Een god in balans

Over het zien zonder begrijpen in Museum Rietberg

De mythische wereld van het Hindoeïsme is buitengewoon rijk.
Langzaam begin ik elementen in de afbeeldingen te herkennen,
al kan ik ze niet echt ‘lezen’.
Toch probeer ik telkens vast te stellen wat ik zie.
Steeds opnieuw ga ik op zoek naar nieuwe informatie.
Wat blijft, is mijn artistieke bewondering.

DSC05385ZürichRietbergMuseumGodShivaAsArdhanarishvaraAManWhoIsHalfWomanIndiaTamilNaduCholaDynasty12th-13thCent

Zürich, Museum Rietberg, God Shiva as Ardhanarishvara, a man who is half woman, India, Tamil Nadu, Chola Dynasty, 12th – 13th century.

De stier (Nandi) is er onmiskenbaar aanwezig.
Nandi is het rijdier van Shiva en symboliseert kracht en toewijding.
Hij kijkt omhoog naar de godheid.

De persoon lijkt aan de rechterkant een vrouw,
oorsieraad, borst en sari.
Dat is de kant van Parvati.

Links is het een man.
naakt oor, platte borst, korte lendendoek.
Shiva.

Dat is ook wat de naam Ardhanarishvara zegt:
– “Ardha” = half
– “Nari” = vrouw
– “Ishwara” = heer
Gecombineerd betekent dat dan de god die half vrouw is.
Een symbool van eenheid en complementariteit.

DSC05386ZürichMuseumRietbergGodShivaAsArdhanarishvaraAManWhoIsHalfWomanIndiaTamilNaduCholaDynasty12th-13thCent

Verder is het beeld vooral sierlijk.
Sieraden aan hals, armen en gordel.
Vier armen.
De lotus voor de kijker rechts.
Links herken ik niet de drietand of trommel,
die zo typisch zijn voor Shiva.

DSC05387ZürichMuseumRietbergGodShivaAsArdhanarishvaraAManWhoIsHalfWomanIndiaTamilNaduCholaDynasty12th-13thCent

Zijn de ogen gesloten?
Glimlacht het beeld?
Hoe het gezicht spreekt is belangrijk bij dit soort beelden
maar voor mij moeilijk te interpreteren.
Zeker omdat het gezicht beschadigd is.

Het is een moeilijk beeld.
Ik heb niet vaak deze uitvoering van een beeld
van Shiva en Parvati gezien.

Over de schenker van het beeld kon ik geen informatie vinden.
Nog een extra mysterie.

Een goddelijke versmelting
Het beeld van Ardhanarishvara stamt uit de Chola-dynastie (9e–13e eeuw), een periode waarin Zuid-India een ongekende bloei kende op het gebied van kunst, religie en filosofie. De Chola’s waren toegewijd aan Shiva en maakten deel uit van een religieuze stroming die het Shaivisme wordt genoemd — de verering van Shiva als hoogste god. Aanhangers van deze stroming worden Shaivieten genoemd.

Binnen hun artistieke traditie kreeg Ardhanarishvara een bijzondere plaats: een god die zichzelf toont als man én vrouw, Shiva én Parvati in één lichaam. Deze voorstelling is niet zomaar een visuele curiositeit. Ze verbeeldt een diep filosofisch idee: dat het goddelijke de dualiteit overstijgt. In het hindoeïsme zijn Purusha (bewustzijn, mannelijk) en Prakriti (energie, vrouwelijk) samen verantwoordelijk voor de schepping. Ardhanarishvara is hun versmelting — een symbool van kosmische balans.

Wat in de 12e eeuw een spirituele en metafysische boodschap was, krijgt vandaag een nieuwe lading. In een tijd waarin vragen over genderidentiteit, non-binariteit en inclusiviteit centraal staan, biedt Ardhanarishvara een eeuwenoud alternatief voor rigide hokjesdenken. Het beeld stelt dat mannelijk en vrouwelijk niet tegenover elkaar staan, maar elkaar aanvullen. Het goddelijke is niet óf het een óf het ander — het is beide.


India 2012 – 2013: Deel 22

 photo 20121219TheFontryDroemingNormal.jpg


Woensdag 19 december 2012

 photo Gmail.jpg

Vandaag een super dag gehad!
We hadden drie dingen op de agenda:
1) Ellora
2) een dorp met het graf van Aurangazeb
3) Daulatabad fort.

Ellora is prachting.
Het zijn zo’n 35 grottempels en kloosters.
Uitgehouwen in de berg.
Fantastisch.
Maar je kunt hier makkelijk 2 dagen doorbrengen.
We hebben zo’n 6 of 7 van de tempels gezien.

Aurangazeb was een Moslim keizer in India.
Zijn graf is erg bescheiden maar het dorp is prachtig.

Het fort is enorm groot.
We zijn er in gelopen maar hebben het niet tot de top gehaald.
Dat was later op de dag in de warmte niet meer te doen.

L. zit nu op de ‘lawn’ (in de tuin).
Die wordt door niemand in het hotel
behalve door de werkmensen en ons gebruikt.
Ze gebruiken dit grasveld alleen bij groter feesten en partijen
maar het is er rustig en er is schaduw.

Ik ga daar zometeen ook weer terug naar toe.

Morgen vertrekken we naar Ajanta.
Ajanta en Ellora zijn samen een World Heritage Site.

Genoeg voor vandaag.
Moet nog een en ander op het internet uitzoeken
voor de komende dagen.

Groeten,


De tekst die hierboven staat is uit een e-mail die ik 19 december 2012
verstuurde naar het thuisfront.
Drie onderwerpen waarvan twee met veel foto’s.
Alles bij elkaar 120 stuks alleen al voor Ellora.
Dat is een beetje te veel voor 1 blog.
Dus ga ik dat in kleinere groepen indelen.

Laat me beginnen met een eerste serie van het prachtige Ellora.


 photo DSC_0487.jpg

Cave 16, Kailasha, ligt in de verte aan de voet van de heuvel.


 photo DSC_0487Ellora.jpg

Even wat dichterbij gehaald.


 photo DSC_0488.jpg

Apen wachten ons op.


 photo DSC_0489.jpg

Cave 16, Kailasha.

Cave 16

Direct vertalen naar het Nederlands zou ‘grot 16’ opleveren.
Maar dat doet tekort aan deze rotstempels.
In plaats van tempels te bouwen van steen,
groef men tempels uit in de heuvels.
Bij Ellora zijn er 34 kloosters en tempels uit de rotsen gehouwen.
Ze zijn te vinden over een traject van meer dan 2 kilometer.
Er zijn Boeddhistische, Hindoe en Jain tempels


Tekst van de toelichting bij Cave 16:

The Kailasha is a great monolithic rock cut temple isolated from the surrounding rock and excavated from top to bottom and scooped out all through from outside to inside. It is said that ten generations worked for it and took more than 200 years for its completion. The temple was planned and begun under the Rastrakuta king Dantidurga (735-757 AD) and the major work went on in the reign of Krishna I (757-773 AD).
The artistic activities of Kailasha were carried out in several phases and spread over many reigns of the Rastakuta rulers. This cave is locally known as Kailasha, the abode of Siva the patron deity of the temple. Kailasha is a temple complex, with all essential elements of temple, including main shrine, Nandi shrine, gateway, surrounding cloisters and subsidiary shrines. The temple is richly carved with niches, pilasters, windows and corniches. The whole temple is decorated with gigantic images of deities, amorous couples, friezes of epic scenes alongwith faunal, floral and geometrical designs.
After completion of the temple there is evidence of renewed plaster and painting in about 9th – 11th centuries AD.
Various sculptures carved here in the temple are not there by accident but by deliberate design. Every sculpture has a meaning and a purpose. The two elephants and free standing Pillars of Victory in courtyard reflect Rashtrakuta’s supremacy and power. The figures of Sankha-Nidhi, Padma-Nidhi and the panel of Gajalaxmi in courtyard symbolize their prosperity. While the figures of river goddess Ganga, Yamuna, Saraswati, symbolize the Purity, Devotion and Knowledge respectively.
The enormous animals supporting the superstructure of Kailasha show the great importance given for the animal world in the Hindu mythology. The whole temple complex is surrounded by a raised pillar corridor decorated with huge panels of mythological stories.

 

The main temple is called as Rang-Mahal (Painted Palace) because after its completion, the temple was plastered and painted. Rang-Mahal is rectangular on plan. The 7 meter high plinth is decorated with life size elephants and mythical animals and friezes illustrating two great epics. Ramayana and Mahabharatha. The main temple has a Vadya Mandapa, Nandi Mandapa, a pillared hall, an antechamber and a small sanctum surrounded by five subsidiary shrines (Panchayatana). The ceilings of the sanctum, antechamber and the hall have pendentive rosettes, goddess Anna-Purna and Dancing Siva respectively. The whole temple is also decorated with beautiful paintings.
Lankeshvara temple carved on Northern corridor is dedicated to Lord Shiva. The temple consists a pillared hall, an antechamber sanctum and Nandi shrine. On the parapet wall outside is a frieze of amorous coup[les carved in bass relief. The pillars and walls are decorated with a number of interesting panels. The sanctum houses a linga and the back wall is carved with the Maheshmurthi in low relief.


Nederlandse samenvatting:
Kailasha is een tempel en kloostercomplex
dat in zijn geheel uit de rotswand is gehouwen
en vervolgens uitgehold, daar waar nodig.
Er zouden 10 generaties, meer dan 200 jaar aan hebben gewerkt.
Het werk is begonnen onder koning Dantidurga en Krishna.

Alle elementen van een tempelcomplex zijn aanwezig:
een hoofdheiligdom, een heiligdom voor Nandi, een poort,
omringende kloosters en bijbehorende heiligdommen.
Er zijn veel pilaren, doorgangen, nissen, balkons en ramen.
Allemaal rijk versierd met beeldhouwwerk.

Het geheel is versierd met goden, verliefde stellen,
tableau’s met heldenverhalen, ontwerpen
met dierlijke, plantaardige en geometrische vormen.

De beelden staan er niet bij toeval,
ze hebben een betekenis en samenhang.
De olifanten en de Overwinningspilaren
staan voor de macht van het Rashtrakuta koningshuis.

De figuren van Sankha-Nidhi, Padma-Nidhi
en het panel van Gajalaxmi staan voor welvaart.

De goden Ganga, Yamuna en Saraswati, symboliseren respectivelijk
Puurheid, Toewijding en Kennis.

De Rang-Mahal (Beschilderde Paleis) is de hoofdtempel en
heeft een rechthoekige fundering,
de 7 meter hoge muren zijn versierd
met olifanten, mythische dieren en verhalen uit de
Ramayana en de Mahabharatha.
Deze tempel heeft een Vadya Mandapa (een vrijstaande hal met pilaren,
vadya duidt in de richting van muziek),
Nandi Mandapa, een hal met pilaren, een antichambre
en een kleiner heiligdom omringd met 5 andere heiligdommen
(een Panchayatana is een Hindoe tempel met 5 heiligdommen,
typisch gewijd aan Shiva, Vishnu, Devi, Surya en Ganesha).
De plafonds van het heiligdom, de antichambre en de hal
hebben respectievelijk een grote rozett, een afbeeldingen
van de godin Anna-Purna en de dansende Shiva.
De hele tempel is versierd met schilderingen.

De Lankeshvara temple in het noorden is gewijd aan
Lord Shiva.
Deze tempel omvat een hal met pilaren, een antichambre
en een Nandi heiligdom. De tempel heeft een linga
en de achterwand heft een Maheshmurthi (een afbeelding
van Shiva die op zich zelf als heilig wordt beschouwd) in laag reliëf.


Al de foto’s in onderstaande blog komen van Cave 16.
Ik ken te weinig van de Hindoe iconografie om de afbeeldingen
te kunnen duiden.
Fotograferen is er moeilijk op een zonnige dag,
met veel aschaduw, in grotten met soms lange
belichtingstijden en geen statief.
Maar zie de reeks als het verslag van een ontdekkingsreis
waarbij de reis net zo belangrijk is als het doel.

 photo DSC_0490.jpg


 photo DSC_0491.jpg


 photo DSC_0492.jpg


 photo DSC_0493.jpg


 photo DSC_0494.jpg


 photo DSC_0495.jpg

Mahabharatha.


 photo DSC_0496.jpg


 photo DSC_0497.jpg


 photo DSC_0498.jpg

Soms komt er direct zonlicht binnen in de grot en op de foto levert dat deze blauwe verkleuring op.


 photo DSC_0499.jpg


 photo DSC_0503.jpg


 photo DSC_0504.jpg


 photo DSC_0505.jpg


 photo DSC_0506.jpg


 photo DSC_0509.jpg


 photo DSC_0510.jpg


 photo DSC_0511Strijdwagen.jpg

 photo DSC_0511StrijdwagenMetSteigerendPaard.jpg

Het steigerend paard is klein afgebeeld voor de strijdwagen met een godheid of held. Een boogschutter.


 photo DSC_0512.jpg


 photo DSC_0513.jpg


 photo DSC_0514D01.jpg


 photo DSC_0515D01.jpg


 photo DSC_0515D02.jpg


 photo DSC_0515D03.jpg


 photo DSC_0516D.jpg

Ik zie foto’s op het web van mensen die de omringende heuvels belopen en een blik van boven op de tempel kunnen werpen. Wij waren waarschijnlijk zo onder de indruk dat we snel meerdere grotten wilden zien. Dit is de top van de tempel gezien vanaf de begane grond.


 photo DSC_0517.jpg

Nog een beeld van het enorme complex.


Het lettertype in de titel van 19 december 2012 is van The Fontry en heet Droeming Normal.