Toen ik in Leiden een foto stond te maken van een boekhandel
viel me de reflectie van een boom in het water van een grote plas op.
Mooie kans om die vast te leggen.
ik maakte de volgende foto, zonder veel na te denken.
Let ook op de kleine blaadjes. Achteraf drukte ik net iets te vroeg af (zo zei je dat vroeger met een fototoestel). Even later vielen er meer druppels in de plas.
Nu alleen nog een paar druppels rechtsonder.
Tanaka Ryōhei is de kunstenaar van wie de etsen zijn die in het Japanmuseum Sieboldhuis worden getoond.
Tanaka Ryōhei
Tanaka Ryōhei (1933) heeft in zijn vijftigjarige carrière meer dan 770 etsen gemaakt met in totaal meer dan 100.000 afdrukken.
Op een paar uitzonderingen na heeft hij alle edities zelf gedrukt, in zijn eigen studio.Tanaka werd geboren in Takatsuki, halverwege Kyoto en Osaka.
Hij had een aangeboren hartafwijking en spendeerde daardoor veel tijd thuis.
Tekenen werd daardoor zijn hobby.
In 1963, toen hij al dertig was, nam hij tekenlessen in het stedelijk kunstatelier voor amateurs in Kyoto.
De lessen werden gegeven door Furuno Yoshio (1909-1978).
Hij was een prentmaker die ook lesgaf in etsen.
Via hem raakte Tanaka gefascineerd door de etstechniek.
Als lid van de Etsersvereniging Kyoto stelde Tanaka zijn etsen tentoon in de Perfecturale galerie Kyoto.
Tijdens de tentoonstelling van 1964 werd zijn werk ontdekt door kunsthandelaar Yamada Tetsuo (1924-1998).
Hij werd Tanaka’s agent en zorgde ervoor dat zijn werk terechtkwam bij galeries, verzamelaars en musea in Japan en later ook in de rest van de wereld.
Tanaka werkte oorspronkelijk in een van de kamers van zijn woonhuis.
In 1969 liet hij een studio aan zijn huis bouwen.
Daar ontwierp en printte hij elke ets.
In 1970 waren zijn etsen zo populair geworden dat hij zijn baan kon opzeggen en zich volledig op zijn kunst kon starten.In de loop der jaren zijn verschillende catalogi met Tanaka’s werk uitgegeven.
In 1985 bracht Yamada een overzichtscatalogus uit in het Japans en het Engels.
Succes in het buitenland volgde.
Tanaka werd uitgenodigd om deel te nemen aan tentoonstellingen in Italië, Joegoslavië, Duitsland, België, de Verenigde Staten, Hong Kong, Finland, China, Mexico en Bulgarije.In 2013, toen hij tachtig werd, maakte hij met een laatste krachtinspanning zijn vijf laatste etsen.
‘Boerenhuis in de zon’ was het laatste werk.
Furuno Yoshio had hem alleen de basis van het etsen geleerd.
Tanaka ontwikkelde zijn eigen technieken.
Zijn technische vaardigheden zijn bijzonder.
Al in de jaren zestig ontwikkelde hij zijn eigen, herkenbare stijl.
Hij wist deze vijftig jaar vol te houden.
Door de belichting en de etsen die achter glas zitten, is het niet eenvoudig te fotograferen. Mijn foto’s zijn slecht. Maar toeval wil dat de eerste foto over weerspiegelde bomen gaan. Tanaka Ryōhei, Waterkant nr 1, ets en aquatint, 1977.
Tanaka Ryōhei, Esdoorns in de herfst. Kleurenets – ets en aquatint van twee platen, 1989.
Dit is een klein detail van het werk. Hier krijg je een idee van de enorme inspanning en beheersing die nodig is om zo’n werk te maken.
Er waren ook twee afdrukken van etsen van Rembrandt te zien: Rembrandt van Rijn, Landschap met boerderij en grote boom, 1641.
Rembrandt van Rijn, Landschap met boerderij en tekenaar, circa 1645.
Je ziet de weerspiegeling van de verlichting in Tanaka Ryōhei, De grote ginkoboom. Kleurenets en aquatint, 1988.
Hier zie je goed hoe zijn figuratieve werk toch een aspect van abstractie heeft. Tanaka Ryōhei, Een zomerse kamer. Kleurenets en aquatint, 1986.
Tanaka Ryōhei, Zomerdag nr 1. Ets en aquatint, 1985.
Mijn foto’s zijn slecht maar gelukkig is er dit boek van Chris van Otterloo.
Of beter nog: bezoek de tentoonstelling Verstilde schoonheid – Japanse etsen van Tanaka Ryōhei in het Japanmuseum Sieboldhuis in Leiden.
Argusvlinder 