Max Kisman: erotisch alfabet

Hier de tekst van de boekkunstbeurs als introductie:

Op 11 en 12 november 2017 stond Pieterskerk in Leiden in het teken van het boek. Toen vond de jaarlijkse Boekkunstbeurs plaats, georganiseerd door de Stichting Drukwerk in de Marge en de stichting Handboekbinden.
Elke bezoeker van de beurs krijgt een in beperkte oplage gedrukte uitgave, speciaal voor deze beurs gemaakt. Op de beurs kan men hier een omslag bij uitzoeken, en de plano vellen onder professionele begeleiding inbinden tot een echt boekje. ….. In 2017 was grafisch vormgever Max Kisman verantwoordelijk voor een erotisch alfabet.

Dus een beetje laat maar op de dag dat ik de BoekKunstBeurs bezocht
bezocht ik ook het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden.
Ik heb het boekje mee naar huis genomen en het gisteren ingebonden.
Omdat iedereen dat op zijn eigen manier kan doen,
zijn de uitgaves uiteindelijk heel verschillend.
Dat van mij ziet er als volgt uit:

WP_20180203_10_04_52_ProMaxKismanGenitaalBinnenomslagenLettersWEnO

Dit is de nog niet ingebonden binnenomslag en een voorbeeld van het alfabet. Hier de letters W en O.


Ken je Max Kisman niet, waarschijnlijk wel maar ben je niet
bewust dat bijvoorbeeld het werk van hem voor de VPRO door hem gemaakt is.

De bio van ‘Beeld en Geluid’ zegt het zo:

Max Kisman studeert tussen 1972 en 1977 verschillende richtingen, waaronder typografie, illustratie, animatie en grafische vormgeving, aan de AKI in Enschede en aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Na zijn afstuderen werkt hij voornamelijk als grafisch vormgever en typograaf, bijvoorbeeld voor de tijdschriften Vinyl, TYP/Typografisch Papier en Language Technology/Electric World.

In 1992 wordt Kisman benaderd door Bob Takes, hoofdontwerper bij de VPRO die een opvolger zoekt. Kisman neemt het aanbod aan, maar het is wel een uitdaging voor hem. Hoewel hij veel ervaring heeft opgedaan met digitaal ontwerpen (Desktop Publishing) heeft hij nog geen ervaring met het ontwerpen van bewegend beeld op de computer. Takes werkt zijn opvolger dus enkele maanden in.

Wat opvalt is dat Kisman het omroeplogo van Willem van den Berg niet gebruikt in zijn stationcalls en programmaintroducties. In plaats daarvan gebruikt hij het door hem ontworpen lettertype ‘Fudoni’ (een combinatie van ‘Futura’ en ‘Bodini’) om de naam van de omroep in weer te geven. Omdat hij dit heel regelmatig doet wordt dit als het ware een tweede VPRO-logo. Voor zijn televisievormgeving ontvangt Kisman twee prijzen: de Publieksprijs van de Design Awards Rotterdam voor de VPRO-ontwerpen in 1995 en de H.N. Werkmanprijs voor de stationcalls van het seizoen 1994-1995. Zijn stationcalls en programmaintroducties worden door de VPRO op twee video’s uitgegeven en zijn VPRO-ontwerpen worden opgenomen in de collectie van het Stedelijk Museum te Amsterdam.

Kisman houdt zich in de periode dat hij hoofdontwerper is bij de VPRO ook bezig met de ontwikkelingen van projecten onder de noemer ‘De Digitale VPRO’. Hieronder valt bijvoorbeeld de website die in 1994 on-line gaat en door Max Kisman en Mieke Gerritzen ontworpen is. Verder werkt hij als ontwerper en redacteur mee aan het programma Prima Vista (VPRO) waar ook de ontwerpers Rob Schröder en Lies Ros uit collectief ‘Wild Plakken’ bij betrokken zijn.

Kisman is vanaf 1994 ook art-director van tijdschrift Wired (voorheen Language Technology/ Electric World). Zo rond 1997 heeft Wired grootse multimediale plannen en Kisman vertrekt naar San Francisco om daar voor Wired-televisie en -internet te gaan werken. Verder gaat hij in San Francisco les geven en start hij zijn eigen type foundry op. Vanaf 2006 woont de ontwerper weer in Nederland en werkt hij onder andere als illustrator voor De Volkskrant.

WP_20180203_10_08_49_ProMaxKismanGenitaalMijnBuitenkantVanDeOmslag

Dit is mijn buitenkant van de buitenomslag, die het boekje krijgt.


WP_20180203_10_10_56_ProMaxKismanGenitaalMijnBinnenkantVanDeOmslag

Dit is mijn binnenkant van de buitenomslag. De instructie vertelt niet wat de voor- of achterkant is van de omslag. Ik vind het rood het best passen bij het boekje dat verder helemaal in zwart/wit is uitgevoerd.


WP_20180203_10_36_15_ProEvenDeKettingsteekUitproberen

De kettingsteek is een van de bindwijzes die wordt voorgesteld en die ga ik toepassen. Ik weet niet of ik die eerder al een keer heb gebruikt en om de instructie te testen eerst even een klein proefje gemaakt.


WP_20180203_10_49_44_ProMaxKismanDenitaalDeGaatjesZijnGepriktMetEenMal

Dus even de gaatjes prikken.


WP_20180203_11_09_41_ProMaxKismanGenitaalIngebondenMetKettingsteek

Dan de kettingsteek. Volgens mij zat bij de beursuitgave ook een stukje draad maar dat heb ik in ieder geval niet meer. Ik heb zwarte draad gekozen omdat de rest ook helemaal in zwart/wit is.


WP_20180203_11_47_54_ProMaxKismanGenitaalInDeSnijmachine

Vervolgens heb ik het boekje een beetje bijgesneden. Dat is niet perse nodig maar dat vind ik mooier.


WP_20180203_12_02_17_ProMijnIngebondenVersieVanMaxKismanGenitaal

De instructie van Tine Noreille om het planovel te vouwen naar een buitenomslag, is helder. Dat was eenvoudig en dit is het eindresultaat. #Geni #Taal #XXX van Max Kisman.


WP_20180204_13_48_35_ProMaxKismanGenitaal

Het boek heeft een tijdje onder bezwaar gelegen. Daar is het nu onder uit. Het opengeslagen resultaat.


Bladerboek uit de pers

Vanochtend heb ik het bladerboek uit mijn boekenpers gehaald.
Het boekblok zit goed in de band, de lijm was goed gedroogd.
Nu achteraf zou ik de drager van de bladeren anders maken.
Die komt nu soms tot halverwege de band.
Daardoor pak je makkelijk het echte blad bij het omslaan.
Helaas zijn die gedroogde herfstbladeren kwetsbaar.

WP_20180203_09_18_02_ProBladerboekInDeBoekenpers

Hier ligt het bladerboek nog in de pers. Doordat ik de rugkant van de dragers allemaal een massieve dikte heb gegeven waar de band om past, kun je die kant van het boek ook goed in de pers leggen en echt persen.


Daarna heb ik een herfstblad dat ik nog had liggen
op de band bevestigd als illustratie.
Eerst het blad er op geplakt, toen onder bezwaar.
Daarna nog een keer ‘afgelakt’.
Om het te beschermen tegen stof en dergelijke maar ook
om het bij gebruik niet gelijk te beschadigen.

WP_20180203_11_20_29_ProBladerboekMetBladOpDeBand

Het boek ligt nu te drogen. Morgen kan het mee naar huis.


Orchha: Jahangir Mahal

De citadel van Orchha bevat een groot aantal gebouwen.
De grootste twee zijn Raja Mahal en Jahangir Mahal.
Volgens de overlvering is Jahangir Mahal gebouwd
ter ere van de bekende Moghul-keizer Jahangir.

Wikipedia over Jahangir:

Nuruddin Salim Jahangir of (volgens de Nederlandse transliteratie) Djehangir (31 augustus 1569 – 28 oktober 1627) regeerde als keizer over het Mogolrijk van 1605 tot 1627. Jahangir is historisch gezien minder belangrijk dan bijvoorbeeld Shah Jahan, of Akbar. Voor zijn troonsbestijging in 1605 was hij bekend als prins Muhammad Salim of kortweg prins Salim. De prins kwam in opstand tegen zijn vader Akbar, die echter maar één zoon had en hem wel moest vergeven om de troonopvolging zeker te stellen. Na de dood van Akbar besteeg Jahangir de troon. Net als zijn vader een beschermer en promotor van de kunst en wetenschap, en hij veranderde weinig aan de bestuurlijke organisatie die zijn vader had ingevoerd. Onder invloed van opium en alcohol werd Jahangir op latere leeftijd steeds onvoorspelbaarder. Gedurende de lange perioden waarin hij niet bij zinnen was bestuurde zijn laatste vrouw Nur Jahan het rijk.

DSC_8566OrchhaJahangirMahal

Steen bij de Jangir Mahal. De typische manier waarop in India bij monumenten een toelichting op het monument wordt gegeven.


Engelse tekst:

Jahangir Mahal
According to common belief Jahangir Mahal was constructed for Jaha(n)gir reception by Veer Singh Deo.
It is square in plan , with four bastions at each corner which end in a ribbed dome at the top, and have four kiosks at the corners of the base of the dome. The chhajja on the corners of the first stor(e)y is held by a series of elephant brackets at regular intervals on all sides. All the chambers of this palace had been decorated with paintings, the remains of which are visible only in a few rooms. The Jahangir Mahal is the culminating point of the evolution of medieval – Indo – Islamic architecture, an example of harmonized imagination and organized execution.

Korte vertaling/samenvatting:

Algemeen wordt aangenomen dat het paleis met de naam Jahangir Mahal is gebouwd door Veer Singh Deo ter ere van een bezoek van de moghul-keizer Jahangir aan dit gebied. Het gebouw heeft een vierkant grondplan met op iedere hoek een bastion dat is voorzien van een geribbelde koepel. De ‘chhajja’ (afdak) op de hoek van de eerste verdieping wordt ondersteund door pilaren met olifanten. Alle ruimtes van het paleis waren voorzien van schilderingen, daarvan zijn er nog een paar over. De Jahangir Mahal is een hoogtepunt in de architectuur waarin middeleeuwse, Indiase en Islamitische elementen samenkomen, een voorbeeld van heharmoniseerde verbeelding en gecoordineerde uitvoering.

DSC_8567OrchhaJahangirMahalBinnenplaats

De binnenplaats van de Jahangir Mahal.


Wikipedia over Veer Singh Deo of Vir Singh Deo:

Vir Singh Deo (also known as Bir Singh Bundela) was a Bundela Rajput chief and the ruler of the kingdom of Orchha. He was a vassal of the Mughal Empire and ruled between 1605 and either 1626 or 1627. Vir Singh Deo assassinated Abul Fazl who was returning from Deccan in a plot contrived by the Mughal prince Salim (= Jahangir). According to Aruna,[who?] he is ” the most famous and most powerful of all the Orchha Chiefs. A man of dashing personality, a great warrior and no scruples, a bold and organised administrator”.

DSC_8568OrchhaJahangirMahal


DSC_8569OrchhaJahangirMahalOlifantenOndersteunenDakenBalkonnenEnz

Deze olifanten zie je op heel veel plaatsen als pilaar van afdakken, balkons enz.


DSC_8570OrchhaJahangirMahalOlifantenOndersteunenDakenBalkonnenEnz


DSC_8571OrchhaJahangirMahalBalkonOpDeBinnenplaats

Balkon dat uitkomt op de binnenplaats.


DSC_8572OrchhaJahangirMahal

Voor mijn gevoel ligt deze ingang aan de achterkant. De moderne stad Orchha ligt namelijk aan de andere kant van deze ingang. Maar de ingang is ongelofelijk mooi.


DSC_8573OrchhaJahangirMahalSuper

De ingang is niet zomaar een versierde poort. De ingang begint beneden met een trap en eindigt drie verdiepingen hoger op het dak.


DSC_8574OrchhaJahangirMahalFantastisch01

DSC_8574OrchhaJahangirMahalFantastisch02


DSC_8575OrchhaJahangirMahalDeAchterkant

Jahangir Mahal.


DSC_8576OrchhaJahangirMahalDeOlifantenZijnOveral


DSC_8577OrchhaJahangirMahalInHetPaleis

Terug in het paleis.


DSC_8578OrchhaJahangirMahalDecoratie


DSC_8579OrchhaJahangirMahal

Versiering aan plafond boven pilaren.


DSC_8580OrchhaJahangirMahalNisMetMus

Nis met een mus.


DSC_8581OrchhaJahangirMahal


DSC_8582OrchhaJahangirMahalIkKrijgErGeenGenoegVan

Ik kan er geen genoeg van krijgen.


DSC_8583OrchhaJahangirMahalElegant

Zeer elegant.


DSC_8584OrchhaJahangirMahalBinnenplaatsMetTank

De waterpartij op de binnenplaats van de Jahandir Mahal.


DSC_8585OrchhaJahangirMahalHoekgebouwMetKoepel

Bastion met koepel.


DSC_8586OrchhaJahangirMahalOpDak


DSC_8587OrchhaJahangirMahal


DSC_8588OrchhaJahangirMahalGroteVogelMetJongOpKoepel

Terwijl we op dak rondliepen zagen we plotseling aan de andere kant van het gebouw, op de gladde koepel boven de ingang, een grote vogel op een nest zitten met een jong.

DSC_8589OrchhaGroteVogelMetJongOpKoepelVanPaleis

DSC_8590OrchhaJahangirMahalWeZienElkaar

We zien elkaar.

DSC_8591OrchhaJahangirMahalGroteVogelBijNestOpKoepel

DSC_8592OrchhaJahangirMahalMusProfiteertVanRecentRestauratiewerk

Beneden zien we een mus die profiteert van een recente, nog natte restauratie.


DSC_8592OrchhaJahangirMahalMusProfiteertVanRecentRestauratiewerkDetail