Tagarchief: Antependium

Basilica di Santo Spirito

Posted on by

Niet iedereen zal bij het horen of lezen van ‘Basilica di Santo Spirito’
direct enthousiast worden.
Het is een kerk in Florence met 38 zijkapellen.
Die kapellen, vaak voor en door een specifieke familie ingericht
bevatten heel uiteenlopende kunstwerken.
Ik maakte tijdens het rondlopen de volgende foto’s:

DSC04970NerliChapelFilippinoLippiMadonnaWithBabyAndStGiovanninoAmongSaintsMartinoDiToursAndCatarinaDÁlessandriaAndTheTwoClientsEndOf15thCPaintedOnWood

Nerli Chapel, Filippino Lippi, Madonna with Child and St. Giovannino among Saints Martino di Tours and Catarina d ‘Alessandria and the two clients, end of the 15th century, painted on wood. De twee ‘klanten’ of opdrachtgevers zijn Tanai Nerli en zijn vrouw Nanna di Nerli-Capponi.

DSC04972 01 BiliottiChapelIntercessionOfChristAndMariaWithSaintsAntonioDaPadovaMariaMaddalenaAndSomeMembersOfTheBiliottiFamilyEnd15thCWood

Hier zie je een andere kapel: Biliotti Chapel. De structuur van veel van de kapellen zijn hetzelfde: bovenaan een altaarstuk, een kunstwerk. Met daar onder/voor een altaar en in dit geval een geschilderd antependium (Een antependium is een onderdeel van de liturgische aankleding van een altaar. Een antependium hangt aan de publiekskant tegen het altaar om de heiligheid van het altaar extra te duiden, maar ook om de kerkganger een bijzonder gevoel mee te geven. Het begrip antependium wordt ook wel ruimer uitgelegd als een doek dat ergens tegenaan hangt of ergens overheen hangt).

DSC04972 02 BiliottiChapelMaestroDellaConversazioneDiSantoSpiritoGiovanniCianfaniniMadonnaWithChildAndSaintsMatteoAndGirolamoEnd15thBegin16thCPaintedOnWood02

Biliotti Chapel, de maker is de Maestro della Conversazione di Santo Spirito, later is die geidentificeerd als Giovanni Cianfanini. Het onderwerp van het schilderij is: Madonna with Child and Saints Matteo and Girolamo. End 15th – begin 16th century. Painted on wood.

Dit is het antependium:

DSC04972 03 BiliottiChapelIntercessionOfChristAndMariaWithSaintsAntonioDaPadovaMariaMaddalenaAndSomeMembersOfTheBiliottiFamilyEnd15thCWood

Intercession of Christ and Maria with Saints Antonio da Padova, Maria Maddalena and some members of the Biliotti Family, end 15th century, wood.

DSC04974CapellaFrescobaldiPietroDelDonzelloAnnunciazione1498PaintedOnWood

Capella Frescobaldi, Pietro del Donzello, Annunciazione, 1498. Painted on wood.

DSC04976CapellaFrescobaldiPietroAndPolitoDelDonzelloAttrTheNativityAfter1509PaintedOnWood

Capella Frescobaldi, Attributed to Pietro and Polito del Donzello, The Nativity. After 1509. Painted on wood.

DSC04978 01 CorbinelliChapelBernardoDiStefanoRosselliTheIncredulityOfStThomasWoodenAntependium

Nog een andere kapel: Corbinelli Chapel, Bernardo di Stefano Rosselli, The incredulity of St Thomas (Ongelovige Thomas). Wooden antependium. Even inzoomen op de details.

DSC04978 02 CorbinelliChapelBernardoDiStefanoRosselliTheIncredulityOfStThomasWoodenAntependiumDSC04978 03 CorbinelliChapelBernardoDiStefanoRosselliTheIncredulityOfStThomasWoodenAntependium

Ik kan me niet herinneren dergelijke geschilderde antependiums gezien te hebben. Wel stoffen lopers met geborduurde voorstellingen maar niet eerder dit soort geschilderde borden.

DSC04981TheNewRefectoryBernardinoPoettiTreCeneWeddingAtCanaTheLastSupperSupperAtEmmaus1597FrescoTXT

The new refectory, Bernardino Poetti, Tre Cene (drie maaltijden). Fresco’s.

DSC04980TheNewRefectoryBernardinoPoettiTreCeneTheLastSupper1597Fresco

Bernardino Poetti, The Last Supper (Het Laatste Avondmaal), 1597.

DSC04982TheNewRefectoryBernardinoPoettiTreCeneWeddingAtCana1597Fresco

Bernardino Poetti, the Wedding at Cana (de Bruiloft in Kana), 1597.

DSC04983TheNewRefectoryBernardinoPoettiTreCeneSupperAtEmmaus1597Fresco

Bernardino Poetti, Supper at Emmaus (de Emmausgangers), 1597.

Deze dagen pijnlijke beelden.
Ze beelden bijzondere momenten uit die mensen vieren of gedenken
met een maaltijd. Vandaag gaat het er in Israel en Gaza heel anders aan toe.

St. Martinus Princenhage: Kerkschatten

Posted on by

Begeleidende tekst van de tentoonstelling.

Motief van een van de kerkelijke gewaden.

Acherzijde van een kasuifel: het Lam Gods.

Ik ken de verschillende soorten kasuifels en diakenkleding. Ik heb ze alleen nooit gefotografeerd toen ik ze regelmatig klaarlegde. Ook de kleuren spreken nog steeds aan. Deze goudkleurige zijn voor feestdagen.

Het zwart is voor uitvaarten.

Het paars is voor de vastentijd. Ik miste de groene gewaden.

Voorkant.

Achterkant met de lijdende Christus.

Op de tentoonstelling is een Antependium te zien. Dat zijn kleden die aan het altaar werden bevestigd. Hier zie je een van de meest klassieke symbolen uit de Rooms Katholieke kerk: de pelikaan pikt zich in de borst om met zijn eigen bloed zijn jongen te voeden. De pelikaan is het symbool voor Christus.

Linkerdeel van het antependium.

‘Quae sub his figures’ dat is de latijnse tekst op dit antependium. Het is een zin uit een gedicht dat wordt toegeschreven aan Thomas van Aquino. Het gedicht heet: ‘Adoro te devote’ (Ik aanbid u met eerbied). De zesde strofe van het gedicht begint met de tekst: “Pie pelicane, Jesu Domine” (Pelikaan vol goedheid, Jezus onze heer). In dit gedicht komt de volgende zin voor: “Quae sub his figures vere latilas”(die hier onder tekens….). Deze zin die ook op het antependium staat verwijst naar het belangrijkste moment in de mis: het tonen en delen van het brood en wijn, de centrale tekens in het Christelijk geloof.

Nu volgen een aantal voorwerpen die in mijn tijd al niet meer zo vaak werden gebruikt: het passiekruis. Dit kruis toont niet het lichaam van Christus maar de lijdenswerktuigen: de hamer, de nagels (spijkers), de hysopstengel met spons, de lans, de ladder, de doornenkroon, de geselroede (zweep), de lijkwade, dobbelstenen en de doek van Veronica.

In detail.

Processieparasol.

Baldakijn, hier uitgestald over een paar banken. Deze baldakijn werd gebruikt in de Sacramentsprocessie. Vier mannen droegen hem terwijl de priester met monstrans onder de baldakijn liep.

Missaal met zilverbeslag uit 1730. Op het beslag is een afbeelding te zien van Martinus die een deel van zijn kleed aan een arme geeft.

Engelen die ooit deel uitmaakte van de preekstoel.

Wierrookvaten en scheepjes (de kleine voorwerpen in het midden). De vaten aan de beide buitenkanten, bevatten een gloeiend kooltje. Door daar wierrook op te leggen vanuit de wierrookscheepjes, ontwikkelden zich rook met de typische geur van wierrook.

Doopschotel uit 1600. Het pronkstuk wat mij betreft. Afgebeeld zijn Jozua en Kaleb. Ze zijn 2 van de twaalf verspieders die Mozes het Beloofde Land in stuurt. Tien verspieders komen terug en denken dat dit land nooit hun land zal worden. Jozua en Kaleb hebben er wel vertrouwen in. De 12 nemen vruchten mee van het land. Dat is denk ik het moment dat hier op de schaal is afgebeeld. Als gevolg van het ongeloof van de tien en het feit dat het Joodse volk hun kant kiest, zal men nog 40 jaar door de woestijn zwerven (in ballingschap blijven). Alleen Kaleb zal uiteindelijk als enige van de verspieders het Beloofde Land bereiken. Door doop wordt je lid van de gemeenschap van gelovigen, sluit je je aan bij Kaleb. Een heel mooi symbool.

Reliekkastje.

Communiebank.

Detail van de communiebank: Mozes.