Ridderroman van de Nassaus

In eerdere berichten kwamen twee boeken van de Nassaus
aan bod. Maar het derde liet ik hier nog niet zien.
Het is nog wel een spannende ridderroman.

IMG_0566RudolfVonEmsCa1200Ca1252WilhelmVonOrlensKopiistAtelierDieboldLauberBinderEersteStadhouderlijkeBinderijDenHaagCa1448-1455

Dit is het derde boek, inbruikleen van de KB, dat te zien is in de tentoonstelling in het Stedelijk Museum Breda. De tekst is tussen ongeveer 1200 en 1252 geschreven door Rudolf von Ems. De titel van het boek is Wilhelm von Orlens. Dit exemplaar is handgeschreven en komt uit Atelier Diebold Lauber. Het boek dat we hier zien is ingebonden door de Eerste Stadhouderlijke Binderij in Den Haag tussen circa 1448 – 1455.


IMG_0566RudolfVonEmsCa1200Ca1252WilhelmVonOrlensKopiistAtelierDieboldLauberBinderEersteStadhouderlijkeBinderijDenHaagCa1448-1455 Detail

Het Atelier Diebold Lauber was een hele onderneming met vaste schrijvers en illustratoren. Kijk maar eens op internet. Er zijn meerdere Duitstalige websites die de activiteiten en de handschriften beschrijven die we nu nog kennen.


IMG_0566RudolfVonEmsCa1200Ca1252WilhelmVonOrlensKopiistAtelierDieboldLauberBinderEersteStadhouderlijkeBinderijDenHaagCa1448-1455

De afbeelding heet trouwens: ‘Wilhelm von Orlens has a conversation with Princess Amelie’.


Korte samenvatting van het boek:

Wilhelm von Orlens
Dit handschrift was van Cimburga van Baden. Zij trouwde in 1468 met Engelbrecht II van Nassau. Als Engelbrecht voor zaken naar Brussel moet of op veldtocht is, zorgt Cimburga voor het Kasteel. En ze leest, vooral ridderromans zoals dezeover de Franse ridder Wilhelm van Orlen (Orleans). Wilhelm wordt verliefd op de Engelse koningsdochter Amelie, maar zij moet trouwen met een andere edelman. Ze vluchten samen en worden allebei gevangengenomen.

DSC07217RudolfVonEmsCa1200Ca1252WilhelmVonOrlensKopiistAtelierDieboldLauberBinderEersteStadhouderlijkeBinderijDenHaagCa1448-1455

Eerdere eigenaren: Catharina van Baden; Zimborg (Cimburga) van Baden; graven van Nassau; prinsen van Oranje-Nassau; Willem IV prins van Oranje en Nassau (1711-1751); Willem V prins van Oranje en Nassau (1748-1806); Stadhouderlijke Bibliotheek, ‘s-Gravenhage; Cleef, P. van, en D. Monnier (veiling, 1749).


Engelbrecht II van Nassau en Cimburga van Baden

Als je in de Grote Kerk bent zie je steeds weer
nieuwe dingen.
Dan denk je dat je alles wel gezien hebt maar het licht
is iedere keer weer anders en dan vallen je andere dingen
ineens op. Zo ook gisteren.

 photo DSC_7642HetOrgel.jpg

Het grote kerkorgel.


 photo DSC_7643GrafMonumentMetEngelbrechtIIVanNassauCimburgaVanBaden.jpg

Het prachtige grafmonument voor Engelbrecht II van Nassau en Cimburga van Baden. Op de achtergrond de triptiek van Jan van Scorel.


 photo DSC_7644DeWapenuitrusting.jpg

Deze keer viel me de wapenuitrusting extra op.


 photo DSC_7645EngelbrechtIIVanNassauCimburgaVanBaden.jpg

Engelbrecht II van Nassau en Cimburga van Baden.


Op http://www.historisch-toerisme-bureau.nl/artikelen/bredakerk.htm
valt onder andere het volgende te lezen:

Het grafmonument van Engelbrecht II van Nassau

Vier geknielde, albasten figuren dragen een zwartmarmeren dekplaat op de schouders waarop de complete wapenrusting van een Vliesridder ligt uitgestald.
Onder de dekplaat zijn de gisanten van Engelbrecht II en zijn gemalin Cimburga van Baden in blank albast gebeeldhouwd.
Cimburga verkeert in haar mooi geplooide doodskleed in een ontspannen, eeuwige rust.
Haar man, die zoals na recent onderzoek bleek aan een chronische geslachtsziekte leed, toont een uitgemergeld gelaat.
Zijn lichaam ligt moegestreden op de gevlochten doodsmat,
waarvan de strootjes bijna te tellen zijn.
Het zijn geen koude beeldhouwwerken maar mensen, die herkenning en medeleven opwekken.

 photo DSC_7647DetailWapenuitrustingDeHelm.jpg

Detail van de wapenuitrusting: de helm.


 photo DSC_7650DeWapenuitrusting.jpg

De wapenuitrusting van albast.


 photo DSC_7652gerestaureerdeOndertekening.jpg

Aan de andere kant van de kerk is in een van de kapellen deze tekening te zien. Zou het een gerestaureerde ondertekening van een muurschildering zijn?


 photo DSC_7652gerestaureerdeOndertekeningDetail.jpg

Ik vermoed dat de afbeelding voorstelt dat de engel Abraham tegenhoudt als hij zijn zoon Isaak om wil brengen in opdracht van God. Dit detail toont misschien de ram die na deze gebeurtenis door Abraham werd geofferd.


34.11

Vanochtend was in in de Grote Kerk van Breda

en dat levert steeds weer mooie plaatjes op.

Nieuwe details, vertrouwde beelden,

een nieuw accent, …






Plafond.










Praalgraf Engelbrecht II.










Engelbrecht II en zijn vrouw Cimburga van Baden in de Prinsenkapel.










Wapen van Nassau.










Houtwerk van hek rond Prinsenkapel.






Deel plafond Prinsenkapel.






Deel plafond Prinsenkapel.






Plafond Prinsenkapel.






Plafond Prinsenkapel.
























Toegang grafkelder Nassau.






Onderdeel grafmonument Engelbrecht I.






Sluitsteen plafond boven hoogaltaar.






Plafond boven hoogaltaar.






Zicht vanaf hoofaltaar.






Detail plafondschildering.






Sluitsteen: Lam Gods.











Grote of Onze Lieve Vrouwe kerk te Breda

Gisteren naar de tentoonstelling geweest van Johan van Gurp.
Deze fotograaf werkte voor Dagblad De Stem en gaat met pensioen.
Toen we dan toch in de kerk waren nog maar wat foto’s gemaakt.
Iedere keer zie je weer nieuwe dingen.
Dat komt vooral omdat het restaureren maar door gaat.



Zo zijn mij deze hoofdjes nooit eerder opgevallen.


Transitombe voor Jan, Bastaard van Nassau.

Deze omschrijving van dit grafmonument komt uit het boekje
‘Bestendige vergankelijkheid’.
Dit boekje gaat over de restauratie van het grafmonument
van Frederik van Renesse.
Maar de omschrijving roept bij mij meer vragen op dat het beantwoord.

Wat is bijvoorbeeld een transi-tombe?

De transi-tombe

Een grafbeeld dat de mens in een zeker staat van ontbinding laat zien.
De vroegste transix92s dateren van de late 14e eeuw.
Transix92s zijn een afspiegeling van een nederigheidsbesef
van de overledenen en een vanitas-boodschap, gericht op de nog levenden.

Deze definitie vond ik op de web site ‘Stenen monumenten’ van Frits Scholten.
De web pagina is onderdeel van een collectie samenvattingen
van cursussen van Open Universiteit Nederland
(http://prevos.net/cultuur/index.htm)

Wie, “Jan, Bastaard van Nassau” precies was kan ik op internet
niet zo snel vinden.
Wel blijkt dat er veel ‘bastaard’ kinderen zijn in de familie van Oranje.


Epitaaf voor Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau.

Epitaaf staat origineel voor grafschrift.
Maar wordt later de naam voor rechtopstaande grafmonumenten
tegen zuilen of wanden. (Wikipedia)

Het is jammer dat dit monument zo hoog tegen de muur is aangebracht.
Daardoor kun je het minder goed zien.
Achter Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau is een copie
van het Laatste Oordeel te zien. Werkelijk prachtig.


Grafmonument van Jan I van Polanen en twee van zijn drie vrouwen.

Dit is het oudste grafmonument in de Grote Kerk.
De twee vrouwen naast hem zijn eerste vrouw Oeda van Hoorne
en zijn tweede vrouw Machteld van Rotselaar.


Nu volgen een paar details van het grafmonument voor
Engelbrecht I, Johanna van Polanen, Jan II en Maria van Loon.


Detail van het grafmonument voor Engelbrecht II en Cimburga van Baden.
Julius Caesar.


Detail van het grafmonument voor Engelbrecht II en Cimburga van Baden.


Detail van het grafmonument voor Frederik van Renesse.

Grote of Onze Lieve Vrouwe kerk te Breda

In de vorige web log staat een verwijzing naar
de tentoonstelling Pronk & Praal
in de Grote Kerk te Breda.
Op 24 oktober 2004 heb ik daar wat foto’s gemaakt van het interieur van de kerk.
Die kun je hier zien:

De engel kondigt de geboorte van Christus aan.
Muurschildering.

Het plafond van de Prinsenkapel. Deze schilderingen zijn gereed gekomen in 1533.

Een van de vier knielende beelden van het grafmonument
van Engelbrecht II van Nassau en zijn vrouw Cimburga van Baden.

Middenschip van de kerk.

Detail (van Middenschip van de kerk).

Houtsnijwerk in de banken.