC-schip Leimuiden dat in 1770 zonk bij de Kaapverdische eilanden. Zeven jaar geleden vond een speciaal duikteam de goudstaaf als enige van 37 goudstaven terug.

De Leimuiden was op weg naar Ceylon en liep op 25 januari 1770 vast op de rotsen van het Kaapverdische eiland Boa Vista. Het aan boord hebben van goudstaven was destijds goed gebruik: van het edelmetaal werden op de plaats van bestemming munten gemaakt, waarmee bijvoorbeeld specerijen werden betaald.

Met rechts een pantservoertuig

Posted on maart 18, 2021 by Argusvlinder

Op Tweede Kerstdag bezoeken we Praia, de hedendaagse hoofdstad van
de staat Cabo Verde en de grootste stad op het eiland Santiago.

Uitzicht op Praia. Bij een hoofdstad van een land met een ligging en bewogen geschiedenis als Cabo Verde, passen andere verwachtingen dan wanneer je, ik zeg maar wat, aan Kopenhagen denkt. Als je met open ogen rondkijkt zie je interessante dingen.

Dit is het Quartel Jaime Mota. Gebouwd in 1827 als militaire barak en nu is er onder andere een museum. Rechts staat een oud pantservoertuig (Een Russische BRDM-2, een amfibisch pantservoertuig).

Quartel Jaime Mota.

Ik vermoed een dagje vrij.

In het centrum van de stad.

Zomaar een winkel? Nou nee. ‘loja grande muralha’ betekent zoiets als ‘geweldige muurwinkel’. Let eens op het embleem op de muur.

Er was toen ook al veel te doen op Kaapverdië over de ontwikkelingshulp die de Chinese overheid gaf. Een verschijnsel in veel regio’s. Niet alleen Azië.

Hier zie ik nu een linosnede in.

Kerst op Cabo Verde

Posted on maart 16, 2021 by Argusvlinder

Het eiland heet Santiago, we waren eerst van Cidade Velha
naar het fort gelopen:
Forte Real de Sao Filipe of Fortaleza Real de S. Filipe.
Onderweg terug naar Cidade Velha besloten we de rivierbedding
van Ribeira Grande op te zoeken.

Op het eerste gezicht een gewoon huis maar kijk eens naar de decoratie onder aan het dak/boven aan de gevel: maan, ster, maan.

Geen idee wat dit was of is.

Cidade Velha ligt in het ravijn geklemd.

Dit is het begin (of einde) van de weg die we nemen. Dit zal even later overgaan in een pad.

Links van de weg stond dit bord: Sidadi Velha Kandidata a patrimoniu di umanidadi of kandidaat voor wereld erfgoed. De inschrijving was in 2009 dus ik vermoed dat dit bord van voor dat jaartal was.

In het begin staan links en rechts muren maar dan neemt de natuur het over.

Geen idee wat voor soort vogeltjes dat dit zijn maar ze zaten zo knus bij elkaar.

Men hoefde niet verder aan te dringen. Tijd om om te keren. Morgen naar Praia.

Forte Real de São Filipe

Posted on maart 14, 2021 by Argusvlinder

Bij Cidade Velha liggen op een heuvel de restanten van
een fort dat in de 16e eeuw is aangelegd.
Wikipedia geeft onder andere de volgende beschrijving:

Forte Real de São Filipe is a 16th century fortress in the city of Cidade Velha in the south of the island of Santiago, Cape Verde. It is located on a plateau above the town centre, 120 meters above sea level. The historic centre of Cidade Velha is an UNESCO World Heritage site since June 2009.

De geschiedenis van Cabo Verde is best een bewogen geschiedenis.
De Bradt-gids uit 2011 (5e editie) beschrijft het ontstaan
van leven op de Kaapverdische eilanden als volgt:
er waren voor het jaar 445 voor Christus al Phoenicische bezoekers.
Zeevarenden.
In 445 voor Christus kwam Kapitein Hanno op een tocht die
begon in Cadiz een aantal eilanden tegen en
maakte daar melding van.
Men vermoedt vandaag dat dit om de Kaapverdische eilanden ging.
Hij noemde de eilandengroep ‘Hesperias’.
Hanno meldde verder dat hij een grote vulkaan zag ten westen
van Afrika. Dit zou Fogo geweest kunnen zijn.
Ook vanuit West Afrika is het mogelijk dat er zeevarende bezoekers
zijn geweest op Cabo Verde maar de mensen gingen er ook weer weg.
Pas toen Portugese ontdekkingsreizigers met hun schepen verder
voeren dan de Canarische Eilanden kwam bewoning in beeld.
Tussen 1455 en 1461 werden de eilanden ‘ontdekt’ en de eer gaat
meestal naar Antómio de Noli (Genua) en Diogo Gomes (Portugal).
In 1462 werd er een kleine kolonie gesticht door Portugezen,
Spanjaarden en Genuezen.
Op Santiago, aan de rivier de Ribeira Grande vestigde De Noli zich.
Arbeiders, in de vorm van slaafgemaakten, werden aangevoerd
vanuit Afrika en in 1852 waren er 13.700 slaven op Santiago
en Fogo, onder dwang van 100 blanke Europeanen.
Via de eilanden werd veel handel gedreven:
van Afrika naar Europa en Noord- en Zuid Amerika en andersom.
Niet in de laatste plaats met slaafgemaakten als handelswaar.
In 1770 wordt Praia de hoofdstad.
Pas in 1975 werden de eilanden samen met Guinea-Bissau
onafhankelijk van Portugal.
Dan in 1980 gaat Guinea-Bissau zijn eigen weg.
Cabo Verde is daarmee een volledig zelfstandige staat.

Op Eerste Kerstdag gingen we eerst naar Cidade Velha. Eigenlijk op zoek naar vervoer. Maar omdat er geen vervoer te zien was besloten we zelf te gaan lopen. Dat kan best. Het gaat wel even omhoog maar onderweg is het uitzicht prachtig. Hier zie je bijvoorbeeld de Kathedraal (of wat er na al die jaren van over is).

De foto’s geven niet echt een stralende aanblik. Maar het was die dag gewoon mooi weer maar het woestijnzand in de lucht levert een bijna mistige aanblik.

Forte Real de São Filipe of Fortaleza Real de São Filipe.

Dit enorm ravijn was lang geleden een machtige rivier die er de oorzaak van was dat Cidade Velha, in het begin van de bewoning van de eilanden, de belangrijkste plaats was. De rivier is inmiddels zo goed als droog. Ribeira Grande is de naam.

Toen we eerder het oude deel van Cidade Velha doorwandelden bezochten we ook dit gebouw: Igreja e convento de Sao Francisco.

Cidade Velha.

Vissen is nog steeds belangrijk.

Zo hoog op de heuvel ben je misschien wel veilig en is het effectief om een eiland te verdedigen maar veel zoet water zal er niet zijn. Zeker niet bij het klimaat van Cabo Verde. Dus voor water was er een speciale voorraadkelder (cisterne).

Cabo Verde is vooral rustig en erg mooi.

Argusvlinder

De avonturen van de Argusvlinder

Tagarchief: Cabo Verde

Kaapverdië: kleurrijk, vis en Bob Marley

Campo de concentração de Tarrafal – Postode socorros – Holandinha

Campo de Concentração de Tarrafal

Tarrafal

São Filipe – São Lourenço – Praia – Tarrafal

Sodade – Weemoed

Het vulkaanlandschap op Fogo

Pico do Fogo

Cachupa, onder een wakend oog

Bem vindo ao Parque Natural do Fogo / Welkom in Natuurpark Fogo

Ponta da Salina

Hotelkunst

Een strandwandeling

Een missend tegeltje

Nog een handvol

Nog meer scheepswrakken

Nederlands VOC-schip in Kaapverdië

VOC-goudstaaf uit museum gestolen

Met rechts een pantservoertuig

Kerst op Cabo Verde

Forte Real de São Filipe

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

Delen:

VOC-goudstaaf uit museum gestolen

Delen:

Delen:

Delen:

Delen: