NRC, Fokke & Sukke, 8 februari 2025.
Of het om Gaza gaat of de Oekraïne.
‘Stop Russia’ en ‘Russia is a terrorist state’ zijn twee van de teksten op borden die de betogers afgelopen zondagmiddag bij zich hadden op de Grote Markt in Breda.
Helemaal eens.
De Russen horen niet in de Oekraïne.
De redenen die er voor worden aangevoerd zijn oorlogspropaganda.
Ongefundeerde verzinsels.
Het zijn de inwoners van de Oekraïne die mogen bepalen hoe ze
hun land willen inrichten en besturen.
Rusland heeft daar geen zeggenschap over.
Ook niet over delen van die staat.
Maar laten we wel kritisch blijven over wat er aan beide kanten
allemaal geroepen wordt.
NRC: ‘Oekraïne sinds invasie als een herboren natie’ is natuurlijk ook oorlogsretoriek waar niets van klopt. Dan mag je nog zo lang in een groen T-shirt rondlopen, Oekraïne ligt in puin, het aantal slachtoffers is niet te overzien.
Zelensky:
De wereld zag op 24 februari, om vier uur ’s morgens, een nieuwe natie.
Geen natie die uit het niets was ontstaan, maar één die was herboren.
Een land dat niet huilde of schreeuwde, een land dat niet bang was of vluchtte.
Dat niet opgaf noch vergat.
Als grote delen van de bevolking op de vlucht zijn en zich buiten
Oekraïne bevinden en een wederopbouw decennia gaat duren, zijn
de uitspraken misschien stoer maar ook misplaatst.
Beoordeel deze man op zijn daden niet zijn T-shirt en uitspraken.
Je zou er door verrast kunnen worden.
Gister liep ik even kort naar de Dodenherdenking
in het Valkenberg in Breda.
Natuurlijk maakte ik daar een paar foto’s.
Naar mijn indruk was het drukker dan in eerdere, pre-corona, jaren.
Deze foto heeft niets met de Dodenherdenking te maken maar ik vond het een mooi beeld. De overige foto’s hebben niet veel tekst nodig.
Nadat Burgemeester Depla een toespraak hield werden er bloemen bij het monument De Vlucht gelegd. Het monument houdt de herinnering van de vluchtende Bredanaars van mei 1940 in leven maar is op dit moment erg actueel met alle mensen in de Oekraïne die op de vlucht zijn. De kranslegging was het moment dat ik weer naar huis liep.
Tot nu toe heb ik nog niets geschreven over Oekraïne.
De miljoenen experts in Nederland zijn al oorverdovend.
Maar als er dan een treffend beeld langs komt dat ook
nog eens is gebaseerd op een tijdloos kunstwerk van
een groot kunstenaar……
NRC, Hajo (Poetin verslindt Oekraïne), 05/03/2022.
Francisco de Goya, Saturnus verslindt zijn zoon, 1820 – 1823. Zie ook zijn reeks etsen en schilderijen over de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog: bijvoorbeeld ‘Los Desastres de la Guerra’ (de verschrikkingen van de oorlog).
Het heette toen nog de Sovjet-Unie. Maar het verval van de
communisme was al in volle gang.
Terwijl we van St. Petersburg naar Jalta reisden veranderde
de Oekraine al van staatsvorm.
Maar Lenin keek nog vermanend toe op de reizigers in de Metro in St. Petersburg.
St. Petersburg (toen nog Leningrad), Kerk van de Verlosser op het Bloed.
St. Petersburg. De kruiser Aurora, speelde nog een rol in de revolutie. Nu een museumschip.
St. Petersburg. Tsaar Peter de Grote, zijn standbeeld dan toch, overleefde het communisme.
St. Petersburg. Plein in de buurt van de Hermitage.
De Hermitage.
St. Petersburg. Peter en Paulus-vesting.
St. Petersburg. Peter en Paulus-vesting. Begraafplaats van de tsaren.
Tsarskoe Selo.
Tsarskoe Selo, centrale verwarming.
Moskou, het Rode Plein.
St. Basilius-kathedraal.
Het kremlin in Moskou met het Rode Plein en het mausoleum van Lenin.
Moskou, Vera Moechina, Arbeider en kolchozboerin.
Het Rode Plein in Moskou in de avond, 1992.
Orthodoxe kerk in het Kremlin van Moskou.
Interieur.
Misschien een beetje een vreemde foto: een bergje zand tussen de bomen. Dit is het graf van Lev Tolstoj op het landgoed Jasnaja Poljana.
Het landgoed Jasnaja Poljana
Revolutionaire kunst in een Sovchose in de Oekraine.
Een Sovchose was een vorm van een collectieve onderneming.
We bezochten in de Oekraine een enorm boerenbedrijf.
De boeren waren in dienst van de overheid.
Lenin kijkt toe in een vergaderzaal van de Sovchose. Daar krijgen we een introductie op de manier waarop het bedrijf georganiseerd is.
We zijn op de Krim, bij de Zwarte Zee.
Vanaf de Krim vliegen we met Aeroflot naar Moskou terug om vandaar weer terug naar Amsterdam te vliegen.
Nog meer revolutionaire kunst.
Soms zijn foto’s mooi, niet om hoe ze gemaakt zijn
maar omdat ze een tijdsbeeld geven of een beroemde persoon of
plaats als onderwerp hebben of een gebeurtenis tonen.
Maar in het geval van Roman Vishniac is het allebei:
de onderwerpen zijn mooi, goed gekozen en de man kon fotograferen.
Twee voorbeelden.

Roman Vishniac, Jewish school children, Mukacevo (Oekraïne), 1935 – 1938.

Roman Vishniac, Interior of the Anhalter Bahnhof; a railway terminus near Potsdamer Platz, Berlin, late 1920s – early 1930s.