Parque Nacional Tikal

Mijn tweede deel van het verslagje over Tikal.
Het was erg warm en vochtig.
De rit van Flores naar Tikal kost veel tijd.
Maar het park is super indrukwekkend.
Ook al hebben we maar een deel gezien van wat je er
allemaal kunt zien.

DSC01172GuatemalaTikal

Als je bij de centrale acropolis komt is het net of je tussen wolkenkrabbers loopt. Aan alle kanten grote piramides. De een hoger dan de ander. Het centrale massief is een enorme berg steen.


DSC01172GuatemalaTikalDetail

Dit is een detail van de vorige foto. Massief steen. Mensgemaakt. De daken die er staan beschermen steles of afbeeldingen of herdenkingsstenen tegen zon en regen.


DSC01173GuatemalaTikal

Dit is Tempel I. Het beklimmen van de tempels is een bezigheid van de meeste toeristen. Deze mag je niet op. Volgens mij mag dat alleen onder begeleiding. Er liggen klimtouwen op de tempel en ik zag er mensen met helmen. De trappen zijn erg steil en begroeid met mos. Ze ogen spiegelglad.


DSC01175GuatemalaTikal

Hier zie je het klimtouw beter liggen.


DSC01176GuatemalaTikalTemploIITempleOfMasks700ADRulerJasawChanKawiil

Dit is Tempel II (Templo II) ook wel de ‘Tempel met de maskers’ (Temple of Masks) genoemd. Op de band, direct boven het meest witte stuk van de tempel bevinden zich maskers. Als je het eenmaal gezien hebt is het een prachtig gezicht. Aan de achterkant van de tempel is een houten stellage gebouw waardoor je op de hoogte van het witte deel van de tempel kunt komen.


DSC01177GuatemalaTikalTemploIITempleOfMasks700ADRulerJasawChanKawiilEenVanDeMaskers

Dit is een van de maskers van de Temple of Masks. De tempel is gebouwd onder heerser Jasaw Chan K’awiil rond het jaar 700 na Christus.


DSC01179GuatemalaTikal

Die houten stellage is behoorlijk hoog. Hier kijk ik langs een boom naar beneden.


DSC01180GuatemalaTikal

Overal waar je kijkt is het bijzonder.


DSC01181GuatemalaTikalZichtVanafTempleOfMasks

Vanaf Tempel II kijk je hier naar Tempel I.


DSC01182GuatemalaTikal

De acropolis is een enorme vlakte met steen.


DSC01183GuatemalaTikal


DSC01184GuatemalaTikal


DSC01186GuatemalaTikalTempleOfMasks


DSC01187GuatemalaTikalKuilMasker

Op een plaats, onder zo’n afdakje, is een put met daarin een masker. Over Copán is er een boek dat ook voor een leek heel goed te lezen is. Over Tikal heb ik dat niet gezien. Er zullen best wetenschappelijke artikelen en boeken zijn over opgravingen en ontdekkingen, restauraties en vondsten. Maar ik ben daar niet echt naar op zoek gegaan.


DSC01188GuatemalaTikalKuilMasker

De beeld- of vormtaal van de Maya’s zijn voor een leek ingewikkeld. Dan heb ik het nog niet over het schrift.


DSC01189GuatemalaTikal

Ik ben dus zelf ook gaan klauteren (waar dat mocht).


DSC01190GuatemalaTikal


DSC01191GuatemalaTikal

Af en toe een blik omlaag.


DSC01192GuatemalaTikal

Dan kijk je er naar op, dan weer op neer.


DSC01193GuatemalaTikalPlateauTempleOfMasks

Ongeveer op gelijke hoogte met het plateau van Tempel II.


DSC01194GuatemalaTikal


DSC01195GuatemalaTikalBlikOmlaag


DSC01196GuatemalaTikalStele

Terug op de begane grond: een stele.


DSC01197GuatemalaTikal


DSC01198GuatemalaTikal


DSC01199GuatemalaTikal

Dit is de zijkant van Tempel I.


DSC01200GuatemalaTikalWatErallemaalOpDieStenenLeeft

Er leeft heel wat op die stenen.


DSC01201ParqueNacionalTikalIngresoExtranjeros

Parque Nacional Tikal, Ingreso Extranjeros. Mijn polsbandje.


DSC01202GuatemalaTikalAchterzijde

Dit is de achterkant van Tempel I.


DSC01203GuatemalaTikalOpgekruldGedroogdBlad

Dit opgedroogde en opgekrulde blad is de laatste foto van dit bericht. Indrukwekkend, warm, vochtig, vermoeiend. Het was te kort. Aanrader: neem een hotel/hostel dichter bij het park en blijf meer dagen.


Kleine musea

Als we op vakantie zijn probeer ik ook kleine musea te bezoeken.
In Copán in Honduras zijn er 3 musea:
er is het archeologisch park, het Museo de Arqueologia Maya en
het Museo Digital de Copán.
Maar soms als je zo’n kleiner museum bezoekt denk je achteraf:
‘Waar gaat dit over?’.
Dat gevoel had ik dus bij het Museo Digital de Copán.
Was er dan niets leuks te zien?
Jawel, kijk maar mee.

DSC00923HondurasCopánMuseoDigitalDeCopán

Het museum is een samenwerkingsverband tussen Japan en Honduras en technologie staat centraal. Dat kan natuurlijk heel interessant zijn.


DSC00924HondurasCopánMuseoDigitalDeCopán

Maar wat zo’n onderdeel van de tentoonstelling daar dan mee te maken heeft?


DSC00925HondurasCopánMuseoDigitalDeCopánAlcalde

Of deze sjerp van de Alcalde (burgemeester).


DSC00926HondurasCopánMuseoDigitalDeCopánChildrenByTheUAltarInTheCenterOfTheTownSquareCa1893

Er hingen een paar oude foto’s. Die zijn heel interessant maar wat het verband met technologie precies is? Children by the ‘U’-altar in the center of the town square, circa 1893. Deze foto is dus van rond 1893 (!) met daarop een paar kinderen bij het U-altaar op het stadsplein. Alleen die vorm en die afbeeldingen. De volgende foto uit het museum past beter bij de beschrijving.


Van dit altaar vond ik op het internet nog een oudere foto:

AlfredPercivalMaudslayBritishMuseumGlassNegativeFrontviewOfAltarUCopánHonduras1890-1891

De foto is gemaakt door Alfred Percival Maudslay en deze glasnegatief bevindt zich in het British Museum. Het is het vooraanzicht van Altaar U. De foto is gemaakt in 1890 – 1891.


Meer informatie vond ik op een andere website:

Honduras – Stelae and Altars in Copan

Travel pictures from Honduras
by Dr. Günther Eichhorn

Altar U

 

The original of Altar U is in the Museo Regional de Arqueología in Copán Ruínas.
It has extensive hieroglyphic inscriptions.
It was dedicated by Yax Pasaj Chan Yoaat (Yax Pac, Rising Sun) in 795 CE, just five years before the last mention of his name in Copán.

 

The front side, pictured here, represents a colossal earth monster. Small glyphs for Ajaw, “lord,” form the pupils in the monster’s “Sun Eyes.” The reverse side of this stone monument is inscribed with a text known as the “Rites of the Rulers,” commemorating the rites performed by the new ruler Yahau Chan Ah Bac, the half-brother of Yax Pasaj under the same mother. Yahau Chan Ah Bac assumed office in this year: not with the full power of the king, but under the dynastic succession and authorization of the “Rising Sun.”

Op de website van Dr. Günther Eichhorn zijn veel foto’s te zien
van Honduras en een hoop andere landen.
Daartussen ook twee recente foto’s van het altaar (2008).

DSC00927HondurasCopánMuseoDigitalDeCopánPrachtigeOudeFotos

Van deze foto heb ik geen informatie. Maar dit beeld past dan weer beter bij Altar U, hoewel de achtergrond…. Het blijft een puzzel.


DSC00928HondurasCopánMuseoDigitalDeCopánGereedschapArcheologenInHetVerleden

Archeologisch gereedschap?


DSC00930HondurasCopánMuseoDigitalDeCopánVirtualReality

Dit is dan een klein pareltje. Dit is een ‘virtual reality’ beeld van de acropolis in Copán. Het is het beste beeld dat ik gezien heb om een indruk te krijgen hoe de site er uit gezien heeft en waar je je bevindt als je daar rondloopt. Het veld voor het balspel en de hierogliefentrap zijn goed te herkennen alsook de acropolis.


DSC00931HondurasCopánMuseoDigitalDeCopán

Hier wordt een voorbeeld gegeven hoe 3d-printing kan helpen om een beeld te krijgen van het verleden.


DSC00932HondurasCopánMuseoDigitalDeCopánBinnenplaats

Binnenplaats van het museum. Beetje groot, wel erg mooi gelegen. Rustig. Beetje onduidelijk waar al die ruimtes voor dienen.


Een beetje een vreemd bezoek.
Maar er zijn toch altijd bijzondere dingen die je weer
aan het denken zetten.
In Copán is ook een vogelpark.
Daar gaan we vervolgens naartoe.
De foto’s volgen binnenkort.

Vervolg wandeling Copán

Het was warm, op 30 december 2018.
De indrukken van de eerste helft van de wandeling waren
overweldigend. Daardoor trad bij mij de vermoeidheid wel op.

DSC00873HondurasParqueArqueológicoCopánVeldVoorBalspel

Het hoogteverschil tussen het begin van het bezoek en de acropolis is best groot. Hier kijken we terug op het veld voor het balspel (Campo de Pelota).


DSC00874HondurasParqueArqueológicoCopánLinkerdeelBallGame

Bijna hetzelfde beeld. Nu zie je rechts nog net het linkerdeel van de gebouwen aan het veld.


DSC00875HondurasParqueArqueológicoCopánKoffie

Ik vermoed dat dit koffie is. In ieder geval gewoon mooi.


DSC00876HondurasParqueArqueológicoCopán


DSC00877HondurasParqueArqueológicoCopánAcropolis


DSC00878HondurasParqueArqueológicoCopán


DSC00880HondurasParqueArqueológicoCopán

Ergens tussen deze piramides is ook de mogelijkheid om delen van de ondergronds liggende tempel Rosalila te bekijken. Daar hebben wij geen gebruik van gemaakt. Als je dat wilt zien moet je wel bij de kaartverkoop, gelijk aan de parkeerplaats, daarvoor kaartjes kopen. Op het terrein kan dat niet meer.


DSC00881HondurasParqueArqueológicoCopánRoyalResidence

Buiten de piramides zijn er ook een groep huizen van notabelen te zien (of wat daar van over is natuurlijk).


DSC00882HondurasParqueArqueológicoCopánPiramideMetAltaarQ

Dit is de piramide waarvoor altaar Q te zien is (links van de bezoekers). Dat wil zeggen een replica van Altaar Q. Het origineel is in het museum te zien.


DSC00884HondurasParqueArqueológicoCopán

Decoratie (?) van de piramide.


DSC00886HondurasParqueArqueológicoCopánAltarQ

Altaar Q is zo bijzonder omdat het een dynastie van heersers toont.


DSC00885HondurasParqueArqueológicoCopánAltarQ

Altaar Q (replica).


DSC00887HondurasParqueArqueológicoCopán

Grappig. Misschien mag je dat niet zeggen maar dat vind ik gewoon.


DSC00888HondurasParqueArqueológicoCopán


DSC00889HondurasParqueArqueológicoCopánResidences

Residences.


DSC00890HondurasParqueArqueológicoCopánResidences
DSC00891HondurasParqueArqueológicoCopánResidences
DSC00892HondurasParqueArqueológicoCopánResidences


DSC00893HondurasParqueArqueológicoCopánStukjesLegpuzzel01

Grote driedimensionale puzzels.

DSC00893HondurasParqueArqueológicoCopánStukjesLegpuzzel02

Detail.


Vijf pareltjes uit Copán

Weer door het museum van Copán te kunnen lopen
aan de hand van mijn foto’s is super.
Tegelijk is het moeilijk.
toen ik er was heb ik niet altijd alle begeleidende teksten
gelezen. Nu doe ik dat wel.
Dan tik ik ze uit om ze op te nemen in mijn blog.
Vaak is dat dan een reden om de foto nog eens beter te bekijken
of om het boek er nog eens bij te pakken.

Vijf pareltjes.

DSC00831HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánReconstructionOfStructure22APopolNah

Honduras, Copán, Museo de la Escultura de Copán, Reconstruction of Structure 22A: Popol Nah.


Public buildings called ‘Popol Nah’, which means mat house in Yucatan Mayan and ‘Popol Otot’ in Cholan Mayan were placed for community gatherings and council.
Some buildings with this same function are still in use today in rural Maya communities of Yucatan.
Copán’s structure 22a was an addition to the Acropolis on the west side of structure 22, during the reign of the 14th ruler, K’ahk’ Joplaj Chan K’awiil.
The woven mats translate as ‘pop’ (these were Maya symbols of authority and community).
The mats are coupled with nine niche figures and glyphic place names that designated this structure as the community or council house, ‘Popol Nah’.

 

Here governors from the nine named divisions of the Copán region gathered to confer on political and religious issues.
Community groups performed dances and feasted.
Each residential division may have had their own smaller versions of the ‘popol nah’.
One Mayan term for governors was ‘holpop’ meaning ‘he at the head of the mat’.

 

A glyph that is read ‘9 Ajaw’ repeats in pairs around the buildings façade.
It probably has the dual meaning of ‘9 Ajaw’ the day of the period ending when the structure was dedicated (9.15.15.0.0 9 Ajaw 18 Xul: AD 746), and ‘9 Lords’ referring to the nine division governors comparing them to the ‘nine lords of the night’ found in many inscriptions.
Near the roof are flower symbols reading ‘sac nic te’il’ meaning ‘sacred with flower’ a metaphor for the soul.
Serpents (seen in profile at the top) are the flower stamens (meeldraden).
‘Sac nic te’il’ is known to be another name for the community houses.
It perhaps means something like ‘soul of the community’.

DSC00832HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánReconstructionOfStructure22APopolNah


DSC00833HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánStructure9M-195MaskWovenMatAndHeads

Honduras, Copán, Museo de la Escultura de Copán, Structure 9M-195: Mask, woven mat and heads.


The living quarters 150 meters west of group 9N-8 in Las Sepulturas displayed another sculpted façade.
Large grotesque masks were repeated eight times around the main structure.
‘Kan’ signs in the foreheads of the masks signify yellow or precious.
Other sculptures scattered around the nearby plazas such as the woven mat, bird, and the jaguar heads tell us about social, political or religious functions of other buildings in this area.

DSC00835HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánStructure9M-195MaskWovenMatAndHeads


DSC00836HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánStructure9M-195MaskWovenMatAndHeads

Honduras, Copán, Museo de la Escultura de Copán, Structure 9M-195: Mask, woven mat and heads.


De Maya’s in Copán

In het oude Maya-denken staan tunnels of natuurlijke grotten voor de toegang tot de onderwereld, Xibalba.
De toegang tot een grot kan de symbolische vorm aannemen van een open mond of een slang of een krokodil.
De tunnel die toegang geeft aan het museum (Museo de la Escultura de Copán) is daarom bij de ingang voorzien van een hoofd.
De onderwereld is de plaats waar de doden leven, de voorouders maar ook de afschrikwekkende beesten, de demonen en de goden van de dood.
Hunahpu en Ixbalanqué, de heldentweeling uit de Maya-mythologie, moesten voor de goden van de onderwereld een aantal beproevingen doorstaan voor ze naar de hemel kunnen gaan.

Met bovenstaande tekst (in het Engels) eindigde mijn vorige
bericht over Copán.
De tekst stond te lezen in de tunnel die de toegang tot het museum vormt.
Daar in die tunnel pak ik de draad weer op.

DSC00779HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánViewAtTheEndOfTheTunnelTEXT

View at the end of the tunnel

You are about to encounter a full-scale replica of one of the major discoveries at Copán: an ancient temple located within one of the pyramids.
Named “Rosalila”, this building was found intact, buried under the enormous Structure 16, in the center of the acropolis.
Rosalila is remarkable for its elaborate sculptured facades, with well-preserved masks and profile monsters – resplendent in full polychrome.
It is possible for tourist groups to see the original temple, which is partially visible at the site by means of narrow tunnels.

Of in het Nederlands:

Zicht aan het einde van de tunnel.

Dadelijk aan het eind van de tunnel ontmoet je de replica op ware grootte
van een van de belangrijkste ontdekkingen in Copán:
een antieke tempel die zich in een van de piramides bevindt.
De tempel wordt “Rosalila” genoemd, het gebouw is intact gevonden
terwijl het begraven ligt onder de enorme ‘Structuur 16’,
in het centrum van de acropolis.
Rosalila is zo bijzonder door de gevels die uitgebreid zijn voorzien van beeldhouwwerk
met goed bewaarde maskers in schitterende veelkleurigheid.
Het is voor groepen bezoekers mogelijk om via smalle tunnels de originele tempel te zien
die deels zichtbaar is in de site.

DSC00780HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánTheEndOfTheTunnel

Dit is dan het beeld als je door de tunnel loopt, het museum in. Het museum bevat heel veel beelden die op de bijbehorende site gevonden zijn. Die beelden zijn gerestaureerd en er zijn replica’s van vervaardigd. Die replica’s zie je op de site, de originelen hier in het museum. Het museum (Museo de la Escultura de Copán) is een soort voetbalveld. Boven de ‘grasmat’ is het plafond open maar de beelden die staan allemaal overkapt.


DSC00781HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánMuseumIndruk

Hier zie je de overkapping en het open plafond. Het is een prachtig complex.


DSC00782HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánRosalilaReplica01

Dit is een van de decoraties van de Rosalila-replica.


DSC00782HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánRosalilaReplica02

Dit is de helft van de vorige foto om meer details te kunnen tonen. Wat je hier ziet is wat we veel vaker zien: reliëfs. Afbeeldingen die langzaam uit de achtergrond naar voor komen. In de loop van de geschiedenis gaat dat steeds verder en komen de reliëf los van de achtergrond.


DSC00783HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánStelaPK'ahk'Uti'ChanDedicationDateMarch21628AD

Bij Rosalila staat een stele met daarop deze afbeelding. Stele P met de afbeelding van K’ahk’Uti’Chan. Op 21 maart 628 AD is dit beeld ingehuldigd.


Stela P is from the West Court of the Acropolis near the northwest corner of Structure 16.
Carved on the front is a portrait of the 11th ruler K’ahk’ Uti’ Chan, who reigned from AD 578 to AD628.
He is dressed in the royal costume of K’inich Yax K’uk’ Mo’, the first ruler of the Copán dynasty.
The stela’s dedication date is 9.9.10.0.0 2 Ajaw 13 Pop or March 21, AD 623.
It was erected while “Rosalila” was still in use and its placement in the museum is in accord with where it likely stood in front of “Rosalila”.

Je ziet in deze tekst dat men neutrale benamingen
voor de grote bouwwerken kiest.
Zo spreken ze van structuren.

De namen van de heersers zijn voor een leek wel even slikken.
Vreemde klankcombinaties en veel enkele aanhalingstekens.
Er is dus niets mis met mijn typen, dat hoort zo: K’inich Yax K’uk’ Mo’.

Bijzondere datumnotatie: 9.9.10.0.0 2 Ajaw 13 Pop.
Daar zit een hele studie achter.

DSC00786HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopán

Museo de la Escultura de Copán.


DSC00787HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánMacawHeadMarkersBallCourtI-II-III

Dit zijn de koppen van ara’s (papegaaien in het Engels macaw genaamd). Macaw head markers ball court I – II – III.


DSC00789HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánMacawHeadMarkersBallCourtI-II-III

Nog een voorbeeld.


The Copán ballcourt was rebuilt four times over a span of 300 years, beginning with the first ruler K’inich Yax K’uk Mo’ and ending with the 13th ruler, Waxaklajun Ubaah Káwiil.
Over time the ballcourt ecpanded and moved northward, but the bench markers were always macaw heads.
Displayed here are samples of the bench markers from each phase.
They are a fine example of a changing art style over time.
We may imagine that in the Copán version of the rubber ball game, the player or team who hit one of the bird heads was awarded special significance.
Among the ancient Maya, the scarlet macaw, with its fiery colors, symbolized the sun.

DSC00791HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánWaterBirdAndStreamsHijoleStructure

Water bird and streams, gevonden in de Hijole-structuur.


Water Bird and streams, “Hijole”-Structure

In 1987 a buried room and a demolished structure were found inside the northeast corner of the final version of structure 26.
Excavators were so surprised to find an unexpected room with elaborate sculptures buried inside, that the building was named “Hijole” (an exclamation of surprise).
Believed to have once adorned an earlier version of Temple 22, the water bird is awarded the price for the highest relief sculpture found in Copán.
Carved out of one rock, it is an extraordinary example of the nearly full-round quality of the facade sculpture at the height of Ruler 13’s reign.
The chest and belly of the bird take the form of a grotesque head that frequently occurs in Maya art and is sometimes referred to as a “personification head”.
The water streams on either side suggest the natural habitat of the bird.

DSC00792HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopán

Museo de la Escultura de Copán.


DSC00793HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopán

Museo de la Escultura de Copán.


DSC00794HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopán

Museo de la Escultura de Copán.


DSC00795HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopán

Museo de la Escultura de Copán.


DSC00796HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánRosalilaReplica

Copán: Rosalila-replica.


Er gaat nog veel meer volgen!