Dit is de status van de boekband van het boek van Nescio. De band is gereed om het boekblok er in te zetten. Dat zal later deze week wel gebeuren.
Tagarchief: Dainel Original
Nescio in Dainel Original
Dainel Original is het materiaal dat ik ga gebruiken aks afwerking van de boekband. Coquillage oftewel zandkleurig.
De basis van de boekband heeft een aantal dagen onder bezwaar gelegen zodat het papier met de namen van de drie novelles goed kan drogen. Titaantjes, De Uitvreter en Dichtertje.
Nescio zit hier voor het raampje. In de Dainel Original is de ruimte uitgespaard waardoor je straks de titels kunt lezen.
Nu eerst maar eens drogen.
Free as a jail bird
Voor het boek dat ik ga maken met als titel
‘Free as a jail bird’, heb ik eerst ervaring
opgedaan met het zetten van een titel op
een boekband.
Vandaag heb ik gewerkt met lijnfileten en een
rolfilet om lijnen blind en met folie op
verschillende materialen te kunnen zetten.
Dit is dan een lijnfilet. Dit soort gereedschap is gemaakt van messing met een houten handgreep. Het messingdeel komt in veel vormen en diktes. de filet kan recht zijn of gebogen. Ze zijn er in verschillende lengtes. Er zijn verschillende bochten en andere vormen. Het idee hiermee is om een tekening te kunnen maken in een boekband. De voorbeelden spreken misschien beter.
Wikipedia:
Messing of geelkoper, is een legering van koper (55-70%) en zink (45-30%).
De naam geelkoper is afgeleid van de kleur. Het is duidelijk geler dan zuiver koper of brons (een legering van koper en tin). Wanneer het materiaal lang is blootgesteld aan de buitenlucht wordt het donkerbruin.
Messing is een waardevol materiaal vanwege zijn hardheid en goede zelfsmerende eigenschappen. Er bestaan drie types messing:
- Alfamessing, met minder dan 40% zink, is flexibel en kan koud gesmeed worden
- Bètamessing, met meer zink naar verhouding, kan alleen heet gesmeed worden. Dit type messing is harder en sterker.
- Wit messing, met meer dan 45% zink, is te bros om algemeen bruikbaar te zijn.
Dit zijn de proefstukken van de vorige keer toen ik letters op de materialen gezet heb. Toen zagen we al dat sommige materialen zich beter lenen voor deze technieken en dat je steeds op zoek moet naar de beste temperatuur en druk voor het materiaal. Er is voor vandaag een proefstukje aan toegevoegd. Het geel op de voorgrond heb ik eerder ook gebruikt bij het inbinden van drie jaargangen Boek Behoud Bericht. Alle proefstukken zijn boekbindmateriaal gelijmd op grijsbord.
Hier liggen twee lijnfileten op te warmen op een warmhoudplaatje.
Hier heb ik lijnen blind gedrukt (dus zonder kleur of inkt) tussen de letters. Zo ontstaat een raster dat met een beetje fantasie lijkt op de tralies van een gevangenis. De lijnen zijn hier aangebracht op het boekbindlinnen. Dat werkte al niet zo gewelding met de letters. Met de lijnen werkt het ook niet super.
Dit is een kurkbekleding. De temperatuur let hier veel nauwer dan je zou verwachten. Ik weet niet van welk materiaal dit precies gemaakt is. Op sommige plaatsen ‘rafelt’ de lijn. Dat is misdchien wel een leuk effect maar dit materiaal is al druk uit zich zelf qua structuur. De lijnen voegen niet veel toe behalve misschien verwarring.
Dit materiaal is ‘Arbetex E’. Dat werkt best goed.
Maar bij dit materiaal: ‘Dainel Original’ werkten de letters goed en de lijnen eigenlijk ook. Met dit resultaat ben ik tevreden.
Hier in het midden, het grootste stuk gereedschap, ligt een rolfilet. Het wieltje is verkrijgbaar in verschillende groottes en vorm. Dit is een enkele maar er zijn bijvoorbeeld ook dubbele. Dan kun je twee lijntjes tegelijk zetten, strak naast elkaar.
Dit ‘kunstleer’ is waarschijnlijk van een synthetisch materiaal. Daardoor lette de temperatuur heel precies. Te koud heeft weinig effect en al helemaal niet egaal. Te warm levert bijvoorbeeld bij de dubbele lijnfilet het probleem op dat het materiaal tussen de twee lijnen gewoon los kwam. Het bleef aan de filet hangen. Dat is hier te zien rechts van het midden. Daar zie je twee keer een blinddruk van een dubbele lijnfilet waarbij bij de rechtse het begin aan de onderkant los is gekomen. Van het grote vierkant zijn de korte kanten met een lijnfilet gezet en de lange zijdes met de rolfilet. Dit brengt allerlei uitdagingen met zich mee: rechte hoek, rechte lijn, hoe de lijnen op elkaar aan te laten sluiten enz.
Ik ben nog een tijd doorgegaan met proberen. De ronde lijn is uit de hand gezet met een rolfilet. De meeste rechte lijnen met behulp van een stuk karton als ‘lineaal’.
Hier gebruik ik een dun stukje karton als ‘stopper’. Het karton ligt over een vorm met lijnen. De nieuwe lijn moet daar op aansluiten maar met een rolfilet is dat niet eenvoudig. Het karton stopt me niet met rollen maar zorgt er wel voor dat de schijf geen indruk in het boekbindmateriaal achterlaat.
De lijn sluit mooi aan op het ‘vierkant’.
Als laatste ben ik nog bezig geweest met folie op het kurk. De temperatuur moest veel hoger dan bij de andere materialen. Maar te warm zorgde meteen voor rafelige randen. Het loodrecht houden van de lijnfilet was ook een belangrijke faktor in het resultaat.
Het was weer een heel leerzame ochtend.
Het was ook de laatste in een serie van drie.
Nu het ontwerp van het boek gaan afmaken
en als de kaft bijna gereed is,
ga ik er de tekst op zetten en misschien ook de lijnen.
Free as a jail bird
Vandaag de volgende stap gemaakt
met het zetten van een titel op de band/kaft
van een boek.
Het waren nog tests maar ik ben tevreden met
de eerste resultaten.
De oefeningen doe ik in het atelier bij een boekbindster in Breda.
De foliepers die ze ter beschikking heeft is door iemand zelf gebouwd. Daar is een zetraam bij geleverd. Zeg maar een metalen kader waarin je de letters en afbeeldingen kunt klemmen die dan later verwarmd worden en onder druk folie kleven op de kaft van het boek. Hier zie het zetraam met de letters erin.
Ik ga een boek maken met vogelveren die ik in
de voormalige Koepelgevangenis in Breda gevonden heb.
Daarom krijgt het boek de titel Free as a jail bird.
Vrij als een gevangenisvogel.
Met die tekst kun je een vierkant maken: 4 zinnen
van 4 letters. Nou ja, als je ‘as’en ‘a’ en de
tussenliggende spatie allemaal als letter telt.
F===R===E===E
A===S=======A
J===A===I====L
B===I===R===D
De ‘=’-tekens ga ik natuurlijk niet in mijn zetsel opnemen
Maar spaties vindt de weblog een beetje moeilijk.
Na dat zetten ging prima. Ik nam een grotere letter
waarvan de boekbindster een boekbindpolis heeft.
Probleem was dat ik veel witruimte tussen de letter nodig heb
en dat de loden spaties beperkt beschikbaar waren.
Die spaties waren dan ook nog van een andere lettergrootte.
Je kunt op de foto zien dat ik de open ruimtes
aan het opvullen ben met strookjes papier.
Uiteindelijk ging dat prima.
Het zetraam heeft geen mechanisme om de letters zowel van boven naar onder en van links naar rechts in te klemmen. De leverancier van de foliepers heeft hier een vormsluitstuk bijgeleverd waarmee je in 1 richting de letters vast kunt zetten. Dat bleek overigens voldoende.
De foliepers voor een eerste test met wit papier en carbonpapier.
Bij de eerste poging zie je een ongelijke afdruk. Het woord ‘jail’ is duidelijk onvoldoende.
Bij de eerste poging met linnen was ik nog te voorzichtig. Te korte verwarming en te weinig druk.
De tweede test op linnen was veel beter.
Vervolgens een test met het materiaal dat ik eigenlijk wil gaan gebruiken. De groene ondergrond is Arbetex. Het lijkt een soort kunststof. De folie leg je met de glimmende kant naar boven. Aan de doffe kant zit de folie die op de ondergrond wordt gedrukt.
Bij de test met de groene Arbetex A heb ik te lang de letters op de folie laten rusten waardoor de letters een beetje vollopen. Bij de blauwe (Arbetex E) werkt het beter (onderaan). Alleen de laatste ‘E’ van ‘Free’ loopt vol.
Dit was het beste resultaat. Dit is Dainel Original. Het opervlakte van dit materiaal is zacht. Je drukt dus makkelijk wat in het materiaal. De kleuren werken hier ook goed. Maar de kleur was voor deze oefening niet van belang. Ik ben klaar (als ik materiaal heb) om het in mijn eigen werkplaats te gaan proberen. Het ontwerp voor het boek is nog niet af. Naast deze tekst is er nog een plannetje.
Letters op de kaft van een boek
Letters zetten voor een tekst, dat is iets dat ik al
een beetje onder de knie krijg.
Maar letters zetten op de kaft van een boek is
iets heel anders.
Gelukkig is er een heel ervaren boekbindster in
Breda die me met de techniek en de kennis
van materialen en werkwijzes, op het juiste pad wil zetten.
Morgen de eerste sessie.
In haar atelier zijn zowel de handgereedschappen (lijnfiletten)
als een foliepers met letters en folie aanwezig.
Van beide aanpakken hoop ik het een en ander te leren.
Als voorbereidimg heb ik wat ‘proefkaften’ gemaakt
met de verschillende materialen die ik op voorraad heb:
– boekbindlinnen (zwart)
– kurk
– Arbetex A en E (groen en blauw)
– Dainel Original
Dat ziet er dan zo uit:
Mijn proefkaften.
Argusvlinder 