Daar heb ik nou het lak aan…

Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een grote tentoonstelling
over lakwerk uit Japan.
De techniek om kleine voorwerpen als doosjes af te werken met
lakwerk ken je misschien ook uit China maar de Japanse traditie
mag er zijn.
Helaas is er bij de tentoonstelling geen naslagwerk verschenen.
Dat is jammer want het is een kunstvorm waarvan niet iedereen
meteen veel kennis heeft.

IMG_8308YuasaKagyoIIDienbladGebruikenVanDeKeichoPeriodeJapan1947RijksmuseumAmsterdamIMG_8309YuasaKagyoIIDienbladGebruikenVanDeKeichoPeriodeJapan1947RijksmuseumAmsterdamTxT

Mijn toelichtingen bevatten niet de correcte Japanse schrijfwijze. Met mijn toetsenbord zou dat niet meevallen om dat wel te realiseren. Yuasa Kagyo II, Dienblad ‘Gebruiken van de Keicho-periode’, Japan, 1947.


IMG_8310DomotoGosaburoSchrijfdoosHetGenotVanHerfstplantenJapanCa1910-1925RijksmuseumAmsterdamIMG_8311DomotoGosaburoSchrijfdoosHetGenotVanHerfstplantenJapanCa1910-1925RijksmuseumAmsterdamTXT

Alleen al om kennis te nemen van de elegante schrijfcultuur… Domoto Gosaburo, Schrijfdoos ‘Het genot van herfstplanten’, Japan, circa 1910 – 1925.


IMG_8312Maki-e

De tentoonstelling toont niet alleen voorwerpen maar geeft ook achtergrondinformatie. Al kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat die informatie beknopt is. Het gesprenkelde beeld of Maki-e.


IMG_8313HaginoShobeiSchrijfdoosWaaierMetEenPortretVanAriwaraNoNarihiraJapan1927RijksmuseumAmsterdamIMG_8314HaginoShobeiSchrijfdoosWaaierMetEenPortretVanAriwaraNoNarihiraJapan1927RijksmuseumAmsterdamTXT

Hagino Shobei, Schrijfdoos ‘Waaier met een portret van Ariwara no Narihira, Japan, 1927.


IMG_8315MikiHyoetsuIIDienbladVoorEenWierrookbranderMetEenSpiaalpatroonJapanCa1930-1945RijksmuseumAmsterdamIMG_8316MikiHyoetsuIIDienbladVoorEenWierrookbranderMetEenSpiaalpatroonJapanCa1930-1945RijksmuseumAmsterdamTXT

Miki Hyoetsu II, Dienblad voor een wierrookbrander met een spiaalpatroon, Japan, circa 1930 – 1945.


IMG_8317MoriyaShoteiPapierEnSchrijfdoosErwtenplantenJapan1930RijksmuseumAmsterdamIMG_8318MoriyaShoteiPapierEnSchrijfdoosErwtenplantenJapan1930RijksmuseumAmsterdamTXT

Moriya Shotei, Papier- en schrijfdoos ‘Erwtenplanten’, Japan, 1930.


IMG_8319OtomaruKodoSchrijfdoosEnPapierplankjeInrectenJapan1928RijksmuseumAmsterdamIMG_8320OtomaruKodoSchrijfdoosEnPapierplankjeInrectenJapan1928RijksmuseumAmsterdamTXT

Otomaru Kodo, Schrijfdoos en papierplankje ‘Insecten’, Japan, 1928.


Volgens mij geeft de tentoonstelling geen beeld van de stand
van het ambacht vandaag in Japan.
Dat vind ik een gemiste kans.
Verder was het een mooie ervaring.

Boekvondst in Luang Prabang

Op vakantie valt mijn oog ook op boeken of dingen
die met boeken te maken hebben.
Zo ook in Laos, in Luang Prabang, in Wat Aham Outama Thany.
In deze tempel liep ik eerst de ventilator voorbij.
Pas daarna zag ik waar die ventilator op stond.

WP_20180111_10_21_54_ProLaosLiangPrabangWatAhamOutamaThany

Even later zag ik ook ergens een bordje staan: Manuscript boxes. Kisten om manuscripten in te bewaren.


WP_20180111_10_22_05_ProLaosLuangPrabangManuscriptBoxesText

Manuscript boxes 18th – 19th century. Wood, red and black lacquer, gold leaf.

 

These boxes were used by temples to hold palm leaf manuscripts, containing texts of history, chants, medicinal knowledge, and folk stories.
These are in the Luang Prabang style of art.

 

Please do not touch.

Korte nederlandse samenvatting:

Kisten uit de 18e of 19e eeuw.
Gemaakt van hout met rood en zwart lakwerk en bladgoud.

Dit soort kisten zijn typisch voor tempels in Laos.
Ze werden gebruikt om manuscripten die op palmbladeren zijn
geschreven te bewaren.
Typisch bevatten ze teksten met geschiedenis, liederen,
kennis van medicijnen en volksverhalen.
Zijn zijn uitgevoerd in een stijl typisch voor Luang Prabang.

Niet aanraken!

WP_20180111_10_21_54_ProLaosLiangPrabangWatAhamOutamaThanyManuscriptBox01

Ik was een beetje overrompeld. Daarom heb ik maar 1 foto van de twee kisten. Maar ik licht ze er toch nog even uit. Dan zie je goed dat het eigenlijk prachtige kisten zijn.


WP_20180111_10_21_54_ProLaosLiangPrabangWatAhamOutamaThanyManuscriptBox02

Deze heeft een hele mooie vorm. Op de foto is de tekening van de kist niet zo goed te zien.


Vat Xiengmouane Vajiramangalaram

Een mond vol.
Een klooster en tempel en opleidingscentrum in één.
Allemaal in Luang Prabang in Laos.

DSC_3787LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram

Vat Xiengmouane Vajiramangalaram, een mooi complex, verborgen tussen de bomen in een straat waar nog veel meer te zien is.


Op internet vond ik deze beschrijving:

Wat Xiengmouane is a small Laotian monastery on Sotika Kuman Road, one of the roads the run parallel to the Mekong and Nam Khan rivers in Luang Prabang.
Wat Xiengmouane founded by Phragna Sisonxay in 1865, during the reign of King Chantarath (1851-72).
In the beginning, it was called Monastery of Melodious Sounds, due to the harmonious sounds of its gongs.
Later on, it was given another nickname, Monastery of Joyous town.

 

The sim of Wat Xiengmouane has a two-tier roof, one porch and triple nave.
It originally had three windows, but more were added during the restoration in 1964.
Within the compound of Wat Xiengmouane are several stupas and chapels.

 

There is also a vocational school within the compound of Wat Xiengmouane.
This school was started by Unesco and funded by a grant from the government of Norway.
Its purpose is to teach the novice monks the traditional arts and crafts such as lacquer work, stencilling,
painting, glass mosaic, wood carving, sculpture and other ornamental works for the Laotian temples.
Some of the handiwork of the students are on display in one of the rooms.

Korte samenvatting in het Nederlands.
Het is een klein Laotiaans klooster, opgericht in 1865.
In het begin noemde men het ‘Klooster van de melodieuze geluiden’
omdat men een aantal gongs had die goed bij elkaar klonken.
Later noemde men het ‘Klooster van de vreugdevolle stad’.
In 1964 is het complex gerestaureerd. Het complex bestaat naast een tempel
en een kloostergebouw uit een aantal kapellen en stoepa’s.

Er is een beroepsopleiding gevestigd die opgericht is met behulp
van UNESCO om de traditionele ambachten te leren.
Denk dan aan lakwerk, stencilen, schilderen, glasmozaïek,
houtsnijden, beeldhouwen en ander decoratietechnieken.
Voorbeelden van wat de studenten maken zijn op het terrein te zien.

DSC_3788LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram

Wat er nu precies voorbeelden zijn en welke dingen deel uitmaken van het klooster of de tempel is een beetje moeilijk voor mij. Maar dit vind ik mooi.


DSC_3789LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram


DSC_3790LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramKapel

Een kapel.


DSC_3791LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramMuurschildering

Schilderwerk.


DSC_3792LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram

Het is een prachtig gebouw.


DSC_3793LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramMonikkenAanHetWerk

De leerlingen moeten ook minder ambachtelijke taken verrichten.


DSC_3794LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramDeuren

Met bijzondere deuren maken ze mij altijd blij.


DSC_3795LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram

Vooral die figuurtjes onderaan die de hele voorstelling lijken te dragen vind ik erg grappig. Het stencilwerk op de deurstijlen is hier goed te zien.


DSC_3796LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramUNESCOTrainingCentreForLaotianTraditionalArtsAndBuildingCraftsLuangPrabang

Laos, Luang Prabang: Vat Xiengmouane Vajiramangalaram, UNESCO Training Centre For Laotian Traditional Arts And Building Crafts.


DSC_3797LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram

Ik vermoed dat dit de werkplaats is waar nog een paar voorbeelden staan.


DSC_3798LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram


DSC_3799LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramDetailVanStupa

Detail van een stoepa.


DSC_3800LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramStupa

Dit is die stoepa.


DSC_3801LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramDetailVanStupa

Dit is het vooraanzicht van het mannetje van 2 foto’s geleden.


DSC_3802LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramGlasMozaiek

Een stukje glasmozaïek. Hier is het puur decoratief.


DSC_3803LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramGlasMozaiek

Hier zie je een voorbeeld hoe glasmozaïek ook gebruikt kan worden om verhalen te vertellen. In het museum, het voormalige koninklijk paleis, zijn daarvan prachtige voorbeelden te zien.


DSC_3804LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramDetailGlasMozaiek

Uit het feit dat ik hier in meer detail bij stilsta mag je opmaken dat het op mij veel indruk maakte. Die man die daar glaspareltjes strooit of opraapt. Ik vind hem prachtig.


DSC_3805LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramDetailGlasMozaiek

Het glas is wel degelijk gevormd naar de vormen die het betreffende stukje glas van bijvoorbeeld het menselijk lichaam moet verbeelden.


DSC_3806LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramGlasMozaiekStencilTechniek

Soms zijn de mozaïeken heel groot. Je ziet hier ook weer stencilwerk op de pilaren.


DSC_3807LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramGlasMozaiek


DSC_3808LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaramGlasMozaiek

In een decoratieve vorm.


DSC_3809LaosLuangPrabangVatXiengmouaneVajiramangalaram

Zo kun je glasmozaïek gebruiken om de top van een stoepa te versieren.