Sjaalman

Voor mijn letterzuil ben ik een decoratie aan het maken.
De letters die ik opberg in de letterzuil stellen me
in staat teksten te zetten in vrijheid.
Dat gevoel van vrijheid spreekt voor mij uit ‘het pak van Sjaalman’
en daarom is de decoratie de tekst ‘Sjaalman’.
Gemaakt met papier-mâché, deels wit geverfd met gesso en deels
gekleurd met ecoline.
Nu heb ik de decoratie op maat gesneden en is het voorzien
van een eerste laag acrylvernis.
De acrylvernis zorgt er voor dat de ecoline een beetje uitloopt.
Sommige kleuren meer dan andere.

IMG_3748SjaalmanMetEersteLaagjeAcrylVernis

Sjaalman. Karakter uit de Max Havelaar van Multatuli.


Papier-mâché

Het is de bedoeling om de letterzuil aan de buitenkant
nog te voorzien van een decoratie.
Die wil ik gaan maken met papier-mâché.
Dat heb ik niet meer gedaan (het werken met papier-mâché)
sinds ik op de kleuterschool een masker van papier-mâché
heb gemaakt. Toen had de kleuterjuf de papier-mâché
gemaakt. Afgelopen najaar zag ik nog in Lecce (Italië)
hoe men met stroken papier en lijm er prachtige werken mee maakten.
Veel kerststallen.

Mu moet ik dat zelf eens gaan proberen.
Het begint er mee dat ik een idee moet hebben voor
de decoratie. Letterzuil, Afficheletters, Letters dus.
Welke letters?

IMG_3719MVanSjaalman

In ieder geval doet de letter ‘M’ mee. Gesneden uit schuimrubber afkomstig uit een weggegooide doos uit de afvalcontainer. Ik weet niet hoe precies ik de letter moet snijden. Welke details je straks nog ziet nadat er papier-mâché over gaat. Heb vooral voor dit materiaal gekozen vanwege de dikte.


Onlangs las ik weet iets over de Max Havelaar.
Daar komt de persoon Sjaalman in voor.
Die brengt te beoordeling een pak met manuscripten
maar een potentiële geldschieter. De geldschieter is handelaar in koffie
en komt een geschrift tegen dat naar zijn idee over koffie gaat.
En zie de ‘Max Havelaar’ is geboren.

IMG_3720SjaalmanInWording

Het woord dat ik ga maken is dus ‘Sjaalman’. Daarbij wil ik vooral wijzen naar het ‘Pak van Sjaalman’.


Het vrije woord staat in Nederland behoorlijk onder druk.
Er waren altijd al groepen van buiten Nederland die er
druk op proberen uit te voeren. Maar de druk wordt steeds meer opgevoerd,
steeds dichter bij huis. Nu in Nederland zijn het de
boeren, viruswaanzinnigen en extreem-rechtse partijen
die proberen daar inbreuk op te doen.
Het ‘Pak van Sjaalman’ staat voor mij voor de vrijheid
meningen te formuleren en te uiten.
Over allerlei onderwerpen, maar zonder daarbij de vrijheid van
anderen te proberen te beperken.

Wikipedia zegt het zo:

De Ideeën van Multatuli (in diens eigen spelling Ideen) zijn een reeks van 1282 genummerde, overwegend aforistische en essayistische overwegingen en stellingnames, die in omvang uiteenlopen van enkele zinnen tot enkele bladzijden, en tussen 1862 en 1877 werden gepubliceerd in zeven bundels. Tussen de overpeinzingen is ook andersoortig werk opgenomen, zoals de volledige roman De geschiedenis van Woutertje Pieterse en het toneelstuk Vorstenschool. Het dominerende beschouwende gedeelte betreft voornamelijk maatschappijkritiek. In de stijl ervan schudt hij oude vormen van zich af, zich uitdrukkend in een directe spreektaal, die niettemin van een grote taalbeheersing getuigt.

IMG_3722Sjaalman

De letters snij ik uit de hand. Ik gebruik verschillend materiaal: dun schuimrubber in combinatie met karton. De ene keer ligt de letter bovenop. Een andere keer wordt de letter opgebouwd. Ik gebruik een stuk van een hemd. Een stuk van een doos. Ik gebruik stukken bamboe en een deel van een riem. Wat van de details straks overblijft weet ik nog niet. Dat gaan we zien. Het idee is papier dat helemaal in de lijm is geweest, in drie lagen aan te brengen. Iedere laag in een bepaalde richting zodat ik weet hoe ver ik ben.


IMG_3723StrokenKrantenpapier

De stroken krantenpapier liggen al netjes gescheurd te wachten. Op de kleuterschool hadden we kleine stukken papier een nacht in de lijm laten staan zodat er een brij ontstond waarmee je bijna kon boetseren.


IMG_3724Sjaalman

Nu nog even uitzoeken hoe ik de letters ten opzichte van elkaar ga leggen. De afficheletters, drukletters in het algemeen, stellen je in staat om ideeën te formuleren en te uiten in drukvorm.De riem moet nog mooi plat komen te liggen.


IMG_3725Sjaalman

Dit gaat het worden. Of de letters te dicht bij elkaar liggen? Ik ga het ervaren. De letters (op twee na, die drogen nog) heb ik vastgeplakt op een stuk papier ter grootte van een zijkant van de letterzuil. Dus als ik straks de ‘Sjaal’ ga uitsnijden en uithollen (de vormen er langs de achterkant uit ga halen) dan zou het moeten passen op de letterzuil.


Gelezen: Wie is wie in Max Havelaar?

Uitgeverij De Buitenkant geeft een hele leuke serie uit:
Uitgelezen boeken.
Altijd onderwerpen die met het boekenvak te maken hebben.
De ondertitel van de serie is dan ook:
Katern voor boekenkopers en boekverkopers.
De uitgave van maart 2020 gaat dus over de Max Havelaar.

PhilipVermoortelWieIsWieInMaxHavelaar

Philip Vermoortel, Wie is wie in Max Havelaar?


Philip Vermoortel probeert in 60 pagina’s te achterhalen
wie er model hebben gestaan voor de verschillende personages
in de Max Havelaar.
Wie kent niet: Droogstoppel (makelaar in koffie), dominee Wawelaar,
Sjaalman of het tragische liefdespaar Saïdjah en Adinda?

Het exemplaar dat ik ontving kwam in een speciale envelop:

PhilipVermoortelWieIsWieInMaxHavelaarEnvelop


En met een mooie, losse kaart van Indonesië.

IMG_3423PhilipVermoortelWieIsWieInMaxHavelaar

The Dutch possessions coloured thus.


IMG_3423PhilipVermoortelWieIsWieInMaxHavelaarFlores

Gisteren werd ‘Flores’ niet zonder reden onder de aandacht gebracht. Zelf waren wij daar in 2006.


Het katern is een aanrader!

Vandaag is het de 200ste geboortedag van Multatuli

Jacqueline Bel houdt vanwege deze dag een pleidooi voor het lezen.
Ze richt dat aan de politiek en daarom herhaal ik een deel ervan.

Leden van de Staten-Generaal!
Het Nederlands verkommert.
Lezen, schrijven en denken in de moedertaal is even vanzelfsprekend als de lucht die we inademen.
En dat moet zo blijven.
De literatuur van een land biedt jonge mensen een bron van kennis over de gedeelde geschiedenis en cultuur die onderdeel zijn van de gezamenlijke identiteit.
Het gaat er zeker niet om daar een nationalistisch hekwerk omheen te plaatsen, integendeel!
Het gaat er juist om te laten zien dat het verhalen zijn die mensen verbinden.
Onderzoek en onderwijs van literatuur in de moedertaal heeft daarom nu dringend uw aandacht nodig.
Ook dáárom is het belangrijk te denken aan Multatuli en zijn adagium: Ik wil gelezen worden.

Hierbij verwijst ze naar een stuk uit de Max Havelaar.

MultatuliMaxHavelaarVoorplaOnrwerpHarmVanTongerent

Dit is mijn versie van de Multatuli’s Max Havelaar. Uitgegeven door de Nationale Uitgeverij Rotterdam. Van wanneer deze versie is weet ik niet. Wat ik wel weet (want dat staat in het boek) dat de omslag van Harm van Tongeren is.


MultatuliMaxHavelaarPagina203IkWilGelezenWorden

Dit is het stukje tekst waar naar verwezen wordt: ‘Ja, ik wil gelezen worden. Ik wil gelezen worden door staatslieden,…’ op pagina 203.


FokkeEnSukkeHebbenEenSenseo

Dat lezen helpt ons om een geweldige cartoon als deze van Fokke & Sukke te kunnen begrijpen en er plezier aan te beleven. Ik vind de cartoon in ieder geval hilarisch!.


Jacqueline Bel, hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Amsterdamse Vrije Universiteit, bekleedt de nieuwe Multatuli-leerstoel. Die werd ingesteld op initiatief van het Multatuli Genootschap. Deze tekst is gebaseerd op haar oratie die zij deze maandag uitspreekt.

Gezien: Alex van Warmerdam, Schneider vs Bax

Ik denk (ik heb het niet bijgehouden)
dat dit de eerste Nederlandse film is die ik sinds
Max Havelaar (1976) gezien heb.

De Nederlandse films die ik in tussen liggende tijd wel gezien heb
(via TV) of waarvan ik trailers gezien heb, komen bij mij
altijd over als amateuristisch gemaakt en slecht gespeeld.
Nooit soepel bewegende acteurs die een zijn met hun rol,
maar altijd matig toneelspelende mensen die gedwongen zijn
om iets te spelen voor de camera.

Op de website ‘Top10-lijstjes’ staat de volgende top 10:

01: Soldaat van Oranje
02: Zwartboek
03: Spoorloos
04: Simon
05: Turks Fruit
06: Flodder
07: Komt een vrouw bij de dokter
08: Het leven uit een dag
09: Gooische vrouwen
10: De lift

Kortom: de Tweede Wereldoorlog en veel plat vermaak.

Omdat ik niet eerder een film van Alex van Warmerdam had gezien
en ik het gevoel had dat de verhalen die hij verfilmd origineel zijn,
ben ik toch maar eens naar Schneider vs Bax gegaan.
Daar heb ik een goed gevoel aan overgehouden.
De film is leuk, bij vlagen geheimzinnig en met een bijzonder einde.

 photo WP_20150529_006VanWarmerdamSchneiderVsBax.jpg

Niet dat we de film nu meteen naar de Oscars moeten insturen.
Doordat heel veel dingen open blijven, niet verklaard,
onstaat ook een apart soort oppervlakkigheid in de film.
De acteurs doen alsof wat ze meemaken normaal is maar
dat zijn hun avonturen echt niet.
Dat levert een bijzondere sfeer op die nog wordt ondersteund
door het bijzondere landschap en de manier waarop
de beelden gemaakt zijn. Soms doet het landschap
je meer denken aan een moeras in het zuiden van Amerika dan
aan het Nederlandse polderlandschap.
Waarschijnlijk is de film ook niet bedoeld om diepzinnig te zijn
en daardoor ontstaat die oppervlakkige, ongemakkelijke sfeer
die schuurt. Intussen gaat het verhaal door. Knap. Heel knap.

 photo WP_20150529_007VanWarmerdamSchneiderVsBax.jpg