Denken over oorlog en vrede: breng harmonie in chaos

In Nederland staan we aan het begin van het Mahler festival.
Een festival in het Concertgebouw in Amsterdam met optredens
van grote orkesten, dirigenten en zangers waar ik tijdens
de corona tijd al een keer van heb kunnen genieten.
Bij wijze van voorpret ben ik al naar de symfonieën
gaan luisteren vandaag.

MahlerFestival1920WillemMengelberg


Toeval bestaat niet.
Net voordat ik dit bericht ging schrijven, luisterde ik
naar de eerste symfonie van Mahler.
Die heeft als bijnaam ‘Titan’ en eerder deze week bekroop
me het gevoel dat de spitselband wel eens een titaans karwei
zou kunnen worden.
Maar dat is overdreven (hoop ik).

De onderwerpen in mijn vorige bericht waren nog niet afgerond
en elk op zich kunnen ze je het gevoel geven dat het allemaal
erg complex is.
Het zijn zeker veel stappen, maar de meesten zijn goed te doen,
zeker als je tijd besteed aan een voorbereiding.

In mijn voorbereiding ben ik in de lijst met 6 onderwerpen
blijven steken bij onderwerp 4.

IMG_6850StichtingHandboekbinden


Welke onderwerpen uit het artikel van Karin Cox in het
magazine van de Stichting Handboekbinden staan nog open?

4 – sla de rug rond;
5 – extra stroken perkament en shirting voor de rug;
6 – het Duits kapitaal.

Terwijl ik zo bezig was op internet en in de boeken over boekbinden
die ik heb, kwam ik gelukkig ook wat geruststellende
informatie tegen. Want de spitselband is een avontuur met
veel stappen. Dat kan afschrikken.

4 – sla de rug rond

Het wordt al eenvoudiger, als je weet waar je het voor doet.
Althans zo werkt dat bij mij. Ik heb eerder ook ervaren
dat als je een boek bind je een verdikking krijgt in
de rug van het boekblok. Dat is het resultaat van de draad
die je gebruikt bij het binden.
Die verdikking (‘swell’ in het Engels, van opzwellen) zorgt
ervoor dat je boekblok aan de rugzijde breder is dan
de voorkant van het boek.
Het gevolg is dan dat de boekband niet zo mooi aansluit
op je boek. Overdreven krijg je dan dit beeld:

Swell


Dat is niet mooi maar het maakt het boek natuurlijk ook
niet steviger. Door de rug rond te zetten hef je het hoogteverschil
in het boekblok op en zal het resultaat steviger zijn.
Bovendien is dat wel mooi zo’n ronde voorzijde van het boekblok,
al is dat natuurlijk smaak.

Van DAS bookbinding zag ik een mooie video genaamd
‘Rounding and backing’. Met die kennis in het achterhoofd
durf ik het wel aan mijn boekblok rond te gaan zetten.

5 – extra stroken perkament en shirting voor de rug

De extra stroken perkament en textiel ‘vallen ‘ nu ook op
hun plaats. Die ronde rug kan straks wel wat steun gebruiken
om ook mooi rond te blijven. Zeker als je weet hoe
straks de perkamenten bekleding om het boek gaat.
Bij de spitselband moet de rug veel van de stevigheid
van het boek gaan brengen.

6 – het Duits kapitaal

Dat klinkt ingewikkeld, maar je kunt het ook overslaan.
Of bekijk een video waarin de aanpak wordt uitgelegd.
Zelf keek ik naar een video van weer DAS bookbinding.
De man legt heel goed en rustig uit hoe hij te werk
gaat en laat dat zien. De video is Engelstalig.
Het gaat om een kapitaalband met twee kleuren.
Eerder maakte ik zelf zo iets. Voor een eerste poging
viel het mij niet tegen.

IMG_2920VanDenVosReynaerde

Ik weet het, kan beter en dat ga ik bij het volgende boek dan ook doen 🙂


Intussen heb ik wel besloten om voor het boekblok eerst
een dummy te maken. Vooral om oude kennis en vaardigheden
weer even wakker te schudden.
Het perkament dat ik heb is voldoende voor 1 boek,
niet voor twee. Maar de stappen tot en met onderwerp 5 of 6
in dit bericht dat gaat wel lukken.

IMG_6851StichtingHandboekbindenKarinCoxSpitselband


Van kettingsteek tot Duits kapitaal

Een beetje te optimistisch dacht ik dat ik de laatste
krenten uit het eerste artikel van Karin Cox kon gaan
verzamelen.
Helaas er staan daar nog een aantal onderwerpen die
extra aandacht nodig hebben.
Of ik alle onderwerpen in één bericht kan behandelen,
weet ik niet. Maar ik heb nu in ieder geval een
compleet overzicht voor artikel 1:

1 – kettingsteek;
Ik heb het hele artikel nog eens gelezen en heb tot nu toe
niet stilgestaan bij het begrip ‘kettingsteek’ en dat is wel
nodig want ik gebruik die zelf bijna niet.

2 – samenhang van achtersteeksel/lange binding;

3 – het naaien;
Het naaien is een centrale handeling van de boekbinder.
Hier gaat het specifiek om rondslag, kettingsteek en de
mysterieuze instructie:
‘Steek aan de staart door het eerste naaigat naar binnen’.
Dat vraagt om verduidelijking.
Mevr. Cox verwijst daar als teaser nog naar twee termen, ‘alternerend
naaien’ bij dikke boeken en ‘wisselnaaien’ of ‘half uit naaien’
bij dunne, waar ik nog eens wat onderzoek naar moet doen.

4 – sla de rug rond;
Omdat ik hier geen ervaring mee heb, verdient dit extra aandacht.

5 – extra stroken perkament en shirting voor de rug;

6 – het Duits kapitaal.

Het kapitaal, dat meestal kleurige strookje dat je aan de kant van
de rug ziet, aan de boven- en onderkant van een boekblok, een
beetje tussen het boekblok en de boekband in, dat kapitaal kun je
overslaan. Maar het geeft wel iets extra’s aan een boek.

Laat ik het lijstje van boven naar beneden doorlopen.

1 – Kettingsteek

‘Kneep en binding’ helpt weer. Er bestaan meerdere uitvoeringen van
de kettingsteek maar degene die hier nodig is heet in het naslagwerk
‘de doorlopende kettingsteek’.
Het is het eenvoudigst voor mij om de definitie maar even over te nemen:

“korte steek waarbij het garen tussen uit- en intreden (in hetzelfde of
in een ander katern) onder het op die naaipositie aanwezige garen
van een eerdere naaitoer doorgaat (een lus maakt)”

‘Kneep en binding’ geeft sluitende definities, dat wil zeggen dat de
definities alle situaties moeten ondersteunen. Dan krijg je soms een
ingewikkelde zin voor iets dat eigenlijk heel vanzelfsprekend is.

In de definitie mis ik een beetje het doel van de kettingsteek:
daar waar andere steken vooral de losse vellen papier van één katern
bij elkaar gaan houden, gaat de kettingsteek een verbinding leggen
met een voorgaand en volgend katern.

Pagina 38 is de eerste plaats waar je de kettingsteek vindt, onder 32.7.
De overige 10 plaatsen in tekst en index voegen voor nu weinig toe.

Wil je de kettingsteek (chain stitch) in actie zien?
Online zijn verschillende video’s beschikbaar die deze techniek illustreren.
Je zult verschillende varianten vinden,
bijvoorbeeld als onderdeel van borduurtechnieken en op sites
voor creatief boekbinden. Die zaken zijn gerelateerd maar net niet
precies wat hier nodig is. Op de website van iBookbinding vond
ik wel een video die een goed beeld geeft:
Bookbinding Tutorial Part 2B geeft een goed beeld.

2 – Samenhang van achtersteeksel/lange binding

Het lijkt niet meer en minder te zijn dan een extra versteviging
tussen de binding en het boekblok. Het begrip komt niet voor
in ‘Kneep en binding’. Eventuele overtollige stukjes van het
achtersteeksel worden later weggesneden. Dus het bedekt de breedte
van het boekblok maar niet meer of minder.

3 – Het naaien.

‘Steek aan de staart door het eerste naaigat naar binnen’.
Het eerste naaigat bevindt zich aan de boven- of onderkant
van het boek, afhankelijk van waar je normaal begint.
Het naaien kan immers in beide richtingen gebeuren.
Het is het gat dat op de plaats zit waar de kettingsteek gaat komen.
De enige reden die ik kan bedenken om daar te beginnen is dat je er
zo voor zorgt dat er een uiteinde van het garen aan de buitenkant
van het boekblok blijft. Met dat uiteinde ga je de eerste twee
katernen die je gaat binden, aan elkaar maken.

‘Alternerend naaien’ en ‘wisselnaaien’ zijn beide methodes
die gedeeltes van de techniek overslaan of zelfs verdelen
over twee katernen. In beide gevallen zal de naaidraad
minder verdikking in de rug veroorzaken.

De eerste 3 van de 6 onderwerpen zijn in dit bericht aan de orde
geweest.
De volgende drie volgen later en dan heb ik deze onderwerpen nog
niet vergeleken met wat Peter Goddijn er over zegt.
Tot binnenkort.