De informatie van het International Dunhuang Project
is erg interessant.
Tussen de regels door lees je hoe het maken van boeken
in de rolvorm (Scroll) zich ontwikkelde naar boekvormen
zoals we die nu kennen.
Belangrijk in dat ontwikkelproces is de gewoonte om boeken
te drukken met behulp van houtdruk.
Op een rol is dat relatief eenvoudig.
Je begint rechts (of voor een westers boek links) en je drukt
tekst na tekst (of afbeelding).

De boeken waren vooral bedoeld voor Boeddhistische monniken
die terwijl ze op reis gingen van de ene naar de andere plaats,
voor onderweg een tekst wilde meenemen om te mediteren.
Veel van de oudste teksten zijn dan ook religieus van aard.

Problemen met een rol in het gebruik zijn de grootte en de navigatie:
als het de bedoeling is een boek bij je te dragen
dan is een plat boek handiger dan een rol.
Wil je dingen kunnen opzoeken in de rol dan moet je veel rollen.
Dat lijkt een open deur maar de huidige boekvorm met losse pagina’s
is daarvoor veel gemakkelijker.

Daarom ontwikkelde men waarschijnlijk eerst de Xuanfeng zhuang
of Whirl wind boek vorm.
Een soort rol met verschillende hoofdstukken.
De wervelwind boekvorm wordt mijn volgend project.
Deze vorm stond waarschijnlijk toch nog te dicht tegen de rol aan
en was nog steeds niet praktisch genoeg. Het was geen blijvertje.

De Jingzhe zhuang of Concertina of het accordeonboek is
ook zo’n tussenvorm. Je rolt nu het papier niet rond een stok
(of twee stokken) maar je vouwt de pagina’s op elkaar.
Daarbij volg je de grootte van afdruk van de houtblok.
Dit is een mooie boekvorm maar niet erg stevig.

Met het Hudie zhuang of butterfly of vlinderboek neemt men
voor het eerst afstand van de rol en ontstaat er een soort boek,
zoals wij dat vandaag kennen.

De ‘instructie’ van het International Dunhuang Project voor het maken van een Vlinderboek.

Gisteren heb ik eerst de pagina’s voorbereid.
Ik heb voor het papier een lichte, verschillend gekleurde kartonsoort gebruikt.
Ik maak geen reconstructie. Dat kan ik niet.
Daarvoor moet je beter in staat zijn de boeken te onderzoeken.
Misschien komt dat ooit nog.
Ik probeer met middelen en materialen van nu en de informatie die ik nu heb,
een boekje te maken.
De tekst en de lino die ik heb bepalen daarbij de dimensies van het boek.
In de Dunhuang collectie komen zowel butterfly boeken voor die breder zijn
dan hoog (landscape) maar er zijn er ook, zoals bij mij,
die hoger zijn dan breed (portrait).

De eerste lino afdruk. Nog wat weinig inkt maar dat maakt voor dit doel niet zo veel uit. Het Japanse papier is op maat gemaakt en ligt hier los op een van de kartonnen pagina’s.

De tweede afdruk. Hierbij zijn de kleuren geel en rood nog gescheiden op de lino aangebracht.

De derde lino afdruk. De rode en gele inkt over elkaar heen aangebracht op de lino.

Dus begonnen met karton.
Als tekst ga ik twee teksten van Arnon Grunberg gebruiken
die ik nog als zetsel heb staan.
De teksten zetten je ook tot denken aan.
Misschien niet over religieuze onderwerpen maar toch.

Het zetsel op de pers.

Bij die tekst had ik lino’s gemaakt.
Een van die lino’s (alternatief voor de houtdruk) ga ik gebruiken
als achtergrond voor de tekst.
Op Japans papier heb ik de lino’s afgedrukt
(met de achterkant van een lepel) met twee kleuren inkt.
Vervolgens die laten drogen en het Japans papier bevestigd
op 1 kant van 3 pagina’s van het karton.
In totaal gebruik ik 5 pagina’s.

Dit zijn de pagina’s waarop ik alleen de teksten afdruk.

Dit is de tekst van Arnon Grunberg die in de Volkskrant verscheen. 21/11/2016.

Dit is de introductie en de tekst die in Vrij Nederland verscheen van Arnon Grunberg. 23/11/2016.

Op alle pagina’s druk ik vervolgens de tekst af.
Het positioneren is wat moeilijk.
Het papier is, net als bij een rol of als bij een concertina of
als bij een butterfly boek maar aan 1 kant voorzien van tekst
en/of afbeelding.

De tekst en de lino zijn niet gemaakt om over elkaar afgedrukt te worden. Met de eisen van het vlinderboek past het niet precies op elkaar maar dat geeft niet voor dit project.

Vervolgens maak ik de pagina’s op maat en vouw ik de bladen dicht.
Nu laat ik de bladen goed drogen.
Deze worden straks op elkaar gelijmd.
Dan is de Butterfly of het Vlinderboek gereed.

Hier liggen de bladen van het vlinderboek te drogen op de letterbak.

Zo van opzij zie je beter dat ze al vlinderend aan het drogen zijn.

Er is in de Dunhuang 1 exemplaar Vlinderboek dat een stoffen bescherming heeft.
Dat lijkt me een logische, volgende stap.
Geeft veel meer bescherming voor het boek tegen stoten en vuil.
Maar omdat er maar 1 zo’n boek bekend is en ik niet weet wanneer de stoffen omslag
aangebracht is, laat ik mijn eerste vlinderboek maar even zonder die bescherming.