Flora van Breda

DSC07278MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerk

Mandy den Elzen, Flora van Breda, Grote Kerk, Breda. Op mijn eigen pc staatn de foto’s van deze blog in een map met de naam ‘Floraatje van Breda’. De ronkende introductie op een aantal websites hadden bij mij de verwachtingen hoog gemaakt. Bij een bezoek aan de kerk viel het wat tegen. Niet dat de planen niet mooi zijn maar de presentatie maakt bekijken moeilijk. De informatie over de planten, de oorsprong van het blad en de vindplaats zijn of summier of niet aanwezig. Jammer.


Als kunstenaar werkt Mandy den Elzen op het grensvlak van kunst, natuur, wetenschap en biologie. Haar werk is al op verschillende locaties over de hele wereld tentoongesteld. Deze zomer brengt Den Elzen een ode aan de verscheidenheid van Bredase wilde plantensoorten met haar project Flora van Breda. Door in samenwerking met de Plantenwerkgroep van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging zorgvuldig de gevonden planten te beschrijven, archiveren en conserveren creëert Den Elzen een tijdsbeeld van het ecologische erfgoed van de stad. De planten en hun verhaal worden als het ware een monument, opgedragen aan het belang van groen in een stad. In de Grote Kerk Breda, waar zelf ook een verscheidenheid aan bloemen en planten te vinden is, worden de gebalsemde planten in een groeiende installatie bij elkaar gebracht en gedurende de tentoonstelling aangevuld met nieuwe vondsten. Schuif aan bij dit plantenritueel en laat je inspireren door de onderzoekende verhalen.

Misschien is een een app actief op de planten zoals studenten die
gemaakt hebben voor de graven in de Grote Kerk.
Misschien zijn daar de ‘zorgvuldige beschrijvingen’ van
Mandy den Elzen te raadplegen?
Ik ga dat nog eens navragen.


DSC07279MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkGeumUrbanumGeelNagelkruid

Geum Urbanum, Geel Nagelkruid. Waarom vindt iemand dit geel? Waarom noemt iemand dit ‘nagel’-kruid. Wat kun jer mee kruiden. Er is vast veel meer over te vertellen.


Gelukkig is Wikipedia er altijd:

Geel nagelkruid of gewoon nagelkruid is een in de Benelux vrij algemeen voorkomende, 30-60 cm hoge kruidachtige plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De soortaanduiding soort urbanum is afgeleid van het Latijnse woord voor stad, omdat de soort vroeger vooral in de buurt van steden en dorpen voorkwam.

De Nederlandse naam van deze plant heeft geen betrekking op de op nagels lijkende weerhaakjes van de vruchtjes, maar op het feit dat de wortel naar kruidnagel ruikt.

Geel is waarschijnlijk omdat de bloemen geel zijn (?)

DSC07280MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkMalvaSylvestrisGrootKaasjeskruid

Malva Sylvestris, Groot Kaasjeskruid. Prachtige vorm.


Wikipedia:

Regionale namen zijn onder meer hemdeknoopjes, juvverrooske, kasekenskruid, kattekaasjes, kerkbloem, mastellekens, mastellekenskruid en pastellekens. Voor de oorsprong van de botanische naam Malva zijn ten minste twee verklaringen. De eerste verklaring stelt dat Malva is afgeleid van het Oudgriekse woord ‘malassoo’ = verzachten. De tweede verklaring is dat Malva is afgeleid van het Hebreeuwse woord ‘malluah’ = zout van smaak. De naam kaas is afgeleid van de vruchtvorm, die iets van een Goudse kaas weg heeft.

DSC07281MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkAegopodiumPodagrariaZevenblad

Dit blad van de Aegopodium Podagraria, Zevenblad, verdient een betere foto.


Flora van Nederland:

De in mei tot juli bloeiende plant is genoemd naar zijn typische samengestelde bladeren, die vaak bestaan uit 5 tot 7 deelblaadjes.

DSC07282MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkEupatoriumCannabinumKoninginnekruid

Eupatorium Cannabinum, Koninginnekruid.


Flora van Nederland:

Kruisbestuiving door diverse insecten is gewaarborgd doordat de meeldraden eerst rijpen en naderhand het stempel met de twee stijltakken ver boven de bloemen uitgroeit.

Aan de stengels staan de forse tegenoverstaande bladeren. Ze lijken heel sterk op de bladeren van Cannabis; vandaar de soortsnaam ‘cannabinum’ in de wetenschappelijke naam.

DSC07283MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkDSC07284MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkDSC07285MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerkDSC07286MandyDenElzenFloraVanBredaGroteKerk

Misschien zijn de bladeren onder de stolpen wel de gebalsemde exemplaren (?)


Following in the footsteps of the great 16th and 17th century botanists and inspired by Aristotle’s approach to taxonomy, the artist reveals her preoccupation with preserving organic forms of the phytosphere. Den Elzen assiduously establishes a botanical archive of singular leaves. Having devised an innovative conservation process, she meticulously embalms them, consistently developing new methods of retaining specimens’ colours and life-like morphology. By doing so, the artist not only creates the first-ever physical herbarium of Breda, but also writes a symphony of diversity, functionality, and harmony, celebrating unique patterns and elaborate arrangements of each leaf’s shape and veins.

Bericht uit de kelder van De Post

De Post is de naam die de marketingmensen gegeven hebben aan
het kolossale PTT-gebouw in het centrum van Breda.
Je kon er postzegels kopen en brieven op de post doen maar
het was vooral een schakelcentrum voor telefonie.
Nu worden het woningen.

Grote delen zijn gesloopt maar er zijn nog keldermuren en
-vloeren. De moeten blijkbaar ook weg of in ieder geval ten dele.

IMG_0642InDeKelderVanDePost

De kelderrestanten, vanaf de Houtmarktpassage naar de Keizerstraat toe gekeken.


IMG_0643InDeKelderVanDePostIMG_0644DePostNogEenKleinStukjeZagen

De zaag aandraaien of een nieuw zaagblad plaatsen.


IMG_0646DePostDeKeldervloerWordtGekraakt

De vloer geeft niet mee.


IMG_0647DePost

De Post vandaag.


Vanmorgen viel mijn oog er weer op….

IMG_0648SantiagoDeCompostela 01

Ik zag het op de hoek van de Grote Markt / Veemarktstraat, in Breda.


IMG_0648SantiagoDeCompostela 02

Santiago de Compostela. Het is mooi weer om te lopen in Nederland.


Onze-Lieve-Vrouwekerk in de wolken

IMG_0628BredaGroteKerk

Dit was het beeld, vanaf de Haven, van de Grote Kerk afgelopen zaterdag. De wolken vond ik zo leuk.


Kom je op je werk

IMG_0621JeZultMaarOpJeWerkKomenBredaKarnemelkstraat

Deze week zag ik tijdens een wandeling in de Karnemelkstraat in Breda deze vernieling/poging tot inbraak. Je zult ’s morgens maar op je werk komen en je winkel zo aantreffen.


Het hek stond open

IMG_0619BredaMarkendaalsewegVerlengdeMarkAlsHetHekOpenStaat

Vanochtend stond er een hek open bij de werkzaamheden aan de Markendaalseweg. Dus kon ik een stap op het terrein zetten en ongestoord een foto maken van de voortgang aan de Verlengde Mark.


De Nassaus van Breda

DSC07212GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23

Op de tentoonstelling ‘De Nassaus van Breda’ in het Stedelijk Museum Breda zijn een heleboel zaken te zien. Veel heeft te maken met bijvoorbeeld de list met het Turfschip. Maar er zijn ook drie boeken te zien, in bruikleen van de Nationale Bibliotheek. Drie boeken gekocht door Hendrik III van Nassau. Dit bericht gaat over het tweede boek. Guiart des Moulins is de schrijver. De informatie op internet over hem is beperkt en niet in het Nederlands. Maar Hendrik III zal het Frans wel machtig geweest zijn. Deze bijbel bevat illustraties en daarvoor wordt gewezen naar twee namen: Fauvel Meester en de Meester van Parijs. Over deze noodnamen is ook niet veel te vinden. Zo lees ik bijvoorbeeld dat achter de Meester van Parijs misschien wel drie handen zitten. De titel van het boek is Bible Historiale Complétée (Volledige Historiebijbel). Gemaakt circa 1320 – 1340. Leer en perkament. KB 71 A 23.


DSC07213GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23DSC07214GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23DSC07215GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23

Het leeuwtje (?) helemaal onder in is schattig.


DSC07216GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23IMG_0568GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23 01IMG_0568GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétée(VolledigeHistoriebijbel)Ca1320-1340LeerPerkamentKB71A23 02


Ik ben natuurlijk ook even gaan kijken op de website van de KB.
Daar staat onder andere een lijst met eerdere eigenaren:

Louis de Luxembourg; Filips van Kleef (1456-1528); Hendrik van Nassau III ; heer van Breda (1483-1538); prinsen van Oranje-Nassau; Willem IV prins van Oranje en Nassau (1711-1751); Willem V prins van Oranje en Nassau (1748-1806); Stadhouderlijke Bibliotheek, ‘s-Gravenhage; Cleef, P. van en D. Monnier (auctie, 1749); Parijs, Bibliothèque Nationale.

Dan ben je in ieder geval in goed gezelschap.
Dan volgt een beschrijving van het boek:

Het openingblad ontbreekt voor fol. 1,
De tekst van de tweede helft van de Bible Historiale Completée (te beginnen bij Ecclesiastes) ontbreekt
Datering band: 1755-1760
Geradeerde wapens van Waleran of Jean de Luxembourg (fol. 73v, 79r, 83r, 103r, 117v, 125r, 134v, 136v, 151r, 164r, 183v, 203v, 204v, 216r, 220v, 221v, 228r, 232v, 240v, 246r, 249v, 276r) en van Jean de Luxembourg (fol. 47r, 88r, 143r, 184r, 239r, 287r); fol. 287v: handtekening Filips van Kleef
51 miniaturen, 1 pentekening, 8 gehistorieerde initialen, gedecoreerde initialen, randversiering

SamsonDoodDeLeewMetBloteHanden

De afbeelding verbeeldt een verhaal uit het bijbelboek Rechteren: Samson doodt de leeuw met blote handen. Volgens mij vinden de toeschouwers het ook niet alles. Deze afbeelding komt van de website van de KB. Folio 131R, kolomminiatuur.


De andere miniatuur die in de tekst bij het tentoon
gestelde boek genoemd wordt is met David en Goliath.
Op de tentoonstelling is die niet te zien, het is niet mogelijk
om meer dan twee pagina’s tegelijk te tonen op een tentoonstelling.
Op internet is die snel gevonden.

GuiartDesMoulinsFauvelMeesterMeesterVanParijsBibleHistorialeComplétéeDavidAndGoliathDavidKillsGoliathWithAStoneFromhisSlingFolio144vColumnMiniature

Guiart des Moulins, Fauvel Meester, Meester van Parijs, Bible Historiale Complétée, David and Goliath: David kills Goliath with a stone from his sling (David doodt Goliath met een steen uit zijn slinger). Folio 144v, kolomminiatuur. Grappig dat Goliath als een ridder in uitrusting gekleed is. David is maar een herder met de kudde achter zich.


De Nassaus van Breda

Het Stedelijk Museum Breda is verbouwd en heeft een nieuwe
vaste tentoonstelling met de naam ‘De Nassaus van Breda’.
Daar hing ik naar kijken omdat het nieuw is (de vorige tentoonstelling
heb ik ok gezien) en omdat er boeken in bruikleen zijn
van de KB (Koninklijke Bibliotheek).
Drie boeken om precies te zijn.

Ik zette ze op de foto en deel het eerste hier.

DSC07206RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48

Boeken tonen in een tentoonstelling is ook een kunst. Vooral de belichting is ingewikkeld. Dit is geschreven door Raoul Lefévre, Recueil des histoires de Troyes (Verzameling geschiedenissen van Troje), circa 1470, leer en papier, KB 78 D48. Een heel toepasselijk boek voor een Nassau en Breda. Het Paard van Troje was de inspiratiebron voor het ‘Turfschip van Breda’.

DSC07207RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48 01

Op de tentoonstelling ligt het boek open bij deze afbeelding. Even iets inzoomen.

DSC07207RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48 02DSC07207RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48 03DSC07208RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48TXTIMG_0567RaoulLefévreRecueilDesHistoiresDeTroyesVerzamelingGeschiedenissenVanTrojeCa1470LeerPapierKB78D48


Dit riep bij mij 2 vragen op:
= op welke afbeelding ligt het boek nu open
= is er ook een afbeelding met het Paard van Troje.

Ik ben gaan kijken op de website van de KB.
Ik ging zoeken, leek als ik ben, met ‘KB 78 D48’

Dat leverde enorm veel zoekresultaten op.
De zoekmachine op de startpagina begint te zoeken met ‘KB’,
zo lijkt het.
Toen zocht ik met ’78 D48′
Het 7de resultaat is dan een set boeken met dezelfde titel.
Het is een ander boek. Een topstuk van de KB.
De set van 3 boeken heeft 48 houtsneden en is gedrukt
in 1486.

PaardVanTroje

De website toont al wel snel Het Paard.


Maar terug naar het boek dat nu in Breda is.
Zou dat gedigitaliseerd zijn?

Ik kom bij de catalogus.
Ik zoek op ‘Raoul Lefévre’. Dat levert niets op.
Ik zoek op ‘Recueil des histoires de Troyes’. 4 resultaten.
Ywee redelijk recente publicaties en éém uit ’24 dec. 1485 en 24 juli 1486′
en één uit circa 1470.
Daar ben ik naar op zoek. Hendrik III was een van de eigenaren en
er staat 62 miniaturen in en 1 penwerkinitiaal.

Er zijn afbeeldingen online!
De afbeelding hierboven is denk ik:
‘Paris sets from Troy; the abduction of Helen’, Fol. 169v.
‘Parijs vertrekt naar Troie’ en de ‘Ontvoering van Helena’.

Kortom de eerste vraag over de afbeelding is beantwoord.
Waarom het boek op de tentoonstelling op die pagina open
ligt blijft interessant.
Tweede vraag naar het paard blijft nog onduidelijk.
Er zijn afbeeldingen met een paard, maar een houten paard???

PTT-gebouw

IMG_0558PTTGebouwKeizerstraat

Van de enorme blok, die aan de buitenkant massief leek, maar eigenlijk een soort van vierkante toren was, zijn nog twee zwaar gehavende zijdes over. Houtmarkt/Keizerstraat Breda. Dit is de kant van de Keizerstraat.


IMG_0559PTTGebouwKeizerstraat

Hier kijk je richting Houtmarkt.


Grootste sloop voorbij?

IMG_0519BredaKeizerstraatHoutmarktPTTGebouw

Deze week maakte ik wat foto’s van de sloopwerkzaamheden aan het PTT-gebouw op de hoek van de Huotmarkt-Keizerstraat in het centrum van Breda. De grootste/hoogste kranen lijken verdwenen en een groot gedeelte van het imposante gebouw ook.


IMG_0520BredaKeizerstraatHoutmarktPTTGebouwIMG_0535BredaKeizerstraatHoutmarktPTTGebouwIMG_0536BredaKeizerstraatHoutmarktPTTGebouwIMG_0537BredaKeizerstraatHoutmarktPTTGebouw


Verlichting?

IMG_0494BredaKMAKnulligeVerlichting

Het ene evenement is net weg en het volgende daalt neer op het Kasteelplein in Breda. Een of ander televisieprogramma. Talkshow. Vermoedelijk willen die ’s avonds niet tegen een te donkere gevel aankijken. Een beetje karig rijtje lampjes moet dit waarschijnlijk verbeteren.


PTT-gebouw aan de Keizerstraat

Een blikvanger in het centrum van Breda is het voormalige
PTT-gebouw op de hoek van de Keizerstraat en de Houtmarkt.
Het staat al lang leeg of werd (deels) in gebruik genomen
voor allerlei doeleinden (meubelwinkel, BredaPhoto, enz).
Het gaan woningen worden en er is een begin gemaakt met
het slopen van tenminste een deel van de bestaande bebouwing.
Wat precies de plannen zijn weet ik niet maar de
sloopwerkzaamheden zijn al indrukwekkend.

IMG_0489SlopenPPTgebouwKeizerstraatHoutmarktVoorkantNogOngeschonden

Vanaf de voorkant, waar vroeger onder andere een postkantoor heeft gezeten, lijkt het gebouw nog redelijk ongeschonden.


IMG_0490SlopenPPTgebouwKeizerstraatHoutmarkt

Maar aan de achterkant lijkt een kwart tot een derde gesloopt te worden.


IMG_0491SlopenPPTgebouwKeizerstraatHoutmarkt

Links een soort van brandweerslang op een grote ladder om het stoffen bij het slopen zoveel mogelijk te beperken. Rechts op een nog grotere kraan een knijper die beton stuk knijpt en metaal losrukt.


IMG_0492SlopenPPTgebouwKeizerstraatHoutmarkt

Het volgende hapje.


Skatebaan

IMG_0488DeVoormaligeSkatebaan

Het hout op de voorgrond is wat er vandaag overbleef van Blind floor, de skatebaan / podium van de Blind Walls Gallery op het Kasteelplein in Breda.